Nieuw sociaal statuut voor AVA-operatie

De kwalijke kwaliteit van embedded software Van der Waals/7 En verder: U-raad wil inzage in AVAstukken/3 Drie projecten voor bioenergie aan universiteit/5

Onderzoek/12

Verhuizen/13 9 maart 2000 / jaargang 42

Amerikaanse kunst op een klein en intiem vlak/6

Informatie- en opinieblad van de Technische Universiteit Eindhoven Redactie telefoon 040 247 29 61 fax 040 245 60 33 e-mail [email protected]

In ‘t kort CvB over adviezen Berenschot

Nieuw sociaal statuut voor AVA-operatie De AVA-operatie zal op het gebied van het sociaal beleid de nodige voeten in aarde hebben. Vorige week spraken de bonden met het College van Bestuur over hoe dit sociaal beleid vormgegeven moet worden. Uitgangspunten, soorten van maatregelen, uitvoeringsvormen en voorwaarden zijn geïnventariseerd. Er wordt hard gewerkt om eind maart een nieuw sociaal statuut klaar te hebben. Volgens Martin van Gessel, woordvoerder van de bonden, was vorige week ook het CvB er snel van overtuigd dat er een gedegen sociaal statuut opgesteld moet worden met betrekking tot de AVAoperatie. Het moet er liggen voordat het CvB beslissingen neemt op grond van de uitkomsten van het rapport van Bureau Berenschot. Die beslissingen zullen begin april genomen worden. De bonden hebben vorige week hun eisen voor het sociaal statuut bekend gemaakt, en verwachten uiterlijk eind deze week een reactie hierop van het CvB. Volgens Van Gessel moet in zo’n sociaal statuut onder meer aangegeven worden wat er geboden wordt aan mensen die op vrijwillige basis besluiten om werk buiten de TUE te aanvaarden. Het gaat hierbij om regelingen ten aanzien van om- en bijscholing en hulp bij het vinden van een nieuwe baan. Van Gessel sluit namelijk niet uit dat een groep mensen, van wie de dienst en/of taken wordt opgeheven, besluit om zelf op zoek te gaan naar een nieuwe, externe werkgever. Ook over het zogeheten ‘outsourcen’, het onderbrengen van het taken-

“Het is natuurlijk niet de bedoeling dat we met ons drukwerk naar de stad gaan”, aldus drs. Willem te Beest op pagina 8 in deze Cursor. Het universiteitsblad vroeg het College van Bestuur om een reactie op het grote aantal vragen dat bij veel TUE’ers is gerezen naar aanleiding van de presentatie van Berenschot over de Added Value Analysis. Alhoewel het CvB geen definitieve uitspraken doet -die komen pas begin april- wordt er wel meer duidelijk over de motivatie van een aantal voorgenomen besluiten. Verder zal de implementatie van de besluiten na begin april niet in een hoog tempo plaatsvinden. Afhankelijk van het functionele gebied kan een en ander wel een paar jaar in beslag nemen. En het opheffen van een organisatie wil nog niet zeggen dat het CvB stopt met het beleid dat die afdeling uitvoert. Zie verder pagina 8 en 9

pakket en de werknemers van een TUE-dienst bij een extern bedrijf, willen de bonden op voorhand afspraken maken.

Sterfhuisconstructie Van Gessel: “Dat mag zeker niet ontaarden in een soort sterfhuisconstructie. Er moet allereerst een schriftelijke overeenkomst opgesteld worden tussen de TUE en het externe bedrijf met betrekking tot de hele dienst. De overgang moet gepaard gaan met behoud van het takenpakket. Een aanstellingstermijn van enige jaren moet gegarandeerd worden. Daarnaast willen wij dat de lonen gelijk blijven en dat men bij een extern bedrijf hetzelfde vooruitzicht heeft op een eventuele schaalverhoging. Ook qua vakantieregelingen en zorg- en ouderschapsverlof willen wij geen wijzigingen. Pensioenbreuken moeten gerepareerd worden en eventuele scholingskosten moet men vergoeden. Dat laatste kan zowel van de kant van de TUE als door het externe bedrijf bekostigd worden. Mocht een extern bedrijf na enige jaren ophouden te bestaan, dan moeten de ex-TUE’ers terug kunnen komen. Vijftig-plussers moeten sowieso de keuzemogelijkheid hebben om of volledig over te gaan naar een extern bedrijf of op detacheringsbasis te werken vanuit de TUE. Ook dient deze groep recht te hebben op een herplaatsingsonderzoek binnen de TUE.” Als eind deze maand het sociaal statuut er ligt en het CvB begin april haar beslissingen bekend maakt, kan men volgens Van Gessel van start gaan met het opstellen van een sociaal plan voor de AVA-operatie./

.

Professor Wijnen vreest voor OGO

Carnaval Op de TUE was het tijdens carnaval bij zonder rustig. Ook deze twee TUE-studenten stortten zich in het feestgedruis en dachten even niet aan hun studie (Scheikunde en

Bouwkunde). Dat gaat overigens een stuk gemakkelijker als je verkleed bent als Viking of de Zweedse vlag. Foto: Bart van Overbeeke

Einde van ambtenarenstatus? Het is mogelijk om de ambtenarenstatus voor personeel van de openbare universiteiten te veranderen in een privaatrechtelijke status. Daarvoor moet wel de wet gewijzigd worden.Tot die conclusie komen juristen van de Vrije Universiteit Amsterdam in het onderzoek ‘De ambtenarenstatus verlaten?’ De onderzoekers van de VU schreven het rapport in opdracht van de VSNU en de universitaire vakbonden. De bonden en de VSNU hebben bij het afsluiten van de CAO 1999-2000 met elkaar afgesproken dat er een studie zou worden uitgevoerd naar de mogelijkheid om met betrekking tot de arbeidsverhoudingen, over te stappen van de huidige publiekrechtelijke status (de zogenoemde ‘ambtelijke

status’) naar een privaatrechtelijke status. Deze afspraak vloeide voort uit de wens daartoe van de universitaire werkgevers. De bonden stelden zich tijdens de onderhandelingen op het standpunt dat zij daarvoor eerst een onderzoek wensten, alvorens over een overgang na te denken.

De juristen van de VU, twee specialisten op het gebied van arbeidsrecht en twee specialisten op het gebied van bestuursrecht, komen tot de conclusie dat voor zo’n verandering in ieder geval de Wet op het Hoger Onderwijs (WHW) gewijzigd moet worden. Verder geeft het rapport een overzicht van de voornaamste verschillen tussen het huidige publieke en een mogelijk privaatrechtelijk arbeidsregime voor de openbare universiteiten. Zie verder pagina 5

Professor dr. Wynand Wijnen, speciaal naar de TUE gehaald voor het implementeren van Ontwerpgericht Onderwijs (OGO), vreest voor het voortbestaan van deze onderwijsmethode aan de TUE als het Onderwijs Service Centrum (OSC) wordt opgeheven. Dit is een van de voorstellen die Bureau Berenschot doet in het rapport van de Added Value Analysis. Hiermee wordt 25 tot 30 miljoen gulden bezuinigd op de interne dienstverlening om het te gebruiken voor onderwijs en onderzoek. “Zonder onderwijskundige ondersteuning, zoals het OSC dat biedt, loopt de invoering van OGO op de TUE op z’n minst flinke vertraging op”, aldus Wijnen in een interview. Zie ook pagina 15

9 maart 2000 Cursor 2/ Mensen

/Jubileum Op 1 april is H. van der Heijden, applicatie-ontwerper bij de capaciteitsgroep LBS van de faculteit Technologie Management, veertig jaar in dienst van de TUE. Ter gelegenheid daarvan wordt hem een receptie aangeboden op 6 april om 16.30 uur in de Raadzaal van het TEMA-gebouw. Belangstellenden zijn van harte welkom.

/Promoties Ir. C.P. Hendriks (W) promoveert op maandag 13 maart om 16.00 uur in promotiezaal 4 van het Auditorium op zijn proefschrift ‘Quantitative Measurement of Friction Dynamics at Mesoscopic Scales- Development and Perfomance of the LFA’. Op dinsdag 14 maart om 16.00 uur promoveert ir. H.J.T. van den Brink (ST) in Promotiezaal 4 van het Auditorium op zijn proefschrift ‘OnLine Monitoring of Polymerization Reactions by Raman Spectroscopy: Application to Control of Emulsion Copolymerizations and Copolymerization Kinetics’.

Wolt Weterings

/Rechtgezet

Liever op de Aconcagua dan op een trap Gertjan Harberink Foto: Bram Saeys Een twee meter hoge trap beklimmen vindt Werktuigbouwkunde-student Wolt Weterings enger dan zijn meest recente prestatie: de beklimming van de 6960 meter hoge Aconcagua. Een van de hoogste bergen van Argentinië. Weterings heeft een beetje hoogtevrees. Op de Aconcagua had hij daar weinig last van. “Als je van een trap valt, val je twee meter diep”, zegt Weterings nuchter. “Op de berg kun je alleen maar omvallen.” Wat bezielt iemand om moederziel alleen een bijna zeven kilometer hoge berg te beklimmen? Weterings glimlacht. “Ik doe graag van die dingen. Gekke dingen, anders dan wat andere mensen doen. Vorig jaar besloot ik dat ik de Aconcagua wilde beklimmen. Uiteindelijk wil ik de Mount Everest beklimmen.”

De beklimming van de Aconcagua betekende flink afzien. Daar heeft Weterings – die lid is van sportvereniging All Terrain én klimvereniging ESAC – geen probleem mee. “Een tijdje geleden ben ik vanuit Eindhoven in één dag naar Nieuwegein gelopen. Dat was ongelofelijk afzien, vooral omdat ik ongetraind was. Ik ben ook een keer in 22,5 uur naar Parijs gefietst.” De hoogst berg van ZuidAmerika hoeft niet bedwongen te worden met touwen en klimmateriaal. Er zijn routes naar de top die jaarlijks door vele duizenden mensen bewandeld worden. Gemiddeld worden er jaarlijks zo’n vijfduizend vergunningen uitgegeven door de autoriteiten. Een permit kost ongeveer 120 dollar en is 21 dagen geldig. “In dat bedrag zit naast de vergunning om te mogen klimmen ook de service. Als er iets verkeerd gaat, halen ze je van de berg”, aldus Weterings. Hij heeft tien dagen op de berg

doorgebracht. Om niet hoogteziek te worden en zijn lichaam te laten acclimatiseren, had hij al wat dagen in een ander gebergte doorgebracht. Weterings klom alleen, zonder maatjes, zonder gids of andere hulp. Alle spullen en het proviand dat hij nodig had moest hij daarom ook zelf naar boven slepen. Achteraf schat hij het gewicht dat hij met zich mee torste op ruim dertig kilo. “Ik heb vaak gedacht dat ik het nooit zou halen”, zegt Weterings. “In dat eerste gebergte ben ik zelfs even hoogteziek geweest. Op de Aconcagua heb ik er echter geen moment over gedacht om terug te gaan. Ik wilde dit al zo lang en ik ben speciaal voor die berg naar Zuid-Amerika gegaan. Om de reis en het materiaal te kunnen bekostigen, heb ik veel moeten werken. Speciaal voor deze trip heb ik een nieuwe tent gekocht. En een goed jack.” Het kan hard waaien rond de berg en ‘s nachts kan het afkoelen tot

Redactie Fred Gaasendam (hoofdredacteur), Gertjan Harberink, Han Konings, Estella Kuppens (eindredactie), Brigit Span, Gerard Verhoogt Aan dit nummer werkten verder mee Erik Hannema, Rosemarie Neuen, Dieter Wouters Foto’s Bart van Overbeeke, Bram Saeys Redactieraad mr.drs. Ben Donders (secretaris), prof.dr.ir. Jan de Graaf (voorzitter), drs. Maarten Pieterson, prof.dr. Frans Sluijter, A. Vianen Basisvormgeving Koos Staal bno Lay-out Esther Valk Druk Drukkerij E.M. de Jong B.V. Baarle Nassau Advertenties Van der Meulen Promotions, Postbus 413, 9200 AK, Drachten, tel. 0512 - 520936, Redactie-adres TUE, W-hal 1.25, postbus 513, 5600 MB Eindhoven, tel. 040 2472961/2472236, fax 040 - 2456033, e-mail: cursor @ cur.tue.nl, www.tue.nl/cursor Abonnement (fl. 105,-)

.

/Roosterwijziging

Het college voor het vak Bouw en Recht, 0E290, wordt in het lentetrimester gegeven op donderdag het 3e en 4e uur in zaal 16 van het Auditorium in plaats van donderdag 5e en 6e uur in zaal 11. Ook de tentamendata worden gewijzigd. Voor de verplichte collegestof en overige informatie zie onder owinfo 0E290.

/Vacature Post-doctoral researcher, V41041 en een Ph.D. student, V41042, IPO, Center for User-System Interaction. Postdoc: duur: 2 jaar, salaris: tussen fl. 4110,- en fl. 7618,- . Ph.D. student: duur: 4 jaar, salaris: fl. 2953,-(eerste jaar) tot fl. 4037,(vierde jaar).

De week van/Frans

Cursor/Colofon © 1999. Auteursrechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder voorafgaande toestemming van de hoofdredacteur. De redactie behoudt zich het recht voor om aangeboden artikelen te wijzigen

veertig graden onder nul. Het laatste gedeelte voor de top was het zwaarste. “Daar helt het zo’n dertig procent. Overal liggen losse stenen. Je neemt 25 passen en moet daarna zeker vijftig keer ademhalen voordat je weer op adem bent. Op een gegeven moment merk je dat je het gaat halen. Dan valt er echt een last van je af. Ook emotioneel.” Op 10 februari om 15.00 uur in de middag stond hij na acht dagen klimmen op de top van de enorme berg. “Gelukkig was er nog iemand op de top. Die heeft een foto van mij gemaakt. Daarna ben ik aan de terugtocht begonnen. Binnen twee dagen was ik weer beneden.” De volgende berg die Weterings wil beklimmen is de Peak Communisma in Tajikistan. Deze berg wil Weterings met collega’s van de ESAC beklimmen. De Communisma meet 7495 meter, toch weer een halve kilometer meer dan de Aconcagua. /

In het artikel ‘Territorium afbakening bij Skybar?’ (Cursor 25) is een storende fout geslopen. De Skybar is niet gevestigd in het Bestuursgebouw maar in het Hoofdgebouw. Daarnaast luidt de officiële naam Skybar-Underground vanwege de vestiging in de kelder van het Hoofdgebouw.

Drs. Frans Slobbe is directeur van het Eutechpark, het bedrijvencentrum voor startende of pas gestarte ondernemers. Woensdag: Ik heb iedere woensdag vrij in het kader van de seniorenregeling. Ik werk erg geconcentreerd en die vrije dag gebruik ik graag om te ontspannen. Ik doe het huishouden en heb nog stapels boeken en tijdschriften die ik weg moet werken. ‘s Middags ben ik met kinderen van een bevriend stel naar een klimmuur in Woensel geweest. Het viel me ondanks mijn hoogtevrees erg mee. Donderdag: Vandaag spreek ik met iemand die al een aantal jaren bij Philips werkt en nu aan het kijken is of hij voor zichzelf kan beginnen. Ik heb veel van dit soort gesprekken deze week. Het is rennen of stilstaan. Er zijn ook weken dat er op dit gebied helemaal niets gebeurd. Verder heb ik vandaag problemen met mijn computer. Hij start nog maar half op. Gelukkig kan ik

met mijn laptop nog wat bestanden van mijn harde schijf redden. Vrijdag: Met Mirjam Leppens van het Administratie Kantoor spreek ik de cijfers van ’99 door. We zijn er goed doorgekomen: we hebben ruim een ton winst gemaakt. ‘s Middags spreek ik met een TUE-medewerker die door AVA zijn baan bedreigd ziet. Hij overweegt om voor zichzelf te beginnen. Zaterdag: Met mijn 23-jarige dochter Doke ben ik naar de Hiswa geweest. Ik heb niets gekocht maar wel heel veel interessante dingen gezien. Maandag: Vandaag heb ik onder meer gewerkt aan de planning van bezoeken van ondernemingskringen. Er zijn 25 kringen uit Brabant, Limburg en Zeeland die wel eens een bezoek willen brengen aan de TUE om te horen wat de universiteit te bieden heeft.

Dinsdag: Carmo vertrekt naar een nieuwe bedrijfsruimte in Helmond. Hun plaats wordt ingenomen door een nieuw bedrijf: Suez. Woensdag: Ik breng mijn fotocollectie op orde. Ik scan ze in en zet ze op cd. Veel werk. Maar wel leuk. Donderdag: Vandaag weer een oplevering. One Way Services, het bedrijf van een TUE-medewerker, krijgt een ruimte in het Alphacentrum. En ik wil vandaag mijn computer verder op orde brengen. Het telebankierprogramma dat ik onder meer gebruik om de huren te innen werkt nog niet goed.

Cursor 9 maart 2000 Nieuws /3

STW zet rem op financiering onderzoek De technologiestichting STW gaat minder onderzoeksaanvragen financieren. Van elke tien ingediende onderzoeksaanvragen worden er maximaal drie gefinancierd. Dat maakte de technologiestichting vorige week bekend. Het honoreringspercentage ligt normaal op veertig. De stichting limiteert ook haar bijdrage tot een maximum van twee miljoen gulden per project. Extra investeringen in nog lopend STW-onderzoek worden aan strenge regels gebonden. Het STW-bestuur acht de maatregelen noodzakelijk nu de toegezegde budgetaanwas uitblijft terwijl de vraag naar onderzoeksgelden blijft stijgen. Tegen

de verwachtingen in steeg het STW-budget niet tot het streefbedrag van 91 miljoen gulden. Zoals het er nu naar uitziet blijft de bijdrage van NWO de komende jaren bevroren op het niveau van 1999. Het aanvankelijke onderzoeksbudget was vastgesteld op 86 miljoen gulden per jaar. Dat wordt nu gefixeerd op 80 miljoen. Met de maatregelen probeert STW een algehele stop op aanvragen te voorkomen. De technologiestichting sluit echter niet uit dat dat alsnog gebeurt wanneer blijkt dat de genomen maatregelen niet afdoende zijn. Het afgelopen jaar ontving de technologiestichting 250 nieuwe onderzoeksvoorstellen. In februari

1999 werd de vijfduizendste aanvraag sinds de oprichting bij STW ingediend. Opmerkelijk in de projectaanvragen is de tendens naar grootschaliger onderzoek. Terwijl de projecten met een budget boven één miljoen gulden in de periode 1991-1993 nog minder dan dertig procent van het totale STW-budget opeisten, was dat in 1999 al meer dan vijftig procent De Universiteit Wageningen kreeg het afgelopen jaar het meeste geld uit het STW-potje: 15 miljoen gulden. De technische universiteiten in Twente en Delft ontvingen respectievelijk 13 en 12 miljoen gulden. Vorig jaar kende STW acht miljoen gulden toe aan de TUE./

.

Lunchen met orgelmuziek

Foto: Bart van Overbeeke

Op de woensdagen 15 maart, 12 april, 17 mei en 21 juni zal er een lunchconcert worden verzorgd op het TUE-orgel. Deze concerten worden gesponsord door de Faculty Club. Het TUE-orgel (gebouwd door de firma Pels en van Leeuwen in 1966) is een opvallend instrument, dat door zijn vormgeving, met name de plexiglazen kast, goed past in een high-tech omgeving als de TUE. Het

is een groot instrument, dat vijftig sprekende stemmen omvat (waarvan vijftien tongwerken), verdeeld over drie manualen en een pedaal. De toetstructuur is volledig mechanisch. De rijke dispositie maakt een groot aantal klankkleuren mogelijk. De concerten beginnen telkens om 12.45 uur en zullen een half uur duren. Ruud Huijbregts, docent orgel aan het Eindhovense

Centrum voor de Kunsten, organist van het orgel in de St. Catharinakerk in Eindhoven en TUE-organist, zal het instrument bespelen. Elk concert zullen er werken te horen zijn van Johan Sebastiaan Bach (1685-1750), ter nagedachtenis aan zijn 250ste sterfdag. Ook zal er aandacht zijn voor werken van andere componisten die het notenbeeld B-A-CH als thema hebben./

.

U-raad wil inzage in AVA-stukken De universiteitsraad wil inzage in de gegevens op basis waarvan adviesbureau Berenschot zijn conclusies getrokken heeft. Ook wil de raad meer betrokken worden in de verdere plan- en besluitvorming rond de AVA-operatie. “Vooralsnog ontbreekt het ons aan informatie”, zegt Corine Fabrie. Zij is voorzitster van de commissie die zich namens de U-raad bezighoudt met AVA. De universiteitsraad wil meer informatie van het CvB over AVA. “We willen helderheid. We willen zoveel mogelijk weten”, zegt commissievoorzitster Fabrie. “Meer dan het stapeltje sheets dat op 21 februari door Berenschot gepresenteerd is, hebben wij niet. Wij willen inzicht krijgen in de achtergronden en beweegreden op basis waarvan Berenschot tot bepaalde conclusies gekomen is. Als we twijfelen aan de manier waarop dat gebeurd is, hebben we altijd nog de mogelijkheid om zelf een bureau in te schakelen voor een second opinion.” De universiteitsraad betreurt het volgens Fabrie dat het tijdens de AVA-presentatie op maandag 21 februari vooral ging over de personele consequenties die de operatie met zich mee zou brengen, zonder dat de plannen echt onderbouwd werden en zonder dat duidelijk werd

hoe de inkrimping de kwaliteit van de dienstverlening ten goede zou komen. De raad, zo laat de commissie weten, wil alleen instemmen met voorstellen voor afzonderlijke diensten en niet met AVA in zijn totaliteit. U-raadslid Herman Beijerinck, ook lid van de AVA-commissie: “We kunnen niet uitsluiten dat er ingekrompen moet worden. Daarmee stemmen wij echter alleen in als dat ook daadwerkelijk de kwaliteit van de dienstverlening ten goede komt. Het CvB geeft ons nu vooral het idee dat het plan er al ligt en dat het alleen nog maar even geïmplementeerd hoeft te worden. Alsof alleen een ordinaire bezuiniging van dertig miljoen het uitgangspunt was. ” Volgens Fabrie veegt de AVA-commissie niet bij voorbaat alle bevindingen van Berenschot van tafel. “We moeten de goede punten omarmen”, aldus Fabrie. Aanstaande maandag vindt er om 17.00 uur een ingelaste U-raadsvergadering plaats met de AVAoperatie als enige agendapunt. Omdat AVA in essentie een reorganisatie is, heeft de U-raad instemmingsrecht. Begin april zal het college de definitieve reorganisatieplannen presenteren. Wanneer de raad niet instemt met die plannen, zal het CvB opnieuw naar de tekentafel moeten. /

.

Prijzen voor professor Kieckens De Belgische architect prof. Christian Kieckens, hoogleraar Architectonisch ontwerpen bij de faculteit Bouwkunde, heeft op 1 maart de ‘Award van de Belgische ArchitectuurBedrijfsgebouw van het jaar 2000’ ontvangen.

Tevens is aan hem de Vlaamse Cultuurprijs Architectuur 2000 toegekend. De uitreiking van deze prijs volgt later dit jaar. Eerder ontvingen Luc Deleu, Stéphane Beel en Paul Robbrecht & Hilde Daem deze onderscheiding./

.

Kunstwerk TUE naar tentoonstelling Venlo De kubus van William Graatsma en Jan Slothouber, emeritus hoogleraar Bouwkunde aan de TUE, is vanaf 19 maart te bezichtigen in het museum Van Bommel van Dam in Venlo. Daar is de tentoonstelling ‘Rim Rammen, kunst uit Limburg in de jaren ‘60’ te

zien. De perspex kubus bestaat uit acht kleinere kubussen van 1.05 x 1.05 x 1.05 meter, waarin weer een aantal horizontale en verticale elementen zitten. De laatste jaren stond de constructie op de eerste etage, bij de liften van het Hoofdgebouw. Op de tentoonstelling

komen echter maar zeven van de acht kleine kubussen te staan. Eén deel is namelijk beschadigd en momenteel wordt bekeken hoe die het beste gerepareerd kan worden. Graatsma: “We hebben de constructie al eerder tentoongesteld met zeven kubussen, dat kan uitstekend.

Het heeft het voordeel dat je de structuur van de elementen binnenin de kleine kubussen veel beter ziet.” De nu tachtigjarige Slothouber werkte lang bij DSM, waar hij tentoonstellingen en publicitaire visuele hulpmiddelen ontwierp. Met Graatsma stond hij aan het hoofd van

het Centrum voor Cubische Constructies. Bekend werd hij in 1970, toen hij verkozen werd om Nederland te vertegenwoordigen op de Biënnale in Venetië. Daarna ontwikkelde Slothouber het vak Vormleer op de TUE, waar hij vijftien jaar werkte./

.

In ‘t kort De TUE bouwt De TUE plaatst op 9 maart twee grote borden op het terrein met de tekst: “De TUE bouwt…Masterplan Huisvesting, gereed medio 2004.” De borden worden bij toegangsweg De Wielen op de hoek Kennedeylaan/O.L. Vrouwestraat én bij toegangsweg De Zaale neergezet. De stellages worden verlicht, zodat ze ook ‘s avonds goed zichtbaar zijn. “De borden markeren enerzijds het TUEterrein en informeren anderzijds bezoekers en passanten over het Masterplan Huisvesting”, aldus vastgoedmedewerkster Simone Mutsaers. Het is de bedoeling dat de informatieborden blijven staan totdat het Masterplan gerealiseerd is.

Leren presenteren Het Onderwijs Service Centrum verzorgt op 7, 12 en 14 april een training in het presenteren van een colloquium. De training is bedoeld voor docenten en AIO’s, die willen leren om in weinig tijd veel informatie over te dragen op een voor het publiek begrijpelijke en boeiende wijze. De cursus is voor medewerkers van de TUE kosteloos. Info: Gijs Meeusen (tst. 4237). Aanmelden: tst. 5060, [email protected] of www.osc.tue.nl. De uiterste aanmelddatum is 24 maart. Op Internet is ook informatie te vinden over andere OSC-cursussen.

Workshop ‘Schriftelijke instructies voor het werken met software’. Deze workshop van het OSC wordt op 3 april gegeven en is bedoeld voor alle medewerkers van de TUE die studenten leren omgaan met software. Cursisten leren schriftelijke instructies overzichtelijk en begrijpelijk opstellen. Ook wordt ingegaan op het effectief gebruik van illustraties. Tijdens de workshop ontwikkelen de cursisten in tweetallen een instructie op de Notebook. Deze workshop kan prima worden gecombineerd met de workshop Het verzorgen van een softwaredemonstratie die op 10 april wordt gegeven. Info: Toine Andernach (tst. 3478 of 3439). Aanmelden: tst. 5060, [email protected] of via Internet (www.osc.tue.nl).

9 maart 2000 Cursor

OCE

Cursor 9 maart 2000 Nieuws /5 In ‘t kort

Drie projecten voor bio-energie aan universiteit Binnen twintig jaar zal het mogelijk zijn om zo’n vier procent van de energiebehoefte van Nederdand te halen uit biomassa. Voor het zover is, moet echter nog een aantal problemen uit de wereld geholpen worden. Hiervoor start de TUE drie onderzoeksprojecten. De aanwezigheid van teer in het gas dat bij de winning uit de biomassa vrijkomt is ongewenst. Ook is nog onduidelijk hoe consumenten zullen reageren op het aanbod van uit biomassa gewonnen energie. Daarnaast is onbekend hoe de nieuw te ontwikkelen technologie voor het omzetten van biomassa in energie het beste op de concurrerende energiemarkt geïntroduceerd kan worden. Om deze drie onderzoeksvragen te beantwoorden start de TUE begin april met steun van een aantal externe partijen drie onderzoeksprojecten. De projecten passen binnen het onderzoeksprogramma ‘Energie uit biomassa’ en lopen tot 2004. In totaal negen onderzoekers/assistenten in opleiding leveren bijdragen aan dit energieonderzoek dat ongeveer 4,5 miljoen gulden kost. Begin deze maand hebben NWO en Novem het energieonderzoek van de TUE gehonoreerd met bijna één

Varsity zonder Thêtanen De roeiklassieker Varsity tussen Nederlandse studentenroeiverenigingen gaat ook dit jaar van start zonder Thêta, de Eindhovense Studentenroeivereniging. “Het is een beetje een corporale wedstrijd, die niet bij ons past”, zegt Jeroen Vugts, de wedstrijdcommissaris van de vereniging. “Bovendien past de wedstrijd niet in ons traject. De wedstrijd erna, de Randstad Regatta op 29 en 30 april, is een belangrijk testpunt voor de Nederlandse Roeibond en daar doen we aan mee. Nu past het in ieder geval niet in het programma van onze Olympische roeiers en als we meedoen aan de Varsity, zetten we onze beste roeiers in. Maar wie weet doen we volgend jaar wel mee.” De Varsity is op zondag 16 april op het Amsterdam Rijnkanaal in Houten.

miljoen gulden. De coördinatie van de onderzoeksprojecten is in handen van het Centrum Technologie voor Duurzame Ontwikkeling van de TUE. Twee projecten vinden plaats bij de faculteit Technologie Management. Het ene project is gericht op het vergroten van het inzicht in de reacties van consumenten op de introductie van energie uit biomassa. De uitkomsten van het onderzoek zullen een rol spelen bij het ontwerpen van nieuwe energiesystemen en de manier waarop deze systemen geïntroduceerd zullen worden. Ook de introductie van technologie voor de productie van energie uit biomassa vormt een probleem, gezien de hevige concurrentie met andere energieproducten. Onderzocht wordt hoe de kansen voor de nieuwe duurzame technologie kunnen worden vergroot door het creëren van beschermde marktniches. Ten slotte wordt er onderzoek gedaan naar de reiniging van biogas. Onderzoekers van de faculteit Elektrotechniek zullen experimenteren met de zogenoemde gepulste coronatechniek. Hierbij worden krachtige ontladingen ingezet om de teerdeeltjes af te breken./

.

NSK ijshockey in Eindhoven

Uniform rookverbo(r)d De niet-roken-regeling op de TUE is al enige tijd van kracht. Deze geldt voor alle openbare ruimtes in de universiteit, variërend van vergaderzalen tot gangen en van kantines tot toiletten. Op kamers roken mag, mits anderen daar geen bezwaar tegen hebben. De regeling blijkt maar sporadisch te worden toegepast. De gebouwenbeheerders zijn verantwoordelijk voor het handhaven van de

regels en mogen sancties nemen tegen mensen die zich hier niet aan houden. Om extra duidelijk te maken dat roken niet is toegestaan, zijn er op de toegangsdeuren uniforme bordjes bevestigd die op het rookverbod wijzen, zoals hier bij de ingang van het Auditorium. Foto: Bram Saeys

“Het afsluiten van een CAO gaat op een andere manier” Vervolg van pagina 1.

De overgang naar een privaatrechtelijke situatie is niet iets dat vanzelfsprekend gaat. “Veel onderwijs is op een privaatrechtelijke manier geregeld”, stelt ing. Martin van Gessel, landelijk onderhandelaar namens de CFO. “De overheid heeft echter ooit bepaald dat zij een hoedende rol diende te hebben in het wetenschappelijk onderwijs. De Nederlandse universiteiten spelen een grote rol in de vormgeving van culturele, maatschappelijke en economische waarden. De overheid rekent het tot haar taak dat die rol van het universitaire onderwijs vrij blijft van oneigenlijke of onevenwichtige beïnvloeding. Daarom zijn de meeste universiteiten overheidsinstellingen en dus de daar werkzame univer-

sitaire medewerkers, formeel ambtenaar. Die hoedende rol van de overheid wordt evenwel niet geschonden als de arbeidsvoorwaarden van de universitaire ambtenaren privaatrechtelijk worden gemaakt, zo blijkt nu, omdat de universiteiten gewoon openbare lichamen blijven. Er is overigens vrijheid van onderwijs; bijzonder onderwijs en bijzondere universiteiten op levensbeschouwelijke basis zijn daarmee een gewone zaak. De werknemers daar bezitten geen ambtelijke status en hebben dus al een privaatrechtelijk arbeidsvoorwaarden regime.” De universitaire vakverenigingen en de VSNU hebben de gang naar een mogelijk privaatrechtelijke status in drie fasen ingedeeld. De eerste fase, de vraag of het wel mogelijk

is, is met het VU-rapport afgerond. De tweede fase is het op basis van het rapport analyseren van de consequenties van een overgang naar het privaatrecht. “Daar zitten allerlei haken en ogen aan; we zijn die nu op een rijtje aan het zetten”, zegt Van Gessel. Door de overgang verandert er van alles. “Het afsluiten van een CAO gaat op een andere manier plaatsvinden”, geeft Van Gessel als voorbeeld. “Nu sluiten we niet een echte CAO af. We komen op basis van het recent van kracht geworden decentralisatie besluit (zie Cursor 22 -red.) een aantal zaken overeen, die daarna bekrachtigd worden door een besluit van de verschillende CvB’s van de universiteiten. Pas dan gaat de universitaire ‘CAO’ in. Er zit daardoor vooral verschil in de nawerking

van een CAO. Als bij het bedrijfsleven een CAO afloopt, eindigt de collectieve arbeidsovereenkomst. In principe is dan iedere werkernemer vrij om met zijn baas te onderhandelen, als er geen nieuwe CAO is afgesloten. Het Burgerlijk Wetboek perkt die vrijheid wel wat in, maar in essentie is dat aan de orde. In de publiekrechtelijke situatie is daarentegen de zogenaamde CAO op een gegeven moment wel afgelopen, maar het besluit dat daar aan ten grondslag ligt, blijft geldig. Als een CvB dat besluit wil opheffen, moet ze daarover apart overeenstemming bereiken met de bonden. De privaatrechtelijke situatie is daarmee wezenlijk anders. Maar is het een beter dan het ander, en voor wie dan? Dat zijn de vragen die nu op tafel liggen “

Een ander element dat een forse verandering inhoudt, is het van kracht worden van de ziekenfondswet voor delen van het universitaire personeel. Fijn voor het personeel; de werkgevers moeten echter dieper in de buidel tasten. Zowel de werknemersorganisaties als de werkgeversorganisatie zijn nu alle veranderingen in kaart aan het brengen. In de derde fase zal de hamvraag ‘gaan we het echt doen?’ aan de orde komen. In het geval dat het antwoord ‘ja’ wordt, zal in de fase erna de politiek aan het woord komen om over de noodzakelijke wetswijziging te beslissen. De VSNU en de bonden hopen eind maart de zaken op een rij te hebben voor de hamvraag: is de ambtenarenstatus passé of niet?/

.

Tien Nederlandse studenten-ijshockeyteams strijden dinsdag 14 en woensdag 15 maart om de titel Nederlands Studenten Kampioen IJshockey 2000. De wedstrijden worden gespeeld op de kunstijsbaan Eindhoven. Het NSK is een jaarlijks tweedaags evenement waaraan zo’n 140 studenten meedoen. De studentensteden die meedoen zijn: Eindhoven, Amsterdam, Utrecht, Groningen, Enschede, Nijmegen en Leiden. De wedstrijden zijn dinsdag tussen 11.00 en 17.30 uur en woensdag tussen 11.30 en 17.30 uur. De finales beginnen woensdag om 15.25 uur. De bezetting is sterk dit jaar, bleek al uit de competitie waarin de teams ook uitkomen tegen elkaar.

Workshop softwaredemonstratie Het Onderwijs Service Centrum geeft op 10 april de workshop Het verzorgen van een softwaredemonstratie. De workshop is bedoeld voor alle medewerkers van de TUE die iets op de computer moeten demonstreren. In de workshop wordt geoefend in het systematisch uitleggen en demonstreren met behulp van een notebook en andere audiovisuele middelen. Deze workshop kan prima worden gecombineerd met de workshop Schriftelijke instructies voor het werken met software die op 3 april wordt gegeven. Info: Toine Andernach (tst. 3478 of 3439). Aanmelden: tst. 5060 [email protected] of www.osc.tue.nl.

9 maart 2000 Cursor 6/ Cultuur

Amerikaanse kunst op een klein en intiem vlak De fans van Sonic Youth, en dan met name van gitariste en zangeres Kim Gordon, staan mooie dingen te wachten. Bij Mu Art Foundation in de Witte Dame loopt vanaf volgende week vrijdag het project ‘Kim’s Bedroom’. Het door Gordon samengestelde evenement bestaat uit vier onderdelen: een expositie, een publicatie, een cd en een muziekperformance. Vanuit het perspectief van Gordon wordt een beeld geschetst van relevante ontwikkelingen in de Amerikaanse beeldende kunst, fotografie, film/video, mode, vormgeving en muziek. Het project loopt tot en met 30 april. Kim Gordon werd in 1953 in Los Angeles geboren en woont en werkt sinds 1980 in New York. Samen met Thurston Moore, Lee Ranaldo en Richard Edson startte Gordon in 1981 Sonic Youth, waarvan zij nog steeds deel uit maakt. Met Sonic Youth maakte zij talrijke albums en speelde zij in alle belangrijke clubs en op alle grote festivals in Europa, Japan, Australië en Amerika. Gordon regisseerde ook video’s voor The Breeders en co-produceerde de cd ‘Pretty On The Inside’ van Hole. In 1994 startte zij X Girl, een kledinglijn gespecialiseerd in skatemode voor meiden. In 1996 werkte ze mee aan de expositie Baby Generation in Parco Gallery in Tokyo, Japan. Onlangs verscheen nog een cd van haar, die ze maakte met dj Olive en Ikue Mori. Op de site van MU laat Gordon weten dat veel beeldende kunstenaars die zij voor haar tentoonstelling selecteerde, ook muziek maken of op de een of andere manier betrokken zijn bij andere subculturen, zoals de skateboard scene of de onafhankelijke modevormgeving. Omgekeerd zijn er ook musici present die beeldend kunstenaar

zijn of heel beeldend georiënteerd zijn. Gordon: “Aangezien Ton van Gool, directeur van MU, me had benaderd vanwege mijn veelzijdige achtergrond - ik sta met één been in beide werelden - leek het me juist om dit raakpunt op een natuurlijke wijze in de tentoonstelling tot uiting te laten komen. Dus wordt het geen expositie waarin kunst en muziek samengaan; de disciplines

worden gescheiden, maar zijn complementair.” In een interview met het lifestyle-blad Blvd liet Gordon weten dat het zeker niet om een grote overzichtstentoonstelling gaat. “Integendeel, lekker klein en intiem. Ik wil met dit project reageren op de grote, corporate kunst die momenteel gemaakt wordt. Niet alleen in Amerika, maar bijvoorbeeld ook in Engeland.” Gordon ziet haar ex-

Ook te zien bij MU Art Foundation in het kader van het project Kim’s Bedroom: werk van Raymond Pettison.

positie als een persoonlijk antwoord op deze commerciële ontwikkeling naar ‘steeds groter’.

Voyeuristische beleving De kern van het werk zal worden tentoongesteld op een muur die door de MU-ruimte loopt, en die zich aanpast aan het werk van de persoon, om uiteindelijk als ‘de slaapkamermuur’ in de slaapkamer te eindigen. De titel Kim’s Bedroom verwijst volgens Gordon naar het concept van de salonopstelling van kunst als een meer persoonlijke of voyeuristische beleving. Bij de opening van de expositie op vrijdag 17 maart wordt ook een publicatie gepresenteerd, ontworpen door het magazine Purple (Frans literatuur- en modetijdschrift). Deze publicatie bevat werk van vrijwel alle kunstenaars die deelnemen aan dit project, alsmede een cd met muziek van veertien verschillende kunstenaars, waarvan er enkelen in eerste instantie als beeldend kunstenaar bekend zijn. Op zaterdag 18 maart vindt er vanaf 21.00 uur in de Effenaar een muziekperformance plaats. Deelnemende muzikanten zijn Qiux-o-tic, Steve Malkmus, Jim O’Rourke, Ikue Mori, dj Olive, Kim Gordon en Thurston Moore. In de Rembrandt Cinema worden op zondag 19 maart vanaf 20.00 uur films en video’s vertoond van Raymond Pettibon, Dave Markey, Cameron Jamie, plus een selectie uit het videomateriaal van de expositie. Deelnemende kunstenaars aan de expositie zijn: Rita Ackermann, Sadie Benning, Susan Cianciolo, Sofia Coppola, Tamra Davis, Mark Gonzales, Kim Gordon, Cameron Jamie, Spike Jonze, Jutta Koether, Michael Morley, Raymond Pettibon, Lisa Rizler and Jessica Wood./

.

Aanstaande maandag is in de reeks Cinema 2000 in Plaza Futura de spaghettiwestern ‘The Good, the Bad and the Ugly’ (1966) van Sergio Leone te zien. Leone is de peetvader van dit

genre en maakte er diverse acteurs groot mee. Als zijn ultieme meesterwerk wordt nog altijd het uit 1969 stammende ‘Once Upon a Time in the West’ beschouwd. De sublieme openingsscène uit deze film, waarin hoofdrolspeler Charles Bronson wordt opgewacht door drie huurmoordenaars, verdwijnt nooit meer uit je geheugen. Het doordringende harmonicadeuntje is bij iedere filmliefhebber bekend. Bronson verwierf door deze rol wereldfaam. Zijn directe tegenspeler Henry Fonda, die tot die tijd nog nooit een ‘bad guy’ had gespeeld, verraste als een door en door slechte schurk. In de western die maandag te zien is in Plaza, staat hoofdrolspeler Clint Eastwood model voor de spaghetti-cowboy à la Leone: onbekend, onbemind en

vooral ongenaakbaar. De verhaallijn is in de westerns van Leone eigenlijk maar van ongeschikt belang. Het gaat om sfeertekening, om het neerzetten van de beelden en om het tergend langzaam opbouwen van de spanning. De ontknoping is daarbij vaak een minutieus gemonteerde climax, waarbij het goede vanzelfsprekend toch zegeviert. In ‘The Good, the Bad and the Ugly’ zijn er ook uitstekende bijrollen voor Eli Wallach (de lelijkerd) als superopportunistische struikrover, en voor de twee jaar geleden overleden Lee van Cleef (de slechterik) als strakgeklede snelschieter. Geen film van Leone is echter compleet zonder de muziek van Ennio Morricone, en ontbreekt hier dan ook niet bij.

In de Stadsschouwburg gaat don derdag 16 maart ‘De dame met de camelia’s’ van Het Zuidelijk Toneel in première. Uniek, want het is de laatste regie van Ivo van Hove, voor hij vertrekt naar Toneelgroep Amsterdam. In dit stuk verwerkte de auteur Alexandre Dumas fils (1824-1895) zijn eigen mislukte relatie met de courtisane Marie Duplessis. Dumas fils schokte destijds het Franse publiek met deze verheerlijking van een dame van lichte zeden. Op dinsdag en woensdag vinden de try-outs plaats. Reserveren via telefoon 2111122.

/Lola rennt Regisseur Tom Tykwer zorgde in 1998 met deze film voor een hype in Duitsland. In een flitsende stijl, waarin kleur, zwart/wit, video en animaties elkaar voortdurend af wisselen laat Tykwer Lola drie keer op pad gaan naar haar vriendje Manni. Hij is 100.000 mark verloren, die bedoeld waren voor criminelen. Ze moet dit bedrag in twintig minuten bij elkaar zien te krijgen. Te zien op 10 en 17 maart, Plaza Futura, 15.30 uur.

/Ten oorlog Avondvullende solo van Ton Lanoye, waarin deze de taal centraal stelt. Een balanceren tussen het verhevene en het banale, het geestige en het wrede. Te zien in de Stadsschouwburg op vrijdag 10 maart, 20.30 uur.

/Sparren Patrick Stoof bokst in de voor stelling ‘Sparren’ tegen de lucht en tegen de dingen in zijn hoofd. Zegt: “Ik wil er af en toe gewoon even lekker op beuken. Geen mensen pijn doen. Maar open en bloot laten voelen wat ik bedoel.” Won in 1998 het Cameretten Festival. Zondag 12 maart, Café Berlage, 20.00 uur.

/Cruel Intentions

De ontbolstering van Clint Eastwood Om Clint Eastwood nog te kennen van zijn eerste tv-optredens in de cowboy-serie Rawhide, moet je toch wel begin jaren zestig geboren zijn. Daar leverde hij als trouwe voorman zijn bijdrage aan het opdrijven en ongeschonden afleveren van grote hoeveelheden runderen. Een nogal braaf typetje, recht door zee en altijd de juiste beslissingen nemend. Kortom, een watje. De Italiaanse regisseur Sergio Leone zorgde ervoor dat Eastwood dit imago voorgoed van zich afwierp.

/De dame met de camelia’s

Leone’s obsessie om de koppen van zijn hoofdrolspelers zeer close in beeld te brengen, bereikt in deze western waarschijnlijk zijn hoogtepunt. Het opgekrulde bovenlipje van Eastwood, de ongeschoren kanis van Wallach en het scherpe, vileine bekje van Van Cleef komen dan ook veelvuldig meer dan levensgroot in beeld. En dat moet je vanzelfsprekend op een bioscoopscherm zien en niet op de knoppenkast thuis./

.

Volgens de folder van de AOR de jaren negentig remake van ‘Les Liaisons Dangereuses’. Een verhaal over manipulatie, seks en macht in een driehoeksverhouding. Te zien in de Café Onderdruk, zondag 12 maart, 20.30 uur.

/De rol van de sjaal

Omslagdoeken, dassen en sjaals zijn kledingaccessoires met ieder hun eigen betekenis en functie. In het Museum Kempenland is tot 25 juni de tentoonstelling ‘Het al ledaags verhaal van de sjaal’ te zien.

/Very Girls ‘The Good, the Bad and the Ugly’ van Sergio Leone, maandag 13 maart, 20.00 uur, Plaza Futura.

In café De Groot is zondag 12 maart vanaf 17.00 uur de groep Very Girls te zien. Deze drie dames brengen muziek van Nashville tot Denver en van St. Louis tot L.A.

Cursor 9 maart 2000 Studentenleven /7

Studievereniging apetrots op haar Johan “Dit is ‘ie dan, onze Johan”, zegt Pim Kemps en hij legt met een liefkozend gebaar zijn hand op de kale schedel van het bronzen beeld. Het bronzen borstbeeld staat nu al zo’n twee weken in het markante Cascadegebouw, maar vervult de initiatiefnemers nog dagelijks met grote trots. Het liefst lopen ze er ieder dag even langs om het beeld over zijn bol te aaien. “Jammer dat hij zover weg staat”, verzucht Jolanda Barrel. Kemps en Barrel zijn beiden nauw betrokken bij de natuurkundestudievereniging Johannes Diderik van der Waals. De eerste is voorzitter, de laatste is oudvoorzitter maar nog steeds actief lid van de vereniging. Het serieuskijkende bronzen hoofd dat het Cascade-gebouw in staart is niemand minder dan dr. J.D.van der Waals (18371923). Het beeld is een cadeautje van de studievereniging. Kemps: “Bij de opening van het Cascadegebouw wilden we wat terugdoen voor de faculteit Natuurkunde, waaraan we zoveel te danken hebben.” De keuze voor een beeld was eenvoudig. Kemps: “We dachten aan een ho-

logram van Van der Waals en zo waren er wel meer ideeën. Maar zo’n bronzen beeld heeft natuurlijk veel meer impact en eeuwigheidswaarde. Met een beetje geluk staat het er over 25 jaar nog. Het is toch hartstikke mooi dat je dat als studievereniging voor elkaar krijgt?”

Lustrum Het beeld is een initiatief van de studievereniging en dat is volgens Barrel en Kemps tekenend voor de vereniging die in oktober haar veertigjarig bestaan viert. In oktober zal er een grote feesttent verrijzen op het Laplace-terrein. Een groot feest, een lustrumcongres en een nog geheime stunt moeten het jubileum extra glans geven. Kemps: “J.D. Van der Waals was natuurlijk gek van natuurkunde, anders wijd je je hele leven natuurlijk niet aan een theorie. Datzelfde enthousiasme is terug te vinden bij onze vereniging. We willen meer uitstralen dan de doorsnee studievereniging, die enkel borrels en een paar activiteiten organiseert. Het feit dat al onze leden ieder jaar opnieuw lid moeten worden en dat ook en

NSK dammen in Amsterdam Damliefhebbers kunnen zich opgeven voor het Nederlands Studentenkampioenschap dammen. Dit wordt van donderdag 20 tot en met maandag 24 april gehouden in Amsterdam. Er wordt gespeeld volgens een Zwitsers systeem, de details worden onthuld bij de opening van het toernooi. Deelname kost 35 gulden. Het paastoernooi wordt gehouden in denksportcafé De 2 Klaveren, De Clercqstraat 136 in Amsterdam. Voor meer informatie kan contact worden opgenomen met Jan Terpstra op 0206230402 of Gerrit Tigchelaar op 0206165967.

te vinden in het beeld; de serieuze blik staart in het luchtledige. Het is alsof Van der Waals nog altijd lijkt te piekeren over zijn theorie, die een doorbraak betekende in de natuurkunde. Hiervoor ontving hij als een van de weinige Nederlandse natuurkundigen in 1873 de Nobelprijs.

Foto’s Het beeld is gemaakt door Inez Hegeman, een moeder van een oud-lid van de studievereniging. Om een goed beeld van hem te krijgen vroeg ze om foto’s. Dat bleek nog een moeilijke opgave. Jolanda Barrel was vorig jaar als voorzitter betrokken bij het hele proces. “Er zijn maar weinig afbeeldingen van Van der Waals. Blijkbaar ging hij niet zo graag op de foto. Met hulp van de familie van Van der Waals hebben we vier foto’s van hem gevonden. Opvallend genoeg bijna allemaal en profile en van de rechterkant. En hoewel hij een bril droeg, had hij deze op foto’s nooit op.” Van der Waals was een gedreven onderzoeker die in afzondering aan zijn onderzoek werkte naar de continuïteit van gas- en vloeistofstromen. Die gedrevenheid valt ook terug

In ‘t kort

Stagiaires gezocht voor Foster Parents Een aantal leden van het bestuur van J.D.van der Waals bij het borstbeeld van ‘hun’ Johan. Foto: Bram Saeys

masse doen, zegt wat dat betreft wel genoeg.” Die betrokkenheid komt volgens de voorzitter en oud-voorzitter voort uit het beslotene van de faculteit

Natuurkunde. “Het is natuurlijk een kleine faculteit, iedereen kent elkaar. Dat schept natuurlijk een sterke band.”/

Holland Signaal

.

AIESEC, de grootste internationale studentenorganisatie, is op zoek naar tien avontuurlijke studenten voor een stage bij Foster Parents Plan. In het Humanitaire Stage Project 2000 werken de Rabobank, Foster Parents Plan en AIESEC samen. Vorig jaar liepen acht studenten een humanitaire stage in onder meer Vietnam en Brazilië. De tien nieuwe stagiaires wacht een plek in vier verschillende landen in Azië, Zuid-Amerika en Afrika. Teams van twee studenten werken in een veldproject ieder aan een eigen opdracht, samen met de lokale bevolking. Wie interesse heeft of meer informatie wil, kan kijken op www.aiesec.nl. Inschrijven kan tot 30 maart.

Optreden Lijn 7 op Natentamenfeest De Eindhovense nederpop coverband Lijn 7 treedt vrijdag 17 maart op tijdens het Natentamenfeest van het Eindhovense Studenten Corps. Tijens dit feest wordt de eerste cd van de band opgenomen. De band speelt muziek van Doe Maar, De Dijk, Het Goede Doel en BlØf. De deuren van sociëteit Ilium zijn vanaf 20.00 uur open. Het Natentamenfeest is voor alle studenten toegankelijk. In de sociëteit aan de John F. Kennedylaan is plaats voor 600 tot 700 mensen.

9 maart 2000 Cursor 8/ Achtergrond

Projectmatig werken als horizonta is de remedie tegen verz Het definitieve antwoord komt zoals bekend begin april, maar over de richting wordt wel meer duidelijk. Kern van de gedachtengang van het CvB is onder andere dat projectmatig werken, zoals dat in het Facilitair Bedrijf nu al gebeurt, de basis wordt voor allerlei horizontale dwarsverbanden in de universiteit. De decanen moeten verder veel eenduidiger verantwoordelijk worden voor zaken als internationalisering en dienstverlening en moeten zelf bepalen welke dienstverlening ze daar bij nodig denken te hebben. Er blijken, zo constateren dr. Henk de Wilt en drs. Willem te Beest, enige misverstanden te bestaan over outsourcing en de termijn waarop de uitkomsten van AVA uitgevoerd worden. “De adviseurs van Berenschot gebruiken de term ‘outsourcen’; over die term heerst verwarring”, stelt Te Beest meteen aan het begin van het gesprek. “Het is natuurlijk niet de bedoeling dat we met ons drukwerk naar de stad gaan”, hiermee inhakend op een interview met een aantal personeelsleden van de drukkerij in het Eindhovens Dagblad. “We hebben aan de TUE de catering uitbesteed, maar we gaan toch ook niet in de stad eten”, vult voorzitter De Wilt aan. “We hebben het plan de drukkerij te outsourcen, maar de faciliteiten blijven hier gewoon bestaan. Het voordeel is dat op deze manier de mensen van bijvoorbeeld de drukkerij gaan werken in een wat professionelere omgeving, waardoor ze meer kansen krijgen en zelf deskundiger worden. Maar zij blijven met de apparatuur gewoon op de universiteit.”

Omweg “Het is verder beslist niet zo dat we, als we begin april een beslissing nemen over hoe het verder moet met de dienstverlening, we de uitvoering van die beslissingen in een noodtempo gaan realiseren”, gaat Te Beest verder. “Ik merk dat dat misverstand ook heerst. “We zullen daar een periode van een paar jaar voor nemen. We zullen per functioneel gebied goed nagaan in welk tempo en in welke fasering we dat het beste kunnen doen.” De Wilt: “Een deel van die tijd zal worden ingenomen door scholing, training en opleiding.” Een derde punt waarover volgens het CvB nog steeds misverstand heerst is de aard van AVA. “Het is -ik benadruk het nog maar een keer- geen enkelvoudige bezuiniging”, zegt De Wilt. “We hebben een aantal nieuwe initiatieven, niet alleen het uitbreiden van de biocomponent en een opleiding industrieel ontwerpen, maar ook het verlengen van de bedrijfstijd bijvoorbeeld. De kantines zouden langer open kunnen blijven, maar ook de bibliotheek. Daarvoor moeten middelen beschikbaar komen. Het is geld dat beschikbaar moet komen om ons nog sterker te maken dan we nu al zijn.” AVA dient ook om het integraal management aan de TUE te versterken, reden waarom Berenschot nu voorstelt de scheiding tussen staf en ondersteuning op te heffen. “Het gaat dan met name om de rol van de decaan”, aldus De Wilt. “Als er bijvoorbeeld een personeelsprobleem is in een faculteit, dan is dat allereerst een probleem van de decaan, niet van de personeelsfunctionaris, zoals nu het geval is. We moeten ervoor zorgen dat de decaan een professionele ondersteunende personeelsafdeling krijgt voor het oplossen van zijn probleem.” “Hetzelfde geldt voor fi-

nanciën; het faculteitsbestuur is verantwoordelijk voor de begroting en moet professionele ondersteuning krijgen om dat werk goed te kunnen doen”, aldus Te Beest. “Al die ondersteunende middelen moeten zo direct mogelijk ter beschikking staan aan de decaan”, stelt De Wilt, “zonder dat er een omweg gemaakt moet worden. Dat is op dit moment wel het geval met het Facilitair Bedrijf.”

Competent Voor velen komt AVA uit de lucht gevallen. Toch heeft, zo stellen Te Beest en De Wilt, het College van Bestuur al in 1996 bij de presentatie van de Schetsen aangekondigd dat de dienstverlening op termijn onder de loep zal worden genomen. “Dat is niet zo gek, als je dat ook doet voor het primaire proces bij onderwijs en onderzoek”, aldus Te Beest. “Je zult hetzelfde mechanisme moeten handhaven voor de dienstverlening, om te voorkomen dat je een scheefgroei krijgt tussen dienstverlening en primair proces.” Overigens is het college het niet eens met de kritiek dat AVA geen ‘visitatie’ is zoals dat bij onderwijs en onderzoek gebruikelijk is. De kern van de kritiek luidt dat een visitatie vakinhoudelijk van aard is en niet oordeelt op aspecten als klantgerichtheid. “Wat dacht je van een onderwijsvisitatie”, zegt De Wilt. “Een van de aspecten daarbij is bijvoorbeeld de vraag of de tentamens op tijd nagekeken zijn. Dat heeft juist alles met klantgerichtheid te maken. Het gaat bij een visitatie om de vraag of de ‘peer’, de beoordelaar, competent is om een oordeel te vellen. De vraag die bij AVA aan de orde is, luidt: is Berenschot competent om een oordeel te vellen over dienstverlening? Mijn antwoord is: ja. Dat doen ze namelijk in vele soorten van organisaties.” Dat de AVA-operatie op een nogal confronterende wijze heeft plaatsgevonden ligt in de aard van het middel: de visitatie. Visitaties in het onderwijs en onderzoek zijn per definitie confronterend. Ze komen met grote regelmaat in de krant. “Het is niet aangenaam voor een vakgroep om in de krant te staan met een twee”, stelt De Wilt. “Het is alleen al daarom niet meer dan fair dat we deze discussie in dezelfde mate van openheid voeren als bij het onderwijs en onderzoek. Je kunt daarmee mensen pijn doen, maar we zullen de discussie toch open moeten voeren.”

AVA/Fred Gaasendam De reacties waren heftig. De Added Value Analysis (AVA), waarvan de eerste resultaten op 21 februari werden bekendgemaakt, deed de dienstverlening aan de TUE schudden op zijn grondvesten. De voorstellen van Berenschot mogen inmiddels bekend worden verondersteld, net als de meningen van veel TUE’ers daarover. De adviezen van Berenschot roepen vele vragen op, waarvan de antwoorden in veel gevallen alleen door het College van Bestuur kunnen worden gegeven. Cursor stelde ze daarom aan het CvB. het feit dat er bij een probleem, neem maar weer als voorbeeld een vraag op personeelsgebied, er niet zoals vroeger twee partijen betrokken zijn, de personeelsafdeling en een faculteit, maar drie. Het Facilitair Bedrijf is er namelijk bijgekomen. Drie partijen leiden tot grotere problemen dan de oorspronkelijke twee.” Het CvB heeft kritiek gekregen dat het Facilitair Bedrijf niet de kans heeft gehad zich te bewijzen. Het probleem van een partij meer aan tafel is echter van fundamentele aard en wordt niet opgelost door het nog maar een paar jaar aan te kijken. “Verder wijst Berenschot er terecht op dat we toen allerlei soorten van dienstver-

lening bij elkaar gestopt hebben die ongelijksoortig zijn. Bedrijfshulpverlening en kantinebeheer zijn toch van een heel ander karakter dan personeelszaken. Op een gegeven moment neem je dan een beslissing: beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald.” Dat neemt niet weg dat door het Facilitair Bedrijf in de ogen van het College van Bestuur een aantal dingen tot stand zijn gekomen die in de woorden van de voorzitter “waarschijnlijk zeer de moeite waard zijn om te behouden.” De Wilt noemt met name de Commerciële Dienst, het concept Front Offices en het projectmatig werken binnen het FB. “We moeten de goede

Geen twee, maar drie AVA is een operatie waarin een heleboel maatregelen in één keer en in onderlinge samenhang worden voorgesteld. Dat maakt het voor het CvB, stelt De Wilt, lastig, om al te zeer in te gaan op kritiek die een bepaald deel van de maatregelen betreffen. “Je wilt dan ook de overwegingen en maatregelen die je neemt in één keer bekend maken.” Ten aanzien van de discussie over het opheffen van het Facilitair Bedrijf wil De Wilt echter toch het een en ander kwijt. “We hebben in 1996 het idee van het toenmalige CvB-lid Van Bergen, splitsing van staf en ondersteuning, uitgevoerd. Het CvB heeft zijn aandacht vooral gericht op onderwijs en onderzoek. Na een paar jaar moet je constateren dat er een aantal dingen zijn goed gegaan en een aantal dingen fout. Een duidelijk voorbeeld van wat niet goed gaat, is

Het College van Bestuur tijdens de presentatie van de eerste AVA-resultaten. Foto: Bram Saeys

Cursor 9 maart 2000 Achtergrond /9

aal dwarsverband zuiling dingen laten bestaan en de nadelen weghalen”, aldus De Wilt. “En we hebben absoluut niet de behoefte om op een negatieve manier naar het verleden te kijken.”

presenteren over hoe het in dit opzicht verder moet”, aldus De Wilt. “Maar het gevaar voor verzuiling vat ik op als een terechte waarschuwing.”

Waarschuwing

Veel kritiek is er ook op de opheffing van het Onderwijs Service Center. Een en ander heeft volgens De Wilt te maken met de rol die de opleidingsdirecteuren in de toekomst moeten gaan spelen en die ze nu nog onvoldoende vervullen. “Onze raison d’être is het onderwijs, het opleiden van jonge mensen. Daarmee is een belangrijke rol weggelegd voor de opleidingsdirecteuren.” De faculteiten vullen de rol van de directeuren op dit moment echter verschillend in, van iemand die voor het gehele onderwijs verantwoordelijk is tot iemand die niet veel meer doet dan een roostercoördinator. “De adviseurs van Berenschot werpen in hun advies de vraag op hoe de TUE de functie onderwijsservice wil invullen. Daarvoor zul je eerst moeten vaststellen wat de opleidingsdirecteuren voor functie dienen te hebben. Die rol zal wat uniformer moeten worden, zodat ze ook meer in een horizontaal dwarsverband kunnen functioneren. Daarna kunnen de opleidingsdirecteuren vaststellen wat voor service ze inter- en intrafacultair willen hebben.” AVA noopt dus ook tot nadenken over zaken in het primaire proces, con-

Niettemin is de zorg van velen dat de oplossing die Berenschot nu voorstelt –het creëren van een twaalftal kolommen - de dienstverlening aan de TUE niet effectiever zal maken. ‘Een departementale structuur uit de jaren zeventig met verzuilingsproblemen, zonder horizontale verbanden,’ zo luidt kort samengevat de kritiek op het voorstel van Berenschot. “Op dit moment zijn er ook dertien afdelingen”, pareert Te Beest de kritiek. “Het uitvoerende deel is weliswaar in één afdeling, het Facilitair Bedrijf ondergebracht, maar de beleidskolommen zijn allemaal gescheiden gebleven. Het opheffen van verzuiling op die plaatsen moet veel meer plaatsvinden door bijvoorbeeld een projectmatige aanpak. Al die zaken onder een eenhoofdige leiding brengen maskeert het probleem alleen maar.” “We zullen in ieder geval, als we aan het eind van de maand samen met het Bestuurlijk Overleg tot een finale besluitvorming komen, deze al dan niet vermeende verzuilingsproblematiek ook aan de orde laten komen en een blauwdruk

Versnippering

De reacties op AVA waren heftig, getuige dit pamflet. Foto: Bart van Overbeeke

cludeert De Wilt. Dat de opleidingsdirecteuren boos waren over de opheffing van OSC, wijt De Wilt aan het te veel vereenzelvigen van de begrippen ‘organisatie’ en ‘functie’. Dat geldt overigens ook voor de opheffing van het Bureau for International Activities. Het opheffen van een afdeling impliceert nog niet het opheffen van een functie. “Je kunt ook de redenering maken: ik wil meer doen aan internationalisering, dus faculteiten: jullie zijn aan zet”, aldus De Wilt. “Het is dezelfde redenering die opgaat voor het personeelsprobleem: het is de decaan die de verantwoordelijkheid draagt, niet een centraal bureau.” Maar loop je dan niet het gevaar dat een kleine universiteit als de TUE een versnipperd beleid gaat voeren omdat elke decaan zo zijn eigen invulling gaat geven? “Hangt ervan af”, zegt De Wilt. “We hebben, gemeten naar de Nederlandse universitaire verhoudingen, een goed lopend Bestuurlijk Overleg, waar ernstig wordt rekening gehouden met gemaakte afspraken en waar het College van Bestuur pas een besluit neemt na een duidelijke consensus.” “Dat betekent”, vult Te Beest aan, “dat we bijvoorbeeld bij internationalisering een TUE-breed beleid afspreken. De decanen zijn vervolgens verantwoordelijk voor de uitvoering op facultair niveau. De decanen bepalen welke ondersteuning ze daarbij nodig hebben. Dat bepaalt dus de vorm van dienstverlening.” De werkwijze van het Bestuurlijk Overleg gaat overigens versnippering eerder tegen dan dat het dat bevordert. “We hebben bijvoorbeeld plannen tot accreditatie via ABET, de Amerikaanse organisatie voor accreditatie”, zegt De Wilt. “We hebben afgesproken dat de decaan van Scheikundige Technologie dat project op zich neemt. Die doet dat voor de hele TUE. Hij vervult dan dus niet de rol van decaan voor ST, maar de rol van lid van het Bestuurlijk Overleg.”

Chaos Een ander kritiekpunt betreft de benchmarks die Berenschot gehanteerd heeft. Te Beest: “Daar zijn ook de nodige misverstanden over. Er zijn functionele gebieden binnen de TUE, zoals personeel en financiën, waar goede benchmarks voor zijn. Van andere universiteiten wel te verstaan. Maar er zijn ook gebieden waar die gegevens niet voorhanden zijn. Daar moet je gewoon het gezonde verstand ge-

bruiken en op basis van de gedachten over de gewenste dienstverlening en inhoudelijk commentaar je conclusies bepalen. Een voorbeeld is de Gemeenschappelijke Technische Dienst. Die is zo uniek dat er geen benchmarks voor zijn.” Heeft Berenschot niet te veel met de verkeerde mensen gepraat? “Berenschot heeft met meer dan tweehonderd mensen gesproken”, benadrukt Te Beest. “Je moet dus concluderen dat ze met ontzettend veel mensen hebben gesproken. Berenschot heeft aan de verantwoordelijke leveranciers van diensten gevraagd: aan wie levert u die diensten? Vervolgens zijn ze met die mensen gaan praten.” De Wilt: “Sommigen vechten de methode aan. Dat hoort nu eenmaal bij dit soort processen.” Kritiek is ook geleverd ten aanzien van outsourcing, zeker waar het de ICT-specialisten van de universiteit betreft. De TUE heeft concerngebonden systemen. Het outsourcen van de specialisten op dat gebied is niet verstandig, omdat het weer inhuren van dezelfde expertise bij de huidige krapte op de arbeidsmarkt veel duurder is. Te Beest: “Die overweging maken we natuurlijk ook, waarbij je je wel moet realiseren dat we de kosten intern maar voor een deel berekenen. Als je eigen systemen in huis wilt hebben, moet je over een reeks van jaren ervoor zorgen dat de kwaliteit op peil blijft, dat je blijft aansluiten op actuele ontwikkelingen, enzovoorts. Dedicated systemen zijn verder maar tot op zekere hoogte nodig. Wanneer je regelmatig een kosten-batenanalyse maakt, zul je soms tot de conclusie komen dat je je een dedicated systeem niet altijd kunt veroorloven.” “Je kunt het niet altijd uitbesteden”, stelt De Wilt. “Kijk maar naar het notebook-project. Daar liepen we zo in voor, dat het uitbesteden een chaos werd. Dat zijn we daarom zelf gaan doen.” De redenering van de bonden -aanvaarden van de voorstellen van Berenschot is het erkennen van vele fouten- deelt het College van Bestuur niet. “Zoals ik al eerder zei: we moeten het hebben over de fúnctie onderwijsservice en de fúnctie die BIA uitoefent. We voeren nu de discussie welke functies we willen handhaven. Dat is niet hetzelfde als een bureau opheffen en daarmee het beleid opheffen”, aldus De Wilt. “Maar”, voegt hij er aan toe, “ieder vogeltje zingt zoals het gebekt is, en dat geldt ook voor de vakverenigingen.”/

.

9 maart 2000 Cursor

KPN

Cursor 9 maart 2000 English page /11 In short

“I was in the Land of Poetry…” Foreigners and notherners don’t understand carnival. Or at least that’s what many people in the southern provinces of Noord-Brabant and Limburg think. However, every year more foreigners and northerners are joining in. Cursor was out there finding out what you think of this annual southern-Dutch masquerade and drinking fest.

that quite a few people took time off, probably to sleep after the party. I was in Eindhoven and Maastricht with friends from TUE for the parades. The streets were full of people dressed up as the strangest things and all with a glass of beer in their hands. I enjoyed the small bands going round the bars playing.” Andrea Silva from Portugal, Philips Market Research.

“I put on a blue wig and some strange clothes and went out with a group of friends to some cafes. If I

“The beer is still working, I think it’s inspiring me. I’m sober now though. This is one thing I shouldn’t do

I liked the parade, and strangely enough I only saw a few policemen. Back home, a parade like this would have had a large police escort. But I also think Russia and Holland have a lot in common. We have similar cultural roots and the connections are interesting to see. In Russia we have a spring fest called ‘Maslenitza’. We dress in rags and masks, have bonfires to symbolically get rid of our old stuff and cook special pancakes.” Lena Belitskaya from White Russia, post-doc TUE.

arrived at my home town looking like that, the police would be very interested. For that matter: if someone arrives in Eindhoven during carnival not expecting anything, they might be quite shocked. I myself have never seen something like this, it was very unusual. You should know that mathematicians like me are serious people!” Maxim Ivashkov from White Russia, post-doc TUE. “I’m very tired, but it was amazing. I don’t know how Dutch people can keep this up for four days. I noticed

AVA and Internationali sation

“This was the best carnival in ages, I went out with a group of foreigners and Dutch post-docs from Mathematics for Industry department. I was surprised that everyone had taken so much trouble with their costumes. I took a group of people to a café, and then went off on an errand. When I came back they had all joined in the dancing and singing. We were out really late.” Nicole Ketelaars from Helmond, post-doc TUE./

.

Photo’s: Bart van Overbeeke

very often, but I thought it was great. I noticed that I understood everything, beer helps me speak all languages. I was in the land of poetry yesterday… I remember this song that goes ‘sha la la la la’ and the train song. I sent my wife a short message by e-mail when I got home, I hope she understood.” Florin Mezei from Rumania, post-doc TUE. “I was impressed by the way Dutch people are able to combine work and entertainment. You people know how to party! I saw a lot of interesting costumes and had a really good time.

Lunch with Organ Music On the Wednesdays of March 15, April 12, May 17 and June 21 there will be lunch concerts in the Auditorium on the TUE organ. These concerts are sponsored by Faculty Club. The TUE organ (built by the Pels en van Leeuwen firm in 1966) has a striking design, with a plexi-glass case, and was specially made for the high-tech environment at TUE. The concerts will start at 12.45 p.m. and will each take half an hour. Ruud Huijbregts, an organ teacher at Eindhovens Centrum voor de

Kunsten, will play the instrument. Each concert will feature works by Johan Sebastian Bach (16851750), in commemoration of the 250th anniversary of this death. There will also be room for works by other composers with the B-A-C-H note-scheme as their theme.

No-Smoking Signs No-smoking rules at TUE have been in force for a while now. There is no smoking in public places at the university, some examples are conference rooms, halls, canteens and toilets.

Smoking is allowed in rooms if others don’t object. However, the rule is apparently enforced only sporadically. Building managers are responsible for enforcing the rules and may take action against people who do not comply. In order to make it quite clear that smoking is not allowed, standard no-smoking signs have been affixed to entry doors.

Professor Wijnen Fears for OGO Professor dr. Wynand Wijnen, specially hired by TUE to im-

plement design-oriented education (Ontwerpgericht Onderwijs or OGO), fears for the continued existence of this teaching method at TUE if the Onderwijs Service Centrum (OSC) is closed. This measure was one of the proposals made by Bureau Berenschot in their report on the Added Value Analysis. AVA is to reallocate 25 to 30 million guilders now spent on internal services to teaching and research. “Without teaching support, such as OSC offers, the introduction of OGO at TUE will at the very least be much delayed,” said Wijnen in an interview.

The Added Value Analysis operation will probably lead to the closing of the Bureau for International Activities. TUEers need not worry that this will also mean internationalisation policy will be scrapped, say the Board of Executives (College van Bestuur or CvB) in an interview on pages 8 and 9 of this Cursor. Closing a department does not mean discontinuing a function. “You could also reason: we want more internationalisation, so now it’s the faculties’ turn,” says De Wilt, chairman of CvB. CvB want the faculties themselves to carry responsibility for internationalisation rather than a central bureau. Faculties should indicate what kind of services they need. Service companies can then go to work on these requests.

Kim’s Bedroom Kim Gordan, guitar player and singer with Sonic Youth, has set-up a project called ‘Kim’s Bedroom’ for the Mu Art Foundation in the Witte Dame. The project will start next Friday and consists of four parts: an exposition, a publication, a cd and a musical performance. All this will give listeners an idea of relevant developments in American art, photography, film/video, fashion, design and music. In an interview in lifestyle magazine ‘Blvd’ Gordon stated that her project is not meant to give a general overview of the subject. “On the contrary, I want to keep it small and intimate. The project is a reaction to the large-scale ‘corporate’ art that is currently being produced. Not only in America, but also for example in England.” Gordon sees her exposition as a personal answer to the commercial development of commissioning increasingly large scale work.

The English page in Cursor is written by journalist Paula van de Riet. She can be reached at extension 4441. Email: [email protected]

9 maart 2000 Cursor 12/ Onderzoek

De kwalijke kwaliteit van embedded software ‘De afstand tussen Delft en Eindhoven is kleiner dan men wel denkt’ is één van de stellingen bij het proefschrift van dr.ir. Rini van Solingen (28). De stelling gaat helemaal voor hem op: hij is als informaticus afgestudeerd in Delft en is nu in de slotfase van zijn promotie aan de Eindhovense vakgroep Informatie & Technologie van Bedrijfskunde. Hij verdedigde zijn proefschrift ‘Product Focused Software Process Improvement’ op donderdag 2 maart. “Ik had na mijn afstuderen in 1995 nog geen zin om te gaan werken en helemaal niet om millenniumproblemen op te lossen”, vertelt Van Solingen in een hotel bij Schiphol, even op bezoek in Nederland vanuit zijn woonplaats in Duitsland. “Ik heb altijd gezegd dat het bedrijfsleven je niet serieus neemt voor je dertig bent. Dus voelde ik er wel voor om eerst te promoveren. In Delft stond in die tijd de pet niet naar AIO’s vanwege een reorganisatie. Bij Bedrijfskunde in Eindhoven hadden ze wel oren naar mijn ideeën.” Die ideeën waren ontstaan tijdens zijn afstuderen bij een bedrijf in Bladel, Schlumberger RPS, dat alles voor benzinestations maakt. “Ik werkte op de kwaliteitsafdeling, waar procesverbetering een bekend begrip is. In de softwarewereld worden duizenden guldens gestoken in ISO-certificaten. Maar niemand heeft ooit gekeken naar wat die productverbetering nou oplevert. Daar heb ik me dus aan gewaagd.” Er zijn veel methoden en technieken om een proces te verbeteren. Maar vaak komt het in de praktijk neer op bedenken, bouwen en dan pas testen van nieuwe producten. Als in de testfase iets niet goed blijkt te zitten, is het te laat. “In de methode die ik heb opgesteld, krijg je veel eerder in het proces een signaal of een product uiteindelijk aan de eisen zal voldoen. Dat is gek genoeg voor softwareprocessen nooit wetenschappelijk beschreven.” Voor embedded software geldt een bijzondere situatie. Het gaat hier tenslotte om software die ingepakt zit in producten als televisies, medische apparatuur of vliegtuigen. Om fouten te corrigeren moet een monteur het product zelf uit elkaar halen. Falende embedded software kan dramatische gevolgen hebben, zoals bij de Boeing 757 die neerstortte voor de kust van de Dominicaanse Republiek in 1996, of de beroemde Interliner die zijn eigen gang ging in het station van Eindhoven. Genoeg redenen om de kwaliteit van die embedded software eens in kaart te brengen. “Ik was tijdens mijn afstuderen bij Schlumberger al hiermee bezig geweest. En Eindhoven is de plaats bij uitstek van embedded software. Niet voor niets staat hier het Embedded Systems Institute. Dat komt natuurlijk ook door Philips en ASML. Bij Philips bestaat tachtig procent van de ontwikkeling uit softwareontwikkeling. Bedrijven met een elektrotechnische achtergrond worden steeds meer softwarebedrijven, al hebben ze dat zelf nog niet helemaal door.”

Embedded software/Cora van den Berg Wie kan zich niet de Interliner herinneren die in 1997 in het station van Eindhoven op hol sloeg? Een fout in de embedded, ‘ingebakken’ software, net zoals het neerstorten van een Boeing 757 in 1996 of het afsluiten van de Rotterdamse spoortunnel twee jaar daarna. Rini van Solingen promoveerde op 2 maart op een manier om dit kwaliteitsprobleem aan te pakken. Niet dat er voortaan minder vliegtuigen zullen crashen. Maar wie de richtlijnen uit zijn proefschrift volgt, zal voortaan binnen embedded softwareprojecten beter kijken naar het kwaliteitsproces. Schlumberger heeft opgekocht en nu marktleider is op gebied van benzinestations. Twee dagen per week zat hij op de TUE om te schrijven en na te denken. Hij is ervan overtuigd dat de combinatie van de twee werkplekken vruchten heeft afgeworpen. De wetenschap krijgt eens iets terug over de problemen die zich voordoen in de praktijk en een wetenschappelijk paper straalt weer af op het betreffende bedrijf. Van Solingens gecombineerde onderzoek heeft een conceptueel model opgeleverd om em-

Idealist Misschien komt er een commerciële versie van het proefschrift, verklapt Van Solingen. Hij heeft, naast veertig publicaties, al eerder een commercieel boek geschreven, over de zogenoemde GoalQuestion-Metric methode. Ter vergelijking: een gemiddelde AIO heeft het goed gedaan als hij of zij in vier jaar tien publicaties op zijn naam heeft staan, aldus Van Solingen. “Ik heb ze niet alle veertig zelf geschreven, hoor. Ik heb veel in projecten meegedaan, en dan schrijf je misschien een tiende deel zelf. Nu heb ik even de buik vol van schrijven. Hoewel, als wetenschapper ben ik natuurlijk een idealist en wil ik mijn bevindingen graag wereldwijd maken.” Niet dat hij de illusie heeft dat er voortaan minder vliegtuigen zullen crashen. “Dat zou heel mooi zijn. Maar zo makkelijk is het probleem van falende embedded software niet te op te lossen.” Hij weet dat er zwakke punten in zijn proefschrift te vinden zijn. “Bij mij heeft de nadruk gelegen op de praktische kant van de resultaten”, verduidelijkt hij. “Daar schiet de theoretische verantwoording wel eens bij in. Maar ja, uiteindelijk is de promotie zelf een soort spel, een performance.” Voorlopig zit hij goed als manager van een grote kwaliteitsafdeling van het Duitse Fraunhofer, een onderzoeksinstituut dat tussen wetenschap en bedrijfsleven probeert te werken. “Het is mijn geluk dat ik daar bekenden heb, anders had ik nooit zo’n grote afdeling onder mijn hoede gekregen”, zegt hij. “Nu blijf ik daar voor de komende drie jaar, dat staat goed op mijn cv. En ik heb een salaris dat ik de eerste vijf jaar nooit in Nederland zou kunnen verdienen. Zo zie je maar weer: promoveren levert niet alleen achterstand op, zoals zo vaak wordt beweerd. Het kan zelfs financiële voordelen hebben.”/

.

Combinatie Tijdens zijn onderzoek is Rini van Solingen steeds drie dagen per week aan het werk geweest bij Tokheim, het bedrijf dat in 1995

bedded softwareprocessen zodanig in te richten dat de producten doen wat ze moeten doen. Wie de richtlijnen uit zijn proefschrift volgt, zal binnen embedded softwareprojecten eerder én beter kijken naar kwaliteitsaspecten. “En dan niet alleen naar de fouten”, benadrukt Van Solingen. “Veel mensen denken dat kwaliteit fouten inhoudt. Maar het betekent veel meer, zoals bruikbaarheid, onderhoudbaarheid, de juiste functionaliteit die precies past bij de taak van het product, noem maar op.” Bij Tokheim heeft hij zijn methode in drie projecten gebruikt en daarnaast is het toegepast bij Dräger Medical Technology. “Bij kassasystemen van benzinestations is het nog niet zo’n ramp als ze even stil

liggen”, zegt Van Solingen. “Maar bij een hartbewakingssysteem kan dat fataal zijn. De kwaliteitseisen liggen daar aanzienlijk hoger, de processen zijn anders en zelfs de prijzen zijn anders. Bij Tokheim is de concurrentie groter dan bij Dräger, terwijl dat laatste bedrijf meer kan vragen voor de producten omdat er levens van af kunnen hangen. In mijn proefschrift beschrijf ik de kwaliteitseisen in verschillende omgevingen en de mogelijke inrichting en verbetering van de processen die deze gewenste kwaliteit opleveren.” De methode is positief ontvangen in de verschillende (Europese) bedrijven die aan het onderzoek hebben meegewerkt, zoals Philips, Bosch, Ericsson in Finland en Fraunhofer in Duitsland. “De softwaremanagers waren enthousiast dat er nu eens gekeken werd naar de problemen die zij relevant vonden. Via de methode kregen ze te horen waarom er iets fout is gegaan en wat ze eraan kunnen doen. Ik hoop dat er meer bedrijven zijn die wat aan mijn onderzoek zullen hebben. Uiteindelijk help ik de industrie meer dan de wetenschap. En de positieve reacties geven mij het gevoel dat ik geen gebakken lucht verkoop.”

Dr.ir. Rini van Solingen. Foto: Extern

Cursor 9 maart 2000 Reportage /13

Everaars en Van Rooij zijn door Van den Eijnden Transport-en Verhuisbedrijf bij de Expeditie van de TUE gedetacheerd. Tot voor een jaar geleden reden ze rond in een groene Mercedes, nu bemannen ze de grootste van de blauwe vrachtwagens waarmee ze op plaatsen mogen komen die voor anderen niet toegankelijk zijn. Hun dag begint om half negen ‘s morgens. Vandaag moeten ze eerst een paar plastic kratten met drank en partybloemen wegbrengen naar het Hoofdgebouw, dan gaat de reis naar de bibliotheek van het Paviljoen. Daar halen ze een grote hoeveelheid lege witte bakjes op, waar normaal tijdschriften in zitten. Terwijl Everaars (1945) de auto parkeert voor de deur van de achteruitgang, maakt Van Rooij (1961) van een pallet en een stel metalen latten een comfortabele kist die hij vol begint te laden. Tot een enorm glasgerinkel hem doet opkijken. De punt van de laadbak van de DAF blijkt bij het naar beneden komen nèt het ruitje van de deur geraakt te hebben. “Zul je ook altijd zien, komt er iemand kijken dan gebeurt dit”, moppert Everaars, die verder rustig blijft. Hij loopt naar de bibliothecaris, vraagt de telefoon en belt de conciërge en daarna de storingsdienst. Everaars: “Dit gebeurt zelden, anders was ik hier trouwens allang weg geweest. Maar het blijft vervelend. Wat je in zo’n geval niet moet doen? Je van de domme houden of met stille trom vertrekken. Het duurt lang voordat mensen je vertrouwen en dat vertrouwen wil ik graag zo houden.”

Rolverdeling Vertrouwen blijkt een sleutelwoord in hun werk. Onderweg naar het magazijn van de bibliotheek maakt Van Rooij de zoveelste droge opmerking: “Ze kunnen op de TUE maar moeilijk metéén afscheid van hun spullen nemen.” In de kelders van de Hal staan de bekende blauwe plastic verhuisbakken van Van de Eijnden al klaar. Everaars, duidelijk de prater van de twee: “We kennen de beheerder en we weten dat hij er goed voor zorgt. De vorige keer zaten ze vol, de beheerder zet de spullen op de plaats waar hij ze hebben wil en daarna nemen wij de lege bakken weer mee.” De kist met de lege tijdschriftenbakjes hoeven Everaars en Van Rooij alleen maar neer te zetten, de magazijnmeester handelt het verder af. Kwestie van vertrouwen. Daarna, rond half tien, is het tijd om even koffie te drinken bij de Expeditie. “Tijd voor een ander feestje” zegt Van Rooij na vijftien minuten en ze zijn weer weg. Voor de AVA-vergaderingen zijn er een hoop stoelen uit de kantine van Traverse gehaald en in de Dorgelozaal neergezet. Daar staan ze opgestapeld, Everaars en Van Rooij mogen de stoelen terugbrengen naar de kantine. Dan zie je dat het duo ruim vijf jaar samenwerkt. Eén handgebaar van Van Rooij of een hoofdknik en Everaars weet exact wat hij wil. In het algemeen is de rolverdeling dat Everaars rijdt -hij heeft een groot rijbewijs- terwijl Van Rooij in grote lijnen het transport regelt. Sjouwen doen ze allebei. Everaars haalt de steekwagen en een houten vlondertje met wieltjes waar de stoelen precies in passen, Van Rooij begint vast te stapelen. En er is geen woord nodig. Everaars: “Peter is niet zo’n prater als ik en we hebben alle onderwerpen al gehad. En om nou elke dag de voorafgaande avond te bespreken is ook zoiets.”

gesproken willen worden. Dat moet je heel goed weten, anders zijn ze op hun tenen getrapt.”

Lijmpotten

Verhuizen op de TUE is meer dan tafels en stoelen versjouwen Verhuizen/Gerard Verhoogt Iedereen op de TUE kent ze inmiddels wel: de verhuizers. Omgekeerd lijken Henk Everaars en Peter van Rooij ook iedereen te kennen. Ze groeten veel TUE-medewerkers bij hun voornaam of roepen iets als ‘Dag directeur, alles goed? Thuis ook?’ Het duo loopt dan ook al respectievelijk zo’n tien en vijftien jaar op de TUE rond. Cursor liep een ochtend met ze mee. Al snel blijkt dat verhuizen meer is dan bureaus, tafeltjes en stoeltjes versjouwen. Rond half elf gaat het weer richting Paviljoen. De boekbinderij wordt ontmanteld en overgebracht naar de kelder van het Hoofdgebouw. “We hebben gehoord dat de huur al een tijd niet

betaald is en dan moet je verhuizen”, grapt Van Rooij bij binnenkomst. Everaars, heel behoedzaam: “Je kunt niet iedereen aannemen voor dit werk. Er zijn mensen die op een bepaalde manier aan-

Peter van Rooij en Henk Everaars: wij kijken niet zo gauw ergens van op. Foto: Bram Saeys.

Ze nemen de kleinere spullen als tafels, stoelen, volle prullenbakken, lijmpotten en kwasten en nog veel meer voor hun rekening. ’s Middags verhuizen collega’s de grote machines. De beheerder is duidelijk niet blij dat hij uit zijn ‘eigen’ ruimte weg moet. Everaars: ”We komen op alle werkplekken en zien de ellende overal. Dat doet me wel wat, al kan ik er niet veel aan doen. Ik heb zelf eerst bij een grote garage gewerkt. Daar zou ik buiten de reorganisaties vallen. Hadden ze gezegd. Tot ik van de ene op de andere dag buiten stond. Toen ben ik naar Van der Eijnden gegaan. Na één dag op de TUE ben ik er gebleven. Niet iedereen kan er tegen, maar ik vind het prima, van half negen tot vijf.” Van Rooij: “Ik deed bij Van den Eijnden verhuizingen. Dan begin je ‘s morgens om zes uur en zie je wel hoe laat je terug bent, want die auto moet leeg. Maar als het twee uur ’s nachts wordt, moet je om zes uur ’s morgens toch weer klaar staan. Dan is de TUE kinderspel.” Wat is de raarste klus die ze ooit gedaan hebben? Van Rooij: “Wij kijken niet zo gauw ergens van op. We hebben eens iemand verhuisd naar de andere kant van een gebouw en een week later weer terug.” Everaars: “We hebben één meneer in één jaar wel tien keer verhuisd.” Op de vraag of Everaars wel eens heeft uitgerekend hoeveel kilometer hij op een dag loopt, antwoordt hij: “Ik zou eigenlijk slanker moeten zijn”. Gevolgd door: “Toch vergissen mensen zich daarin, het zijn er meer dan je denkt.” Bij het Hoofdgebouw aangekomen kunnen ze de spullen van de binderij zo in de kelder neerzetten. De mensen van de repro zetten het zelf op de juiste plaats. Kwestie van vertrouwen./

.

9 maart 2000 Cursor 14/ Advertenties

Vrijwilligerswerk op Waddeneiland De Waddenvereniging zoekt enthousiaste vrijwilligers voor het geven van voorlichting en wadexcursies vanuit de Waddenwinkels op Terschelling en Texel in de zomervakantie. Voorkennis is niet vereist, deelname aan twee scholingsweekenden wel, 7 t/m 9 april Texel en 31 mei t/m 4 juni Terschelling. Kennismaking is mogelijk op drie infomiddagen in maart. Ben je 18 jaar of ouder en in de zomervakantie minstens twee weken beschikbaar? Bel dan Jellie (050 3132118) of Ruth (050 5791678)

S R A A J E [LAATST OPGELET!] Ben je (bijna) in de laatste fase van je studie en wil je op locatie potentiële top-werkgevers beter leren kennen? Schrijf je dan vóór 30 maart in voor de STEP In-house dagen. Deelname is geheel kosteloos. Haal de brochure bij Integrand, je studievereniging of het loopbaanadviescentrum, of bel STEP: (020) 444 94 64 Internet: www.stepweb.nl E-mail: [email protected]. STEP zet je carriëre in beweging!

Aan weten niet genoeg? VU-podium organiseert, i.s.m. De Rode Hoed een

Nationale poëziewedstrijd met als thema wetenschap in de breedste zin van het woord Eerste prijs: ƒ 500,-. De beste inzendingen worden opgenomen in een bloemlezing. Meedoen? Stuur uw gedicht in drievoud aan: VU-podium, De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam. E-mail: [email protected] Inzending sluit op 1april 2000. De prijsvraag is onderdeel van het project ‘Dichter bij de waarheid’, over poëzie en wetenschap. Vier bijeenkomsten in De Rode Hoed in mei/juni. Met o.a.: Rutger Kopland en Ad Zuiderent. Meer informatie: (020) 444 9292 of www.vupodium.nl Vraag ook het gratis complete programmaoverzicht aan! VU-podium - De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam

Op de koffie bij minister Hermans? Wil je een jaar op landelijk niveau de belangen van de student behartigen en communicatieve vaardigheden opdoen? Neem dan voor 10 april contact op met het Interstedelijk Studenten Overleg voor een bestuursfunctie. Telefoon 030 2302666. Vraag naar Saskia Knoop of [email protected]

WIL JE MEER?

Philips

Heb je een brede maatschappelijke interesse en/of wil je iets betekenen voor uitgesloten bevolkingsgroepen? De Vierde Wereldbeweging is een internationale Mensenrechtenorganisatie die zich inzet om buitengeslotenen deel te laten nemen aan het maatschappelijke leven. Dit doet zij door middel van internationale campagnes (bijvoorbeeld conferenties bij de Verenigde Naties) en kleinschalige projecten (bijvoorbeeld straatbibliotheek). Het je interesse in deze problematiek en wil je meer weten, kom dan langs op het informatie-weekend op zaterdag 18 en zondag 19 maart 2000 op de vakantieboerderij ’t Zwervel, Raalterweg 19 in Wijhe. Het weekend begint op zaterdag om 10.30 uur en duurt tot zondag 16.30 uur. Kosten voor overnachting en maaltijden: 40 gulden. Bel voor meer informatie: 0570521999

Cursor 9 maart 2000 Bestuur /15

“Als dit definitief is, heeft doorgaan met OGO weinig zin” Ontwerpgericht Onderwijs-professor dr. Wynand Wijnen over Added Value Analysis jaar voordat we zeiden ‘dit is het’. Aan de TUE zijn al veel tradities, die je niet zo gemakkelijk kunt veranderen. Dat is een fikse opgave, waarvan ik me afvraag of die zonder onderwijskundige ondersteuning wel uitvoerbaar is. De opleidingsdirecteuren hebben wel al aangegeven dat ze onderwijskundige ondersteuning nodig hebben en dat ze samen overleggen hoe het volgens hen verder moet. Het is niet zo dat we de knop omdraaien en we hebben OGO. Zo werkt het nergens. De manier van denken van zowel docenten als studenten moet worden veranderd.” Wijnen stelt vragen bij de opzet en werkwijze van Berenschot, die het AVAonderzoek heeft gedaan in opdracht van de TUE. “Ze hebben mensen van de faculteiten, onze afnemers, geïnterviewd over onze diensten, maar er staat nergens bij wie wat heeft gezegd. Het wordt wat mistig als er vanalles in het rapport staat en je hebt geen flauw idee in welke richting je moet kijken. Je weet niet wie wat vindt, dat weten de faculteiten ook niet van elkaar.” Hoe het uiteindelijk gaat lopen met het OSC, weet Wijnen niet. “Het gaat nog steeds om een voorstel van Berenschot, dat het College overigens wel in hoofdlijnen wil volgen. Maar er is nog niets definitief. Het is moeilijk te zeggen wat er gaat gebeuren met OGO als opeens alle spelregels worden gewijzigd. Ik ben nu niet erg optimistisch. Als de voorstellen doorgaan zoals ze er nu liggen, wordt het onderwijsbeleid van de TUE voortaan bepaald door incidenten.”/

Professor dr. Wynand Wijnen, speciaal voor het implementeren van OGO naar de TUE gehaald. Foto: Bram Saeys

AVA en OGO/Brigit Span De doelpalen worden verzet, terwijl je nog bezig bent met de wedstrijd. Zo omschrijft professor dr. Wynand Wijnen de situatie rond AVA en OGO. Vanwege de personele bezuinigingen van AVA loopt het invoeren van Ontwerpgericht Onderwijs binnen de TUE volgens hem op zijn minst flinke vertraging op. Een kleine twee jaar geleden werd professor Wynand Wijnen trots binnengehaald op de TUE. De taak van de hoogleraar Ontwikkeling en Onderzoek van Hoger Onderwijs is het invoeren van Ontwerpgericht Onderwijs binnen de Eindhovense universiteit, een speerpunt van het College van Bestuur. De manier van onderwijs geven moet veranderen en dat moet via OGO gebeuren. In de diverse publicaties over dit systeem staat onder meer te lezen dat de ‘primaire doelstelling van OGO is de kwaliteit van onderwijs van de TUE te verbeteren’ en dat ‘OGO het Eindhovens onderwijsmodel moet worden voor het opleiden van ingenieurs van de toekomst’, zo schreef rector magnificus Martin Rem hierover. De komende jaren moet OGO worden geïmplementeerd in het Eindhovense onderwijs. Professor Wijnen vreest nu, met de dreigende opheffing van het Onderwijs Service Centrum (OSC) zoals voorgesteld in AVA (Added Value Analysis), dat OGO in gevaar komt. “Er zijn vast motieven geweest voor het opstellen van dat rapport, maar de signalen die wij hebben gekregen, hebben mij er niet van niet overtuigd dat de opstellers van het rapport iets van onderwijs weten. Ze zeggen meer aandacht te willen voor

het primaire proces binnen de TUE. Dan hebben ze wat mij betreft de verkeerde kant op gekeken. Als je tijdens de rit bedenkt dat het anders moet, is dat je goed recht, maar een nieuw ingezet traject binnen een jaar wijzigen, is op z’n minst teleurstellend te noemen.”

Overbodig Eind 2000 stopt Wijnen met zijn werk aan de TUE. “De opgave was mezelf zo snel mogelijk overbodig maken. De mensen die bij het OSC werken, zouden mijn taken langzaam maar zeker overnemen.” Nu blijven er in het bezuinigingsvoorstel van bureau Berenschot drie mensen over van deze afdeling, die zich bezig moeten gaan houden met cursussen aan het onderwijzend personeel van de TUE. Geluiden gaan dat Wijnen heeft gezegd zijn functie neer te leggen als de AVAoperatie zo wordt doorgevoerd. Wijnen: “De nieuwe condities zijn niet realistisch. Ik vind dat ik hierover een gesprek moet aangaan met degene die me hier naar toe heeft gehaald. De doelpalen zijn verzet terwijl je bezig bent met een wedstrijd. Wij zijn nog volop bezig met het implementeren van OGO. Dat is in nauw overleg met opleidingsdirecteuren en

.

decanen van de verschillende faculteiten opgezet.” Wijnen gaat er vooralsnog vanuit dat het rapport van Berenschot zoals het er nu ligt een voorstel is en dat het nog niet definitief is. “Als dat wel het geval is, heeft het niet zoveel zin door te gaan met OGO”, vindt hij. “Zonder de brugfunctie die het OSC vervult tussen centraal en decentraal gaat het niet. Ik heb nog nergens zien gebeuren dat het implementeren van een grotere onderwijsvernieuwing gaat zonder een brugfunctie tussen centraal en decentraal, zoals bijvoorbeeld door een OSC. Ik geloof er niet zo in dat dat kan. Die functie kan niet worden vervuld door slechts één persoon. Er moet een groep mensen staan die tegen elkaar aan kunnen praten over OGO. Dat komt nu op gang, ook in de faculteiten. Opheffen van het OSC zal er op z’n minst toe leiden dat dit proces flink stagneert. De verankering waar het destijds over ging, die noodzakelijk werd geacht om OGO te laten slagen, wordt nu totaal losgeslagen met het AVA-rapport.”

‘Dit is het’ Bij de komst van Wijnen zijn elf OGOprojecten gestart op de verschillende faculteiten. “De meeste opleidingsdirecteuren zijn tevreden, al gaat het volgens sommigen niet snel genoeg. Maar we hebben het hier over een fundamentele verandering. Die voer je niet in vijf jaar door. Bovendien hebben opleidingsdirecteuren de zware taak hun medewerkers mee te krijgen voor dit onderwijssysteem.” Wijnen heeft jaren aan de Maastrichtse universiteit gewerkt waar hij het Probleem Gestuurd Onderwijs (PGO) invoerde. “Daar duurde het tien tot vijftien

Wat is OGO? OGO staat voor Ontwerpgericht Onderwijs en is een van de paradepaardjes van het College van Bestuur van de TUE. Het is een vorm van technisch-wetenschappelijk onderwijs waarbij je al doende leert, wat je later in een werksituatie ook moet doen. Het is vakoverstijgend, waarbij onderling overleg tussen docenten ontstaat. Dit sluit aan op de ontwikkelingen in het voortgezet onderwijs waar het Studiehuis is ingevoerd. Daarin is meer aandacht voor vaardigheden van scholieren. “Het is een fundamentele verandering in het onderwijssysteem”, zegt professor dr. Wynand Wijnen. “Het is zinniger aandacht te besteden aan de instrumentenkist van een student dan aan de inhouden van de vakken. Die laatste is binnen vijf tot tien jaar toch verouderd. Als je weet hoe je om moet gaan met informatie, heb je daar altijd profijt van.” Wijnen verwacht dat het niet lang duurt voordat studenten professoren confronteren met informatie die de laatste niet eens kent. “Via Internet ligt de informatie op straat. De taken van docenten veranderen hiermee. Niet meer informatie aanreiken, maar laten zien hoe je daar mee om moet gaan.” De invoering van OGO is in 1998 gestart aan de TUE. Het is onder meer bedoeld om de kwaliteit van het onderwijs te verhogen, om de samenhang tussen onderzoek en onderwijs te vergroten en om meer samenhang binnen de TUE te krijgen. Er lopen projecten op alle faculteiten van de TUE./

.

9 maart 2000 Cursor 16/ Ruis

Bits Onlangs was Oostenrijk het meest besproken land in de wereld. Er was geen journaal waar niet gesproken werd over de FPÖ en haar inmiddels beruchte leider Haider. Eerst was er de spanning of de ‘vrijheidspartij’ in de regering zou komen en vervolgens was het de vraag hoe de partij haar extreemrechtse programma zouden verwezenlijken. Zelfs nu blijkt dat Haider het na enkele weken al voor gezien houdt in de regering is de hype nog niet geluwd. Waarom stapt hij eruit? Het zal wel een bedoeling hebben…. Het is bijna lachwekkend hoe er in Brussel en Amsterdam betoogd wordt tegen deze ‘Hitler, the sequal’. Denken die mensen nu echt dat Haider zich er ook maar iets van aantrekt dat er in Amsterdam een stel wereldverbeteraars de straat op gaat? Maar, iedereen draagt z’n steentje bij. Ook de reclamemakers laten zich niet onbetuigd. Zoals ze zelf zeggen, nemen ze hun wapens (pen, muis en papier) op tegen dit fascisme. Op een speciale website (www.ddb.be/neveragain) klagen ze Haider en de zijnen aan. Op de openingspagina kun je lezen dat een stel mediamensen een tiental affiches

heeft ontworpen die je via internet naar je vrienden kan sturen. Onder de kop ‘Geen weldenkend mens blijft onverschillig bij wat er in Oostenrijk gebeurt’ krijg je bijvoorbeeld de volgende illustraties: een arm met een codenummer op de pols getatoeëerd. Het onderschrift luidt: ‘Vanaf wanneer zal U zich persoonlijk geraakt voelen door wat er in Oostenrijk gebeurt?’. Een andere affiche toont een idylisch landschap met de tekst: Oostenrijk heet alle toeristen met blauwe ogen, blond haar, die 1.80 meter meten, gezond, heteroseksueel en christelijk zijn, van harte welkom!.’ De pakkendste van allemaal is een foto uit 1945 van een deportatie. Honderden mensen wachten bijeengepropt op een station op de trein naar Auschwitz. Onderin staat de volgende tekst: ‘Ah, de grote trek naar de sneeuw, da’s altijd een feest.’ Voel jij je ook zo betrokken bij de gebeurtenissen in het skiland bij uitstek, kijk dan eens op deze site die bewijst dat als je toch iets wilt doen er meer mogelijk is dan de straat op gaan.

Wonen in een kasteel? De bewoners van dit kasteel zijn op zoek naar een nieuwe huisgenoot. Huize Genderhorst is niet zomaar een studentenhuis. Het bouwwerk aan De Run 5106 in Veldhoven is een baronie geweest en is omgebouwd tot studentenhuis waarin 23 mensen wonen. Mark Stegeman, student Bedrijfskunde aan de TUE en belast met het vinden van een nieuwe bewoner, woont een jaar in het huis. “Het is 25 minuten fietsen naar de TUE, maar ik zou nergens anders willen wonen. Dit is wel zo bijzonder. We hebben een enorme keuken waar we

meestal samen koken en je krijgt contact met veel verschillende mensen. Bovendien doen we de nodige dingen samen, zoals naar de film gaan en we geven elk jaar een huisfeest, waar vorig jaar toch honderd mensen waren.” Huize Genderhorst zoekt een bewoner die ook in de weekeinden aanwezig is. Wie interesse heeft, kan eerst een kijkje nemen op de website, www.huizen.dds.nl/ ~ghorst. De kamer meet vijftien vierkante meter, gedeelde badkamer en toilet, en kost 380 gulden per maand. Kijkavond is

Het vooraanzicht van huize Genderhorst, zoals dat op de website van het studentenhuis is te zien.

vanavond, 9 maart, vanaf 19.30 uur. Wie met de bus wil: neem buslijn 150 richting Reusel/Eersel en

Pas op voor mail met viruswaarschuwing

Het is goedbedoeld, dat is zeker. Tenminste, van de mensen die het mailtje met daarop een waarschuwing voor een ‘budweiser’-virus doorsturen naar iedereen die ze maar in hun adressenbestand hebben staan. Om te voorkomen dat zij een mailtje met een attachment met de naam ‘budweiser’ openen dat hun hele harde schijf wist. Deze waarschuwing zorgt er echter voor dat servers vastlopen, omdat het waarschuwingsmailtje massaal wordt doorge-

stuurd. Deze mail circuleert sinds vorige week op de TUE, maar het genoemde virus is nog niet gesignaleerd, laat Maurice de Turck van de Service- en infodesk desgevraagd weten. “De lol hiervan is dat iedereen het in paniek gaat versturen naar iedereen die hij in zijn adresboek heeft staan. Dan wordt het een rommeltje op de server en kan die vastlopen”, zegt De Turck. Zover is het nog niet gekomen op de

stap de tweede halte in Veldhoven uit.

TUE, alhoewel het bericht vrij heftig wordt verstuurd, denkt hij. “Je kunt bij dit soort dingen het beste bericht van ons afwachten. Als dat niet komt, is er meestal niks aan de hand. De virusmelding waar het om gaat, blijkt trouwens een zipfile die niet relateert met een virus en doet waarschijnlijk niets.”

En we noemen hem: Fungubbes Hier en daar is hij al te zien: het nieuwe beeldmerk van cultureel festival Virus. Tot nu toe was het beestje naamloos. Daar is op 1 maart verandering in gekomen. Het aaibare beeldmerk dat bedacht is door ontwerper Rob Looman heeft een naam. Virus noemt hem: Fungubbes. Hij wordt bijgezet in de groeiende galerij der maffe-Virusbeeldmerken-met-een-aleven-maffe-naam. Vorig jaar heette het beeldmerk Wubba. Het jaar daarvoor werd het Koebus gedoopt. Om het beestje een goede naam te geven schreef Virus onlangs een wedstrijd uit. Iedereen die een pakkende naam had voor het bepantserde knolletje met ogen kon een mailtje sturen naar het Virus-bestuur. Liefst voorzien van enige uitleg. De winnaar werd twee kaarten voor Virus in het vooruitzicht gesteld. Een buitenkansje dus. In totaal stuurden 21 mensen een naam in. De

winnende naam voor het beestje is bedacht door Doeko Langhorst. Waarom? “Omdat hij een leuke naam bedacht heeft, die leuk klinkt”, laat het bestuur van Virus weten. Overigens betekent fungus volgens de Dikke van Dale ‘zwam’ of ‘paddestoel’. Een zwam dus. Het kiezen van de winnaar kan niet makkelijke zijn geweest. Het niveau van de inzendingen was namelijk erg hoog. Een kleine bloemlezing. Wat te denken van Scone, of Murtle? Ook leuk maar een beetje net niet zijn Snotje, Schildje, Zwelgje en Keitje. Die bekken weliswaar lekker, maar ze haalden het niet. Net als Kale Bassie, Virtle, Turus, Paddo, Ksmunk en Toad. Prijs voor de beste uitleg mag wat Cursor betreft naar het meisje dat Borrl als naam inzond voor het knolletje. Haar uitleg: “Mij lijkt dat dat wel ongeveer het geluid is wat je maakt als je iets wil zeggen maar geen mond hebt.” Hulde namens de hele redactie.

Effe zeuren

/André Vianen Als noorderling kom je er eens per jaar weer achter dat je hier in het zuiden eigenlijk niets te zoeken hebt. Nu (in ieder geval op het moment dat ik dit schrijf ) is het carnaval in volle hevigheid los gebarsten. Wat voor mij betekent dat er in de stad geen enkele kroeg te vinden is waar ik een bier zou willen drinken. De stad is vol en de TU/e is leeg. Het resulteert er in dat De Bank dicht is, er geen kopieën gemaakt kunnen worden en die docent die ik nog nodig had voor die ene scriptie nergens te bekennen is. Het is overal vooral leeg. Zelfs de bibliotheek is voor een tentamenperiode angstvallig rustig. In deze rust ligt een geheim besloten. Dat een echte carnavalvierder nooit zal kennen. Er is een verbond gesloten tussen de mensen die nu aan het werk zijn. Slechts eens per jaar kun je het beleven. Als je er niet mee opgegroeid bent, zal je het ook nooit begrijpen. Het is namelijk het gevoel van wij vieren geen carnaval.