w ij sh ei d om h et betrokken recept in
de h ogere c ij fe rs in de diverse verki e-
praktijk te brengen.
z in gs programma 's, zovee l heeft wi ll e n ve rh oge n , als nog net vc rantwoo rd is
0 UJ ....J
UJ
noe md e doe lste llin g is d oo r de politiek
maar voo ral ook soc iaal en eco no mi sch
om uit te reke ne n , welk financ ieri ngs-
o m een zee r comp lexe prob le matiek;
teko rt daarbij hoort. Nu de bes te des-
2, 25% in 1998 en ombuigingen bij de collectieve uitgaven die tot
s impele eiere n va n Co lu mbus moete n
kundigen na een en andermaal c ijfere n
en met 1998 oplopen tot circa 1 8 à 20 miljard, met een accent op
op d it tweede te rre in met achte rd oc ht
u itkomen op 2 ,25% moet on ze partij
word e n bez ie n .
dat mijn s inzien s als ee n duidel ijk fi-
Een nieuw kabinet moet uitgaan van een financieringstekort van
uitwerking.
u
z UJ
I
u l/)
2 0
z
ne n bereik te h o ud e n. De laatstgegedrage n . H et is aa n de reken meeste rs
<(
l/)
va n de groe i van de staatssc huld bin-
dat van de ope nb are fi nan c ië n - re lat ief we rk ge lege nh e id ni et alleen po li t iek
de arbeidsmarkt en bij de sociale zekerheid vragen meer tijd voor
0
o m de doe lste llin g va n ee n mat ig in g
li g t d e receptuu r in he t eerste geva l simpel. Daare ntegen gaat h et bij de
de overdrachtsuitgaven. Beleidsconclusies over hervormingen op <(
Voor de twee ge noe mde h oofdpunten ,
N
t I
nanc iee l fe it acceptere n. Een keuze
z
jongste vers lag voorge reken d dat het fin ancieri ngsteko rt in 1994 - trucs en
Duisenberg h eeft m et het oog op de
no o dzaak o m a) de ope nbare fina nc ië n
te h oog is om te be reike n dat de staats-
lagi ng va n belast in ge n en socia le pre-
fase in de voo rbe re idin g
verd er te sa neren e n b ) de werkge le-
sc huld , co n for m h et ver-
van h et b e le id va n he t
ge nh e id sterk te bevorde ren. Samen
kie z in gsprogramma
ni euwe kabinet bego nn e n . Op basis
met de ve rki ez in gs programma 's e n e n -
h et CDA,
va n he t e igen verki e zin gs pro g ramma
ke le
g roe it
za l met andere partij e n
Ce ntraa l
o nd erhandeld
(C PB ) ligt er ee n zo om-
moeten
word e n over ee n ni euw
Planbureau
van g ri jke sta pe l va n di ag-
van
m in der h ard
da n
h et
Bi nn e nl and s
Bruto Produkt
(BBP ). Vor ig jaar hee ft een ambte lijke com mi ss ie on-
Daarbij
noses e n re medi es, dat he t
der
dienen ook ni euwe fe iten
ni et voo r ied e re infonna-
M ini ste rie va n Fin anc ië n -
e n ni e uwe rapp orte n te
teur of formateur gemak-
die qua sa me nste llin g vr ij-
wo rden betro kke n . Tot de
kelijk za l z ijn om door de
we l ge lijk
regeerakkoord.
le iding
van
was
aan
het
de
0
belangrij kste ni euwe do-
bome n het bos nog te
CEC, di e o nd e r voo rzit-
c um e nte n op finan c iee l,
z ie n. De for mul er in g van
tersc hap
UJ
eco nomi sc h en soc iaa l ge-
UJ
u z <(
z u...
_.,..
de ru g ZIJn , IS ee n n1 e uwe
he t
de
fin a nci ë le,
eco no mi -
staat
va n
het
Min iste rie van Eco no mi -
Binnen drie maanden moet binnen het CDA aan de wenselijke herijking van de sociale zekerheid en de arbeidsverhoudingen vorm te geven zijn.
f. 9 milj ard om de drukst ijging, di e in de afge lopen
kab in ets pe ri o de · -
tege n geest e n letter va n het regeerakkoord - was o pgetreden
a lth ans
ten
de le o ngedaan te make n . ve n bedrag ge let op de
0
ste rk gestege n we rkl oos-
n
heid . Om het fin a nc ieringsteko r t e n de b e las-
)>
tinge n e n prem ies te ve r-
)>
m inderen kwam Du ise n-
r
sc he en soc iale paragrafe n
sc he Zake n - gea dv iseerd
in het regee rakkoord ve r-
het financ ie rin gsteko rt te
ge n ni et all ee n ee n po litie-
ve rm ind ere n tot I ,75% va n het BBP.
de co ll ec ti eve ui tgave n met f. 18 mil jard in de jaren 1995 tot en met 1998
Ba nk, dat vlak voor d e
Prof. dr. FW Rutten
berg tot d e slotsom , dat
ve rki ez ingen gepubliceerd werd , het
ke
beschik ba re
D e CEC adv isee rt nu ee n iets hoge r
rappo rt va n de Co mmi ss ie-A ndr iessen
ingrediënten . Er is ook ee n econo-
c ijfe r va n 2 ,25% met de aanteke n ing,
moeten wo rd en om ge boge n (ni e t mee -
weg in g
va n
de
'De o nderste baan boven ' ove r h e t
m isch-tec hni sc he beoo rd e ling nodi g
dat bepaalde meevallers di enen te wor-
gereke nd de f. 5 mil jard aan ombu ig in -
'laagste segme nt van de arbe idsmarkt'
va n de d ive rse rece pte n . We liswaar
den benut om h et tekort ve rd er te ver-
ge n di e het demi ss iona ire kab inet zic h
h eeft het Planbureau me t z ijn modell e n
mind e re n . H e t ve rsc hil tusse n d e twee
heeft voorge nomen
h ee ft in gevuld ). H et ve rk iez in gs pro-
en
het
adv ies
va n
de
ambte lijke
maar nog ni et
Com mi ss ie
de effecten van a ll erl e i plannen van cij-
ge noe mde c ijfe rs is e rg kl e in . De be-
(CEC) over het be le id in de peri o de
fe rs voo rz ie n , maa r d ie c ijfe rs zegge n
pe rkte ve rh oging geeft aa n , dat de
g ramm a van het CDA bevatte vri jwe l
CEC de norm voo r he t tekort , ge let op
ee nze lfde o mbui g in gsbe drag, te wete n
Ce ntraa l
Eco nom isc h e
1995 tot en met 1998. Dominant in d e
lan g ni et all es ove r de eco nomi sc h e
CDV 6/94
CDV 6/94
Vl
Di t is zeke r gee n overdre-
bied behoren he t Vcrs lag Nede rl a nd sc he
0
m ies tot ee n bedrag va n
va n
de
n
Jnel en .
we rkge lege nh e id ook ge pl e it voo r ve r-
van
m
De Nede rl a ndsc he Bank h eeft in z ijn
cos m et ica niet meege reke nd - nog vee l
publik aties
r
0
d e dubbe le
ee rd ere
m
in fe ite inh o ud en , dat w ij met onze op-
nieu we
z ijn
m
gave als re n tmeester zoud e n gaa n sjoe-
u de verkiezi nge n ac h ter
rapporten
z n
Vooreerst dan de open b are finan c ië n.
u
UJ
voor ee n h oge r fin ancier ingsteko r t zo u
Openbare financiën
z
0
wijshe id om het betrokken recept in
de h oge re c ijfers in de d iverse verk ie-
prakt ijk te brengen.
zi ngs pro g ram ma's, zovee l heeft w ill e n ve rh oge n , als nog net ve ra ntwo o rd is
0 u..J ___J
u..J
Voor de twee ge noemde hoofdp unte n,
om de doelste lli ng van ee n mat ig in g
ligt d e receptuur in he t ee rste geva l -
va n de groei van de staatssc huld bin-
z
dat va n de ope nbare financ ië n - relatief
nen bere ik te houd e n . De la atstgenoe mde d oe lste llin g is door de politiek
n
simpe l. Daare n tegen gaat het b ij de werkge legen h ei d ni e t all een polit iek
ged rage n. Het is aan de rekenmeeste rs
maar voora l ook soc iaal e n econom isc h
o m uit te reke nen , we lk fin anc ie rin gs-
o m ee n zeer co mpl exe probl e mat iek;
tekort daarbij h oort. Nu d e beste des-
2., 2.5% in 1 99 8 en ombuigingen bij de collectieve uitgaven die tot
simpe le eie re n va n Col umbu s moeten
kundi ge n na een en andermaal c ijferen
en met 1998 oplopen tot circa 18 à 2.0 miljard, met een accent op
op dit tweede te rre in met achterdocht
uitkom e n op 2,25% mo et o nz e part ij
wo rd en bez ien.
dat mijn s in zie ns als een duid elijk
Een nieuw kabinet moet uitgaan van een financieringstekort van
de overdrachtsuitgaven. Beleidsconclusies over hervormingen op de arbeidsmarkt en bij de sociale zekerheid vragen meer tijd voor uitwerking.
u 0 Vl
z u..J
I
u Vl
2: 0
z
N
voo r ee n hoger fi nanc ie rin gsteko rt zou
Openbare financiën
z
jongste ve rslag voo rgerekend d at het
Inelen.
financieringsteko rt in 1994 - trucs en
Duise nb erg heeft met het oog op de
.,-..
0
we rkge lege nheid ook gep le it voo r ver -
de ru g ZIJn, IS ee n n1 euwe
noodzaak o m a) de ope nba re fin a nc ië n
te h oog is om te bereiken dat de staats-
lagin g van belastinge n e n soc ial e pre-
fase in de voorb e re id ing
ve rd er te saneren e n b) de we rkgele-
sc hul d, conform h et ver-
va n het be le id va n h et
ge nh e id sterk te bevorde re n . Samen
ki ez in gsp ro g ramma
ni euwe kabin et bego nn e n . Op bas is
met de ve rki ez in gs pro g ram ma 's e n e n-
h e t CDA,
kele
g roe it
van
het
za l me t andere partij e n
Ce ntraal
o nderh ande ld
(CPB) li gt e r een zo om-
moete n
wo rd e n ove r ee n ni euw
Planbureau
vangrijke stapel va n dia g -
d an
van
m in der hard h et Bruto Produk t
Binne nland s
(BBP). Vorig jaar h eeft ee n ambte lijke com mi ss ie on-
Daarbij
no ses en remedies , dat het
der
di e ne n ook ni euwe fe iten
niet voo r iede re informa-
M ini sterie va n Financ ië n -
en ni euwe rapporte n te
teur of formateur gemak-
die qua same nstell in g vrij-
wo rd e n b etrokken. Tot de
kelijk zal zij n o m door de
we l ge lijk
regeera kkoord .
le id in g
va n
was
aan
het
de
0
belan grijkste ni e uwe do-
bomen h et bos nog te
CEC, die onder voo rzit-
c um e n te n op finan c iee l,
zie n . De formulering va n
te rsc h ap
u..J
eco nomisch e n soc iaal ge-
de
fin a nc ië le,
eco nom i-
staat
va n
het
Ministe ri e va n Economi-
bi ed be h ore n h et Verslag
sc h e e n soc ia le pa ragrafe n
sche Zake n - geadv isee rd
va n
in het regeerakkoord vergen ni et all ee n ee n po li tie-
het fin anc ier in gstekort te
Ne derl a ndsche
mie s tot een bedrag va n
Binnen drie maanden moet binnen het CDA aan de wenselijke herijking van de sociale zekerheid en de arbeidsverhou dingen vorm te geven z ijn.
f. 9 milj ard om d e drukst ij g in g, di e in de afge lopen
ka bi netspe ri ode - -
tegen geest e n letter va n het regeerakkoord - was opgetreden
alth ans
te n
de le ongedaan te make n . ve n bed rag ge let o p de
0
ste rk gestege n werkl oos-
n
h e id . Om het financ ierin gstekort e n d e be las-
)>
t in ge n e n p re m ies te ve r-
)>
mind ere n kwa m Du ise n -
de collect ieve uitga ven met f. 18 mil -
beschikbare
De CEC adv isee rt nu een iets h oger
in gred iënte n . Er is ook ee n eco no-
cijfer van 2,25% met de aantekening ,
moeten wo rden omgebogen (ni et mee-
u..J
ve rki ez in ge n gep ubli ceerd werd , h et
ke
rapport van d e Com mi ss ie-And ri esse n
weg ing
va n
de
m ise h -tec hni sc he beoorde lin g nodi g
dat bepaa ld e meeval lers dien en te wo r-
z
'De onderste ba an boven ' over h et 'laa gste segme nt va n de a rb e idsmarkt'
gereke nd de f. 5 milj ard aan ombu ig in -
van d e diverse recepten. Weliswaar
den benut o m het tekort ve rd e r te vcr-
gen di e het demi ss ionai re kab in et zic h
en
ambte lijke
heeft het Planbureau met z ijn modellen
minderen. Het ve rsc hil tusse n de twee
heeft voorge no me n maa r nog ni et
z
Centraal
Co mmi ss ic
de effecte n va n all e rl e i plann e n va n c ij -
genoe md e c ijfers is e rg kle in . De be-
h eeft in gevuld ). H et ve rki ez in gs pro-
(CEC) ove r h et b e le id in d e perio d e
fers voorz ie n , maa r di e c ijfers zegge n
pe rkte ve rh ogi ng geeft aa n, d at de
g ramma va n h et CDA beva tte vrijwe l
CEC de norm voo r he t tek ort, ge le t op
ee nze lfde o mbuigingsbedrag, te wete n
t..L..
het
adv ies
va n
de
Eco no mi sc he
1995 tot e n me t 1998. Dom in a nt in de
la ng ni et all es ove r de eco nom isc h e
CDV 6/94
CDV 6/94
r
b erg tot d e slotsom, dat jard in de jaren 1995 tot e n met 1998
Bank, dat v lak voor de
Vl
Dit is zeker gee n ove rdre-
verm ind eren tot I ,75% van h et BBP.
Prof. dr FW Rutte11
u..J
n
De Nederlandsche Bank h eeft in z ijn
cos m et ica ni et meege rekend - nog vee l
pu bli kat ies
m
0
dubbele
eerde re
r
in feite inhouden , dat w ij met o nze op-
nieuwe
z ijn de
m
gave a ls rentmeester zouden gaa n sjoe-
u de ve rki ez in gen ac hter
rapporten
m
Vooreerst dan de ope nb are financië n .
va n h e t e ige n ve rki ez in gs programma
de
fi-
nancieel feit acceptere n . Een keuze
u
u
z
0
f. 18,4 miljard De CEC: advi<,eert nu
Dat is een reden temcer om niet alles
lot een hedrag van f. 20 miljard aan
op ccn kaart te zettcn.
ombuigingen. l3ij een vergelijking met
Het
het C:DA-verkiezingsprogramma zijn
Andrics<.en wil vooral het verschil tus-
cr diverse plus- en minposten te noc-
scn de laag'>te Iemen en de socialc
mcn. Nadal de herekeningcn voor het
uitkeringen
CDA-programma
meerdcre
waren
afgesloten,
zijn zich inmidde]<, overschrijdingen
u
rapport
van
de
vergroten. manieren.
Commis-,ie-
Dit In
de
kan
op
relaticf
goedkope variant wordt een hdfing'>-
hij de collectieve uitgaven van f. 4 mil-
korting bij de loonhelasting ingcvoerd.
jard gaan aftekcnen llij de inkom<,ten
die voor iedere wcrkende cen in gul-
zijn er tegenvallers (aardgasbaten) en
dens gelijk voordeel meehrengt
mecvallcrs (belastingen) tc signalcren.
verwachting van de C:omm1ssie i-,, dat
Ver<,chillen met de C:EC houden voort<;
deze extra beloning voor werk vee]
De
verband met een iets hoger cijfer voor
men<,cn motiveert om zich op de i!r-
Vl
de economi'>che groei en een wat lager
heid<.markt aan te biedcn. Dit extra ar-
normcijfcr voor het overheidstekort,
beidsaanbod matigt de loomtiJging en
z
dan in het C:DA-programma waren
daardoor trckt vcrvolgem de wcrkgelc-
verdisconteerd. Over de wij'>heid van
genheid aan.
I. 1 of 2 miljard meer of minder ombui-
De
gingen op een termijn van 4 jaar valt
AndrieS'>cn zijn volgcm de C:Pil-com-
I
u
natuurlijk te twisten.
w
plan-
putcr zeer gunstig voor de \Verkgc-
lcgenheid Fr zijn echter wei een aantal
menten echter wei duidelijk genoeg al.
kwalilicatie'> op zijn plaats 1\.'u er zo'n
Willen wij ernst maken met soliditeit
groot tekort aan werkgelcgcnheid i<,,
bij 's Ri]k'> I inancicn en met hers tel van
ligt het nict zonder mecr voor de hand
de werkgclegcnheid dan zal de uit-
de prikkel in eer<;tc imtantie geheel te
komst van de formatie op dit onder-
lcggen aan de aanhodkant van de ar-
a 20
miljard
beid'>markt. Verder i'> het dubicu<,, of
moeten Iiggen.
het extra arhcidsaanbod wei zo'n <,terkc
Werkgelegenheid en sociale zekerheid
fent, als hct model van hct Planbureau aangeeft De jaarlijhe '>tijging van de
Zoals gezcgd ligt de economische be-
CAO-Ioncn zou dalcn tot 0,5'Yr, per
u
LL:
hct
De orde van
dee] in de orde van I. 18
w
van
grootte tekent zich in de diverse docu-
Vl
z
uitkomsten
neerwaart<,e druk op de lonen uitoe-
nadering van de werkgelegenheid veel
jaar, tcrwijl de prij'>Sti)ging circa 2%
complexer. De verkiezing'>programma\
zou helopen, mij komt die uitkom<;t
tonen een bonte varieteit van meer
nict zecr plau'>ihel voor hij de huidige
conducteurs en mecr plantsoenwerkcrs,
wijzc van loonvorn1ing. Voort~ wringt
u
diverse vormen van lastenvcrlichting,
de hguur van de hdfingskorting met
z
hervorming van de socialc zekerheid,
ons fi-,cale <,tc]<;e] Ook worden de ge-
mecr flcxibiliteit bij de loonvorming,
pen'>ioncerden
<,choling enzovoort. Die varicteit doct
pemioen van t. 10 000
recht aan de aard van het probleem. Fr
heel hard 'gepakt' door de voorgcstelde
z
met
ccn
aanvullcnd
a iO.OOO
wei
i'> niet ccn wondermiddel. Fconomen,
premichcffing over aanvullcnde pcn-
ook die van het C:entraal Planbureau,
siocnen. Hct
kunnen niet nauwkeurig de eHectcn
pro\ en contra\ van het r·apport van de
van diverse maatrcgelcn berekencn.
Commissie-Andrie<,sen te he'>preken
!'>
hicr niet de plaats aile
0
f. 18,4 miljard . D e CEC advi see rt nu tot een bedrag van f. 20 mi ljard aa n
Dat is ee n re de n te mee r o m ni e t a ll es op éé n kaa rt te ze tte n.
omb uig inge n. Bij ee n ve rge lijkin g m et
Het
....J
he t C DA-verkie z in gs programm a z ij n
Andri esse n w il voo ra l h e t ve rsc hil tu s-
w
e r d iverse plus- e n m inp os te n te noe-
se n d e laagste lo ne n e n d e so c ia le
m e n. Nadat de b ere ke nin ge n voo r he t
uitkeri nge n ve rgro te n. Dit ka n o p
C D A-prog ramm a
wa re n
a fges lote n ,
rapport
me erde re
va n
de
mani ere n.
In
C o mm is sie -
de
relat ie f
z ij n z ic h inmidde ls ove rsc hrijdin ge n
go edkope varian t word t ee n h e ffin gs-
<(
bij de c o ll ecti eve uitgave n va n f. 4 mi l-
korting bij d e loo nbe las tin g in gevoe rd ,
<(
ja rd g aan afteke ne n. Bij de ink o mste n
....J
zij n e r tege nvall e rs (aard gas bate n) e n
u 0
meeva ll ers (be lastin ge n ) te sig na le re n.
d ie voor ied ere we rke nd e ee n in gulde ns ge lijk voo rd ee l mee bre ng t. De verwa c h tin g va n de Co mm iss ie is, dat
Ve rsc hill e n met de C EC houd e n vo o rts
d ez e ext ra be lo n ing voo r we rk ve e l
ve rband me t ee n ie ts hoge r c ijfe r voo r
m en sen mo ti vee rt o m z ic h o p de ar-
d e eco nom isch e g roe i e n ee n wat lage r
be idsmarkt aa n te bi ed e n. D it extra ar-
norm c ijfe r vo o r he t overh e id ste ko rt ,
beidsa anb od ma ti gt d e loo nst ijg in g e n
z
d a n in het CDA-programm a wa re n
w
verdi scon tee rd . Ove r de w ij she id van
daardoo r trekt ve rvo lge ns de we rkge le ge nh e id aa n.
f. I of 2 miljard mee r o f mind e r o mbu i-
De
I
g in ge n o p een termijn va n 4 jaa r va lt
Andri esse n z ij n vo lge ns de C PB -com -
u
natuurlijk te tw iste n. D e o rd e van
puter zeer g un st ig voo r de werkge-
Vl
2 0
uitk o mste n
va n
het
p la n-
gr oo tte teke nt z ic h in d e d ive rse docu-
legenheid . Er z ijn ec h te r we l ee n aanta l
me nte n ec h ter we l du id e lijk ge noeg af.
kwali fi c at ies o p z ij n p laa ts. N u er zo 'n
W ill e n w ij ernst mak e n me t so lidite it
groot te kort aa n we rkge legen h eid is,
bij 's Rijks fina nc ië n e n me t he rste l va n
ligt het ni e t zo nde r mee r voo r de ha nd
d e we rkge leg enheid dan za l d e uit -
de prikke l in eerste in sta nti e ge hee l te
z
ko mst va n de fo rm ati e o p d it ond e r-
legge n aan de aa nb od ka n t va n d e ar-
0
d ee l in de orde va n f. 18 à 20 m iljard moe te n liggen .
be idsmarkt . Verde r is he t dubi eus, o f
u w
neerwaartse druk op d e lo ne n uitoe -
Werkgelegenh e id e n sociale ze kerhe id Zoa ls gezegd li g t de econ o m isc he be-
....J
w w
he t ex tra arbe idsaa nb od we l zo'n sterke fe nt, als het mo de l va n he t Pla nbureau aa ng ee ft . D e jaa rl ijkse stij g in g va n de C AO- lon e n zo u da le n to t 0 ,5 % pe r
nad e ri ng van de we rkge lege n h e id vee l
jaar, terw ij l de prij sst ij g in g c irca 2 %
co mp lexer D e verki ezin gs progra mm a's
zou be lop e n, mij ko m t di e uitkom st
to ne n een bonte va rië te it va n mee r
n ie t z ee r pl ausibe l voo r b ij d e huidi ge
co ndu cteurs e n mee r p lantsoe nwe rk ers,
u
w ijze van loo nvo rmin g. Voo rts w rin gt
d ive rse vo rm e n van laste nve rli c htin g ,
z
d e fi g uur va n de heffin gsko rt ing met
he rvo rmin g va n de soc ia le ze kerh e id ,
o ns fisca le ste lse l. Ook wo rd e n d e ge -
mee r fl ex ib il ite it bij de loo nvo rmin g ,
pe nsio nee rd e n
sc h o ling e nzo vo o rt. D ie va rië te it d oe t
pe nsioe n va n f. I 0.000 à 30 .000 we l
rec h t aa n de aard va n he t pro b lee m . Er
hee l hard 'ge pakt' doo r de voo rges te lde
is n iet éé n wo nde rmidd e l. Eco no m e n ,
pre m ie he ffi ng ove r aa nvull e nde pen-
met ee n aa nvu lle nd
ook d ie van he t Ce ntra al Pla nbu rea u ,
sio e ne n. H e t is h ier ni e t de p laats a ll e
kunn e n ni e t nau w keur ig d e e ffecte n
pro's e n co ntra's va n he t rapport van d e
van di verse maatrege le n be re ke ne n.
Co mmi ss ie-A ndri esse n te bes pre ke n
CDV 6/94
Er z itte n ze ke r goed e g eda c hte n in ,
p rogramm a, gepr ivatisee rd . D e W e rk-
maa r he t is te ee nz ijd ig om als dé op -
loos h e id swe t (WW) ka n nie t wo rd e n
loss in g te ge lde n. H e t rappo rt bev at
ge pri va tisee rd , omdat he t be tro kke n ri-
z
m ij ns in z ie ns oo k on vo ldo e nde aa n-
s ico ni e t op d e priva te ve rze ke rings -
)>
kn o pin gs pun te n o m de lan ge-termij n -
mark t te de kke n is. W e l is d e W W te
pro b le m at iek ro nd de so cia le zeke r-
verso bere n o m aldu s de prikke l tot het
z
h e id e n d e we rkin g va n de arbe ids-
zoe ke n va n nieu w we rk , eve ntuee l via
markt breed ge noeg aan te pakke n. Dat
h et tu sse nstat io n van sc h o lin g , te ve r-
e r ruim te is voo r alterna tieve be nade-
grote n. Voo r de WAO noe mt de CEC
rin ge n, wo rd t geïll ustree rd d oo r h e t fe it, d a t d es kund ige n va n he t Ce ntraa l Planburea u e n M ini ste ri e
va n
va n
De werkgever moet op basis van een
het
Soc ial e
Zake n, di e heb be n ge ho l-
wettelijk voorschrift verplicht worde n
pe n bij d e voo rbe re idin g va n h et rap po rt va n de
zij n werknemers
Com m iss ie-A nd riesse n , in h et ka der va n de Ce ntraal
tegen het financiële
Eco no m isc he Co mm iss ie
risico van arbeids-
ste un he bb e n gegeve n aan ee n b re d ere aa npak, d ie de zwaarte pun te n a nde rs k iest.
ongeschiktheid o p het niveau van een mi ni mum uitkering
Het CEC- rap po rt bevat op
he t ge bied
va n de
werkge lege nh e id
twee
te verzeke ren.
n m
een aa ntal va ria nte n. Ee n
m
daarvan
r
is h e t voo rste l
van
de
we
geva ll e n
Co mm iss ieBuurme ije r, dat voo r ni eude
m
WAO
slechts o pe n ste lt bij ee n
n
arbe idso ngesc h ikth e ids-
0
gra ad va n mee r da n twee -
z
de rde. Ec o no m isc h d oe l-
0
mati ge r lijk t m ij de va-
~
riant , waarb ij d e we rkgever
op
basis
va n
ee n
wette lijk voorsc hrift ve r-
Vl
pli c h t wordt z ijn we rkn eme rs tegen h et finan c ië le ri sic o
va n arb eidso nge-
sc hikth e id o p he t ni vea u van een
minimumuit ke-
rin g te ve rzeke re n. Bove n
h oofde le me nte n: a) ve rlag in g van ar-
d at m ini m um kunn e n we rkgever e n
beidskoste n voo r de we rkgeve rs e n b )
werkn e me r ee n aan vul le nde uitke rin g
vermi nderin g va n de aa ntre kkelijkh e id
overee nko me n. De kos te n ko me n aldus
e n toega nke lijkh e id van de we rkn e-
te li gge n o p he t m ic ro- ni vea u, zo d at
mersve rze ke ringe n. D e be reke nde e f-
h et a fsc h ui ve n van kos te n o p d e co l-
m
z Vl
fecte n o p d e we rkge lege nheid d oe n
lec t iv ite it zovee l moge lijk wo rdt uitge -
)>
bepaa ld ni et o nde r voo r die va n he t
bann e n.
)>
rapport A ndriesse n. Voo r de ve rlagin g van de arbeidskoste n vo or werkgeve rs
r
Er z ijn o p dit te rre in nog ve le a nd e re
wordt een figuu r gekoze n, nam elijk ge-
kwest ies te noe me n zoa ls: a) a nti-frau-
leide lijke afsch affin g va n d e zoge naam -
d e- be le id , b ) ve rruimin g passe nde ar-
de
ee rste
be id , c) be te re scho lin g e n arbe ids-
aa nl eg tot het ni vea u van het m ini -
be midde li ng, d ) vera nde rin g va n de al-
overh eve lin gs toes lag
(in
mu ml oo n ), di e ee n sc hoon h e id sprij s
ge mee n ve rbinde nd
verd ie n t e n vrij we l ze ke r ee n aa nz ie n-
Co ll ec ti eve
lijke werkge lege nh e idsw inst ge ne ree rt.
(CAO's) d oo r d e m ini ste r va n Socia le
Bij de werk ne me rsve rze ke rin ge n wo rd t
Za ke n . Binne n dit beste k w il ik gee n
de Ziekte wet , in lijn me t he t C D A-
ke uze make n tusse n he t rapport va n de
CDV 6/94
ve rklarin g
va n
m r m
Arbe idsove ree nko mste n
0
0 LLl
maakt tussen de re latief ee nvo udi g te
fronteerd. Aldus kan het probleem va n
taxatie gegeve n dat een sc hokeffect in
taxeren inspa nnin g op het gebied va n
afschuiven va n de kosten va n inact ivi-
waardevo ll e elementen, met de aante-
de soc ia le zekerheid o nve rm ijde lijk
d e ope nbare financiën en de vee l com-
teit in ve rband met z ie kte e n arbeids-
ken ing dat h et CEC-rapport een bre -
wordt , zodra het aa ntal uitkeringen uit
plexere vraagste ll ing op h et terrein van
ongesch iktheid
hoofde van werk looshe id e n arbeids-
de werkgelegenhe id en de soc iale ze-
co llect ivite it in beginse l worden opge -
niet de pretentie voor dat brede terrein
ongeschiktheid mee r dan 2 miljoen
ke rh e id . In fe ite is die tweede lin g na -
los t. H et ve rki ez ingsp rogramm a gaf
hi er een optimaal pakket te sc hetse n , al
gaa t bed ragen. In de afgelopen kabi -
tuurlijk
niet st rikt vo l te h o ud en,
ec hte r nog onvoldoende aa n, ho e d ie
moet zo'n pakket we l binnen afzie nba-
ne tsperiode is het betrokken aanta l uit -
o mdat de in spa nnin ge n bij de openba-
ove rdracht in concreto zo u mo ete n plaats v inden. Een minder gelukkig e le ment in de be-
Comm issie-Andriessen e n het rappo rt
CPB in een st udi e tot het jaar 2015 als
van de CEC. Beide rapporten bevatte n
d e r terrein b es trijkt . Ik heb bepaa ld
<( <(
u 0
z LLl
I
u
keringen
200 à 250 duizend
Hier w il ik slec hts atte nd ere n op twee
gestegen tot h et huidige ni vea u va n
doel h ebbe n voo ral via laste nve rli ch-
algemene aspecten , die in de nieu we
1 .750.000. Als wij zo doorgaan , word t
ting bij te dragen tot de we rk ge legen-
reke ninge n rond het verk iez in gspro-
beleidsbenaderin g tot hun recht moe-
de gre ns va n 2 miljoen met bijbe horen-
he id . Verder zullen de ombuigingen bij
gra mma , te n behoeve va n he t Ce ntraa l
ten komen. Vooreerst is h e t gebo den ,
de schokeffecten rond de eeuwwisse-
z 0
u LLl
met
(')
m
Planbureau , was de bevriezing va n de
ling bereikt. Alsdan zo ud e n ingrepen
la ng rijk dee l bet rekking moeten heb-
AOW. De economie e n de arbe id s-
in die zin dat onder mee r
nood za ke lijk worden d ie
ben op de soc iale zekerh eid om mede
markt gaan natuurlijk niet beter werken
ook 'o ude geva llen' en me t
via de aard va n de ombuigingen het
door op het AOW-pensioen van ie-
0
op h et gebied
nam e oo k ouderen zwaar
werkge lege nh e idsprobleem te lijf te
mand van 75 jaar te beknibbelen.
z
flexibi liteit ontstaat,
sociale zekerheid zal zo ud en treffe n. Het is na-
gaa n e n de houdbaarheid van de we l-
Onder omstandighedel) kan e ni ge be-
dat vraag en aanbod weer
tuurlijk niet met preci sie
vaa rtsstaat ve ili g te stellen . Al les h angt
perking van het welvaartsvaste pen-
te zeggen , bij we lke pre-
dus met alles samen , maar dat nee mt
sioe n , va nwege een achteruitgang va n
c ieze geta ll en de grenzen
niet weg dat op het terre in va n de
de national e economie , ve rd edigbaar
va n de houdbaarheid va n
ope nb are financiën in kwa ntitati eve
z ijn , maar normaliter is het ni et ge-
de we lvaa rtss taat worden
z in al min of meer definitieve conc lu-
rec htva ardigd h ie rop ve rgaand te be-
overschreden.
sies kunnen wo rden getrokken, terwij l
zu inigen . De ouderen h ebbe n op dat
ec hter onchr iste lijk zijn in
beleidsconc lu sies over de h ervormin-
basispensioen gerekend, als z ij vanaf
dit opzic h t te grote risico's
gen op de arbeidsmarkt en bij d e soc ia -
h un dertigste jaar dat vooru itz icht niet
m
te ne me n en maar af te
le
voor
hadden gehad , was hun spaa rge drag
uitwerking vrage n. De conclus ies op fi-
anders geweest. Nu is voo r ee n 75-jari -
z
wac hte n waar het sch ip strandt. De zwakkeren in
nancieel ge bied d ie nen zoals gezegd te
ge ee n ve randerin g van zijn spaa rpa-
d e same nlev ing zouden
z ijn : ee n financieringstekort va n 2,25%
troon natuurlijk niet meer aan de orde.
daarva n immers de dupe
in 1998 e n ombuigingen bij de collec-
Door een forse ve rminderin g va n de
worde n. Lo s va n de vraag
tieve uitgaven die in de jare n 1995 tot
koopkracht va n het AOW-pensioen
waar d e ho udbaarhe id s-
en met 1998 op lopen tot circa f. 18 à
komen de bestaans mo ge li jkheden voo r
grens precies ligt, staat
20 m il jard, met een accent op de over-
grote groepen men se n e n daarmee ook
drach tsu itgaven.
de betro uwbaarhe id van de overh eid
dat de arbeidsmarkt bete r gaat werken, van
de
loonvorming een dusdanige
binnen een red e lijke termijn tot elkaar komen. Dat is al jaren niet me er
(of een andere vorm van inactivite it) sterk op om ve rvo lgens
tijden s
het
economisch herste l slec hts in beperkte mate te dal e n. Dit heeft geleid tot ee n structurele stij gi ng van de ( inactivi-
te it ), die tot staan moet
De herijking van de
betrekking moeten hebben op de zogenaamde 'nieuwe gevallen'. Op termijn worden de besparingen dan allengs groter, omdat 'oude gevallen' geleidelijk verdwijnen.
worde n gebrac h t en in
Het
zou
LLl
z ijn tegendee l mo et worden gekeerd
bu iten tw ijfel dat di e grens nu b in nen
LLl
door liberal isering van de loonvorm ing
zicht is gekome n. H e t CDA is a ls
zekerheid
nog
meer
t ijd
e n van de pol itiek in het ged ing. Na
te
Wat de soc iale zekerheid betreft, lag in
ee n decennium va n ve rso berin g, de
voo rkom e n dat die gre ns wo rdt over-
h et ve rki ezingsprogramma al d e we n-
aankondiging van ee n koopkra c htve r-
sc hreden . Daarom mo et de houdbaar-
se lijke princip ië le w ijz igi ng bes loten in
li es va n 6% in de komende kabin etspe -
heid va n de we lvaa rtsstaa t nu een
de vorm va n overdracht va n de werk-
riode en de dreiging va n ee n ve rde re
niet ve rder te st ijgen d oc h te gaa n da-
essent ieel doel zijn bij het uitzetten
nemersverzekeringen , me t nam e ZW
achteruitgang in ve rband met d e ve r-
len , w il de welvaartsstaat ni et bezw ij-
va n he t bel e id voo r de ni euwe kabi-
en WAO, aan we rknemers e n we rkge-
g rijzing is de reacti e va n vee l kiezers
netsperiod e.
vers. De ratio daarvan li g t hierin , dat
begrijpelijk.
christelijke partij ge houden
en van de arbeidsmarkt.
u
In de tweede plaats dient d e ve rhou-
z
ding tussen inactieven e n actieven in
z
z
de openbare financiën voor een be-
we rk looshe id
<(
•
z
anonieme
re term ijn vorm krij gen.
sie loopt de werkloos he id
0
de
re financiën in belangrijke mate te n
het geva l. Bij iedere rece s-
2
op
.."
de beroepsgeschikte leeft ijdscategorie
ken. D it klemt temeer vanwege de
om
werkgevers e n we rknemers zoveel mo-
vergr ijzing d ie in de eerste h e lft van de vo lgende eeuw
te n vo ll e
voelbaar
wordt. Enke le jare n ge lede n h eeft het
Slotopmerkingen
ge lijk op mi c ro-n iveau met de kosten
De AOW-affai re moet n ie t tot de con-
Hierboven heb ik o nderscheid ge-
van deze ve rzeker in gen worden gecon-
c lusie leiden dat om verdere e lectorale
CDV 6/94
CDV 6/94
m (')
0
3:::
0
lllZlZlkt lu<;<;en de reiZltiel eenvouclig te
trontecrcl. Alc\u<; kiln hct prohlccm van
tJxcrcn 111'-ipJnning op hct gchiccl van
Jt..,chuJvcn vJn de ko...tcn vJn inoctivi-
de openhJre linZltKii'n er1 de vee\ com-
tcit in vnh
plcxcrc vraog-..tclling op hct tcrrcin vun
ongc,chiktheid
de wcrkgelcgenheid er1 de <;oCiZllc ze-
collcctivitcit rn hegin<;c\ wenden opgc-
de
In kite i<; die twecdcling tlZl-
lo...t
tuurll)k
nict
hmrdcn,
echtcr twg orwoldocnde Z\Zln, hoc die
omdZlt de itl<;pZlnningcn hit de opcnhJ-
ovcrdr
rlcrcto zou moctcn
vol
tc
vcTkJczing<.,progrJnlnlu
gul
rc ltnancil;n in hciJngrijkc mate ten
piJJl<; vtndcn.
doc\ hehhcrt vorli·JI vrZl IJ<;tcnvcrlich-
Fen minclcr gclukkig clement in de hc-
ting hij tc dragcn tot de wcrkgclcgcn-
rekenrngen roncl het verkiezrng<;pro-
lwid. Verder zullcn de omhuigrngcn hii
gr<J111lllll, ten hchocvc van hct C~cntraul
de openhJrT hnZltKii'tl voor ccn he-
I'IZlnhurcJu, WJ'> de hevriczing van de
IZlngriik dec\ hetrckking mocten heh-
AOW. \)e economic en de Zlrhcick
hen op de <;ociZllc zekcrhcid om mcclc
markt g
vtJ de JJrd van de on1huigingcn hct
door op hct AO\X'-pcmiol'll vJn ie-
wcrkgclcgcnhcid'>prohlccm
mand
lc !itt tc
gZlZltt en de houdhJZlrhcrd vJn de wcl-
vZln
75
tJJr
tc
hcknihbelcrt.
Onder ormtJndighedcn kiln cnige he-
vJJrl<;<;lZ\Jl vcdig le <;tc\lcrt ,\1\e, hZlngt
perking von hct wclvJart<.,va...te pcn-
du<; met Zlilc' <;Jmc·n
111ZlZlt dJt rtcemt
'->Jocn, vanwege ccn <JchtcruitgJng van
nret \\Tg cbt op het tcrrcin VZ\11 de
de nJtronZllc economic, vcrcledtgh
opcnhorc
kwJtHttZlticvc
zijn, nlaJr norn1ZI1llcr i.., het nict ge-
zin Zli minot rnccr dclinittcve crmclu-
rcchtvaardigd hicrop vcrgJand tc bc-
!inancii..;n
in
'ie' kunnen worden getrokken tnwitl
zuinigcn. l)c ouclcrcn hchhcn op dat
helcid<;ctlnc\u<;ic·<; over de hervormin-
hJ<;i<;pcmioen gcrekcnd, J\<; ZtJ vilnZlt
gen op de JrherchntJrkt en hiJ de <;ociZl-
hun dertig<;tc jJJr dat voorurtzicht ntct
lc
voor
hJddcn gchJd, \VJ~ hun <.,paargcdrag
urtwcrkrng vr-
ander<., gcwcc<.,t. Nu i.., voor cen /5-Jari-
nJnciccl gchtcd dicncn zoal'-1 gczcgd tc
gc cen vcrundcnng van zijn -;pui:trpa-
zckcrhcrd
nog
mccr
ti)d
ziin: ccn tintlncicring'itckort van 2,25(X)
troon nJtuurliik nrct mccr ililn de orde
rn I 'JCJ:S en omhuigingen hit de collcc-
Door cen lor<;e vcrrnindering v
trcvc utlgZlvcn die in de )Jt-cn I 'J')5 tot
koopkracht van
cr1 met I 'i'Jk oplopen tot circa I
IS
a
z
Jnonremc
kerheid
<;trikt
t-1ct
op
7
her AOW-pcn<;iocn
komcn de he<;tiliJn<;nwgeliikheden voor·
2(1 miltZlnl, met ccn Z\cccnt op de uver-
grotc grocpcn mcn'icn en dJJrn1ce ook
dracht...,uttgavcn
de hctrouwhJarheid VZ\11 de ovcr·hcid
>
cr1 vZln de politick in het gcding. Nil W
cen
hct vcrkiczing-.programma a! de wcn-
aankondiging van ccn koopkrachtvcr-
decennium van vcr,ohcring,
de
<;c\iJkc prirKipiclc wiJziging hc,\oten rn
lic<; v<1r1 6% in de korncnde bbinehpe-
de vorm v
riodc en de drcigi ng van ecn vcrdcre
ncnlcr...,vcrzckcnngcn
lllCl !lZllllC Z'VI./ \VA(), Z\<111 wcrkncmcr<; en wcrkgc-
achteruitgang in verhond n1et de ver-
en
grijzJng is de react1c van vee\ kiczcr<.,
vcr-.. l_)c ratio daarvan ligt hicrin, dot
hegrl)pcliJk v
wcrkgcvcr..., en wcrkncn1cr<., zovccl 1110-
gclitk op mrcro-nivcJu met de ko<;tcn
De AOW-aiiZlttT nwct niet tot de con-
vJn dczc vcrzckcringen \Vorden gccon-
c\u<;ic lcidcn dZlt orn vcrderc clcctoralc
( J)V
t1 1
ll
schade te vermiJden ieder deelbelang
gave van de partij,. die is aan de ordc
voortaan moet worden ontzien. [r be-
bij deze herijking
;,taat zeker ook hij het groot<,te dee! van het clcctoraat bchocfte aan een zoWJ
danige herijking, dat de sociale zeker-
Prof d, F W Rut tell ( 191 1) IS !Joor;lt,-aar {Jij de uak!)rocf' El0110I111Schc politrek 111111 de
heid weer houdbaar wordt. Het proces
fras111115
LllliPersitcit Rotterda111
·van ombuigcn op de collectieve uitgaven is nu 12 jaar aan de gang De methode van korten en bevriezen kan niet tot in lcngte van jaren worden voortgezet. Steeds nieuwe ingrepen lciden er toe dat de sociale zekcrheid voor de betrokkenen verwordt tot hct tegendeel
v:
van zekcrheid. De herijking zal betrek-
z
dc
king moeten hcbben op de zogenaam'nieuwc
gevallen'
Op
termijn
worden de besparingen dan, vergelckcn met ongewijzigd beleid, alleng'>
I
u v:
groter, omdat 'oude gevallen' geleideI1Jk verdwip1cn De nodige hervormingen bieden uitzicht op herstel van de koppelingen, in de eer'>te plaat'> van de
A OW. Aan hervnrming van de socialc zekcrhcid en de werking van de arheidsmarkt
kan
niet
hap-snap
bij
een
bami-schotel vorm worden gegeven. Ook de oude weg van een SER-advie-,
u
is in deze fase niet vruchthaar Vorig
WJ
jaar hecft in Zweden een commissie van deskundigcn onder Ieiding van de bcroemde cconoom Lindbeck binncn drie maanden een goed samenstel van voorstellcn voor sociaal-economische hervorming ter tafcl gebracht. 1 Hinnen cenzelfde termijn moet hinnen de par-
u
tij aan de wenselijke heriJking van de
z
sociale zekerheid en de arheidsverhou-
z
dingen vorm te gcven te zijn, zeker nu al divcr<,e npties zijn uitgewcrkt. i\lcde gelet op het feit dat de kahinetsformatie nog wei enige tijd zal vergcn, kan het CDA voor de volgcnde kabinet'>pcriode goed beslagen ten ijs komen. De zorg voor de naaste is de centrale op-
I
fc OIIOJIIIuil ,uicl Poli!Iut! Sto(khollll Cktohcr ]1J1) )
( )fliiO!I., _{o1
P.l}nllll 111
~li'dnr
