Een knelverbinding in st. pr.buis
verbindingen
oefening in
doel
gereedschap
materiaal
het maken van een knelverbinding in stalen precisiebuis (CV buis)
het leren meten, aftekenen, snijden van stalen precisiebuis en het maken van een knelverbinding met messing kniekoppelingen
de duimstok, het potlood, de pijpensnijder, de bahco
de CV buis ø 15 mm, lengte 1100 mm, 4 messing kniekoppelingen ø 15 mm
Tijd
20
Minuten
Lesvolgorde Inleiding
Werkvolgorde: 1 Meten en aftekenen, 2 Afkorten en uitbramen, 3 monteren en aandraaien, 4 Controleren. Leg uit dat knelfittings bestaan uit een draadstuk, wartelmoer en een knelring. Ze worden gemaakt van messing of electrolytisch verzinkt staal. Precisiebuis wordt veel gebruikt in CV installaties.
Demonstratie
1. 2. 3. 4. 5.
Oefenen
Oefen de handelingen, de cursist beoordeeld eerst zelf het werkstuk en overlegt daarna met de docent.
Terugkijken
Bespreek de resultaten en kom tot een beoordeling
Registreren
Leg de resultaten vast
© Leerwerk centrum
Leg de fittings op exact de juiste afstand van 250 mm van elkaar. Leg ze goed recht met behulp van opvulplaatjes. Bepaal de lengte van de buis door de maat tussen de fittings te meten. Meet de inschuiflengte van de fitting en vermenigvuldig die maal twee. Tel die gevonden maat op bij de gemeten lengte, je hebt nu de benodigde lengtemaat van de buis gevonden. 6. Teken die maat af en kort de buis af met de pijpensnijder. 7. Controleer of de buis met de fittings nu de maat heeft van 250 mm (hart op hart) 8. Is die maat goed kort dan nog een buis af op dezelfde maat. 9. Plaats nu ander fittings op 300 mm en meet op een zelfde manier de benodigde buislengte, hou rekening met de insteeklengte. 10. Kort ook deze buizen weer af, 11. Monteer nu het werkstuk en controleer de hart op hart maten. 12. Draai nu de wartelmoer met de bahco lichtjes aan. 13. Zorg er voor dat je werkstuk goed vlak blijft.
verb 1
Een knelverbinding in st. pr.buis
Vaktaal
© Leerwerk centrum
verbindingen
knelverbinding, stalen precisiebuis, CV buis, kniekoppeling, opvulplaatje, lengte, inschuiflengte, fittings, hart op hart, wartelmoer, draadstuk, knelring, bahco
verb 1
Een fitverbinding in dikw. stalen buis
verbindingen
oefening in
doel
gereedschap
materiaal
het maken van een fitverbinding in dikwandige stalen buis
het leren meten, aftekenen, snijden, draadsnijden dikwandige stalen buis
de duimstok, het potlood, de pijpensnijder (dikwandig), de pionier, het schroefdraadsnijgereedschap, de zweedse tang.
de draadbuis ½ duims lengte 380 mm, 1 sok ½ duims (binnen-binnen) Teflon-tape, de draadsnijolie
Tijd
20
Minuten
Lesvolgorde Inleiding
Werkvolgorde: Meten en aftekenen, afkorten en uitbramen, draadsnijden, verpakken en monteren, controleren. Dikwandige stalen buis wordt gebruikt bij de aanleg van CV installaties, gasinstallaties in de muur (uit zicht), sprinklerinstallaties en persluchtinstallaties. Bij een fitverbinding wordt de fitting op de stalen buis geschroefd.
Demonstratie
1. Meet de lengte van de sok en deel deze maat door twee. 2. Bepaal de inschroeflengte aan de hand van de tabel. 3. Bereken wat de lengte van de buizen moet worden als het werkstuk niet langer mag zijn dan 380 mm 4. Teken de lengte van de buis af (twee maal) 5. Klem de buis in de pionier en zet hem goed vast. 6. Snij met de pijpensnijder voor dikwandige buizen op de afgetekende maat af. 7. Snij de tweede buis af en verwijder de bramen van beide buizen 8. Klem één van de buizen weer in de pionier 9. Breng draadsnijolie aan en steek de buis voorzichtig in de snijkop 10. Breng schroefdraad aan met het schroefdraad snijgereedschap. 11. Breng tijdens het snijden regelmatig olie aan en draai soms even terug 12. De schroefdraad is klaar als de pijp bijna uit het draadsnijgereedschap komt 13. Breng op een zelfde manier schroefdraad aan op de andere pijp. 14. Maak de pijpen schoon en breng Teflontape aan in de draadrichting 15. Draai met de hand de sok op een van de helften en draai vast met de Zweedse tang 16. Draai de tweede buis in de sok en draai vast met de Zweedse tang 17. Let erop dat je het werkstuk niet beschadigt of te ver doordraait.
Oefenen
Oefen de handelingen, de cursist beoordeeld eerst zelf het werkstuk en overlegt daarna met de docent.
Terugkijken
Bespreek de resultaten en kom tot een beoordeling
© Leerwerk centrum
verb 2
Een fitverbinding in dikw. stalen buis
verbindingen
Registreren
Leg de resultaten vast
Vaktaal
fitverbinding, dikwandig, snijden, draadsnijden, pionier, schroefdraadsnijgereedschap, Zweedse tang, teflon-tape, draadsnijolie, sprinkler-installaties, persluchtinstallaties, sok, inschroeflengte, inschroeflengte-tabel, bramen, afbramen, snijkop, draaien, meten, snijden, klemmen, bepalen, schoonmaken
© Leerwerk centrum
verb 2
Verschillende fitverb. in stalen buis
verbindingen
oefening in
doel
gereedschap
materiaal
het maken van een fitverbinding in stalen buis met verschillende onderdelen
het leren meten, aftekenen, snijden, draadsnijden en monteren verschillende onderdelen in dikwandige stalen buis
de duimstok, het potlood, de pijpensnijder (dikwandig), de pionier, het schroefdraadsnijgereedschap, de Zweedse tang
de draadbuis ½ duims lengte 650 mm, de sok ½ duims, de dop ½ duims, de stop ½ duims, 3 bochten 90° ½ duims (binnen-binnen), de Teflontape, de draadsnijolie
Tijd
30
Minuten
Lesvolgorde Inleiding
Werkvolgorde: meten en aftekenen, afkorten en uitbramen, draadsnijden, verpakken en monteren, controleren. We gaan een fitverbinding maken bestaande uit verschillende bochten, sok, dop, stop en buis
Demonstratie
1. Leg de fittings op de juiste maat op de werkbank (Maak gebruik van opvulplaatjes) 2. Bepaal de afstand tussen de fittings door de hart op hart maten 3. Meet de lengte tussen de fittings en bepaal de inschroeflengte aan de hand van de tabel 4. Teken de benodigde lengte(n) af op de buis en kort de buizen nu af met de pijpensnijder. 5. Verwijder de bramen van de buizen. 6. Snij op elk van de buizen een schroefdraad met het draadsnijgereedschap. 7. Maak de buizen schoon en verpak ze met Teflontape met draadrichting mee. 8. Schroef de buizen en de fittings met de hand in elkaar. 9. Draai de verbindingen verder vast met de Zweedse tang
Oefenen
Oefen de handelingen, de cursist beoordeeld eerst zelf het werkstuk en overlegt daarna met de docent.
Terugkijken
Bespreek de resultaten en kom tot een beoordeling.
Registreren
Leg de resultaten vast.
Vaktaal
fitverbinding, sok, dop, stop, ½ duims, bochten, 90°, teflontape, draadrichting, schroefdraad-snijgereedschap, monteren
© Leerwerk centrum
verb 3
Lijmverbinding in PVC
verbindingen
oefening in
doel
gereedschap
materiaal
het maken van een lijmverbinding in PVC afvoerbuis
het leren meten, aftekenen, afkorten en lijmen van PVCafvoerbuis in een PVC-lijmsok
de duimstok, het potlood, de ijzerzaag, de vijl, het schuurpapier, het mes
1 stuk PVC-buis 32 mm ø lengte 600 mm, 1 PVC-lijmsok 32 mm ø, PVC-reiniger, hardPVC-lijm
Tijd
20
Minuten
Lesvolgorde Inleiding
Werkvolgorde: meten en aftekenen, afkorten en uitbramen, reinigen en lijmen, controleren. PVC buis wordt gebruikt voor het afvoeren van afvalwater. Er zijn twee manieren om PVC buis met elkaar te verbinden. Dat kan met een rubbermanchet, waarbij de buis in de sok schuift, maar wij gaan de verbinding lijmen.
Demonstratie
1. Meet de lengte van de sok en deel deze door twee 2. Meet de insteeklengte van de sok en bereken wat de lengte van de buis moet worden. 3. Teken deze maat op de buis af 4. Kort de buis af met behulp van de ijzerzaag. 5. Verwijder met een mes de bramen van de binnenkant en buitenkant. 6. Kort de andere lengte ook af en verwijder ook hier de bramen met het mes. 7. Reinig met een doekje met wat PVC reiniger de sok en de buiseinden. 8. Smeer met de kwast de de helft van de sok over het gehele oppervlakte dik in met lijm. 9. Smeer ook lijm op de buis, maar met een dunnere laag dan de sok. 10. Schuif de sok en de buis nu voorzichtig in elkaar. 11. Verwijder met een doekje overtollige lijmresten 12. Lijm zo ook de tweede buis in de sok 13. Controleer het werkstuk op juiste maatvoering
Oefenen
Oefen de handelingen, de cursist beoordeeld eerst zelf het werkstuk en overlegt daarna met de docent.
Terugkijken
Bespreek de resultaten en kom tot een beoordeling
Registreren
Leg de resultaten vast
© Leerwerk centrum
verb 4
Lijmverbinding in PVC
Vaktaal
© Leerwerk centrum
verbindingen
PVC (Polyvinylchloride), lijmverbinding, rubbermanchet, lijmsok, insteeklengte, afkorten, afbramen, insmeren, drogen, lijmen, schoonmaken, de verbinding, de binnenkant, de buitenkant, in elkaar schuiven
verb 4
Verschillende lijmverbindingen in PVC
verbindingen
oefening in
doel
gereedschap
materiaal
het maken van verschillende lijmverbindingen in PVC-buis
het leren meten, aftekenen, afkorten en lijmen van PVCafvoerbuis in een Tstuk waarbij de lijmverbindingen verschillen ten opzichte van elkaar
de duimstok, het potlood, de ijzerzaag, de vijl, het mes
1 stuk PVC-buis ø 32 mm lengte 300 mm, 1 PVC-T-stuk ø 32 mm, PVC-reiniger, hardPVC-lijm
Tijd
20
Minuten
Lesvolgorde Inleiding
Werkvolgorde: Meten en aftekenen, afkorten en uitbramen, reinigen en lijmen, controleren. Een T-stuk bestaat uit een doorgaande lijn en een aftakking
Demonstratie
1. Zet een potloodstreepje op de hartlijn van de aftakking. 2. Zet ook een potloodstreep op de hartlijn van de doorgaande lijn 3. Meet de lengte vanaf de korte zijde tot de hartlijn van doorgaande lijn 4. Meet de insteeklengte van aan de korte zijde van de doorgaande lijn. 5. Bepaal dan de lengte van de PVC buis. 6. Kort af en verwijder de bramen 7. Controleer je maatvoering 8. Meet de lengte vanaf de lange zijde tot de hartlijn van doorgaande lijn 9. Meet de insteeklengte van aan de lange zijde van de doorgaande lijn 10. Bepaal dan de lengte van de andere PVC buis. 11. Kort af en verwijder de bramen 12. Controleer je maatvoering 13. Meet de lengte van de aftakking tot de hartlijn 14. Meet de insteeklengte van aftakking 15. Bepaal dan de lengte van de derde PVC buis. 16. Kort af en verwijder de bramen 17. Controleer je maatvoering 18. Reinig nu met een doekje het T-stuk en de buizen 19. Lijm nu buis voor buis in het T-stuk 20. Verwijder de overtollige lijmresten 21. Voer de eindcontrole uit
Oefenen
Oefen de handelingen, de cursist beoordeeld eerst zelf het werkstuk en overlegt daarna met de docent.
Terugkijken
Bespreek de resultaten en komt tot een beoordeling
© Leerwerk centrum
verb 5
Verschillende lijmverbindingen in PVC
verbindingen
Registreren
Leg de resultaten vast
Vaktaal
T-stuk, doorgaande lijn, aftakking, maatvoering, hartlijn, PVC reiniger, hard PVC lijm, insteeklengte,
© Leerwerk centrum
verb 5
Een bocht van 90°
buigen
oefening in
doel
gereedschap
materiaal
het op goed formaat aftekenen, afsnijden en buigen van een bocht van 90° in koperen buis ø 15mm en in CV buis ø 15 mm
het leren aftekenen, afsnijden en buigen van een bocht van 90° in verschillende materialen zoals een koperen buis van 15 mm en een stalen precisie buis (CV buis) van 15 mm
de duimstok, het potlood, de buigtang 15 mm, de pijpensnijder, de blokhaak
de koperen buis ø 15 mm, lengte 260 mm, de stalen precisiebuis ø 15 mm, lengte 260 mm
Tijd
15
Minuten
Lesvolgorde Inleiding
Vertel over de werkvolgorde: 1 Meten en aftekenen, 2 Buigen, 3 Controleren. Leg uit dat de straal van de bocht afhankelijk is van de buigtang en dat de buigtang afhankelijk is van de diameter van de buis. Normaal gesproken kunnen we diameters (ø) tegenkomen van 12, 15 en 22 mm. Vertel ook dat het iets "doorbuigen" bij het buigen nodig is in verband met het terugveren.
Demonstratie
1. Teken met potlood de gewenste lengte van 260mm af op de buis. 2. Plaats de pijpensnijder op de potloodstreep, draai hem aan en draai de pijpensnijder rond de buis. 3. Tijdens het snijden draai je iedere keer een klein beetje aan de knop van de pijpensnijder zodat het snijwieltje iedere keer wat dieper snijdt. 4. Teken op de afgesneden pijp de maat 130mm af. 5. Leg de buis in de buigtang, leg nu een stukje buis van dezelfde diameter evenwijdig aan het been van de buigtang met de bovenkant exact op het hart van de afgetekende maat. 6. Teken nu het begin van de bocht op het hart van de de buigtang af op de pijp. 7. Nu kun je de maat opmeten tussen die twee afgetekende streepjes. 8. Trek die gevonden maat af van de 130mm en teken de buis definitief af. 9. Zorg er voor dat die afgetekende maat precies op de hartlijn van de buigtang komt en plaats het tweede gedeelte van de buigtang. 10. Buig nu de bocht en let er op dat je iets verder door buigt (terugveren). 11. Controleer de bocht met de blokhaak of hij 90° is. Geef met de blokhaak een schrap op de buis zodat de hartlijn zichtbaar wordt. 12. Leg de blokhaak op de langste zijde en controleer de maat met de duimstok de kortste zijde. Deze moet precies 130mm zijn. 13. Draai de bocht en teken op een zelfde manier 130mm af. 14. Kort het laatste deel af met de pijpensnijder.
Oefenen
Oefen de handelingen, de cursist beoordeelt eerst zelf of de bochten goed zijn en overlegt daarna met de docent.
© Leerwerk centrum
buig 1
Een bocht van 90°
Terugkijken
Bespreek de resultaten en kom tot een beoordeling
Registreren
Leg de resultaten vast
Vaktaal
meten, aftekenen, buigen, 90°, straal, buigtang, buigijzer, diameter, ø millimeter, pijpensnijder, evenwijdig, exact, precies, hartlijn, hart op hart, blokhaak, precisiebuis, CV buis, duimstok
© Leerwerk centrum
buigen
buig 1
Een verzet
buigen
oefening in
doel
gereedschap
materiaal
het buigen van twee 30° sprongen (een verzet) in CVen koperen buis
het leren buigen van een verzet, een sprong, in een leiding waar een evenwijdige verplaatsing gemaakt moet worden
de duimstok, het potlood, de buigtang, de pijpensnijder, de blokhaak
de koperen buis ø 15 mm, lengte 400 mm; de CV buis ø 15 mm, lengte 400 mm
Tijd
20
Minuten
Lesvolgorde Inleiding
Vertel over de werkvolgorde: 1 Meten en aftekenen, 2 Buigen, 3 Controleren. Leg uit wanneer er in een leidingsysteem een evenwijdige verplaatsing (een verzet) gemaakt moet worden
Demonstratie
Teken met potlood de vereiste maat van 400 mm af en kort de buis af met behulp van de pijpensnijder. Teken op die buis de gegeven maat van 80mm af. 1. Plaats de buis zodanig in de buigtang dat de afgetekende maat zich in het hart van de buigtang bevindt. 2. Buig de eerste bocht van ± 30°. Controleer of de hoek van het werkstuk overeenkomt met de hoek op de werktekening. 3. Plaats de blokhaak en teken met behulp van de duimstok een hoogte van 85mm af. 4. Geef op de bocht van 30° een hartlijn weer met de blokhaak. 5. Meet de lengte van de buighoek op en deel deze door twee. 6. Meet nu vanaf de afgetekende spronghoogte (85mm) de gevonden maat terug en teken de buis opnieuw af. 7. Plaats de buis weer in de buigtang met de laatste afgetekende maat in het hart van de buigtang. 8. Let er op dat dat de gebogen bocht in één lijn met de buigtang is, anders ligt het verzet niet in een vlak. 9. Buig nu de tweede bocht van ± 30° evenwijdig aan de eerste bocht.
Oefenen
Oefen de handelingen, de cursist beoordeelt eerst zelf of de bochten goed zijn en overlegt daarna met de docent.
Terugkijken
Bespreek de resultaten en kom tot een beoordeling
Registreren
Leg de resultaten vast.
© Leerwerk centrum
buig 2
Een verzet
Vaktaal
© Leerwerk centrum
buigen
sprong, verzet, evenwijdige verplaatsing, zweihaak, hartlijn, meten, aftekenen, buigen, buigtang, blokhaak, duimstok
buig 2
Solderen met zachtsoldeer
solderen
oefening in
doel
gereedschap
materiaal
het maken van verschillende soldeerverbindin gen in koperen buis
het leren meten, aftekenen, afkorten, buigen, solderen van verschillende verbindingen in koperen buis
de duimstok, het potlood, de buigtang, de pijpensnijder, het soldeergereedschap
1 koperen buis ø 15 mm lengte 200 mm, 1 koperen buis ø 12 mm lengte 300 mm, 1 messing knie ø 15 mm, 1 messing Tstuk 15 - 12 - 12 mm, 1 messing muurplaat 3/8 duim-12 mm, de soldeertin, de soldeervloeistof
Tijd
30
Minuten
Lesvolgorde Inleiding
Werkvolgorde: meten en aftekenen, afkorten en afbramen, schuren en insmeren met soldeerpasta, solderen, werkstuk reinigen, controleren. Koperen buis wordt veel gebruikt bij de aanleg van waterleiding. Verbindingen maak je met knelfittingen, maar nu maken we verbindingen met zachtsoldeer.
Demonstratie
1. Leg de fittingen op de juiste afstand van elkaar, maak gebruik van de opvulplaatjes. 2. Bepaal de lengte van de buizen, denk aan insteeklengte, en kort ze af. 3. Braam de afgekorte delen af 4. Maak de buiseinden en de binnenkant fittingen blank met schuurpapier. 5. Breng een dun laagje soldeerpasta aan op de blank gemaakte delen. 6. Schuif het werkstuk in elkaar en controleer de maatvoering. 7. Zorg dat het werkstuk vlak ligt en verhit de buis en fittingen regelmatig 8. Voeg als ze heet genoeg zijn een beetje soldeer toe. 9. Werk alle verbingen op deze manier af. 10. Laat de verbinding afkoelen en reinig het werkstuk met water. 11. Voer de eindcontrole uit.
Oefenen
Oefen de handelingen, de cursist beoordeelt eerst zelf het werkstuk en overlegt daarna met de docent.
Terugkijken
Bespreek de resultaten en komt tot een beoordeling.
Registreren
Leg de resultaten vast
Vaktaal
zachtsoldeer, koper, messing, fitting, fittingen of fittings, muurplaat, knie, T-stuk 15-12-12, 3/8 duim, soldeerpasta, buiseinden, blank, capillaire werking
© Leerwerk centrum
sold 1
Solderen met zachtsoldeer
© Leerwerk centrum
solderen
sold 1
Solderen met hardsoldeer
solderen
oefening in
doel
gereedschap
materiaal
het maken van een hardsoldeer verbinding van een pen op een plaat
Het leren hardsolderen met een acetyleen las installatie
de lasinstallatie, het schuurpapier, de staalborstel, de lasbril, de waterpomptang, de ijzervijl, de bankschroef, de hamer, het schuurpapier
de pen ø 16 x 30 mm, de plaat Pl 2 - 50 mm x 50 mm, de meesing soldeerdraad 2 mm, het vloeimiddel
Tijd
30
Minuten
Lesvolgorde Inleiding
Werkvolgorde: Schuren en blank maken, vijlen, vloeimiddel klaarmaken, instellen lasinstallatie, solderen, werkstuk reinigen, controleren. Voor hardsolderen hebben we de acetyleen lasinstallatie nodig. Belangrijk is dan om te weten waar poederblussers in het lokaal hangen en dat de afzuiginstallatie aanstaat.
Demonstratie
1. 2. 3. 4.
© Leerwerk centrum
Vijl aan de onderkant van de pennen een schuin kantje van 0,5 mm Maak de soldeervlakken van de platen en pennen blank met schuurpapier. Maak het vloeimiddel gereed met weinig water. Vraag aan de docent om een demonstratie van de werking van de lasinstallatie. 5. Vraag hoe de afzuiginstallatie bediend moet worden. 6. Breng een dun laagje vloeimiddel aan op de pen en de plaat met een kwastje. 7. Stel de werkdruk van de acetyleen in op 0,2 tot 0,3 bar met de rode knop. 8. Stel de werkdruk van de zuurstof in op 2 tot 3 bar. 9. Zet je lasbril op. 10. Draai de zuurstofafsluiter van de brander helemaal open. 11. Draai de acetyleenafsluiter van de brander een klein beetje open. 12. Steek de vlam aan met de speciale pitaansteker. 13. Regel de vlam van de brander met de acetyleenafsluiter tot je een mooie neutrale vlam krijgt. 14. Houd de vlam op twee centimeter afstand van het werkstuk en verwarm beide delen. 15. Verwarm beide delen tot ze kersrood (circa 1123 K tot 1163 K) zijn met een zacht zwaaiende beweging van de brander. 16. Voeg aan de soldeernaad een klein beetje messing toe en smeer met de vlam dit uit over de soldeernaad met een zacht zwaaiende beweging van de brander. 17. Draai het werkstuk en doe hetzelfde rondom 18. Zorg ervoor dat de soldeernaad goed in elkaar overvloeit en niet te dik wordt. 19. Doof de brander door éérst de acetyleenafsluiter dicht te draaien en daarna de zuurstofafsluiter. 20. Koel het werkstuk door het met de waterpomptang in de bak water te houden. 21. Maak het werkstuk schoon met de staalborstel.
sold 2
Solderen met hardsoldeer
solderen
22. Controleer of de soldeernaad niet te dun of te dik is. 23. Beoordeel de hechting na de controle van de docent door de pen met een hamer van de plaat af te slaan als hij vastgezet is in een bankschroef. Oefenen
Oefen de handelingen, de cursist beoordeelt eerst zelf het werkstuk en overlegt daarna met de docent.
Terugkijken
Bespreek de resultaten en kom tot een beoordeling
Registreren
Leg de resultaten vast
Vaktaal
hardsoldeer, acetyleen lasinstallatie, lasbril, ijzervijl, kwastje, messing hardsoldeer, vloeimiddel, solderen, schuin kantje, afzuiginstallatie, zuurstofafsluiter, acetyleen afsluiter, kersrood, 1123 K, Kelvin, bankschroef.
© Leerwerk centrum
sold 2
optrompen en zacht solderen
solderen
oefening in
doel
gereedschap
materiaal
het optrompen en zachtsolderen van 5 pijpeinden
Het aanleren van het uitgloeien en optrompen van pijpeinden van koperen buis van 15mm ø en het solderen met zachtsoldeer van die einden
de duimstok, het potlood, de pijpensnijder, de waterpomptang, de optromptang, de lasinstallatie, de lasbril, het soldeergereedschap, het schuurpapier
de koperen buis ø 15mm, het vloeimiddel, de soldeertin
Tijd
30
Minuten
Lesvolgorde Inleiding
Werkvolgorde: snijden en uitgloeien, optrompen, afbramen en schuren, monteren en solderen, schoonmaken en controleren. Waar hangen de poederblussers in het lokaal? Zet de afzuiginstallatie aan.
Demonstratie
1. Teken op de koperen buis een pijpeind af van 50 mm. 2. Kort het buiseind af. 3. herhaal dit tot je 5 pijpeinden hebt. 4. Breng de pijpeinden naar de lasinstallatie en stel deze in (acetyleen 0,2 tot 0,3 bar en zuurstof 2 tot 3 bar. 5 Zet de lasbril op. 6. Ontsteek de vlam op een veilige manier 7. Verwarm de pijpeinden tot ze kersrood zijn 8.Sluit de brander van de lasinstallatie op een veilige manier 9. De pijpeinden af laten koelen 10. Onderdompelen met de waterpomptang 11. De uiteinden blank schuren 12. Hulpstuk van de juiste maat uitzoeken en op de optromptang zetten 13.optrompen 14. Regelmatig het pijpeinde een beetje draaien 15 herhaal voor de andere pijpeinden 16 schuren en ontbramen 17 vloeimiddel aan twee zijden aanbrengen, monteren 18. Plaats het werkstuk op een tromp-einde in de werkbank met het spie-einde naar beneden 19. In elkaar solderen 20. schoonspoelen en controleren op kwaliteit
Oefenen
Oefen de handelingen, de cursist beoordeelt eerst zelf het werkstuk en overlegt daarna met de docent
Terugkijken
Bespreek de resultaten en kom tot een beoordeling
Registreren
leg de resultaten vast
Vaktaal
uitgloeien, optrompen, de optromptang, pijpeinde, spie-einde, trompeinde, einden monteren, solderen, zachtsolderen, acetyleen, aceton
© Leerwerk centrum
sold 3
Optrompen en omgekeerd solderen
solderen
oefening in
doel
gereedschap
materiaal
optrompen en omgekeerd zachtsolderen van 5 pijpeinden
het aanleren van het uitgloeien en optrompen van pijpeinden van koperen buis van ø 15 mm en het solderen met zachtsoldeer van die einden
de duimstok, het potlood, de pijpensnijder, de waterpomptang, de optromptang, de lasinstallatie, de lasbril, het soldeergereedschap
de koperen buis ø 15 mm, het vloeimiddel, de soldeertin
Tijd
30
Minuten
Lesvolgorde Inleiding
Werkvolgorde: snijden en uitgloeien, optrompen afbramen en schuren, monteren en solderen, schoonmaken en controleren. Waar hangen de poederblussers in het lokaal? Zet de afzuiginstallatie aan.
Demonstratie
1. Zorg dat je weer vijf opgetrompte pijpeinden hebt 2. Schuur en ontbraam alle pijpeinden 3. Breng vloeimiddel aan op trompeinden en spie-einden en monteer ze op elkaar. 4. Plaats het werkstuk op een tromp-einde in de werkbank met het spie-einde naar boven. 5. Soldeer met het soldeer gereedschap de buis- en spie-einden in elkaar. 6. Door de capillaire werking trekt de soldeer tussen de naden 7. Spoel het werkstuk schoon en controleer op kwaliteit
Oefenen
Oefen de handelingen, de cursist beoordeelt eerst zelf het werkstuk en overlegt daarna met de docent
Terugkijken
Bespreek de resultaten en kom tot een beoordeling
Registreren
Leg de resultaten vast
Vaktaal
Uitgloeien, optrompen, optromptang, pijpeinde, spie-einde, trompeinde, einden, monteren, solderen, zachtsolderen, actyleen, aceton, capillaire werking
© Leerwerk centrum
sold 4
Vierkante pijp
pijpen maken
oefening in
doel
gereedschap
materiaal
het maken van een vierkante pijp
het aanleren van het aftekenen, knippen, zetten, boren en samenstellen met schroeven van een aluminium plaat tot een vierkante pijp
de boormachine, het boortje ø 3,2 mm, twee griptangen, de duimstok, het potlood, de kruiskopschroevendra aier, de vijl, de blokhaak, de centerpons, de winkelhaak, de
de aluminium plaat 410 x 200 x 0,8; de parker schroeven 3.5 x 9.5
Tijd
60
Minuten
Lesvolgorde Inleiding
Werkvolgorde: Aftekenen, knippen, zetten, boren, vijlen en samenstellen
Demonstratie
1. 2. 3. 4. 5.
Oefenen
Oefen de handelingen, de cursist beoordeelt eerst zelf het werkstuk en overlegt daarna met de docent.
Terugkijken
Bespreek de resultaten en kom tot een beoordeling
Registreren
Leg de resultaten vast
© Leerwerk centrum
Stel de electrische metaalknipper in op de juiste maat Leg de plaat aluminium in de knipper, let erop dat hij goed aansluit achter. Druk met de voet op de schakelaar en knip de plaat op maat. Controleer op de juiste maatvoering. Teken nu de zetlijnen af op de plaat, let daarbij op dat bij het samenstellen de plaat 10 mm over elkaar heen komt. 6. Breng de plaat nu in de zetmachine en zet de plaat op de afgetekende maten. 7. Teken nu de 10 mm overlap af. 8. Teken de boorgaten af op 15 mm 9. Sla met een centerpons de boorgaten voor. 10. Stel de pijp op de juiste maat nu samen met behulp van de griptangen. 11. Boor met de electrische boor de gaatjes 12. Braam de boorgaatjes af met de vijl 13. Stel de pijp nu definitief samen met behulp van schroeven.
pijp1
Vierkante pijp
Vaktaal
© Leerwerk centrum
pijpen maken
knippen, zetten, griptangen, centerpons, zetmachine, de plaat, de knipper, de schakelaar, de plaat wordt gezet
pijp1
Ronde pijp
pijpen maken
oefening in
doel
gereedschap
materiaal
het maken van een ronde pijp
het aanleren van het aftekenen, knippen, walsen, boren en samenstellen van een aluminium plaat tot een ronde pijp
de boormachine, het boortje ø 3,2 mm, twee griptangen, de duimstok, het potlood, de vijl, de popnageltang, de centerpons, de slagschaar
de aluminium plaat 250 x 200 x 0,8, de trekflensnagels ø 3 x 4,5 mm
Tijd
60
Minuten
Lesvolgorde Inleiding
Werkvolgorde: Aftekenen, knippen, voorbuigen, walsen, boren vijlen en samenstellen.
Demonstratie
1. Teken de juiste maat af op de aluminium pijp 2. Leg de plaat op de metaalknipper, leg op de plaat onder de drukbalk twee stelplaatjes. 3. Druk met de voet de drukbalk naar beneden. 4. Snij met je hand de plaat op de juiste maat. 5. Controleer of de maten goed zijn. 6. Draai de plaat een klein stukje in de wals, zodat de wals hem nét pakt. 7. Druk nu met je duimen de plaat iets omhoog zodat je hem voorvormt. 8. Doe dat ook met andere kant van de plaat 9. Draai nu aan de wals (heen en weer) zodat de plaat iets wordt gebogen. 10. Stel nu de achterste wals iets hoger en herhaal het proces van het walsen. 11. Herhaal deze handeling en stel iedere keer de wals iets hoger in. 12. Als de plaat een pijp is geworden, haal je de as los en verwijder je de pijp. 13. Teken nu 10 mm af op de ene zijde en op de andere zijde 5 mm 14. Stel de buis nu samen met behulp van de twee griptangen. 15. Sla met de centerpons de boorgaatjes voor. 16. Boor met de electrische boor de gaatjes. 17. Verwijder de bramen met een vijl. 18. Stel de pijp nu definiteif samen met de popnageltang en trekfelsnagels. 19. Controleer de uiteindelijke maatvoering en controleer de rondte.
Oefenen
Oefen de handelingen, de cursist beoordeelt eerst zelf het werkstuk en overlegt daarna met de docent.
Terugkijken
Bespreek de resultaten en kom tot een beoordeling
© Leerwerk centrum
pijp2
Ronde pijp
pijpen maken
Registreren
Leg de resultaten vast
Vaktaal
griptang, treflesnagel, poptang, walsen, voorvormen
© Leerwerk centrum
pijp2