Media Release
14 oktober 2013
Een kijk op de logistieke en semi-industriële vastgoedmarkt in België en Europa
Semi-industriële ingebruikname liep op tot 141.000 m² in het derde kwartaal. De helft daarvan lag in het Vlaamse Gewest – meer dan 50% van de nieuw gebruikte oppervlakte bestond er uit aankopen voor eigen gebruik.
Na nog een daling bedraagt de logistieke ingebruikname in het derde kwartaal 92.000 m². Het Brusselse gewest evenaart bijna zijn totaal van 2012, maar er werden gewoon minder panden verhandeld.
Leveranciers van de bevoorradingsketens nemen opnieuw de meerderheid van de logistieke ingebruikname voor zich. Een meerderheid in gebouwen van categorie C. Dat is een gevolg van het gebrek aan direct beschikbare faciliteiten van topniveau én van het reactieve karakter van de logistieke markt. Die zet gebruikers er vaak toe aan om beschikbare ruimtes in te palmen, ongeacht hun kwaliteit.
De laatste jaren werd een groot aantal plannen toegewezen. Dat trekt investeerders opnieuw naar de logistieke markt omdat die hoge rendementen vooropstelt. Het gevolg? Er waren investeringen voor 120 miljoen euro van begin 2013 tot nu – dat is dubbel zoveel als in het volledige jaar 2012.
De Belgische semi-industriële en logistieke tophuurprijzen blijven op de vroegere niveaus van respectievelijk 55 en 46 euro per m² op jaarbasis. Dat geldt ook voor de gemiddelde gewogen semi-industriële huurprijs van 40 euro per m² en per jaar. De gemiddelde gewogen huurprijs voor logistieke panden steeg tot 37 euro per m² op jaarbasis.
www.dtz.com
Page 1 of 5 Page 1 of 5
About DTZ DTZ, a UGL company, is a global leader in property services. We provide occupiers and investors around the world with industry leading, end-to-end property solutions comprised of leasing agency and brokerage, integrated property and facilities management, capital markets, investment and asset management, valuation, building consultancy and project management. In addition, our award winning research and consulting services provide our clients with global and local market knowledge, forecasting and trend analysis to make the best long-term decisions for their continuous success far into the future. DTZ has 47,000 employees including sub-contractors, operating across 208 offices in 52 countries. For further information, visit: www.dtz.com About UGL Limited ABN 85 009 180 287 UGL Limited (ASX: UGL) is a global leader in outsourced engineering, property services and asset management and maintenance delivering essential services that sustain and enhance the environment in which we live. UGL comprises three business units including Engineering, Operations & Maintenance and Property providing services across the power, water, rail, resources, transport, communications, defence and property sectors. Headquartered in Sydney, Australia, UGL operates worldwide across 52 countries employing over 56,000 people. For more information, visit: www.ugllimited.com
Belgische industriële markt Mooie en stabiele opname van semi-industrieel vastgoed
Een dalende opname in het Brusselse gewest vormde de basis voor een goed tweede kwartaal. Toch blijven voor het derde kwartaal de robuuste kwartaalniveaus die zo typisch zijn voor de laatste 2 jaar. Dankzij de blijvende groei van de vraag in Vlaanderen en Wallonië bedroeg de ingebruikname in het tweede kwartaal 141.000 m². Vlaanderen kende een belangrijke daling in Oost-Vlaanderen, maar die werd uitgevlakt door een stijging in het Antwerpse district. Het resultaat? Het Vlaamse gewest is goed voor de helft van het Belgische totaal. In Wallonië zien we een gelijkaardig fenomeen: aanzienlijke terugval in Henegouwen en Namen wordt goedgemaakt door het op één na sterkste kwartaal in de laatste vijf jaar voor Luik. Daarbovenop was er op het juiste moment een transactie in de Ardennen. Figuur 1 Semi-industriële ingebruikname per gewest in duizend m² 250
561
615
200 450
150
421
100 50 -
Flanders
Brussels (incl. Brabants)
Wallonia
Bron: DTZ Research
Minder logistieke contracten leiden tot blijvende daling in ingebruikname
De ingebruikname van logistiek vastgoed bleef dalen tot een totaal van 92.000 m² in het derde kwartaal (figuur 2). De gemiddelde grootte van de logistieke contracten blijft grotendeels dezelfde als in het tweede kwartaal met 9.200 m² in de verschillende regio’s. De daling is het gevolg van een verdere neerwaartse trend in het aantal opgetekende contracten. In vergelijking met de voortreffelijke cijfers van de twee voorbije jaren, werd er in 2013 www.dtz.com
Page 2 of 5 Page 2 of 5
About DTZ DTZ, a UGL company, is a global leader in property services. We provide occupiers and investors around the world with best-in-class, end-to-end property solutions comprised of leasing agency and brokerage, integrated property and facilities management, capital markets, investment and asset management, valuation, building consultancy and project management. In addition, our award winning research and consulting services provide our clients with global and local market knowledge, forecasting and trend analysis to make the best long-term decisions for their continuous success far into the future. DTZ has 47,000 employees including sub-contractors, operating across 217 offices in 52 countries. For further information, visit: www.dtz.com.
minder nieuw vastgoed in gebruik genomen. Dat is eerder het gevolg van een algemene daling van het aantal contracten in Vlaanderen en Wallonië, dan in de omvang ervan. Het Brusselse gewest doet het een stuk beter. De ingebruikname ligt dit jaar in de buurt van de cijfers van 2012 Figuur 2 Logistieke ingebruikname per gewest in duizend m² 962
350
713
300 250
455
425
200 150 100
50 -
Flanders
Brussels (Incl. Brabants)
Wallonia
Bron: DTZ Research
Leveranciers van de bevoorradingsketens waren het meest actief. Toch kozen ze dit jaar voor panden van lager niveau (figuur 3). De oorzaak? Dit type gebruiker moet snel inspelen op de vraag van klanten die zelf afhankelijk zijn van fluctuaties in de consumentenvraag. Daarom is het niet altijd mogelijk om een perfect geschikte opslagruimte te vinden. Gemakkelijk beschikbare oudere gebouwen zijn dan erg nuttig. Deze reden, plus het gebrek aan opslagplaatsen van niveau A, leidt tot een overwicht van niveau C-gebouwen in het derde kwartaal. Figuur 3 Ingebruikname van logistieke panden in België per gebruikerstype en gebouwniveau in het derde kwartaal van 2013, in duizend m² 50 40 30 20 10 0
Supply chain provider
Other/unknown A
B
C
Retail
Manufacturing
Unknown
Bron: DTZ Research www.dtz.com
Page 3 of 5 Page 3 of 5
About DTZ DTZ, a UGL company, is a global leader in property services. We provide occupiers and investors around the world with best-in-class, end-to-end property solutions comprised of leasing agency and brokerage, integrated property and facilities management, capital markets, investment and asset management, valuation, building consultancy and project management. In addition, our award winning research and consulting services provide our clients with global and local market knowledge, forecasting and trend analysis to make the best long-term decisions for their continuous success far into the future. DTZ has 47,000 employees including sub-contractors, operating across 217 offices in 52 countries. For further information, visit: www.dtz.com.
De logistieke sector trok een groot investeringsvolume aan in 2013. Dit is vooral een gevolg van het grote aantal projecten met betrouwbare huurders die de markt de voorbij twee jaar een opstoot gaven. Tijdens de eerste drie kwartalen van 2013 werd 120 miljoen geïnvesteerd. Dat is dubbel zoveel als in heel 2012. Ontwikkelaars zijn van mening dat dit soort projecten model staat voor de sectorale groei in de toekomst. Het is dan ook voordelig om te groeien en een vrij groot areaal te bezitten. Zo is WDP in staat om 350.000 m² te bouwen boven op hun lopende projecten.
Tophuurprijzen zijn typisch vlak, al blijven de gemiddelde logistieke huurtarieven stijgen
De semi-industriële tophuurprijzen blijven in België stationair op 55 euro per m² op jaarbasis. Die tarieven noteren we in de submarkten van Vlaanderen en Brussel. De gewogen gemiddelde semi-industriële huurprijs blijft onveranderd op 40 euro per m² op jaarbasis. De logistieke tophuurtarieven zijn nog altijd 46 euro per m² op jaarbasis in het Brusselse gewest. Het gewogen gemiddelde huurtarief is nu 37 euro per m² op jaarbasis, een stijging met 6% tegenover het tweede kwartaal (figuur 4).
Figuur 4 Industriële huurtarieven in België, in euro per m² en per jaar 70 65 60 55 50 45 40
Logistics
www.dtz.com
Semi-industrial & polyvalent
Page 4 of 5 Page 4 of 5
About DTZ DTZ, a UGL company, is a global leader in property services. We provide occupiers and investors around the world with best-in-class, end-to-end property solutions comprised of leasing agency and brokerage, integrated property and facilities management, capital markets, investment and asset management, valuation, building consultancy and project management. In addition, our award winning research and consulting services provide our clients with global and local market knowledge, forecasting and trend analysis to make the best long-term decisions for their continuous success far into the future. DTZ has 47,000 employees including sub-contractors, operating across 217 offices in 52 countries. For further information, visit: www.dtz.com.
FOR FURTHER INFORMATION CONTACT: Cédric Van Meerbeeck Head of Research Belgium DTZ +32 2 629 02 86
[email protected]
Shane O’Neill Research Analyst DTZ +32 2 629 02 81
[email protected]
Media please contact: Gisèle Vidts,
[email protected] , +32 2 629 02 68
www.dtz.com
Page 5 of 5 Page 5 of 5
About DTZ DTZ, a UGL company, is a global leader in property services. We provide occupiers and investors around the world with best-in-class, end-to-end property solutions comprised of leasing agency and brokerage, integrated property and facilities management, capital markets, investment and asset management, valuation, building consultancy and project management. In addition, our award winning research and consulting services provide our clients with global and local market knowledge, forecasting and trend analysis to make the best long-term decisions for their continuous success far into the future. DTZ has 47,000 employees including sub-contractors, operating across 217 offices in 52 countries. For further information, visit: www.dtz.com.
