Topbeloningen 2010 in mbo, hbo en wo
Een half miljoen onder de streep Vorig jaar was een tussenjaar voor topsalarissen. Het was wachten op het wettelijke inkomensplafond, dat rond deze tijd in de Tweede Kamer wordt behandeld. Een aantal opvallende beloningen op een rij, op basis van meer dan honderd jaarverslagen uit mbo, hbo en wo. Zoals een vertrekvergoeding van anderhalf tot twee ton voor bestuurders die hooguit drie jaar in dienst waren. En de ‘verlossende’ afrekening bij het Friesland College
salaris ruim 193 duizend euro, zijn totale beloning €227.325. Zes- tot zevenduizend euro meer dan in 2009. En meer dan de norm die het kabinet nu al hanteert, vooruitlopend op de Wet normering topinkomens (Wnt). Dat geeft het instellingsjaarverslag ook toe. “Achteraf heb ik er misschien een beetje spijt dat het erin staat”, lacht Faber, ook toezichthouder van het Amsterdamse roc. Volgens haar past het
Tekst Arno Kersten Beeld Wim Stevenhagen
salaris wel binnen de mbo-beloningscode uit 2006. “Maar het klopt inderdaad dat
Van de middenmoot naar de top in twee
Daarom is met ingang van 2009 de belo-
de voorzitter boven de norm van het wets-
jaar tijd. Het bruto salaris van bestuursvoor-
ning opnieuw vastgesteld, lees: verhoogd.
voorstel zit.”
zitter Ronald Wilcke van Roc Flevoland
“Ze zijn bestuurder van hun eigen roc, maar
groeide van 140 duizend euro in 2008 naar
ze zijn alle vier ook verantwoordelijk voor
Regime
152 duizend in 2009 naar bijna 168 dui-
het geheel. De heer Vreugdenhil is bijvoor-
Het ministerie van Onderwijs ziet voor
zend in 2010, opgeteld bijna 20 procent.
beeld dé financiële man voor beide instel-
2010 die algemene Wnt-norm van
Zijn totale bezoldiging kwam in 2010 uit
lingen”, aldus Faber.
€223.666 als ‘Balkenendenorm’. En nog niet
rond de twee ton. De beloning van collega-
Roc Flevoland is met een omzet van 54 mil-
de lagere maxima voor onderwijssectoren
bestuurder Gerrit Vreugdenhil maakte een
joen euro en ruim tienduizend deelnemers
die het kabinet afgelopen juni voorstelde:
vergelijkbare opmars.
veel kleiner dan het Roc van Amsterdam
217 duizend euro voor het wetenschappe-
Geke Faber, burgemeester van Zaanstad
met 247 miljoen aan inkomsten en dik 38
lijk onderwijs, 194 duizend voor het mbo
en sinds 1 januari 2010 voorzitter van de
duizend studenten. Dankzij die samenwer-
en hbo. Dat betekent dat onderwijsbestuur-
raad van toezicht, heeft een verklaring: “De
king zitten alle vier de bestuurders nu in de
ders over 2010 nog in een verhoudingsge-
bestuurlijke krachtenbundeling. Roc Flevo-
top tien van best betaalde roc-bazen.
wijs ‘gunstig’ regime vallen. (De conceptwet
land werkt namelijk heel erg nauw samen
Bestuursvoorzitter Edo de Jaeger van het
wordt zeer binnenkort in de Tweede Kamer
met het Roc van Amsterdam. De bestuur-
Roc van Amsterdam staat aan de absolute
behandeld, misschien zelfs vóór verschij-
ders dragen meer verantwoordelijkheid.”
top in het mbo. In 2010 bedroeg zijn bruto
nen van dit Onderwijsblad.)
34
Onderwijsblad15
1 oktober 2011
hOb 14 24-43.indd 34
23-09-11 16:07
Bovenkop
Duidelijker is het er in de tussentijd niet
bestuursbeloning op een roc en universiteit
ving. Hoewel er al een wervingstraject liep
op geworden. De enige norm die in 2010
naast elkaar te leggen.
voor een opvolger, legde Denters in novem-
wettelijk was vastgelegd, was de Wet op de
ber 2009 vervroegd zijn voorzitterschap
openbaarmaking van publiek gefinancierde
Pensioenderving
topinkomens (Wopt). De Wopt staat voor
Maar lijstjes zeggen ook niet alles. Het sala-
tatie was geweigerd en de hogeschool kop-
het gemiddelde ministerssalaris, maar geldt
risoverzicht dat de Hbo-raad begin dit jaar
je-onder dreigde te gaan. Voormalig Fontys-
wat het kabinet betreft niet als Balkenende-
zelf publiceerde, hanteert de berekening
bestuurder Jan Houben werd ingehuurd om
norm. Boven het grensbedrag van €193.000
van het wetsvoorstel normering topinko-
als interim-voorzitter Ipabo uit de brand te
in 2010 moeten organisaties in de semi-
mens (Wnt). Ontslagvergoedingen zijn
helpen. Tot zijn vertrek per 1 augustus 2010
publieke sector verplicht melding maken
erbuiten gelaten, want die wil het kabinet
hield Denters zich officieel bezig met ‘exter-
van overschrijding. De Wopt gebruikt een
apart begrenzen op maximaal €75.000.
ne projecten’. De totale beloning bedroeg
andere berekening dan de Wnt en telt bij-
Zo staat Cor de Ruiter, drie jaar bestuur-
vorig jaar rond de 2,3 ton.
voorbeeld ook het werknemersdeel van de
der van de Hanzehogeschool in Groningen,
Voorzitter Jannie van den Hul-Omta laat
pensioenafdracht mee. Het belangrijkste
voor 133 duizend euro in de lijst, terwijl
per e-mail weten dat Denters een pensioen-
verschil: de Wnt hanteert het met 30 pro-
hij vorig jaar ook een ‘gouden handdruk’
compensatie kreeg van €106.329, op basis
cent verhoogde ministerssalaris als basis, de
kreeg van €190.000. Voormalig voorzitter
van afvloeiingsmogelijken voor medewer-
Wopt niet.
Simone de Wit van Hogeschool Domstad
kers van de hogeschool. Hij heeft ‘uit recht-
Onderwijsinstellingen zetten nu op allerlei
staat voor 86 duizend euro genoteerd, maar
vaardigheidsoverweging dezelfde rechten
manieren de bestuursbeloning in de jaar-
dat is exclusief €80.000 aan vertrekver-
toegekend gekregen als de andere medewer-
rekeningen. Veel roc’s vermelden simpel-
plichtingen. Ironisch trouwens: De Wit ver-
kers’.
weg alleen de totale werkgeverslasten, hoge-
trok nadat Hogeschool Domstad vorig jaar
“Dit is nu een prachtig voorbeeld van selec-
scholen volgen veelal de Wnt-definitie,
opging in de Hogeschool Utrecht (HU); als
tief shoppen”, vindt AOb-rayonbestuur-
terwijl universiteiten zich vaak beperken
interimmer is ze daarna door de HU weer
der Roelf van der Ploeg. “Als de cao min-
tot de verplichte Wopt-vermelding. Som-
ingehuurd voor tijdelijke diensten.
der betaalt, dan geldt er vanwege het zoge-
mige instellingen publiceren wel drie ver-
En zo vermeldt het overzicht van de Hbo-
noemde afbreukrisico een eigen belonings-
schillende staatjes, andere verstoppen alle
raad 121 duizend euro voor oud-voorzitter
code voor bestuurders. Maar ligt er op basis
beloningsonderdelen onder één totaalkop-
Maarten Denters van Hogeschool Ipabo in
van de cao een interessante regeling, dan
je. Ook om die reden is het hoog tijd voor
Amsterdam. Terwijl hij ook een ‘compensa-
heeft een bestuurder opeens weer dezelfde
één norm, die het beter mogelijk maakt de
tie voor opgelopen pensioenderving’ ont-
rechten als andere medewerkers.” n
1 oktober 2011
hOb 14 24-43.indd 35
neer. Dat gebeurde nadat Ipabo de accredi-
Onderwijsblad15
35
23-09-11 16:07
Top 11 Wopt-beloning bestuurders 2010 Organisatie
Naam
wopt 2010
verschil tov 2009
belastbaar loon
vertrekuitkering
Wageningen UR
A.A. Dijkhuizen*
351.102
-332
276.779
Hanzehogeschool
C. de Ruiter**
324.000
+159.000
134.000
190.000
Roc Rijn IJssel
J. Ramaker***
300.270
+146.312
58.222
230.000
Vrije Universiteit
R.M. Smit
289.500
+600
226.400
Universiteit Maastricht
J.M.M. Ritzen
276.982
+6.446
192.917
Wageningen UR
M.J. Kropff*
276.838
+945
222.343
Deltion College
A.J.H. Sprenkels****
270.602
+75.684
100.505
Wageningen UR
IJ.J.H. Breukink*
263.896
+1.448
188.155
Universiteit Utrecht
Y.C.M.T. van Rooy
260.000
+4.000
204.000
Vrije Universiteit
L. Bouter
249.200
+1.600
196.000
Fontys Hogescholen
M.J.G. Wintels
242.309
+19.773
206.957
150.000
**
Cvb-lid van 1-9-2007 tot 1-9-2010
Bron: Jaarverslagen en
Centre wordt verdeeld over Wageningen Universiteit (46,5%),
***
Cvb-lid tot 7-1-2010; in dienst tot 1-6-2010
jaarrekeningen 2010
Stichting Van Hall Larenstein (7%) en Stichting DLO (46,5%).
****
Cvb-voorzitter van 1-12-2007 tot 1-8-2010
* De bezoldiging bij Wageningen University & Research
Friesland College
Ook in het mbo zijn er vertrekvergoedin-
beloningsoverzicht tot 1 juni in dienst.
Wopt-beloning Klaas Koops
gen te melden. Bestuursvoorzitter Twan
Naast 65 duizend euro aan reguliere bezol-
Sprenkels liet na ruim tweeënhalf jaar het
diging kreeg hij een ontslagvergoeding van
Deltion College in Zwolle weer achter zich.
€230.000 mee. Het collegelid begon voor
Dagblad De Stentor meldde dat de voorzitter
zichzelf als ‘Jitze Ramaker Management &
intern bekritiseerd werd door het manage-
Advies’ en schreef begin mei vorig jaar bij
2010
functie: projectleider strategische beleidsvorming in dienst
t/m 31-8-2010
belastbaar loon
90.758
mentteam, maar in een interview zei Spren-
de Kamer van Koophandel zijn bv in.
pensioenafdracht
22.707
kels dat zijn klus er gewoon op zat. Volgens
In de tussentijd was er ook een interim-
aanvullende verzekering
23.216
de jaarrekening vertrok hij met €150.000
bestuurder die voor een uurtarief van
belastbaar loon: ontslagvergoeding
90.000
aan ‘verplichtingen in verband met beëin-
€187,50 exclusief btw werd ingehuurd via
diging van het dienstverband’.
het bureau De Roo Management & Advies.
aanvullende kapitaalverzekering
182.500
Zo’n zestig kilometer zuidelijker kwam Roc
Tussen januari en oktober 2010 factureerde
aanvullende kapitaalverzekering
144.590
Rijn IJssel in Arnhem in het nieuws van-
het bureau 1168 uur (gelijk aan 146 dagen
553.771
wege ten onrechte verkregen Europese
van 8 uur). Rijn IJssel betaalde €260.610.
subsidie. De eerste helft van 2010 vertrok-
Op vragen van het Onderwijsblad reageerde
ken beide bestuursleden. Met de subsidie-
het roc na een week met een schriftelijke
kwestie zou het niets te maken hebben, het
verklaring van drie korte alinea’s. De ont-
roc verklaarde dat het tijd was om ‘andere
slagregelingen van het voormalige college
accenten’ te leggen en de interne bedrijfs-
van bestuur ‘zijn gebaseerd op de bestaande
voering versneld te verbeteren. Bestuurs-
arbeidsovereenkomsten en een gevalideer-
voorzitter Dorothé Lamers legde op 13 april
de inschatting van de mogelijke uitkomst
2010 haar functie neer. Maar volgens de
in gerechtelijke procedures, en hebben een
jaarrekening bleef ze het hele jaar in dienst
beschreven uitwerking gekregen waar tijd,
en verdiende ze een volwaardig jaarsalaris:
geld en inzet deel van uitmaken.’ Bij her-
ruim 164 duizend euro.
haalde vragen verwees het roc terug naar
Collega-bestuurder Jitze Ramaker trad op
zijn verklaring.
totaal
Bron: jaarrekening 2010 Friesland College
7 januari 2010 terug en bleef volgens het 36
hOb 14 24-43.indd 36
Onderwijsblad15
1 oktober 2011
23-09-11 16:07
Afgewikkeld
jaar later, in de jaarrekening 2010, wordt
bestuurssecretaris in een telefonische toe-
De opvallendste, en hoogste, afrekening in
zichtbaar welke prijs het Friesland College
lichting.
2010 vond plaats in Leeuwarden (zie tabel
precies betaalt. Onder de streep staat een
Koops zelf is boos. Op het Onderwijsblad,
Friesland College). Op het Friesland College
bedrag van €553.771, grotendeels afgekoch-
dat de kwestie weer oprakelt, en de media
moest de kwestie rond voormalig voorzit-
te verplichtingen voor de periode tot 2012.
in het algemeen, maar klaarblijkelijk vooral
ter Klaas Koops worden opgelost. Het ver-
Het bedrag omvat onder meer 90 duizend
op Van Bijsterveldt. Die heeft zijn ‘demotie-
haal is bekend: Koops zou na zijn aftreden
euro aan salaris, een vergelijkbaar bedrag
contract’ ten onrechte aangemerkt als een
in september 2007 nog vijf jaar op de loon-
aan ontslagvergoeding en €327.000 aan
ondoelmatige vertrekregeling en de sugges-
lijst blijven als ‘projectleider strategische
aanvullende kapitaalverzekeringen.
tie gewekt dat hij zijn zakken zat te vullen.
beleidsvorming’. Nadat die afspraken in het
Gevraagd naar een toelichting verwijzen
“Ik weet niet hoe zij erbij komt. Mij is nooit
voorjaar van 2009 de voorpagina’s haalden,
het college van bestuur en de raad van toe-
iets gevraagd. Maar ik heb gewoon gewerkt
concludeerde toenmalig staatssecretaris van
zicht via secretaris Jan Douma naar het
voor mijn geld, ik heb de uren gemaakt.”
Onderwijs Marja van Bijsterveldt op grond
persbericht van vorig jaar. ‘In de vaststel-
Inhoudelijk wil hij niet op de afwikkeling
van inspectieonderzoek dat er sprake was
lingsovereenkomst met de heer Koops is
ingaan, maar hij zegt wel: “Ik heb gekregen
van een ondoelmatige vertrekregeling. Ze
vastgelegd dat partijen over de inhoud niet
waar ik recht op had.”
dreigde het roc bijna zeven ton te korten op
naar buiten zullen treden’, mailt hij.
Voor het Friesland College is de kous af. Of
de rijksbijdrage, in haar ogen het bedrag dat
De afgelopen jaren moest het Friesland Col-
toch niet helemaal. Er is nog de sanctie van
de afspraken duurder waren dan een kan-
lege steeds melding maken van Koops’ belo-
Van Bijsterveldt. Die zal het roc in 2011 en
tonrechtersuitspraak.
ning vanwege de hoogte ervan. Wie die
2012 per jaar €116.793,50 kosten aan rijks-
September vorig jaar kwam er witte rook uit
Wopt-bedragen over 2008 en 2009 optelt
bijdrage. Dat is €233.587 aan onderwijs-
Friesland. Een persbericht van de raad van
bij de ‘afwikkeling’ in 2010, komt uit op
geld.
toezicht meldde dat de kwestie was afgewik-
een totaal van €928.846. Maar die reken-
keld. Het roc zou nog wel ‘ruim twee ton’
som klopt niet, volgens Douma. “Dan tel
Zie www.aob.nl voor veel
worden gekort, maar daar nam de raad van
je appels en peren bij elkaar op. In de voor-
meer bezoldigingen.
toezicht genoegen mee.
gaande jaren was er sprake van een dienst-
Koops’ dienstverband is voortijdig beëin-
verband, waarvoor de heer Koops een
digd, per 1 september vorig jaar. Pas een
arbeidsinspanning heeft verricht”, aldus de
1 oktober 2011
hOb 14 24-43.indd 37
Onderwijsblad15
37
23-09-11 16:07
Aalt Dijkhuizen, collegevoorzitter van
andere universiteiten. Maar dat is een zijpad.
Wageningen, staat alweer bovenaan in ons
Want de collegevoorzitter van Wageningen
lijstje van best betaalde onderwijsbestuur-
is weliswaar verantwoordelijk voor meerdere
ders. Met een bezoldiging van 351.000
bedrijfsonderdelen, maar die situatie geldt net
euro zit hij zo’n anderhalf keer boven de
zo hard voor andere onderwijsinstellingen met
Balkenendenorm. Alleen vindt Dijkhuizen
onderzoeks- of nevenactiviteiten.
foto: Herman Stöver
Aalt Dijkhuizen wil niet in ons lijstje staan
dat hij niet in ons lijstje van onderwijsinOké, de onderzoekspoot is met een omzet
stellingen thuishoort. Wij wel.
van 358 miljoen euro relatief groot ten Dijkhuizen liet vorig jaar het Onderwijsblad
opzichte van de 343 miljoen die het onder-
nadrukkelijk weten dat hij niet past in een lijst-
wijsdeel ontvangt. Maar komt dat doordat
je van onderwijsbestuurders. Eerst belde zijn
de universiteit en hogeschool klein zijn, of de
Veelverdiener Aalt Dijkhuizen,
voorlichter, daarna mailde de secretaris van
onderzoekspoot groot is? Nog een vraag die
collegevoorzitter van Wageningen.
het college van bestuur en vervolgens kwam
opduikt: juridisch zijn de bedrijfsonderdelen
daar een mail overheen van een heel dure
keurig van elkaar gescheiden, maar volgens
miljoen, bestuursvoorzitter Jan Mengelers
advocaat. Kort voor deze zomer, nog voor-
het organigram op de website werken de uni-
heeft een bezoldiging van 265.000.
dat het jaarverslag 2010 was verschenen, wer-
versiteit en onderdelen van DLO op weten-
den we er per mail nog eens op gewezen dat
schappelijk terrein samen in vijf kennisgebie-
Wanneer je het jaarverslag 2010 uit hebt, valt
Wageningen ons bij een nieuwe ‘incorrecte
den. Onderwijs en onderzoek gaan hand in
er een behoorlijk beeld van ‘Wageningen’ te
interpretatie van de feiten’ aansprakelijk zou
hand, zoals gebruikelijk in instellingen voor
schetsen. Het is een efficiënt werkende onder-
stellen.
wetenschappelijk onderwijs.
wijs- en onderzoeksinstelling, de omzet groeit,
Wat zijn volgens Dijkhuizen de feiten? Zijn
Rechtvaardigt dan de marktgeoriënteerde
de studentenaantallen nemen toe. Wagenin-
werkgever ‘Wageningen’ is veel meer dan een
aanpak van de onderzoekspoot een hoog sala-
gen heeft zich weten te ontworstelen aan het
onderwijsinstelling. Wageningen University
ris? Duiken we wat dieper in de jaarrekening,
boerenimago. Nee, nu gaat het om food &
& Researchcentre (WUR) is de moedermaat-
dan blijkt dat de Dienst Landbouwkundig
health, waarmee de aantrekkingskracht in bin-
schappij van een kleine universiteit, een mini-
Onderzoek maar een klein deel van de inkom-
nen- en buitenland is verbeterd. Een knappe
hogeschool en de omvangrijke Dienst Land-
sten op de vrije markt verwerft. Om te begin-
prestatie, dat is zeker wat waard.
bouwkundig Onderzoek. Die laatste is volgens
nen komt 155 miljoen rechtstreeks van het
de WUR zeer actief op het gebied van con-
ministerie van Economie, Landbouw en Inno-
Alleen wordt Wageningen University &
tractresearch, een woord dat ruikt naar knok-
vatie en hangt DLO dus stevig aan de subsi-
Researchcentre voor het overgrote deel
ken op de vrije markt. Het salaris van Dijkhui-
diespeen. Het overgrote deel van de contract-
betaald uit de publieke kas en moet de WUR
zen wordt opgebracht door de drie bedrijfs-
research wordt bovendien betaald uit publieke
zich houden aan de normen die daarvoor gel-
onderdelen. Van de universiteit komt 46,5
middelen, zoals ministeries, Europa, gemeen-
den: de Balkenendenorm. Dat het inkomen
procent, nog eens 46,5 procent wordt betaald
ten en bedrijfschappen. Pakweg een derde
wordt opgebracht door drie bedrijfsonder-
door DLO en de hogeschool wordt voor 7
komt echt uit de vrije markt.
delen is een smoesje om die extreme hoogte te rechtvaardigen, zoals we bij bovenmatige
procent aangeslagen. Tot zo ver de feiten, daarna beginnen de
Laten we dan voor het beoordelen van de
beloningen wel vaker wonderlijke uitvluchten
meningen, van ‘Wageningen’ èn het Onder-
beloningen van de topbestuurders nog eens
tegenkomen. Of Wageningen thuishoort in
wijsblad. De suggestie is dat het onderwijs-
wat vergelijkingsmateriaal in de publieke sec-
het lijstje van onderwijsinstellingen wordt dan
deel van het concern voor een schijntje een
tor bekijken op basis van de omzet. ‘Wage-
minder relevant. Wij vinden door de combi-
topbestuurder in dienst heeft. Zo presenteert
ningen’ had in 2010 een totaalomzet van 701
natie van onderwijs en onderzoek van wel. En
de WUR het ook in het jaarverslag. Het roept
miljoen euro. Niet gek. De Universiteit Utrecht
wie daar anders over denkt, heeft alle recht op
de vraag op of die verdeelsleutel ook geldt
– meer onderwijs, minder contractresearch –
een eigen mening.
voor de portier van het bestuursgebouw in
zette 750 miljoen om. Daar krijgt bestuurs-
Wageningen, en of die portier door zijn effici-
voorzitter Yvonne van Rooij 260.000 euro
Robert Sikkes,
ente inzet voor het totale concern ook ander-
voor. Onderzoeksinstituut TNO – wel research,
hoofdredacteur het Onderwijsblad
half maal meer toucheert dan zijn collega bij
geen onderwijs – haalde een omzet van 492
1 oktober 2011
hOb 14 24-43.indd 39
Onderwijsblad15
39
23-09-11 16:07
