Een gezond evenwicht tussen comfort en energiebesparing in de zorgsector

Een gezond evenwicht tussen comfort en energiebesparing in de zorgsector

Donderdag 29 maart 2012 dr. ir. Ivan Pollet, Renson Ventilation en Sunprotection

Ivan

Programma Inleiding: Renson Regelgeving in zorgsector: EPB - VIPA Renson oplossingen voor comfortklachten

Renson concepten: energiebesparing Conclusies + referenties

RENSON Belgisch familiebedrijf Team van 500 mensen

Ervaring • 103 jaar in de bouw • 65 jaar kennis van aluminium • 40 jaar ventilatie • 20 jaar akoestiek • 10 jaar in zonwering

Innovatie • Oplossingen voor leef-/werkcomfort • 35 mensen R&D • 75% van de groei door Paul Renson Ondernemerschap, innovatie & duurzame groei, dat is waar RENSON voor staat!

ontwikkelingen < 5 jaar

Mission Statement

RENSON ontwikkelt innovatieve producten en concepten voor een gezond en comfortabel binnenklimaat met een minimaal energieverbruik en oog voor design.

Metaalverwerking

1909

Gegroeid van producten Openen van deuren en ramen Ramen In en rond het raam Verluchtingen & roosters Architecturaal design of gevelbekleding Zonwering Ventilatiesystemen

2012

Kennisbedrijf

Lanceren van concepten

Healthy Domestic Concept Woningen, serviceflats, studentenhomes, …

Healthbox®

Healthy Building Concept Kantoren

Health Care Concept Woonzorgcentra (WZC), ziekenhuizen, …

Healthconnector®

Healthy School Concept Scholen

Healthconnector®

Healthy Outdoor Concept Terrassen

Healthy Apartment Concept Appartementen, serviceflats, studentenhomes

Triple Flow engineered by Opsinox®

Energiebesparing, maar niet tegen elke prijs

Perez: “The sun supplies thousands of times more energy than used per

year on earth” … en toch hebben we een energieprobleem !

Doel: comfortabel & gezond binnenklimaat Luchtkwaliteit

Akoestisch comfort

Thermisch comfort

Visueel comfort

Doel: comfortabel & gezond binnenklimaat

VENTILATIE

ZONWERING + NIGHTCOOLING

Luchtkwaliteit

Akoestisch comfort

Thermisch comfort

Visueel comfort

Ventilatieproducten Luchttoevoer: natuurlijk, zelfregelend en akoestich

Luchtafvoer: mechanisch en vraaggestuurd

Zonweringsproducten Doekzonwering: windvast – koudebrug-vrij

Structurele zonwering: windvast – uitkragend/verticaal


Renson concepten: energiebesparing Referenties

Programma Regelgeving in zorgsector: EPB - VIPA - energieverbruik - ventilatie - zomercomfort - akoestiek - bouwknopen

EPB-regelgeving

EPB-regelgeving Eisen functie van type gebouw - Woongebouw: - bevat 1 of meerdere wooneenheden met minstens: - 1 leefruimte - 1 keuken/kitchenette - 1 douche/badkamer - 1 toilet

vb. serviceflat = wooneenheid studentenhome met diverse kamers = woongebouw

- Niet-woongebouw - vb. WZC, ziekenhuis, …

EPB-regelgeving EPB-eisen: nieuwbouw, herbouw of uitbreiding > 800 m³ of met één wooneenheid, grote renovatie woongebouwen

Thermische isolatie

Andere spec. bestemming

industriële bestemming

K40 en Umax

Ventilatie Binnenklimaat + geen oververhitting

Energieprestatie

kantoren & scholen

E70 70 kWh/m²

Ventilatie: ~ EN 13779

kantoren E70 scholen E70

Nog geen E-peil eis, moet wel

Geen E-peil eis

andere specifieke bestemming: horeca, handelszaken, ziekenhuizen, sportfaciliteiten, …

EPB-regelgeving EPB-eisen: nieuwbouw, herbouw of uitbreiding > 800 m³ of met één wooneenheid, grote renovatie woongebouwen

Thermische isolatie

kantoren & scholen

Andere spec. bestemming

industriële bestemming

• Zorgsector: E-peil vanaf 2014 ? K40 en Umax • Momenteel VIPA criteria ~ E80 peil • VIPA rekenblad voor technieken die buiten de

Ventilatie Binnenklimaat zoals vraaggestuurde + geen criteria vallen, Ventilatie: ~ EN 13779 ventilatie oververhitting

Energieprestatie

E70 70 kWh/m²

kantoren E70 scholen E70

Nog geen E-peil eis, moet wel

Geen E-peil eis


Woongebouwen: daling E-/Ew-peil in de tijd

Vlaanderen 100 Brussel Wallonië

E-/Ew-peil

80

60

40

20

Opmerking: Vanaf 2012 Vlaanderen E70 + max 70 kWh netto-energiebehoefte Vanaf 2015 Brussel = Passiefhuis (ter discussie) Vanaf 2017 Wallonië = Passiefhuis of gelijkwaardig (ter discussie)

0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021

--- (streepjeslijn) betekent vermoedelijke evolutie

120

EPB-regelgeving EPB-eisen: bestaande bouw Uitbreiding/ herbouw BV<800 m³;zonder wooneenheden

Thermische isolatie Binnenklimaat (Ventilatie) Energieprestatie

Umax gebouwcomponenten

~ nieuwbouw (bijlage 5 en 6) Geen E-peil eis

Verbouwing

Umax nieuwe en verbouwde mantelconstructiedelen

Functiewijziging

K65 en Umax

UmaxToevoeropeningen nieuwe en verbouwde ~ nieuwbouw mantelconstructiedelen waar ramen vervangen w. (bijlage 5 en 6)

Geen E-peil eis;

komt nog voor grote renovaties

Geen E-peil eis


EPB-regelgeving Maximale U-waarden

EPB: ventilatie-systemen

Renson =

Natuurlijke luchttoevoer Geen toevoerkanalen Vraaggestuurde afvoer

EPB-Ventilatie Eisen functie van type gebouw - Woongebouw: - E70-peil - conform EPB-bijlage IX + NBN D50-001 - ventilatiesysteem A, B, C of D

- Niet-woongebouw kantoor/school

Andere specifieke bestemming (ASB)

E70-peil

conform EPB-bijlage X + NBN EN13779

ventilatiesysteem A, B, C of D

EPB-Ventilatie Eisen functie van type gebouw - Niet-woongebouw kantoor/school


E70-peil

conform EPB-bijlage X + NBN EN13779 ventilatiesysteem A, B, C of D

ASB onder VIPA (alternatief voor E-peil): vb WZC - beantwoorden aan een minimum aantal duurzaamheidscriteria - ventilatiesysteem D met WTW (vw:

≥ 50%, SFP 3)

- ventilatiesysteem A, B, C (kan !): VIPA rekenblad toepassen

EPB-Ventilatie Eisen functie van type gebouw - Niet-woongebouw kantoor/school


E70-peil

conform bijlage X + NBN EN13779 ventilatiesysteem A, B, C of D

ASB onder VIPA (alternatief voor E-peil): vb WZC - beantwoorden aan een minimum aantal duurzaamheidscriteria

systeem A, B of C mag, indien via berekeningsnota wordt aangetoond dat - ventilatiesysteem A, B, C (kan !): VIPA rekenblad toepassen eenzelfde energieprestatieniveau (~ E80) wordt behaald - ventilatiesysteem D met WTW (vw:

≥ 50%, SFP 3)

EPB-Ventilatie Eisen woongebouwen - Debiet: per ruimte (EPB-bijlage IX, NBN D50-001)

•

Droge ruimtes ~ toevoer min. 3.6 m³/h/m² en > min. debiet

•

Natte ruimtes ~ afvoer min. 3.6 m³/h/m² en > min. debiet

•

Doorvoer ~ 25 m³/h (gesloten keuken 50 m³/h) ~ 70 cm²

•

Niet-leefruimtes (gang, zolder, garage) ~ geen EPB-eisen

EPB-Ventilatie Eisen niet-woongebouwen - Debiet/bezettingsgraad (EPB-bijlage X, EN13779) • ruimtes voor menselijke bezetting:

•

•

IDA3: 22-36 m³/h/persoon

•


•

VIPA EPI-studie (leidraad): eenpersoonskamer WZC: 75 m³/h

ruimtes niet voor menselijke bezetting: •

IDA3: 1,3-2,5 m³/h/m²

•

IDA2: > 2,5 m³/h/m²

•

toilet: 25 m³/h/WC

•

badkamer: 50 m³/h (standpunt VEA)

EPB-Ventilatie Eisen niet woongebouwen - Debiet/bezettingsgraad (EPB-bijlage X, EN13779) • ruimtes voor menselijke bezetting: Bezettingsgraad:

•

•

IDA3: 22-36 m³/h/persoon- rustkamer: min. 1 pers /10 m²

•


•

VIPA EPI-studie (leidraad): eenpersoonskamer WZC: 751m³/h - behandelingskamer: min. pers /(geurhinder) 5 m²

(praktijk: min. 2 personen)

ruimtes niet voor menselijke bezetting: - hogere bezettingen kunnen opgelegd worden ! •

IDA3: 1,3-2,5 m³/h/m²

•

IDA2: > 2,5 m³/h/m²

•

toilet: 25 m³/h/WC

•

badkamer: 50 m³/h (standpunt VEA)

EPB-Ventilatie

Ventilatiedebiet (m³/h/persoon)

Benodigd ventilatiedebiet per persoon

100 90

Luchtkwaliteit

80 70 60

IDA 3 (22 m³/h/p)

1200 ppm (goed)

IDA 2 (36 m³/h/p)

900 ppm (zeer goed)

50 40 30 20 10

IDA 2

IDA 3

0 500

750

1000

1250

1500

Binnen CO2-concentratie (ppmv)

1750

2000

EPB-Ventilatie Ventilatoren - Rendement ~ 1/SFP (SFP = specific fan power) - bij woongebouwen: nog geen eis - bij niet-woongebouwen : SFP1, SFP2, SFP3 < 1250 W/(m³/h) - Regeling: - bij woongebouwen: permanent, minstens minimum debiet - bij niet-woongebouwen: - IDA-C3/C4/C5 of C6 - minstens kloksturing of aanwezigheid of CO2

EPB-zonwering - Geen verplichting, wel effect op E-peil - Woongebouwen: oververhittingsindicator - Niet-woongebouwen: op termijn ook oververhittingsindicator

EPB: bouwknopen Optie A: Gedetailleerde methode K-peil = Kexcl bouwknopen + Toeslag berekend met 3D-programma

Optie B: Methode van de EPB-aanvaarde bouwknopen K-peil = Kexcl bouwknopen + 3 + variabele toeslag

Optie C: Forfaitaire toeslag K-peil = Kexcl bouwknopen + 10

EPB: bouwknopen Optie B: EPB-aanvaarde bouwknopen K totaal = K exclusief bouwknopen

+

3

+

variabele toeslag

= K-peil t.e.m. 2010 = Forfaitaire toeslag EPB-aanvaarde bouwknopen

= Variabele toeslag NIET EPB-aanvaarde bouwknopen

EPB: bouwknopen

Koudebrug-vrije inbouw van doekzonwering: Montage 7

EPB: bouwknopen

EPB: bouwknopen

K-peil stijgt 3 tot 10 punten t.o.v. 2010 E-peil stijgt 3 tot 10 punten t.o.v. 2010

VIPA-criteria

VIPA criteria duurzaamheid Energieprestatiepeil: maximaal E80 - woningen – kantoren – scholen: EPB-methodiek

- andere specifieke bestemmingen (ASB): - verplicht maatregelenpakket energiebeheersing of - via EPI-rekenblad en EPI-projectrekenblad bewijzen dat E80-peil behaald wordt http://www4wvg.vlaanderen.be/wvg/vipa/duurzaambouwen/Paginas/EPI-rekenblad.aspx

VIPA criteria duurzaamheid

VIPA criteria duurzaamheid Ventilatie

- EPW of EPU: ventilatiesysteem A, B, C of D - ASB: - Ventilatiesysteem D met WTW (vw:

≥ 50%, SFP 3)

- Ventilatiesysteem A, B, C (kan !): rekenbladen toepassen

ASB, systeem C en VIPA EPI-rekenblad + EPI-projectrekenblad

2 Excel-bladen

ASB en VIPA EPI-rekenblad: CO2-gestuurd systeem C

ASB en VIPA EPI-rekenblad

Vraaggestuurd ventilatiesysteem C mag van VIPA Bewijzen via EPI-rekenblad Renson kan ondersteuning bieden

VIPA criteria duurzaamheid Akoestiek (niet verplicht) - Luchtgeluidsisolatie van de gevel: RTO’s

- Luchtgeluidsisolatie tussen ruimten: DO - Contactgeluidsisolatie tussen ruimten - Geluidsproductie technische installaties: ventilatoren - Nagalm - zaalakoestiek NBN S 01-400-1 “Akoestische criteria voor woongebouwen” NBN S 01-400-2 “Akoestische criteria voor schoolgebouwen” NBN S 01-400-? “Akoestische criteria voor zorggebouwen”

VIPA criteria duurzaamheid Zomercomfort algemeen: verplicht g < 0.45 Zonwerende beglazing volstaat

g < 0.15 Minstens regelbare buitenzonwering

N Zomercomfort zorg: verplicht, vrij of nvt W

O

g.A < 1.8 m² g.A < 0.6 m²

Z

of garantie via aparte studie (3% van de gebruikstijd)

A = glasoppervlak

g = zontoetredingsfactor

VIPA criteria duurzaamheid Koeling (verplicht) - Eerst passieve koelmaatregelen om koellast te minimaliseren (via rapport aantonen): - aangepaste gebouwschil met zonwering

- beperken interne warmtewinsten - natuurlijke nachtventilatie

Ook in EPI-rekenblad opgenomen

- Opwekkingsrendement actieve koeling: energy efficiency ratio EER ≥ 5 kWth/kWe

VIPA criteria duurzaamheid Openen van ramen (verplicht)

- Opengaande ramen in 1 gevel: Aw ≥ 1/16 van vloeroppervlakte

of - Opengaande ramen in verschillende gevels: Aw ≥ 1/30 van vloeroppervlakte + gelijkmatig verdeeld Aw = nuttige opening van de opengaande ramen (m²)



Oplossingen comfortklachten Veel voorkomende comfortklachten (Bron: A. Boerstra - BBA binnenmilieu)

Te veel daglicht

Ventilatiesysteem Geluidsdemper in roosters en kanalen, geluidsarm Zonwering

Te warm in zomer

Zonwering + nightcooling

Tochthinder in winter

Gecontroleerde luchttoevoer

Slechte luchtkwaliteit Geluidshinder

VIPA duurzaamheids-criteria ook betrekking op comfort


Te veel daglicht

Ventilatiesysteem Geluidsdemper in roosters en kanalen Zonwering

Te warm in zomer





Natuurlijke luchttoevoer Invisivent®EVO Montage boven het raam Grote lengte tot 6 m Afneembaar binnenrooster: onderhoud!

Invisivent® EVO

Invisivent® EVO HF

Klasse zelfregelendheid: P3

Klasse zelfregelendheid: P3

U = 2,8 W/m²K

U = 2,8 W/m²K

Dn,e,w(C;Ctr) = 27(-1;-1)dB

Dn,e,w(C;Ctr) = 28(-1;-2)dB

Q @ 2Pa = 51,3 m³/h/m

Q @ 2Pa = 64,6 m³/h/m

Natuurlijke luchttoevoer Screenvent® Mistral AK

Met geïntegreerde doekzonwering Montage boven het raam Afneembaar binnenrooster: onderhoud!

Discreet & esthetisch Zelfregelendheid klasse P3

Natuurlijke luchttoevoer 13 ventilatieroosters van Renson opgenomen in de EPBD-productdatabank Garantie op correcte waarden www.epbd.be

Vraaggestuurde mechanische afvoer type C

Vraagsturing ? Ventileren wanneer het nodig is Hoeveelheid ventilatie aanpassen of bijregelen Op basis van sensoren: CO2, vocht, aanwezigheid, … Min. debiet ≤ benodigd debiet ≤ ventilatiecapaciteit (vb. 22 m³/h/persoon)

Vraaggestuurde mechanische afvoer type C Decentrale afvoer

Centrale afvoer

Semi-centrale afvoer Kamer of serviceflat


Centrale afvoer

Systeem C+evo II - Healthbox II

HCC – Health connector



Systeem C+evo II (serviceflats, rusthuiskamers) Zelfregelende luchttoevoer

Vraaggestuurde luchtafvoer

Gemiddeld 14 E-punten Via gelijkwaardigheid (reductiefactor)

Healthbox II (serviceflats, rusthuiskamers) Afvoer automatisch gestuurd per ruimte op: - vocht: badkamer, keuken, wasplaats - CO2: keuken, slaapkamer - geur: toilet Touchdisplay (~ kamerthermostaat) - programma in te stellen (niveau) - CO2-indicatie

Automatische inregeling ! 375 m³/h bij 200 Pa

Systeem C+evo II smartzone(s) Extra afvoer uit slaapkamers: meer gecontroleerd, beter luchtkwaliteit

Vraaggestuurde luchtafvoer


Healthbox II (meerdere WZC-kamers) Rusthuiskamer 1

Rusthuiskamer 2 Rusthuiskamer 3

Compacte versie ook beschikbaar: 20 cm hoogte

• Semi-centrale afvoer • Tot 4 – 5 kamers (75 m³/h/kamer) per Healthbox II (375 m³/h max.)

• Minder en kleinere kanalen • Lager elektriciteitsverbruik

E-peil daling via EPI-rekenblad

Healthbox II (1 of meerdere serviceflats) • Decentrale of semi-centrale afvoer

Compacte versie ook beschikbaar: 20 cm hoogte

Wooneenheid 1

• Tot 3 wooneenheden (serviceflats) per Healthbox II

Wooneenheid 2

• Afzonderlijke kanaal per vochtige ruimte

Wooneenheid 3

• Ventilatorvermogen verdelen over wooneenheden (EPB)


Healthbox II (per flat, appartement) Renson Triple Flow: integratie • Luchtafvoer ventilatie • Luchttoevoer ketel (voorverwarming) • Luchtafvoer ketel (rookgassen)


Minder plaats, snellere montage, beter ketelrendement


Centrale afvoer


HCC – Health connector



Health Care Concept (WZC, ziekenhuis) • Centrale afvoerventilator

(cte

druk)

• Autonome regelklep per kamer

4

1. 2. 3. 4. 5.

Verluchtingen (RTO’s) Zonwering Nightcooling Gestuurde regelklep (CO2, RV) Afvoerkanalen 5

1 2 4 3

Health Care Concept (WZC, ziekenhuis) • Health connector: automatische fijnregelingsklep

• Ingebouwde vocht- en/of CO2-sensor 4 CO2-niveaus instelbaar - Stand 00 : 600 – 800 ppm (strengste) - Stand 10 : 800 – 1000 ppm - Stand 01 : 900 – 1200 ppm - Stand 11 : 1100 – 1400 ppm (minst streng)

• 3 diameters: 125 – 200 – 250 mm • Constant-druk ventilator (geen Renson product)

Health Care Concept (WZC, ziekenhuis) Opties op de fijnregelingsklep:

• 4 standenknop (met bedrading) deze wordt geplaatst in de kamer

• Master/Slave: • Voor grote lokalen met meerdere Healthconnectoren • Masterklep staat in voor de CO2 meting en stuurt de Slaveklep aan • Fijnregelingskleppen kunnen verbonden worden aan toevoerroosters

Vraaggestuurde ventilatie in EPB Op basis van reductiefactor fDC voor - Residentiële toepassing: zie tabel hieronder (gelijkwaardigheid/ATG-E) - Scholen/kantoren: forfaitaire waarden worden vastgelegd door VEA - VIPA: via rekenblad Vermenigvuldigingsfactor msec,i Reductiefactor fDC

Rooster Renson klasse P3


msec,i

fDC

msec,i

fDC

Healthbox II

1,22

0,65

1,17

0,65

Healthbox II, SmartZone configuratie 1

1,22

0,45

1,17

0,45


1,22

0,40

1,17

0,40

Vraaggestuurde ventilatie in EPB Op basis van reductiefactor fDC voor - Residentiële toepassing: zie tabel hieronder (gelijkwaardigheid/ATG-E) - Scholen/kantoren: forfaitaire waarden worden vastgelegd door VEA - Voor VIPA: zie verder Vermenigvuldigingsfactor msec,i Reductiefactor fDC



msec,i

fDC

msec,i

fDC

Healthbox II

1,22

0,65

1,17

0,65


1,22

0,45

1,17

0,45


1,22

0,40

1,17

0,40


Te veel daglicht

Ventilatiesysteem Geluidsdemper in roosters en kanalen, ventilatoren Zonwering

Te warm in zomer





Natuurlijke luchttoevoer Invisivent®EVO AK Invisivent® EVO AK Klasse zelfregelendheid: P3 U = 2,8 W/m²K

• BASIC Dn,e,w(C;Ctr) = 34 (0;-1)dB Q @ 2Pa = 57,2 m³/h/m • HIGH Dn,e,w(C;Ctr) = 39 (0;-2)dB Q @ 2Pa = 41,7 m³/h/m

Mechanische afvoer Geluidsarme ventilator

Mechanische afvoer Kanalensysteem - Geluidsdempers - Luchtsnelheid beperken:

minder stromingsgeluid minder drukverliezen p ~ luchtsnelheid²

(v * 2

minder verbruik (P= q. p) ~ luchtsnelheid³

(v * 2

p * 4) P * 8)

vraagsturing ! voldoende grote kanaaldiameter: voor max. luchtsnelheid = 3 m/s 80 mm 125 mm 200 mm

50 m³/h 125 m³/h 350 m³/h

250 mm

500 m³/h


Te veel daglicht


Te warm in zomer





Doekzonwering Fixscreen®

Windvast screen (garantie tot 80 km/h) In iedere positie windvast Grote afmetingen uit 1 deel mogelijk (tot 22 m²) Steeds een strak gespannen doek In gesloten positie 100% insectenwerend 7 jaar garantie op de Fixscreen®-technologie

Doekzonwering Fixscreen® : montage 7 Fixscreen® voor buitentoepassing Plaatsing achter gevelafwerking Langs onder demonteerbaar Strakke doekspanning door Fixscreen® technologie

De oplossing voor het lage-energie- & bijna-nul-energiegebouw!

Doekzonwering Fixscreen® mono AK

Fixscreen® voor inbouwtoepassing met betere akoestische en thermische eigenschappen Eénvoudige en snellere montage Strakke doekspanning door Fixscreen® technologie Akoestisch: tot 50dB (-1;-2) = Dn,e,w (C;Ctr) Thermisch: U-waarde tot 1,4 W/m²K

Doekzonwering Screenvent® Mistral AK

Combinatie screen + ventilatierooster Fixscreen® technologie

Structurele zonwering Sunclips®

• Uitkragend boven de ramen; vaste lamellen

• Geschikt voor ZW- tot ZO-oriëntatie

Structurele zonwering Icarus®

• Verticaal voor de ramen; vast of beweegbaar • Geschikt voor alle oriëntaties

Structurele zonwering Loggia® - Patio® schuifpanelen

• Verticaal voor ramen, lamellen in kaders • Geschikt voor alle oriëntaties

Nightcooling in warme periodes Rusthuis Roeselare

Natuurlijke koeling met de frisse buitenlucht 431 WK2

• Roosters voor raamopening bieden bescherming tegen regen, inbraak, insecten, hevige wind, …

• Manueel of automatisch bediend

Nightcooling in warme periodes Ziekenhuis Moeskroen


Te veel daglicht


Te warm in zomer





Tochthinder vermijden

4 1 2

3

1. Zelfregelend op druk 2. Manuele regeling Automatische regeling 3. Hoogte >1.8 m 4. Opwaartse luchttoevoer 5. Verwarming onder raam

Tochthinder vermijden Zelfregelende luchttoevoer

Bron: Roijen, E. – Cauberg-Huygen Raadgevende Ingenieurs (Nl)

Tochthinder vermijden Zelfregelende luchttoevoer

Ook tochtrisico bij mechanische luchttoevoer

Bron: Roijen, E. – Cauberg-Huygen Raadgevende Ingenieurs (Nl)

Tochthinder vermijden Vraaggestuurde afvoer zorgt ook voor gecontroleerde toevoer: niet meer ventileren dan nodig

4

5

1 2 4 3

Tochthinder vermijden Actieve voorverwarming: radiator, convector



Duurzame nieuwbouw Basismaatregel: performante gebouwstructuur - compact gebouw: C = V/A - gebouwschil: - goed geïsoleerd - luchtdicht - zonder koudebruggen (bouwknopen) - buitenzonwering - bereikbare thermische massa + gratis warmte :

- personen (75 W/pers) - zonnewarmte: 0 – 100 W/m² - verlichting + apparatuur

beperkte verwarmings- en koelbehoefte

Energy box (kantoor, wetenschapspark UGent) Gezonde, comfortabele leef-/werkomgeving:

- hygiënische gestuurde ventilatie - zomercomfort – visueel comfort

Energiebesparing: - CO2-sturing en warmterecuperatie op de ventilatie type C - actieve koeling vermijden via zonwering + intensieve ventilatie

Ventilatie-energie Diverse factoren spelen een rol: 1. Ventilatoren - aantal, type, regeling, hybride systemen

- indeling in zones: ventilatiesysteem per zone (A, B, C of D) 2. Regeling van de debieten: vraaggestuurde ventilatie

3. Recuperatie van warmte - passief met een warmtewisselaar - actief met een warmtepomp

Ventilatie-energie Diverse factoren spelen een rol: 1. Ventilatoren - aantal, type, regeling, hybride systemen

- indeling in zones: ventilatiesysteem per zone (A, B, C of D)

Veel elementen om in te grijpen op het 2. Regeling van de debieten: van vraaggestuurde ventilatie energieverbruik ventilatie ! 3. Recuperatie van warmte - passief met een warmtewisselaar - actief met een warmtepomp

1. Vraaggestuurde ventilatie Ventileren wanneer het nodig is Min. debiet ≤ benodigd debiet ≤ ventilatiecapaciteit (vb. 22 m³/h/persoon) Hoeveelheid ventilatie aanpassen of bijregelen Op basis van sensoren: aanwezigheid, CO2, vocht, …

2. Hulpenergie beperken Elektriciteitsverbruik bepaald door: - aantal ventilatoren: natuurlijk versus mechanisch ventileren - type ventilator: EC-type: laag verbruik op lagere toerentallen - rendement ventilator = 1/SFP met SFP = Specific Fan Power (SFP) in W/(m³/s) Kies een model met lage SFP (< 1000 W/(m³/s))

Als SFP (D) = 3, dan is SFP (C) = 2 WTW veroorzaakt groot drukverlies

3. Warmte-recuperatie Warmtewisselaar

Lucht-warmtepomp

- Op ventilatiesysteem D

- Op ventilatiesysteem C of D

- Warmteoverdracht: lucht-lucht

- Warmteoverdracht: lucht

- Toevoer- en afvoerkanalen op

- Enkel afvoerkanalen

1 punt samenkomen

- Daling van energieverbruik en energiebehoefte

water

- Warme afvoerlucht over verdamper

: SPF

(rendement)

- Daling van energieverbruik, maar niet van energiebehoefte

3. Warmte-recuperatie Warmtewisselaars = passieve warmteoverdracht - Overdracht van warmte van hoge naar lage temperatuur

- Doorheen een warmteuitwisselingsoppervlak of via absorptie - Enkel bij volledige mechanische ventilatie of systeem D

Warmtepompen = actieve warmteoverdracht - Overdracht van warmte op lage temperatuur

- Op basis van compressie van koelmiddel - Zowel bij systeem C als systeem D toepasbaar

hoge temperatuur

3. Warmte-recuperatie Lucht-lucht recuperatie systemen (systeem D) Afvoer binnenlucht

Toevoer buitenlucht

Toevoer- en afvoerluchtkanalen

3. Warmte-recuperatie Lucht-lucht recuperatie systemen (Systeem D) - Energiebesparing op verwarming, indien: kwaliteit, onderhoud, luchtdicht - Comfort: indien: kwaliteit en onderhoud

- Kosten: duur qua ontwerp – investering – installatie – onderhoud - Elektriciteitsverbruik: x 3 - 4 t.o.v. systeem C - Onderhoudsgevoelig: filters – warmtewisselaar – kanalen - Risico op contaminatie - gezondheidsklachten

3. Warmte-recuperatie Lucht-water WP op afvoerlucht systeem C Afgevoerde lucht

Verdamper

Afvoer- en/of buitenlucht

Enkel afvoerluchtkanalen

Vertrekwater

Condensor

Retourwater

3. Warmte-recuperatie met WP Vraaggestuurd Systeem C +

mogelijkheid tot energierecuperatie

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Verluchtingen + zonwering + nightcooling Regelklep gestuurd op CO2 Afvoerventilator Warmtepomp (WP) Technische ruimte Muurrooster (extra luchttoevoer WP) Lagetemperatuurverwarming (35-45°C)

3 2

5 6

1

7

4

Systeem C met WP Lucht-water warmtepomp op afvoerlucht - Brontemperatuur van de WP verhogen

- Mengsel van buitenlucht en warme afvoerlucht - Rendement (COP, SPF) verhoogt: Temp. + 1°C

COP + 0.075 à 0.1

- Verdamper WP: minder of niet meer ontdooien

- WP bij voorkeur opgesteld in (open) technische ruimte (ook buitenlucht) - WP beschouwd als bron van hernieuwbare energie (202020 programma) hernieuwbare zonnewarmte opgeslagen in lucht, bodem en water

Systeem C met WP Lucht-water warmtepomp op afvoerlucht - WP gunstig effect op geleverd en primair energieverbruik (~ E-peil)

- WP goed dimensioneren en inregelen - WP combineren met lagetemperatuurverwarming LTV (vloer, radiator): lage watertemperatuur of kleine T tussen lucht en water ! - WP types: elektrisch of via gasmotor aangedreven

Systeem C met WP Lucht-water warmtepomp op afvoerlucht - WP in combinatie met condenserende verbrandingsketel - WP: draagt de basislast (hoog rendement, veel draaiuren) - Ketel: extra piekbelasting opvangen

Benodigd vermogen (kW)

120

Vermogen WP: 30 – 40 % van totaal verwarmingsvermogen

100

levert 70 – 80 % van verwarmingsenergie 80 60 40 20 0 0

1000

2000

3000 Uren (h)

4000

5000

6000

Systeem C met WP Lucht-water warmtepomp op afvoerlucht - 4 mogelijke functies WP - Ruimteverwarming - Recuperatie van warmte in afvoerlucht - Warmtapwater (SWW) - Topkoeling in geval van hittegolf (omkeerbare WP) - Financieel

- hogere investeringskost dan ketel (x 2 – 3) - Verhouding elektriciteitsprijs/gasprijs = A - SPF van WP moet > 1,2 A om investering terug te verdienen

Maatregelenpakketten voor rusthuizen conform EPI-berekeningsmethodiek

Maatregelenpakketten voor rusthuizen ~ EPI-berekeningsmethodiek

Indien vraagsturing (CO2) in rekening wordt gebracht via EPI-rekenblad, nog lager E-peil


Renson concepten: energiebesparing Conclusies en referenties

Conclusies Ventilatie- en zonweringsproducten bieden oplossingen voor: - Frequent optredende comfortklachten: IAQ, thermisch, visueel, akoestisch

- Vlaamse VIPA criteria

Natuurlijke vraaggestuurde ventilatie type C - Ventileren wanneer het nodig is - VIPA-rekenblad: Systeem C ook toegepasbaar in gebouwen met ASB - Zowel decentrale, semi-centrale als centrale oplossingen (s-flat, WZC) - Energetisch vergelijkbaar met systeem D met WTW - Gunstig naar investering + onderhoud - Optie: warmterecuperatie via lucht-warmtepomp

Conclusies Zonwering: doek of structureel - Windvast (garantie) - Thermisch en akoestisch geïsoleerd (koudebrug-vrij)

- Screenvent: zonwering + ventilatie

Bespaar op energie, maar niet op jouw gezondheid !

Referenties RVT Weverbos – Gent-Brugge Screenvent Mistral AK

Referenties RVT Warmhof – Maldegem Screenvent Mistral AK

431 nightcooling-roosters

Screenvent®

Referenties AZ Sint-Jan Brugge Sunclipsluifel

Referenties Ziekenhuis Auvelais Linius gevelbekleding Icarus

Referenties Ziekenhuis Moeskroen Icarus – Nightcooling - THM90

CONTACTGEGEVENS Archi/EPB Adviseur/Studiebureau/Projectontwikkelaar/Bouwpromotor Sales Manager Prescription Belux

Regio Antwerpen, Limburg en Vlaams-Brabant

Séverine Vandekerckhove [email protected] 0476/47 46 08

Frederik Bellen [email protected] 0478/80 96 60

Regio Oost- en West-Vlaanderen

Regio Brussel Stefaan Lammens [email protected] 0473/74 89 69

Thijs Denoulet [email protected] 0470/18 06 17

Intern Belux Charlotte Margot [email protected] 056/62 93 94

RENSON HOOFDKANTOREN (2002) Praktische toepassing HBC

Hybride natuurlijke ventilatie Hybride luchtafvoer via schouwen

Natuurlijke luchttoevoer via akoestische ventilatieroosters Natuurlijke schouwventilatie, mechanisch gecontroleerd indien nodig

Zomercomfort Buitenzonwering + nightcooling + vrije thermische massa In bereikbare gebouwmassa: koudebuffer aanleggen voor volgende dag Buitenzonwering om externe zonlasten te minimaliseren

Intensieve ventilatie via gemotoriseerde klapramen Volledig natuurlijk, geen energieverbruik

Bedankt voor uw aandacht

Een gezond evenwicht tussen comfort en energiebesparing in de zorgsector

Recommend Documents