Aan het bestuur KLZC/Leuven Aquatics van oktober 2014 Aan de onderliggende comités Aan de trainingstechnische commissie
Beleidsplan Ethisch Verantwoord Sporten
De concrete aanleiding voor dit beleidsplan is de verhoogde aandacht die aan sportclubs gevraagd wordt voor de lichamelijke en seksuele integriteit van sporters. Hoewel incidenten op dit vlak zich gelukkig nauwelijks hebben voorgedaan in onze club, tekenen we best een duidelijke richtlijn op dit vlak uit. Tijdens vormingen hierover wordt geadviseerd om een gedragscode op te maken en een aanspreekpersoon voor integriteit “API” aan te stellen. Het thema integriteit is maar een van de thema’s die aan bod komen in de Panathlonverklaring omtrent ethiek in de sport (link te vinden op onze site). Reeds enkele jaren onderschrijven al onze medewerkers die verklaring. Beter ware dat we hen ook vorming ondersteuning geven hoe dit waar te maken in onze club. Daarom is dit actieplan nodig. Dit plan vertrekt vanuit het Panathloncharter en concretiseert de drie thema’s daarin die dichtst aanleunen bij het thema lichamelijke en seksuele integriteit (nr 4, 6, en 8 zie onder) naar aandachtspunten en concrete gedragsregels. Vanaf 2015 houden we het niet enkel bij het ondertekenen van een gedragscode, maar voorzien we jaarlijks één vormingsmoment omtrent deze thema’s in de ruime zin, waarop onze medewerkers verplicht aanwezig dienen te zijn. Bij het opmaken hiervan stoot je al snel op de grote verschillen tussen vb een zwemschool, een recreatieve volwassenenwerking, een competitieafdeling. We maken daarom een algemene gedragscode die zich beperkt tot regels die afdelingsonafhankelijk zijn. Tevens stelen we elke afdeling voor haar verantwoordelijkheid om: * bijkomende afdelingspecifieke regels voor haar medewerkers uit te tekenen en dit als addendum aan de algemene code te voegen * bijkomende afdelingspecifieke regels voor haar zwemmers uit te tekenen, vb vanaf leeftijd van 15 jaar; vb voor stageomstandigheden. Elke afdeling beslist ook of ze die al dan niet in de vorm van een te ondertekenen document giet. Naar de ouders toe stellen we een document op dat zich in briefvorm richt aan de ouders op de site en dat we bij het inschrijvingsmailverkeer mee versturen. In dat document staat: -de uitdrukking van onze aandacht en zorg voor lichamelijke en sexuele integriteit -de oproep aan ouders om hier alert voor te zijn en hierover in gesprek te gaan via de API’s (naam, contactgegevens) -de oproep om enkel voor hun kinderen die moeten geholpen worden een groepskleedkamer binnen te stappen en zich daar niet zelf om te kleden indien ze ook gaan zwemmen -de oproep om hun kinderen steeds met degelijke en aangepaste zwemkledij die niet te onthullend is naar het bad te laten komen -de oproep om hun kinderen thuis te laten wanneer ze ziek zijn. Een gelijkaardige aanpak naar de zwemmers nodigt hen uit om in gesprek te gaan wanneer ze voelen dat er over hun grens wordt gegaan.
Voorstel van timing
-Bespreking tekst algemene gedragscode en de teksten voor ouders en zwemmers afgerond tegen 15 januari 2015 zodat deze met de nieuwe lidkaarten kunnen mee gegeven worden. Ook de API per afdeling moeten daarin vermeld zijn. -De vorming voor de lesgevers en bestuurders over de algemene gedragscode plannen we in maart 2015. Dit moet mee inspiratie geven voor de afdelingsspecifieke werking. -De afdelingsspecifieke luiken zien we graag afgerond tegen 30 juni 2015.
Sara Smeets: coördinator zwemschool Emmie Osselaere: coördinator g zwemmen Rik Van Buggenhout: voorzitter 1 september 2014
1. Panathlonverklaring over ethiek in de sport
Als medewerker van KLZC onderschrijf je de Panathlon-verklaring. Dat betekent dat je de verbintenis aan gaat om heldere gedragsregels vast te leggen bij het nastreven van de positieve waarden van de jeugdsport. Je belooft discriminatie uit de jeugdsport te bannen en preventieve en curatieve maatregelen te nemen om kinderen tegen negatieve effecten te beschermen. Dit betekent: • • • •
Je streeft de positieve waarden in de jeugdsport actief na, met volgehouden inspanning en met goede planning. Je zet je inspanningen voort om alle vormen van discriminatie uit de jeugdsport te bannen. Je erkent en aanvaardt het feit dat sport ook negatieve effecten kan veroorzaken en dat preventieve en curatieve maatregelen nodig zijn om kinderen te beschermen. Je verwelkomt de steun van sponsors en media, maar je gelooft dat die steun in overeenstemming moet zijn met de hoofddoelstellingen van de jeugdsport.
Je onderschrijft ook formeel het “Panathlon charter over de rechten van het kind van de sport”. Alle kinderen hebben het recht om: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Sport te beoefenen Zich te vermaken en te spelen In een gezonde omgeving te leven Waardig behandeld te worden Getraind en begeleid te worden door competente mensen Deel te nemen aan training die aangepast is aan hun leeftijd, individueel ritme en mogelijkheden Zich te meten met kinderen van hetzelfde niveau in een aangepaste competitie In veilige omstandigheden aan sport te doen Te rusten De kans te krijgen kampioen te worden, of het niet te worden
2. KLZC gedragscode voor lichamelijke, emotionele en sexuele integriteit
In onze zwemclub willen we -over alle afdelingen heen- bijzondere aandacht besteden aan de zorg voor de lichamelijke, de emotionele en seksuele integriteit van onze zwemmers en dit via: -een gedragscode voor alle lesgevers/trainers en medewerkers -een jaarlijkse verplichte vorming vorming omtrent dit thema De gedragscode sluit aan bij de volgende rechten uit het Panathloncharter: Punt 4: Waardig behandeld worden Aandachtspunten - respectvolle taal en omgang - willekeur en machtsmisbruik vermijden - aandachtsverdeling tussen de beteren en de minder goede zwemmers - pestgedrag tussen zwemmers onderling Gedragsregels - Je treedt als lesgever kordaat op bij pestgedrag.
- Je scheldt niet op de zwemmers en spreekt hen steeds respectvol aan. - Je onthoudt je van onnodige opmerkingen over iemands lichaamsbouw of lichaamsdelen en spreekt zwemmers aan indien zij onrespectvolle taal gebruiken. - Je straalt uit dat je met je collega lesgevers een team vormt en helpt zo nodig respect voor alle lesgevers af te dwingen. Punt 6: Training aangepast aan hun leeftijd, individueel ritme en mogelijkheden Aandachtspunten - duidelijke en transparante doelstellingen per niveaugroep en deze bekend maken - maar ook observeren en individualiseren - groepsdoelstellingen versus individuele verschillen en angsten van kinderen Gedragsregels - Je neemt kadert beslissingen omtrent niveaugroepen duidelijk in transparant vastgelegde normen en neemt voldoende tijd om die uit te leggen aan de zwemmers en hun ouders. - Je dwingt nooit een kind om een bepaalde oefening te doen wanneer het dat niet wil, je respecteert hun grenzen en mogelijkheden. - Je differentieert in overleg met de coördinator op de vastgelegde doelstellingen in functie van individuele mogelijkheden en beperkingen Punt 8: In veilige omstandigheden aan sport doen Aandachtspunten - zwembadsituaties hebben veel veiligheidsaspecten (verdrinking vermijden, uitglijden…) - blessurepreventie en overbelasting - omkleedactiviteiten kunnen leiden tot blootstelling aan seksueel getinte aandacht of toenadering - de lesgever/zwemmer relatie - aanrakingen Gedragsregels - Je start als lesgever (tenzij je zelf bijgeschoold redder bent) nooit een les zonder een bijgeschoold redder aan het bad en je volgt diens instructies nauwgezet op - Je bent als lesgever herkenbaar door je waardig gedrag en clubuitrusting - Je observeert je zwemmers en hebt oog voor hun signalen en klachten - Je beperkt je tot functionele aanrakingen om sportieve instructies te geven en kondigt die zoveel mogelijk aan. - Je bewaakt dat relaties tussen lesgever/trainer en zwemmer niet leiden tot intieme relaties omwille van de afhankelijkheid van de zwemmer: een zoen of knuffel kan uiteraard, maar seksuele handelingen horen nooit thuis in een sportomgeving. - Je geeft als lesgever duidelijk aan als je voelt dat een ander (zwemmer/ouder) over je grenzen gaat - Je bewaakt dat alle omkleedactiviteiten in de kleedkamers gebeuren - Je verkleedt je niet zelf in kleedkamers waar ook zwemmers van de andere sekse zijn - Je spreekt als medewerker/lesgever de betrokkenen aan als je merkt dat zwemmers of ouders/begeleiders onrespectvol omgaan met medezwemmers (gluren, schuine opmerkingen…) en je verwittigt de afdelingsverantwoordelijke (API) bij herhaling.
3. Belangrijk bericht aan de ouders (op de site en bij de nieuwe lidkaart)
Beste ouders, Onze club wil vooral initiatie, recreatie en competitie in de zwemsport in al haar vormen aanbieden. Als bestuur willen we echter ook dat uw kind zich goed voelt en kan zwemmen, synchroon zwemmen of waterpolo spelen in een veilige omgeving. Dat doen we bijvoorbeeld door blessures zoveel mogelijk te voorkomen, kleedkamers zuiver te houden en er waar nodig toezicht op te houden, maar ook door kordaat NEE te zeggen tegen pesten, racisme, discriminatie, geweld of ongepast seksueel gedrag. Voor kinderen en jongeren is het niet makkelijk om grenzen aan te geven op gebied van lichamelijkheid en seksualiteit. Onze sportclub moet een omgeving zijn waar kinderen en jongeren leuke dingen kunnen doen met leeftijdsgenoten en zich lichamelijk en geestelijk kunnen uitleven en ontwikkelen. We aanvaarden niet dat ze daarbij te maken krijgen met –al dan niet sexueelgrensoverschrijdend gedrag. U beschermt uw kind en verwacht terecht dat wij dat ook doen. Onze medewerkers en lesgevers zijn zich bewust dat kinderen en jongeren beschermd moeten worden tegen gedrag dat hun lichamelijk en geestelijk welzijn kan aantasten, zowel wanneer dit uitgaat van andere kinderen of van volwassenen. Daarom hebben we voor onze medewerkers duidelijke en geschreven gedragsregels die op onze website kan raadplegen en hebben we per afdeling een aanspreekpersoon wiens contactgegevens u ook op de site vindt. Bovendien proberen we een clubsfeer te schepen die jonge sporters helpt om te praten als ze een vraag of probleem hebben, ook als het over een delicate zaken gaat. Zij kunnen daarvoor altijd terecht bij de hun lesgever of de afdelingscoördinator of bij dezelfde aanspreekpersonen. Ook U als ouder kan ons helpen in onze zorg voor een fijne en veilige sportclub. Wees zelf ook aandachtig hiervoor en spreek ons aan indien u vragen of suggesties hebt. Wees bewust dat binnen stappen in groepskleedkamers met jeugdzwemmers enkel kan indien je kind moet geholpen worden en kleed je zelf in een andere kleedkamer om als je zelf gaat zwemmen. Stuur je kinderen steeds met degelijke en aangepaste zwemkledij die niet te onthullend is naar het zwembad en laat ze tenslotte thuis wanneer ze ziek zijn. Beste ouders, met dit alles willen we U zeker niet ongerust maken. Onze club is veilig en we willen dit ook zo houden door goed met U samen te werken op alle vlakken, dus ook op het vlak van lichamelijke, emotionele en seksuele integriteit. Goede samenwerking begint bij goede informatie en het bespreekbaar maken van mogelijke vragen en suggesties. U kan daarvoor steeds terecht bij de volgende aanspreekpersonen of bij een bestuurslid. Vb zwemschool: Danielle Vandenbosch (mail/tel) -g zwemmen: Emmie Osselaere -sportzwemmen: -competitiezwemmen (Best): -volwassenenzwemmen: -synchroon zwemmen: -waterpolo: Samen houden we’t veilig. Onze jonge sporters verdienen dat! Het bestuur
4. Belangrijk bericht aan onze jeugdleden (vanaf 10 jaar op de site en bij de lidkaart)
Fijn dat je zwemt, synchroon zwemt of aan waterpolo doet in onze club. Wij willen je sportief begeleiden om steeds je grenzen te verleggen, voor zover jij dit zelf wil. Maar fijn sporten kan alleen als iedereen goed in zijn vel zit en daarom is er bij ons geen plaats voor pesten, racisme, geweld of ongepast seksueel gedrag. Wat pesten, racisme of geweld betekenen, weten we allemaal wel, maar wat bedoelen we met ongepast sexueel gedrag? Vervelende opmerkingen over je lichaam, intieme gesprekken waar je niet om vroeg, aanrakingen die niks met sport te maken hebben, mensen die je begluren, iemand die aan je lijf zit…dat soort dingen. Onze club moet en plek zijn waar kinderen en jongeren veilig kunnen sporten en plezierig met elkaar omgaan. Dat kan alleen als jij de grenzen van een ander respecteert en als de jongeren en volwassenen in onze club jouw grenzen respecteren. Jouw grens geeft aan wat jij normaal vindt, of juist heel vreemd; je voelt dan dat er iets niet klopt. Toch durf je daar soms niet over praten…misschien was het wel lief bedoeld, of als grap? Praat gerust als je met iets zit, vertel het aan je lesgever en aan je ouders. Als je dat om een of andere reden te moeilijk vindt, kan je steeds terecht bij iemand die aanspreekpersoon is voor al je vragen in verband met ongewenst gedrag. Hij of zij zal goed luisteren en met jou bespreken of er nog verdere stappen moeten gezet worden. Is met jou alles oké maar denk je dat iemand anders een probleem heeft maar het niet durft te zeggen? Ook dat kan je in alle vertrouwen vertellen aan de aanspreekpersonen. Vb zwemschool: Danielle Vandenbosch (mail/tel) -g zwemmen: Emmie Osselaere -sportzwemmen: -competitiezwemmen (Best): -volwassenenzwemmen: -synchroon zwemmen: -waterpolo: Het bestuur
