Een Ethische Code: ook in jouw sportclub? Els De Waegeneer Universiteit Gent
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Ethisch handelen? Rol van een ethische code Mythes en bezwaren Installatie van een ethische code Hulpmiddelen Good practice Debat en vragen
1. Ethisch Handelen - Vereist 4 stappen (Rest): 1. morele gevoeligheid 2. morele beoordeling 3. morele motivatie 4. moreel karakter - vb. doping, seksuele intimidatie
2. Rol van een Ethische Code - Morele gevoeligheid - Morele beoordeling
3. Mythen en bezwaren “ verspilling van tijd en energie” “ wetgeving regelt al voldoende”
“ onze club heeft dit niet nodig” “ een code heeft geen invloed op de individuele waarden die personen nastreven”
3a. “ verspilling van tijd en energie” - klachten, schandalen,.. kosten veel meer tijd en energie: beter voorkomen dan genezen - hulpmiddelen en ondersteuning voorhanden -> code kan veel tijd en energie besparen in geval van ethische dilemma’s/problemen
3b. “ wetgeving regelt al voldoende” - De wet geeft weinig hulp bij het oplossen van ethische conflicten en dilemma’s die dagdagelijks op en naast het sportveld voorkomen - De wet loopt altijd achter en kan niet elk detail in de snel veranderende (sport)wereld regelen
3c. “ onze club heeft dit niet nodig” - een sportclub die niet met ethische dilemma’s/problemen geconfronteerd wordt, bestaat niet - dit kan wijzen op onvoldoende morele gevoeligheid (model van Rest): zich niet bewust zijn van wat er gaande is en wat de risico’s zijn - preventief instrument
3d. “ een code heeft geen invloed op de individuele waarden die personen nastreven” - de richtlijnen maken duidelijk welk gedrag de club verwacht van haar leden en kan ondersteunen bij het maken van keuzes en beslissingen - een ethische code op zich werkt niet (altijd), maar kan een startpunt zijn om de waarden van de club te communiceren en tot leven te brengen
4. Installatie van een ethische code Stappen: a. Motivatie en ontwerp b. Inhoud c. Implementatie d. Naleving en opvolging
4a. Motivatie en ontwerp (1) - Belang van de juiste motivatie - Bij Vlaamse sportclubs: • • • •
Stimuleren van ethisch handelen: 83% PR en imago: 79% Professionalisering van de club: 75% Decreet EVS: 68%
- Enkel effect als de motivatie ‘stimuleren van ethisch handelen is’
4a. Motivatie en ontwerp (2) - betrokkenheid van de ‘stakeholders’ bij het ontwerp: • • • •
Bestuur: 68% Management: 49% Spelers: 57% Trainers: 80%
4a. Motivatie en ontwerp (3) - de ethische code heeft vooral invloed als de trainers betrokken worden bij het ontwerp van de ethische code - op de hoogte van wat er leeft + een brugfiguur
4b. Inhoud (1) - Wie wordt aangesproken in de ethische code: • • • • •
Atleten: 91% Ouders: 71% Trainers: 46% Supporters: 37% Bestuur: 30%
4b. Inhoud (2) - Het expliciet opnemen van richtlijnen voor de bestuurders heeft een positief effect op het ethisch handelen in de sportclub. - Dit gebeurt momenteel slechts in de minderheid (30%) van de gevallen
4b. Inhoud (3) - Toon van de richtlijnen: • Louter regelgevend: 44% • Louter inspirerend: 21% • Inspirerend + regelgevend: 35%
- Het combineren van regelgevende en inspirerende richtlijnen heeft een positief effect op het ethisch gedrag binnen de sportclub
4b. Inhoud (4) - De lengte van ethische codes verschilt sterk: 6 tot 141 richtlijnen - De lengte van de code heeft een invloed op een het ethisch gedrag in de sportclubs: • Een zekere lengte is nodig om de verschillende thema’s aan te halen • Echter: codes met meer dan 30 richtlijnen verliezen hun slagkracht
4c. Implementatie (1) - Tijdstip van communicatie: • • • •
Bij inschrijving: 69% Bij vragen: 39% Bij overtredingen: 30% Bij klachten: 28%
- Het effect van de ethische code is het grootst wanneer er expliciet naar verwezen wordt bij de inschrijving van de leden
4d. Naleving en opvolging (1) - Aanwezigheid in de ethische code van • • • •
Sancties: 64% Bescherming van de klokkenluider : 56% Procedure bij klachten: 56% Procedure bij overtredingen: 60%
4d. Naleving en opvolging (2) - Het benadrukken van sancties heeft geen effect op de naleving van de ethische code. - De ethische code is eerder geschikt voor informeren, sensibiliseren en preventief werken dan voor afschrikken via straf.
5. Hulpmiddelen voor het tot leven brengen van de ethische code -
Voorbeelden Scenario’s Infosessie Verwijzing
6. Good Practice Code voor Risicovechtsporten
7. Debat & vragen - Eigen ervaringen met ethische codes? - Vragen, opmerkingen? - Na deze sessie: algemeen:
[email protected] risicovechtsport:
[email protected]
DE GEDRAGSCODE VOOR DE RISICOVECHTSPORT
29/04/2014 GES- studiedag Ethische codes: ethisch management 2
HET PLATFORM Ontstaan 1.
Bezorgdheden aangaande de medisch (en ethisch) verantwoorde sportbeoefening.
2.
Aandachtsdomeinen vastgesteld door de (risico)vechtsportsector zelf . Imago Structuur Opleiding
HET PLATFORM Taken Kennis- en expertisecentrum Communicatie- en aanspreekpunt Service- en ondersteuningspunt
HET PLATFORM Definitie risicovechtsport
Risicovechtsporten zijn de sporten waarbij is toegestaan bepaalde technieken te gebruiken met de intentie de fysieke of psychische integriteit van de tegenstander te verminderen. Boksen, Thaiboksen, Muay Thai, Mixed Martial Arts (MMA), Kickboksen, Kyokushinkai Karate, Sanda, Combat Sambo, …
HET PLATFORM Het RVSP biedt ondersteuning aan de federaties, clubs, lokale overheden, … aan de hand van adviezen en tools: Leidraad voor het opstellen van een jeugdreglement Hoe kan je deelnemen aan een opleiding in de (risico)vechtsport? Gedragsregels in de risicovechtsportclub: gedragscode RVS Profiel van de aanspreekpersoon in de risicovechtsportclub Hoe kan je vanuit de lokale overheid een RVS evenement opvolgen? Hoe kan je omgaan met RVS in de gemeente? Hoe kan je zicht krijgen op de structuur van het risicovechtsportlandschap? …
DE GEDRAGSCODE RVS Ontstaan van de gedragscode RVS
De gedragscode RVS werd opgesteld op basis van: consultatie van bestaande gedragscodes in de vechtsport de generieke richtlijnen voor risicovechtsportorganisaties overleg met en analyse van de risicovechtsportfederaties in Vlaanderen: ABC Vlaanderen, VKBM²O (FROS), VJJF, VWuF, Vlaamse Boks Liga, VVA … feedback van de medewerkers van ICES
DE GEDRAGSCODE RVS Doel van de gedragscode RVS
De gedragscode RVS heeft tot doel om federaties, clubs, lokale overheden, … bewust te maken van het belang van aandacht voor gezond en ethisch sporten in de risicovechtsportclub. De gedragscode RVS heeft eveneens tot doel federaties en clubs te activeren. De code geeft een beeld van de gedragsregels die een risicovechtsportclub zeker zou moeten nastreven.
DE GEDRAGSCODE RVS Gebruik van de gedragscode RVS Voor de risicovechtsportfederatie vormt dit een basis van gedragscode die ze zelf gebruiken en/of overmaken aan hun clubs. Het is een basis waarmee risicovechtsportclubs zelf aan de slag gaan om een eigen ‘clubgebonden’ gedragscode op te stellen. Voor lokale overheden biedt dit een houvast om na te gaan of de clubs zich bewust zijn van het creëren en onderhouden van een positief sportklimaat.
DE GEDRAGSCODE RVS Structuur gedragscode RVS Algemene gedragsregels
Specifieke gedragsregels gericht naar de verschillende doelgroepen Risicovechtsporter Toeschouwers Clubbestuur … Trainers/coaches Ouders
DE GEDRAGSCODE RVS Structuur gedragscode RVS Algemene gedragsregels gericht naar iedereen in de club: Bv. De positieve waarden in de jeugdsport worden nagestreefd Bv. Sport is cruciaal in de totaalontwikkeling van een individu, maar het gebruik van de aangeleerde vechttechnieken moet zich beperken tot de club en mag daarbuiten niet worden toegepast. Bv. Er is een aanspreekpersoon in de club die gecontacteerd kan worden bij problemen. Bv….
DE GEDRAGSCODE RVS Structuur gedragscode RVS
Gedragsregels gericht naar doelgroepen met aandacht voor: De ethische thema’s fair play, individuele integriteit en sociale integriteit. Het creëren van een veilig en gezond sportklimaat.
DE GEDRAGSCODE RVS Gedragsregels clubbestuurder
• Maak van je club een vereniging waar iedereen welkom is en iedereen
zich thuis voelt. • Wees op de hoogte van de geldende richtlijnen voor gezond en ethisch sporten in risicovechtsporten en pas deze toe in de club. • …
DE GEDRAGSCODE RVS Gedragsregels trainers/coaches
• Respecteer steeds de beslissingen van scheidsrechters, juryleden en toezichthoudende arts en breng dit over op alle sporters. • Laat de veiligheid en gezondheid van je sporters primeren op de sportieve prestaties door voldoende maatregelen te nemen om situaties met (verhoogd) risico op blijvende letsels te vermijden en bij jeugd knock-out absoluut te voorkomen. • …
DE GEDRAGSCODE RVS Gedragsregels risicovechtsporter • Draag zorg voor je eigen veiligheid en die van je medesporters door het verzorgen van je persoonlijke hygiëne (nagels kort houden, …), geen potentieel kwetsend materiaal (horloges, sieraden, …) en steeds degelijk persoonlijk beschermingsmateriaal te dragen • Wees steeds eerlijk over blessures of gezondheidsproblemen, zelfs wanneer je beschikt over een geldig medisch geschiktheidsattest. • …
DE GEDRAGSCODE RVS Gedragsregels ouders
• Laat het coachen over aan de wedstrijdbegeleider en het trainen aan de trainer.
• Leer je kind om de regels van de sport na te leven en de regels van de fair play in acht te nemen. • Zie toe op de persoonlijke hygiëne en bescherming van je eigen kind. • …
DE GEDRAGSCODE RVS Gedragsregels toeschouwers
• Wees sportief en respecteer de tegenstander. • Supporter positief door aan te moedigen, te applaudisseren en
enthousiast te zijn, ook als het minder gaat. • Respecteer steeds de beslissingen van de scheidsrechters, juryleden en toezichthoudende arts.
• …
TOT SLOT De
gedragscode RVS: is een tool voor federaties, clubs en lokale overheden is een aanzet en middel voor de risicovechtsportclubs Is een basis voor risicovechtsportclubs bij het opstellen van eigen ‘clubgebonden’ gedragscode
Het RVSP: ondersteunt door de ontwikkeling van risicovechtsportspecifieke tools (bv. toepassing API in de risicovechtsport), evalueert en stuurt bij biedt antwoord op risicovechtsportgebonden vragen geeft meer info via risicovechtsportplatform.be gaat met de sector aan de slag …
CONTACT
Projectcoördinator Els Dom
[email protected] 0495 10 06 84
Projectmedewerker Ineke Daelman
[email protected] 0495 10 07 90
EINDE
DE GEDRAGSCODE RVS
DE GEDRAGSCODE RVS
