Een etalage, geen depot
Basisprincipes voor een museumwebshop
Basisprincipes voor een museumwebshop
September 2012
Inhoud Basisprincipes ..............................................................................................................................................3 Producten met een verhaal ........................................................................................................................4 Het online assortiment ...............................................................................................................................5 Andere zaken om over na te denken ........................................................................................................6 Een etalage, geen depot .............................................................................................................................7 Over Museumwebshops.nl .........................................................................................................................8
Wilt u meer weten over onze aanpak en de mogelijkheden van e-commerce voor uw museum of culturele instelling? Neemt u dan contact op met Ellen Groenveld of Gerard Challa. Museumwebshops.nl Molukkenstraat 200 E5 1098 TW Amsterdam Tel. +31(0)20 3377240 www.museumwebshops.nl. Wij hanteren de leveringsvoorwaarden van ICT Office.
2
Basisprincipes voor een museumwebshop
September 2012
Basisprincipes Basisprincipes voor een museumwebshop. Waar beginnen we? Bij de keuze van de software? Bij de selectie van de producten? Bij de website en de winkel die er al zijn? We beginnen bij het begin. Bij de vraag wat een museum of erfgoedinstelling* wil bereiken. Een vraag die steeds vaker wordt gesteld, mede gevoed door de discussie over teruglopende subsidies. Maar in het antwoord op de vraag wordt zelden de webshop genoemd. Niet als de ultieme redder van een sector in beweging. Terecht, dat is niet realistisch. Maar ook niet als integraal onderdeel van het cultureel ondernemerschap. En dat is een misvatting. Wie nadenkt over museumwebshops, neemt zijn klanten serieus. 10 miljoen Nederlanders doen 1x of vaker per jaar online boodschappen. Samen besteden ze bijna 10 miljard euro. We hebben het over ervaren digital shoppers. Die scheep je niet af met een collectie boeken en wat leuke gimmicks, in een saaie omgeving waar de merkbeleving ver te zoeken is. Wie nadenkt over museumwebshops, begint bij de relatie tussen de vaste collectie, de tijdelijke tentoonstellingen en de unieke, authentieke producten die daar bij passen. Die begint met het onderscheid tussen de mensen die het museum bezoeken en mensen die (online) een bijzonder product zoeken. De winst zit in het veel grotere bereik dat een webshop heeft dan een website. De museumwebwinkel als extra communicatiekanaal. Wie nadenkt over museumwebshops, ziet dat de betekenis die het museum heeft voor de samenleving veel verder strekt dat het (fraaie) gebouw en de collectie binnen die muren. Potentiële bezoekers oriënteren zich vooraf online en willen alvast een catalogus, tickets, een rondleiding en een lunch boeken. Dat doen ze in de webshop en daar ontdekken ze het hele verhaal. Wie nadenkt over museumwebshops, benut de kans van cross channel shopping. Online oriënteren en kopen in de winkel. Of juist andersom. De museumwebwinkel moet mensen het leven makkelijker maken. Geen gezeul met producten, maar thuis laten bezorgen. Niet erheen hoeven, maar op afstand bestellen, of als cadeau, leuk ingepakt, laten bezorgen bij een vriend. Wie nadenkt over museumwebshops, denkt na over de extra’s die je mensen kunt bieden. Over online doneren, over de kunstkaartencollectie die via printing-on-demand wereldwijd is te versturen. Over gevarieerde vriendenprogramma’s, over betrokkenheid, over voorkeur, over branding. Wie nadenkt over museumwebshops, kijkt naar de context van het museum, de holistische ervaring die je daar kunt beleven. En hoe museum, gebouw, personeel, collectie, tentoonstellingen, horeca, winkel en webshop één groot geheel vormen. Waarbij de webshop, veel meer dan de website, het museum online alle faciliteiten biedt om relaties te onderhouden, vriendenkringen te vergroten, nieuwe producten te ontwikkelen, en ja, uiteindelijk, extra omzet en extra bezoekers te genereren. De museumwebshop kan dat nooit alleen realiseren, maar kan wel een essentiële rol vervullen binnen de strategie die u als cultureel ondernemer ontwikkelt. Denkt u eens na over dat principe.
* In dit document spreken we over museum en musea; daar worden alle culturele en erfgoedinstellingen mee bedoeld.
3
Basisprincipes voor een museumwebshop
September 2012
Producten met een verhaal Het antwoord op de vraag wat u wilt bereiken met uw museum is het startpunt voor de museumwebshop. En dan bedoelen we niet de software.* Welke producten gaat u verkopen? Wat zijn uw werkelijk unieke producten, die alleen bij u te vinden zijn? Wat zijn uw leuke, hippe producten die je helaas ook in de Bijenkorf tegenkomt, maar dan meestal net wat goedkoper? Wat zijn uw producten, vooral boeken, audio en video, die we makkelijk elders kunnen kopen? De samenstelling van het assortiment voor de webshop is een afspiegeling van uw museum. Niet alles dat in uw museumwinkel ligt, hoeft in de webshop. De uitstraling van het assortiment is de uitstraling van het merk dat uw museum is. En het verhaal achter uw museum, is het verhaal achter die producten. Of het verhaal dat kunstenaars en ontwerpers er zelf van gemaakt hebben. Een tentoonstelling met bijzondere stoffen, leidt tot een reeks producten die mensen graag kopen. Als herinnering, maar vooral vanwege het verhaal. Want dat kunnen ze zelf ook weer verder vertellen. En dat brengt ons meteen bij de social media. Want producten met een verhaal, daar heeft men het graag over, die deelt men met elkaar en verspreiden zich als een lopend vuur. Deze verhalen trekken mensen die nog nooit van uw museum hadden gehoord en u had nog nooit van hen gehoord. Is dat (te) commercieel? Is dat erg? Dat mensen uw producten wel kennen, maar uw collectie niet? Dat is hoe het werkt. De vriendschap wordt langs een andere weg opgebouwd en vroeg of laat, dan komen ze het met eigen ogen zien. Producten met een verhaal. Kijk wat u heeft, kijk wat er in de winkel gebeurt. Waar is het verhaal al duidelijk zichtbaar, waar blijft het verhaal verscholen? Start met een divers assortiment van 50 tot 70 producten die redelijk tot zeer origineel en authentiek zijn. Wees zuinig producten die wel geinig zijn, maar ook om de hoek te koop zijn. U heeft niet veel producten met een verhaal? Vraag eens een paar kunstenaars ze voor u te bedenken. * De keuze van software voor een webshop moet natuurlijk een keer gemaakt worden. Maar er zijn al zoveel shops gebouwd, dat u daar uw tijd en energie niet aan hoeft te besteden. Het principe van onze standaard webshop is juist dat wij die keuze al voor u gemaakt hebben en dat u kunt starten met een webshop die ruim voldoende is voor uw productassortiment en online ambities. In hoofdstuk 4 hebben we de kenmerken van onze webshop op een rij gezet.
4
Basisprincipes voor een museumwebshop
September 2012
Het online assortiment Met een webshop die alleen het assortiment uit de winkel aanbiedt, gaat u het niet redden. De relatie tussen uw collectie, tentoonstellingen en producten is leidend voor een goed winkelconcept. Op internet is bijna alles al te koop. Hoe gaat u het onderscheid maken? Het is niet moeilijk om een deel van het assortiment in te kopen. Maar mensen willen door u verrast worden. Net zo als uw collectie en tentoonstellingen verrassen. Wees dus zuinig met populaire producten die elders ook te koop zijn. Het echte onderscheid creëert u met producten die u zelf ontwikkelt, die de sfeer van het museum uitademen, die direct gerelateerd zijn aan een tentoonstelling of de vaste collectie. Het zijn uw exclusieve, authentieke producten die alleen bij u te koop zijn. Een beperkte oplage zorgt voor nog meer exclusiviteit. Maak van een paar producten web only producten. Alleen te koop in uw webshop. Als u het doet, verwijs er dan wel naar in uw museum(winkel). Boeken zijn een categorie apart. Vrijwel alle boeken zijn elders te koop, maar omdat ze bij uw museum passen, verkoopt u ze ook. Leg de nadruk op eigen boeken, uiteraard de catalogi van tentoonstellingen, maar ook overzichtsboeken die alleen u kunt samenstellen. “Nijntje in het museum” is leuk voor in de fysieke winkel. Online overal verkrijgbaar, dus in uw webwinkel vooral afleiding van uw unieke assortiment. Maakt het uit of u uw fysieke winkel in eigen beheer heeft of dat die is uitbesteed? Maakt het uit of u orders uit de webwinkel laat afhandelen door uw vrijwilligers of dat u het fulfilment buiten de deur laat doen? Voor de efficiency van de processen en de kosten zal ieder museum een eigen afweging maken. Maar deze keuzes hebben geen invloed op het assortiment dat u online gaat aanbieden. Want de kracht van uw producten maken uiteindelijk uit of u verkoopt of niet.
5
Basisprincipes voor een museumwebshop
September 2012
Andere zaken om over na te denken Laten we zeggen dat u besloten heeft te starten met een webshop. U weet wat u wilt bereiken, uw heeft producten met een verhaal en al een aardig assortiment in gedachten. Hoe verder?
• • • • •
Blijf denken in culturele en commerciële doelstellingen Onderscheid bezoekers van het museum en kopers in een museumwebwinkel. Ze hebben verschillende behoeften en doelstellingen. Maar: u kunt ze beiden plezieren Denk ook aan de zakelijke markt. Wat kunt u voor hen betekenen als locatie, goed doel of origineel relatiegeschenk? Selecteer artikelen die leuk zijn als cadeau; bedenk geefmomenten voor uw producten Verzamel voldoende productinformatie en goede foto’s. Het product is online niet tastbaar, dus mensen willen op een andere manier het goede gevoel krijgen
•
Vergeet niet de informatie die de vindbaarheid in Google bevordert, zoals de naam van een
•
Kies een vormgeving die past bij de huisstijl van het museum, maar die ook bijdraagt aan een
product of kunstenaar
vlot bestelproces in de webwinkel. De lijst met koopbarrières voor online consumenten is lang; wij houden hiermee rekening in onze standaard webshop
•
Breid de webshop uit met (optioneel) diensten als e-cards, e-ticketing, e-donaties en online
•
Organiseer bijtijds de afhandeling van online orders. In huis kan, maar uitbesteden is amper
•
Integreer de website en de webshop met elkaar. Verwijs vanuit de site naar producten die bij
reserveren van ruimtes, rondleidingen en lezingen
duurder en garandeert klanten wel een snelle levering. Kijk wat haalbaar is voor uw vrijwilligers
het verhaal passen en vanuit de webshop naar verhalen die bij het product passen. Mensen willen best lezen, als het maar interessant is.
Door een museumwebshop op deze manier te benaderen vergroot u de slagingskans op het behalen van uw culturele en commerciële doelstellingen. Onze rol Wij ondersteunen u bij het ontwikkelen van uw plannen en voorzien u van de middelen om ze te realiseren. Concreet: wij werken met u een e-commerceplan uit, wij analyseren met u wat het beste productassortiment is, wij zetten een complete webshop op in een passende huisstijl, wij geven een training aan gebruikers, wij adviseren over verpakkingsmaterialen en de afhandeling van orders. Na oplevering bieden we maandelijks support en verzorgen de hosting en het beheer van de webshop software.
6
Basisprincipes voor een museumwebshop
September 2012
Een etalage, geen depot Wij hebben een standaard museumwebshop ontwikkeld die heel veel biedt. De standaard is hoog, omdat wij van mening zijn dat een webshop die niet boeit, niet verkoopt. Uw webshop moet eruit zien als uw etalage, niet als uw depot. Het assortiment is belangrijk, maar de presentatie ook. Uw huisstijl is duidelijk herkenbaar en benadrukt uw identiteit. Er is ruimte voor verhalen, voor verrassing en inspiratie. Producten die horen bij actuele tentoonstellingen of evenementen moeten prominent zichtbaar zijn, maar ook achteraf nog goed zijn terug te vinden zijn. U kunt altijd kiezen rondom een tentoonstelling tijdelijk extra informatie op te nemen. Verwijzen naar de website kan, maar hoeft niet. U kunt allerlei hoofd- en subcategorieën kiezen voor een heldere indeling van het aanbod. Dat stimuleert bezoekers van de webshop verder te kijken en meer producten te ontdekken dan ze zochten. Met filters kunnen zij hun selectie verfijnen of juist uitbreiden. Denk aan filters als kleur (“alle gele producten”), thema (“zomer”) of cadeaumoment (“het ideale vaderdag cadeau”). Het moet er uiteraard top uitzien. Op overzichtspagina’s van producten kun je op verschillende manieren sorteren en snel indruk krijgen van het aanbod. De consument die doorklikt, belandt op een productpagina met alle ruimte voor meerdere productfoto’s en uitgebreide productinformatie. Alternatieve productsuggesties ontbreken niet. Bij verschillende kleuren of maten van een product, selecteert de consument met één klik de juiste keuze. Het afrekenproces is overzichtelijk en duidelijk. De consument heeft vooraf de keuze om een account aan te maken of als gast te kopen. Dan is registratie niet nodig. Voor het afrekenen maken we gebruik van een zogenaamde Payment Service Provider die betaalmethoden als iDEAL, credit card en PayPal integreert. Kortom, een standaard waar alles inzit. Dat biedt u drie belangrijke voordelen:
•
De webshop is snel te bouwen. Een bouwperiode van 3 maanden is goed haalbaar. Het
•
De webshop is goedkoop te bouwen. We werken met bewezen technologie en een uitgetest
verzamelen van goede productinformatie is het onderdeel dat vaak de meeste tijd vraagt
concept. U hoeft geen tijd te besteden aan het formuleren van uitgebreide wensenpakketten en onderzoek naar e-commerce software. De focus kan volledig gericht worden op culturele en commerciële doelstellingen, doelgroepen en een onderscheidend productassortiment
•
De webshop is makkelijk te onderhouden en uit te breiden. We voeren regelmatig updates door, die de standaard van de webshop verder verhogen.
Wij volgen de ontwikkelingen van online retail voor de culturele sector op de voet. In de UK en USA lopen ze al gauw 4 jaar op ons voor. Daar kunnen we dus veel van leren en toepassen. Dan loopt u in Nederland ook voorop.
7
Basisprincipes voor een museumwebshop
September 2012
Over Museumwebshops.nl Museumwebshops.nl hebben wij in 2011 opgericht. Onze achtergrond ligt in museologie, marketing en communicatie. Ellen Groenveld heeft in 2010 als afstudeeropdracht voor de Reinwardt Academie onderzoek gedaan naar e-commerce en online retail voor het grafisch museum in Brede (MOTI). Van daaruit ontstond de gedachte de ideeën hierover in de praktijk te brengen. Gerard Challa heeft zijn roots in reclame, online marketing (o.a. Google search). De optelsom is Museumwebshops.nl. Geen techneuten Wij zijn geen techneuten. Maar we zijn er wel achter gekomen dat wij zonder techniek u maar een halve dienst kunnen leveren: de strategie en de plannen die u dan moet uitvoeren. En vervolgens kunt u zelf op zoek gaan naar een webshopbouwer, een hostingbedrijf en meer. Dat gaat niet werken. Om te beginnen bent u veel tijd kwijt aan het selecteren van de juiste partij (en software) en de kans is groot dat zij het verhaal nog eens over willen doen. Van de oorspronkelijke ideeën blijft snel maar weinig over. Wel techniek Wij hebben daarom besloten om ook de techniek te gaan leveren. En daaruit is het idee geboren om een museumwebshop te ontwikkelen met een hoge standaard, die ruimschoots voldoet voor elk museum. De techniek hebben wij al voor u uitgedacht. U kunt zich concentreren op het cultureel ondernemerschap en antwoorden op vragen als: wat wil ik bereiken, welke verhalen heb ik te vertellen, welke producten passen daarbij, hoe kan een webshop daaraan bijdragen? Et cetera. Jong en gedreven Als jong bedrijf hebben wij zelf ook nog een markt te veroveren. Dat willen we doen met een goed product, schappelijke prijzen en vooral veel communicatie en kennisdeling. We schrijven veel (lees onze tweets en Facebook pagina, volg onze blog, raadpleeg ons website-archief), geven regelmatig workshops en proberen stap voor stap de markt rijp te maken voor online retail. U kunt niet langer zonder. De politiek, de consumenten, ze verlangen een ander museum, geen ander gebouw of andere collectie, maar een andere mentaliteit, een andere insteek, een andere relatie, op basis van nieuwsgierigheid, authenticiteit en beleving. U zult net zo jong en gedreven moeten zijn als wij. U heeft plannen, wij hebben plannen. Laten we gewoon een afspraak maken en kijken waar we landen.
8
