Een beginnershandleiding voor energiezuinige verlichting Waarom leren over energiezuinige verlichting in je huis? Het is uitgewezen dat we ongeveer 90% van ons leven binnenshuis doorbrengen. Een goed verlichte omgeving is dus erg belangrijk. Verlichting is, net als alle andere elektrische apparatuur, duur in gebruik. Hoewel er nu nieuwe technieken zijn die het mogelijk maken voor ons om, tegen lagere kosten toch comfortabel te voelen. Daarbij verlagen we de impact op het milieu.
INHOUD 1. Introductie 2. Lamp prestaties 3. Lampen vervangen 4. Bezuinigen op lampen 5. De toekomst 6. Conclusie
1
1. INTRODUCTIE Ouderwetse peertjes werken door het geleiden van een elektrische stroom door een gloeidraad meestal gemaakt van wolfraam ingesloten door een glazen bol. De draad wordt zo heet dat het gaat gloeien en geeft dan licht af. Spaarlampen werken door een elektrische stroom te leiding door gas dat door een glazen buis geleid wordt. Het gas wordt opgewekt en geeft ultraviolette straling af die wordt omgezet in zichtbaar licht door een speciale coating aan de binnenzijde van de buis. Omdat de buis de vorm van een spoel of andere vergelijkbare vorm heeft, worden ze ook wel compacte fluorescentie lampen (CFL) genoemd. LED lampen (of Light Emitting Diodes) werken als een halfgeleider materiaal die elektriciteit omzet in licht.
2
2. LAMP PRESTATIES Mis je die goede oude peertjes? Waren die eigenlijk niet goed genoeg? Een manier om daar antwoord op te krijgen is te kijken naar de hoeveelheid licht dat ze gaven bij een specifiek stroomverbruik. Maar hoe meet je de hoeveelheid licht? We doen dat met de eenheid van licht, Lumen (afgekort met lm). Dat zal bij de meeste mensen niet bekend zijn. We kunnen er gewoon van uitgaan dat hoe hoger het aantal Lumen, hoe meer het licht geeft. Kijk gewoon eens op de doos als je een lamp koopt. Het aantal Lumen wordt op de doos vermeld alsmede het aantal Watt. Deel het aantal Lumen door Watt. Het zou je kunnen verrassen. De oude, populaire peertjes geven ongeveer 10 Lumen/watt. Dit betekent dat het 10 eenheden licht geeft voor iedere eenheid elektriciteit (waar je voor betaalt!) Peertjes worden niet langer verkocht in de EU vanwege hun lage energie efficiency. In energie termens: voor iedere 100 units van elektriciteit die verbruikt wordt, geven ze maar 5 eenheden licht. De overige 95 eenheden zijn nutteloze warmte. In feite zijn peertjes betere warmte- dan lichtbronnen! De nieuwere spaarlampen werken bij ongeveer 60 Lumen/watt. Anders gezegd: Ze geven 60 units licht voor iedere unit elektrisch stroom. Dit is 6x meer licht dan een peertje voor dezelfde hoeveelheid elektrische stroom. In termen van energie efficiency: voor iedere 100 units elektriciteit die verbruikt wordt, geven ze 20 eenheden licht. De andere 80 eenheden worden nog steeds niet gebruikt en is zinloze warmte maar het is in ieder geval een grotere verbetering in vergelijking met de peertjes.
3
3. LAMP VERVANGING Er wordt gezegd dat deze spaarlampen niet zo goed zouden zijn als de peertjes. Deze ervaring heeft men gekregen doordat men te kleine spaarlampen gebruikt die te weinig licht gebruiken. We zullen je daar bij helpen met onderstaande tabel: Peertjes (W) 40 60 100
Spaarlampen (W) 11 14 23
4
4. BEZUINIGEN OP LAMPEN We weten allemaal dat spaarlampen 7x zo veel kosten als peertjes, dus waarom zou je ze vervangen? Om deze vraag te beantwoorden moeten we denken aan de levensduur van de lamp en niet alleen de prijs van de lamp. Een lamp in je winkelwagen doen is niet het eind van de kosten voor je. Je moet ook betalen voor elektriciteit die het gebruikt en dit is nu net waarom spaarlampen en LED lampen interessant worden. Laten we stellen dat je 10,000 uur licht nodig hebt. (Ter vergelijking: in een jaar zit 8.760 uur). Je hebt de keuze: - Één 23Watt spaarlamp voor een prijs van € 7 heeft een levensduur van 10,000 uur - Tien 100Watt Peertjes voor een prijs van € 1 hebben een levensduur van 1000 uur elk (Totaal 10Euro). Je hebt dus al € 3.50 bespaard op de aankoopprijs maar je kunt nog meer besparen.
5
Laten we eens kijken naar de kosten van de branduren van the lamp gedurende de levensduur. Deze kost € 0.15/kWh). Voor 10,000 uren zal een 23Watt spaarlamp (23/1000*) x 10,000 = 230kWh gebruiken. Dit kost ongeveer € 35,= Voor dezelfde hoeveelheid licht voor de 10.000 uur zal een peertje en de 9 vervangingen van dit peertje, ongeveer 100/1000*) x 10,000 = 1000kWh verbruiken. De kosten hiervan zijn € 150,= Conclusie is daarom dat spaarlampen € 130 - € 35 = € 95,= aan elektriciteit besparen. Dat betekent een totale besparing van € 3,50 + € 95,= £98,50
6
5. De toekomst We zouden deze exercitie ook kunnen doen met een LED lamp die een peertje vervangt. Een vergelijkbare LED lamp van 15 Watt zou zelfs minder stroom verbruiken dan een spaarlamp en heeft een levensduur van 50.000 uur. (In deze tijd zou je de spaarlamp 5 x moeten vervangen en het peertje 50 keer. Op dit moment (2013) kost een LED lamp ongeveer € 30,= in de aanschaf. Hoewel grote besparingen mogelijk zijn, is dit nog altijd een behoorlijk bedrag. de prijzen van LED lampen dalen echter snel. Uiteindelijk zal het zelfs goedkoper zijn om de spaarlampen door LED lampen te vervangen. Tot slot moeten we er ook aan denken dat het energie verbruik van een lamp recht evenredig is met de CO2 uitstoot.. Daarom is een lamp met een laag energieverbruik ook goed voor het milieu. Dit wordt meestal aangeduid met een ‘A’ label, zoals we die ook op koelkasten en wasmachines zien.
Energy More efficient
A B C D E F G Less efficient
7
A
6. CONCLUSIE OK dat is het dan weer voor wat betreft deze leerunit. Wat kan je nu doen? Je kunt eens kijken in je huis welke lampen je zou kunnen vervangen voor spaarlampen Je kunt ook de snelle quiz doen om je kennis te testen over energie zuinige lampen. Succes! A
8
