EDUCATIEF PAKKET
DE SPELERIJ 2015
Inhoud I.
De Spelerij a. De Spelerij? b. Wie is wie?
II.
Anton Tsjechov a. Zijn leven b. Zijn werk
III.
Drie Zusters (in Vlaanderen ‘Hunkerig’) a. b. c. d.
Korte inhoud Waarom Drie Zusters? Drie Zusters voor een jong publiek Tekst / Fragment
IV.
Suggesties voor de klas
V.
Beeldmateriaal a. Foto’s en trailers
1
I.
De Spelerij
a. De Spelerij ? De Spelerij is een initiatief van Vlaams Theatermaker Paula Bangels. Tot eind 2008 maakte zij deel uit van het artistiek kernteam van het Nederlandse Theatergezelschap De Paardenkathedraal. In 2009 keerde zij terug naar eigen land en richtte zij De Spelerij op. Hiervoor verzamelde Paula een kern van gerenommeerde en professionele acteurs en actrices rond zich: Mathias Sercu Erik Goossens Eva Van Der Gucht David Cantens Tine Laureyns De Spelerij maakt bruisend en herkenbaar theater met een kwalitatief hoogwaardige en prikkelende signatuur, toegankelijk voor een breed publiek. De Spelerij wil bovendien ook een ontmoetingsplaats zijn voor makers, spelers, educatoren, jong en oud. De Spelerij brengt grote stukken uit de theater- en filmliteratuur voor gewone mensen. De Spelerij maakt voorstellingen om haar publiek te beroeren. Geen oppervlakkig en ook geen cynisch theater. In de keuze van haar stukken en de werkwijze streeft De Spelerij naar de herkenbaarheid van het menselijk drama. Het aankaarten van sterk maatschappelijke thema’s vloeit daar vaak uit voort. Ook de keuze voor Drie Zusters sluit daar zeker bij aan. Na succesvolle voorstellingen als Othello, Frederik en Vrijdag nam De Spelerij Drie Zusters onder handen. In Vlaanderen werd dit stuk in seizoen 2013 – 2014 27 maal gespeeld onder de naam Hunkerig. Voor Drie Zusters wordt er samengewerkt met: Christophe Coppens: voor kostuumontwerp An De Mol - NTgent: voor kostuumuitvoering David Cantens: voor de muziek Luc Peumans - Painting with light: voor het lichtontwerp Luc Goedertier - NTgent: voor decorontwerp en –uitvoering PRG EML Productions: voor audio & visual solutions (techniek)
b. Wie is wie? Paula Bangels studeerde in 1992 af als actrice aan het Conservatorium van Brussel, onder leiding van Senne Rouffaer. Ze werd vrijwel meteen door Dirk Tanghe gecast in Virginia Woolf (met Peter De Graef en Marie Louise Stheins). In 1997 ging ze mee naar Utrecht waar Tanghe artistiek leider werd. Ze speelde in tal van zijn regies (o.a. De Burgermansbruiloft , Tartuffe en Frêule Julie) en was ook te zien op de Vlaamse podia. Vervolgens zag Tanghe haar bezig in workshops met jongeren en zei: “Gij moet gaan regisseren”. En zo geschiedde.
2
Toen ze gevraagd werd om deel uit te maken van het artistieke kernteam van De Paardenkathedraal werd haar visie op theater helder en scherp. “Theater moet ontroeren. Het is een ervaring voor de mensen in de zaal. Lachen, huilen, stil zijn, …alles is goed als er maar IETS gebeurt met het publiek.” In 2009 nam ze afscheid van de Paardenkathedraal. Wat ooit begon als ‘drie maanden spelen in Holland’ werd een boeiende reis die twaalf jaar duurde. Nu is ze terug in eigen land en heeft na de succesvolle voorstellingen Othello, Frederik en Vrijdag nu ook de regie van Drie Zusters in handen genomen.
Ook de acteurs in Drie Zusters zullen jullie misschien herkennen: Peter De Graef
studeerde aan het Conservatorium Antwerpen onder leiding van Dora Van Der Groen. Na zijn opleiding werkt hij o.a. bij Theater Ivonne Lex, Speeltheater en Theater De Kompaan. Hij werkt verschillende keren samen met Dirk Tanghe bij De Paardenkathedraal. In diens regie speelt hij in Who’s afraid of Virginia Woolf (laureaat Theaterfestival ’95), Le Bourgeois Gentilhomme, De Wereldverbeteraar (winnaar Louis’ d’Or beste acteur) en Reigen. Hij werkt vanaf 1994 onder De Stichting vzw waarmee hij ook zijn eigen werkt begint uit te brengen. Sinds die tijd heeft hij een opmerkelijk oeuvre opgebouwd met teksten zoals onder andere Hun, Ombat, Henry, Poetiewiet, Walvismuziek en N!ks. Voor deze laatste tekst ontvangt hij de Taalunie Toneelprijs 2002. Hij schrijft en regisseert ook bij gezelschappen als Het Paleis, Het Zuidelijk Toneel en Huis aan de Amstel. Recent stond hij op de planken met Kolonie MT in de voorstelling ‘Stanley’, bij De Toneelmakerij in ‘De Storm’ en bij Matzer producties in ‘Everybody Happy’.
David Cantens
3
behaalde in 2002 zijn diploma als acteur aan het Conservatorium Gent. Na enkele theaterproducties bij Het Paleis (De Winter onder de tafel, Da iss, Marianne), Publiekstheater Gent en De Kopergietery speelde hij vanaf 2004 bij De Paardenkathedraal in Utrecht. Daar speelde hij als acteur in De Vader, Bedrog, Kassa, Tsjechov&Tsjechov en Closer. Hij componeerde er ook de muziek voor Paris Texas, Nachtwake, Bedrog en Closer. Daarna speelde hij in Mathilde van Theaterproductiehuis Zeelandia, Mamadeern van Productiehuis Brabant, Zielsverwanten van Peter De Graef/Ensemble Leporello en componeerde hij de muziek voor ‘Wie is er bang voor Virginia Woolf’ van Hummelinck Stuurman Producties. Op de Vlaamse televisie was hij te zien in De Vijfhoek, Ella, Zone Stad, Aspe, Witse en Familie en recent in de prijswinnende Vlaamse serie Marsman. Vanaf 2010 maakt hij deel uit van De Spelerij.
Tom Van Bauwel
begint zijn loopbaan als acteur , nadat hij in 1989 afstudeert in zijn theateropleiding te Antwerpen. Hij speelt vervolgens bij verschillende theatergezelschappen in binnen- en buitenland. Het blijft overigens niet bij acteren alleen, al snel manifesteert hij zich ook als theaterregisseur. Zo speelt hij bij theaterhuizen als Zuidpool, KVS, NTG, NNT, Het Toneelhuis, RO theater, Braakland/ZheBilding en BAFF. Van dit laatste gezelschap was hij ook enkele jaren artistiek leider. Hij speelt ook opvallende hoofdrollen in prestigieuze televisiereeksen als Ons Geluk, Windkracht 10, Sara, Rang1 en De Vijfhoek. Als filmacteur debuteert hij in ’91 met een hoofdrol in Boys. Daarna speelde hij hoofdrollen in films als Ad Fundum, Oeroeg, Shades, Team Spirit II en Man zkt Vrouw
4
II.
Anton Tsjechov
a. Zijn leven Anton Pavlovitsj Tsjechov werd geboren in 1860 te Rusland. Hij was de zoon van een kruidenier. Tsjechov vatte een studie als geneesheer aan in Moskou. Tijdens zijn studiejaren begon hij te schrijven, deels om zijn studie te betalen maar vooral omdat het zijn passie was. Dit voornamelijk in humoristische tijdschriften, onder de schuilnaam Antosja Tsjechonte. Deze schuilnaam zal hij zeer lang aanhouden - uit bescheidenheid, en ook omdat hij zelf geen hoge dunk had van zijn literair werk. Hij werd geleidelijk aan bekend als schrijver van kortverhalen en wordt hierdoor door velen beschouwd als een der groten uit de literatuurgeschiedenis samen met Tolstoj en Gorki, persoonlijke vrienden van hem. Ook zijn theaterteksten worden vandaag de dag nog over de hele wereld herwerkt en opgevoerd. Door zijn beroep als arts kwam hij voordurend in contact met menselijke ellende, ziekte en dood, ervaringen die zijn kennis over de menselijke psyche verrijkten en een belangrijke inspiratiebron werden voor zijn literair werk. Hij stopte uiteindelijk in 1886 met zijn dokterspraktijk om zich volledig te wijden aan de literatuur. Tsjechov stierf in 1904 aan Tuberculose. Door deze ziekte was hij verplicht zich terug te trekken uit Moskou en op Jalta te gaan wonen. Tsjechov was daardoor ver verwijderd van het theater waar Stanislavski , de Russische acteur en regisseur, zijn theaterteksten vertaalde naar het toneel. Dit gebeurde niet altijd naar de zin van Tsjechov, hij schreef zijn teksten als komedies die de tragiek van het leven in scene zetten. Hij wilde dat het tragisch bestaan van de personages werd opgevoerd als iets wat het midden houdt tussen tristesse en hilariteit. Stanislavski vertaalde zijn teksten vaak naar zwaarwichtige tragedies. Stanislavski was overigens ook degene die Tsjechov bleef aanmoedigen om theaterteksten te schrijven en weg te stappen van Tsjechovs grote voorkeur voor het kortverhaal. Tsjechov schreef vele brieven naar Stanislavski om dit misverstand aan te kaarten. Er ontstond een haat –liefderelatie tussen deze twee personen. Ook Olga Knipper, de vrouw van Tsjechov, die actrice was en vaak in zijn stukken meespeelde, ontving brieven van haar man. Zij probeerde om zijn stukken in een juister perspectief te spelen. Hij stierf in Duitsland en een week later kwam zijn lichaam per trein aan in Moskou om te worden begraven. Op de wagen die zijn kist voerde stond ‘verse oesters’ geschreven. Gorki was hier razend om. Alsof dat niet erg genoeg was, volgde een massa mensen de rouwstoet van Generaal Keller, wiens lichaam met dezelfde trein werd getransporteerd, in plaats van die van hun geliefde Tsjechov. Dit is een tafereel dat gestolen kon zijn uit één van zijn eigen verhalen.
5
b. Zijn werk In 1880 publiceerde Tsjechov zijn eerste korte verhalen in het Peterburgse blad ‘De Libelle’ onder het pseudoniem Antosja Tsjechonte. Vaak betrof het nog boertige schetsen over grappige onderwerpen zoals schoonmoeders. In 1884 verscheen zijn eerste bundel. Tsjechov/Tsjechonte had bij een breed publiek succes met zijn verhalen maar langzamerhand begon ook de literaire belangstelling toe te nemen, onder meer van A. Soevorin, in wiens bekende dagblad ‘Nieuwe Tijd’ hij vanaf 1886 de meeste van zijn verhalen publiceerde. In 1888 ontving Tsjechov de Poesjkinprijs voor de bundel In de schemering. Rond 1888 heeft Tsjechov ook definitief zijn unieke niveau als schrijver van korte verhalen gevonden. De 58 verhalen geschreven van het begin van dat jaar tot aan zijn dood, verschaffen hem een speciale plaats in de wereldliteratuur. Het zijn stuk voor stuk juweeltjes. Tsjechov wordt dan ook beschouwd als de grootste Russische schrijver van korte verhalen, door sommigen zelfs in de wereldliteratuur. Op een karakteristieke rustige toon schrijft Tsjechov over een bonte verzameling van mensen, onderwerpen en problemen, waarbij hij streeft naar een diepe, veelzijdige psychologische analyse. Hij toont zich vooral waarnemer, heeft een hekel aan preken. Tsjechov wijdt in zijn verhalen veel aandacht aan conflicten, onderzoekt alle aspecten van het conflict, maar suggereert zelden een oplossing. Veel van zijn verhalen hebben een open einde. Tsjechov mag ook tot de grootste Russische dramaturgen worden gerekend. Zijn werk wordt wereldwijd nog steeds met grote regelmaat op de planken gebracht. In het begin van de jaren 80 van de 19e eeuw schreef Tsjechov al diverse eenakters en in 1887 ging zijn eerste serieuze toneelstuk Ivanov in première. Het volgende toneelstuk, De Bosgeest, dat in 1889 in première ging, werd echter een mislukking. De Peterburgse première van het toneelstuk De Meeuw werd eveneens een fiasco en Tsjechov nam zich even voor nooit meer een toneelstuk te schrijven. Nadat De Meeuw echter door het Moskouse kunsttheater op de planken werd gebracht kwam het grote succes. Met Oom Wanja (1899) (met Olga Knipper, zijn vrouw, als Yelena) en De drie zusters (1901) werd zijn naam als toneelschrijver definitief gevestigd. Op zijn sterfbed rondde hij nog De Kersentuin (1904) af. Tsjechov stond met zijn toneelwerken aan de basis van het psychologisch realisme en schiep het zogenaamde ‘stemmingstheater’: personages die zich doorheen het hele stuk proberen te ontworstelen aan hun uitzichtloze of saaie situatie. Hij had kritiek op de parasiterende burgerij en sympathie voor de gewone man, en werd later door de eerste communistische machthebbers als voorbode van de revolutie beschouwd.
6
III.
Drie Zusters
a. Korte inhoud Drie Zusters speelt zich af in een kleine stad op het Russische platteland van rond de eeuwwisseling (19de - 20ste eeuw). Weduwnaar en brigadecommandant Prozorow verlaat de hoofdstad Moskou om bevelhebber te worden in een kleine provinciestad. Als hij sterft, laat hij een zoon Andrej en drie dochters, Irina, Masja en Olga na. De drie zusters verlangen met alle vezels van hun lichaam naar de schittering van Moskou waar ze hun jeugd doorbrachten. Het stuk begint op het verjaardagsfeestje van Irina. Verscheidene mannen komen naar de kleine stad en het feestje en spreken de zusters over een nieuw leven. De meisjes zijn vol hoop en verlangen. Al gauw slaat echter de verveling toe. Elke dag is hetzelfde en er verandert niets wezenlijks. Maar wanneer deze mannen na verloop van tijd, na veel beloftes en gefilosofeer één voor één de stad verlaten, blijven de zussen alleen achter. Elk sprankeltje hoop dooft uit en ze leggen zich neer bij het leven dat ze leiden en dat ze nooit naar Moskou zullen terugkeren.
b. Waarom Drie Zusters? Met Drie Zusters vertelt de Spelerij het verhaal van jonge mensen die vol grote dromen en ambities zitten. Er is nog zoveel mogelijk en het leven lacht hen toe. Vol geloof storten ze zich in het leven maar algauw blijkt het niet evident deze grote dromen waar te maken. Het is het verhaal van de zoekende mens. Een zoektocht naar geluk, naar vervulling en naar het onbereikbare. Deze jonge mensen ontdekken echter dat het leven soms anders loopt dan je verwacht had, dat anderen je dromen ontkrachten of dat je zelf niet de moed hebt deze idealen na te jagen. Vandaag de dag hebben jonge mensen duizenden keuzes, ze willen het beste van het beste bereiken maar dit kan al gauw verlammend gaan werken. Als alles kan en alles mag, wat is dan de beste keuze? Wie word ik dan? Op een dag word je misschien wakker en heb je alle verkeerde keuzes gemaakt. Mensen lijken het steeds moeilijker te hebben met verandering, in een wereld die juist steeds sneller en radicaler verandert. Men houdt vast aan dat wat zekerheid biedt, en kijkt terzelfdertijd verlangend uit naar nieuwe tijden, een ander leven. De menselijke mogelijkheden zijn beperkt, en wanneer neem je je leven in handen? Is het soms niet makkelijker te aanvaarden wat op je pad komt? Schik je je in je lot of zal je er alles aan doen om te bereiken wat je wil? Het is een verhaal over de zin en de onzin van het bestaan. Moeder, waarom leven wij. Zoals in het stuk vaak wordt aangekaart: geluk bestaat niet. Maar is dat werkelijk zo, of zijn wij soms blind voor de dingen die ons wel gelukkig maken? We kijken alleen naar wat we niét hebben, en vergeten daardoor soms wat zich vlak onder onze neus bevindt. Of is het net goed om de lat zo hoog mogelijk te leggen en je grenzen te verleggen? Men klampt zich vaak vast aan anderen, in de hoop een nieuwe weg te kunnen inslaan. In de hoop meegetrokken te worden in een nieuwe richting. Maar wat als anderen je de rug toekeren? Iedereen kiest uiteindelijk toch voor zichzelf. Is de mens sterk genoeg te kiezen voor wie hij zelf is en wat hem gelukkig maakt? Al deze vragen en thema’s spreken regisseuse Paula aan. Zij zoekt graag het klein-menselijke op. Hoe de mens op zoek gaat naar geluk met de beperkingen die horen bij het mens-zijn. Welke toneelschrijver heeft deze zoektocht beter beschreven dan Tsjechov? Zijn stukken vertellen mooie, grote verhalen en hoewel wij deze stukken graag tragisch opvoeren, schreef hij ze initieel als komedies. De combinatie tussen vrolijkheid en tristesse, tussen hoop en wanhoop, heeft hij als geen ander beschreven. 7
Hoewel hij schreef over het leven in Rusland, voelen zijn stukken op een manier ook Vlaams aan. Er hangt een waas van melancholie en zelfdestructie over zijn geschriften. De mens die vastzit in de (Vlaamse) ‘klei’. Een extra element werd toegevoegd om de dramatische én de komische nadruk te vergroten. In de versie van De Spelerij worden de drie zussen door mannen gespeeld. Zij zijn wel gekleed in jurken maar spelen geen vrouwen. Ze gedragen zich niet vrouwelijk maar spreken gewoon de tekst uit als mannen, staan ook als mannen. Hier en daar nodigt de tekst uit tot een vrouwelijk gebaar, maar het worden nooit maniertjes. Ook de stem wordt niet verhoogd. Dit verhoogt de breekbaarheid van deze vrouwen. Ze staan letterlijk in hun hemd. Je bekijkt de zussen op een andere manier, maar je accepteert dat je naar vrouwen kijkt. Het is bijzonder ontroerend te ontdekken hoe vrouwen spreken over hun verlangens over mannen als dit door mannen gespeeld wordt. Het is een code die het publiek uitdaagt om met een ander oog te kijken. Om dit alles is dit universele stuk een geweldig mooie voorstelling om te maken voor De Spelerij. De Spelerij nodigt mensen uit met dit stuk zichzelf in vraag te stellen. Wie ben je? Wat wil je in het leven? Geef nooit je dromen op en blijf verlangen!
c. Drie Zusters voor een jong publiek Het is een doel van De Spelerij om zoveel mogelijk jongeren naar hun voorstellingen te krijgen: - omdat de verhalen die verteld worden universeel en herkenbaar zijn - omdat we op een open uitdagende manier thema’s aanpakken en bespreekbaar maken - omdat we via workshops, rondleidingen, voor- en nagesprekken…de drempel naar theater willen verlagen - omdat via workshops talenten van jongeren worden herkend of aangewakkerd en dat is cruciaal op die leeftijd - omdat jongeren van nu het publiek van morgen zijn, we willen ze laten kennis maken met de magie van theater. Ook Drie Zusters heeft de typische stijl van De Spelerij. Herkenbaar, universeel en een vorm die jongeren aanspreekt. Op die manier maken ze niet alleen kennis met thema’s, maar ook met Anton Tsjechov en het theater als vorm. We hopen dat dit jongeren aanspoort tot kritisch denken, een eigen mening vormen en een liefde ontwikkelen voor cultuur en esthetiek.
d. De tekst De bewerking van de tekst gebeurde door Peter De Graef. Tijdens de repetities werd er gespeeld, gekeken, geschrapt in overleg met Paula en met de drie acteurs. Fragment Olga
Wanneer komen de vastenavondzangers?
Irina
Ze hadden om een uur of negen afgesproken, zo meteen dus …
8
Masja
(verzint zingend) Ik heb een huisje met een tuintje en een bloempje voor het raam.
Irina
(verzint ook zingend / lacht) Het is rood met een geel hartje maar niemand kent de naam.
Olga
(verzint evenzeer zingend / alle drie lachen) Olala ola ola ola wat een amalgaam.
Masja
Kom we nemen er nog één. En ik ga mee naar Moskou met jullie. Ik kom niet alleen in de zomer. Ik neem Bobik mee en ik ga naar de universiteit. Voilà.
Irina
Welke!? Je hebt twee universiteiten in Moskou.
Masja
In Moskou is één universiteit.
Irina
Twee! Ik zweer het u! Er zijn er twee.
Masja
Voor mijn part zijn er drie. Hoe meer universiteiten, hoe beter toch!?
Irina
Dat wel, maar er zijn er twee. En als u dat niet horen wil, als u dat niet aanstaat, wat ik zeg, dan hou ik mijn mond.
Masja
Ik kan ook naar de andere kamer gaan als je dat prettiger vind. (staat op gaat weg)
Olga
En de vastenavondzangers dan!? Die staan hier zodadelijk!
Irina
De komen niet heb ik vernomen …. Die waren afgelast heb ik gehoord Ik neem aan, ik neem aan dat het te maken heeft met Bobik, zij denkt dat hij ziek is, ik weet het niet en het kan mij ook niks schelen. Maar er zijn twee universiteiten in Moskou. De oude en de nieuwe. Voilà. (Masja weg)
Olga
Is Bobik ziek!?
Irina
Het is niet Bobik die ziek is. Zij is het zelf hier (wijst naar haar hoofd)
Olga
Hè wat jammer. Ik had me verheugd op een vrolijke avond. Maar als Bobik ziek is … Morgen breng ik iets leuks voor hem mee.
Irina
Ik heb zelfs nog een middagslaapje gedaan omdat ik dacht dat we de hele nacht gingen dansen. Het is nog geen negen uur … Ik ga even naar buiten dan … (gaat af)
9
IV.
Suggesties voor de klas
a. Aanbod van De Spelerij - In de klas: Er komt iemand van De Spelerij in de klas een toneelworkshop geven als smaakmaker voor de voorstelling. Die workshop behandelt de thema’s uit Drie Zusters (dromen, verlangen, idealen, verliefdheid, keuzes-consequenties, melancholie, kennis vergaren en gebruiken, geluk-ongeluk, zelfkennis, verveling). Er wordt daarbij gebruik gemaakt van de input van de leerlingen rond die thema’s. Er worden scènes gespeeld en elke leerling krijgt feedback. De scènes worden nog een keer gespeeld zodat de verbeteringen zichtbaar worden voor de deelnemers. Zo maken ze kennis met een leerproces en met de inhoud van Drie Zusters (tijd: minimaal 2 lesuren). - In de school: De school (een bevlogen leraar) maakt de voorstelling Drie Zusters met zijn of haar leerlingen. Vanuit De Spelerij wordt er gecoacht en komt er regelmatig iemand langs voor begeleiding van het project. - In het theater: De leerlingen komen naar de voorstelling. Voorafgaande aan dat bezoek krijgen ze een voorbespreking en een workshop. (tijd : min 2 uur) na de voorstelling volgt er een nagesprek met de acteurs (tijd: 30 minuten).
b. Thema’s om mee te werken Verlangen/dromen Voorbeeld: jij droomt over een carrière als voetballer. Het is een brandend gevoel dat je niet kunt tegenhouden. Misschien train je keihard en ben je al elke dag bezig met voetballen. Misschien heb je nog nooit gevoetbald. Het gevoel is even heftig. Maar komt de droom uit? Voorbeeld: je bent al jaren verliefd op iemand van de klas. Je ziet jezelf met deze persoon reizen, naar de cinema gaan, kussen, trouwen…doe jij iets met dit gevoel of niet? Idealen Voorbeeld: je ziet jezelf als iemand die ooit een groot bedrijf zal leiden. Jij bent de ideale baas! Alleen, dan zal je wel wat harder moeten werken voor je examens…Jij denkt echter; het lukt me sowieso. Voorbeeld: je ideale vakantie, die heb jij al uitgedokterd. Je hebt echter geen geld om het te betalen…zal je een manier vinden om toch deze vakantie te beleven? Voorbeeld: jij hebt voor jezelf uitgemaakt dat je nooit iemand zal pesten. Je ziet jezelf als een tolerant persoon en wil dat graag zo blijven. Er komt echter iemand nieuw in de klas en al jouw vrienden pesten deze leerling. Als jij achterblijft, vrees je dat je ook gepest zal worden. Blijf je trouw aan je idealen? Of kies je voor een bepaald soort veiligheid? Verliefdheid
10
Voorbeeld: je bent erg verliefd op iemand van je klas. Doe jij iets met deze gevoelens? Of ben jij verliefd in stilte? Voorbeeld: je bent niet echt verliefd op iemand, maar zou het graag zijn. Je ziet in elk vriendelijk woord van een meisje een teken dat ze misschien een oogje op je heeft maar zeker weten doe je het niet. Je hoopt het. Keuzes maken- consequenties Voorbeeld: je bent al jaren met je vriendinnetje. Ook als er eens iets misgaat, blijven jullie bij mekaar. Echter, ze verhuist naar een andere stad en gaat van school af. Op dat moment bekent de mooiste meid van de klas dat ze jou wel ziet zitten. Kies je voor haar of blijf je trouw? Wat doe je als je vriendinnetje moet verhuizen omwille van iets wat ze gedaan heeft op school? En wat doe je als je vriendinnetje toch opeens weer opduikt? Melancholie Voorbeeld: je ouders zijn gescheiden. Verlang jij naar de tijd toen jullie nog allemaal samen woonden? Hoop je ergens nog op een verzoening? Of heb je je erbij neergelegd? Kennis vergaren-gebruiken Voorbeeld: Jij wil dokter worden. Voor het toelatingsexamen moet je echter extra studeren. Zal je dit doen? Of spendeer je je tijd liever aan andere dingen? Vind je het nuttig om te leren? Of vind jij leren niet nodig om er te geraken in het leven? Geluk-ongeluk Voorbeeld: je vriendin heeft rijke ouders. Ze heeft een zwembad thuis, een iphone, heel veel dure kleren. Jij kijkt naar haar leven en voelt je ongelukkig over het jouwe. Maar wat jij niet weet is dat haar ouders heel vaak ruzie hebben en ze zich eenzaam voelt. Wie is er gelukkig? Ben jij niet even gelukkig thuis, met je broers en je ouders die elkaar heel graag zien, maar wil je dat niet zien? Wat bepaalt waarom je gelukkig bent? Zelfkennis Voorbeeld: morgen is er een belangrijk examen. Maar vanavond is er een feestje waar iedereen absoluut wil aanwezig zijn. Jij weet echter dat je er dan morgen niks van zal bakken. Je blijft thuis omdat je beseft dat jij anders ongelukkig zal zijn met de lage punten. Verveling Voorbeeld: het is vakantie. Je vrienden zijn op reis en je ouders moeten werken. Elke dag lijkt hetzelfde en je verveelt je. Er lijkt niets te gebeuren, of alles lijkt te gebeuren zonder jou.
c. Voor- en nabespreking Het is uit ervaring gebleken dat jongeren zich graag laten verrassen. Daarom is het misschien aangewezen in de voorbespreking te focussen op de persoon van Anton Tsjechov, het verhaal, De Spelerij en de acteurs. Toets hun kennis i.v.m. deze onderwerpen en koppel aan actualiteit. Onderstaande vragen kunnen richtlijnen zijn: - Wat vind je van de titel? - Ken je de acteurs? Waarvan? 11
- Wat weet je van Anton Tsjechov? - Wat vind je van de thema’s? Zijn ze herkenbaar? -… Bij de nabespreking kan u gebruik maken van onderstaande vragen: - Beantwoordde de voorstelling aan jullie verwachtingen? - Waarom wel/ waarom niet? Leg uit. - Welk effect had de aanpak van De Spelerij op de voorstelling? - Verandert dit iets aan de inhoud? - Kwamen de thema’s van het stuk goed tot uiting? - Hoe speelde decor een rol? - Hoe speelde belichting een rol? - Hoe speelde muziek een rol? -…
d. Lessugesties Dit zijn enkele suggesties voor oefeningen die u in de klas kan doen nadat de jongeren het stuk gezien of gelezen hebben: - Neem de 3 personages en bepaal voor elk van hen hun specifieke rol in het verhaal. Kijk dan verder en bepaal wat ze anders hadden kunnen doen en waarom ze het wel of niet deden. - Bepaal het karakter van de 3 personages. Laat de jongeren in klasverband de verschillende eigenschappen van de personages opsommen. Schrijf deze allemaal op het bord. Bepaal daarna in groep en in overleg welke 2 woorden het personage best omschrijven. - Schets een conflictsituatie die zich zou kunnen voordoen tussen de drie zussen. Bijvoorbeeld: Irina, de jongste is een spelletje aan het spelen met Olga. Masja verveelt zich echter en komt het spel storen. Verdeel de klas in groepjes van 3, laat hen een conflict bedenken tussen drie zussen en laat hen het scenario uitschrijven en omzetten in een dialoog. Elk groepje mag nadien zijn dialoog voor de klas brengen. - Laat de jongeren voor elk personage een liedje uitzoeken dat best bij haar karakter en de situatie past. Laat hen argumenten aanbrengen. - De Drie Zusters werd al ontelbare keren opgevoerd. Zoek op internet naar foto’s en beeldmateriaal van vorige producties en laat hen vergelijken met de opvoering van De Spelerij.
12
V.
Beeldmateriaal
a. Foto’s en beeldmateriaal kunt u vinden op www.despelerij.be Trailer: http://www.youtube.com/watch?v=YXIuQ3GO4Qo&noredirect=1
13
