nieuwsbrief
PB- PP
BELGIE(N) - BELGIQUE
Jaargang 1 nr. 1 I maart 2014 I afgiftekantoor 3680 Maaseik Mgr. Koningsstraat I erkenningsnummer P910715
Geachte lezer
Editoriaal
In tijden van overinformatie wil ZMK toch van start gaan met een publicatie om ons ziekenhuis in de kijker te zetten. We zijn er immers van overtuigd dat er heel wat goede geneeskunde wordt uitgevoerd in ZMK en dat ZMK niet moet onderdoen voor anderen. We willen hiermee dan ook naar buiten komen, teneinde de eigen mensen van het ziekenhuis, maar ook onze omgeving hierover te informeren. Dit zal echter op een beknopte en bevattelijke manier gebeuren, op een 6-tal pagina’s in een 3-tal edities per jaar. Bedoeling is algemene informatie ter beschikking te stellen, begrijpbaar voor volwassenen met enige interesse in de gezondheidszorg. Terugkijkend op het voorbije jaar 2013 moeten we vaststellen dat ZMK het al bij al nog niet zo slecht gedaan heeft. In deze ‘economische crisistijd’ slaagde ZMK er toch in het aantal opnames met overnachting van 2012 te evenaren en het aantal dagopnames te doen toenemen met 2,5 %. We hebben nu 16.650 opnames per jaar. Opvallend is dat de gemiddelde ligduur met meer dan 1 dag gezakt is op 2 jaar tijd. Een betere doorstroming van geriatriepatiënten naar de rusthuizen, snellere en kortere observaties bij interne, met ook verschuiving naar meer ambulant uitgevoerde onderzoeken in de polikliniek, alsook nieuwe chirurgische technieken kunnen dit verklaren. Hiermee vervult ZMK een maatschappelijke opdracht om gezondheidszorg steeds efficiënter te organiseren. De ziekenhuizen staan immers voor de taak om bij een veroudering van de bevolking steeds meer zorg aan te bieden met slechts een lichte stijging (enkel indexering?) van de budgetten. Tevens zullen we dit moeten doen met meer en meer aantoonbare kwaliteit. Dit betekent dat de artsen en het ziekenhuis zullen verplicht worden meer en meer zaken centraal te registeren. Een eerste benchmark van indicatoren in het Vlaams ziekenhuisnetwerk van Leuven toonde alvast aan dat ZMK hierbij bij de betere van de klas scoort. In de loop van dit jaar zullen de eerste indicatoren gepubliceerd worden op onze website (www.zmk.be). Tot slot verwijs ik nog graag naar de geplande en lang verwachte nieuwbouw van ZMK. In de zomer van 2013 werd bij de bevoegde Vlaamse commissie (VIPA) ons bouwdossier ingediend, dat volledig en ontvankelijk werd verklaard. We hopen zo snel mogelijk de goedkeuring voor het vrijgeven van de financiële middelen van de Vlaamse overheid te bekomen. De werken zouden dan mogelijks al 1 maand later kunnen aanvangen. Wanneer de eerste steen gelegd zal worden, verneemt u zeker nog in de pers.
Dr. M. Rosseel Hoofdgeneesheer ZMK
www.zmk.be campus maaseik • mgr. koningsstraat 10 • 3680 maaseik • tel. 089 50 92 00 • fax 089 50 92 06 campus bree • rode kruislaan 40 • 3960 bree • tel. 089 50 98 00 • fax 089 50 98 04
Pijnkliniek dr. Kevin Lathouwers
Pijn en voornamelijk chronische pijn is een breed maatschappelijk probleem. Een op vijf Europeanen lijdt aan chronische pijn, in België wordt dit geschat op circa 2.900.000 mensen (27%). Chronische pijn ondermijnt niet alleen de mogelijkheid van de patiënten om een productief professioneel, sociaal en gezinsleven te leiden, maar is ook een zware belasting voor de maatschappij en de Europese economieën. De directe en indirecte kosten voor Europa worden op bijna €300 miljard in de EU, of ongeveer 1,5-3% van het BBP (Bruto Binnenlands Product) geraamd. Voor rugpijn bijvoorbeeld, vormen consultaties bij zorgverleners het leeuwendeel van de kosten in de gezondheidszorg. Ze worden geraamd op €187 miljoen voor België. Chronische pijn wordt gedefinieerd aan de hand van tijd; het wordt beschreven als “pijn zonder duidelijke biologische waarde die aanhoudt na de normale tijd waarin weefsel heelt (meestal drie maanden)”. Chronische pijn heeft veelerlei gevolgen voor de patient; op het activiteitsniveau, socio-economische gevolgen en op de kwaliteit van het leven. Hierdoor kan het geklasseerd worden als een ziekte op zich. De behandeling van chronische pijn kende de laatste decennia belangrijke evoluties. Enerzijds werd aangetoond dat de multidisciplinaire aanpak van pijn essentieel is. Anderzijds werden de interventionele pijnbehandelingstechnieken meer selectief en onderzocht op evidentie en veiligheid. Sinds augustus 2013 zijn deze behandelingen ook mogelijk in het Ziekenhuis Maas en Kempen. Ongeveer 80% van de ingrepen wordt uitgevoerd op de axiale wervelkolom waarbij we pijn uitstralend naar de bil, heupen tot in de voeten (lumboischialgie) en pijn tot in de nek, hoofd en schouders en armen (cervicobrachialgie) bedoelen. Meestal ligt de oorzaak bij een hernia of degeneratief lijden zoals artrose een neuroforamineel stenose. Er wordt zo weinig mogelijk gewerkt met corticoïden maar meer met het rechtstreeks effect van radiofrequente technieken op de zenuwbanen. De overige 20 % van de behandelingen zijn selectieve blokkades van perifere zenuwen of zenuwknopen
nieuwsbrief \ editie 01
voor bepaalde types chronische hoofdpijn, maar ook voor agressieve kankerpijn waarbij we het sympatische systeem benaderen. Op deze manier kan de levenskwaliteit verbeterd worden en zijn er minder sterke pijnstillers nodig zoals opiaten. Dit zijn zeer goede analgetica, maar sufheid, nausea, verminderde eetlust en obstipatie zijn niet te vermijden nevenwerking. Na de pijnvermindering door interventionele technieken is de multidisciplinaire aanpak zeer belangrijk, waarbij we de patiënten motiveren met een heel team. De rugkliniek en kinesisten zullen de tonificatie van de spieren en activering van de patiënten voor ogen hebben. Hierdoor zal het effect van de behandeling kunnen verlengd worden. Daarnaast werken we samen we met een team psychologen die de patiënten zullen screenen naar hun omgang met pijn. De juiste copingmechanismen bij een excacerbatie zullen bepalen of de patiënt zal leven met zijn pijn of geleefd worden door zijn pijn. Deze aanpak in team wordt nu ook in het ziekenhuis aangeboden bij alle patiënten. Er zal extra aandacht besteed worden aan bewustmaking en sensibilisering omtrent het scoren van pijn. Patiënten die een hoog risico hebben op het ontwikkelen van chronische pijn zullen gescreend worden en opgevolgd worden door het algologisch team. Binnen dit multidisciplinaire team wordt een prominente rol gelegd voor de verpleegkundige. De invoering van het algologisch team zal er voor zorgen dat de chronische pijnpatiënten adequater behandeld zullen worden en het gehele ziekenhuis zal laten evolueren naar een efficiënter pijnbeleid. Dr. Kevin Lathouwers Pijnliniek ZMK: • Anesthesist - pijntherapeut • Afspraken via Centraal Afsprakenbureau op 089 50 92 40 • De dienst pijnkliniek is dagelijks te bereiken op 089 50 92 38
\ medisch katern \
HPV-vaccinatie ENKEL VOOR JONGE MAAGDEN? (Nathalie Theunissen, stagiair geneeskunde en Dr. Rika Hendrickx, gynaecoloog dienst gynaecologie ZMK) dr. Rika Hendrickx
Het humaan papillomavirus, ook ‘HPV’ genoemd, is een veelvoorkomend virus dat de huid en de slijmvliezen infecteert. Er zijn meer dan 150 HPV typen. Ongeveer 30 HPV typen worden alleen door direct genitaal contact verspreid. Deze ‘genitale’ HPV typen zijn: 1) ‘hoog risico’ – dit betekent dat ze bepaalde vormen van kanker (meestal baarmoederhalskanker) kunnen veroorzaken bij voortdurende infectie, of 2) ‘laag risico’ – dit betekent dat ze geen verband hebben met kanker, maar oorzaak kunnen zijn van genitale wratten. HPV-besmettingen worden ook in verband gebracht met kanker van de vagina, de vulva (het uitwendige deel van het vrouwelijk geslachtsorgaan), de anus, de penis en sommige mond- en keelkankers. Al deze kankers zijn wel veel zeldzamer dan baarmoederhalskanker. Gardasil° en Cervarix °beschermen tegen de twee typen HPV die 70 procent van het aantal gevallen van baarmoederhalskanker veroorzaken (typen 16 en 18). Gardasil° beschermt daarnaast tegen de twee typen die de meeste gevallen van genitale wratten veroorzaken (6 en 11). Condooms kunnen enige bescherming bieden . Ze kunnen een infectie echter niet compleet voorkomen, want de genitale zone wordt niet geheel bedekt. Men gaat er van uit dat met condooms
50 % van de HPV besmettingen worden voorkomen. Het is belangrijk om te weten, dat het hebben van meer dan één seksuele partner het risico op HPV verhoogt. Maar het is ook mogelijk om het virus van slechts één persoon te krijgen. Een HPV-infectie kan niet met antibiotica of andere beschikbare medicijnen worden behandeld. Gelukkig gaat het virus meestal vanzelf weg of wordt het door het lichaam onderdrukt, zonder problemen te veroorzaken. Als de infectie echter blijft bestaan, is er alleen behandeling mogelijk van de abnormale cellen die zich vormen. Bijvoorbeeld: genitale wratten kunnen worden behandeld met gel, crème, laser- of andere technieken. Ook kunnen pre-kankercellen worden verwijderd uit de baarmoederhals via een chirurgische ingreep zoals een LLETZ- conisatie (een techniek met elektrische energie) of lasertherapie. Wanneer zich al invasieve baarmoederhalskanker heeft ontwikkeld zijn meestal hysterectomie (verwijdering van de baarmoeder) en chemotherapie nodig. Bedenk goed: HPV is niet een teken dat u of uw partner ontrouw is geweest. HPV kan vele jaren ‘slapend’ aanwezig zijn voordat het met een test wordt ontdekt. Uw partner kan HPV al heel lang hebben, en het kan onmogelijk worden vastgesteld wanneer of van wie ze het heeft gekregen. Om na te gaan of een man besmet is door het HPV virus zouden er uitstrijkjes van verschillende plaatsen van de penis en het scrotum genomen moeten worden. Deze test is
vooralsnog geen standaard. Omdat HPV zo veel voorkomt is het moeilijk het helemaal te vermijden. Naar verwachting zult u op een bepaald moment in uw leven HPV krijgen. Seksueel contact met slechts een partner kan genoeg zijn om het virus te krijgen of te verspreiden. Zelfs gevaccineerde vrouwen kunnen echter nog steeds worden geïnfecteerd met een van de HPV typen waartegen het vaccin niet beschermt. Om deze en vele andere redenen zijn er een aantal leefregels die men kan volgen: • Het aantal seksuele partners beperken. • Condooms gebruiken. Condooms bieden geen volledige bescherming tegen HPV. Gebruik van condooms verkleint het risico op een HPV-infectie significant . Daarnaast bieden condooms bescherming tegen andere seksueel overdraagbare aandoeningen zoals HIV. • Roken beperken, het kan namelijk verhinderen dat het immuunsysteem van het lichaam effectief werkt en daardoor het “natuurlijk” opruimen van het virus verhinderen. • Neem een foliumzuursupplement – zoals wordt aanbevolen voor zwangere vrouwen. Een recent onderzoek heeft uitgewezen dat vrouwen met een hoger folaat niveau – een soort vitamine B – minder kans hadden om een nieuwe HPV-infectie te krijgen. En als er al een HPV-infectie was, was er een kleinere kans op voortduring ervan.
nieuwsbrief \ editie 01
Een negatieve HPV test betekent dat u de volgende 5 jaar vrijwel geen risico loopt om ziekte of kanker van de baarmoederhals te krijgen.
Er wordt echter gedacht dat oude HPV-infecties zich jaren later kunnen ‘her activeren’, meest waarschijnlijk door veranderingen in uw immuunsysteem. (Daarom is het zo belangrijk om uw immuunsysteem gezond te houden, door goed te eten, te bewegen en niet te roken. Sommige experts geloven ook dat het nemen van een foliumzuursupplement helpt.) Bovendien: als u seksueel contact heeft met een nieuwe partner kunt een HPV-infectie krijgen met een ander type van het virus. Australië heeft sinds 2007 het quadrivalente HPV-vaccin opgenomen in het nationale vaccinatieprogramma (Gardasil°). Dit vaccin biedt ook bescherming tegen de typen van het HPV-virus die genitale wratten veroorzaken. Dit vaccin wordt in Vlaanderen sedert september 2010 gratis ter beschikking gesteld voor de vaccinatie van meisjes die in het eerste jaar secundair onderwijs zitten of die twaalf jaar oud zijn. Voor oudere meisjes (van 12 tot 18 jaar) is het vaccin niet gratis, maar wordt het gedeeltelijk terugbetaald door de ziekteverzekering zodat het vaccin normaal 11,60 euro per dosis kost i.p.v. 118,4 euro. Meisjes die ouder zijn en al een eerste vaccin kregen vóór hun 19de verjaardag, komen ook in aanmerking voor terugbetaling.
In totaal zijn er drie vaccins over een periode van 6 maanden nodig. De tabel rechts toont aan dat er een duidelijk daling is van genitale letsels veroorzaakt door het HPV virus te zien is sedert het vaccinatie programma in Australië. Bij deze gevaccineerde jonge meisjes daalde het aantal gevallen van baarmoederhalskanker met 65 % en het aantal genitale wratten met 70 % .
nieuwsbrief \ editie 01
Werkzaamheid van het vaccin bij vrouwen met of zonder voorafgaande infectie of ziekte ten gevolge van HPV 6, 11, 16 of 18 , m.a.w. een groep van vrouwen die het best de “algemene populatie vrouwen” benaderd, werd bestudeerd en toonde aan dat de groep die alsnog een vaccinatie kreeg 68% minder langdurige HPV infecties (type 16 en 18) en 47 % minder letsels kreeg (zowel alle stadia van de baalmoederhals letsels als de genitale wratten). Als men deze studie uitvoerde bij de algemene populatie van mannen dan
werd er in de gevaccineerde groep 68 % minder genitale wratten gevonden. Men zou dus kunnen overwegen om ook onze zonen, net zoals in Oostenrijk, te vaccineren. Zo hebben ze zelf veel minder kans op genitale wratten en zullen ze veel minder snel meisjes met HPV kunnen besmetten. Volwassenen die een nieuwe partner kiezen opteren vaak om zich eerst te laten testen op Soa’s (hepatitis, Aids, syfilis. HPV...) Misschien moeten ook deze mensen alsnog een HPV-vaccinatie overwegen.
Symposium palliatieve zorg en het levenseinde \ DONDERDAG 10 OKTOBER 2013 \ om met de grenzen van de wetgeving en onze eigen therapeutische (on)mogelijkheden? Dr. Dewitte verwees hierbij ook opnieuw naar het belang van een goede zorgplanning omtrent het levenseinde en welke rol men als arts of hulpverlener hierin kan opnemen.
Op donderdag 10 oktober 2013 organiseerde het Palliatief Support Team (PST) van Ziekenhuis Maas en Kempen samen met het huisvandeMens een avondsymposium over Palliatieve zorg en het Levenseinde in de Beurs te Maaseik. Ruim 80 geïnteresseerde huisartsen, specialisten en andere zorgverleners woonden het symposium bij. Op deze avond brachten de sprekers, dr. Tinne Geerts, dr. Harrie Dewitte en mevrouw Bieke Jansen, een voordracht waarin zij elk vanuit hun eigen achtergrond en werkveld de thematiek rond palliatieve zorg belichtten. Dr. Tinne Geerts is als geriater en palliatieve arts werkzaam bij Ziekenhuis Maas en Kempen, dr. Harrie Dewitte is naast huisarts ook werkzaam als LEIFarts en mevrouw Bieke Jansen is consulente bij het huisvandeMens te Maasmechelen. Het eerste deel van de avond bracht dr. Geerts een uitgebreide lezing aangaande de therapiebeperkingen en palliatieve zorg binnen de setting van het ziekenhuis. Centraal stond hierbij de verschuiving van het traditionele ‘Cure’ naar het nieuwe ‘Care’ zorgmodel. Door al tijdig het gesprek met de patiënt en diens familie aan te gaan en informatie over de therapeutische mogelijkheden en beperkingen te geven, kan men door een proactieve aanpak een goede ondersteunende zorg opstarten. Zorg wordt maatwerk!
Tijdens het tweede deel van de avond werd door mevrouw Jansen verder ingegaan op de dienstverlening die het huisvandeMens binnen de problematiek van het levenseinde kan bieden. Naast een luisterend oor bij vragen en problemen in de laatste levensfase geven zij ook praktische hulp bij het opstellen van wilsverklaringen. Daarnaast kan men bij hen eveneens terecht voor voordrachten of individuele informatieve gesprekken rond euthanasie en het levenseinde. Na een korte toelichting op de wetgeving rond patiëntenrechten en euthanasie, werd het belang van een vroegtijdige zorgplanning en een goede communicatie tussen alle betrokkenen door mevrouw Jansen extra onderstreept. Het symposium werd afgesloten door een boeiende lezing van dr. Dewitte waarin hij op kenmerkende wijze vanuit zijn eigen werkervaring en visie meer inzicht gaf in de huidige wetgeving en praktijk rond euthanasievragen. Hoe kan men als hulpverlener en betrokken arts op zoek gaan naar een voor de patiënt en arts aanvaardbare vorm van therapie of levensbeëindiging? Hoe gaat men
Na de lezingen konden er onder het genot van een hapje en een drankje nog wat vragen gesteld worden en werd de avond op gezellige wijze afgesloten.
VRAGEN OF INFORMATIE: ▫ huisvandeMens Maasmechelen: 089 777421 | www.demensnu.be ▫ Palliatief Support Team ZMK: 089 50 93 03 of 089 50 93 24
[email protected]
nieuwsbrief \ editie 01
\ NIEUWE SOFTWARE \
\ NIEUWE ARTSEN \ Op donderdag 6 juni 2013 startte dr. Rika H endrickx als gynaecologe op campus Bree. Zij volgde haar opleiding tot arts aan de KUL. Dr. Hendrickx zal samen met dr. Vanpeperstraete, dr. Dhaenens en dr. Willaert de dienst gynaecologie verder uitbouwen.
Op maandag 1 juli 2013 startten 2 nieuwe anesthesisten: dr. Patricia Hendrickx en dr. Kevin Lathouwers. Dr. Lathouwers gaat de pijnkliniek opstarten. Zij volgden beiden hun opleiding tot arts aan de KUL. Dr. Geypen heeft het team verlaten. Op donderdag 2 januari 2014 startte dr. Hanifi Yücel als endocrinoloog binnen ZMK. Hij volgde zijn opleiding tot arts aan de universiteit van Maastricht en specialiseerde zich op het UMC te Maastricht. Dr. Yücel zal samen met dr. Marcq de dienst endocrinologie - die deel uitmaakt van interne geneeskunde - verder uitbouwen. Op maandag 3 februari 2014 startte dr. Esther Aerts als abdominaal chirurg. Zij volgde haar opleiding tot arts aan de universiteit te Gent en specialiseerde zich in UZ Gent en OLV Aalst. Dr. Aerts zal de dienst abdominale heelkunde verder uitbouwen samen met dr. Bessemans en dr. Claessens. Op maandag 3 maart 2014 startte dr. Niels Peters als radioloog op campus Maaseik. Hij volgde zijn opleiding tot arts en röntgendiagnose aan de universiteit van Gent. Dr. Peters zal dr. Verstraeten vervangen die met pensioen ging.
ZMK is gestart met nieuwe software voor patiëntenadmini stratie, tarificatie en facturatie Sinds november 1998 werkt Ziekenhuis Maas en Kempen met de toepassing AXWare van Partezis voor het opvolgen van haar patiënten van inschrijving tot facturatie. Ondertussen zijn we 15 jaar verder en de patiënt staat nog steeds centraal, maar de technologie is zodanig geëvolueerd dat we een pakket nodig hebben dat alle informatie eigen aan een ziekenhuiscontact kan bundelen. Een ziekenhuiscontact begint altijd met een inschrijving en kan gevolgd worden door een of meerdere transfers en een ontslag. Gedurende een verblijf in een ziekenhuis gebeuren er op verschillende ogenblikken ook meerdere prestaties door een dokter, een radioloog, een laborant, een apotheker, .. die ieder met een eigen toepassing werken. Het nieuwe pakket moet alle informatie ontvangen uit de andere toepassingen en vertalen naar tarificatie. Bovendien moet het ervoor zorgen dat de facturatie vlotter verloopt naar de patiënt, de mutualiteit, de verzekering, .. . Tenslotte moet het ook al deze informatie inclusief de toegediende verzorging bundelen zodat we het kunnen doorgeven aan de desbetreffende overheid. Kortom, het basisplatform dat ZMK gebruikt is veranderd. Het voorbije jaar werd het nodige gedaan om de informatie uit het bestaande pakket over te nemen, het nieuwe pakket volledig op maat in te stellen, de koppelingen met de andere toepassingen te testen en onze medewerkers en dokters op te leiden. Vanaf 10 januari 2014 helpen we onze patiënten met de toepassing OAZIS van Xperthis.
\ ACCREDITERINGSNIEUWS \ ERKENNINGSNR.
DATUM
RUBRIEK
TITEL
13016630
26-09-2013
2
“Pneumokok anno 2013”
13016791
10-10-2013
2
“Palliatieve zorg en het levenseinde”
14001354
03-04-2014
2
“Schildklierfunctiestoornissen” “Begeleiding diabetes mellitus”
COLOFON Verantwoordelijke uitgever: dr. Maarten Rosseel, hoofdgeneesheer Vormgeving: www.impulscommunicatie.be Drukwerk: www.drukkerijpaesen.be
C.P.
NR. ORGANISATIE
1,5
7073
2
7073
in aanvraag
7073
