Economie in 2015 Kans of kater?

Economie in 2015 Kans of kater?

Nico Klene Economisch Bureau Doorwerth 6 november 2014

Wat verwacht ú: - kans ? - kater ?

2

Opbouw

- Buitenland: mondiale groei houdt aan - Nederland

3

VS: groei weer omhoog % jaar-op-jaar

5 3 1 -1 -3 -5 00

02

04

06

08

10

12

14 4

Bron: Thomson Reuters Datastream

VS: balansen gezinnen en bedrijven verbeterd Activa minus schulden in % BBP, 100 = langetermijngemiddelde

120 115 110 105 100 95 90 85 80 00

02

04

06 Bedrijven

08

10

12

14

Gezinnen 5


VS: sterke arbeidsmarkt % beroepsbevolking

x1000

11

600 400 200 0 -200 -400 -600 -800 -1000

9 7 5 3 04

05

06

07

08

Werkloosheid (l.a.)

09

10

11

12

13

14

Banengroei part. Sector (r.a.) 6


Groei wereldeconomie trekt aan PMI’s verwerkende industrie

PMI >50 - groei; <50 - krimp

65 60 55 50 45 40 35 30 07

08

09

10

Eurozone

11 China

12

13

14

VS 7


Mondiaal herstel door minder tegenwind

• Herstel financiële positie ver gevorderd (’balansherstel’) • Veel minder stress in het financiële systeem • Minder ombuigingen

8

Eurozone: risico’s sterk afgenomen %

8 7 6 5 4 3 2 10

11

12 Italië

13

14

Spanje 9


Eurozone: groeit weer - verdere groei verwacht % k-o-k

index

2,50

65 60

1,25 55 0,00

50 45

-1,25 40 -2,50

35 00

02

04

BBP (% k-o-k; l.a.)

06

08

10

12

14

Samengestelde Inkoopmanagersindex (r.a.) 10


Eurozone: waardedaling euro gunstig voor export US dollar per euro

1,40 1,35 1,30 1,25 1,20 12

13

14 11


China’s grote transformatie

12

Verwachtingen wereldeconomie 2014-2015 % mutatie

2014

2015

VS

2¼

3¾

Japan

1

1

China

7½

7

Opkomende markten

4½

4¾

Eurozone

1

<1¾

Wereld

3¼

4

Mondiale groei loopt op 13

Bron: ABN AMRO Economisch Bureau

Mondiale groei loopt op - maar er zijn risico’s ! • Geo-politiek (bijv. Oekraïne) • China koelt meer af dan verwacht (met financiële schokken) • Eurocrisis escaleert toch nog • Deflatie • Fed past monetair beleid sneller/meer aan dan verwacht

14

- Buitenland - Nederland: herstel lijkt door te zetten

15

Nederland uit recessie sinds midden 2013 BBP-groei in % k-o-k

2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 -0,5 -1,0 -1,5 -2,0 -2,5 05

06

07

08

09

10

11

12

13

14 16


Terugblik: Nederland bleef achter bij eurozone … BBP, % j-o-j

6 4 2 0 -2 -4 -6 05

06

07

08 Eurozone

09

10

11

12

13

14

Nederland 17


... door diverse groeiremmers

• Woningmarkt • Pensioenen • Bezuinigingen overheid • Werkloosheid Remmers zijn inmiddels minder sterk 18

Uiteenlopende ontwikkeling export - consumptie EUR miljard

135

75 74

125

73 115

72

105

71 70

95

69

85

68 05

06

07

08

Uitvoer (l.a.)

09

10

11

12

13

14

Consumptie (r.a.) 19


Het klassieke patroon van herstel

Export Investeringen Consumptie

20

Indicator exportorders wijst op exportgroei % j-o-j

PMI >50 - groei; <50 - krimp

70

16 12 8 4 0 -4 -8 -12 -16

60 50 40 30 00

02

04

06

08

10

12

14

Uitvoer binnenslands geproduceerde goederen (% j-o-j; l.a.) PMI exportorders (r.a.) 21

Bron: Thomson Reuters Datastream, CBS

Bezettingsgraad en investeringen stijgen 84

20

82

10

80 78

0

76

-10

74 72

-20 05

06

07

08

09

Bezettingsgraad (%; l.a.)

10

11

12

13

14

Bedrijfsinvesteringen (% j-o-j; r.a.) 22


Daling beschikbaar inkomen drukte consumptie % mutatie

3 2 1 0 -1 -2 -3 05

06

07

08

09

10

Reëel beschikbaar inkomen

11

12

13

14

15

Part. consumptie 23

Bron: CBS, CPB, ABN AMRO

Verbetering op de woningmarkt Sentiment woningmarkt in de lift

Dal lijkt bereikt

Neutrale stemming = 100

Prijzen en aantal transacties

115

105

220 200

95

105 180

85 95

75

160 140

65

85

55

120

45

75

05 06 07 08 09 10 11 12 13 14

100 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 Index huizenprijzen (l.a.)

Transacties (jaarbasis x1000; r.a.)

24

Bron: VEH (links); Thomson Reuters Datastream (rechts)

Kentering op arbeidsmarkt % j-o-j

%

2

6

3

3

4

0

5 6

-3

7

-6

8 91

93

95

97

99

BBP (% j-o-j; l.a.)

01

03

05

07

09

11

13

Werkloosheid (r.a.- invers) 25


Barometer staat op bestendige groei % j-o-j

Index

6

133 123

3

113 103

0

93 83

-3

73 -6

63 91 93 95 97 99 01 03 05 07 09 11 13 BBP (% j-o-j; l.a.)

Economisch-sentimentindicator (r.a.)

26


Samengevat: geleidelijk verder herstel

In 2014 BBP-groei ca. ¾% - in 2015 naar 1½%

dankzij uitvoer en investeringen consumptie lijkt inmiddels aangehaakt (2015: +) ombuigingen remmen groei echter iets af

Beperking gaswinning drukt groei in 2014 !

27


Lees meer van het Economisch Bureau op:

https://insights.abnamro.nl/category/economie/

App voor tablet en smart phone – zie App Store of Play Store

@ABNAMROeconomen Deze presentatie wordt u ter informatie aangeboden. Voordat u investeert in enig product van ABN AMRO Bank N.V., dient u zich te informeren over mogelijke restricties die u als gevolg van de op u van toepassing zijnde wet- en regelgeving ondervindt. ABN AMRO Bank N.V. heeft alle redelijkerwijs mogelijke zorg besteed aan de betrouwbaarheid van dit materiaal, aanvaardt echter geen aansprakelijkheid voor druk- en zetfouten. ABN AMRO Bank N.V. behoudt zich het recht voor deze presentatie te wijzigen. ABN AMRO Bank N.V. is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten te Amsterdam.

29

Nederland is concurrerend ! Score 1 – 7; 7 is beste 4,5

5,0

5,5

6,0

Zwitserland Singapore VS Finland Duitsland Japan Hongkong Nederland VK Zweden Noorwegen VAR Denemarken Taiwan Canada Qatar Nw-Zeeland België

30

Bron: World Economic Forum, Global Competitiveness Index 2014-2015

Vooruitzichten rente Nederland %

2013

2014

2015

ECB refi-rente

0,25

0,05

0,05

3-mnd euriborrente

0,3

0,0

0,0

10-jr staatsobligatie

2,2

1,1

1,7

31

Bron: ABN AMRO Economisch Bureau

Economie in 2015 Kans of kater?

Recommend Documents