Ecologisch onderzoek ten behoeve van het. monitoringsprogramma IJsselmeergebied, Zeeland en Zuid-Holland

Ecologisch onderzoek ten behoeve van het

monitoringsprogramma IJsselmeergebied, Zeeland en Zuid-Holland

Rapportnummer: Status rapport: Datum rapport:

20140421/rap02 definitief, versie 2 15 oktober 2014

Auteur: Projectleider: Kwaliteitscontrole:

D. (Dirk) van der Est D. (Dirk) van der Est A.H.M (Astrid) Boerkamp

Opdrachtgever:

Rijkswaterstaat Centrale Informatievoorziening T.a.v. Mevrouw G. Houkes Postbus 5023 2600 GA Delft

Dit rapport is digitaal gegenereerd en derhalve niet voorzien van een handtekening. De inhoud van de rapportage is aantoonbaar gecontroleerd en vrijgegeven.

INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING ........................................................................................................................................... 1 Aanleiding ...................................................................................................................................... 1 Doel ................................................................................................................................................ 1 Vereisten en verwijzing .................................................................................................................. 1 2 ONDERZOEKSGEBIED- EN METHODE ............................................................................................ 3 Te monitoren trajecten ................................................................................................................... 3 Onderzoeksmethode...................................................................................................................... 3 Indeling onderzoek en gegevensverwerking ................................................................................. 4 3 RESULTATEN REGIO IJSSELMEERGEBIED ................................................................................... 5 Inventarisaties ................................................................................................................................ 5 Onderzoeksmethodiek ................................................................................................................... 5 Resultaten onderzoeken ................................................................................................................ 5 Gegevensverwerking en knelpunten ............................................................................................. 6 4 RESULTATEN REGIO ZEELAND ....................................................................................................... 8 Inventarisaties ................................................................................................................................ 8 Onderzoeksmethodiek ................................................................................................................... 8 Resultaten onderzoeken ................................................................................................................ 8 Gegevensverwerking en knelpunten ............................................................................................. 9 5 RESULTATEN REGIO ZUID-HOLLAND .......................................................................................... 10 Inventarisaties .............................................................................................................................. 10 Onderzoeksmethodiek ................................................................................................................. 10 Resultaten onderzoeken .............................................................................................................. 11 Gegevensverwerking en knelpunten ........................................................................................... 11 6 ADVIES VOOR TOEKOMSTIGE MONITORING .............................................................................. 13 Advies toekomstige monitoring .................................................................................................... 13 Toelichting advies vervolgmonitoring regio IJsselmeergebied .................................................... 14 Toelichting advies vervolgmonitoring regio Zeeland ................................................................... 14 Toelichting advies vervolgmonitoring regio Zuid-Holland ............................................................ 14

BIJLAGEN Bijlage 1: Bijlage 2:

Monitoringstabel aanvullende monitoring voor 2019 Overzichtstabellen monitoring 2015-2019 per regio

1 INLEIDING Aanleiding Rijkswaterstaat moet bij het uitvoeren van bestendig beheer en onderhoud (vast gelegd in prestatiecontracten door de diverse regio’s) en bij het uitvoeren van kleinschalige ruimtelijke ontwikkelingen en inrichtingen rekening houden met beschermde Flora- en Faunawet-soorten. RWS heeft in dat kader besloten te werken met een gedragscode Flora- en Faunawet (FF-wet). RWS slaat haar data op in de Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF) en heeft daartoe een overeenkomst met voorheen de stichting Gegevensautoriteit Natuur (GaN) nu consortium Bij12 (verantwoordelijkheid van het IPO) gesloten. De stichting GaN heeft tot 2014 de opdracht gekregen om de regie te voeren over het regulier bijhouden van de inventarisatie van beschermde soorten (monitoren) van beheergebieden van Rijkswaterstaat- “Droog”. Vanaf 2014 wordt de monitoring van de beheergebieden onder regie van de afdeling RDD-Water management uitgevoerd. Dit programma wordt uitgevoerd met “Groene adviesbureaus” zoals geselecteerd ten behoeve van de ROK Ecologische Geo Info Perceel 1. RWS_CIV voert de regie, waarbij specifieke aandacht uitgaat naar het juiste gebruik van protocollen, het volledig en tijdig uitvoeren van de monitoringsprogrammering, de inzet van gekwalificeerd personeel, een goede invoer in de NDFF en bovenal de uniformiteit in de aanpak van de monitoring. ATKB is één van de drie Groene adviesbureaus waarmee Rijkswaterstaat in 2014 een overeenkomst is aangegaan. Doel Het doel van het project is het uitvoeren van een monitoring in 2014 van beschermde soorten in het beheergebied van Rijkswaterstaat (onderverdeeld in 9 regio’s) volgens het 5 jarige monitoringsprogramma. Deze rapportage behandelt hiertoe de resultaten van de monitoring in de regio’s IJsselmeergebied, Zeeland en Zuid-Holland. Naast de monitoring van beschermde soorten heeft een biotoopkartering plaatsgevonden. Vereisten en verwijzing De opdracht betreft het uitvoeren van een monitoring van beschermde soorten in het beheergebied van Rijkswaterstaat volgens het 5 jarige monitoringprogramma. De monitoring voldoet aan de volgende minimale eisen: 1. De te inventariseren soortgroepen (zie protocol) zijn flora, reptielen, amfibieën, vissen, dagvlinders/libellen, platte schijfhoren, gestreepte waterroofkever en zoogdieren (niet specifiek). Het te gebruiken protocol is het protocol t.b.v. FF-wet-inventarisaties rijkswegen, kanalen en vaarten van Rijkswaterstaat Droog Versie 1.1, Baudewijn Odé en Renée Bekker, 18 maart 2013. Zie hiervoor ook paragraaf 2.3, 3.3, 4.3 en 5.3 van deze rapportage. 2. Een biotoopkartering; een eenmalige completering van een grotendeels reeds uitgevoerde biotoopkartering van het betreffende beheergebied van RWS. De uitvoering is voor de eerste maaironde. Het te gebruiken protocol is RWS-Habitatgeschiktheidskartering (kortweg: biotoopkartering) Versie 1.1 Baudewijn Odé en Renée Bekker, 18 maart 2013. Zie hiervoor ook paragraaf 4.2 t/m 4.4. 3. Monitoring wordt uitgevoerd volgens protocollen die door GaN zijn vastgesteld. Zie hiervoor paragraaf 2.2, 3.1, 4.1 en 5.1. 4. Ingewonnen natuurdata dient z.s.m. na betreffende inwinning (per ronde) te worden ingevoerd. Zie hiervoor paragraaf 2.3 van deze rapportage. 5. Ingewonnen natuurdata dient te worden ingevoerd in het RWS deel van de NDFF. Zie hiervoor paragraaf 2.3, 3.3, 4.3 en 5.3 van deze rapportage. 6. Er zijn 3 deliverables: Door BIJ12 (NDFF) gevalideerde gegevens in NDFF; de biotoopkarteringen en een beknopte rapportage met bijzonderheden en hierin een voorstel voor aanpassing van de meerjarenprogrammering in Excel. Zie hiervoor deze rapportage, het bij de rapportage horende biotoopbestand en bijlage 1.

Monitoring beheergebieden IJsselmeer, Zeeland en Zuid-Holland 2014 Kenmerk: 20140418/rap02, definitief versie 2, d.d. 4 november 2014

Blz. 1 van 14

7. De rapportage vindt, digitaal en analoog, uiterlijk in oktober 2014 plaats. Zie hiervoor deze rapportage. 8. Tijdige communicatie over eventuele noodzakelijke aanpassingen op het monitoringsplan. Zie hiervoor paragraaf 6.1-6.4. 9. Een kwaliteitsborgingssysteem, waarmee de opdrachtnemer aan kan tonen dat het monitoringsprogramma daadwerkelijk conform plan is uitgevoerd (tijdig, volledig en door gekwalificeerd personeel). Zie hiervoor het projectkwaliteitsplan dat ten behoeve van dit project is opgesteld. Aanvullend op bovengenoemde protocollen gelden, voor het uitvoeren van deze opdracht, de volgende specificaties: a) De monitoring is gericht op de strikt beschermde soorten, zoals beschreven in tabel 2 en 3 van de Flora en Faunawet (FF-wet). Het onderzoek vindt uitsluitend plaats binnen de beheergebieden van RWS, daar waar bestendig beheer en onderhoud wordt uitgevoerd. Zie hiervoor de bevindingen in deze rapportage. b) Daar waar in het veld soorten van de tabel 1 FF-wet geconstateerd worden dienen deze waarnemingen ook te worden ingevoerd in de NDFF, mits deze soorten te boek staan als “minder algemeen”. Algemene soorten als Veldmuis of Mol hoeven niet te worden geregistreerd. Ook Rode lijstsoorten van de onderzochte soortgroepen die niet onder FF-Wet lijsten vallen dienen wel in NDFF te worden opgenomen. Zie hiervoor de ingevoerde waarnemingen in de NDFF. c) De 5 jarige cyclus is niet gericht op Broedvogels en Vleermuizen. De jaarlijkse risico analyse (actualiteit van gegevens in NDFF) waarop het monitoringprogramma kan worden bijgesteld valt buiten de scope van deze opdracht. Hier is in het onderzoek en rapportage rekening mee gehouden. d) Daar waar de biotoopkartering nog niet volledig is uitgevoerd of nog niet heeft plaatsgevonden dient deze uitgevoerd te worden conform ‘Protocol Biotoopkartering t.b.v. FF-wetinventarisaties rijkswegen, kanalen en vaarten van Rijkswaterstaat Droog’. Deze kartering dient gelijktijdig met de 2de soortkarteerronde uitgevoerd te worden. Zie hiervoor paragraaf 4.2 t/m 4.4. e) Eisen uitvoering: Veiligheid tijdens uitvoeren veldmonitoring dient te worden gewaarborgd middels 1) melding RWS-district voorafgaand de uitvoering en 2) werken volgens RWS voorschrift zoals aangegeven door betreffende district. Hier is in het onderzoek rekening mee gehouden. f) Het is belangrijk dat de data die in het veld worden verzameld zo snel mogelijk worden ingevoerd in de NDFF (werkgebied RWS) zodat uitvoerders tijdig kunnen beschikken over de actuele informatie. De data van de biotoopkarteringen dienen ook digitaal te worden aangeleverd aan de NDFF. Op 8 september 2014 zijn alle gegevens ingevoerd in de NDFF. g) Het resultaat van de inwinning dient in de vorm van een eindrapport te worden geleverd. In de eindrapportage is het de bedoeling dat vermeld wordt welke trajecten zijn gemonitord. Belangrijk is dat in deze rapportage aandacht wordt besteed aan knelpunten, opvallende resultaten, aanbevelingen en bijstelling van het monitoringprogramma (zodanig dat het er een programma voor de volgende 5 jaar beschikbaar is). Het monitoringprogramma wordt in Excel formaat aangeleverd conform “datamodel” zoals dat door CIV is aangeleverd. Zie hiervoor deze rapportage en bijlage 1.

Blz. 2 van 14

Monitoring beheergebieden IJsselmeer, Zeeland en Zuid-Holland 2014 Kenmerk: 20140418/rap02, status definitief, versie 2, d.d. 4 november 2014

2 ONDERZOEKSGEBIED- EN METHODE Te monitoren trajecten In tabel 2-1 zijn de gemonitorde trajecten weergegeven in de regio IJsselmeer, Zeeland en ZuidHolland. Daarnaast is aangegeven welke soortgroep binnen de rijksweg of kanaal onderzocht diende te worden. Ook zijn de te monitoren soorten benoemd. Dit zijn soorten, die of al eerder zijn waargenomen in het onderzoeksgebied of waarvan het vermoeden bestaat dat ze er voor komen. In tabel 2-1 is ook weergegeven waar een biotoopkartering is uitgevoerd, bij soortgroep is dan vermeld “biotoop”. Tabel 2-1: de gemonitorde rijkswegen en kanalen, met vermelding van het begin- en eindtraject, de te monitoren soortgroepen (of biotoop) en de te monitoren soorten

Regio IJsselmeergebied Traject

Km

Km

Tot km Gebied

A6

280

296

20 Emmeloord-Lemmer

A6

287

292

5 Bant-Ruttense weg

A6

280

296

16 Emmeloord-Lemmer

A6 A7

97 100

98 102

1 Pleisterplas 4 Kopse kant afsluitdijk (Fr)

Soortgroep

Soorten

Flora

Rietorchis Gevlekte witsnuitlibel, Noordse Winterjuffer

Libellen Amfibieën Libellen Amfibieën

Rugstreeppad Gevlekte witsnuitlibel, Noordse Winterjuffer Heikikker

Regio Zeeland Traject

Km

Km

Tot km Gebied Scharendijke 45,8 5,8 Kabbelaarsbank

Soortgroep

N57

40

N59

3

4,4

1,4

Kerkwerve

flora

N59

27,6

32,5

4,9

Bruinisse - Oude Tonge

flora

KGT

170

176

5,5

Zelzate - Terneuzen

biotoop

1032 1046

14

Bergsche Diep - Zandvliet

flora

SRK

flora

Soorten o.a. veldsalie, harlekijn, vleeskleurige orchis bijenorchis, rietorchis bijenorchis, vleeskleurige orchis bijen-, gevlekte,moeraswespen- en vleeskleurige orchis

Regio Zuid-Holland Traject

Km

Km

Tot km Gebied 2

Soortgroep

Soorten

Flora

rietorchis

Flora

rietorchis

Amfibieën

rugstreeppad kleine modderkruiper, bittervoorn

N11

11

12

N11

11

16

N11

10

20

Alphen aan de Rijn Bodegraven - Alphen aan 5 de Rijn Alphen aan de Rijn20 Bodegraven

N11

0

20

40

Bodegraven-Leiden

Vissen

N11

0

20

40

Bodegraven-Leiden

Ongewervelden platte schijfhoren

N11

0

20

20

Bodengraven-Leiden

Reptielen

ringslang

A12

15

17

4

Afslag 7 Zoetermeer

Flora

Rietorchis

A12

19

22

6

N209-N453

Vissen

kleine modderkruiper

A12

6

9

6

Afrit 5-Prins Clausplein

Vissen


Schuingedrukt zijn de trajecten die (deels) in de derde onderzoeksronde zijn uitgevoerd. Onderzoeksmethode Bij alle onderzoeken is het Protocol ‘Soorten t.b.v. FF-wet-inventarisaties rijkswegen, kanalen en vaarten van Rijkswaterstaat Droog, versie 1.1’ (Odé en Bekker, 2013) gevolgd. Hierin is de methodiek voor onderzoek benoemd en de geschikte onderzoeksperiode is beschreven per soortgroep. Monitoring beheergebieden IJsselmeer, Zeeland en Zuid-Holland 2014 Kenmerk: 20140418/rap02, definitief versie 2, d.d. 4 november 2014

Blz. 3 van 14

Alle onderzoeken zijn onder geschikte weersomstandigheden en in de geschikte onderzoeksperiode uitgevoerd (zie ook in paragraaf 3.2, 4.2 en 5.2). In de navolgende hoofdstukken wordt inhoudelijker ingegaan op de gehanteerde onderzoeksmethodiek. Voor het onderzoek naar het biotoop is het Protocol ‘Biotoopkartering t.b.v. FF-wet-inventarisaties rijkswegen, kanalen en vaarten van Rijkswaterstaat Droog, versie 1.1 (Odé en Bekker, 2013). Dit was alleen noodzakelijk in regio Zeeland langs het Kanaal Gent-Terneuzen. In dit protocol zijn de te meten variabelen benoemd, in welke periode het wordt uitgevoerd en de wijze van opnemen van het punt is beschreven. De punten zijn om de 500 meter opgenomen. Indeling onderzoek en gegevensverwerking Bijna alle ecologische onderzoeken zijn in de periode mei-juni uitgevoerd, in de zogeheten tweede onderzoeksperiode. Alle relevante flora- en faunagegevens zijn vervolgens ingevoerd in het NDFFwaarnemingenformulier en in het invoerportaal van de NDFF. Dit is gebeurd op 8 juli 2014. Alle gegevens van deze onderzoeksronde zijn gevalideerd. Enkele ecologische onderzoeken in regio ZuidHolland zijn uitgevoerd in de zogeheten derde onderzoeksronde (ringslang, platte schijfhoren en vissen langs de N11), in augustus/september. Alle relevante flora- en faunagegevens zijn vervolgens ingevoerd in het NDFF-waarnemingenformulier en in de NDFF ingevoerd. Dit is gebeurd op 8 september 2014.

Blz. 4 van 14


3 RESULTATEN REGIO IJSSELMEERGEBIED Inventarisaties In tabel 3-1 zijn de te monitoren trajecten benoemd, voor welke soort(groep)en, evenals de datum van inventarisatie en het tijdstip. De inventarisaties in regio IJsselmeergebied zijn conform de opgave van monitoring voor 2014 uitgevoerd. Tabel 3-1: uitgevoerde monitoring in regio IJsselmeergebied

Datum

tijd

tracédeel

soortgroep

Verwachte soorten

27-5-2014 27-5-2014

10.00-17.00 10.00-17.00

A6 280-296 Oost A6 287-292 Oost

Flora Libellen

28-5-2014 11-6-2014

10.00-12.00 10.00-13.00

A6 280-296 West A6 97-98 Oost

Flora Libellen

11-6-2014 11-6-2014 12-6-2014 13-6-2014

13.00-17.00 21.00-24.00 21.00-24.00 10.00-14.00

A6 280-296 Oost A6 280-296 Oost A6 280-296 Oost A7 100-102

Amfibieën Amfibieën Amfibieën Amfibieën

Rietorchis Gevlekte witsnuitlibel, Noordse winterjuffer Rietorchis Gevlekte witsnuitlibel, Noordse winterjuffer Rugstreeppad Rugstreeppad Rugstreeppad Heikikker

Onderzoeksmethodiek Ten behoeve van flora is het traject met de auto vooraf langsgereden om in te schatten welke delen onderzocht moesten worden op de aanwezigheid van beschermde flora en voor welke delen dit niet nodig was. Beboste en sterk verruigde delen zijn niet onderzocht. Ten aanzien van amfibieën langs de oostzijde van de A6 tussen km 280 en 296 zijn, voorafgaand aan het avondbezoek, de aanwezige sloten op geschiktheid voor rugstreeppad beoordeeld. De beoordeling heeft vanuit de auto of vanuit overzichtelijke overzichtspunten, zoals bij kruispunten, viaducten, bij parkeerplaatsen en op- en afritten plaatsgevonden. Ongeveer de helft van het traject verspreid over het gebied bleek ongeschikt te zijn als voortplantingsgebied omdat er bijvoorbeeld geen water in de bermsloten aanwezig was. Tijdens de beide avondbezoeken zijn de als geschikt beoordeelde sloten met een schepnet bemonsterd om larven vast te kunnen stellen. Ook is geluisterd naar roepende rugstreeppadden en is de waterkant afgezocht met een zaklantaarn. Langs de A7 is het gehele traject tussen km 100 en 102 afgelopen en zijn sloten bemonsterd met een schepnet om larven van heikikker vast te kunnen stellen. Daarbij is ook gezocht naar aanwezige volwassen exemplaren in de berm en de slootkant. Libellen zijn langs de A6 onderzocht door de trajecten af te lopen en te zoeken naar libellen op vegetatie. Vliegende libellen zijn met een verrekijker bekeken. Ter hoogte van km 97 tot 98 is ook het natuurgebied de Pleisterplas, direct grenzend aan de A6, in het onderzoek meegenomen. Resultaten onderzoeken In de regio zijn de volgende verwachte soorten uit de monitoring waargenomen: rietorchis en rugstreeppad. Rietorchis is op een viertal locaties vastgesteld langs de oostzijde van de A6, ter hoogte van km 283 en tussen km 287 en 289. Aan de westzijde zijn geen rietorchissen aangetroffen. Roepende exemplaren van rugstreeppad en larven werden vastgesteld aan de oostzijde tussen km 287,5 en 288. Hier vindt over een lengte van enkele honderden meters voortplanting plaats. Op overige locaties werd de soort niet vastgesteld. Een opvallende waarneming is gedaan van kleine modderkruiper. Ter hoogte van km 291,7 werd in een zijsloot een juveniele kleine modderkruiper gevangen. Een vrij intensieve schepnetinventarisatie in de omgeving leverde verder geen overige vangsten (in de bermsloten) op. Deze soort is niet opgenomen in de monitoring en toekomstige monitoring voor deze soorten strekt tot de aanbeveling. Zilveren maan is was ook een overige opvallende waarnemingen. Deze vlinder is opgenomen in de Rode Lijst en de vondst was verrassend, omdat de waarnemingsplaats ver buiten het normale verspreidingsgebied is gedaan. Beschermde libellen zijn nergens aangetroffen langs de A6. Langs het traject bij de A7 zijn geen heikikkers of larven van heikikkers aangetroffen. Monitoring beheergebieden IJsselmeer, Zeeland en Zuid-Holland 2014 Kenmerk: 20140418/rap02, definitief versie 2, d.d. 4 november 2014

Blz. 5 van 14

Tabel 3-2: details van de monitoring in regio IJsselmeergebied

Traject

Soortgroep

Methode

Waarnemingen

A6 280-296 Oost A6 287-292 Oost

Flora Libellen

Rietorchis (km 283, 287-289) Zilveren maan (Rode lijst)

A6 280-296 West A6 97-98 Oost

Flora Libellen

A6 280-296 Oost

Amfibieën

A7 100-102

Amfibieën

20 °C, licht bewolkt; lopend-zicht 20 °C, licht bewolkt; lopend-zicht m.b.v. een verrekijker 15 °C, regen, lopend op zicht 22 °C, licht bewolkt, lopend op zicht/verrekijker 18 °C, licht bewolkt, schepnet, luisteren kooractiviteit 20 °C, licht bewolkt, schepnet

Rugstreeppad (km 287,5-288), Kleine modderkruiper (Km 291,7) -

Figuur 3-1: de waarneming van rietorchis (links), rugstreeppad (midden) en zilveren maan (rechts) (niet beschermd, wel rode lijst) in regio IJsselmeergebied.

Gegevensverwerking en knelpunten In tabel 3-3 is de methode van gegevensverwerking weergegeven. De te monitoren trajectdelen zijn in de geschikte onderzoeksperiode en vlakdekkend onderzocht. Vervolgens heeft een volledigheidscontrole plaatsgevonden op de aangeleverde gegevens. Hierbij is nagegaan of de (juiste) XYcoördinaten van de waarnemingslocaties zijn genoteerd, de datum, de veldwerker, de soort, de aantallen, de wijze van waarneming en welk bewijs aanwezig is van een waarneming van een beschermde soort ( fotomateriaal). Waarnemingen van beschermde soorten zijn zowel intern bij Buro Bakker als bij ATKB aan de hand van foto’s beoordeeld op de juiste soort (rietorchis, rugstreeppad, kleine modderkruiper). Tabel 3-3: details van de gegevensverwerking van de monitoring in regio IJsselmeergebied Traject Soortgroep Periode Volledigheid Determinatie Output knelpunten A6 280-296 Oost

Flora

Geschikt

Volledig

Controle ATKB/Buro Bakker

NDFF

A6 287-292 Oost

Libellen

Geschikt

Volledig

NDFF

A6 280-296 West

Flora

Geschikt

Volledig

Niet nodig, doelsoorten niet aangetroffen. Niet nodig, doelsoorten niet aangetroffen.

A6 97-98 Oost

Libellen

Geschikt

Volledig

NDFF

A6 280-296 Oost

Amfibieën

Geschikt

Volledig

Niet nodig, doelsoorten niet aangetroffen. Controle ATKB/Buro Bakker

A7 100-102

Amfibieën

Minder geschikt

Niet volledig

Niet nodig

NDFF

Blz. 6 van 14

NDFF

NDFF

Ja, 1) middenberm niet onderzocht (Km 283, 287289) hoewel geen onderdeel monitoring. 2) Km 280-281,2 ongeschikt biotoop (alleen bosplantsoen) Nee, onderzoek gedaan voor start maaien Ja, 1) middenberm niet onderzocht doordat er eerder is gemaaid. 2) Alleen grazige delen waren geschikt om te onderzoeken, enkel korte stroken zijn gedaan. Nee, onderzoek gedaan voor start maaien. Ja, bij de helft van het traject (verspreid over het traject) waren de watergangen opgedroogd. Deel geschikte onderzoeksperiode heikikker gemist


De volgende knelpunten zijn geconstateerd tijdens het veldwerk: -

-

-

-

De middenberm van de A6 is niet onderzocht, hoewel een deel van de middenberm als geschikt voor rietorchis is beoordeeld. Onderzoek aan de middenberm voor de start van het maaien bleek niet mogelijk, omdat het verzoek voor onderzoek niet (op tijd) is gehonoreerd door de Verkeerscentrale van RWS. Het middendeel maakte geen deel uit van het te monitoren gebied. De westzijde van de A6 bestaat grotendeels uit bos en een breed kanaal met beschoeiing (ongeschikt voor rietorchis). Alleen de tussenliggende, grazige delen zijn daarom onderzocht. De oostzijde van de A6 is wel grotendeels onderzocht (uitgezonderd een door plantsoen gedomineerde berm tussen km 280-281,2). De oostzijde van de A6 bleek verspreid over het gebied ongeschikt als voortplantingsgebied voor rugstreeppad, omdat sloten afwezig waren of niet waterhoudend waren. Deze stukken zijn niet onderzocht. Langs de A7 is een deel van de geschikte onderzoeksperiode van heikikker gemist. Door de late opdrachtverstrekking door RWS is de eerste onderzoeksronde in maart/april gemist.


Blz. 7 van 14

4 RESULTATEN REGIO ZEELAND Inventarisaties In tabel 4-1 zijn de te monitoren trajecten benoemd, voor welke soort(groep)en, evenals de datum van inventarisatie en het tijdstip. De inventarisaties in regio Zeeland zijn conform de opgave van monitoring voor 2014 uitgevoerd. Tabel 4-1: de uitgevoerde monitoring in regio Zeeland

Datum 16-6-2014

tijd 10.00-15.00

tracédeel N57 40-45,8

soortgroep Flora

16-6-2014 16-6-2014 10-6-2014

10.00-15.00 10.00-15.00 10.00-15.00

Flora Flora Biotoop

26-6-2014

10.00-17.00

N59 3-4,4 N59 27,6-32,5 Kanaal GentTerneuzen 170-175,5 Schelde-Rijn kanaal 1032-1046

Flora

Verwachte soorten o.a. veldsalie, harlekijn, vleeskleurige orchis Bijenorchis, rietorchis Bijenorchis, vleeskleurige orchis Bijenorchis, gevlekte orchis, moeraswespenorchis, vleeskleurige orchis

Onderzoeksmethodiek Het onderzoek naar flora is vlakdekkend uitgevoerd, dat wil zeggen dat de berm in zijn geheel te voet (of fiets langs de kanalen) is onderzocht. De coördinaten van de groeiplaatsen zijn vastgelegd met een GPS met een afwijking van maximaal 5 meter. Van de soorten flora is het aantal genoteerd, de soort en het stadium. Resultaten onderzoeken In de regio zijn de volgende verwachte soorten uit de monitoring waargenomen, namelijk veldsalie, bijenorchis en rietorchis. Zowel langs de N57 als N59 zijn groeiplaatsen vastgelegd van orchideeën. Bijenorchis is in de bermen het meest aangetroffen en soms in hoge aantallen. Rietorchis is op enkele plaatsen langs de N57 aangetroffen, evenals veldsalie. De waarneming langs de N59 is nieuw en is daarmee een opvallende waarneming. De overige opvallende waarnemingen langs de N57 en N59 is hondskruid. Deze soort is langs beide rijkswegen vastgesteld met één exemplaar. De andere opvallende waarnemingen waren de vondsten van bijenorchis en hondskruid langs het Kanaal Gent-Terneuzen. De soorten harlekijn (N57) en vleeskleurige orchis (N57 & N59) zijn niet aangetroffen in het veld. Langs het Schelde-Rijnkanaal zijn helemaal geen orchideeën aangetroffen (uitgezonderd de tabel 1 soort brede wespenorchis). Tabel 4-2: details van de uitgevoerde monitoring in regio Zeeland

Traject N57 40-45,8

Soortgroep Flora

Methode

Waarnemingen

19 °C, bewolkt; lopend op zicht

N59 3-4,4 N59 27,6-32,5

Flora Flora

19 °C, bewolkt; lopend op zicht 19 °C, bewolkt; lopend op zicht

Kanaal GentTerneuzen 170175,5 Schelde-Rijn kanaal 10321046

Biotoop

>20 °C, licht bewolkt, lopend op zicht

Bijenorchis, rietorchis, veldsalie, hondskruid Bijenorchis, veldsalie, hondskruid Bijenorchis, hondskruid

Flora

20 °C, licht bewolkt, lopend op zicht

-

Blz. 8 van 14


Figuur 4-1: de waarneming van hondskruid (links), bijenorchis (midden) en veldsalie (rechts) in regio Zeeland

Gegevensverwerking en knelpunten In tabel 4-3 is de methode van gegevensverwerking weergegeven. De te monitoren trajectdelen zijn in de geschikte onderzoeksperiode en vlakdekkend onderzocht. Vervolgens heeft een volledigheidscontrole plaatsgevonden op de aangeleverde gegevens. Hierbij is nagegaan of de (juiste) XYcoördinaten van de waarnemingslocaties zijn genoteerd, de datum, de veldwerker, de soort, de aantallen, de wijze van waarneming en welk bewijs aanwezig is van een waarneming van een beschermde soort (fotomateriaal). Waarnemingen van beschermde soorten zijn intern aan de hand van foto’s beoordeeld op de juiste soort orchidee. De gegevens van de biotoopkartering zijn op een biotoop-invulformulier verwerkt en meegestuurd met dit rapport. Tabel 4-3: details van de gegevensverwerking van de monitoring in regio Zeeland Traject Soortgroep Periode Volledigheid Determinatie Output Knelpunten

N57 4045,8

Flora

Geschikt

Volledig

NDFF

Nee

Niet volledig

Controle veldaudit /expert ATKB Niet nodig

N59 3-4,4

Flora

Geschikt

NDFF

Geschikt

Volledig

Expert ATKB

NDFF

Ja, berm was gemaaid voor 16 juni Nee

N59 27,632,5 Kanaal GentTerneuzen 170-175,5 ScheldeRijn kanaal 1032-1046

Flora Biotoop

Geschikt

Volledig

Expert ATKB

Biotoopformulier

Nee, wel beschermde soorten aangetroffen

Flora

Geschikt

Niet volledig

Expert ATKB

NDFF

Ja, traject was deels gemaaid

De volgende knelpunten zijn geconstateerd tijdens het veldwerk: -

-

De berm langs de N59, tussen km 3 en 4,4 bleek al te zijn gemaaid bij aanvang van het veldwerk. Dit komt doordat de verkeersmaatregelen pas in een laat stadium goedgekeurd zijn door het Verkeersloket. Het Schelde-Rijn kanaal bleek ten tijde van het veldbezoek deels te zijn gemaaid. Het ecologisch onderzoek kon daarom alleen in de niet gemaaide delen worden uitgevoerd en het onderzoek is daarom niet volledig.


Blz. 9 van 14

5 RESULTATEN REGIO ZUID-HOLLAND Inventarisaties In tabel 5-1 en 5-2 zijn de te monitoren trajecten benoemd, voor welke soort(groep)en, evenals de datum van inventarisatie en het tijdstip. De inventarisaties in regio Zuid-Holland zijn conform de opgave van monitoring voor 2014 uitgevoerd. Tabel 5-1: de uitgevoerde monitoring in regio Zuid-Holland

Datum 4-6-2014

tijd 20.00-22.00

4-6-2014

20.00-22.00

4-6-2014

21.00-01.00

10 & 12 juni, 14 & 15 augustus, 2 september 14 & 15 augustus, 2 september 4-6-2014

10.00-15.00

4-6-2014

10.00-15.00

4-6-2014

10.00-15.00

Ochtend 10.00-15.00

tracédeel N11 1112 N11 1216 Noord N11 1020 N11 0-20

soortgroep Flora

Verwachte soorten Rietorchis

Flora

Rietorchis

Amfibieën

Rugstreeppad

Vissen en ongewervelden

N11 0-20 Noord A12 1517 A12 1922 A12 6-9

Reptielen

Bittervoorn, kleine modderkruiper, platte schijfhoren Ringslang

Flora

Rietorchis

Vissen

Kleine modderkruiper

Vissen


Onderzoeksmethodiek Het onderzoek naar flora is vlakdekkend uitgevoerd (in combinatie met het onderzoek naar vissen), dat wil zeggen dat de berm in zijn geheel te voet (of fiets) langs de kanalen is onderzocht op basis van zichtwaarnemingen. De coördinaten van de groeiplaatsen zijn vastgelegd met een GPS met een afwijking van maximaal 5 meter. Van de soorten flora is het aantal genoteerd, de soort en het stadium. Tabel 5-2: details van de uitgevoerde monitoring in regio Zuid-Holland

Traject N11 11-12

Soortgroep Flora

Methode

Waarnemingen Rietorchis

Reptielen

16 °C, bewolkt/lichte regen; lopend op zicht, 16 °C, bewolkt/lichte regen; lopend op zicht 16 °C, bewolkt/lichte regen, schepnet/luisteren kooractiviteit 22 °C, licht bewolkt, schepnet (juni 2014) 20 °C, licht bewolkt, schepnet (augustus 2014) -, lopend op zicht

N11 12-16 Noord N11 10-20

Flora

N11 0-20


N11 0-20 Noord A12 15-17 A12 19-22 A12 6-9

Flora Vissen Vissen

20 °C, licht bewolkt, lopend op zicht 16 °C, bewolkt/lichte regen, schepnet 16 °C, bewolkt/lichte regen, schepnet


Amfibieën

Bittervoorn, kleine modderkruiper, platte schijfhoren -

Het onderzoek naar amfibieën is langs de N11 uitgevoerd in de geschikte periode. Voorafgaand aan het avondbezoek zijn de aanwezige sloten op geschiktheid voor rugstreeppad beoordeeld. Het hele traject is potentieel geschikt voor rugstreeppad (waterhoudende en niet te dicht begroeide). Tijdens het avondbezoek is daarom vlakdekkend onderzoek gedaan, waarbij is geluisterd naar roepende rugstreeppadden. Ook zijn de waterkanten, met behulp van een zaklamp, onderzocht op de aanwezigheid van adulte en juveniele exemplaren.

Blz. 10 van 14


Het onderzoek naar vissen (A12, N11) is uitgevoerd door om de 100 meter met een RAVON-schepnet de watergang te bemonsteren op de aanwezigheid van bittervoorn en kleine modderkruiper. Hierbij is ook gezocht naar larven van amfibieën. In het veld zijn ook platte schijfhorens verzameld, door waterplanten op te scheppen met een RAVON-steeknet, de waterplanten in een opvangemmer te verzamelen en de planten uit te zoeken op schijfhorens. Schijfhorens zijn in een monsterpotje met alcoholoplossing gestopt en op kantoor verder gedetermineerd. Resultaten onderzoeken In de regio zijn de volgende verwachte soorten uit de monitoring waargenomen, namelijk rietorchis, bittervoorn, kleine modderkruiper en platte schijfhoren. Rietorchis is waargenomen langs de N11 op een bekende groeiplaats (1 exemplaar). De bittervoorn, kleine modderkruiper en platte schijfhoren zijn ook allen teruggevonden langs de N11. Kleine modderkruiper is ook teruggevonden langs de A12, tussen km 6-9. Er zijn verder geen opvallende waarnemingen gedaan. Op de twee andere trajecten is rietorchis niet aangetroffen (A12 & N11). De rugstreeppad en ringslang zijn ook niet aangetroffen langs de N11.

Figuur 5-1: de waarneming van rietorchis en kleine modderkruiper in regio Zuid-Holland

Gegevensverwerking en knelpunten In tabel 5-3 is de methode van gegevensverwerking weergegeven. De te monitoren trajectdelen zijn in de geschikte onderzoeksperiode en vlakdekkend onderzocht. Vervolgens heeft een volledigheidscontrole plaatsgevonden op de aangeleverde gegevens. Hierbij is nagegaan of de (juiste) XYcoördinaten van de waarnemingslocaties zijn genoteerd, de datum, de veldwerker, de soort, de aantallen, de wijze van waarneming en welk bewijs aanwezig is van een waarneming van een beschermde soort (fotomateriaal). Waarnemingen van beschermde soorten zijn intern aan de hand van foto’s beoordeeld op de juiste soort. De monsters van platte schijfhoren zijn op kantoor gedetermineerd en hier is een second opinion op uitgevoerd. De volgende knelpunten zijn geconstateerd tijdens het veldwerk: 1) Het veldwerk voor de N11 (vissen, platte schijfhoren) is in juni niet helemaal af gekomen, vanwege lastige terreinomstandigheden. Het resterende veldwerk is in augustus/begin september uitgevoerd. De periode augustus/september is volgens het onderzoeksprotocol een geschikte periode voor onderzoek naar deze soorten. Het is dus wel een afwijking op de planning, echter zonder gevolgen voor de betrouwbaarheid van het onderzoek. 2) Het veldwerk langs de A12 (vissen) is aan de zuidzijde niet uitgevoerd. De zijde die niet is onderzocht bevindt zich tussen spoor en snelweg, een smalle en onveilige strook. Hier lijkt ook geen (waterhoudende) sloot aanwezig te zijn. Dit is echter moeilijk te zien door de hoge ruigte en struiken.


Blz. 11 van 14

Tabel 5-3: details van de gegevensverwerking van de monitoring in regio Zuid-Holland Traject Soortgroep Periode Volledigheid Determinatie Output Knelpunten

N11 1112 N11 1216 Noord N11 1020 N11 0-20

Flora

Geschikt

Volledig

Expert ATKB

NDFF

Geen

Flora

Geschikt

Volledig

Niet nodig

-

Geen

Amfibieën

Geschikt

Volledig

Niet nodig

-

Geen


Geschikt

Volledig

Expert ATKB (vissen), externe deskundige

NDFF

N11 0-20 Noord A12 1517 A12 1922

Reptielen

-

-

Nog niet nodig

-

Onderzoek uitgelopen naar augustus en september, echter geen gevolgen voor de betrouwbaarheid van het onderzoek. Geen

Flora

Geschikt

Volledig

Niet nodig

-

Geen

Vissen

Geschikt

Niet volledig

Expert ATKB

-

A12 6-9

Vissen

Geschikt

Niet volledig

Expert ATKB

NDFF

Deel traject langs spoor om veiligheidsredenen niet onderzocht Deel traject langs spoor om veiligheidsredenen niet onderzocht

Blz. 12 van 14


6 ADVIES VOOR TOEKOMSTIGE MONITORING Advies toekomstige monitoring In tabel 6-1 is aangegeven wat het advies is voor toekomstige monitoring. Het uitgangspunt voor het wijzigen van de monitoringsopgave is op basis van voortschrijdend inzicht over de aan- of afwezigheid van beschermde soorten. Hierbij gaat het alleen om de trajecten die in 2014 zijn onderzocht. In een zeker aantal gevallen heeft dit geleid tot een wijziging in de te monitoren gebieden. Het advies is om deze monitoring over vijf jaar opnieuw uit te voeren. Ons uitgangspunt is dat de voorstellen voor monitoring dus conform monitoringsprogramma in 2019 wordt uitgevoerd (uitgezonderd enkele knelpunten die zijn benoemd in tabel 6-1). In bijlage 1 is deze tabel ook opgenomen. Tabel 6-1: voorstel voor aanpassing van de monitoring voor regio uit-Holland voor de trajecten die in 2014 zijn onderzocht. Indien een traject alleen enkelzijdig hoeft te worden onderzocht is bij de rijksweg aangegeven om welke zijde het gaat. Schuingedrukt zijn de trajecten waar het advies is om in 2015 in het voorjaar extra monitoring te doen.

Regio IJsselmeergebied Traject

Km

Km

Tot km Gebied

Soortgroep

Soorten

A6 (oost) A6 (middenberm) A6 (oost)

281

289

8 Emmeloord-Kuinderbos

Flora

Rietorchis

281

289

8 Emmeloord-Kuinderbos

Flora

Rietorchis

287

292

5 Bant-Ruttense weg

Libellen

Noordse Winterjuffer

A6 (oost)

285

289

4 Casteleijnsplas-Kuinderbos

Amfibieën

A6 (zuid)

97

98

1 Pleisterplas

Libellen

A6 (oost)

291

293

2 Kuinderbos-Lemsterhop

Vissen

Rugstreeppad Gevlekte witsnuitlibel, Noordse Winterjuffer Kleine modderkruiper

A7

100

102

4 Kopse kant afsluitdijk (Fr)

Amfibieën

Heikikker

Soortgroep

Soorten veldsalie, harlekijn, vleeskleurige orchis, hondskruid, rietorchis. bijenorchis, rietorchis bijenorchis, vleeskleurige orchis, hondskruid. Bijenorchis, hondskruid bijen-, gevlekte-, moeraswespen- en vleeskleurige orchis

Regio Zeeland Traject

Km

Km

Tot km Gebied Scharendijke Kabbelaarsbank

flora

2,8

Kerkwerve

flora

32,5

9,8


flora

176

12

Zelzate - Terneuzen

flora

SRK

1032 1046

28


flora

Traject

Km

N57

40

45,8

11,6

N59

3

4,4

N59

27,6

KGT

170

Regio Zuid-Holland Km

Tot km Gebied

Soortgroep

Soorten

Alphen aan de Rijn Bodegraven - Alphen aan 6 de Rijn Alphen aan de Rijn10 Bodegraven

Flora

rietorchis

Flora

rietorchis

Amfibieën

rugstreeppad

N11

11

12

2

N11

13

16

N11 (noord)

10

20

N11

0

20

40

Bodegraven-Leiden

Vissen

N11

0

20

40

Bodegraven-Leiden

Ongewervelde

kleine modderkruiper, bittervoorn platte schijfhoren

N11 (noord)

0

20

20

Bodengraven-Leiden

Reptielen

ringslang

A12

15

17

4

Afslag 7 Zoetermeer

Flora

rietorchis

A12 (noord)

19

22

3

N209-N453

Vissen


A12 (noord)

6

9

3


Vissen



Blz. 13 van 14

Toelichting advies vervolgmonitoring regio IJsselmeergebied Ten aanzien van rietorchis is het traject van de A6 tussen km 280-296 opgenomen in de monitoring van 2014. ATKB heeft in 2012 de nulmeting uitgevoerd voor Rijkswaterstaat. Het traject voor de monitoring is door ATKB zo bepaald, omdat in 2012 de maaiwerkzaamheden deels al waren uitgevoerd voordat een representatief en vlakdekkend onderzoek naar rietorchis kon worden uitgevoerd. Dit hele traject is in 2014 opnieuw onderzocht en op basis van de onderzoeksresultaten is een kleiner, maar zeker monitoringstraject bepaald voor vervolgmonitoring. Het onderzoeksgebied is dus verkleind naar het traject tussen km 281-289. Hier tegenover staat dat de middenberm van de A6 deels als geschikt is beoordeeld door ATKB/Buro Bakker voor rietorchis. Hier kon in 2014 niet op tijd onderzoek worden gedaan. Daarom is de middenberm tussen km 281-289 extra opgenomen in het monitoringsvoorstel. Het advies is om dit onderzoek in het voorjaar van 2015 te herhalen. Voor de rugstreeppad kon in 2012 langs de A6 geen vlakdekkend onderzoek worden gedaan naar de aanwezigheid van de soort, vanwege de late start van het ecologisch onderzoek. Daarom is ook het traject tussen km 280-296 (oostzijde) opgenomen om nader te inventariseren. Omdat de soort in 2014 is vastgesteld (km 287-288) in de bermsloot en verder niet, kan voor deze soort voor de toekomst een kleiner, maar zekerder monitoringstraject worden vastgesteld. Er is gekozen voor km 285-289, omdat hiermee een iets groter gebied dan alleen de voortplantingslocatie onderzocht wordt. De kleine modderkruiper is extra opgenomen in de monitoringstabel, omdat deze soort niet was opgenomen in de monitoring (niet aangetroffen op deze locatie in 2012). Vanwege de zekere waarneming is een extra traject opgenomen voor monitoring voor deze soort. Voor heikikker langs de A7 blijft de monitoring staan. Dit komt, omdat de soort niet is onderzocht in de periode maart/april, de geschikte onderzoeksperiode. Het advies is om dit onderzoek in het voorjaar van 2015 te herhalen. Voor libellen blijft de monitoring langs de A6 ook staan. De gebieden blijven mogelijk geschikt voor Noordse winterjuffer en/of gevlekte witsnuitlibel. Toelichting advies vervolgmonitoring regio Zeeland Voor regio Zeeland zijn geen wijzigingen aangebracht in de te onderzoeken trajecten. Wel geldt dat voor de N59 (km 3-4.4) geen ecologisch onderzoek kon worden uitgevoerd, omdat de berm al gemaaid bleek te zijn voor de start. Het advies is om dit onderzoek in het voorjaar van 2015 te herhalen. Voor het Kanaal Gent-Terneuzen geldt dat tijdens het onderzoek naar het biotoop beschermde soorten flora zijn aangetroffen (bijenorchis, hondskruid). Het advies is daarom om het gehele traject van de biotoopkartering (km 170-176) op te nemen voor vervolgmonitoring voor flora. Toelichting advies vervolgmonitoring regio Zuid-Holland Voor de monitoring naar flora (rietorchis) is ten opzichte van de trajecten in 2014 een iets kleiner en gerichter gebied bepaald voor vervolgmonitoring. Het onderzoekstraject langs de A12 naar flora blijft ongewijzigd. Voor amfibieën (rugstreeppad) kan na de monitoring worden gesteld dat de zuidzijde van de N11 niet geen leefgebied is. Daarom is de zuidzijde uit de tabel voor vervolgmonitoring verwijderd. Langs de noordzijde (vooral tussen het spoor en de N11) zijn verspreid geschikte stukken aanwezig, waar de soort op grond van habitat niet kan worden uitgesloten. Dit geldt overigens ook voor ringslang. Ondanks dat de soort (nog) niet is aangetroffen, blijft het noordelijk deel van de N11 geschikt als leefgebied en dit rechtvaardigt een vervolgmonitoring. Voor vissen en ongewervelden blijven de trajecten uit de monitoring van 2014 langs de N11 ongewijzigd. Uit het oogpunt van het veiligheid is het advies om de zuidzijde van de A12 (onderzoek naar kleine modderkruiper) te laten vervallen voor vervolgmonitoring.

Blz. 14 van 14


BIJLAGE 1

Regio IJsselmeergebied advies voor vervolgmonitoring voor trajecten die in 2014 zijn onderzocht (advies voor 2019) Lengte Ligging

Jaar

Groep

Soorten

A6

Traject van km tot km Dubbelzijdig? 281

289

Nee, oostzijde

8

Emmeloord-Kuinderbos

2019

Flora

Rietorchis

A6

281

289

Voorjaar 2015

Flora

Rietorchis

287

292

Nee, middenberm 8 5 Nee, oostzijde


A6

Bant-Ruttense weg

2019

Libellen


A6

285

289

Nee, oostzijde

4

Casteleijnsplas-Kuinderbos

2019

Amfibieën

Rugstreeppad

A6

97

98

Nee, zuidzijde

1

Pleisterplas

2019

Libellen

Gevlekte witsnuitlibel, Noordse Winterjuffer

A6

291

293

Nee, oostzijde

2

Kuinderbos-Lemsterhop

2019

Vissen


A7

100

102

Ja

4

Kopse kant afsluitdijk (Fr)

Voorjaar 2015

Amfibieën

Heikikker

Regio Zeeland advies voor vervolgmonitoring voor trajecten die in 2014 zijn onderzocht (advies voor 2019) Traject van km tot km Dubbelzijdig?

Lengte Ligging

Jaar

Groep

Soorten

N57

40

45,8

Ja

11,6

Scharendijke - Kabbelaarsbank

2019

Flora

veldsalie, harlekijn, vleeskleurige orchis, hondskruid, rietorchis.

N59

3

4,4

Ja

2,8

Kerkwerve

Voorjaar 2015

Flora

bijenorchis, rietorchis

N59

27,6

32,5

Ja

9,8


2019

Flora

bijenorchis, vleeskleurige orchis, hondskruid.

KGT

170

176

Ja

12

Zelzate - Terneuzen

2019

Flora

Bijenorchis, hondskruid

SRK

1032

1046

Ja

28


2019

Flora

bijen-, gevlekte-, moeraswespen- en vleeskleurige orchis

Regio Zuid-Holland advies voor vervolgmonitoring voor trajecten die in 2014 zijn onderzocht (advies voor 2019) Traject van km tot km Dubbelzijdig?

Lengte Ligging

Jaar

Groep

Soorten

N11

11

12

Ja

2

Alphen aan de Rijn

2019

Flora

rietorchis

N11

13

16

Ja

6

Bodegraven - Alphen aan de Rijn

2019

Flora

rietorchis

N11

10

20

Nee, noordzijde

10

Alphen aan de Rijn-Bodegraven

2019

Amfibieën

rugstreeppad

N11

0

20

Ja

40

Bodegraven-Leiden

2019

Vissen

kleine modderkruiper, bittervoorn

N11

0

20

Ja

40

Bodegraven-Leiden

2019

Ongewervelde

platte schijfhoren

N11

0

20

Nee, noordzijde

20

Bodengraven-Leiden

2019

Reptielen

ringslang

A12

15

17

Ja

4

Afslag 7 Zoetermeer

2019

Flora

rietorchis

A12

19

22

Nee, noordzijde

6

N209-N453

2019

Vissen


A12

6

9

Nee, noordzijde

3


2019

Vissen


BIJLAGE 2

Regio IJsselmeergebied advies voor vervolgmonitoring voor trajecten die in 2014 zijn onderzocht (advies voor 2019) Weg van km tot km Dubbelzijdig?

Lengte Ligging

Jaar uitvoering

Groep

A6

99

111

Ja

24

Ketelbrug-Emmeloord

2015

Amfibieën Rugstreeppad

Soorten

A27

108

109,5

Ja

3

Stichtse Brug - Hoge vaart

2015

Flora

Moeraswespenorchis

A27

108

109,5

Ja

3

Stichtse Brug - Hoge vaart

2015

Libellen


N50

21,5

25

Ja

7

Ens-Ramspolbrug

2015

Flora

Rietorchis

N50

21,5

25

Ja

7

Ens-Ramspolbrug

2015

Vissen


N50

21,5

30

Ja

17

Ens-Ramspolbrug

2015


A6

66

87

Ja

42

Reigerplas-Lelystad

2016

Flora

A6

69,5

75

Nee, oostzijde

5,5

Lage Knartocht - Afrit 10

2016

Vissen


A6

75

86,5

Ja

23

Afrit 10- Afrit 11

2016

Vissen


A6

87

98

Ja

22

Lelystad-Ketelbrug

2017

Flora

Rietorchis

A7

64

72

Nee

1

Kopse kant afsluitdijk, Noordholland

2017

Flora

Rietorchis

A7

100

102

Ja

4

Kopse kant afsluitdijk, Friesland

2017

Flora

Rietorchis

A6

59

75

Ja

32

Afrit 7 - Natuurpark Lelystad

2017

Reptielen

Ringslang

A6

45

58

Ja

26

Hollandse Brug-Knooppunt Almere

2018

Flora

Moeraswespenorchis,rietorchis,vleeskleurigeorchis

A6

58

69

Nee, middenberm 11

Knooppunt Almere-parkeerplaats

2018

Flora

Rietorchis

A6

61

66

Nee, oostzijde

5

Afrit 8 Reigerplas

2018


A6

281

289

Nee, oostzijde

8


2019

Flora

Rietorchis

A6

281

289

Nee, middenberm 8


Voorjaar 2015

Flora

Rietorchis

A6

287

292

Nee, oostzijde

5

Bant-Ruttense weg

2019

Libellen


A6

285

289

Nee, oostzijde

4

Casteleijnsplas-Kuinderbos

2019


A6

97

98

Nee, zuidzijde

1

Pleisterplas

2019

Libellen


A6

291

293

Nee, oostzijde

2

Kuinderbos-Lemsterhop

2019

Vissen


A7

100

102

Ja

4

Kopse kant afsluitdijk (Fr)

Voorjaar 2015

Amfibieën Heikikker

Rietorchis

Regio Zeeland advies voor vervolgmonitoring voor trajecten tussen 2015-2019 RW kanaal

indicatieve ligging

soortgroep

N57

52,3

van km

57,1

tot km lengte 4,8

Haamstede - Westenschouwen

flora

jaar

N57

59,7

63,4

3,7

Neeltje Jans

flora

2015

o.a. bijenorchis, brede orchis, prachtklokje en vleeskleurige orchis

N57

65,2

75,3

10,1

Breezand - Serooskerke

flora

2015

o.a. bijenorchis, brede orchis, prachtklokje en vleeskleurige orchis -

2015

kansrijke soorten -

N57

-

-

8

Serooskerke - Middelburg

flora

2015

N59

5

90

85

Prunjepolder

amfibieën

2015

rugstreeppad

A58

119,4

166,2

46,8

Middelburg-Woensdrecht

flora

2016

bijenorchis, prachtklokje, wilde marjolein

N61

21,4

25,8

4,4

Sluiskil

amfibieën

2016

rugstreeppad

KGT

10

12,5

2,5

Sluiskil

amfibieën

2016

rugstreeppad

KGT

1

10

9

Zelzate - Sluiskil

vissen

2016

bittervoorn, kleine modderkruiper

N61

170

186,4

16,4

Sluiskil

flora

2017

o.a. gevlekte keverorchis, bijenorchis

KGT

154

162

8

Zelzate - Terneuzen

flora

2017

o.a. bijenorchis, steenbreekvaren, tongvaren

N61

1

21,4

20,4

Schoondijke - Hoek

flora

2018

o.a. bijenorchis, grote keverorchis, moeraswespenorchis

SRK

1014

1029

15

St. Philipsland - Tholen

biotoopkartering

2018

-

SRK

1014

1029

15


flora

2018

-

SRK

1014

1021

5


amfibieën

2018

rugstreeppad

SRK

1037

1046

9

Tholen - Zandvliet

biotoopkartering

2018

-

N57

40

45,8

11,6

Scharendijke - Kabbelaarsbank

flora

2019

veldsalie, harlekijn, vleeskleurige orchis, hondskruid, rietorchis.

N59

3

4,4

2,8

Kerkwerve

flora

Voorjaar 2015

bijenorchis, rietorchis

N59

27,6

32,5

9,8


flora

2019

bijenorchis, vleeskleurige orchis, hondskruid.

KGT

170

176

12

Zelzate - Terneuzen

flora

2019

bijenorchis, hondskruid

SRK

1032

1046

28


flora

2019

bijen-, gevlekte-, moeraswespen- en vleeskleurige orchis

Regio Zuid-Holland advies voor vervolgmonitoring voor trajecten tussen 2015-2019 weg

km

km

dubbel?

lengte Ligging

Jaar Groep

Soorten

Onderzoek

Rg

Aug-Sep

2015 Biotoop

-

Maart-April

2015 Vissen

Km, Bi

Mei-Aug

2015 Ongewervelden

Ps

Juli-Aug

2015 Flora

Ro

Mei-Juni

4 Stellendam

2015 Flora

Ro

Mei-Juni

4 Knoopp. Vaanplein - afslag 20

2015 Flora

Ro

Mei-Juni

6 Knoopppunt Hellegatsplein

2015 Flora

Ro

Mei-Juni

2015 Flora

Ro

Mei-Juni

2015 Flora

Ro

Mei-Juni

2015 Flora

Ro

Mei-Juni

Ro, Bo, Br

Mei-Juni

A12

27

35 Ja

16 Gouda-Bodegraven

A12

27

44 Ja

34 Gouda-Woerden

A12

37

41 Ja

8 Enkele Wiericke-Woerden

A12

37

41 Ja

8 Enkele Wiericke-Woerden

N57

13

16 Ja

6 Voornes Duin

N57

20

22 Ja

A29

11

13 Ja

A29

98

101 Ja

A20

19

24 Ja

A20

13

15 Ja

4 Maassluis

A20

35

36 Ja

2 Knooppunt Terbrechtseplein

A44

8

12 Ja

8 Sassenheim-Leiden

2015 Flora

A44

27

27 Ja

A13

5

11 Ja

A20

16

20 Ja

A20

36

43 Ja

14 Capelle-Nieuwekerk a/d IJssel

A13

11

16 Ja

10 Tussen Delft en Schiedam

A13

11

13 Ja

A15

55

63 Ja

A4

70

72 Ja

A4

48

A4

45

A4

10 Krabbeplas - Knoop. Kethelplein

2 Kruising met N440

2015 Reptielen

2015 Flora

Gk

Apr-Mei

2015 Flora

Ro, Go, Bo

Mei-Juni

2015 Vissen

Km

Mei-Aug

2015 Vissen

Km

Mei-Aug

2015 Vissen

Km, Bi

Mei-Aug

2015 Ongewervelden

Ps

Juli-Aug

2016 Vissen

Km, Bi

Geen

4 Beneluxtunnel - Knoopp. Kethelplein

2016 Flora

Ro

Mei-Juni

49 Ja

2 Knooppunt Ypenburg

2016 Flora

Ro, Bo, Br

Vissen

46 Ja

2 Knooppunt Prins Clausplein

2016 Flora

Ro

Mei-Juni

56

58 Ja

4 Rondom afslag 14 Schipluiden

2016 Flora

Ro

Mei-Juni

A4

39

43 Ja

8 Leidschendam-Voorschoten

2016 Amfibieën

Rp

Mei-Juni

A15

76

79 Ja

6 Alblasserdam-Papendrecht

2016 Vissen

Km, Gm

Ongewervelden

A15

81

91 Ja

20 Sliedrecht-Schelluinen

2016 Vissen

Km, Bi, Gm

Mei-Aug

A15

96

106 Ja

20 Gorinchem-Afrit 29 Leerdam

2016 Vissen

Km, Bi, Gm

Mei-Aug

A15

114

116 Ja

2016 Vissen

Km, Bi

Mei-Aug

A15

120

122 Ja

Mei-Aug

A4

44

49 Ja

A4

39

41 Ja

A15

79

A15

94

12 N470-Knooppunt Ypenburg 8 Maassluis-Vlaardingen

4 Delft 16 Rhoon-Knooppunt Ridderkerk

4 Knooppunt Deil 4 Geldermalsen

2016 Vissen

Km

2016 Vissen

Km, Bi

Mei-Aug

4 Leidschendam-Voorschoten

2016 Vissen

Km

Mei-Aug

81 Ja

4 Papendrecht-Sliedrecht

2016 Ongewervelden

Ps

Juli-Aug

97 Ja

6 Schelluinen - Gorinchem

2016 Ongewervelden

Ps

Juli-Aug

10 Knoopp. Ypenburg-Leidschendam

Soorten

Onderzoek

A15

weg

km 99

km

101 Ja

dubbel?

lengte Ligging 4 Gorinchem-Dalem

2016 Ongewervelden

Ps

Juli-Aug

A15

105

107 Ja

4 Afrit 29

2016 Ongewervelden

Ps

Juli-Aug

A15

112

114 Ja

4 Molenkamp-Knooppunt Deil

2016 Ongewervelden

Ps

Juli-Aug

A15

120

122 Ja

4 Geldermalsen

2016 Ongewervelden

Ps

Juli-Aug

A15

25

63 Ja

76 BaakPlein - Knooppunt Ridderkerk

2017 Biotoop

-

Maart-April

A15

25

36 Ja

22 Suurhofbrug-Calandbrug

2017 Amfibieën

Rp

Planten

A15

25

36 Ja

22 Dintelweg

2017 Flora

Bo, Vo, Mo

Mei-Juni

A4

32

34 Ja

4 Afslag 6 Zoeterwoude, aansluiting N11

2017 Flora

Ro, Bo

Mei-Juni

A4

28

30 Ja

4 Hoogmade

2017 Flora

Ro, Go

NDFF Mei-Juni

A4

25

29 Ja

8 Hoogmade-Roelofarendveen

2017 Vissen

Km

Mei-Aug

A4

32

34 Ja

4 Afslag 6 Zoeterwoude, aansluiting N11

2017 Vissen

Km

Mei-Aug

A4

21

29 Ja

16 Roelofsarendveen-Leiden

2017 Ongewervelden

Km

Juli-aug

A27

37

52 Ja

30 Gorinchem-Lexmond

2018 Vissen

Km, Bi, Gm

Mei-Aug

A27

37

48 Ja

16 Gorinchem-Zouweboezem

2018 Amfibieën

Hk, Rp

Maart-Jun

A27

42

44 Ja

4 Afslag 25

2018 Ongewervelden

Ps

Juli-Aug

A4

37

39 Ja

4 Recreatiegebied Vlietlanden

2018 Flora

Ro

Mei-Juni

A44

17

20 Ja

A15

76

81 Ja

A15

114

122 Ja

2018 Flora

Ro

Mei-Juni

A15

105

107 Ja

4 Rondom afrit 29 Leerdam

2018 Flora

Ro

Mei-Juni

A15

114

117 Ja

6 Knooppunt Deil

2018 Amfibieën

Hk

Maart-Apr

A15

100

106 Zuid

6 Gorinchem-N848

2018 Amfibieën

Hk

Maart-Apr

A15

88

90 Noord

2 Neder-Hardinxveld

2018 Amfibieën

Hk

Maart-Apr

A15

93

96 Ja

6 Schelluinen-Knoop. Gorinchem

2018 Flora

Ro

Mei-Juni

N11

11

12 Ja

2 Alphen aan de Rijn

2019 Flora

Ro

Mei-Juni

N11

13

16 Ja

6 Bodegraven - Alphen aan de Rijn

2019 Flora

Ro

Mei-Juni

N11

10

20 Nee, noordzijde

10 Alphen aan de Rijn-Bodegraven

2019 Amfibieën

Rp

Mei-Juni

N11

0

20 Ja

40 Bodegraven-Leiden

2019 Vissen

Km

Mei-Aug

N11

0

20 Ja

40 Bodegraven-Leiden

2019 Ongewervelde

Ps

Juli-Aug

N11

0

20 Nee, noordzijde

20 Bodengraven-Leiden

2019 Reptielen

Rg

Maart-April, Aug-Sep

A12

15

17 Ja

4 Afslag 7 Zoetermeer

2019 Flora

Ro

NDFF

A12

19

22 Nee, noordzijde

6 N209-N453

2019 Vissen

Km

Mei-Aug

A12

6

9 Nee, noordzijde

3 Afrit 5-Prins Clausplein

2019 Vissen

Km

Mei-Aug

6 Oegstgeest-Leiden 10 Alblasserdam-Sliedrecht 16 Knooppunt Deil-Geldermalsen

Jaar Groep

2018 Flora

Ro

Mei-Juni

2018 Flora

Ro

Mei-Juni

Km = Kleine modderkruiper, Bi = Bittervoorn, Gm = Grote modderkruiper, Hk = Heikikker, Ks = Kamsalamander, Ps = Platte schijfhoren, Ro = Rietorchis, Rg = Ringslang, Bo = Bijenorchis, Br = Brede orchis, Gk = Grote keverorchis, Go = Gevlekte orchis, Rp = rugstreeppad, Vo = vleeskleurige orchis, Mo = moeraswespenorchis

Ecologisch onderzoek ten behoeve van het. monitoringsprogramma IJsselmeergebied, Zeeland en Zuid-Holland

Recommend Documents