E

Scholenwerking

ILvA Zuid III Industrielaan 2 9320 Aalst (Erembodegem) T 053/83 88 48 F 053/83 44 22 E [email protected] www.ilva.be

Scholenwerking Een belangrijke opdracht van ILvA, in functie van de afvalproblematiek in Vlaanderen, is om in het eigen werkingsgebied de proporties van de afvalberg zo veel mogelijk te reduceren. Om hierin te slagen is sensibilisatie, motivatie en mobilisering van de ganse bevolking onontbeerlijk. ILvA richt zich daarvoor naar scholen en verenigingen in het werkingsgebied. Met een concreet aanbod tracht ILvA jongeren bewust te maken van de afvalberg in de hedendaagse consumptiemaatschappij en daartegenover een bepaald gedrag aan te nemen. ILvA biedt een aantal unieke mogelijkheden om rond het thema afval te werken: geleide bezoeken, infosessies en educatief materiaal. Verder worden onder het motto “Wie afval vermijdt, moet het niet kwijt” verschillende initiatieven gelanceerd waar scholen en verenigingen kunnen op inspelen. Bij onze activiteiten kan gebruik gemaakt worden van de gratis lessenpakketten die uitgewerkt zijn door een team van specialisten. De inhoud ervan past perfect in de eindtermen en ontwikkelingsdoelen zoals deze door de Vlaamse Gemeenschap worden gedefinieerd.

1. Geleide bezoeken 1.1 Algemeen Aanbod • • • • •

Rondleiding op het gemeentelijk containerpark Geleid bezoek deponie te Vlierzele Bezoek aan GFT-installatie te Schendelbeke Bezoek van de vuilnisman Bezoek aan de kringwinkel

Aanvraag • • • • •

Uw aanvraag dient minstens 3 weken op voorhand te gebeuren bij ILvA via het online aanvraagformulier of telefo- nisch op 053/85 85 66. Geleide bezoeken kunnen enkel tijdens de kantooruren en niet op zaterdag, zondag of feestdagen. Rondleidingen op de containerparken kunnen enkel op dagen dat het containerpark gesloten is voor het publiek. Er worden enkel rondleidingen georganiseerd voor groepen van maximaal 25 personen. Klassen dienen tijdens een bezoek begeleid te zijn door een leerkracht.

1.2 Het containerpark ILvA heeft 13 containerparken: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13.

Aalst 1 (Bergemeersenstraat) Aalst 2 (Hofstade) Denderleeuw Erpe-Mere Geraardsbergen Haaltert Herzele Kluisbergen Lede Ninove Oosterzele Sint-Lievens-Houtem Zottegem

Welk afval kan aangebracht worden? Welke afvalsoorten kunnen gerecycleerd worden? Op deze en veel meer vragen krijg je een antwoord tijdens het bezoek aan het gemeentelijk containerpark. Tijdens de rondleiding neemt een gids de klas mee langs de verschillende containers, KGA-kluis en weegbrug. Bij de verschillende fracties wordt besproken waar de volle containers naartoe gaan en hoe de fracties gerecycleerd worden. Rondleidingen zijn mogelijk op volgende dagen: Maandag: Hofstade, Erpe-Mere, Ninove, Zottegem Dinsdag:Denderleeuw, Geraardsbergen, Herzele, Oosterzele, Sint-Lievens-Houtem Woensdag: Aalst, Haaltert, Kluisbergen, Lede

1.3 Deponie te Vlierzele Afval storten is meer dan een put vullen… Tijdens een wandeling op de meer dan 30 ha grote stortplaats wordt aandacht besteed aan de belangrijkste activiteiten die daar plaatsvinden. Bovenop de stortplaats krijgen de leerlingen inzicht in de stortactiviteiten, de bouw van een stortput en het afdekken van een opgevuld stort. Verder wordt de waterzuiveringsinstallatie bezocht en de biogasvalorisatie toegelicht.

1.4 Bezoek van de vuilnisman Tijdens een bezoek van de vuilnisman kunnen de kleuters de vuilnisman vragen stellen over zijn werk. Hoe laat staat hij op? Waarom draagt hij oranje kleding? Doet hij zijn werk graag? Daarna volgt een spelletje waarbij de kleuters uitgedaagd worden om afval correct te sorteren.

1.5 GFT-installatie te Schendelbeke De GFT-installatie te Schendelbeke werd 10 jaar geleden ontworpen om de organische en composteerbare fractie van het huisvuil uit de afvalberg te houden. De installatie is zo gebouwd dat het jaarlijks 45.000 ton groente-, tuin-, en tuinafval kan verwerken. Het resultaat van de recyclage is compost bruikbaar als bodemverbeteraar en bloementeelt en landbouw. Voor een bezoek aan de GFT-installatie van Schendelbeke dient de exploitant Wips gecontacteerd te worden op het nummer 054/43 76 76.

1.6 Kringwinkel Geef overbodige schoolspullen een tweede leven. Breng ze zelf naar de Kringwinkel of laat ze op school afhalen door medewerkers van de Kringwinkel. De kringwinkel verzamelt bruikbare goederen die andere afgedankt hebben. Na sortering en enkele kleine herstellingen worden de goederen in de kringwinkel opnieuw te koop aangeboden aan zeer aantrekkelijke prijzen. Op deze manier realiseren de kringwinkels drie doelstellingen: • het verkleinen van de afvalberg • het tewerkstellen van laaggeschoolden en langdurig werklozen • het aanbieden van goedkope goederen aan particulieren In het werkingsgebied van ILvA zijn drie kringwinkels actief. Samen exploiteren zij acht vestigingen: Kringwinkel Teleshop - Aalst - Alfred Nichelsstraat 14, 9300 Aalst, Tel. 053/78 95 52 - Louis D’Haeseleerstraat 45, 9300 Aalst, Tel. 053/78 61 73 Kringwinkel Teleshop - Lede - Kasteeldreef 26, 9340 Lede, Tel. 053/81 07 59 Kringwinkel ’t Vierkant - Ninove - Oude Kaai 11, 9400 Ninove, Tel. 054/32 05 00 - Graanmarkt 21, 9400 Ninove, Tel. 054/32 05 00 Kringwinkel ’t Vierkant - Geraardsbergen - Abdijstraat 4 B, 9500 Geraardsbergen, Tel. 054/41 54 89 Kringwinkel ’t Vierkant - Herzele - Bevrijdingstraat 3 B, 9550 Herzele, Tel. 053/70 80 35 Kringwinkel Vlaamse Ardennen - Zottegem - Elenestraat 180, 9620 Zottegem, Tel. 09/356 33 36 Voor een bezoek aan een kringwinkel in uw buurt neemt u contact op via bovenstaande gegevens.

2. Infosessies Aanbod • • •

Bedrijfspresentatie activiteiten ILvA Presentatie deponie Vlierzele Animatie Leren Afval Beheren Op school (LABO)

2.1 Bedrijfspresentatie activiteiten ILvA Op aanvraag geeft een medewerker van ILvA een presentatie op school over de activiteiten van ILvA. Wat is een intergemeentelijk samenwerkingsverband? Welke fracties worden ingezameld door ILvA? Waar gaat het afval naartoe? Hoe ziet een bezoek aan het containerpark eruit? Een presentatie duurt, met inbegrip van vragen, ongeveer één uur.

2.2 Presentatie deponie Vlierzele Op aanvraag geeft een medewerker van ILvA een presentatie op school over de activiteiten op de deponie te Vlierzele. Er is ook een film “Afval storten is meer dan een put vullen” ter beschikking over de deponie. Een presentatie duurt, met inbegrip van vragen, ongeveer één uur.

2.3 Leren Afval Beheren Op school Elk schooljaar biedt ILvA 60 LABO’s aan voor de scholen van het ILvA-werkingsgebied. Via deze pedagogische vorming Leren Afval Beheren Op school (dat de naam LABO kreeg) wenst ILvA, in samenwerking met de vzw FOST Plus en vzw GREEN Belgium, de leerlingen uit de 2de en 3de graad van het Lager Onderwijs een inzicht te geven in de afvalproblematiek en in de aanpak hiervan. LABO werd zowel op milieu- als op pedagogisch vlak uitgewerkt door een team van specialisten, en past perfect in de eindtermen en ontwikkelingsdoelen zoals deze door de Vlaamse Gemeenschap worden gedefinieerd. Op een interactieve wijze, en o.a. met behulp van een recyclagekoffer en een video, komen tijdens LABO op speelse wijze alle aspecten van het afvalbeleid aan bod, uiteraard toegespitst op de leefwereld van de kinderen. De doelstelling van LABO is de kinderen op een bewuste en onbevooroordeelde wijze te doen omgaan met een maatschappelijk fenomeen waarmee ze dagelijks in contact komen: afval in al z’n vormen. LABO is geschikt voor een groep van maximaal een 25-tal leerlingen en neemt +/- 2 uur in beslag. Voor meer informatie omtrent deze vorming kan u terecht bij ILvA.

3. Educatief materiaal 3.1 De compostkoffer De compostkoffer is een koffer vol met informatie en handig materiaal om kinderen de wonderen van het composteringsproces en de compostdiertjes te laten ontdekken. De koffer bevat de meeste materialen die nodig zijn om te werken met het lespakket ‘Composteren met kinderen’. Dit lespakket is ook opgenomen in de koffer. • • •

Deze educatieve koffer is zeer geschikt voor praktijklessen in het lager onderwijs. Het nodige materiaal voor de les sen bevindt zich in de koffer. Bij een knutselactiviteit en/of exploratie van de composthoop kunnen de vergrootglazen, loeppotjes, kijkkastjes, en zeven gebruikt worden. Aan de ingang van een informatieavond kunnen de posters, de brochures, de informatiebordjes, het kijkkastje en de wimpel hun nut bewijzen. Maar ook de loeppotjes met compostbewoners erin kunnen de aandacht trekken.

De compostkoffer is verkrijgbaar voor ontlening aan scholen of verenigingen uit het werkingsgebied. Neem hiervoor contact op met de milieudienst van ILvA op het nummer 053/85 85 71.

3.2 De recyclagekoffer van FOST Plus FOST Plus, de overkoepelende organisatie van producenten van huishoudelijk verpakkingsafval, wenst de scholen de mogelijkheid te bieden om optimaal hun rol te spelen in de sensibilisatie van hun leerlingen en hen de hiervoor noodzakelijke middelen ter beschikking te stellen. Iedere school uit het ILvA-werkingsgebied kan bij de milieudienst van de gemeente of bij ILvA een recyclagekoffer aanvragen. Deze koffer laat toe aan de schoolgaande jeugd de verschillende stadia van recyclage van papier & karton, PMD en glas duidelijk te maken. Met de recyclagekoffer kunnen scholen zelf aan de slag. Leerkrachten vinden er alle informatie over afval sorteren en diverse voorbeelden van recylageproducten. Voor de leerkracht is een handleiding ter beschikking over het gebruik van de recyclagekoffer. Voor meer informatie kan u altijd ILvA contacteren op 053/85 85 66.

3.3 Gratis lessenpakket Een educatief team van ILvA werkte in samenwerking met OVAM, FOST Plus, en MOS gratis lessenpakketten uit voor leerlingen van het lager onderwijs, het buitengewoon lager onderwijs, en het buitengewoon secundair onderwijs. Elk lessenpakket bevat lesvoorbereidingen, een werkboekje voor de leerlingen en een uitgewerkt bezoek aan een kringwinkel, een containerpark, een stortplaats, en de GFT-installatie. Er wordt rekening gehouden met de leerplannen van de verschillende onderwijsnetten, de ontwikkelingsdoelen en de eindtermen. Rode draad doorheen de lessenpakketten is de “Ladder van Lansink” waarbij preventie als prioriteit geldt. Pakket 1: De vuilnisman komt op bezoek bij de kleuters van de derde klas. In het pakket zijn creatieve activiteiten, opvoedende en manipulatiespelen, nabootsende en constructiespelen opgenomen. Verder is er aandacht voor denk- en taalactiviteiten, keuzeactiviteiten, hoekenwerk en een bezoek aan een kringwinkel. Als apotheose van het project komt de vuilnisman op bezoek. Pakket 2: De kinderen van het tweede leerjaar LO, van het BLO eindeklassen type 1 en BUSO opleidingsvorm 2 (eerste fase) bezoeken een kringwinkel. Afvalrekenen, afvaltaal en afvalcreaties zijn de speerpunten van een gevarieerd en speels lessenpakket dat kinderen aanzet anders om te gaan met afval. Hergebruiken van afval staat centraal in de kringwinkel. Pakket 3: De leerlingen van de vierde klas LO. Afvaltaal, afvalrekenen en afvalcreaties zijn ook hier de ingrediënten van een gevarieerd lessenpakket waarbij kinderen inzicht verwerven in de afvalproblematiek. Dat afval een nieuw leven kan krijgen leren ze tijdens hun bezoek aan de GFT-installatie of het containerpark.

Pakket 4: De leerlingen van het BLO type 8 (eindklassen), BUSO opleidingsvorm 2 (tweede fase) en BUSO opleidingsvorm 3 (observatiejaar) gaan naar het containerpark of de composteerfabriek. Dit pakket vormt een gevarieerd geheel waarbij de kinderen op en speelse wijze aandacht krijgen voor afval en de manier hoe ze er kunnen mee omgaan. Een bezoek aan het containerpark leert hen dat afval veelal een nieuw leven krijgt zodat waardevolle grondstoffen niet verloren gaan. Pakket 5: De jongens en meisjes van de zesde klas bezoeken de stortplaats of een containerpark. Van deze leerlingen wordt niet weinig verwacht. Groepsactiviteiten, individuele opdrachten en oefeningen maken van hen specialisten die zowel reken- als taalkundig de afvalproblematiek onder de knie krijgen. Het bezoek aan de stortplaats brengt hen in contact met stortactiviteiten, zavelputten, waterzuivering en het maken van elektriciteit. Afval storten is dus meer dan een put vullen. Informatie De lessenpakketten kunnen ingekeken worden en gedownload via www.ilva.be. Om een bezoek vast te leggen en meer info te verkrijgen neem je contact op met ILvA op 053/85 85 66. Een CD-rom met alle lessenpakketten wordt opgestuurd na storten van € 3 op rekening van SOLvA 091-0006843-82 met vermelding: “lessenpakket”.

4. Andere 4.1 Demo composteren Hoe kun je keuken- en tuinafval zelf verwerken? Afhankelijk van de compostmeesterwerking in uw gemeente kan de school (onder begeleiding van een compostmeester) een bezoekje brengen aan de gemeentelijke demonstratieplaats. De compostmeester ontvangt de klas er met open armen en demonstreert de kneepjes van het composteervak. Misschien komt de compostmeester van uw gemeente wel naar uw school om er te helpen bij het opstarten van compostbak of het inrichten van een composthoekje. Zo kan de school zelf GFT verwerken. Met een koffer boordenvol didactisch materiaal zorgt de compostmeester voor een boeiende ervaringsactiviteit. Indien u een demonstratie wenst neemt u best contact op met de Milieudienst van uw gemeente.

4.2 Opruimactie ILvA zorgt voor de logistieke ondersteuning (plaatsen van containers, vervoer en verwerking) van opruimacties die georganiseerd worden door een school of vereniging uit het ILvA-werkingsgebied. Let wel, ILvA kan enkel ondersteuning bieden na schriftelijke goedkeuring van het College van Burgemeester en Schepenen van de gemeente.

4.3 Afvalbeheer op school Samen met FOST Plus helpt ILvA de scholen om verpakkingsafval selectief in te zamelen op school. Om de selectieve inzameling van verpakkingsafval in de scholen te organiseren wordt het nodige materiaal aangeboden. De scholen kunnen gratis PMD-containers (inhoud 120 L) bestellen voor de speelplaats of kantine en papierkratten voor de klaslokalen het secretariaat. Bij de PMD-containers horen ook grote blauwe PMD-zakken op maat van de containers. De scholen kunnen het PMD en het papier aanbieden op de dagen waarop de inzameling in hun straat plaatsvindt. Voor meer informatie neem contact op met ILvA op 053/85 85 49. Fractie

Omschrijving

Prijs

Opmerkingen

GFT

Container 140 liter

GFT-sticker

Container is gratis te verkrijgen via Plastic Omnium (0800/94 140)

PMD

Container 120 liter met 10 Gratis PMD-zakken Aankoop zakken

Papier & karton

Papierkrat

Gratis 1/klas + 1/50 leerlingen Aanbieden in kartonnen dozen (burelen)

Container

Huur + kost lediging

Voor meer informatie bellen naar ILvA op 053/85 85 65

Gele zak

Aankoop zakken

Gele zak aanbieden

Container

Huur + kost lediging

Voor meer informatie neem contact op met ILvA op 053/85 85 65

Glas

Container

Huur + kost lediging

Aanbieden in stevig recipiënt

Tuinafval

Compostvat

Aankoop

Voor meer informatie neem contact op met de gemeente

Restfractie

1 container per 50 leerlingen (enkel PMD-zak aanbieden)

5. Milieuzorg op school (mos) Wil je als school werken aan een milieuvriendelijke en duurzame school, word dan MOSschool! Milieuzorg Op School (MOS) is een integraal milieuzorgprogramma voor alle Vlaamse scholen, van kleuteronderwijs tot en met de hogescholen. MOS is een project van de Vlaamse Gemeenschap in samenwerking met de 5 Vlaamse Provincies en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. MOS wil scholen helpen om op een pedagogisch verantwoorde manier een eigen milieuzorgsysteem uit te bouwen. MOS is niet alleen het werk van de directie en enkele leerkrachten, maar wel van alle schoolleden. MOS vertrekt van de herkenbare situatie in de eigen school en stimuleert kinderen en jongeren om samen met de directie, leerkrachten, ondersteunend personeel en de ouders een milieuzorgsysteem uit te bouwen. Het projectmateriaal van MOS kan hiervoor als leidraad dienen. Basisonderwijs Voor het basisonderwijs kan je beroep doen op vijf themabundels (afvalpreventie, energie, water, natuur op school, verkeer) met daarin een overzicht van het geselecteerde educatieve lesaanbod en de buitenschoolse activiteiten waar leerkrachten en leerlingen mee aan de slag kunnen. Het lesaanbod slaat de brug met de ontwikkelingsdoelen en eindtermen zodat de leerkracht deze in de praktijk kan brengen. Secundair onderwijs Voor het secundair onderwijs is er een MOS-handleiding, een milieu-audit, een praktijkhandboek en binnenkort een MOSpakket energie en afval en duurzame materialen. MOS-begeleiding Provinciale MOS-begeleiders helpen je om het project in de school bekend te maken, te starten of uit te diepen. Zij bezorgen je informatie en materiaal over Milieuzorg Op School en zoeken mee naar oplossingen voor knelpunten. Op trefdagen en regionale ontmoetingen spint de MOS-begeleiding samen met de gemeentelijke milieuambtenaren en lokale verenigingen aan een netwerk van MOS-scholen. Deelnemende scholen ontvangen ieder schooljaar eveneens een aantal uitgebreide MOSterds en provinciale nieuwsbrieven die een pak informatie bieden over actuele milieuonderwerpen en opvallende tendensen. Via de MOS-webstek kom je meer te weten over de evolutie van het project en leg je contacten met andere MOS-scholen. MOS wil ook de bestaande lokale initiatieven op elkaar afstemmen. MOS-logo Iedere school die mee in MOS stapt en met eigen accenten en een creatieve aanpak voor milieuzorg vooruitgang boekt, kan aanspraak maken op het MOS-deelnamelogo of het Groene School-logo. Momenteel zijn er bij het begin van het schooljaar 2006-2007 reeds 425 deelnemende basisscholen en 191 deelnemende secundaire en hogescholen in OostVlaanderen. Informatie Voor vragen en/of bedenkingen, neem gerust contact op met je provinciale MOS-begeleider. Je kan ook een schoolbezoek aanvragen voor meer uitleg over het project. Basisonderwijs: Roswitha Gerbosch, tel: 09 267 84 74, GSM: 0479 55 04 96, E: [email protected] Sandra Vandevelde, tel: 09 267 84 73, GSM: 0475 44 94 19, E: [email protected] Secundair en hoger onderwijs: Mike Stoens, tel: 09 267 84 59, GSM: 0473 92 30 55, E: [email protected] Neem ook een kijkje op de MOS-website www.milieuzorgopschool.be.