ENECO NetBeheer jaarverslag 2006
Inhoud Voorwoord directie
5
5 gesprekken met de omgeving
2
7
Onafhankelijk netbeheer
11
Storingsminuten
23
Veiligheid
33
Vervanging gasnetten
43
Teruglevering energie
53
Jaarverslag 2006
61
Missie
63
Profiel
64
ENECO NetBeheer in één oogopslag
67
Wat is er gebeurd in 2006
69
Bericht van de Raad van Commissarissen
71
Managementverslag
75
Financiële toelichting
83
Investeringen
95
Jaaroverzicht bijzondere storingen
97
Ontwikkelingen regelgeving
99
Voorlichtingscampagne gasbewustzijn
101
Medewerkers
103
Corporate Governance
105
Een vooruitblik op 2007
107
Jaarrekeningen 2006
109
1
ENECO NetBeheer B.V.
111
2
ENECO EdelNet Delfland N.V.
125
3
ENECO Netbeheer Midden-Holland B.V.
137
4
ENBU B.V.
149
5
ENECO Netbeheer Amstelland B.V.
161
6
ENECO Netbeheer Midden-Kennemerland B.V.
171
7
ENECO Netbeheer Zuid-Kennemerland B.V.
181
8
B.V. Netbeheer Zuid-Kennemerland
191
9
ENECO Netbeheer Weert N.V.
203
10 ENECO Netbeheer Zeist en Omstreken B.V.
215
11 ENECO Netbeheer Noord-Oost Friesland B.V.
225
Appendices
235
Gereguleerde taken netbeheerder
236
Verklaring van de afkortingen
237
Colofon
240
3
Voorwoord directie 2006 was in veel opzichten een bewogen jaar. Eind vorig jaar nam de Eerste Kamer de Wet Onafhankelijk Netbeheer aan. Daarmee is een einde gekomen aan een lange periode van onzekerheden. Dat energiebedrijven niet verplicht worden gesplitst, is hiermee duidelijk geworden. Het was ook mijn eerste halfjaar als directeur van ENECO NetBeheer. Op 1 mei 2006 volgde ik Han Fennema op, die bijna vijf jaar directeur van ENECO NetBeheer is geweest. Vanaf deze plek wil ik hem hartelijk danken voor zijn inzet voor ENECO NetBeheer en de prettige samenwerking de afgelopen jaren. Resultaten In 2006 hebben we veel van onze beoogde doelstellingen bereikt en financieel een goed resultaat geboekt. Er is vorig jaar veel geïnvesteerd om ENECO NetBeheer een gezonde toekomst te garanderen, zowel in geld als in activiteiten. We hebben veel geïnvesteerd in onze netten, in de optimalisatie van ons IT-systeemlandschap en in onze medewerkers. Veiligheid en het verbeteren daarvan kreeg wederom in 2006 veel aandacht. En met succes: in 2006 ging het aantoonbaar beter dan in 2005. En ook de door ons gelanceerde gasbewustzijnscampagne, een initiatief als bijdrage aan een veilige omgeving voor onze klanten, werd bijzonder positief ontvangen. Een negatief punt is de stijging van het gemiddelde aantal storingsminuten in onze elektriciteitsnetten. Twee grote storingen waren daar hoofdzakelijk debet aan. Kortom, een bewogen jaar met een resultaat waar ik tevreden over ben. Graag wil ik ook al onze medewerkers danken voor hun inzet in het afgelopen jaar. Onafhankelijk netbeheer Invulling geven aan het thema “onafhankelijk netbeheer” is voor onze toekomst van groot belang en loopt dan ook als een rode draad door dit jaarverslag heen. De rol van netbeheerders staat steeds meer in de belangstelling en als monopolist hebben we de morele verplichting om transparant te zijn over hoe we onze taken invullen. Vier van onze stakeholders geven in dit jaarverslag een antwoord op vragen hierover en hoe het bedrijf zich in de toekomst zou moeten ontwikkelen. Dilemma’s Daarnaast kwam ENECO NetBeheer in 2006 voor de nodige dilemma’s te staan die te maken hebben met de keuzes die wij maken, de prioriteiten die wij stellen en de reactie van de omgeving. Nadat wij de afgelopen jaren veel aandacht aan het opbouwen van onze rol als marktfacilitator in een geliberaliseerde energiemarkt hebben moeten geven, kunnen wij ons nu weer meer richten op onze omgeving. Dat gaat niet altijd zonder slag of stoot. We leven en werken in een instabiele omgeving vol veranderingen en worden geacht daar goed mee om te gaan. Hoe goed we dat doen, bepaalt onze omgeving. Daarom gaan we in dit jaarverslag de dialoog met ze aan en leggen we uit wat de afwegingen achter onze keuzes zijn. Het levert mooie, eerlijke en soms confronterende gesprekken op. Ik wens u veel leesplezier.
Jeroen de Swart 4
5
5 gesprekken met de omgeving ENECO NetBeheer heeft als missie het veilig en betrouwbaar transporteren van energie in haar netten en ondersteuning van de vrije energiemarkt. In dit hoofdstuk gaat ENECO NetBeheer de dialoog aan met belangrijke stakeholders in haar omgeving. Aan tafel worden onderwerpen besproken die in 2006 veel aandacht kregen. ENECO NetBeheer legt daarbij uit waarom keuzes zijn gemaakt en wat de overwegingen daarbij waren. Ook individuele stakeholders geven hun mening. Over hoe ENECO NetBeheer in 2006 invulling gaf aan haar taken en hoe het bedrijf zich zou moeten ontwikkelen.
6
7
5 gesprekken met de omgeving
9 8
Onafhankelijk netbeheer
10
11
5 gesprekken met de omgeving
Jaarrekening ENECO NetBeheer B.V.
Ferd Crone (52)
Erik de Heus (45)
Jeroen de Haas (47)
Ronald Paul (46)
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Oxxio
ENECO Energie
Projectorganisatie Maasvlakte 2
Kamerlid voor de PvdA.
Algemeen directeur
Voorzitter van de Raad van Bestuur
Projectdirecteur
Als woordvoerder voor het dossier
Hoe goed hij zijn klanten kan bedienen,
Als enige aandeelhouder is ENECO
Vanwege de grootschaligheid van het
Energie speelde hij – en speelt hij nog
is mede afhankelijk van de prestaties van
Energie direct, maar door de
Botlekgebied heeft hij een brede blik
steeds – een prominente rol in de
ENECO NetBeheer als het gaat om markt-
onafhankelijkheid op afstand, betrokken
op het onderwerp onafhankelijk
politieke discussie in energiedossiers.
faciliterende processen.
bij ENECO NetBeheer.
netbeheer.
12
13
5 gesprekken met de omgeving
Onafhankelijk netbeheer
Ferd Crone
Onafhankelijk netbeheer komt als onderwerp steeds prominenter op de agenda van onze omgeving te staan. Of het nu gaat om het contact met energieleveranciers en klanten, de behandeling van wet- en regelgeving in de politiek of teruglevering van energie aan het net. ENECO NetBeheer vroeg vier van haar stakeholders om – ieder vanuit hun eigen perspectief – te reageren op vragen over het onderwerp en hun mening te geven over de rol die NetBeheer daarbij
“NetBeheer is de slagader in het bloedvatennet van het energielichaam”
Over de rol van de netbeheerder: ‘Netbeheerders zullen nog meer dan nu het hart worden van de energievoorziening. Ze kunnen daarbij een enorme slag maken van grootschalige naar meer kleinschalige opwekking van energie. Ik voorzie een ‘vergroening’ van het netwerkbedrijf als er meer aandacht komt voor middelgrote aansluitingen van warmtekrachtkoppeling, zonne-energie, windenergie en biomassa. Een voorwaarde is wel dat het vlekkeloos moet functioneren. De netbeheerder is namelijk de slagader in het bloedvatennet van het energielichaam.’ Over het faciliteren van de vrije energiemarkt: ‘De netbeheerder moet voor een vlekkeloze afwikkeling van de stroomvoorziening zorgen. Het is van groot belang dat meetgegevens kloppen en dat die informatie ook rechtstreeks bij marktpartijen terecht komt. De volgende uitdaging ligt in de introductie van de zogenaamde slimme meters, waardoor er een nog betere sturing kan plaatsvinden, ook op het gebied van inkoop.’ Over betrouwbaarheid in relatie tot betaalbaarheid: ‘De nettarieven moeten naar mijn mening niet omhoog. Er wordt genoeg winst gemaakt, veel afgeschreven en er is nog voldoende kapitaal binnen de bedrijven. Ik zie dus geen reden om de tarieven te verhogen. De toezichthouder moet hier scherp toezicht op houden.’ Over transparantie:
speelt.
‘Vergroten van transparantie is een belangrijke onderwerp geweest in de discussie over de splitsingswet. Een netbeheerder moet in een aparte BV zitten; zelfstandig en onafhankelijk. Zo ontstaat er geen verwarring. Het zou voor zowel klanten als leveranciers duidelijk moeten zijn hoe de financiële stromen lopen. Het is overigens een heftig debat dat zich in meer landen afspeelt. Over maatschappelijk verantwoord ondernemen: ‘Een netbeheerder heeft maatschappelijke taken. De belangrijkste is dat het bedrijf doet wat ze zegt. Betrouwbaarheid is dus het kernwoord. Daarnaast heeft maatschappelijk verantwoord ondernemen te maken met de al eerder genoemde ‘vergroening’ van de netbeheerder. Daarin kan NetBeheer nog een belangrijke rol vervullen.’ Over de rol van netbeheerders in energietransitie: ‘Bij het onderwerp energietransitie staat decentrale opwekking centraal met nieuwe energievormen. Dat gaat nu beginnen.’ Over de positionering en reputatie van ENECO NetBeheer: ‘ENECO heeft een goed lopend netbedrijf en is ook nog eens goed in warmtenetten. Ze zitten in het hart van een belangrijk gebied vol industrie, woningen en glastuinbouw. Volgens mij is de positie van
14
15
5 gesprekken met de omgeving
Onafhankelijk netbeheer
Onafhankelijk netbeheer
Onafhankelijk netbeheer
ENECO NetBeheer goed en al sterk verbeterd, maar op bepaalde gebieden kan het zeker beter.’
Over de positionering en reputatie van ENECO NetBeheer: ‘De positie van ENECO NetBeheer zou die van een onzichtbare facilitator moeten zijn, die ervoor zorgt dat technisch alles reilt en zeilt.
‘We moeten voor de marktprocessen naar een 100% goede situatie en 100% betrouwbaarheid’ Erik de Heus
Op het gebied van meterstanden en administratieve processen kunnen we samen nog veel verbeteren. Vanuit Oxxio hebben we de wil en aandacht om dat samen goed op te lossen. We moeten naar een 100%
Over de rol van de netbeheerder: ‘Netbeheerders moeten er allereerst voor zorgen dat het netwerk goed
goede situatie en 100% betrouwbaarheid. Die attitude zie je verbeteren, maar we zijn er nog niet.’
functioneert en de technische infrastructuur in orde is. Daar is een goede balans van kosten en kwaliteit mee gemoeid. Ten tweede is het door de netbeheerders goed faciliteren van de marktprocessen heel
Jeroen de Haas
‘De dialoog met de omgeving moet de belangrijkste ambitie zijn’
belangrijk. Technisch gezien maken we ons geen zorgen, maar de operationele marktprocessen behoeven verbetering. De tijdigheid, juistheid en volledigheid van gegevensstromen kunnen beter.’
Over de rol van de netbeheerder: ‘Een netbeheerder zou ik willen typeren als een maatschappelijke onderneming, met de nadruk op zowel het maatschappelijke als het
Over het faciliteren van de vrije energiemarkt:
zijn van onderneming. Maatschappelijk, omdat de toegankelijkheid
‘De netbeheerder moet zich beperken tot de netten en processen om
voor de burger van stroom en aardgas een essentieel onderdeel is van
de markt te faciliteren en zich niet bemoeien met energiebesparing of
zijn bestaan in de moderne samenleving. Onderneming, omdat je je rol
klantencontact. Dat is de rol van retailbedrijven, de leveranciers en de
efficiënt, innovatief en professioneel moet invullen. Dat bijt elkaar niet,
onafhankelijke bedrijven. Klanten weten anders niet meer bij wie ze
integendeel, het vult elkaar aan. Als je waarde wilt creëren moet je je
voor wat moeten zijn. Ik vind dat retailbedrijven de belangrijkste
bewust zijn van je rol en van daaruit acteren. Bij ENECO NetBeheer
‘interface’ voor de klant moeten zijn. Dat is in het belang van een
beseffen ze dat maar al te goed. Vertrouwen van klant,
goede ontwikkeling van de markt.’
energieleveranciers en politiek is essentieel voor de ontwikkeling van het bedrijf. Ze spelen deze rol zelfbewust, ook ten opzichte van ons als
Over transparantie:
aandeelhouder. En net als de rest van ENECO staan ze voor de opdracht
‘Enerzijds praten we over transparantie richting de markt en klant,
om het vertrouwen dat ze op basis van hun prestaties verdienen te
anderzijds over financiële transparantie van de netbeheerder. Het moet
gaan halen bij die klant, energieleveranciers of aandeelhouder. Door
transparant zijn hoe ENECO NetBeheer zelfstandig haar financiële
met hen de dialoog aan te gaan, uit te leggen wie ze zijn, waar ze voor
besluiten neemt. Anders zou er oneerlijke concurrentie kunnen
staan en wat hen drijft. Dat is de uitdaging: niet alleen vertrouwen
ontstaan. Je wilt niet dat die schijn ontstaat.’
verdienen, maar ook krijgen. De beste netbeheerder van Nederland dus, hoewel ik Nederland een bescheiden ambitie vind.’
Over maatschappelijk verantwoord ondernemen: ‘De maatschappij betaalt de netbedrijven. Als tegenprestatie mag de
Over het faciliteren van de vrije energiemarkt:
maatschappij verlangen dat netbeheerders verantwoording afleggen
‘In Nederland slagen we er goed in om de markt te faciliteren. Dat zie
over de staat van de netten en dat ze garanties afgeven over de
je aan nieuwkomers als Oxxio en Greenchoice en het gemak waarmee
toekomst van de netten en de kosten. Ik denk dat er een
zij marktaandeel opbouwen. Ze mopperen wel, maar ik zou ze
attitudeverandering moet komen van inspanningsverplichting naar
hetzelfde wel eens willen zien doen in Duitsland of Frankrijk. Geen
resultaatverplichting. Dat kost tijd, maar is essentieel voor de
kans! Ik zou als aandeelhouder ENECO NetBeheer wel wat willen
betrouwbaarheid van de energiemarkt als geheel. ENECO NetBeheer
stimuleren tot ondernemen. Ga erop uit, onderzoek de mogelijkheden
kan daar nog een belangrijke stap in maken.’
van uitbreiding, bijvoorbeeld op de Maasvlakte. Denk mee met de gemeente en met de industrie. Investeer in innovaties om decentraal,
Over de rol van netbeheerders in de energietransitie:
duurzaam vermogen aan te sluiten. Denk mee betekent niet altijd: geef
‘De eerste winst is te behalen bij het tegengaan van netverliezen. Ook
ze hun zin, maar wel: toon begrip voor het andere belang en anticipeer
met het op een hoger niveau brengen van verschillende duurzaam-
er zichtbaar op.’
heidsmaatregelen, om het netwerk zodanig klaar te maken dat het meer aankan. Daar is een faciliterende rol van netbeheerders nodig om
Over transparantie:
nieuwe technieken te kunnen opnemen in de infrastructuur. Het
‘Het belang van transparantie is enorm voor het vertrouwen in de
dilemma is dat innovatie op gespannen voet kan staan met de wens en
netbeheerder. Je moet aangeven waar het goed en niet goed gaat; daar
ook noodzaak voor netbeheerders om stabiel te zijn en weinig risico te
moet je geen onderscheid in maken. Dat mag met iets meer durf, zeker
lopen. Toch zou je deze stromen naast elkaar moeten managen.’
in situaties dat er iets fout is gegaan. Natuurlijk ervaart elk mens een
16
17
5 gesprekken met de omgeving
Onafhankelijk netbeheer
Onafhankelijk netbeheer
drempel bij het toegeven van fouten. Maar voor het vertrouwen is het essentieel en op de lange termijn betaalt het zich terug.’
Over transparantie: ‘Op dit gebied kan ENECO NetBeheer nog een professionaliseringslag maken, maar ze zijn wel op de goede weg. Ik zou willen dat ENECO
Over maatschappelijk verantwoord ondernemen:
NetBeheer inzicht geeft in wat iets kost en wat je ervoor krijgt. Als ik
‘ENECO NetBeheer als geheel is een maatschappelijke onderneming.
dat aan de voorkant bij de klanten kan neerleggen, kan ik het helder
Energievoorziening staat qua maatschappelijke behoefte namelijk op
voor ze maken. Dat is overigens ook in het voordeel van ENECO
nummer 1. Mensen hebben vaak moeite om energie te zien als
NetBeheer.’
onderdeel van een markt. Waarom is het geen overheid, vragen ze dan? Ik ben het niet met ze eens; de huidige situatie is beter. De
Over de rol van NetBeheer ten aanzien van het vestigingsklimaat:
incentive om het steeds beter te doen is veel groter. Het helpt alleen
‘Wat niet zou moeten voorkomen is dat een nieuw bedrijf in een
maar dat ze bij de ENECO-familie horen, ook al zijn ze – terecht –
gebied de kosten van het hoofdnet betaalt. Betrouwbaarheid en
onafhankelijk.’
risicodragend investeren zou de verantwoordelijkheid van de netbeheerder moeten zijn. Het liefst had ik een soort confectieboekje
Over de rol van netbeheerders in energietransitie:
van alle leveranciers waar instaat wat de klant kan verwachten als zij
‘Die rol is er absoluut als het gaat om duurzame energie. De toekomst
zich in het Botlek gebied komen vestigen. Met een dergelijk
van duurzame energie zit veel meer in decentrale toepassingen dichtbij
dienstenpakket kan ik als Havenbedrijf acquireren en me
de klant. Het net moet dus veranderen en dat heeft consequenties voor
onderscheiden. Je ziet nog vaak dat een nieuwe klant zelf naar het
de netconfiguratie. Netbeheerders kunnen daar een belangrijke rol in
loket van ENECO NetBeheer gaat en onderhandelt over wat iets kost.
spelen, ook in de tarifering. Een mooie uitdaging dus.’
ENECO NetBeheer kan zich onderscheiden door de hele nutssector op te pakken en daarin een coördinatierol te vervullen. Dat zou goed zijn
Over de positionering en reputatie van ENECO NetBeheer: ‘Netbeheer moet zich richten op haar reputatie van maatschappelijke
voor onze klanten in dit speciale gebied; die hebben wel belangrijker dingen aan hun hoofd.’
onderneming, waar ook innovatie en nieuwe toepassingen onderdeel zijn van de cultuur. We werken als netbeheerders steeds beter samen,
Over informatie-uitwisseling:
maar het kan nog wel een zetje hebben. ENECO NetBeheer wordt
‘Het is van belang dat ENECO van tevoren risicodragend investeert en
steeds breder en dat moet zichtbaar worden voor de buitenwacht. De
daarbij is de verwachting welk bedrijf wanneer komt, belangrijk. Als
dialoog met de omgeving moet dus de belangrijkste ambitie zijn. Wie
grondbeheerder ben je transparant met je marktprognoses en
dat als eerste goed doet, wordt de beste netbeheerder. De
NetBeheer kan haar netten daarop aanpassen. Het is heel logisch om
aandeelhouder ENECO is trots op z’n netbeheerder!’
daar goede afstemming over te hebben. Als wij hebben gekozen met wie we zaken doen, gaan we intensief overleggen hoe informatie-
‘Betrouwbaarheid en risicodragend investeren is de verantwoordelijkheid van de netbeheerder’ Ronald Paul
uitwisseling kan plaatsvinden. Dat staat buiten kijf. Het komt de kwaliteit van het net ten goede en genereert een lagere prijs voor de klant.’
Over de rol van de netbeheerder: ‘De netbeheerder zorgt voor een betrouwbaar en concurrerend net in
Over maatschappelijk verantwoord ondernemen:
het mondiale speelveld van havengebieden als de Botlek. Het markt-
‘Met deze term heb ik moeite omdat netbeheerders geen producenten
risico ten aanzien van investeringen in de netten vind ik hun
zijn, ze stoppen alles in de grond. Naar mijn mening moet je niet
verantwoordelijkheid. Daarnaast is transparantie in het servicepakket
bezuinigen op het net en concessies doen aan de betrouwbaarheid,
belangrijk voor de hele industrie. Daar kan nog veel in verbeteren.’
zonder dat je het hebt laten meewegen bij de gebruiker. Dat is maatschappelijk gezien niet verantwoord. Als een klant een hoger
Over betrouwbaarheid in relatie tot betaalbaarheid: ‘Ik verwacht van een beheerder dat het net betrouwbaar is. Meer
risicoprofiel wenst, dan heb je het er van tevoren over gehad. Dat is verantwoord.’
kabels leggen is hun vak, daar moet je de buitenwereld niet mee lastigvallen. Het moet vanzelfsprekend zijn omdat het past in een concur-
Over de positionering en reputatie van ENECO NetBeheer:
rerende omgeving. Wat ons betreft heeft ENECO NetBeheer qua
‘Ik vind dat ze als professioneel bedrijf hard bezig zijn zich op hun
betrouwbaarheid een duidelijke pré omdat ze kennis hebben van het
nieuwe rol te oriënteren. Ze raken overal de juiste snaar en zijn goed
hele havengebied. Maar dat moet wel tot uitdrukking komen in kennis,
op weg. Onze samenwerkingsrelatie verloopt in ieder geval constructief
kunde, kwaliteit en prijs.’
en transparant.’
18
19
5 gesprekken met de omgeving
Onafhankelijk netbeheer
5 gesprekken met de omgeving
21 20
Storingsminuten
22
23
5 gesprekken met de omgeving
Jaarrekening ENECO NetBeheer B.V.
Jan de Boon Waterschap Hollandse Delta afdeling Zuiveringstechnische Werken West Hoofd afdeling
Ton van Pelt Marko Kruithof
Klaas de Dood
Gemeente Oostflakkee
ENECO NetBeheer
ENECO NetBeheer
Burgemeester
Hoofd Operatie Zuid
Manager Bedrijfsvoering
Kamer B&W, gemeentehuis gemeente Oostflakkee, Oude-Tonge
24
25
5 gesprekken met de omgeving
Storingsminuten
Storingsminuten De netbeheerders in Nederland hebben storingsminuten enkele jaren
De ernst van de situatie werd al vrij snel duidelijk: de kortsluiting in
geleden benoemd tot meetlat waarlangs hun prestaties worden gelegd.
verdeelstation Middelharnis veroorzaakte een explosie en als gevolg
ENECO NetBeheer behoorde vier jaar op rij (2002-2005) tot de top met
daarvan brand, waardoor het hoog- en middensspanningsnet deels was
gemiddeld iets meer dan twintig minuten. In 2006 ging het mis: met
uitgevallen en ongeveer tweederde van de huishoudens en bedrijven
ruim 36 storingsminuten zit NetBeheer in één klap in de achterhoede.
op Goeree-Overflakkee zonder stroom zat. Marko Kruithof, die avond
De stijging kan voor een belangrijk deel worden toegeschreven aan
verantwoordelijk namens het management van ENECO, kreeg de
“Vervolgens ben
twee incidenten: een hoogspanningsstoring in Vinkeveen en een
melding even nadat de explosie zich had voorgedaan:
omvangrijke hoog- en middenspanningsstoring op Goeree-Overflakkee.
ik naar ons bedrijfsvoeringcentrum in Rotterdam gereden. Onderweg
Roeien met de riemen die we hebben
een storing ging die wel eens de nodige uren kon duren. Daarom heb ik
De stroomstoring op GoereeOverflakkee was, met een bijdrage van ruim 7 storingsminuten, in 2006
bekroop me het gevoel dat er iets helemaal fout zat en dat het om toen alvast de procedure rond grootschalige calamiteiten in gang gezet, zodat de inzet van medewerkers snel op gang kwam.” Kruithofs voorgevoel bleek juist, want amper een uur later zat het hele eiland zonder stroom, zij het door overmacht: de brandweer kon de na de klap ontstane brand en schade alleen onder controle krijgen als de stroomtoevoer volledig werd gestaakt.
letterlijk de klapper. Op de snikhete
Pure pech
zaterdag 5 augustus deed zich laat in
Gezien de omvang van de storing werd vroeg in de avond een crisis-
de middag kortsluiting voor in verdeelstation Middelharnis, waarna een keten van gebeurtenissen op gang kwam die ervoor zorgde dat 20.000 huishoudens en bedrijven urenlang, in sommige gevallen tot de volgende ochtend, zonder stroom zaten.
centrum ingericht in het ziekenhuis in Dirksland – een van de weinige locaties op het eiland die beschikt over noodstroomvoorziening. Ton van Pelt burgemeester van Oude Tonge werd, bij afwezigheid van zijn ambtsgenoot van de gemeente Middelharnis, gebombardeerd tot coördinerend burgemeester. Hij spreidt de nodige realiteitszin tentoon:
“De stroom was uitgevallen. Laat ik benadrukken dat dat heel vervelend is, maar er was geen sprake van een catastrofe, hooguit van een crisis en gelukkig ook nog een overzichtelijke. Bovendien was het niet voor het eerst dat we hier te maken hadden met een storing. Het komt op Goeree-Overflakkee regelmatig voor dat delen van gemeenten een paar uur zonder stroom zitten.“ Met andere woorden: het eiland is er bekend mee. Een situatie die ENECO NetBeheer erkent: bewoners op Goeree-Overflakkee worden vaker dan gemiddeld getroffen door storingen. Jan de Boon hoofd bij Waterschap Hollandse Delta windt zich nog wel
“Ons beleid is dat we onze gemalen 99,75 procent van de tijd beschikbaar hebben. Dat wil zeggen dat ze maximaal 22 uur per jaar buiten bedrijf mogen zijn. Vanwege stroomuitval halen we die doelstelling niet. En dat even op over de duur van de stroomonderbrekingen:
terwijl wij voor ons waterbeheer absoluut niet van toeval afhankelijk mogen zijn.“ Toch was het in de woorden van Marko Kruithof ‘pure pech’ dat juist het station in Middelharnis werd getroffen:
“We hadden een deel van
het eiland nog via een parallelle leiding van stroom kunnen voorzien door simpelweg een knop om te zetten. Bij veel stations kan dat op afstand, maar hier niet. En fysiek omzetten ging niet omdat het gebouw niet kon worden betreden.“ Pas rond 21.00 uur bedwong de brandweer het vuur en kon het
“Het verbeteren van het elektriciteitsnet gaat niet van de ene op de andere dag.” 26
gebouw worden gestut, waarna medewerkers van ENECO NetBeheer met man en macht werkten aan het herstel van de stroomvoorziening.
27
5 gesprekken met de omgeving
Storingsminuten
Storingsminuten
Korte tijd later kon het 50 kV-net op het westen van het eiland
proberen anderen daar ook toe aan te zetten, zodat we met elkaar
geleidelijk weer in bedrijf worden gesteld. Intussen werd gewerkt aan
minder afhankelijk zijn van die paar locaties met noodstroomvoor-
de aanleg van tijdelijke installatie in containers en werden op
ziening die we in augustus hadden. Daarnaast hebben we door de hele
strategische locaties aggregaten ingezet. Via die voorzieningen hadden
gemeenschap de risico-inventarisaties weer eens op scherp gezet. We
drie van de vier secties op het eiland de volgende morgen rond 07.00
zien dat als positief, al maakt het de stroomuitval niet minder
uur weer stroom en tegen 12.00 uur werden ook de laatste
vervelend.“
huishoudens en bedrijven weer aangesloten.
Ook waterschap Hollandse Delta trok lering uit het incident. Jan de Boon:
Kwetsbaar
“Wij beschikken over lijsten met de locaties en voorzieningen
van onze watertechnische infrastructuur. Gewoonlijk gaan we er vanuit dat we informatie via internet kunnen benaderen, maar daar konden
Vallen de veelvuldig voorkomende storingen op Goeree-Overflakkee
we in deze situatie niet bij. Ook zijn verbeteringen afgesproken om
ENECO NetBeheer aan te rekenen? En vooral: is er een manier om ze te
informatie via ons eigen informatieloket eenvoudiger te kunnen
voorkomen? Van Pelt:
“Je zou zeggen maak meer koppelingen met de
opvragen en verder gaan we actief aan de slag om onze installaties
rest van het elektriciteitsnet in Nederland of zorg voor parallelle
gemakkelijker op noodstroomvoorzieningen te kunnen aansluiten.“
leidingen.“
Voor ENECO NetBeheer lag de winst in het feit dat weer eens duidelijk
Maar zo eenvoudig blijkt het niet te liggen, verklaart Klaas de Dood,
werd hoe de oplossing van een grote storing moet worden aangepakt.
uit hoofde van zijn functie onder meer verantwoordelijk voor voldoende capaciteit in de netten van ENECO NetBeheer.
“Het net op
Klaas de Dood:
“We hadden net een nieuw calamiteitenplan opgesteld. “We hadden al vrij snel een reëel
Het heeft zich goed gehouden.“
Goeree-Overflakkee is kwetsbaar. Het begint al bij het feit dat het
beeld van de ernst van de situatie en de termijn waarop die zou
aan alle kanten wordt omgeven door water, een natuurlijke barrière
verbeteren“ , vult Marko Kruithof aan.
“We zijn in het
waarover we niet zonder meer extra hoogspanningskabels kunnen
Alle betrokkenen roemen de onderlinge samenwerking.
hangen. Het eiland zelf is een landelijk gebied waarin de afstanden
crisisteam doorlopend en op een heldere manier op de hoogte
tussen de kernen groot zijn. Dat vergroot de kans dat ergens graaf-
gehouden van de stand van zaken“ , zegt Van Pelt.
schade ontstaat, ook een belangrijke oorzaak van storingen. Bovendien
NetBeheer goed aangepakt.“
is het net jaren geleden aangelegd, voor de toen geldende situatie die
Jan de Boon:
nu niet langer volstaat.“ Ook de hitte in de zomer van 2006 kan
dat als team opgelost.“
volgens De Dood een rol hebben gespeeld:
“Vooral oudere kabels en
Van Pelt:
“Dat heeft ENECO
“We hadden een gemeenschappelijk probleem en hebben
“Het was een crisis met een positief verloop. Telkens kreeg
weer een deel van het eiland stroom. Er zat schot in de zaak.“
zeker de verbindingen daartussen zijn gevoelig voor temperatuureffecten. Dit alles is voor ENECO NetBeheer aanleiding geweest om vanaf begin 2006 oude kabels en verbindingen versneld te
Het elektriciteitsnet op Goeree-Overflakkee is overigens nog altijd
vervangen. Daarnaast streeft ENECO NetBeheer naar verscherping van
gehandicapt. Er wordt gebouwd aan een nieuw verdeelstation in
beveiligingsinstellingen met betrekking tot netcomponenten.“
Middelharnis. Dat beschikt overigens wél over moderne aansturing op
Natuurlijk is het mogelijk meer aanpassingen te doen,
“Maar,“ “voorlopig zullen we moeten roeien met de riemen die we hebben. Het verbeteren van een compleet
afstand, waardoor de kans op grootschalige uitval in ieder geval weer
benadrukt Marko Kruithof,
een stukje kleiner wordt. Daarnaast is ENECO NetBeheer vanaf 2005
elektriciteitsnet, bijvoorbeeld door de aanleg van extra dwars-
Goeree-Overflakkee. Ook voor de komende jaren staan er
verbanden of de vervanging van kabels, gaat niet van de ene op de
verbeteringen gepland.
begonnen met de aanleg en verbeteringen in het energienet van
andere dag en is een kostbare zaak. Dit is onderwerp van een brede studie ondersteund door het onderzoeksbureau KEMA.“
Lering trekken “Dat is niet te “We wegen kosten en baten tegen
Is het wachten dus op de volgende grote storing? zeggen“ , aldus Klaas de Dood.
elkaar af, maar proberen onze investeringen wel daar te doen waar gebruikers het meest baat hebben.“ Voorlopig hebben de betrokken partijen vooral lering getrokken uit de omvangrijke storing van 5 op 6 augustus. Ton van Pelt:
“We weten dat
het hier mis kan gaan en moeten ons daarop beter instellen. Als gemeente schaffen we binnenkort noodstroomaggregaten aan en we
28
29
5 gesprekken met de omgeving
Storingsminuten
30
31
5 gesprekken met de omgeving
Jaarrekening ENECO NetBeheer B.V.
Veiligheid
32
33
Arnold van der Bie ENECO NetBeheer
Leo van Eijsden
Manager Asset Management
ENECO Energie Infra
Vincent Frijlink
Loek Bollen
ENECO NetBeheer
Operations Integrity Assurance Consultancy
Installatieverantwoordelijke
Directeur
Directeur Veiligheid & Techniek
Controleruimte hoogspanningsstation ENECO NetBeheer, Geervliet
34
35
5 gesprekken met de omgeving
Veiligheid
Veiligheid Het werken aan de elektriciteits- en gasvoorziening is in de praktijk
Het onderwerp veiligheid of veilig werken werd bij ENECO lange tijd
niet zonder gevaar. Medewerkers van ENECO lopen bij de uitvoering
gezien als
van werkzaamheden potentieel risico’s.
ENECO NetBeheer ontstond, lag de nadruk op de ontwikkeling van de
Werken aan veiligheid kost tijd Veiligheid lijkt een begrip waar ENECO NetBeheer als opdrachtgever en ENECO Energie Infra als aannemer bij de aanleg van elektriciteits- en gasnetten niet omheen kunnen. Een vanzelfsprekendheid, met andere woorden. Zo eenvoudig blijkt het volgens een aantal betrokkenen echter niet te liggen. Veiligheid hoort nog veel prominenter op de agenda. En daar moet vooral meer tijd voor worden uitgetrokken.
“een probleem van Infra“, zegt Arnold van der Bie. “Toen
markt. Veiligheid kwam, ongetwijfeld onbedoeld, op het tweede plan.“ Met als gevolg dat tegen 2005 de harde werkelijkheid zichtbaar werd: een volgens Van der Bie ‘onrustbarende’ stijging van het aantal ongelukken met ernstige gevolgen voor medewerkers van Infra. Dat ontging uiteraard ook Leo van Eijsden niet:
“Tussen 2002 en 2005 was
de aandacht in dit bedrijf vooral gericht op de stroomlijning van interne processen, waardoor de aandacht voor veiligheid afgleed naar een bedenkelijk niveau. In die jaren verdubbelde het aantal ongevallen met ernstig letsel. Gelukkig vielen er geen dodelijke slachtoffers. Onze medewerkers hadden er te weinig oog voor en werden te weinig gewezen op de risico’s die ze tijdens hun werk lopen.“
Tijd en aandacht Om erachter te komen in hoeverre het begrip veiligheid daadwerkelijk was ingebed in de organisatie van ENECO Energie Infra, deed Loek Bollen daar in opdracht van Van Eijsden in de tweede helft van 2006 onderzoek naar. Hij kwam tot ongeveer dezelfde conclusie:
“Veiligheid
is in mijn optiek onderdeel van wat ik noem ‘operationele integriteit’. De gang van zaken in dit bedrijf is afhankelijk van een grote hoeveelheid systemen die allemaal optimaal moeten functioneren om incidenten te voorkomen. Daarvoor is tijd en aandacht nodig, maar tijdens mijn onderzoek bleek dat op dat punt bij ENECO Energie Infra zeker nog verbeteringen mogelijk zijn.“ Leo van Eijsden erkent die
“Toen ik jaren geleden bij een voorloper van Infra begon,“ herinnert hij zich, “ moest je een aantal jaren meelopen en werden zienswijze.
procedures en discipline er bijna letterlijk ingeramd door een ervaren medewerker. Dat gebeurt nu vrijwel niet meer. Oorzaak: veranderingen in organisaties, werkmethoden, opleiding en ongetwijfeld ook tijdsdruk.“ Het is datzelfde fenomeen van nieuwe structuren en werkmethoden gecombineerd met gebrek aan tijd dat het wegwuiven van regels en
“Om een voorbeeld te noemen: het aanbrengen van een aarde in een veld moet altijd worden uitgevoerd met twee daarvoor aangewezen personen. Zelf procedures in de hand werkt, aldus Vincent Frijlink.
wilde ik een keer een aarde aanbrengen terwijl mijn collega nog buiten de ruimte verbleef. Hij heeft dit tijdig opgemerkt en mij hierop zodanig streng aangesproken dat ik het nooit meer ben vergeten. Het is het gedrag van mensen dat in grote mate bijdraagt aan de veiligheid.“
Bedrijfsvoering Elektrische Installaties (BEI) Frijlinks voorbeeld is lang niet het enige. ENECO NetBeheer heeft daarom het afgelopen jaar een nieuw stelsel van regels rond veiligheid ingevoerd, de Bedrijfsvoering Elektrische Installaties, kortweg BEI. Maar
“Veiligheid mag onder geen beding afhankelijk zijn van economische doelstellingen.” 36
de invoering had nogal wat haken en ogen.
“We dachten het gedrag
van medewerkers te kunnen veranderen door hen een middag te
37
5 gesprekken met de omgeving
Veiligheid
Veiligheid
trainen, een boek en een cd-rom mee te geven“ , aldus Arnold van der
gelijksoortig incident ook bij ons elk moment zou kunnen gebeuren. Na
Bie.
“Pas naderhand zagen we in dat bewustwording zo niet werkt, dat
een incident op 30 juni 2006 kregen we van de Arbeidsinspectie
we er in feite veel te weinig tijd voor hadden uitgetrokken. Die
dwingende aanwijzingen opgelegd ter verbetering van de veiligheid.
misvatting kunnen we onszelf als management aanrekenen.“
Het zijn eye-openers die we niet nodig zouden moeten hebben.“
Zo brengt Van der Bie meteen een ander onderwerp te berde: het
“Het positieve is dat we nu in ieder geval praten“, vindt Vincent Frijlink. “ Maar“ , vervolgt Loek Bollen, “ uit ervaring weet ik dat een
draait niet alleen om het gedrag van medewerkers, maar net zozeer om dat van het management. Loek Bollen beaamt dat:
“Managers laten
proces als dit een bepaalde incubatietijd heeft. Zaken waarover nu
immers toe dat mensen doen wat ze doen. Tegelijkertijd zijn ze druk
wordt gesproken, hebben pas over een jaar of drie effect in de praktijk
met de expansie van het bedrijf en het schuiven met medewerkers.
en dan moeten ze nog strak geïmplementeerd zijn ook.“
Mensen krijgen daardoor nauwelijks de kans en al helemaal niet de tijd om zich te verdiepen in de veiligheidsaspecten van hun functie.“
Regels
Cultuur
Alleen al om die reden zijn gesprekken niet genoeg, daarover zijn de vier het eens. Er is behoefte aan heldere afspraken en de durf elkaar
Leo van Eijsden lijkt zich door die woorden persoonlijk aangesproken te voelen:
“Wij als managers laten nog behoorlijk wat steken vallen.
aan te spreken op de naleving ervan.
“We moeten beginnen regels in
het algemeen serieus te nemen“ , reageert Vincent Frijlink.
Veiligheid gaat in mijn optiek over drie zaken: heldere regels, mensen
“Bijvoorbeeld door elkaar niet te bestempelen als ambtenaar wanneer
die kennis hebben van die regels en cultuur. De koppeling tussen regels
we ons eraan houden. Je kunt dat zien als grap, maar voor mij is het
en kennis is communicatie en opleiding. Die schiet tekort. De koppeling
een gevoelskwestie. Om een vergelijking te trekken met invoegen op
tussen kennis en cultuur is naleving van regels en ook daar schort het
de snelweg: sommige bestuurders doen dat als een kip zonder kop,
aan. Teveel mensen slaan stappen in procedures over of werken zonder
anderen netjes volgens de regels. Om iedereen op het goede spoor te
persoonlijke beschermingsmiddelen omdat men denkt dat dit teveel tijd
krijgen, is bewustwording nodig. Die bereik je door te vertellen en te
kost. Teveel instructies staan vrijwel onopgemerkt op ons intranet
laten zien waarom volgens de regels invoegen veiliger en beter is.
zonder dat ze worden uitgedragen omdat daar domweg geen tijd voor
Hetzelfde geldt voor de regels bij ENECO.“
wordt genomen. Wij als managers moeten ervoor zorgen dat die tijd er
Groeien
wél voor wordt genomen.“ De gesprekspartners realiseren zich dat er dan zaken zullen moeten veranderen in de bedrijfscultuur bij ENECO. Vincent Frijlink:
“Leiding-
In 2007 ligt de nadruk op lopende zaken die verbetering behoeven.
“We gaan de BEI op een heel andere leest schoeien,
gevenden krijgen allerlei doelstellingen opgelegd die rechtstreeks te
Arnold van der Bie:
maken hebben met productiviteit en kosten. Ik vrees dat ze het halen
onder meer door de installatieverantwoordelijken erbij te betrekken.
daarvan nog altijd belangrijker vinden dan het naleven van regels op het gebied van veiligheid.“ Van Eijsden herneemt met nadruk het woord: “ Veiligheid mag onder geen beding afhankelijk zijn van
Daarnaast blijven we ons inzetten voor een betere samenwerking en
dergelijke economische doelstellingen. Op die manier werken ze
uiterst serieus nemen. Verder werkt ENECO Energie Infra aan de opzet
verkeerd gedrag in de hand. Het aantal ongevallen is sinds 2005
van KEI, het Kennis- en Ervarings Instituut aan de Keileweg in
weliswaar sterk gedaald, maar wat overblijft zijn de ernstige gevallen.
Rotterdam, ons eigen opleidingscentrum waar we hernieuwd aandacht
En die worden vrijwel allemaal veroorzaakt door een heel stelsel van
schenken aan bedrijfsspecifieke zaken zoals veiligheid. Het wil allemaal
oorzaken. Van onvoldoende voorbereiding tot het niet naleven van
niet zeggen dat we morgen of volgende week of ooit op nul
regels.“
ongelukken zitten, maar we doen er wel alles aan om die situatie te
constructief overleg tussen ENECO Energie Infra en ENECO NetBeheer. Het zijn allebei zaken die moeten groeien en die we juist daarom
bereiken.“
Eye-openers Een tastbaar resultaat van het feit dat ENECO NetBeheer en ENECO Energie Infra veiligheid als gezamenlijke prioriteit zien, is dat beide bedrijfsonderdelen het afgelopen jaar met elkaar over het onderwerp in gesprek zijn gegaan. Daarnaast heeft het de aandacht van de Raad van Bestuur van ENECO, die het graag bedrijfsbreed en integraal op de
“Het kwartje viel pas écht toen begin 2005 in België een ernstig ongeval met dodelijke afloop plaatsvond en kort daarop bleek dat een agenda wil zetten. Leo van Eijsden is desondanks kritisch.
38
39
5 gesprekken met de omgeving
Veiligheid
5 gesprekken met de omgeving
41 40
Vervanging gasnetten
42
43
5 gesprekken met de omgeving
Jaarrekening ENECO NetBeheer B.V.
Dick Schuijt ENECO Energie Infra
Ed Goverde
Projectdirecteur Meter 365 B.V.
Deelgemeente Charlois
Erik van de Burch
Ab Laghuwitz
Bestuurder, verantwoordelijk voor ruimtelijke
Rotterdam-Charlois
ontwikkeling en buitenruimte
Beheerder sporthal Asterlo
Gemeente Albrandswaard Beheerder kabels en leidingen
Werkkamer Ed Goverde, deelgemeentehuis Charlois, Rotterdam-Zuid
44
45
5 gesprekken met de omgeving
Vervanging gasnetten
Vervanging gasnetten De gasnetten in Rotterdam-Zuid en de aangrenzende gemeente
ENECO NetBeheer besloot in 2005 tot vervanging van een groot aantal
Albrandswaard komen op leeftijd: delen ervan liggen er al veertig jaar.
gasaansluitingen in verschillende deelgemeenten in Rotterdam-Zuid en
Daarmee naderen ze het einde van hun levensduur. Tijd voor een
de gemeente Albrandswaard, met de kernen Rhoon en Poortugaal. De
grootscheepse vervangingsoperatie.
vervangingsoperatie werd ingegeven door het feit dat het aantal
‘Alles uit de kast’ om gasnetten bij de
onveilig“ , verzekert Dick Schuijt.
tijd te brengen
Een zogenoemde ‘marsroute’ voert de vervangingsoperatie in vijf jaar
ENECO NetBeheer vervangt in vijf jaar duizenden verouderde gasaansluitingen en hoofdleidingen in Rotterdam en omstreken. Via een
“De situatie was niet “Maar om de veiligheid op termijn te kunnen waarborgen, is het verstandig nu alvast actie te ondernemen.“ gaslekken in de regio wat hoger ligt dan de norm.
door alle betrokken (deel)gemeenten. Daarbij worden gasleidingen vervangen tussen de hoofdleiding en de aansluiting in woningen. Afgezien van de hoeveelheid – in Charlois alleen al ruim 13.000, in Albrandswaard nog eens een goede 3.000 – kent het project verschillende andere uitdagingen. Neem alleen het feit dat bewoners op het moment van de vervanging thuis moeten zijn, soms met tientallen tegelijk. Daarbij is er natuurlijk het belang van een zo kort mogelijke onderbreking van de gastoevoer.
‘marsroute’ worden verschillende
Communicatie
Rotterdamse wijken en omliggende
“Het vervangen van de gasaansluitingen is een forse operatie“, kenschetst Ed Goverde. “ We praten over ruim de helft van de totale
gemeenten aangepakt. Deelgemeente Charlois en buurgemeente Albrandswaard beten het spits af. De aanpak van het project, uitgedacht in de oude stadswijk, kon ook prima in een kleine gemeente als Albrandswaard worden
woningvoorraad in Charlois. Een goede voorbereiding is in zo’n geval cruciaal, net als adequate communicatie richting alle bewoners. Daarnaast moeten wij als overheid de werkzaamheden faciliteren, bijvoorbeeld door tijdig te zorgen voor parkeervergunningen, aangepaste verkeerssituaties, het inlichten van de hulpdiensten en wat al niet meer.“ Ondanks het feit dat de deelgemeente een smeltkroes is van culturen en talen, koos het bestuur voor communicatie in het Nederlands. Ook ENECO Energie Infra bracht voorlichtingsmateriaal in het Nederlands uit.
“Maar“, zegt Dick Schuit, “omdat veiligheid bij dit project hoog op
de agenda staat, hebben we bepaalde informatie ook in vijf andere
toegepast.
talen verspreid.“
Risicolocaties Het project begon in Charlois - en straks ook in de andere deelgemeenten - met de aanpak van een aantal vooraf benoemde locaties ofwel gebouwen, waar veel mensen komen of gebruik van maken. In Charlois waren dat er zo’n tachtig. Eén ervan was sporthal Asterlo, beheerd door Ab Laghuwitz:
“Afgelopen voorjaar kreeg ik het verzoek
mee te werken aan de vervanging van de gasmeter en de aansluiting van de sporthal“ , vertelt hij.
“Dat zou in de zomer moeten gebeuren,
maar dan is het bij ons hoogseizoen en vinden er in de hal allerlei activiteiten plaats. Mensen willen na het sporten natuurlijk graag
douchen, maar zonder gas wordt dat een heel koude douche.“ In goed overleg werd besloten de woensdag – traditioneel de minst drukke dag – te kiezen en de werkzaamheden ook op die dag af te
‘Ik ben niet gauw tevreden, maar hierover wel!’ 46
ronden. Dat lukte, tot grote vreugde van Laghuwitz:
47
“De mannen van
5 gesprekken met de omgeving
Vervanging gasnetten
Vervanging gasnetten
ENECO gingen ’s ochtends vroeg aan het werk en ’s avonds konden we
gewerkt.“ Van de Burch, complimenteus:
alles weer gewoon gebruiken. Ik ben niet gauw tevreden, maar
binnenkwam, hebben jullie die goed afgehandeld.“
“En als er dan toch een klacht
hierover wel!“
Dikke winst Adresregelaars Terugkijkend constateren alle gesprekspartners kortom een prima Vervolgens kwamen ook alle ‘gewone’ aansluitingen aan de beurt. Schuijt:
“We hebben echt alles uit de kast gehaald om te zorgen dat
verlopen project.
“Ik zie het als een voordeel dat ENECO de zaken hier “We hebben een
in één keer goed heeft aangepakt“ , zegt Ed Goverde.
mensen op het afgesproken tijdstip thuis waren en begrepen wat we
tijdje in de rommel gezeten, maar voorkomen daarmee dat we straks
gingen doen. Soms ging het om acht, tien adressen tegelijk in hetzelfde
bij wijze van spreken veertig keer een straat open moeten breken
portiek. Daar is weliswaar meestal sprake van één gasaansluiting, maar afspraak via buren of familie, of hadden bewoners sleutels van de
omdat er ergens een leiding lekt. Dat is dikke winst. En ook de huidige ‘bende’ is relatief: ENECO heeft alles weer keurig opgeruimd en herstraat.“
buren. We hebben ook ‘adresregelaars’ ingezet, mensen die we
De gemeente Albrandswaard heeft zelfs een speciale functionaris op
wel met vertakkingen naar alle woningen. Soms regelden we een
“Met
speciaal inhuurden met de opdracht ervoor te zorgen dat mensen op
pad gestuurd om, zoals dat heet, ‘de buitenruimte te schouwen’.
een bepaalde datum en tijd thuis waren. Het toppunt was een flat die
andere woorden: we wilden weten of ENECO na het werk alles netjes
we in januari 2006 aanpakten: daar kregen we het voor elkaar dat 107 adressen tegelijk betreedbaar waren.“ Waar al die mogelijk-
probleem geconstateerd.“ Hij plaatst er wel een kritische kanttekening
heden niet werkten, is zelfs gebruikgemaakt van de interventieteams die standaard in de deelgemeente opereren.
“We beschikken hier over
heeft achtergelaten“ , aldus Erik van de Burch. bij:
“We hebben geen enkel
“Je merkt dat dit project is uitgevoerd door een ENECO-bedrijfs-
onderdeel waar de lijnen kort zijn. Bij andere projecten in onze
teams die bijvoorbeeld klachten aanpakken“ , verklaart Ed Goverde. “De teamleden kennen het gebied en de bewoners op hun duimpje en
gemeente waren regelmatig andere werkmaatschappijen van ENECO
weten dus ook welke locaties voor ENECO eventueel een probleem
Dick Schuijt toont zich verguld, maar ventileert zelf toch nog een punt
zouden kunnen opleveren, bijvoorbeeld op het gebied van de taal.“
van zorg.
Grote problemen hebben zich dan ook niet voorgedaan. Goverde
probleem voor ENECO Energie Infra was het gebrek aan vakmensen.
vermoedt dat het alles te maken heeft met de rechttoe, rechtaan
Goed opgeleide medewerkers zijn erg lastig te krijgen. Daarom loopt
werkwijze die ENECO hanteert: “ Er wonen hier veel rasechte Rotterdammers. Die willen geen gezeik, die willen gewoon weten
bij Infra momenteel een werkgelegenheidsproject waarbij we werkloze
waar ze aan toe zijn. Daar heeft ENECO kennelijk goed op ingespeeld.“
“Kun je dat ook in Charlois doen? Het potentieel is er.“ Schuijt knikt met een glimlach: “ Ik geef de tip door.“
betrokken en die liepen lang niet altijd zo soepel.“
“Al was er in de praktijk weinig van te merken, het grootste
allochtonen opleiden tot gasmonteur.“ Ed Goverde reageert meteen:
Elk probleem oplossen De ‘vervangingstrein’ dendert inmiddels verder naar de deelgemeente Een goede voorbereiding heeft er ook in de gemeente Albrandswaard
IJsselmonde. Schuijt ziet de rest van het project met vertrouwen
voor gezorgd dat de grootschalige vervangingsoperatie gladjes verliep.
“We gaan op dezelfde voet door. Onze aanpak blijkt voor iedereen goed te werken.“
Erik van de Burch: “Arnold van der Bie van ENECO NetBeheer heeft ons
tegemoet.
begin 2006 uitvoerig bijgepraat over de inhoud en het verloop van het project. Daardoor konden wij de bewoners weer afdoende informeren. Albrandswaard is een beetje een ‘ kneutergemeente’ . Dat klinkt denigrerend, maar zo is het. Mensen verwachten dat je hen vooraf goed op de hoogte brengt als er iets speciaals op stapel staat. We hebben alleen bij de start wat strubbelingen ondervonden, maar dat had te maken met het feit dat tegelijkertijd een vervangingsproject voor de watermeters liep. Uiteindelijk hebben we de twee projecten goed op elkaar kunnen afstemmen.“ Dick Schuijt:
“Zo hoort het,
vinden wij. Vooraf hebben we instructies en regels opgesteld. Klanten waarderen die duidelijkheid. We hebben er ook voor gezorgd dat de monteurs elk probleem, hoe klein ook, meteen konden oplossen. Dus als er op het tuinpad een tegel brak of een plantje knakte, vervingen we dat meteen. Bovendien hadden we in Charlois geleerd hoe je afspraken maakt. Dezelfde aanpak heeft in Albrandswaard goed
48
49
5 gesprekken met de omgeving
Vervanging gasnetten
5 gesprekken met de omgeving
51 50
Teruglevering energie
52
53
5 gesprekken met de omgeving
Jaarrekening ENECO NetBeheer B.V.
Alex Ouwens ENECO NetBeheer Senior Areamanager
Robin Grootscholten Rob van der Valk
Groentekwekerij Grootscholten, Vierpolders
LTO Glaskracht
Eigenaar
Energiespecialist
De kas van groentekwekerij Grootscholten in Vierpolders.
54
55
5 gesprekken met de omgeving
Teruglevering energie
Teruglevering energie Steeds meer ondernemers in de glastuinbouw beschikken over een
Tuinders hebben de afgelopen jaren te maken gehad met forse
warmtekrachtkoppeling (WKK). Door aardgas te verstoken wekken ze
prijsstijgingen voor elektriciteit en gas. Inmiddels maken die twee
warmte, de voor de groei van gewassen benodigde CO2 én elektriciteit
ruwweg 20 procent van de totale bedrijfskosten uit. Geen wonder dus
op. Wat ze zelf niet aan stroom verbruiken, leveren ze terug aan het
dat ondernemers op zoek gaan naar rendementsverbetering.
elektriciteitsnet - mits dat daarvoor geschikt is gemaakt.
Bijvoorbeeld door te kiezen voor een WKK-installatie, waarmee
“Jullie hebben wat goed te maken” De tuinders in het gebied TinteVierpolders en ENECO NetBeheer zijn momenteel niet bepaald de beste vrienden. Het gros van de ondernemers wil liever nog gisteren dan vandaag een WKK-installatie, maar de daarvoor noodzakelijke aanpassingen in het elektriciteitsnet komen voor hen niet snel van de grond. ENECO NetBeheer zette onlangs de eerste stappen op weg naar een net dat stroom in twee richtingen kan
ongeveer een kwart van de energiekosten kan worden terugverdiend. Robin Grootscholten hakte in 2005 de knoop door en klopte bij ENECO NetBeheer aan voor een aansluiting waarmee hij stroom aan het elektriciteitsnet kan terugleveren. De eerste reactie van ENECO: zo’n aansluiting kan pas over circa twee jaar worden gerealiseerd. Reden: ‘wegens doorlooptijd planning’. Te ver weg en te vaag, oordeelde Grootscholten, en hij ging te rade bij brancheorganisatie LTO Glaskracht. Rob van der Valk adviseerde en begeleidde hem: “ De netbeheerder is wettelijk verplicht een aansluiting te verzorgen“, weet hij. “ Wat de wet echter niet regelt is hoe snel dat moet. Er wordt gesproken van een ‘redelijke termijn’, maar wat is redelijk? Het probleem is dat de met behulp van een WKK opgewekte stroom niet zonder meer terug het net in kan worden gesluisd. In dit geval betekende dat een grootschalige aanpassing van de infrastructuur en het bouwen van een nieuw transformatorstation.“
Het gaat om afnemers ‘Redelijk’ is in ieder geval niet 1 januari 2009, oordeelde Van der Valk.
“Wij horen regelmatig van tuinders die bij de netbeheerders tegen een muur lopen.“ Robin Grootscholten heeft precies die ervaring. De scepsis is van zijn gezicht te lezen: “ Ik ken de verhalen dat het elektriciteitsnet niet is aangelegd voor stroom in twee richtingen, dat kortsluiting kan ontstaan en dat het net eerst moet worden aangepast. En ik begrijp best dat het niet in een dag kan.“ Na een korte stilte:
“Maar daar gaat
het in dit geval niet om. Het draait er volgens mij om dat ENECO niet verdient aan ondernemers die stroom terugleveren. Het gaat puur om
verwerken.
de afnemers volgens mij. Daarom duurt het voor ons allemaal zo ellenlang. En dat terwijl wij echt niet op de huidige voet kunnen voortgaan. De concurrentie is moordend.“ Alex Ouwens: het lijkt alsof ENECO NetBeheer weinig garen spint bij teruglevering:
“Iemand die een WKK aansluit op ons net hoeft
daarvoor geen transportkosten te betalen. Maar dat wil niet zeggen dat we minder energie dan anders steken in het geschikt maken van onze netten voor teruglevering. De snelheid waarmee grote
hoeveelheden WKK installaties in de tuinbouwgebieden werden geplaatst, heeft ons overvallen. Ook houden wij in gedachten dat het voor de belastingverdeling in ons net juist heel gunstig is om veel decentrale opwek te hebben. Daarom spinnen ook wij er uiteindelijk juist wél garen bij. Voor wat betreft de verantwoorde investeringen: het is ook een kwestie van verantwoord omgaan met de beschikbare middelen en het neerleggen van netcapaciteit daar waar het zeker ook gebruikt gaat worden. Op voorhand doen van investeringen die
“Klanten moeten het idee krijgen dat NetBeheer een snelle en betrouwbare oplossing biedt.” 56
wellicht niet of niet volledig gebruikt gaan worden, is niet verantwoord. Daarom zeggen we tegenwoordig: bij getekende
57
5 gesprekken met de omgeving
Teruglevering energie
Teruglevering energie
bestellingen gaan we het net met de bestelde capaciteit uitbreiden.
krijgen dat ENECO NetBeheer een snelle en betrouwbare oplossing
Tezamen met vergunningstrajecten, engineering en lange leverings-
biedt voor hun vraagstuk“ , kenschetst Rob van der Valk.
tijden van vermogenstransformatoren kan de realisatietermijn nogal
“De belangrijkste taak voor ENECO NetBeheer is de specifieke
oplopen.“
behoeften van klantgroepen op deskundige wijze af te handelen.
Duidelijkheid
mogelijk is en dat zekerheden gewenst zijn. Dat is een groeiproces,
Daarbij is best begrip voor het feit dat er spelregels zijn, dat niet alles maar ik zie positieve ontwikkelingen. Neem alleen al dit gesprek: de De datum waarop de aansluitingen voor Grootscholten en een aantal
pijnpunten zijn blootgelegd, en ook de mogelijke oplossingen.“
collega-tuinders, totale teruglevercapaciteit 30 MW, gereed moeten
Alex Ouwens besluit:
zijn, is inmiddels vervroegd tot 1 november 2007.
“Maar wel na stevige
druk van LTO Glaskracht, in overleg met de groep gedupeerde onder-
“Wij zijn monopolist. Klanten zitten aan ons
vast. Dat moet voor ons des te meer reden zijn hen serieus te nemen. Tijd voor actie.“
nemers. Het hele traject loopt al sinds 2005 en terwijl ENECO NetBeheer pas recent actie heeft ondernomen om de benodigde netaanpassingen te realiseren. Dat had veel eerder gemoeten!“ Van der Valk valt hem bij:
“ENECO NetBeheer heeft onvoldoende gecommuniceerd dat zij pas
tot netaanpassingen bereid is, als zij getekende bestellingen van tuinders heeft ontvangen. Zorg ervoor dat het tuinders duidelijk is hoe lang de aanvraagprocedure en de aanleg van de aansluiting duurt en wat er van hen verwacht wordt.“
Allerminst overtuigd Ouwens trekt het boetekleed aan.
“We zijn te lang te vaag gebleven.
We hebben achteraf gezien onvoldoende oog gehad voor de specifieke wensen van deze doelgroep. Aan die specifieke benadering werken we nu volop; mijn eigen functie is er een eerste resultaat van. Tot mijn taken behoort het in gesprek gaan met tuinders, maar ook met projectleiders en andere groepen klanten. Bovendien nemen we deze vraagstukken nadrukkelijk mee in het communicatieplan dat we momenteel ontwikkelen.“ Robin Grootscholten en Rob van der Valk blijken ondanks die toezeggingen nog allerminst overtuigd dat ze effect sorteren.
“We
hebben bij LTO Glaskracht inmiddels vijf jaar ervaring met de vrije energiemarkt en de cultuur bij de netbeheerders“ , aldus Van der Valk.
“Die is en blijft stroperig, al is er de laatste twee jaar wel het nodige verbeterd. Dat jullie nu met verschillende doelgroepen in gesprek gaan is een goede zaak, maar het is wel wat laat.“ Grootscholten knikt instemmend:
“Je kunt me wel vertellen dat jullie
het anders gaan doen, maar ik moet het nog zien. In feite gaat het nu pas beginnen. Ik heb een WKK besteld en we hebben een datum. Nu moeten jullie je afspraken nakomen. Jullie hebben wat goed te
maken.“
Relatie herstellen “We doen er alles aan om de relatie te herstellen,“ reageert Alex Ouwens. “ Vooral door jullie duidelijker te vertellen wat we gaan doen en wanneer. Het is een van de eerste stappen in een proces dat ENECO NetBeheer moet transformeren tot klantgerichte organisatie.
“Tuinders, en trouwens ook alle andere klanten, moeten het idee 58
59
5 gesprekken met de omgeving
Teruglevering energie
ENECO NetBeheer Jaarverslag 2006
Jaarverslag
60
Beheergebied
Missie ENECO NetBeheer transporteert veilig en betrouwbaar gas en elektriciteit en ondersteunt de vrije energiemarkt. Efficiënt, winstgevend, duurzaam en zonder te discrimineren. Onze werkomgeving ziet er als volgt uit: • Onze klanten zijn afnemers, producenten die zijn aangesloten op onze netten, en anderen die betalen voor onze dienstverlening. • Wij richten ons in de eerste plaats op onze wettelijke taken.
Beheergebied Elektriciteit Daarbij hebben wij de volgende ambities: • Veiligheid voor klanten, medewerkers en het milieu, in samenhang met onze eigen netten en installaties. • Een betrouwbaarheid van ons energietransport die beter is dan het landelijk gemiddelde, het huidige kwaliteitsniveau handhaven, en ieder jaar de betrouwbaarheid verbeteren voor de groep klanten die het slechtst bediend is. • Vanwege ons natuurlijk monopolie willen we onze diensten op een klantgerichte manier en vrij van discriminatie verlenen. • Toezichthouder DTe stelt maximum tarieven vast, waarbij wij onze operationele en financiële kosten kunnen terugverdienen en beperkt winst kunnen maken op onze investeringen. Binnen dit kader streven we naar winstmaximalisatie om de voortgang van de onderneming te garanderen. Voor de activiteiten die niet gereguleerd zijn, streven we naar marktconforme tarieven. • Medewerkers van ENECO NetBeheer werken in een omgeving die professioneel is, motiverend en gericht op samenwerken.
Beheergebied Gas
62
63
Profiel
Profiel ENECO NetBeheer is per 1 januari 1999 opgericht om te kunnen voldoen aan de eisen die de Elektriciteits- en Gaswet stellen. Vanaf dat moment is het transport van energie organisatorisch, juridisch en administratief gescheiden van de levering van energie. ENECO NetBeheer is een organisatie met ongeveer 160 medewerkers. Zij
Raad van Commissarissen
Raad van Commissarissen
zorgt voor de aanleg, de uitbreiding, het onderhoud en het beheer van de energienetten en heeft de verantwoordelijkheid voor veiligheid en betrouwbaarheid. Veel van de operationele werkzaamheden heeft ENECO NetBeheer middels dienstverleningsovereenkomsten uitbesteed aan ENECO Energie Infra en ENECO Energie Services. Voorts voert zij wel de assetadministratie, maar zijn de assets in verschillende Asset B.V.’s
Raad van Bestuur
ondergebracht. Deze worden niet mee geconsolideerd in de balans van ENECO NetBeheer. ENECO Energie Infra is een organisatie met ruim 2.000 medewerkers Bestuurscentrum
verdeeld over drie districten (Zuid Holland-Noord, en Zuid Holland-Zuid en
Ondersteunende Diensten
Utrecht) en drie regio’s (Dokkum, Weert en Haarlem). ENECO Energie Infra is opdrachtnemer van ENECO NetBeheer en houdt zich bezig met onderhoud en aanleg van netten en aansluitingen (elektriciteit en gas) en het verhelpen Divisie Retail
Divisie Business to Business
van storingen. Divisie
Installatie
Divisie
Services
bedrijven
Infra
ENECO NetBeheer ENECO Energie Services is een organisatie met 1.400 medewerkers en verricht activiteiten voor zowel ENECO NetBeheer als voor andere opdrachtgevers: call center, facturatie en klachtenafhandeling. Voor ENECO NetBeheer
Levering
Transport
verricht ENECO Energie Services ook marktfaciliterende processen: verwerken switchen, verhuizen en opzeggen. Afsluiten en fraudebestrijding zijn tevens activiteiten die door ENECO Energie Services ten behoeve van ENECO NetBeheer worden verricht.
64
65
Profiel
ENECO NetBeheer in één oogopslag
ENECO NetBeheer ENECO NetBeheer fungeert als één organisatie bestaande uit 11 afzonderlijke vennootschappen (netbeheerders) binnen de ENECO Groep. Iedere netbeheerder is een vennootschap waarvan de aandelen indirect voor
eenheid
2006
2005
2004
Omzet
100% worden gehouden door ENECO Holding N.V. De directie en Raad van Commissarissen van alle netbeheerders zijn op dezelfde wijze samengesteld. Op aanwijzing van de Minister van Economische Zaken kent ENECO
Totale transportopbrengsten
X mln
851,2
845,2
866,2
Transportopbrengst elektriciteit
X mln
596,3
593,6
581,8
Transportopbrengst gas
X mln
254,9
251,6
284,4
Aansluitingen elektriciteit grootverbruik
aantal
18.618
17.498
Aansluitingen elektriciteit kleinverbruik
aantal
1.832.988
1.831.258
1.861.039
Afzet
GWh
21.104
20.358
20.652
NetBeheer 6 netbeheerders elektriciteit en 10 netbeheerders gas, verenigd in 11 verschillende vennootschappen. Deze vennootschappen zijn: Elektriciteit
Gas
ENECO NetBeheer B.V.
ENECO NetBeheer B.V.
ENECO EdelNet Delfland B.V.
ENECO EdelNet Delfland B.V.
Aansluitingen gas grootverbruik
aantal
2.114
2.279
2.692
ENECO Netbeheer Midden–Holland B.V.
ENECO Netbeheer Midden–Holland B.V.
Aansluitingen gas kleinverbruik
aantal
1.783.133
1.783.425
1.777.533
ENECO Netbeheer Amstelland B.V.
Getransporteerd volume
miljoenen m3
5.125
5.266
5.602
ENBU B.V.
ENBU B.V. ENECO Netbeheer Zeist en Omstreken B.V.
Resultaat
ENECO Netbeheer Midden–Kennemerland B.V.
Bedrijfsresultaat (EBIT)
x mln
70,2
66,7
121,5
ENECO Netbeheer Weert N.V.
Netverlies
GWh
1.167
1.182
1.265
ENECO Netbeheer Noord-Oost Friesland B.V.
in % van het getransporteerd volume
%
5,5
5,5
5,8
Debiteurensaldo
x mln
79,5
86,1
86,3
Kasstroom uit de operationele activiteiten
x mln
51,3
60,0
90,2
x mln
167,4
175,5
168,6
2.266
2.866
2.133
26
25
37
36,9
21,1
22,1
ENECO Netbeheer Zuid–Kennemerland B.V. B.V. Netbeheer Zuid-Kennemerland ENECO Netbeheer Weert N.V.
Operationeel Bruto investeringen (niet op de balans van NetBeheer) Opgespoorde fraudes
aantal
% geïncasseerd ultimo 2006
%
Gemiddelde uitvalduur elektriciteit
minuten
Storingen Middenspanning met
aantal
516
436
417
aantal (x1000)
173
180
116
158,9
152,5
153,8
2,6
2,1
4,5
onderbreking Switches
Organisatie
66
Personeelsleden ultimo van het jaar
fte's
Ziekteverzuim
%
67
Wat is er gebeurd in 2006 JANUARI
10 Gasexplosie in winkelcentrum in Utrecht waarbij een voorbijganger zwaargewond raakt APRIL
1 Start pilot Gasbewustzijnscampagne in Dordrecht 26 ENECO NetBeheer krijgt een voldoende in Medewerkers Motivatie Onderzoek Gasexplosie in winkelcentrum in Utrecht
MEI
1 Directiewisseling ENECO NetBeheer JUNI
150 kV-station Geervliet in bedrijf genomen ten behoeve van
2
aansluiting van Air Liquide/Pergen 22 Performance administratieve processen weer op orde na conversie facturatiesystemen JULI
27 Na intensief overleg intentieverklaring getekend met gemeente Maarssen over verzwaring hoogspanningslijn Directiewisseling ENECO NetBeheer AUGUSTUS
Stroomstoring op Goeree-Overflakkee
5 Grote stroomstoring op Goeree-Overflakkee
Start micro WKK-experiment
SEPTEMBER
4 Hennepconvenant Amersfoort ondertekend 5 X-factor elektriciteit voor 2007 door DTe vastgesteld op 1,1% 14 X-factor gas grootverbruik door DTe verlaagd van 6% naar 2,9% 14 Start DTe-onderzoek winstgevendheid 22 ISO/OHSAS-audit succesvol afgerond NOVEMBER
1 Start micro WKK-experiment netbeheerders om netimpact te kunnen bepalen 14 Opdracht aan Arreva verstrekt voor nieuw bedrijfsvoeringsysteem 15 Start landelijke campagne Gasbewustzijn 23 Wet Onafhankelijk Netbeheer (voorheen splitsingswet) aangenomen Start landelijke campagne Gasbewustzijn
door Eerste Kamer
Wet Onafhankelijk Netbeheer door Eerste Kamer
DECEMBER
31 Voorbereiding implementatie per 01/01/07 van dagallocatie gas afgerond 31 Voorbereiding volledige tariefharmonisatie per 01/01/07 afgerond 31 Ziekteverzuim ENECO NetBeheer over 2006 bekend: 2,6% 31 Circa 170 MVA aan nieuwe aansluitingen voor grootverbruikers verkocht
68
69
Raad van Commissarissen De heer mr. R.S. Cazemier
Bericht van de Raad van Commissarissen
In 1984 rondde Roel Cazemier zijn studie Nederlands Recht af aan de universiteit van Groningen. Van 1984 tot 1988 was hij
‘Hectisch’ kenmerkt 2006 voor ENECO NetBeheer eigenlijk het beste. Er waren wisselingen in de top van de organisatie, in de Raad van Commissarissen en natuurlijk was er de uitkomst van de discussie over de splitsingswet. Het vergde veel energie van iedereen, maar desondanks werd de opgaande lijn vastgehouden. Net als in 2007 overigens, daar hebben wij alle vertrouwen in.
werkzaam als medewerker op het kabinet van de Commissaris van de Koningin in de provincie Friesland. Van 1988 tot 1991 werkte hij als plaatsvervangend chef van het kabinet. In december 1991 werd hij benoemd tot burgemeester van de gemeente Ruinerwold, medio 1994 tot burgemeester van de gemeente Ameland en in juni 2000 tot burgemeester van de gemeente Dongeradeel.
Mevrouw N.H. van den Broek-Laman Trip
Jeroen de Swart volgde Han Fennema in mei 2006 op als directeur van
Nicoline van den Broek is lid van de VVD-fractie in de Eerste
ENECO NetBeheer. Han, die de overstap naar de Raad van Bestuur maakte,
Kamer sinds 7 september 1993. Van 14 september 1999 tot 1
zat een aantal jaren op de directiestoel en bouwde ENECO NetBeheer op tot
mei 2005 was zij fractievoorzitter. Zij was van 1993 tot 2001 burgemeester van Heemstede. Daarvoor was zij Gedeputeerde
wat het nu is. Jeroen was daar als manager Markt & Regulering altijd al
van Gelderland. Mevrouw Van den Broek houdt zich in de
nauw bij betrokken en neemt nu het stokje over. In het eerste halfjaar dat
Kamer onder andere bezig met Cultuur. Zij is voorzitter van de
hij aan het roer staat, heeft hij er al een heel eigen accent aan gegeven. Hij
vaste commissie voor Algemene Zaken en Huis der Koningin.
is niet van plan alleen ‘op de winkel te passen’, maar wil het bedrijf verder uitbouwen. Daarom formuleerde hij voor 2007 een duidelijke ambitie: de beste netbeheerder van Nederland worden. Die ambitie onderschrijven wij als Raad van Commissarissen graag.
Open houding 2006 stond opnieuw in het teken van klantgerichtheid en het ging beter dan in 2005. Met onze klanttevredenheidsonderzoeken zijn we meer gefocust op de wensen van de klant. We willen graag weten wat de klant beweegt en wat hij van ons vindt. Dat is een heel open houding, die ons bijzonder aanspreekt. Als je het niet vraagt, weet je niet wat er speelt en kun je ook niet verbeteren. Uit onze onderzoeken blijkt dat alle klanten, maar vooral De heer ir. C.J.M. Asselbergs
De heer mr. J.F.J.M. de Haas
de grote klanten uit bijvoorbeeld het Botlek-gebied, veel prijs stellen op
Cees Jan Asselbergs werd geboren in 1950 te
Jeroen de Haas werd in 2000 benoemd als lid van de
meer aandacht. Ze zijn nog niet altijd tevreden. Van die signalen moeten we
Dordrecht. Na het Rijnlands Lyceum (HBS-B) in
raad van Bestuur en per 2006 als voorzitter. Hij was
leren en er acht op slaan. We moeten ons steeds afvragen hoe we onze
Oegstgeest en de diensttijd bij de Koninklijke
daarvoor sinds 1996 directeur van Enercom, de
Luchtmacht, startte hij in 1971 de studie Bouwkunde
coöperatie van energiebedrijven, waarvan een zestal
aan de Technische Universiteit Delft, die in 1978 met
leden in juli 2000 met ENECO fuseerde. Daarvoor was
dat belangrijk. Niet zozeer door de markt gedwongen, als wel uit ENECO
succes werd afgerond. Na vijf jaar actief te zijn
de Haas directeur van RCC-IVEV, een onderdeel van
NetBeheer-overtuiging. Dat vraagt om een aanpassing van de organisatie.
geweest voor het Midden- en Kleinbedijf in de
Roccade. Hij studeerde Nederlands recht in Utrecht.
De directie heeft aangegeven dat in te zien en als commissarissen zijn we
stadsvernieuwingsgebieden van Den Haag en vijf jaar bij de werkgeversorganisatie VNO-NCW, begon
De heer drs. H.J. Machielsen
service het beste op onze klanten kunnen toesnijden. Juist als monopolist is
blij dat dit thema opnieuw hoge prioriteit krijgt.
hij in 1991 zijn baan als directeur bij de Stichting
Jeppe Machielsen is per 1 juni 2005 benoemd in de
Europoort Botlek Belangen. Vanaf 2001 werd hij
Raad van Bestuur van ENECO als Chief Financial
directeur Deltalinqs, de federatieve vereniging
Officer. Met ingang van diezelfde datum is hij ook
waarbinnen de belangenbehartiging van de
toegetreden tot de Raad van Commissarissen van
Het thema veiligheid willen we als Raad van Commissarissen benadrukken.
procesindustrie en het havenbedrijfsleven in de
ENECO NetBeheer. De heer Machielsen werkte vanaf 1999 bij Deutsche Post in diverse functies, laatstelijk
Er moet nóg meer aandacht voor komen. Dat is in 2006 al nadrukkelijk
Mainport Rotterdam zijn samengebracht.
als Divisional Board Member F&A van DHL Express
gebeurd en in 2007 staat het ook weer hoog op de prioriteitenagenda. De
Europe. Machielsen begon zijn loopbaan in 1985 bij
hoogste veiligheid voor de medewerkers van je bedrijf en voor externe
Akzo NV als controller en groeide door tot hoofd
contractors.
Controlling van Akzo Coatings Nederland voordat hij
Wij hebben het afgelopen jaar ook veel gesproken over de continuïteit van
in 1991 overstapte naar Koninklijke Nedlloyd in
transport. De grote uitval afgelopen zomer op Goeree-Overflakkee had veel
Rotterdam, waarvan hij in 1999 afscheid nam als directeur Concern Controlling. Machielsen behaalde
70
Ononderbroken transport
consequenties en het gemiddelde aantal storingsminuten liep er in 2006
zijn doctoraal Bedrijfseconomie aan de universiteit
behoorlijk door op. Het bracht het gemiddelde aantal storingsminuten op
te Groningen.
ruim 36. Het is van groot belang dat de directie actief aan herstel werkt,
71
Bericht van de Raad van Commissarissen
zowel richting het bedrijf als richting de consument. Het streven moet zijn zo min mogelijk ononderbroken transport van energie. In 2006 is dat niet helemaal het geval geweest; in 2007 moeten we er absoluut aan werken.
Politieke discussie De discussie rondom de splitsingswet heeft vorig jaar veel impact gehad en ons allemaal veel energie gekost. De uitkomst van de discussie is gegeven de politieke omstandigheden misschien wel het best haalbare. We moeten dit nu als uitgangspositie nemen en de ontwikkeling die in gang is gezet, verder voortzetten. Op dit front moeten we de komende jaren weer rust hebben.
Maatschappelijk verantwoord Energiebedrijven staan behoorlijk in de maatschappelijke aandacht. Dat we als bedrijf laten zien wat we doen, geeft aan dat we open staan voor politieke en maatschappelijke signalen. Dat heeft niet alleen financiële voordelen, maar ook qua maatschappelijk verantwoord ondernemen. Aspecten als duurzaamheid, veiligheid, milieu en leveringszekerheid worden steeds belangrijker. Je ziet dat we daar binnen ENECO NetBeheer rationeler mee omgaan en een proactieve houding aannemen. Er wordt bijvoorbeeld veel energie gestoken in het preventief vervangen van elementen, zoals bij het Flexas-project. Wil je kostenbewuster opereren en het aantal storingsminuten terugbrengen, dan moet je preventief onderhoud plegen aan de zwakste schakel. Op die manier haal je meer uit het net. Ook een mooi voorbeeld van preventief handelen is de gasbewustzijnscampagne. Nog mooier is het dat andere netbeheerders de campagne hebben overgenomen omdat die zo goed aansloeg.
Ambitie De ontwikkeling en de groei van ENECO NetBeheer volgen is mooi. NetBeheer wil een fatsoenlijk en integer bedrijf zijn. In 2006 zijn we positief in het nieuws geweest. Daar hebben we voor een groot deel zelf voor gezorgd door ons kwetsbaar en open op te stellen en bij incidenten zo snel mogelijk weer voor transport zorg te dragen. Daarmee maken we het verschil en daar moeten we ons op blijven richten: zo goed mogelijk voor de dag komen. Voor 2007 zijn we als commissarissen positief gestemd.
“Daar moeten we ons op blijven richten: zo goed mogelijk voor de dag komen” 72
73
Managementteam
Managementverslag Op naar verdere beheersing
Arnold van der Bie
Ook in 2006 hebben we hard gewerkt aan het verder invullen van de missie van ENECO NetBeheer: het veilig en betrouwbaar transporteren van energie in onze netten en ondersteuning van de vrije energiemarkt. Het managementteam van ENECO NetBeheer - Arnold van der Bie, Thomas Martin, Klaas de Dood, Elmer de Boer en directeur Jeroen de Swart - doet verslag.
Manager Asset Management Verantwoordelijk voor de veiligheid, betrouwbaarheid en capaciteit van de netten
Klaas de Dood
Beschikbare, betrouwbare en veilige netten
Manager Bedrijfsvoering Verantwoordelijk voor de integratie van bedrijfsvoeringcentra en de
ENECO NetBeheer streeft naar het voorkomen van onveilige situaties voor
uitvalduur
klanten en hun omgeving, naar het voorkomen van ongevallen onder medewerkers, naar beschikbaarheid van de netten door de capaciteit te laten voldoen aan de klantvraag en naar vermindering van het aantal storingsminuten. We lichten die zaken hieronder toe. Veiligheid Veiligheid is voor ENECO NetBeheer een van de belangrijkste aspecten in de bedrijfsvoering. Kleine fouten kunnen immers grote fysieke gevolgen hebben voor klanten of medewerkers, of in het algemeen schade berokkenen. Een goede indicator voor de veiligheid van onze gasnetten is het aantal ongevallen dat we jaarlijks melden aan de Onderzoeksraad voor Veiligheid. We zijn verplicht gasincidenten te melden; in 2006 gebeurde dat 23 keer. Vier meldingen bleken achteraf onterecht en van de 19 resterende waren er 14 een direct gevolg van door derden toegebrachte schade. Natuurlijk is elk Jeroen de Swart
incident er één teveel, maar het aantal en de aard van de incidenten geeft
Directeur ENECO NetBeheer
ons het vertrouwen dat onze gasnetten in goede staat verkeren.
Eindverantwoordelijk voor het Als graadmeter voor de veiligheid van onze medewerkers hanteren we het
gevoerde beleid
aantal verzuimongevallen bij het werk aan de netten. Door intensieve begeleiding en veel aandacht daalde het aantal ongevallen van 25 in 2005 Thomas Martin
tot 12 in 2006. Toch vonden ook afgelopen jaar incidenten plaats waarbij
Manager Financiën en Staf
medewerkers soms ernstig gewond raakten. Om het aantal ongevallen
Verantwoordelijk voor
verder terug te dringen, hebben we nieuwe veiligheidsinstructies ingevoerd
Financiën, Personeel en
onder de naam BEI (Bedrijfsvoering Elektrische Installaties). Deze instructies
Organisatie en Informatie-
zijn een combinatie van Europese en Nederlandse normen die door alle net-
management
beheerders worden geïmplementeerd. Kort gezegd maakt BEI nog eens duidelijk hoe je als medewerker werkzaamheden voorbereidt en hoe je
Elmer de Boer
schakelt en werkt aan de netten. De nadruk lag in 2006 op de theorie en de
Manager Markt & Regulering
veranderingen op hoofdlijnen. In 2007 vindt de volledige implementatie
Verantwoordelijk voor klant-
plaats. Tegelijk zien we het komende jaar scherp toe op strikte naleving.
gerelateerde processen,
74
berichtenverkeer, fraude-
Onveilige situaties kunnen ook ontstaan door illegale aftap van stroom.
bestrijding en de relatie met
Onvakkundig aangelegde bedrading zorgt voor brandgevaar en overlast
toezichthouder DTe
voor omwonenden. Om illegale aftap tegen te gaan, hebben we eerder al
75
Managementverslag
Managementverslag
convenanten gesloten met verschillende instanties (gemeente, woning-
elektriciteit te voorzien. Vandaar dat ENECO NetBeheer en TenneT een plan
bouwcorporaties, politie, brandweer, justitie, Belastingdienst) in Rotterdam
hebben ontwikkeld om aan de stijgende vraag naar elektriciteit te kunnen
en Utrecht. Die aanpak blijkt te werken: in 2006 kwamen er convenanten bij
voldoen. Onderdeel van dit plan is het vergroten van de capaciteit vanuit de
in Amersfoort, Den Haag en Rijswijk en vonden gesprekken plaats met
hoofdtransportroute voor hoogspanning bij Breukelen. Dat betekent onder
verschillende andere gemeenten. Ons fraudeteam spoorde in 2006 2.266
meer dat we de lijnen die er nu hangen, vervangen door lijnen die een
locaties op waar illegaal stroom werd afgetapt; we brachten 49,7 GWh in
hogere capaciteit kunnen verwerken. Het bijzondere is dat er veel meer
rekening (ongeveer 10,3 miljoen euro), waarvan we 26% konden incasseren.
elektriciteit wordt getransporteerd, maar dat door een gewijzigd ontwerp
Daarmee liggen de cijfers over 2006 in lijn met die over 2005.
van masten en lijnen het magnetisch veld sterk afneemt. Omwonenden plaatsen ondanks het vernieuwende ontwerp vraagtekens bij het verzwaren
Beschikbaarheid en betrouwbaarheid
van de lijn. Toch is deze infrastructurele aanpassing noodzakelijk om Utrecht
Om voldoende beschikbaarheid en betrouwbaarheid te kunnen garanderen,
en omgeving ook in de toekomst een betrouwbare energielevering te
moet ENECO NetBeheer op tijd investeren in de vervanging van oudere
garanderen.
netdelen en de noodzakelijke uitbreiding van de netcapaciteit. Eens per twee jaar sturen alle netbeheerders nieuwe ‘Kwaliteits- en Capaciteits-
Storingsminuten
documenten Elektriciteit en Gas’ naar de toezichthouder DTe. Net als de
Het gemiddelde aantal storingsminuten van ons elektriciteitsnet is in 2006
andere netbeheerders beschrijven we in deze documenten voor de volgende
opgelopen tot ruim 36, net boven het landelijk gemiddelde, terwijl we de
zeven jaar het kwaliteitsniveau dat we voor de transportdienst nastreven en
drie jaar daarvóór juist ver onder het landelijk gemiddelde scoorden (met gemiddeld 21 en 22 minuten). De verklaring voor deze stijging zijn vooral twee incidenten: een hoogspannings- en middenspanningsstoring op Goeree-Overflakkee en een hoogspanningstoring in Vinkeveen. De storing op Goeree-Overflakkee was het gevolg van kortsluiting in de schakelinstallatie van een hoofdvoedingsstation. Door de omvang en de duur van de storing steeg het gemiddelde aantal storingsminuten met 7,2. De oorzaak van de storing in Vinkeveen was een niet-werkende eindsluiting, waarmee het gemiddelde aantal storingsminuten met nog eens 3,3 groeide. Daarnaast hadden de langdurige tropische temperaturen een slechte invloed op de moffen (de verbindingscomponenten tussen kabeldelen) van middenspanningskabels. Bepaalde typen moffen (Nekaldiet- en in mindere mate Massa-moffen) bleken de hitte slecht te verdragen; we vervangen ze
onze plannen met betrekking tot capaciteitsuitbreiding. Bovendien maken
momenteel versneld. In juni, juli en augustus kwamen er zodoende ruim 3
we aannemelijk hoe we dat denken te doen. Op deze manier leggen we
storingsminuten bij. Collega-netbeheerders hadden dezelfde ervaring. Tot
publiek verantwoording af over onze activiteiten op dit gebied.
slot had ENECO NetBeheer in 2006 meer last van door derden veroorzaakte schade bij graafwerkzaamheden. Normaal gesproken is een derde deel van de jaarlijkse uitvalduur het gevolg van graafschade; het afgelopen jaar
Vervangingsprojecten In 2005 zijn we begonnen met de grootschalige vervanging van niet goed
kwam daar ruim een minuut bovenop. Wij steunen de landelijke campagne
werkende (flexibele) gasaansluitingen. In 2006 zijn 15.898 van deze
‘Graafschade voorkomen we samen’ van KLIC dan ook van harte.
gasaansluitingen vervangen door een veiligere constructie. Daarmee
Gezien het eenmalige karakter van de genoemde incidenten, verwachten we
haalden we de productiedoelstelling van 15.000 ruim. Ook kwamen we in
in 2007 weer op ons gebruikelijke peil van minder dan 25 storingsminuten
2006 goed op stoom met het vervangen en renoveren van de 16.000
uit te komen.
gasaansluitingen in Rotterdam-Zuid. De komende jaren komt de gehele zuidkant van de stad aan de beurt. De productie was behoorlijk: we zijn
Marktfaciliterende processen
vergevorderd in de deelgemeente Charlois en begonnen in Pernis en Rhoon. Naast aansluitingen hebben we vorig jaar ook 20.000 meter hoofdleiding
Elke netbeheerder moet ervoor zorgen dat de verschillende aanbieders in de
vervangen. De organisatie daarvan kostte veel tijd en inspanning, maar
energiemarkt van haar netten gebruik kunnen maken. ENECO NetBeheer
slaagde en leverde daarmee een belangrijke bijdrage aan de veiligheid van
streeft naar goede kwaliteit van de diensten en processen die dat mogelijk
onze klanten.
maken, zoals berichtenverkeer, allocatie en reconciliatie en MEP-berichten. Administratieve processen
Uitbreiding capaciteit De toevoer van stroom naar de stad Utrecht en omliggende gemeenten
De overgang van ons oude factureringssysteem naar een nieuw systeem
blijkt op termijn te klein om iedereen op een betrouwbare manier van
zorgde in het eerste deel van 2006 korte tijd voor een dip in onze prestaties
76
77
Managementverslag
Managementverslag
op het gebied van administratieve processen. Wisselen van aanbieder
ingespeeld. Onder de naam ‘Gaston’ is, na een goed verlopen pilot in april,
(switchen), verhuizing en facturering liepen ongeveer drie maanden minder
in juni 2006 een campagne gestart om mensen een ‘neus voor gas’ bij te
goed. Doordat de duur beperkt was, bleef de hinder voor onze klanten dat
brengen. ‘Gaston’ bleek zo’n succes dat de andere netbeheerders in
ook. In de tweede helft van het jaar zaten we weer ruim boven de door DTe
Nederland de campagne overnamen. Later in dit jaarverslag doen we er
vastgestelde normen.
uitgebreid verslag van.
Kwaliteit Dienstverlening
Regulering
ENECO NetBeheer streeft ernaar ieder jaar de klanttevredenheid te
Bij ENECO NetBeheer voeren we de taken die ons volgens de regels zijn
vergroten. Daarnaast proberen we onze diensten altijd op een proactieve en
opgelegd op een strikte en integere manier uit. We proberen een stabiele
transparante manier aan te bieden.
(werk)omgeving te creëren waarbinnen NetBeheer optimaal kan functioneren. De tweede reguleringsperiode voor elektriciteit werd eind 2006 afgesloten.
Klantgerichtheid Klanten kunnen niet bij ENECO NetBeheer weg, tenzij ze verhuizen. De
De derde reguleringsperiode ging in op 1 januari 2007 - niet voor drie jaar,
tarieven die ze moeten betalen, worden bepaald door de toezichthouder.
zoals gebruikelijk, maar voor een jaar. De x-factor (het percentage dat een
Dat betekent dat onze bewegingsruimte beperkt is. Maar tevreden klanten
netbeheerder efficiënter en goedkoper moet worden) is in 2006 vastgesteld
zijn uiteindelijk het bestaansrecht van elk bedrijf. Daarom werken we daar
op 1,1%. De factor is van toepassing op de tarieven die wij aan eind-
doorlopend aan.
verbruikers in rekening mogen brengen. Ook nam de politiek het afgelopen jaar een besluit over de (onafhankelijke)
Ook in 2006 zijn er onderzoeken uitgevoerd naar de tevredenheid van
positie van de netbeheerders. Daarmee is de toekomst van de netbeheerders
klanten van ENECO NetBeheer over de diensten die ze hebben afgenomen.
duidelijk geworden en dat zorgt voor rust in de sector. In het algemeen
Het resultaat was wisselend, net als in 2005. Klanten blijken tevreden over
stellen we dat een voorspelbare ontwikkeling van de regels waarbinnen wij
het switch- en verhuisproces. Particuliere klanten met een nieuwe of
opereren een voorwaarde is voor een goede bedrijfsvoering.
veranderde aansluiting zijn ook redelijk tevreden. Grootzakelijke klanten die een nieuwe aansluiting willen, zijn niet tevreden over het offerteproces: het
Continuïteit
duurt te lang en de kwaliteit is volgens hen onvoldoende. We gaan met de aanknopingspunten voor verbetering aan de slag om in 2007 een beter
ENECO NetBeheer wil als bedrijf nu en in de toekomst sterk staan. Daarom
resultaat te boeken.
stellen we ons ten doel dat we een maximaal bedrijfsresultaat boeken binnen de kaders van de wetgeving. Ook streven we naar betrouwbare
Het aantal aanvragen voor aansluitingen op het netwerk voor decentrale
informatievoorziening en systeemondersteuning en naar een professionele
opwekking is in 2006 zeer sterk gestegen. Vooral tuinders willen weer
en motiverende werkomgeving.
warmtekrachtinstallaties neerzetten waarmee ze onder meer elektriciteit terugleveren aan onze netten. Met name wanneer een groot aantal van
Financieel resultaat
deze installaties in gebruik wordt genomen in een beperkt gebied, moeten
Het bedrijfsresultaat over 2006 was 5% hoger dan dat van 2005. Hogere
we ingrijpende aanpassingen doen aan de netten. Juist om deze en andere
opbrengsten, uitbreiding van de werkzaamheden aan de netten, hoge IT-
specifieke klantgroepen - naast tuinderscombinaties bijvoorbeeld ook
uitgaven en een hoge inkoopprijs voor netverliezen, hadden een belangrijke
gemeenten en havenbedrijven - beter te kunnen bedienen, hebben we in
invloed op het resultaat. We hebben de stijging van de kosten beperkt
2006 de nieuwe afdeling Area Management opgericht.
kunnen houden, ondanks meer preventieve en correctieve onderhoudsactiviteiten aan de netten en de nog altijd hoge uitgaven aan systeem-
In 2006 heeft ook de behandeling van klachten onverminderd veel aandacht
ondersteuning.
gekregen. De registratie van klachten en de afhandeltijd ervan zijn sterk verbeterd. Maandelijks ontvangen we ongeveer 2.700 klachten, hoofdzake-
Eind 2006 startte toezichthouder DTe een onderzoek naar de winstgevend-
lijk van particuliere klanten over de nota die ze hebben ontvangen. Eind
heid van energiebedrijven en daaraan gekoppeld naar de juridische
2006 handelden we ongeveer 90% van de klachten binnen 20 werkdagen af.
structuur van de netbeheerders. De belangrijkste uitkomst was dat de reguleringssystematiek juist efficiencyvoordelen heeft opleverd voor eindgebruikers. Ook constateerde DTe dat de netbeheerder een
Gasbewustzijnscampagne We stellen het nog eens: veiligheid voor onze klanten en hun omgeving
onafhankelijke positie heeft binnen het energiebedrijf en dat van kruis-
heeft wat ons betreft topprioriteit. Toen uit onderzoek bleek dat veel
subsidie en oneerlijke concurrentievoordelen niets is gebleken. Het
mensen de lucht van gas niet blijken te herkennen, hebben we daar, ook
onderzoek naar de hoogte van de winst wordt naar verwachting in het
vanuit de maatschappelijke rol die we willen vervullen, meteen op
tweede kwartaal van 2007 afgerond.
78
79
Managementverslag
Op het gebied van financiële- en procesbeheersing hebben we verdere activiteiten ontplooid op het gebied van risicobeheersing (de code Tabaksblatt). Nadat we in 2005 een risicovolgsysteem hadden ontwikkeld, hebben we in 2006 veel werk verricht aan de interne controle, het inzichtelijk maken van de risico’s in afzonderlijke processen en het formaliseren en toetsen daarvan. Bedrijfsrisico’s inperken deden we al langer, maar nu ook op een eenduidige manier. Bovendien toetsen we de effectiviteit van de controle op al die processen. Automatiseringsprojecten Ook vorig jaar hebben we hard gewerkt aan de vereenvoudiging van onze systeemarchitectuur, zowel voor de markt als in de technische processen. In een fusiebedrijf als ENECO NetBeheer is systeemvereenvoudiging van groot belang. Hoe de energiebranche zich de komende jaren ook ontwikkelt, met onze geïntegreerde en vernieuwde systemen zijn we straks voorbereid op een goede invulling van onze taken. Het afgelopen jaar hebben we voor ongeveer 30 miljoen euro uitgegeven aan IT-kosten, waarvan twee derde aan ontwikkeling en een derde aan beheer; een hoog investeringsniveau. Naast een eenduidige systeemarchitectuur kunnen we ook niet zonder goede data. Onze netten liggen in de grond en de informatie die we erover hebben, zit in onze systemen. Zo is in 2006 veel werk verzet op het vlak van netbesturing. Het op afstand bedienen van onze netten doen we door middel van computerapparatuur in het bedrijfsvoeringcentrum. Het afgelopen jaar vonden veel voorbereidende activiteiten plaats om het telecomnet te verbouwen en te moderniseren en om een nieuw bedieningssysteem te introduceren dat gebruikmaakt van de nieuwste technologie. Daarnaast hebben we afgelopen jaar veel aandacht besteed aan de beheerorganisatie en het nauwkeurig contracteren van de dienstverlening. HRM Tot slot de medewerkers van ENECO NetBeheer. Onze medewerkers zijn een kostbaar bezit, zeker omdat onze werkzaamheden veelal van strategische of tactische aard zijn. Daarom hebben we ook in 2006 veel aandacht besteed aan onderwerpen als persoonlijke groei, carrièreplanning en opleidingsplannen. Daarnaast is veel tijd gestoken in de gerichte werving van nieuwe medewerkers, zodat we capabele mensen op belangrijke plekken kunnen plaatsen. Dat past in het streven om te veranderen van een projectgedreven organisatie in een stabiel bedrijf waarin eigen mensen aan de processen werken. Om erachter te komen hoe onze medewerkers hun werk ervaren, deden we onderzoek naar hun motivatie. De uitkomsten waren positief: medewerkers vinden hun werk uitdagend en doen het met plezier. Dat werd ook zichtbaar in het traditioneel lage ziekteverzuim: over 2006 slechts 2,6%.
81
Financiële toelichting Samenvatting Het gecombineerde netto resultaat van ENECO NetBeheer is in 2006 ten opzichte van 2005 met ,9% gestegen tot € 52,6 mln. Dit wordt met name veroorzaakt door hogere opbrengsten en licht lagere inkoopkosten. Een en ander werd grotendeels tenietgedaan door hoge kosten als gevolg van extra activiteiten aan de netten en onveranderd hoge IT-uitgaven.
Gecombineerde Winst- en Verliesrekening (bedragen in miljoenen euro’s)
2006
2005
Transportopbrengst
5,2
45,2
Inkopen
2,2
33,4
Bruto marge transport
723,0
711,8
Bijdragen dienstverleningsovereenkomst
2,7
,4
Overige opbrengsten
9,7
5,9
Bruto marge
735,4
719,1
Dienstverleningsovereenkomst
70,6
6,5
,7
,
Beheerkosten
445,2
45,
Bedrijfskosten
40,7
30,3
Totale kosten
665,2
652,4
Bedrijfsresultaat
70,2
66,7
Rente resultaat
4,0
,7
Resultaat voor belasting
74,2
75,4
Vennootschapsbelasting
2,6
23,
Netto resultaat
52,6
51,6
Managementfee
3
Financiële toelichting
Financiële toelichting
Brutomarge
Opbrengsten Elektriciteit
(bedragen in miljoenen euro’s)
(bedragen in miljoenen euro’s) 620 723,0
6,4
593,6
5,6
,2
596,3
50
Prijs-effect
500
Hoeveelheids-effect
520
Opbrengst 2005
Bruto marge transport 2005
700
560 540
Bruto marge transport 2006
705
Aansluitdienst Gas
70
Bruto marge gereguleerd
7,
Overige transportopbrengsten
720 75
600
Opbrengst 2006
2,3
2,3
Overig
,7
725
2,
Nacalculatie
730
Brutomarge
Transportopbrengst elektriciteit
De gecombineerde bruto marge transport steeg in 2006 met ,6% ten
De getransporteerde hoeveelheid elektriciteit steeg in 2006 met 2,% ten
opzichte van 2005. De gereguleerde gecombineerde bruto marge steeg met
opzichte van 2005, hetgeen overeenkomt met een stijging van € 2,3 mln.
€ ,7 mln als gevolg van licht hogere opbrengsten (inclusief nacalculaties
Deze opbrengststijging wordt echter meer dan tenietgedaan door een
uit voorgaande jaren) en lagere inkoopkosten. In de niet gereguleerde
daling van de gereguleerde tarieven met 2,%. Per saldo bedraagt dit effect
portfolio stegen de opbrengsten uit de aansluitdienst als gevolg van tarief-
€ 6,4 mln. Daarnaast is er een positief nacalculatie-effect uit voorgaande
aanpassingen aansluitingen gas. De overige transportopbrengsten daalden
jaren. Een substantieel deel van de omzet wordt bij jaareinde namelijk
ten opzichte van vorig jaar, door een eenmalige verrekening in 2005.
geschat, omdat kleinverbruik op voorschot basis wordt verrekend.
4
5
Financiële toelichting
Financiële toelichting
Transportopbrengst Gas
Inkoopkosten
(bedragen in miljoenen euro’s)
(bedragen in miljoenen euro’s)
0,
254,9
40 35 30
245
25
240
20
235
5
230
0
33,4
6,5
3,7
,9
,6
2,2
Opbrengst 2006
Overig
00
Efficiency
05
Nacalculatie
Opbrengst 2005
220
Prijs-effect
225
Hoeveelheids-effect
250
Inkoop 2006
5,2
2,3
Olieprijs
0,4
Inkooptarieven
25,6
Inkoop 2005
255
Overig
260
Transportopbrengst Gas
Energiebalans
De gecombineerde opbrengst uit transport van gas steeg in 2006 ten
De energiebalans geeft de relatie aan tussen de op het net ingevoede
opzichte van 2005 met ,3%, wat overeenkomt met een bedrag van € 3,2
hoeveelheden en de verkoophoeveelheden. Voor elektriciteit zijn de
mln. De stijging wordt veroorzaakt door een positief nacalculatie-effect
ingevoede hoeveelheden normaliter hoger dan de verkochte hoeveelheden.
(2,0% van de totale opbrengst) uit voorgaande jaren en een hogere
Als gevolg van het transporteren treedt warmte-ontwikkeling op, wat leidt
opbrengst aansluitdienst (post overig) en wordt grotendeels tenietgedaan
tot technische netverliezen (circa 4%). Middels het reconciliatieproces wordt
door een neerwaartse aanpassing van de gereguleerde tarieven met
het werkelijke verbruik toegewezen aan de PV partijen (overwegend de
gemiddeld ,0% en een licht warmer jaar in vergelijking tot 2005 (daling
leveranciers). Naast de technische netverliezen komen ook de niet toe te
van het aantal gewogen graaddagen met circa % ten opzichte van 2005).
rekenen administratieve netverliezen voor rekening van de netbeheerder.
De daling van de gecombineerde opbrengst als gevolg van het relatief
Voor 2006 is een voorcalculatorisch administratief netverlies van 340 GWh
warme jaar is echter gering, omdat deze gecombineerde opbrengst
berekend met als kosten € 23,0 mln.
grotendeels volume onafhankelijk is. De inzichten en ervaringen van de (reconciliatie)verrekeningen tot en met heden hebben niet tot nieuwe inzichten geleid. De reconciliatieresultaten
Inkoopkosten
over het inmiddels afgesloten jaar 2004, alsmede de met PV partijen te verrekenen allocatieverschillen, zijn conform inschatting in 2004 (hoeveel-
De gecombineerde transportinkopen dalen met 3,9% (€ 5,4 mln). Dit wordt
heid van 460 GWh tegen prijzen over 2004). Ook de reconciliatieuitkomsten
veroorzaakt door een daling in de tarieven van naast en hoger gelegen
over de eerste zeven maanden van 2005 (op jaarbasis een hoeveelheid van
netbeheerders (met circa 9,6%). Met betrekking tot de technische
30 GWh tegen prijzen over 2005) leiden niet tot nieuwe inzichten.
netverliezen is sprake van een stijging, met name als gevolg van de sterk gestegen elektriciteitsprijzen. Het effect van deze stijging zal zich ook in
Bij gas zijn de verkoophoeveelheden normaliter hoger dan de inkoop-
2007 doorzetten. De elekticiteitsprijsstijging van de administratieve
hoeveelheden (hetgeen niet ten goede komt aan de netbeheerders, maar
netverliezen wordt gecompenseerd door dalende hoeveelheden als gevolg
aan de leveranciers). Dit verschil wordt veroorzaakt door een temperatuur-
van een beter verloop van de administratieve processen en een actieve
verschil bij meting van inkoop- en verkoopmeters. Bij vaststelling van de
fraudebestrijding. In hoeveelheden bedraagt het (voorcalculatorisch)
gefactureerde en de nog te factureren hoeveelheden is uitgegaan van de
technisch en administratief netverlies tezamen 5,2% van de inkoop. Dit is
bijbehorende inkoophoeveelheden.
een daling van 0,3% ten opzichte van vorig jaar. Daarnaast daalden de inkoopkosten door een efficiëntere transportinkoop van ENBU bij haar
Kosten (uitbestede) dienstverlening
leverancier.
Onder de kosten dienstverlening (DVO) worden alle aan groepsmaatschappijen behorend tot N.V. ENECO uitbestede netbeheeractiviteiten verantwoord. Het betreft hier werkzaamheden voor onderhoud netten en
6
7
Financiële toelichting
Financiële toelichting
Kosten (uitbestede) dienstverlening
Bedrijfskosten
(bedragen in miljoenen euro’s)
0
Overig 2% ,
70,5
6,4
70 65
0,9
5,4
75
Compensatievergoeding 6%
30% Personeelskosten
6,5
60
DVO 2006
Contributies 5%
Overig
IT - energiebalans
DVO 2005
40
Onderhoud netten
50 45
Huisvesting 5%
Geografische Info Systemen
55
Inleen en advies 9% 23% Voorziening dubieuze debiteuren
aansluitdiensten evenals relatiebeheer, facturering, communicatie en
gereguleerde levensduur van de GAW en een niet-gereguleerd deel
IT-projecten en -beheer.
(gasaansluitingen) op basis van de werkelijke afschrijvingen voor gas-
De gecombineerde onderhoudskosten in 2006 zijn gestegen ten opzichte
aansluitingen. De vermogensvergoeding bestaat uit een gereguleerde deel
van de kosten in 2005. Dit is mede het gevolg van extra werkzaamheden aan
op basis van een weighted average cost of capital (WACC) voor Gas 6,% en
gasaansluitingen. Daarnaast zijn de kosten voor de wachtdienst in 2006
voor Elektriciteit 6,6% en een niet-gereguleerd deel bepaald op basis van de
opgenomen in de dienstverleningsovereenkomst en zijn de kosten voor het
gemiddelde werkelijke boekwaarde van gasaansluitingen.
lokaliseren van de storingsplaatsen hoger uitgevallen dan vorig jaar. De kosten van de commerciële processen - relatiebeheer en facturering - in
In 2006 is de vermogensvergoeding afgenomen ten opzichte van 2005 door
2006 zijn vrijwel gelijk aan 2005. De stijging bij de overige DVO kosten
de daling van de Gereguleerde Activa Waarde. De Precariovergoeding is
wordt voor een groot deel veroorzaakt door de uitgaven die noodzakelijk
hoger dan in 2005 door tariefsverhogingen van gemeenten. De indirecte
zijn om de verschillende IT-omgevingen, die het gevolg zijn van de fusies in
kosten – zijnde de overhead en risicotoeslag vanuit ENECO Energie Infra die
de voorgaande jaren te saneren en terug te brengen tot één omgeving.
bij de netbeheerder wordt verantwoord – zijn in 2006 lager dan in 2005 doordat het investeringsniveau iets lager is uitgevallen dan in 2005.
Kosten beheersvergoeding
Bedrijfskosten
(bedragen in miljoenen euro’s)
2006
2005
Vermogensvergoeding
24,
24,7
Onder de bedrijfskosten worden de kosten van de ENECO NetBeheer
Afschrijvingen
organisatie verantwoord. Deze bestaan voor 72% uit personeelskosten,
50,6
50,0
Precario
26,7
25,0
kosten inhuur derden en kosten met betrekking tot de dotatie aan de
Indirecte kosten
2,4
23,5
voorziening dubieuze debiteuren.
4,
4,6
445,2
451,8
Overige kosten activa Totale kosten
Met terugwerkende kracht tot januari 2005 zijn de fraudedossiers kleinverbruik overgeheveld naar NetBeheer. Dit is een stelstelwijziging. De achterliggende reden hiervan is dat fraude onderdeel uitmaakt van het
Voor het gebruik van de assets wordt een vergoeding betaald aan de
administratief netverlies. Deze overheveling heeft ten opzichte van 2005 een
eigenaar van de netten. De belangrijkste componenten in deze vergoeding
extra dotatie aan de voorziening dubieuze debiteuren tot gevolg van € 5,
zijn de afschrijvingen en de vermogensvergoeding. Daarnaast worden de
mln (dit staat tegenover een extra omzet van € 5, mln).
kosten met betrekking tot precario, concessievergoedingen, zakelijke belastingen en verzekeringen betaald.
In 2006 zijn er veel inspanningen verricht om het systeemarchitectuurlandschap ter ondersteuning van de processen switchen, verhuizen,
De gereguleerde afschrijvingen en -vermogensvergoeding zijn gebaseerd op
opzeggen en billing en allocatie en reconciliatie te verbeteren. De kosten
de door de DTe vastgestelde Gereguleerde Activa Waarde (GAW). De
voor ingeleend personeel zijn om die reden met 3,5 mln toegenomen.
afschrijvingen bestaan uit een gereguleerd deel op basis van de
9
Financiële toelichting
Financiële toelichting
Middenspanningsstoringen op 2 februari aan de Putselaan in Rotterdam en
Gecombineerde balans
op 5 augustus in Middelharnis en een hoogspanningsstoring in Vinkeveen op 13 juni, veroorzaken in 2006 een groot aantal getroffen huishoudelijke klanten. Als de storing langer dan vier uur duurt, hebben klanten recht op
(bedragen in miljoenen euro’s)
ultimo 2006
ultimo 2005
Materiële vaste activa
-
-
Financiële vaste activa
0,3
-
Vaste activa
0,3
-
7,5
86,1
Vorderingen op groepsmaatschappijen
108,0
141,7
Overlopende activa en overige vorderingen
138,
5,4
Vlottende activa
326,4
323,2
Totaal activa
326,7
323,2
3,1
3,1
Overige reserves
72,0
65,4
Resultaat boekjaar
52,7
51,6
127,8
120,1
1,1
1,1
Activa
een compensatievergoeding van € 35 per aansluiting. Uiteindelijk zijn de uitbetaalde vergoedingen € 2 mln hoger dan in 2005.
Financiële baten en lasten
Handelsdebiteuren (bedragen in miljoenen euro’s)
2006
2005
Financiële baten
6,6
12,4
Financiële lasten
2,6
3,7
Totale rentebaten
4,0
8,7
De rentebaten worden met name veroorzaakt doordat de voor uitkering
Passiva
beschikbare winst pas wordt afgedragen aan het ENECO-concern, na besluit van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.
Aandelenkapitaal
Eigen vermogen Voorzieningen Externe crediteuren Schulden aan groepsmaatschappijen
10,1
11,7
13,8
155,2
Overlopende passiva en overige schulden
27,7
8,8
Liquide middelen
20,2
26,4
Kortlopende schulden
197,8
202,1
Totaal passiva
326,7
323,2
1
Financiële toelichting
Financiële toelichting
Handelsdebiteuren
Overlopende passiva en overige schulden
(bedragen in miljoenen euro’s)
2006
2005
(bedragen in miljoenen euro’s)
2006
2005
Transport kleinverbruik
53,
52,0
Transportinkopen
,0
,0
Transport grootverbruik
4,4
4,5
Omzetbelasting
4,3
6,
,7
3,5
Overig
3,7
,7
Totaal bruto externe debiteuren
103,9
104,0
Totaal
26,0
8,8
Voorziening
-24,4
-7,9
79,5
86,1
Overige debiteuren
Totaal netto externe debiteuren
Gecombineerd Kasstroomoverzicht (bedragen in miljoenen euro’s)
Op de transportdebiteuren wordt een voorziening voor oninbaarheid in
2006
2005
70,2
66,7
mindering gebracht. Het voorzieningsbedrag is berekend door een risico-
Bedrijfsresultaat
inschatting te maken per incassostap en per vervaltermijn. Voor de juridische
Afschrijvingen
-
0,
disputen wordt per afzonderlijke post bekeken of de risico-inschatting op
Toename/afname voorzieningen
-
-
70,2
66,8
basis van incassostap en vervaltermijn voldoende is. Transportdebiteuren Grootverbruik
Mutatie vlottende activa
Het incassoproces (herinneringen, aanmaningen, afsluitbrieven) is aangescherpt, maar heeft in 2006 nog niet geleid tot een verdere daling van het debiteurensaldo grootverbruik.
-3,0
39,3
Mutatie kortlopende schulden
2,0
-3,
Mutatie werkkapitaal
1,0
8,2
69,2
75,0
Kasstroom uit bedrijfsoperaties
Transportdebiteuren Kleinverbruik Met terugwerkende kracht vanaf januari 2005 zijn de fraudedossiers van
Per saldo betaalde/ontvangen rente
ENECO Energie Retail B.V. en ENECO Energie Services B.V. toegewezen aan
Vennootschapsbelasting
de netbeheerder (€ 9,5 mln). Deze beslissing hangt samen met het feit dat fraude één van de veroorzakers is van het administratieve netverlies. Voorgaande jaren werden de fraudedebiteuren volledig voorzien. In 2006 is
4,0
,7
-2,6
-23,7
Mutaties langlopende vorderingen
-0,3
-
Kasstroom uit operationele activiteiten
51,3
60,0
Uitkering winstbewijzen en dividenden
-45,
-7,9
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
-45,1
-87,9
6,2
-27,9
deze schattingswijze naar beneden bijgesteld op basis van het gerealiseerde incassopercentage. De impact van deze schattingwijziging is niet materieel.
Overlopende activa en overige vorderingen (bedragen in miljoenen euro’s)
2006
2005
333,
37,6
-235,9
-243,3
BTW
9,6
20,5
Overig
20,4
0,6
Totaal
137,2
95,4
Nog te ontvangen transportopbrengsten Vooruitgefactureerde transportopbrengsten
Uit de bijschatting van de omzet wordt duidelijk dat de voorcalculatorische verdeling van de ENECO-voorschotten veel te laag is met betrekking tot de transportopbrengsten.
92
Toename liquide middelen
Investeringen In 2006 is voor € 67,4 mln aan elektriciteits- en gasprojecten in bedrijf genomen. Daarnaast is voor € 30,7 mln afgerekend aan onderhanden werk. Het betreft hier nog niet afgeronde projecten, waar een voorschot op wordt betaald omdat afgesproken mijlpalen wel zijn gehaald. De belangrijkste projecten die in 2006 werden afgerond zijn: • De realisatie van de aansluiting op het 50 kV-net van de elektriciteitscentrale van Air Liquide. • Het opleveren en in bedrijf stellen van het nieuwe 50 kV schakelstation Geervliet. De bouw van dit station was noodzakelijk om de PERGEN elektriciteitscentrale van Air Liquide op het net te kunnen aansluiten. • Het realiseren van zes grote aansluitingen (0 MVA ) voor Randstadrail. • Het realiseren van de tweede fase van de elektriciteitsaansluiting voor de Euromax containerterminal. • Het in bedrijf nemen van een nieuwe 50 kV kabel naar de Utrechtse Jaarbeurs alsmede een tweede 50/0 kV transformator. • Het realiseren van de 25/0 kV stations Bleiswijk 2, en Pijnacker en 2. • Het in het Delflandgebied realiseren van een nieuw transformatorstation Pijnacker 3 (lokatie Ruiven) in verband met de toenemende vraag naar elektriciteitstransport. In de loop van het jaar is besloten dit station verder uit te breiden met een tweede transformator en schakelinstallatie. • Het vergroten van de invoedingscapaciteit van transformatorstation Delft door het plaatsen van een 4e 50/25 kV transformator. • Het vervangen van 9.73 gasaansluitingen, verlengen van de levensduur van 9.053 gasaansluitingen en het vervangen van ruim 9 km hoofdleiding aan de zuidkant van Rotterdam. • Het vervangen van circa 20 km gietijzeren gasnet, deels in kleine projecten meeliftend met gemeentelijke (her)ontwikkelingsprojecten en in enkele grote projecten zoals de reconstructie van de Josef Israellaan e.o. in Den Haag en in Bergschenhoek. • Het vervangen van 5.000 gasaansluitingen met een flexibele rubberen slang door een verbeterde constructie in het kader van het meerjarige Flexas project. • Het vervangen van 6.000 verouderde elektriciteitsaansluitingen parallel aan het vervangen van gasaansluitingen in het Flexas project. • Het realiseren van circa .000 aansluitingen elektriciteit en 6000 aansluitingen gas in o.a. VINEX lokaties als Nesselande en Leidschenveen. • Het realiseren van een koppeling van twee hogedruk gasnetten tussen Ypenburg en Leidschenveen. Deze verbinding sluit hier de ring in het hogedruk gasnet zodat een hogere betrouwbaarheid van de gas- en daaraan gekoppelde warmtevoorziening is gerealiseerd. • In het kader van de zesde fase van het meerjarige project ‘ombouw 230 V naar 400 V’ zijn ruim .400 elektriciteitsaansluitingen in Delft vervangen/aangepast. Tevens is circa 2 kilometer laagspanningsnet vervangen. • Het realiseren van netversterkingen in het tuindersgebied van de gemeenten Bleiswijk, Bergschenhoek en Berkel en Rodenrijs (3BHoek). • Het realiseren van aansluitingen ten behoeve van teruglevering in het net uit WKK installaties in de tuindersgebieden in de 3BHoek en rond Pijnacker. Door de grote vraag zal echter een deel pas aangesloten kunnen
94
95
Investeringen
worden nadat de elektrische infrastructuur vanuit voedende 50/25 kV
Jaaroverzicht bijzondere storingen 2006
stations naar de tuindersgebieden toe is verzwaard. Deze verzwaring gaat Ten opzichte van het standaardpatroon van storingen vallen enkele
in 2007 en 200 plaatsvinden. • Het in het Delflandgebied verleggen van elektriciteits- en gasnetten in het
storingen op door hun aard, locatie of omvang:
kader van de aanleg van de nieuwe provinciale weg N470. • Het verplaatsen van een condensatorbank van het TenneT 50 kV station
0 januari: Utrecht, gas
Waalhaven naar het ENECO 50 kV station Botlek. Door deze verplaatsing
Er vindt een gasexplosie plaats in een winkelcentrum, waarbij een
wordt de blindvermogenshuishouding geoptimaliseerd en komt capaciteit
voorbijganger zwaargewond raakt. Een aannemer heeft een hoofdleiding
vrij voor het transport van werkzaam vermogen.
beschadigd en monteurs van ENECO hebben net het lek gedicht. In de
• Het in Maassluis plaatsen van een toonfrequentinstallatie voor tarief-
kruipruimte van een winkelpand verzamelt zich vervolgens uitstromend gas
sturing en sturing van de openbare verlichting omdat niet langer gebruik
dat tot ontploffing komt. Een voorbijganger wordt getroffen door
gemaakt kon worden van het signaal van Westland Energie Infrastructuur.
rondvliegend puin. De combinatie van een grote hoeveelheid lekgas met
• Totaal is er 2 km hogedruknet, 7 km lagedruknet, 76 km middenspannings- en 273 km laagspanningsnet gelegd. Daarnaast zijn 23.320
een niet-gasdichte muurdoorvoer en een ontoegankelijk perceel, heeft tot deze escalatie geleid.
stuks elektriciteits- en 4.496 stuks gasaansluitingen gerealiseerd. maart: Dordrecht, 50 kV Om .55 uur worden, als gevolg van een storing in het TenneT 50 kVstation Merwedehaven, circa 400.000 klanten getroffen. De energievoorziening van de gebieden Drechtsteden, Alblasserwaard, Hoeksche Waard en Goeree-Overflakkee wordt onderbroken. Tijdens het herstel valt de signaaloverdracht tussen het koppelpunt Noordendijk en het bedrijfsvoeringcentrum uit. Hierdoor kan het bedrijfsvoeringcentrum het getroffen gebied niet meer bedienen en monitoren. Bedieningsbevoegd personeel wordt naar de transportstations gestuurd om alles lokaal in te schakelen. Om 6.55 uur zijn de meeste klanten weer bijgeschakeld. Voor een deel van Dordrecht en Goeree-Overflakkee duurt de storing langer dan vier uur. 3 juni: Vinkeveen, 50 kV Om 5.09 uur krijgt het bedrijfsvoeringcentrum melding dat een transformator is uitgeschakeld door de beveiliging. Besloten wordt om de (als gevolg van een kort daarvoor opgetreden storing) beperkt inzetbare reserve transformator in te schakelen. Om 5.9 uur is het energietransport weer hersteld. Om 6.9 uur krijgt het bedrijfsvoeringcentrum melding dat de reserve transformator (ook) uit is door beveiliging. Hierdoor worden 3.700 klanten voor de tweede keer getroffen door een energieonderbreking. Dit keer duurt het herstel van de levering langer, omdat de belasting moet worden overgenomen door andere voedingsgebieden en aggregaten. Bijna .500 klanten worden langer dan vier uur getroffen door energieonderbreking. Onderzoek wijst uit dat beide transformatoren zijn uitgeschakeld als gevolg van een niet goed werkende eindsluiting. 5 augustus: Middelharnis, 50/3 kV Om 6.5 uur krijgt het bedrijfsvoeringcentrum melding dat er een aardsluiting is in het 50/3 kV station Middelharnis. Om 7.5 uur belt de brandweer dat er rook komt uit het ENECO-gebouw en dat er sprake is van een gedeeltelijke instorting. Snel wordt onderkend dat het hier een groot en complex incident betreft. Op een groot deel van Goeree-Overflakkee is de stroom uitgevallen. Om 7.46 uur wordt uit veiligheidsoverwegingen ook het resterende deel afgeschakeld. Noodstroomaggregaten en mobiele
96
97
Jaaroverzicht bijzonder storingen.
Ontwikkelingen regelgeving schakelinstallaties worden ingezet. Om 9.54 uur wordt Stellendam weer
Wet Onafhankelijk Netbeheer (WON)
gevoed. Een deel van de 3 kV-schakelinstallatie is defect geraakt door het ingestorte dak van het station. Met man en macht wordt gewerkt om de
Onder grote publieke belangstelling heeft de Eerste Kamer besloten de Wet
energievoorziening te herstellen. Gestaffeld wordt alles weer in bedrijf
Onafhankelijk Netbeheer aan te nemen, maar de splitsingsbepalingen niet
genomen. Maar de laatste loodjes wegen zwaar. Zondag om 2.35 uur krijgt
in werking te laten treden. In het kort komt de besluitvorming over de Wet
het bedrijfsvoeringcentrum melding dat alle klanten weer spanning hebben.
Onafhankelijk Netbeheer hierop neer. Verplichte splitsing zal niet worden
Tijdens het incident was er steeds goede afstemming met de autoriteiten en
ingevoerd zolang de energiebedrijven zich houden aan enkele voorwaarden.
de hulpdiensten. Er zijn diverse liaisons uitgebracht naar beleidsteams en
Centraal staat dat het publieke en onafhankelijke netbeheer niet in gevaar
ondersteuningsteams van gemeenten en de veiligheidsregio RHRR. De inzet
mag komen door bijvoorbeeld kruissubsidiëring tussen netbeheerder en
van de medewerkers, die uit alle regio’s werden ingezet, was enorm. Een
leveringsbedrijf of door investeringen in risicovolle activiteiten in het
storingsanalyse duidt op vocht in de 3 kV-installatie.
buitenland. Doen zij dit wel, dan worden zij verplicht om te splitsen. Ook als de Europese Unie besluit om tot splitsing over te gaan zullen de
4 november: Zuid Holland en Utrecht (europese storing)
splitsingsbepalingen in Nederland in werking treden. De netten blijven in
Om 22.0 uur komt vanuit station ‘Zoetermeer 9’ een melding dat er een
handen van publieke aandeelhouders en het beheer van de
afschakeling van diverse velden heeft plaatsgevonden. In totaal zijn zes
hoogspanningsnetten wordt overgedragen aan TenneT. Verder is in de wet
velden op 25 kV-niveau uitgeschakeld. Uit contact met TenneT blijkt dat een
opgenomen dat de netbeheerder minder taken dan nu mag uitbesteden. Dit
grote transportstoring in Duitsland het gehele Europese elektriciteitsnet
betekent dat we als netbeheerder ‘vetter’ zullen gaan worden dan nu het
instabiel heeft gemaakt. In overleg met TenneT wordt de belasting weer
geval is. In 2007 worden de details verder uitgewerkt.
bijgeschakeld. Om 23.2 uur is alles weer bij. Uit het onderzoeksrapport van de UCTE blijkt dat door het uit bedrijf nemen van twee verbindingen in Duitsland (in verband met het passeren van een
Naast aanname van de WON waren de belangrijkste ontwikkelingen in 2006:
groot cruiseschip en door het uitschakelen van twee 30 kV-verbindingen
• In 2006 heeft de DTe het onderzoek naar regionale verschillen afgerond.
door overbelasting) het gehele Europese elektriciteitsnet instabiel werd.
Er zijn twee regionale verschillen die tariefverschillen tussen regionale netbeheerders rechtvaardigen. Daarvan zijn geïdentificeerd: ‘waterkruisingen’ en ‘lokale heffingen’. ENECO NetBeheer komt in aanmerking voor het regionale verschil ‘lokale heffingen’. Als gevolg daarvan zal ENECO NetBeheer op zijn vroegst in 200 compensatie ontvangen voor onder andere precario. • De DTe heeft de x-factor voor elektriciteit voor 2007 op ,% gezet. Verder heeft de DTe aangegeven in 2007 aanvullend onderzoek te willen doen naar het regionale verschil ‘aansluitdichtheid’. Ook zal de DTe onderzoek doen naar de mate waarin het reguleringsmodel heeft
9
99
Ontwikkelingen regelgeving.
geresulteerd in een ‘gelijk speelveld’, ofwel een vergelijkbaar tariefniveau
Voorlichtingscampagne gasbewustzijn
voor de regionale netbeheerders in het jaar 2006. • Als gevolg van de aanpassing van de Tarievencode gas heeft de DTe de xfactor voor gas grootverbruik bijgesteld van 6,0% naar 2,9%. • In de loop van 2006 zijn als gevolg van de Interventie & Implementatie (I&I)-wet de technische voorwaarden voor gas vastgesteld.
Het voorkomen van onveilige situaties bij onze klanten en hun omgeving staat hoog op onze prioriteitenlijst. Er gebeuren relatief weinig incidenten met het gasnet van NetBeheer, maar lekkages komen soms voor als gevolg van verzakkingen, graafwerkzaamheden, ouderdom en aan corrosie
• DTe is eind 2006 een onderzoek gestart naar de winstgevendheid van de
onderhevige leidingen.
grootste vier geïntegreerde energiebedrijven in Nederland (Essent, NUON, ENECO en Delta). Doel van het onderzoek is enerzijds inzicht te krijgen in
Maar als het fout gaat met gas, gaat het ook meteen goed fout. Daarom
de omvang en besteding van de winsten van de geïntegreerde
wordt aan gas al jaren de penetrante geur tetrahydrotiofeen (of THT)
energiebedrijven en anderzijds onderzoek te doen naar eventuele
toegevoegd, zodat een lek snel wordt opgemerkt en er alarm kan worden
kruissubsidies en de financiële positie van de regionale netbeheerders.
geslagen. Bij onze gaszoekrondes en reguliere renovatie aan het gasnet kwamen we echter tot de ontdekking dat gaslekken vaak niet gemeld
De voorlopige conclusies van het DTe-rapport waren op 3-02-2007: • De reguleringssystematiek heeft de netbeheerders aanzienlijke prikkels
worden. Sterker nog: mensen herkennen de geur van gas niet altijd. En als ze het wel ruiken weten ze vaak niet wat ze moeten doen. Dat baarde ons
gegeven om efficiënter te werken, waardoor een besparing van € ,9
zorgen. Vanuit onze maatschappelijke verantwoordelijkheid besloten we
miljard is gerealiseerd op de energierekening van de Nederlandse
daarom een unieke campagne te lanceren.
afnemers. • Ondanks de volledige medewerking en openheid bij de energiebedrijven is
Kraskaart met gaslucht
nog onvoldoende inzicht in de winst die netbeheerders realiseren en de aanwending van deze winst. Onderzoek wordt voortgezet. • De reguleringssystematiek leidt niet tot een te laag rendement op het netbeheer, om de thans nodig geachte investeringen te kunnen doen. • De verrekenprijssystemen zijn op orde. De kans op verstoring van
De campagne is gericht op alle particuliere en zakelijke aansluitingen in het verzorgingsgebied van ENECO NetBeheer. Gaston is de stripvertolker die alle campagnematerialen illustreert. De campagne heeft een multimediale aanpak. Al onze klanten ontvangen een mailing met een folder, een
concurrentieverhoudingen via kruissubsidies is dan ook gering. Het onder-
storingssticker en een kraskaart met daarop de geur van gas. Als je over het
zoek heeft geen aanwijzingen opgeleverd voor dergelijke verstoringen.
krasvlak krast, komt die geur vrij. Zo worden klanten attent gemaakt op de geur van gas en geïnformeerd over wat te doen als ze gas ruiken. De
In afwachting van de uitkomsten van het winstonderzoek, heeft de DTe het
storingssticker bevat het nationale storingsnummer voor het melden van
tariefbesluit 2007 aanvankelijk aangehouden. Het tariefbesluit 2007 is per
gaslucht. Naast de folder is er een voorlichtende meertalige website
februari 2007 zonder wijziging ingegaan.
(www.gaslucht.nl) ontwikkeld.
00
0
Voorlichtingscampagne gasbewustzijn
Medewerkers Landelijk succes
Medewerkers en hun kennis zijn belangrijk voor ENECO NetBeheer. Het HRM-beleid is gericht op het verwerven en behouden van kennis en de
De campagne sloeg goed aan: uit onderzoek na de pilot bleek dat maar
individuele ontwikkeling van de medewerkers. ENECO NetBeheer streeft
liefst 80% van de particuliere klanten zich de mailing kunnen herinneren.
naar een professionele en motiverende werkomgeving.
Vanaf juni 2006 is dan ook de campagne van start gegaan in het hele ENECO NetBeheergebied voor alle 1.8 miljoen klanten. Tot juni 2007 ontvangen
Werving en selectie
50.000 klanten per week de mailing in de brievenbus. De campagne met Gaston blijkt zo'n succes dat alle Nederlandse netbeheerders de campagne
De afgelopen periode kenmerkt zich door gerichte werving en selectie. In
hebben overgenomen. Op 15 november 2006 heeft Minister Wijn van
verschillende onderdelen van het bedrijf is gewerkt aan de versterking van
Economische Zaken de landelijke campagne afgetrapt. Dit betekent dat alle
de interne organisatie. Een voorbeeld hiervan is de oprichting en invulling
huishoudens in Nederland de mailing voor zomer 2007 zullen ontvangen.
van Areamanagement en van de afdeling Energiebalans. Maar ook de vervangingsvraag voor management, staf en specialistische functies vraagt om een professionele arbeidsmarktbenadering. Voor net-afgestudeerden is er een ‘Young Talent Program’ en er zijn diverse samenwerkingsverbanden met onderwijsinstellingen.
Mobiliteit en ontwikkeling ‘De juiste persoon op de juiste plek’ is een uitgangspunt dat in een snel ontwikkelende organisatie voortdurend aandacht vraagt van leidinggevenden en medewerkers. Opleiding, training en coaching bevordert die ontwikkeling en daarmee de positie van ENECO NetBeheer. Daarvoor is afgelopen jaar een start gemaakt met het opzetten van een opleidingsplan per functie(groep), waarbij gericht wordt gewerkt aan het verder ontwikkelen van kennis, vaardigheden en competenties.
Cultuur en leiderschap ENECO NetBeheer heeft vijf waarden opgesteld die haar interne cultuur moeten bepalen: klantgedreven, resultaatgericht, integriteit, enthousiasme en samenwerken. In het afgelopen jaar zijn leidinggevenden aan de slag gegaan met de uitkomsten van hun 360 graden feedbackonderzoek. Daarbij is bekeken in hoeverre zij het goede voorbeeld geven. De uitkomsten worden zowel op individueel als op groepsniveau aangepakt. De individuele terugkoppelingen vormen input voor het IMP en het Persoonlijk Ontwikkel Plan (POP). De groepsresultaten leiden tot ‘de leiderschapsstijl van ENECO NetBeheer’, die wordt gekenmerkt door de volgende vier aspecten: ‘Met gezag’, ‘Tempo aangeven’, ‘Met commitment’ en ‘Coachend’. Ook komend jaar zal leiderschap, individueel en gezamenlijk, verder worden uitgebouwd.
Medewerkersmotivatie Voor de tweede keer op rij werd een gestructureerd onderzoek gedaan naar de motivatie en betrokkenheid van alle medewerkers: het Medewerkers Motivatie Onderzoek (MMO). Het onderzoek geeft aan in hoeverre mensen zich betrokken voelen bij de doelstellingen van de organisatie. ENECO NetBeheer scoort evenals het jaar daarvoor een voldoende. Zo blijkt dat medewerkers enthousiast zijn over hun baan, ze hun werk een uitdaging vinden en hun werk met plezier doen. Medewerkers willen meer op de
103
Medewerkers
Corporate Governance hoogte zijn van van de richting en doelstellingen van ENECO NetBeheer.
Het begrip corporate governance duidt op een goede bestuurlijke inrichting
Volgens hen is de samenwerking met andere bedrijfsonderdelen verbeterd.
van een onderneming en de uitvoering van goed ondernemersschap. Dit gaat over integer en transparant handelen, maar ook goed toezicht hierop en het afleggen van verantwoording over het uitgeoefende toezicht. Behoudens de beperkingen volgens de statuten van de netbeheerder is de directie belast met het besturen van de vennootschap. De directie is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van doelstellingen en strategie en voor de uitvoering van het strategische en operationele beleid en bijbehorende risicobeheersing van de onderneming. Uitgangspunt is dat de ondernemingsleiding op evenwichtige wijze en vanuit een langetermijnvisie en integer invulling geeft aan de aan haar opgedragen wettelijke taken uit hoofde van de Elektriciteitswet en de Gaswet en zorg draagt voor een op continuïteit gericht beleid van de onderneming. De directie bestaat uit één persoon: de heer J.W.A. de Swart die de heer J.J. Fennema op mei 2006 is opgevolgd. Diverse besluiten van de directie zijn onderhevig aan de goedkeuring van haar Raad van Commissarissen. De Raad van Commissarissen heeft tot taak toezicht te houden op het beleid van de directie en de op algemene gang van zaken in de vennootschap en de met haar verbonden onderneming. Hij staat de directie met raad terzijde. Bij de vervulling van hun taak richten de commissarissen zich naar het belang van de vennootschap en de met haar verbonden onderneming. De Raad van Commissarissen was in het verslagjaar samengesteld uit 5 personen, de heren R.S. Cazemier (voorzitter), C.J.M. Asselbergs, J.F.J.M. de Haas, H.J. Machielsen en mevrouw N.H. van den Broek-Laman Trip (tot november 2006).
Verzuim ENECO NetBeheer fungeert als één organisatie bestaande uit In 2005 is het hernieuwde verzuimbeleid geïntroduceerd en in 2006 is
afzonderlijke vennootschappen (netbeheerders) binnen de ENECO-groep.
daaraan gevolg gegeven. In geval van verzuim is de inzet om
Iedere netbeheerder is een vennootschap waarvan de aandelen indirect voor
leidinggevenden zieke medewerkers actief te laten begeleiden, zodat ze
00% worden gehouden door ENECO Holding N.V. De directie en Raad van
weer snel aan het werk kunnen worden geholpen. Ter ondersteuning is
Commissarissen van alle netbeheerders zijn op dezelfde wijze samengesteld.
begin 2006 ‘Verzuimmanager-OnLine’ geïntroduceerd. Dat is een applicatie
De werkzaamheden voor alle afzonderlijke netbeheerders binnen de ENECO-
die leidinggevenden ondersteunt bij de begeleiding van zieke medewerkers.
groep worden uitgevoerd door ENECO NetBeheer B.V., hetgeen contractueel
In de applicatie is het Verzuimprotocol vastgelegd, met de daaruit
is vastgelegd in afzonderlijke netbeheerders-overeenkomsten met de 0
voortkomende benodigde acties. Hiermee kan een volledig digitaal
andere netbeheerders.
verzuimdossier worden beheerd. Het totaal voortschrijdende ziekteverzuim eindigde in 2006 onverminderd laag op 2,6% (ten opzichte van 2,% in
Om aan haar (wettelijke) verplichtingen te voldoen stelt de directie van
2005).
ENECO NetBeheer voor alle afzonderlijke netbeheerders jaarlijks statutaire en regulatorische jaarrekeningen en capaciteitsplannen op. De directie legt de statutaire jaarrekeningen over aan de Raad van Commissarissen, die daaromtrent een preadvies uitbrengt aan de algemene vergadering. De algemene vergadering stelt deze statutaire jaarrekeningen vast. De winst van de vennootschap staat ter beschikking van de algemene vergadering. De aandeelhouder benoemt de directie en leden van de Raad van Commissarissen en stelt de bezoldiging van de directie en leden van de Raad
04
05
Corporate Governance
Een vooruitblik op 2007 van Commissarissen vast. De aandeelhouder onthoudt zich van iedere
In 2007 willen we onze rol als netbeheerder verder uitbouwen, met de
bemoeienis met de uitvoering van de wettelijke taken. Besluitvorming over
belangenafweging van stakeholders als leidraad. Meer nog dan vorig jaar
andere dan de gereguleerde taken wordt voorgelegd aan de aandeelhouder.
gaan we daarom de dialoog met hen aan om goed te begrijpen welke rol ze van ons verwachten en om daar vervolgens zo goed mogelijk invulling aan
De Directie Toezicht Energie (DTe) is belast met de uitvoering en het toezicht
te geven. We bewegen wat dat betreft al in de goede richting.
op de naleving van de Elektriciteitswet 99 en de Gaswet en is een directie van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa). De NMa is per juli 2005
Wat we doen willen we graag goed doen! En daarbij hebben we de ambitie
een zelfstandig bestuursorgaan met een Raad van Bestuur.
om op termijn uit te groeien tot de beste netbeheerder van Nederland. We blijven verder bouwen op de weg die we zijn ingeslagen. Met opnieuw
Deloitte Accountants B.V. is de accountant van de ENECO-groep. Voor
hoofdrollen voor het verbeteren van onze processen en onderhoud en
ENECO NetBeheer voert zij de jaarcontrole uit voor zowel statutaire als
investeringen aan de netten, om ENECO NetBeheer een gezonde toekomst
regulatorische doeleinden. Ook de kwartaalcijfers worden steeds aan een
te garanderen. Toezichthouder DTe zal in 2007 voor de komende jaren
beperkt onderzoek onderworpen. Bij elke controle wordt een
nieuwe kortingsfactoren vaststellen en daarmee onze tarieven bepalen. Het
bevindingenrapport uitgebracht, waarin aanbevelingen ter verbetering zijn
gaat ons duidelijkheid verschaffen over het financiële perspectief op
opgenomen. In de vergadering van de Raad van Commissarissen, waarin de
middellange termijn. Een stabiel systeem van regulering is voor ons van
jaarrekening wordt besproken, is de externe accountant aanwezig om
groot belang.
vragen van de commissarissen te beantwoorden. Daar waar mogelijk een collisiegevaar dreigt, wordt gebruik gemaakt van andere accountants.
Klanttevredenheid en klantgerichtheid blijven belangrijke speerpunten voor
Als gevolg van een uitbreiding van de Elektriciteitswet 99 en de Gaswet is
en we gaan er alles aan doen om daar verandering in te brengen. Het
een non-discriminatie reglement ingevoerd voor eigen medewerkers en voor
onderwerp energietransitie komt in 2007 ook hoog op onze agenda.
2007. Onze klanten zijn nog niet altijd tevreden over onze dienstverlening
andere medewerkers (van de ENECO-groep of ingehuurd) waar activiteiten aan zijn uitbesteed. In het reglement, ook wel genaamd ‘het
De implementatie van de Wet Onafhankelijk Netbeheer gaat in 2007 de
werknemersreglement’, wordt aangegeven dat het verboden is
nodige invloed op de organisatie hebben. In de wet staan drie belangrijke
groepsmaatschappijen van ENECO te bevoordelen bij het uitoefenen van
veranderingen: het beheer van de netten van 0 kV en hoger gaat naar
werkzaamheden ten behoeve van de ENECO-netbeheerders boven de
TenneT, de netbeheerder moet meer taken zelf gaan uitvoeren en het
concurrenten van deze groepsmaatschappijen in de markt. Het reglement
economische eigendom van de activa komt bij de netbeheerder te liggen.
geldt als borging dat er geen informatie wordt verstrekt over aansluitingen
2007 wordt dus in vele opzichten een uitdagend jaar.
en afnemers van de ENECO-netbeheerders aan met name de ENECOleveranciers, de ENECO-infrabedrijven en het ENECO Meetbedrijf.
06
07