Dyslexiebeleid
Scholengemeenschap Sint Ursula Locatie Heythuysen Tienderweg 101 6093 EN Heythuysen Schooljaar 2015-2016
In het kader van passend onderwijs streeft Scholengemeenschap Sint Ursula voor elke leerling de best mogelijke ontwikkeling na. Hierbij willen we uitgaan van de mogelijkheden van de leerling en oog hebben voor de specifieke onderwijs- en/of begeleidingsbehoeften. De begeleiding van leerlingen met dyslexie is één van deze specifieke behoeften. Het uitgangspunt is hierbij de richtlijn zoals aangegeven in het Protocol Dyslexie voor het voortgezet onderwijs. In dit document is vastgelegd hoe Sint Ursula het dyslexiebeleid georganiseerd heeft.
Inhoud:
1. 2. 3. 4.
Definitie van dyslexie Officiële dyslexieverklaring Het signaleren in de brugklas Faciliteiten voor leerlingen met een dyslexieverklaring: • Dyslexiekaart • Compensaties en dispensaties voor alle leerlingen • Eindexamens • Ontheffingen 5. De dyslexiecoach 6. Nuttige sites voor informatie
2
1. Definitie van dyslexie Volgens de officiële definitie is dyslexie een leerstoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of schrijven op woordniveau. Een leerstoornis wordt binnen de orthodidactiek opgevat als een ‘leergebrek’, dat niet het gevolg is van een te lage intelligentie. Dyslexie wordt meestal al op de basisschool herkend. Toch zijn er in het voortgezet onderwijs leerlingen bij wie dyslexie zich pas manifesteert als ze veel talen hebben en meer teksten moeten verwerken. Ze bereiken dan pas de grenzen van hun compensatiemogelijkheden. Dyslexie heeft niet alleen consequenties voor de talen, maar voor alle vakken die een beroep doen op functioneel lezen en schrijven. 2. Officiële dyslexieverklaring Een leerling met dyslexie wordt als zodanig erkend wanneer de leerling over een geldige dyslexieverklaring beschikt die is gebaseerd op een onafhankelijk onderzoek van een gekwalificeerde psycholoog of orthopedagoog. De verklaring moet voldoen aan de voorwaarden die zijn gesteld door de Stichting Dyslexie Nederland. Er wordt o.a. vermeld: • • •
welke onderwijsbelemmeringen de leerling heeft, welke specifieke pedagogische – en didactische behoeften daarmee samenhangen, welke faciliteiten de leerling nodig heeft om te kunnen presteren volgens zijn capaciteiten met inbegrip van de wenselijke compensatie en dispensatie bij toetsen en examens.
3. Het signaleren in de brugklas en in de latere jaren Bij alle leerlingen in het eerste leerjaar wordt gebruik gemaakt van de bij de toelating verzamelde gegevens vanuit het primair onderwijs met betrekking tot het lezen en het spellen. In september/oktober of indien nodig op een later tijdstip in de schoolloopbaan kan ook nog het signaleringsonderzoek worden afgenomen volgens de richtlijnen van het Protocol Dyslexie voortgezet onderwijs Deze screening bestaat uit een dictee: “Het wonderlijke weer” en uit een stilleestoets: “Hoe gevaarlijk is een tekenbeet”. Indien de resultaten van deze screening hiertoe aanleiding geven, wordt door de orthopedagoog/ zorgcoördinator vervolgonderzoek verricht. Hieruit zou kunnen voortvloeien dat geadviseerd wordt de leerling door te verwijzen voor extern onderzoek door een erkend deskundige. De school zelf verzorgt geen dyslexieverklaringen.
3
Leerlingen van hogere leerjaren kunnen worden aangemeld voor een dyslexievooronderzoek door hun mentor. Dit kan mede zijn op verzoek van de leerling en de ouders of docenten. Door de orthopedagoog/zorgcoördinator wordt dan nagegaan of het raadzaam is de leerling door te verwijzen voor extern onderzoek door een erkend deskundige. Zoals reeds vermeld verstrekt de school geen dyslexieverklaringen. 4. •
Faciliteiten voor leerlingen met een dyslexieverklaring. Dyslexiekaart.
Alle leerlingen met een officiële dyslexieverklaring krijgen in het begin van ieder schooljaar van de dyslexiecoach een dyslexiekaart waarop aangegeven staat op welke faciliteiten de leerling recht heeft. Bij het vastleggen van deze faciliteiten wordt uitgegaan van de aanbevelingen in de dyslexieverklaring en de wensen van de leerling. Verder wordt de leerling hier gewezen op zijn rechten en zijn plichten. Zie voor een voorbeeld de bijlage. •
Compensaties en dispensaties voor alle dyslectische leerlingen. De volgende mogelijkheden worden onderscheiden: Opgaven in vergroot lettertype of vergroting van de opgaven; een uniform goed leesbaar lettertype bij toetsen voor alle leerlingen.
-‐
-‐ -‐
-‐ -‐
-‐
Extra tijd bij toetsen in de proefwerkweek en minder opgaven of extra tijd bij de toetsen waarbij veel lees- en schrijfwerk is in de overige lesweken. Gedacht moet worden aan ongeveer 20% compensatie in tijd of opgaven. Hierover maakt de docent duidelijke afspraken met de dyslectische leerling. Indien er minder opgaven worden gemaakt zal de norm hier evenredig aan worden aangepast. Aangepaste beoordeling voor spelling conform afspraken binnen de sectie/vakgroep. In overleg met de betreffende docent, compenserende mondelinge overhoringen bij de talen en die vakken waarbij leesvaardigheid en spelling een probleem vormen. Gebruik van voorleessoftware zoals Kurzweil bij studie en toetsen waarbij de technische leesvaardigheid een knelpunt vormt. De school levert een actieve bijdrage aan auditieve/digitale ondersteuning door Kurzweillicenties tegen betaling aan te bieden voor gebruik thuis en voor zover mogelijk ook voor gebruik op school. Het gebruik van daisy-roms of de Lex-app. ( gesproken studieboeken van Dedicon) Kes-bestanden en daisy-roms worden na overleg met de dyslexiecoach door de school voor leerlingen bij Dedicon besteld.
4
•
Eindexamens
De school volgt hierbij de richtlijnen van artikel 55 van het Eindexamenbesluit. Bij beperkingen mag de school aanpassingen treffen in de vorm waarin het examen wordt aangeboden. Aanpassingen betreffen zowel het schoolexamen als het centraal examen. De exameneisen zelf echter gelden onverkort. -‐ -‐ -‐ -‐ -‐
• -‐
De dyslectische leerlingen hebben recht op verlenging van tijd (voor het centraal examen hoogstens 30 minuten) Vergroting van de opgaven indien gewenst max .12.. Auditieve ondersteuning d.m.v. Daisy- en Kurzweilbestanden. ICT-ondersteuning: de computer als schrijfgerei. De spellingcontrole (Nederlands of Engels) mag door de kandidaat worden gebruikt. Het gebruik van het digitale woordenboek is bij het centraal examen niet toegestaan. Ontheffingen VMBO-T
Dyslectische leerlingen met een officiële dyslexieverklaring op 2 en 3 VMBO-T kunnen ontheven worden voor het volgen van het vak Frans of Duits. Ontheffing kan slechts eenmaal verleend worden. Bij ernstige problematiek bij de vreemde talen adviseert de school bij voorkomende gevallen in leerjaar 2 het vak Duits te laten vallen. Het vak Frans kan dan door middel van de keuze in leerjaar 3 vervallen. Voor de leerlingen die worden ontheven voor het volgen van Frans of Duits wordt de norm met 6 punten verlaagd. De vrijgekomen tijd zal de leerling zelfstandig moeten besteden aan die vakken waar extra inzet gewenst is. Dit zal in de meeste gevallen gaan om Nederlands en Engels. De dyslexiecoach en de mentor zullen de leerling hierin begeleiden. 5.
De dyslexiecoach
De dyslexiecoach is gedurende de hele schoolloopbaan de belangenbehartiger van de dyslectische leerlingen en contactpersoon voor de ouders. Hij fungeert als vertrouwenspersoon bij problemen en zal de leerling en ouders ondersteunen op het gebied van compensatie en dispensatie. Hij zal de leerling begeleiden in het zelfstandig omgaan met zijn dyslexie en hem stimuleren zelf oplossingen te vinden. Coaching heeft tot doel de leerling verantwoordelijkheid te leren nemen en mag niet leiden tot “aangeleerde hulpeloosheid”. De coach geeft geen directe begeleiding met betrekking tot vakken of vakonderdelen. Samen met de leerling en zijn docenten zal er actief gezocht worden naar manieren waarop lees- en schrijfproblemen zo min mogelijk een belemmering vormen voor de algemene ontwikkeling. De coach zal 5
regelmatig contact hebben met de dyslectische leerlingen en houdt op vast momenten spreekuur. Actuele informatie m.b.t. dyslexiebeleid valt te lezen op de website van de school) Ook is benadering van de dyslexiecoach via e-mail altijd mogelijk: e-mailadres:
[email protected]
6.
Nuttige sites voor algemene informatie
-‐ -‐
Protocol Dyslexie Voortgezet Onderwijs www.kpcgroep.nl Balans De vereniging Balans is een landelijke vereniging van ouders en kinderen met o.a. dyslexie. Voor informatie over dyslexie en zorg. www.balanspagina.nl www.steunpuntdyslexie.nl www.masterplandyslexie.nl www.woordblind.nl www.lexima.nl ( voor ondersteunende hulpmiddelen)
-‐ -‐ -‐ -‐ -‐
6
