Dynamisch overzicht. Psychologische interventies GGZ. Dynamisch overzicht psychologische interventies GGZ 2016 Pagina 1

Dynamisch overzicht Psychologische interventies GGZ

Dynamisch overzicht psychologische interventies GGZ 2016

Pagina 1

Dynamisch overzicht psychologische interventies GGZ

PNOzorg 2016 Verzekerde GGZ

3

Behandelingen wel of niet verzekerde zorg?

3

Dynamisch overzicht van psychologische interventies binnen de GGZ die wel voldoen aan de stand der wetenschap en praktijk (positieve lijst)

3

Algemeen (mogelijk bij meer stoornissen) Specifiek (bij een bepaalde stoornis)

3 4

Dynamisch overzicht van psychologische interventies binnen de GGZ die niet voldoen aan de stand der wetenschap en praktijk (negatieve lijst)

4

Verslavingszorg

4

Alcohol Cannabis Opiaten Cocaïne Amfetamine Niet gespecificeerd drugs gebruik Dubbele diagnoses

4 4 5 5 5 5 5

Psychosociale hulp valt niet onder geneeskundige GGZ

5

Geneeskundige GGZ zonder verblijf

5

Basis GGZ

5

Gespecialiseerde GGZ

6

Verblijf in een GGZ-instelling

6

Zorgaanbod tijdens het verblijf

6

Bepaling 1095 dagen

6

Verplicht eigen risico

6

Risicodraagster voor de Basisverzekering PNOzorg is ONVZ Ziektekostenverzekeraar N.V. (handelsregister Utrecht: 30135168, AFM-nr.12000633) en voor de aanvullende verzekeringen ONVZ Aanvullende Verzekering N.V. (handelsregister Utrecht: 30209308, AFM-nr. 12001024), beide gevestigd te Houten. Postbus 459, 3990 GG Houten. Telefoon: 030 639 62 62. Fax: 030 635 20 72. Internet: www.pnozorg.nl.

Dynamisch overzicht psychologische interventies GGZ U heeft een Basisverzekering gesloten bij PNOzorg. Het Zorginstituut Nederland (voorheen: College voor zorgverzekering, CVZ) beoordeelt welke behandelingen wel en niet onder de aanspraken van de Zorgverzekeringswet, het zogenaamde basispakket, vallen. Als het zorginstituut oordeelt dat een behandeling niet tot het basispakket behoort, kan PNOzorg die niet vergoeden uit de Basisverzekering. Onderstaand wordt de zorg weergegeven die door het Zorginstituut Nederland in oktober 2016 onder verzekerde zorg wordt aangemerkt. Daarnaast wordt aangegeven welke zorg niet als verzekerde zorg wordt aangemerkt. Specifiek wordt er tevens een overzicht gegeven van wel en niet verzekerde verslavingszorg. Dit overzicht komt uit het rapport ‘Verslavingszorg in beeld’ dat in oktober 2014 is gepubliceerd door Zorginstituut Nederland.

Verzekerde GGZ Geneeskundige GGZ is gericht op het herstel of het voorkomen van verergering van een psychische stoornis (of psychiatrische aandoening). Binnen de Zvw wordt bij voorkeur het begrip psychische stoornis gebruikt. Het begrip stoornis sluit namelijk beter aan bij de terminologie van de internationaal gebruikte DSM-IV classificatie (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders 4th Edition). Psychische stoornissen worden gegroepeerd met behulp van de DSM- IV classificatie. Tot het pakket van de Zvw behoort in beginsel alle geneeskundige GGZ, als onderdeel van de prestatie geneeskundige zorg. Wel kan de omvang van de zorg wettelijk beperkt zijn. Zo is uitdrukkelijk geregeld dat behandeling van aanpassingsstoornissen en hulp bij werk- en relatieproblemen geen onderdeel zijn van de geneeskundige GGZ. Te verzekeren prestaties zijn:  geneeskundige GGZ zonder verblijf;  verblijf dat medisch noodzakelijk is in verband met de geneeskundige GGZ. Zorg kan tot het te verzekeren pakket van de Zvw behoren als het zorg betreft 'zoals huisartsen, medischspecialisten en klinisch-psychologen plegen te bieden' en als deze zorg voldoet aan 'de stand van de wetenschap en praktijk'.

Behandelingen wel of niet verzekerde zorg? Interventies of behandelingen die niet voldoen aan de stand van de wetenschap en praktijk, met andere woorden interventies waarvoor geen of onvoldoende bewijs is dat deze effectief zijn, vallen niet onder de basisverzekering. Psychologische interventies binnen de GGZ die wel of niet voldoen aan de stand van de wetenschap en praktijk zijn hierna opgenomen. In eerste instantie is het aan verzekeraars te beoordelen of een interventie wel of niet aan dit criterium voldoet. Bij onduidelijkheid of twijfel kan gevraagd worden om een oordeel van het Zorginstituut Nederland. Onderstaande overzichten zijn niet limitatief. Voor zover behandelingen niet zijn benoemd in deze lijsten, zal de zorgverzekeraar moeten bepalen of de interventie aan het criterium voldoet.

Dynamisch overzicht van psychologische interventies binnen de GGZ die wel voldoen aan de stand der wetenschap en praktijk (positieve lijst) Algemeen (mogelijk bij meer stoornissen):           



Cognitieve gedragstherapie (CGT) Problem solving therapie (PST) Interpersoonlijke therapie (IPT) Kortdurende psychodynamische psychotherapie Motiverende gespreksvoering (MGV) Cue-exposure behandeling Gedragstherapeutische relatietherapie Groepspsychotherapie Exposure in vivo Psychologische paniekmanagement Cognitieve herstructurering Systeemtherapie

Dynamisch overzicht psychologische interventies GGZ 2016

Pagina 3

Specifiek (bij een bepaalde stoornis):         

Community reinforcement approach (CRA): verslaving Deep Brain Stimulation: obsessieve-compulsieve stoornis Hypnotherapie: conversiestoornis Dialectische gedragstherapie: borderline persoonlijkheidsstoornis Systems training for emotionally predictability and problem solving (STEPPS): Persoonlijkheidsstoornissen Mentalization based therapy (MBT): borderline persoonlijkheidsstoornis Mindfulness based cognitieve gedragstherapie (MBCT): recidiverende depressie Relaxatietherapie: gegeneraliseerde angststoornis Eye movement desensitization and reprocessing (EMDR): post traumatisch stresssyndroom (PTSS)

Dynamisch overzicht van psychologische interventies binnen de GGZ die niet voldoen aan de stand der wetenschap en praktijk (negatieve lijst)                         

Neurofeedback Psychoanalyse Op inzicht gerichte psychotherapeutische interventies: bij alcoholafhankelijkheid Maudsley methode KIDD workshop Tomatis therapie QEEG geïntegreerde therapie: kwantitative Elektro EncefaloGrafie MET (mentaal-Emotieve Training) Cogmed werkgeheugentraining Gestalttherapie Haptotherapie i-TOF (Ingratieve therapie op formaat) Speyertherapie Mind-tuning Mindfulnesscursus/-training Psychosynthese Rebirthing Regressietherapie Wat-Sji-Gong Neuro linguïstisch programmeren (NLP) Psycho-energetische psychotherapie Emotional Freedom Technique Existentiële therapie Klankschaaltherapie Reiki

Verslavingszorg Interventies Alcohol:  Effectief: Medicamenteuze behandeling, Motiverende gespreksvoering, Cognitieve gedragstherapie (algemeen)  Mogelijk effectief: Community Reinforcement Approach, Contingentiemanagement, Internetbehandeling  Niet effectief: Psychotherapie  Klinische detoxbehandeling is niet effectiever dan ambulante detoxbehandeling  12-stappenbenadering: vooralsnog geen aanbeveling een klinische  behandeling in te richten volgens de 12-stappenbenadering, niet effectiever dan andere behandelingen Cannabis:  Effectief: Cognitieve gedragstherapie en MultiDimensional Family Therapy bij aldolescenten  Onbekend: internetbehandeling  Er is nog geen medicatie beschikbaar om cannabisverslaving aan te pakken

Dynamisch overzicht psychologische interventies GGZ 2016

Pagina 4

Opiaten:  Effectief: Medicamenteuze behandeling bij detox en onderhoudsbehandeling, Heroïne op voorschrift, Cognitieve gedragstherapie, Community Reinforcement Approach, Contingentiemanagement, zelfhulpgroepen  12-stappenbenadering: vooralsnog geen aanwijzingen voor betere resultaten dan cognitiefgedragstherapeutische of gemengde benadering  Klinische behandeling dient uitsluitend aangeboden te worden aan personen met ernstige, medische en/of psychiatrische comorbiditeit, sociale desintegratie en/of een ernstige vorm van middelenafhankelijkheid Cocaïne:  Effectief:, Community Reinforcement Approach  Er is nog geen medicatie beschikbaar om cocaïneverslaving aan te pakken Amfetamine:  Waarschijnlijk effectief: Cognitieve gedragstherapie en therapieën met vormen van beloning  Er is nog geen medicatie beschikbaar om amfetamineverslaving aan te pakken Niet gespecificeerd drugs gebruik:  Effectief: Motiverende gespreksvoering, MultiDimensional Family Therapy bij adolescenten en gedragstherapeutische relatietherapie Dubbele diagnoses:  Over het algemeen is een geïntegreerde (intensieve) ambulante behandeling geïndiceerd bij de aanpak van dubbele diagnoseproblematiek  De meerwaarde van een klinische behandeling is niet aangetoond

Psychosociale hulp valt niet onder geneeskundige GGZ Bij psychosociale hulp is geen sprake is van een stoornis (ziekte) waarvoor geneeskundige zorg nodig is en valt daarom niet onder de geneeskundige GGZ. De hulp is gericht op het verbeteren van de sociale positie van de verzekerde in financieel, maatschappelijk en emotioneel opzicht. Psychosociale problemen kunnen wel overgaan in psychische stoornissen. In dat geval kan een verzekerde aanspraak maken op geneeskundige GGZ.

Geneeskundige GGZ zonder verblijf Geneeskundige GGZ betreft zorg die de betrokken beroepsgroep tot de aanvaarde medische onderzoeks- en behandelingsmogelijkheden rekent. Krijgt de verzekerde een voorschrift mee voor bijvoorbeeld een geneesmiddel, dan valt deze zorg onder farmaceutische zorg. Onderdeel van geneeskundige zorg is ook het daarbij behorende laboratorium- en ander onderzoek, zoals een ECG. Alle onderzoek waarvoor de behandelaar opdracht geeft, is onderdeel van zijn behandeling.

Basis GGZ De basis GGZ is verder uitgewerkt en neergelegd in regels van de NZa, de beleidsregel (BR/CU-7137) en de regeling (NR/CU-732) Generalistische basis GGZ. Uitgangspunt voor de zorg vormt de zorgvraag van de patiënt. De zorgvraag wordt geformuleerd met vijf criteria: (vermoeden van) een DSM-stoornis, ernst van de problematiek, risico, complexiteit en beloop en vier producten van zorg: kort, middel, intensief en chronisch. In de basis GGZ worden mensen behandeld met lichte tot ernstige problematiek, met een laag-matig risico en enkelvoudig beeld met lage complexiteit. Het product chronisch is voor langdurige monitoring van patiënten met een ernstige maar stabiele problematiek die geen gespecialiseerde behandeling behoeven. De NZa-prestaties zijn behandeltrajecten die uit meerdere behandelcomponenten, inclusief intake en diagnostiek, kunnen bestaan. Als duidelijk is dat gespecialiseerde GGZ nodig is kan de huisarts ook hiernaar verwijzen. Het is niet mogelijk dat vanuit de basis GGZ naar de gespecialiseerde GGZ wordt verwezen. Als specialistische zorg nodig is moet vanuit de basis GGZ terugverwezen worden naar de huisarts, die vervolgens naar de gespecialiseerde GGZ kan verwijzen. De bekostigingsregels van de NZa bevatten vier prestaties waarvoor tarieven zijn vastgesteld: kort, middel, intensief, chronisch.

Dynamisch overzicht psychologische interventies GGZ 2016

Pagina 5

De behandelcomponenten van de prestaties worden niet afzonderlijk gedeclareerd maar in rekening gebracht via één van de vier integrale prestaties kort, middel, intensief of chronisch. De behandelcomponenten van de prestaties worden niet afzonderlijk gedeclareerd maar in rekening gebracht via één van de vier integrale prestaties kort, middel, intensief of chronisch.

Gespecialiseerde GGZ Diagnostiek en specialistische behandeling van complexe psychische stoornissen. Voor ernstigere psychische stoornissen kan een verzekerde terecht bij gespecialiseerde GGZ-aanbieders/professionals. De behandeling vindt plaats in een multidisciplinaire context. De financiering van de gespecialiseerde geneeskundige GGZ gebeurt op basis van DBC's GGZ. Geneeskundige GGZ omvat zorg, die de betrokken beroepsgroep tot het aanvaarde arsenaal van medische onderzoeks- en behandelingsmogelijkheden rekent en die gericht is op herstel of voorkoming van verergering van een psychische stoornis. Onder herstel of voorkoming van verergering is het leren omgaan met de (gevolgen van een) aandoening begrepen, voor zover de interventie is gestructureerd, programmatisch is en zich richt op een specifiek geneeskundig doel. Begeleidingsactiviteiten die een onlosmakelijk onderdeel van de psychiatrische behandeling zijn, zijn aan te merken als geneeskundige zorg in de Zvw. Hiervan is sprake als deze activiteiten voortvloeien uit het behandelplan, noodzakelijk zijn om het behandeldoel te bereiken, worden aangestuurd door de hoofdbehandelaar en er terugkoppeling plaats vindt naar de hoofdbehandelaar. Voor het uitvoeren van deze activiteiten is deskundigheid op het niveau van behandelaar (medisch, paramedisch, gedragswetenschappelijk, vaktherapeut e.d.) nodig. Ook chronische psychische zorg kan onderdeel zijn van geneeskundige zorg. Als een hoofdbehandelaar naast zijn behandeling ook begeleiding nodig acht op het niveau van een behandelaar dan dient multidisciplinaire zorg te worden ingezet. Begeleiding vanuit de AWBZ behoort dan niet tot de mogelijkheden.

Verblijf in een GGZ-instelling Soms is opname in een GGZ-instelling medisch gezien noodzakelijk voor de geneeskundige zorg die een verzekerde nodig heeft. Bijvoorbeeld opname in een psychiatrisch ziekenhuis, een verslavingsinstelling of een PAAZ. Verblijf valt gedurende de eerste 1095 dagen (drie jaar) onder de Zvw. Als het verblijf langer nodig is, kan dit vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz) worden betaald.

Zorgaanbod tijdens het verblijf Verblijf in een GGZ-instelling omvat een integraal multidisciplinair zorgaanbod, waarin ook begeleiding zit. Verblijf omvat daarnaast het eten en drinken en het schoonmaken van de kamer. Verzekerden die voor een deel van hun tijd behoefte hebben aan een zinvolle dagbesteding kunnen hiervan gebruikmaken. Deze daginvulling valt ook onder het verblijf ten laste van de Zvw. Het verblijf in combinatie met geneeskundige GGZ kan ook verpleging, verzorging of paramedische zorg omvatten. Verpleging en verzorging in verband met een somatische aandoening valt hier ook onder. De paramedische zorg bij het verblijf is beperkt tot de zorg die nodig is in het kader van de behandeling waarvoor het verblijf medisch noodzakelijk is, in dit geval in verband met een psychische stoornis. Tijdens verblijf heeft de verzekerde aanspraak op geneeskundige zorg, zoals algemeen geneeskundige zorg (huisartsenzorg), maar ook genees-, verband- en hulpmiddelen. De verstrekte medicijnen maken dus onderdeel uit van de geneeskundige zorg die de instelling levert. Dat geldt ook voor medicijnen die worden toegediend in verband met een andere aandoening dan waarvoor het verblijf is aangewezen.

Bepaling 1095 dagen Voor de bepaling van de 1095 dagen tellen de dagen mee die een verzekerde doorbrengt in bijvoorbeeld een algemeen ziekenhuis en in een psychiatrisch ziekenhuis. Het verblijf is bepalend en niet de reden van opname (diagnose). Als er tussen twee opnames minder dan 31 dagen ligt, dan worden de opnameperiodes samengeteld voor het bepalen van de 1095 dagen. Onderbrekingen door weekend- en vakantieverlof tellen wel mee voor de berekening van de 1095 dagen.

Verplicht eigen risico De bij de zorgverzekeraar in rekening gebrachte kosten van geneeskundige GGZ vallen onder het verplicht eigen risico. Het eigen risico is alleen van toepassing op de zorg die vanuit de basisverzekering wordt vergoed. Dynamisch overzicht psychologische interventies GGZ 2016

Pagina 6

Dynamisch overzicht psychologische interventies GGZ 2016

Pagina 7