Duurzaamheid in de Zorgsector MPZ: Vereniging van intramurale zorginstellingen voor het stimuleren van een duurzame bedrijfsvoering Adriaan van Engelen, directeur Milieu Platform Zorgsector www.milieuplatform.nl
[email protected] 2012
1
Milieu Platform Zorgsector 75 intramurale instellingen lid - daarvan ruim de helft van alle ziekenhuizen - en een groeien aantal GGz en verzorgingsinstellingen Activiteiten: - landelijke ledendagen - thema werkgroepen: Monitoren, Afval, Gevaarlijke stoffen, Energie, Inkoop, Milieuzorg, Wetgeving, MVO - projecten voor kennisontwikkeling
2
Duurzame bedrijfsvoering Stand van zaken in de zorgsector - de zorg loopt op milieugebied niet voorop - bij nieuwbouwprojecten gaat het redelijk - verder is het beleid meestal om te voldoen aan de minimum eisen van de wetgeving, weinig ambities op enkele uitzonderingen na
3
Duurzame bedrijfsvoering Oorzaken geringe aandacht voor milieu - De directie (RvB) uit haar ambitie niet - De directie (RvB) stuurt niet - Middenkader moet het vanuit haar budgetten zelf maar invullen - Middenkader heeft daarvoor overeenstemming nodig met de andere afdelingen, voordat er actie kan worden ondernomen - De bruggen tussen de afdelingen ontbreken, waardoor dit intern gezien wordt als extra, want 4 de directie vraagt er niet om
Duurzame bedrijfsvoering Oplossingen voor aandacht - Directies instellingen benoemen ambitie voor duurzame bedrijfsvoering en dragen dit intern uit - Bruggen bouwen tussen afdelingen - Kennis aanreiken die de route naar een duurzame bedrijfsvoering aangeeft 5
Duurzame bedrijfsvoering Oplossingen Milieu Platform Zorgsector - Milieuthermometer Zorg - Milieubarometer - Veilig werken met gevaarlijke stoffen - Verspreiden kennis via netwerk vereniging en milieuplatform.nl 6
Milieuthermometer Zorg De oplossing om als directie eenduidig ambities te uiten voor alle afdelingen De Milieuthermometer is: - een milieuzorgsysteem in de vorm van een handige checklijst met criteria - certificeerbaar voor brons, zilver en goud; goud is gelijk aan Milieukeur 7
op de website direct te raadplegen 8
17 Hoofdstukken met criteria 1 2 3 4 5 6 7 8 9
Milieumanagement Energie Water Afvalwater Bodem Lucht Afval Hinder Gevaarlijke stoffen
10 11 12 13 14 15 16 17
Catering Reiniging Vervoer Inkoopbeleid Verbouw/nieuwbouw Groenbeheer Papier Textiel
9
Milieuthermometer Zorg Voor ziekenhuizen, GGz en overige intramurale zorginstellingen. In 2012 zijn de eerste drie ziekenhuizen gecertificeerd. Verder gebruiken circa 50% van alle ziekenhuizen deze tool al voor hun jaarlijks milieuprogramma. Enkele tientallen verzorgingsinstellingen werken ermee. Amsta, Cordaan, en HVO-Querido, ZGAO, grote zorgkoepelorganisaties omarmen het systeem. 10
Milieubarometer Milieubarometer is een online registratie- instrument voor monitoren milieukosten (€) én milieuprestatie (M) bedrijfsvoering www.milieubarometer.nl
11
Milieubarometer “Tergooiziekenhuizen vult de Milieubarometer nu voor het vierde jaar in. De uitleg bij elk onderdeel zorgt dat het invullen niet moeilijk is. Kortom een mooi hulpmiddel dat een boel inzichtelijk maakt” Hildy Treffers-Veldkamp Tergooiziekenhuizen, 2012 12
Milieubarometer De Milieubarometer geeft - Cijfers en indicatoren om kosten te besparen - Cijfers om te vergelijken met anderen (benchmark) Goede grafische weergaven - CO2 footprint
13
Milieubarometer grafieken
Jaren naast elkaar
CO2-footprint
14
De Milieubarometer Taartdiagram van een gemiddeld ziekenhuis en verzorgingshuis
15
Milieubarometer Kengetallen ziekenhuizen, 2011 (n=19) Milieuaspect
Kengetal
Eenheid Gemiddeld Beste
Energie
Gebouwgebonden energie / gewogen patiënteenheid
GJ/GPE 0,34
0,18
Water
water / gewogen patiënteenheid
m3/GPE 0,17
0,077
Afval
bedrijfs- en gevaarlijk afval / gewogen patiënteenheid
kg/GPE
1,4
0,94
gevaarlijk afval / gewogen patiënteenheid
kg/GPE
0,16
0,055
afvalscheidingspercentage
%
34
45
woon-werkverkeer / medewerker
km/fte
8.793
6.136
percentage openbaar vervoer, lopen, fiets
%
47
56
vloeroppervlak / gewogen patiënteenheid
m2/GPE
0,16
n.v.t.
Vervoer
Bedrijfsvoering
16
Milieubarometer Overzicht 27 ziekenhuizen naast elkaar
Elke instelling kan vaak eigen punten aandragen om te besparen op energie, afval, emissies, water, vervoer
17
Duurzame bedrijfsvoering Milieuthermometer: geeft de maatregelen in beeld Milieubarometer: geeft de prestatie in beeld Samen de basis voor een duurzame bedrijfsvoering 18
Duurzame bedrijfsvoering Veilig werken met gevaarlijke stoffen - Alle medewerkers herkennen gevaarlijke stoffen - MPZ gratis e-learning trainingsmodules - Toegang tot veiligheidsbladen - MPZ biedt tegen beperkte kosten gevaarlijke stoffen database 19
Milieuplatform Zorgsector Documenten duurzame bedrijfsvoering
Per thema, in totaal 600 praktische documenten en tools www.milieuplatform.nl
20
Milieuplatform Zorgsector mail Adriaan van Engelen www.milieuplatform.nl
[email protected]
21