Duurzaam winnen. Visie, perspectief en kansen van het nieuwe stadion van Heracles Almelo voor de regio, de stad, de sportboulevard en de club

Duurzaam winnen. Visie, perspectief en kansen van het nieuwe stadion van Heracles Almelo voor de regio, de stad, de sportboulevard en de club

Inhoud Inleiding _______________________________________________________ 2-4 Duurzaam winnen. Met Heracles Almelo

De regio ______________________________________________________ 5-10 Motor van de kenniseconomie, koploper in duurzaamheid en viervoudig eredivisionist

De stad ______________________________________________________ 11-16 Ambities en kansen in high tech innovaties, verduurzaming en sportparticipatie

De sportboulevard ____________________________________________ 17-24 Op een vernieuwende manier meer Almeloërs aan het bewegen krijgen

De club ______________________________________________________ 25-32 Groei is noodzakelijk én mogelijk om stabiele middenmoter te blijven

Het stadion __________________________________________________ 33-40 Duurzaam, innovatief, onderscheidend

Het veld _____________________________________________________ 41-46 Duurzame basis voor sneller en technischer voetbal

Tijdlijn ______________________________________________________ 47-49 Totstandkomingsproces nieuwe stadion

Bronnen _____________________________________________________ 50-51

Duurzaam winnen. Visie, perspectief en kansen van het nieuwe stadion van Heracles Almelo

1

Duurzaam winnen.

2


Met Heracles Almelo


3

Inleiding

Duurzaam winnen. Met Heracles Almelo. Heracles Almelo wil na 110 jaar een nieuw hoofdstuk schrijven in zijn geschiedenis. De club wil een nieuw stadion bouwen met meer capaciteit voor de groeiende schare supporters, sponsors en zakenpartners. Een nieuw onderkomen biedt veel meer mogelijkheden om inkomsten te genereren en sportieve ambities waar te maken. Het afgelopen decennium is daar stapsgewijs naartoe gewerkt op basis van een visie op duurzame groei en sporttechnische innovaties. Omwille van een sluitende exploitatie in komende decennia is nodig dat er in en rondom het stadion commerciële ruimtes worden gecreëerd. We hebben daarvoor als club samen met partners een plan opgesteld dat een aanpassing van het bestemmingsplan impliceert. Een verzoek daartoe hebben we bij het gemeentebestuur ingediend. Naar verwachting neemt de gemeenteraad daar op 18 juni a.s. een beslissing over. Bij de oordeelsvorming zal een gemeentelijke detailhandelsvisie een belangrijke rol spelen. Dat de discussie over de stadionplannen zich heeft toegespitst op het al dan niet toestaan van meer dan alleen sportgerelateerde detailhandel, is begrijpelijk. Veel winkeliers hebben het moeilijk. Consumenten houden de knip op de beurs, hebben veelal sowieso minder te besteden en doen hun aankopen steeds vaker via internet. Als er nu ook nog nieuwe concurrentie opdoemt binnen de eigen stadsgrenzen, wordt de positie van de detailhandel in de binnenstad en op andere bestaande plekken extra verzwakt, is de redenering. Of dat

4

klopt, en of ontwikkelingen die zich overal in den lande voordoen, zijn te sturen, valt te bezien. Maar los daarvan: zoals de eventuele ontwikkeling van detailhandel bij het stadion moet passen binnen de gemeentelijke detailhandelsvisie, zo moet die detailhandelsvisie op haar beurt natuurlijk passen binnen een visie op de ontwikkeling van Almelo als geheel, inclusief sportieve aspiraties en bedrijfsleven. Nu is het niet aan ons om zo’n visie te ontvouwen. Wat we wel kunnen doen, is de stadionplannen in een breder perspectief plaatsen. Een winnend perspectief. Voor de lange termijn. Heracles Almelo wil duurzame verbindingen tot stand brengen met supporters, de gemeenschap, de stad, de regio, het bedrijfsleven en andere belanghebbenden. Die missie geeft de club invulling vanuit een visie op de toekomst van profvoetbal, sportechnische innovaties en maatschappelijke betrokkenheid. Het beoogde nieuwe stadion is veel meer dan een voetbaltempel met winkels eromheen. Het schept kansen voor sportieve en technologische innovatie, voor werkgelegenheid en investeringen, voor beeldvorming, promotie en pr, voor amateurclubs en hun maatschappelijke rol, voor gezondheidszorg, sportbeleving en sportparticipatie, noem maar op. Heracles Almelo vraagt dus niet alleen iets van de gemeente, maar heeft Almelo ook iets te bieden. Laten we samen de kansen pakken. Een duurzame toekomst is het waard. Laten we winnen.

Bestuur bvo Heracles Almelo Jan Smit, voorzitter, Nico-Jan Hoogma, algemeen directeur, Rob Toussaint, commercieel directeur



5

DE REGIO

De regio

DE REGIO

Theo Rietkerk, gedeputeerde Economie, Energie en Innovatie provincie Overijssel

‘Met het nieuwe Innovatiefonds willen we samenwerkingsverbanden tussen high tech bedrijven in Overijssel stimuleren en ondersteunen. Juist in samenwerking liggen namelijk kansen. Samenwerking versterkt de innovatiekracht en draagt ertoe bij dat innovaties meer hun weg naar de markt vinden. Ook willen we met het fonds de innovatiekracht van MKB ondernemingen vergroten door kennis over innovaties beter te verspreiden en toegankelijk te maken. Bedrijven die vernieuwende producten of processen naar de markt willen brengen, kunnen 100.000 tot 1,5 miljoen euro lenen uit het fonds. Innovatieve bedrijven in Overijssel, benut deze kans!’

6


DE REGIO

De regio

Motor van de kenniseconomie, koploper in duurzaamheid en viervoudig eredivisionist Vanuit een rijke industriële geschiedenis heeft Twente zich ontwikkeld tot een technologische topregio. De Twentse maakindustrie is een belangrijke motor van de Nederlandse kenniseconomie. Na Eindhoven kent Twente de hoogste concentratie high tech bedrijven in Nederland. Met meer dan 1.800 bedrijven en zo’n 32.500 werknemers (meer dan 70% van de totale industriële werkgelegenheid) vormt de high tech sector de kern van de Twentse industrie. Bijna 80% van de innovatie-uitgaven binnen Overijssel wordt gedaan door Twentse high tech bedrijven. De innovatiekracht is groot. Veel bedrijven doen aan innovatie. Maar in het vermarkten van innovaties valt nog veel winst te boeken. Slechts 7% van de omzet van de Twentse high tech bedrijven wordt behaald met nieuwe producten. Bovendien zijn het veelal relatief grote ondernemingen die voor de omzet zorgen en niet clusters van middelgrote en kleinere bedrijven. Om Twente als innovatieve high tech regio nog meer te laten excelleren is clustering noodzakelijk. Slimme multidisciplinaire co-creatie is de sleutel tot succes.

Gezamenlijke marktbewerking is een volgende stap. Provincie Overijssel en Regio Twente spelen een actieve, ondersteunende rol. Recent is een nieuw innoviatiefonds opgericht waarin de twee samen 42 miljoen euro hebben gestoken, bedoeld om gezamenlijke businesscases in met name de high tech sector te stimuleren. Gelijktijdig is bij Kennispark Twente een Portal to Innovation geopend, een laagdrempelig loket waar ondernemers in het MKB terecht kunnen voor innovaties en vernieuwend ondernemerschap. Beleidsmatig hebben ondernemers, onderwijs- en onderzoeksinstellingen en overheid elkaar gevonden in een gezamenlijke strategische visie, Innovatiesprong Twente. Speerpunten zijn onder meer actieve kennisdeling, verbinden van specialismen, voorkomen van versnippering en versterking van de uitvoeringskracht. Groei van de high tech sector is tegelijk een stimulans voor de hele economie in de regio. Het trekt ‘kenniswerkers’ aan en geeft impulsen aan andere sectoren zoals de machinebouw, bouw, logistiek, dienstverlening en horeca.

Duurzaamheid leeft enorm in Overijssel Er wordt al veel samengewerkt. De afgelopen jaren zijn tal van initiatieven van de grond gekomen om bedrijven en kennisinstellingen bij elkaar te brengen. Gezamenlijke onderzoeken en demonstratieprojecten worden uitgevoerd om kennisvalorisatie te bereiken en het gat tussen idee, product en productie te dichten.

Het bruist in Overijssel van de duurzame initiatieven, netwerken en projecten. De provincie speelt er veelal een prominente rol in. Lokale overheden haken meer en meer aan.


7

DE REGIO

Via het Kennisplatform Duurzame Leefomgeving Overijssel wordt kennis samengebracht en beschikbaar gesteld. Zo kunnen professionals en belangstellenden hun voordeel doen met de ervaringen uit eerdere projecten in Overijssel. Vanuit Kennis Ateliers worden al enkele jaren netwerkbijeenkomsten gehouden en concrete projecten opgezet rond thema’s als landelijk gebied, stedelijke omgeving, infrastructuur, energie en educatie. Waterprojecten met gemeentes en waterschappen, stimulering van ecologische landbouw, terugdringing van de belasting van het milieu door de veehouderij, advisering over duurzame maatregelen aan recreatie-ondernemers: de duurzaamheidsagenda van Overijssel is overvol. Duurzaamheid is echter allang niet meer het domein van alleen overheidsinstanties en bevlogen burgers. Ook steeds meer bedrijven richten zich in het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen op duurzaamheid: in hun bedrijfsvoering en in hun producten en diensten. Duurzaamheid is een selling point geworden. De vernieuwing van de toekomst. De lange termijn voor de korte. Waar de provincie in het verleden projecten veelal in gang zette, komen veel plannen nu uit het bedrijfsleven en de samenleving zelf. Dat verandert het speelveld en vergroot de ambities en het effect van de inspanningen.

op een volwaardige manier te laten bestaan. In Deventer denken ze daar uiteraard anders over – voetbal is en blijft in de eerste plaats emotie. Daar hoopt men onder meer sponsors en supporters uit de regio Zutphen en Apeldoorn aan te trekken. Maar halverwege het afgelopen seizoen moest het Apeldoornse AGOVV helaas afhaken als betaald-voetbalorganisatie wegens gebrek aan geld. Een ultieme reddingspoging kon op weinig respons rekenen. In noordelijke richting stuiten de Deventenaren na een paar dorpjes al op het verzorgingsgebied van PEC Zwolle. Dat er wel twee clubs in Twente zich staande kunnen houden in de eredivisie, is onderhand bewezen. Natuurlijk vissen ze geregeld in dezelfde vijver, maar het potentieel in Twente en randgebieden is groot, met veel bedrijvigheid, trots en toewijding. Toch blijft het opmerkelijk, vier Overijsselse clubs in de eredivisie, en op dit moment allemaal financieel gezonde clubs. Het staat in schril contrast met bijvoorbeeld Limburg, dat op het nippertje nog met één club in de eredivisie is vertegenwoordigd. Niet voor niets hebben enkele Limburgse clubs het heel moeilijk het hoofd boven water te houden. In Overijssel kunnen de voetballiefhebbers zich het komend seioen in elk geval opmaken voor nog meer derby’s.

Vier Overijsselse clubs in de eredivisie Komend seizoen spelen er liefst vier clubs uit Overijssel in de eredivisie, FC Twente, PEC Zwolle, Go Ahead Eagles en Heracles Almelo. Een unicum dat nog nooit eerder is vertoond. Of de kersverse promovendus Go Ahead Eagles het met zijn beperkte begroting lukt zich op het hoogste niveau staande te houden is nog de vraag. Sporteconoom Peter Nieuwenhuis van bureau Hypercube verwacht van niet. Volgens hem zijn er te weinig supporters om het stadion vol te krijgen en is Overijssel te klein om vier eredivisieclubs

8


DE REGIO

Bedrijven in de topsector high tech systemen en materialen Het laatste jaar vlakt het aantal high tech bedrijven in Almelo af, waar de groei in Twente en Overijssel nog wel doorzet. Er is niet één bedrijfsactiviteit waar dit aan toe is te schrijven, in veel bedrijfsactiviteiten is deze afvlakking waar te nemen. Het gaat ook vaak om vrij kleine aantallen, wat een analyse en het vinden van een verklaring lastig maakt.

Ontwikkeling vesgingen topsector high tech

Ontwikkeling vesgingen topsector high tech (industrie)

110

Overijssel Twente

100

Almelo

90

115

140

110

130

105 Overijssel

100 95

Twente

90

Almelo

80 2008

2009

2010

2011

2012

2013

120

Overijssel

110

Twente

100

Almelo

90

85

80

Index 2008=100

120

Index 2008=100

Index 2008=100

130

Ontwikkeling vesgingen topsector high tech (diensten)

80 2008

2009

2010

2011

2012

2013

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Bedrijven in de topsector high tech systemen en materialen 2008

2009

2010

2011

2012

2013

2013 tov 2008 (%)

Overijssel

5099

5471

5720

6042

6164

6459

127

Twente

3103

3292

3413

3592

3627

3768

121

Almelo

345

372

365

390

394

391

113


9

Ook tekent zich in het laatste jaar een daling af van het aantal banen in de sector, zij het in Almelo wat minder dan in Twente en Overijssel. Ook hier is geen duidelijke verklaring voor te geven. Waarschijnlijk is de kentering in werkelijkheid niet zo ernstig als hij op papier lijkt en heeft deze ook administratieve redenen. Enkele grote bedrijven hebben na jaren weer eens een actuele, bijgewerkte stand van de personeelsomvang doorgegeven, waardoor een plotselinge daling ontstaat, die waarschijnlijk al eerder gaande was, maar nog niet zichtbaar was in de cijfers. Aan de daling kunnen dan ook vooralsnog geen vergaande conclusies worden verbonden.

Ontwikkeling banen topsector high tech

Ontwikkeling banen topsector high tech (industrie) 120

115

115

110

110

105

Overijssel

100

Twente

95

Almelo

90 85

140 130

105

Overijssel

100

Twente

95

Almelo

90 80

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2009

2010

2011

2012

2013

2009

2010

2011

2012

2013

2013 tov 2008 (%)

Overijssel 42.417 44.258 44.845 45.903 46.617 41.109

97

Twente

26.654 27.911 27.464 28.152 28.689 25.576

96

Almelo

3.572

113

10

3.837

3.852

4.134

4.181

4.054

Overijssel

110

Twente

100

Almelo

80 2008

Banen in de topsector high tech systemen en materialen 2008

120

90

85

80

Ontwikkeling banen topsector high tech (diensten) Index 2008=100

120

Index 2008=100

Index 2008=100

DE REGIO

Banen in de topsector high tech systemen en materialen


2008

2009

2010

2011

2012

2013

De stad DE STAD


11

DE STAD

Wethouder Johan Andela, van o.a. Wonen, Leefomgeving, Milieu en stadsdeelwethouder Almelo Centrum

‘Met onze duurzaamheidsambities sluiten we aan bij de koplopers van Nederland. De duurzame binnenstad kan zo tot voorbeeld en lering zijn voor andere steden. Het pakken van kansen zal in veel gevallen het resultaat zijn van samenwerking tussen overheid en andere partijen. De duurzame binnenstad is een verrijking voor de bewoners en een trekpleister voor bezoekers. Het heeft als inspiratie- en educatiebron een aantrekkende werking. Duurzaamheid wordt bij dit ambitieniveau een handelsmerk van de stad’

12


De stad

Almelo profileert zich als ‘de ondernemende stad’. Met de thema’s Vitaal Ondernemerschap en Quality of Life wil de gemeente bedrijvigheid stimuleren en de leefbaarheid bevorderen, zodat een uitgebalanceerde, ondernemende en duurzame stad ontstaat. Daarbij is de gemeente vooral regisseur: stimuleren, inspireren en mogelijk maken, daar gaat het om. Met als instrumenten: juridische (regels en beleidskaders), financiële (aanjagen ontwikkelingen, grond- en vestigingsbeleid) en communicatieve (stimuleren innovaties, pr, promotie). Almelo zet economisch sterk in op de maakindustrie, van oudsher een stevige pijler van de lokale economie en tegenwoordig een centraal onderdeel van de sector high tech systemen en materialen, een van de negen topsectoren in het Nederlandse economisch beleid. Met een aandeel van ruim 21% (in 2012) is de sector de belangrijkste werkgever in Almelo. Met een marktaandeel van 15% (2012) heeft Almelo zelfs de meeste high tech werkgelegenheid van Twente. De sector toont zich ook redelijk bestand tegen de economische crisis.

Innovaties bereiken te weinig de markt Met kennis en hard werken is de Almelose maakindustrie groot geworden. De innovatiekracht is groot, maar innovaties vinden nog te weinig hun weg naar de markt. Daardoor blijft de arbeidsproductiviteit in Almelo – en ook in Twente en Overijssel – achter. Met name kleinere bedrijven investeren relatief weinig in innovaties. De gemeente wil hen daarin stimuleren. Het zijn ook vooral de grotere high tech bedrijven die de weg naar kennisinstituten weten te vinden en participeren in

kansrijke samenwerkingsverbanden. Door samen te werken, kennis aan elkaar te knopen en clusters te vormen zijn bedrijven in staat meerwaarde toe te voegen aan producten en productketens en zo nieuwe kansen in de markt te creëren. Het nieuwe stadion van Heracles Almelo kan er als podium van innovaties een mooi voorbeeld van worden. Met initiatieven als de Kennistafels heeft de gemeente recentelijk een aanzet gegeven om bedrijven met elkaar in contact te brengen; het initiatief was een succes en is door bedrijven voortgezet onder de naam Duurzaam Netwerk Almelo. Het gunstige vestigingsklimaat is een troef die de gemeente wil uitspelen om bedrijven hiernaartoe te lokken. Ook het feit dat hier al veel high tech bedrijven actief zijn, draagt bij aan de aantrekkingskracht van Almelo.

Naar een vernieuwde en verduurzaamde binnenstad Innovatie en duurzaamheid zijn nauw met elkaar verbonden. Duurzaamheid is een belangrijke aanjager van innovaties. Almelo heeft uitgesproken ambities op het gebied van duurzaamheid. Samen met de provincie Overijssel is een visie ontwikkeld op duurzaamheid in de binnenstad. De gemeente wil, samen met andere partijen, kansen pakken om tegelijk met de reconstructie van de binnenstad deze te verduurzamen. Het streven is om zo aan te sluiten bij de koplopers van Nederland op het gebied van duurzaamheid. De duurzame binnenstad als ‘voorbeeld voor andere steden, als verrijking voor de bewoners en als trekpleister voor bezoekers’.


13

DE STAD

Ambities en kansen in high tech innovaties, verduurzaming en sportparticipatie

DE STAD

Aan de visie is onlangs een uitvoeringsprogramma gekoppeld dat de komende jaren moet worden uitgerold. Een greep uit de plannen en actiepunten: stimulering van gebruik groene stroom, verduurzaming van het afvalbeleid, bomenbeleid en de inkoop, het creëren van leerwerkplaatsen bij bedrijven, het interesseren van studenten en hoger opgeleiden voor technologische bedrijven in Almelo met prijsvragen, business cases en traineeships, toepassing van riothermie om energie op te wekken uit rioolwater, noem maar op. Ook in het nieuwe stadhuis worden tal van duurzame materialen en systemen verwerkt. De inzet op duurzaamheid is niet gering. Het nieuwe stadion van Heracles Almelo zou er niet bij misstaan, als showcase én visitekaartje van de duurzame stad Almelo.

Fitnorm naar leeijd

100 75 %

50

72 63 67

56

42 37

25

4-11

12-17

30

32 Almelo

Overijssel

0

33

18-34

35-49

23 50-75

Maar ook het beeld onder volwassenen geeft te denken. In Almelo kan liefst 16% van hen kan als ‘inactief’ worden bestempeld: ze zijn nog geen 30 minuten per week intensief lichamelijk actief.

Ook in Almelo bewegen jongeren veel te weinig Zo’n 20.000 Almeloërs zijn lid van een sportvereniging, wat neerkomt op zo’n 30%, min of meer gelijk aan het landelijke en provinciale cijfer. Almelo valt niet uit de toon, maar aanleiding tot tevredenheid is dit cijfer niet.

100 75 %

91 85

Sportdeelname naar leeijd

94

83

90

77

50 25

Overijssel

76 74

70 65

Almelo

0 4-11

12-17

18-34

35-49

50-75

Uit recent onderzoek komt naar voren dat 27% van de 4- tot 75-jarigen in Almelo niet voldoet aan de Nederlandse Norm voor Gezond Bewegen (NNGB). Vooral jongeren doen veel te weinig aan sport en beweging, een landelijke trend die desastreuze gevolgen kan hebben.

14

Gezond gewicht, mag en ernsg overgewicht bij inwoners van Almelo en Overijssel naar leeijdscategorie, in percentages Leeftijd:

4-11

12-17

Almelo Overijssel Almelo Overijssel Almelo Overijssel

92%

87%

18-34 78%

35-49 53%

50-75

Totaal

40%

70%

90%

90%

71%

53%

40%

69%

5%

11%

16%

29%

42%

21%

8%

9%

20%

36%

45%

24%

3%

2%

4%

16%

18%

9%

2%

1%

5%

10%

15%

7%

De geringe sportparticipatie heeft verschillende oorzaken. Een ervan ligt in het relatief gemiddeld lage inkomen van veel Almeloërs. Lid worden van een vereniging kost geld en is in veel gezinnen geen vanzelfsprekendheid. Ook de ‘culturele afstand’ voor allochtonen – die relatief veel minder lid zijn van sportverenigingen – speelt een rol. Het gemeentelijke sportbeleid c.q. het Sportbedrijf Almelo zet de komende jaren daarom in op een hogere sportparticipatie onder de jeugd en sociaal kwetsbare groepen. Daarnaast zijn er tal van



DE STAD

initiatieven al opgezet om de inwoners van Almelo in beweging te krijgen, zoals de aanleg van Cruyff Courts (gesponsord door TenCate), het project Scoren voor gezondheid, de aanstelling van buurtsportcoaches en clinics op scholen. Ook Heracles Almelo draagt zijn steentje bij. Dat ook een sportboulevard voor Almelo het nodige kan betekenen om de sportparticipatie te verhogen, is een understatement.

15

DE STAD

Veel banen worden vervuld door niet-Almeloërs Opvallend is dat veel mensen die in in Almelo werken, hier niet wonen: 60% van de banen in Almelo wordt vervuld door mensen van buiten, veelal uit de omliggende gemeenten. Veel mensen komen hier dus naartoe om te werken, maar niet zozeer om te winkelen en uit te gaan. Opvallend is ook dat de toename van banen in Almelo niet tot een afname van de werkloosheid heeft geleid. Nieuwe banen worden kennelijk vooral door mensen van buiten ingevuld. Mogelijk heeft dit onder meer te maken met het relatieve lage aandeel hoger opgeleiden in de Almelose beroepsbevolking (23 tegenover 31% landelijk). Anders gezegd: wie HBO’ers of academici zoekt in Almelo, vindt ze hier minder gauw dan elders. Wel tekent zich overigens een lichte verschuiving af van middelbaar naar hoger opgeleiden. Arbeidsplaatsen naar sectoren in Almelo 2004

2008

2012

Industrie

8.793

8.427

8.164

Groot- en detailhandel, auto- en garagebedrijven

6.352

7.337

7.235

Gezondheids- en welzijnszorg

7.380

8.264

8.569

Overige sectoren

16.197

17.030

16.462

Totaal

38.722

41.058

40.430

16


De Sportboulevard DE SPORTBOULEVARD


17

DE SPORTBOULEVARD

Ruud Koetsier, voorzitter CVV Oranje Nassau

‘Het wordt voor sportverenigingen steeds lastiger om de exploitatie rond te krijgen. Als je je als voetbalvereniging alleen op voetbal voor je eigen leden richt, dan red je het niet. Wil je toekomstperspectieven creëren, dan moet je kijken naar meer mogelijkheden om de sportaccommodaties te gebruiken. Veel functies van wijkcentra kun je overhevelen naar een sportcomplex. Je kunt combinaties maken met scholingsactiviteiten, met het ROC bijvoorbeeld. Of er andere sporten bij betrekken, zoals jeu de boules. We moeten in de breedte het aanbod uitbreiden om aan te sluiten op wat maatschappelijk nodig en verantwoord is.’

18


De sportboulevard

Op een vernieuwende manier meer Almeloërs aan het bewegen krijgen DE SPORTBOULEVARD

Er dreigt in Nederland een generatie kinderen op te groeien met onvoldoende motorische vaardigheden. Oorzaak: te weinig beweging, niet zelden gepaard gaand met een ongezond voedingspatroon. De gevolgen worden steeds zichtbaarder. Een groeiend aantal jongeren kampt met overgewicht. Het aantal sportblessures onder de jeugd neemt schrikbarend toe. Er moet een steeds zwaarder beroep worden gedaan op de gezondheidszorg en dus op de financiële middelen voor die zorg. Overgewicht en bewegingsarmoede – onder de jeugd, maar ook onder volwassenen – zijn een maatschappelijk probleem geworden.

Links en rechts klinken nu de alarmbellen. Willem van Mechelen, hoogleraar bedrijfs- en sportgeneeskunde, pleit voor een Deltaplan tegen inactiviteit. Minister Schippers zint op maatregelen, zoals meer gymnastiek op basisscholen. Johan Cruijff, die met zijn Johan Cruyff Foundation (o.a. Cruyff Courts) al jaren aan de weg timmert om de jeugd tot sporten aan te zetten, wil de minister bijstaan met een denktank van (ex-)topsporters. Meer bewegen, meer aan sport doen: dat is ook het doel van de sportboulevard die Heracles Almelo samen met sportverenigingen, de gemeente, het sportbedrijf en partners en sponsors als TenCate wil opzetten bij het nieuwe stadion.


19

DE SPORTBOULEVARD

Sportverenigingen ondersteunen

Sport, gezondheidszorg en onderzoek

Een sportboulevard stimuleert de samenwerking tussen sportverenigingen en ondersteunt hen bij het ontwikkelen en uitvoeren van vernieuwend sportaanbod. Een sportboulevard werkt ‘vanuit’ de verenigingen en hun leden en fungeert als een ‘schakel’ tussen verenigingen en als ‘makelaar’ richting overheden, instellingen en bedrijfsleven.

Ziekenhuisgroep Twente ligt op steenworp afstand en biedt de kans om sport en gezondheidszorg met elkaar te verbinden. Denk ook aan sporttechnisch onderzoek in samenspel met Universiteit Twente, Saxion Hogeschool en ROC. Het Instituut Sport & Leisure staat klaar om hierin een rol van betekenis te spelen. Kansen en mogelijkheden te over, waar Almelo dubbel van kan profiteren. Sportboulevard Almelo als uithangbord van de stad!

Clubs hebben er profijt van als ze structureel samenwerken. Daardoor kunnen ze kennis en ervaring delen en kosten reduceren. Collectief inkopen van energie, afvalverwerking, aanschaf van sportbenodighdeden, toezicht en onderhoud tot en met de gezamenlijke inkoop van koffie en toiletpapier: dat levert besparingen op die de clubs direct financieel ten goede komen. Het helpt hen om in deze tijd van bezuinigingen het hoofd boven water te houden. Krachtenbundeling levert ook winst op bij de communicatie met overheden, woningbouwcorporaties en andere zakelijke partijen. Een collectief gedragen visie sluit de rijen en biedt duidelijkheid. Contacten lopen soepeler bij constructieve samenwerking vanuit één aanspreekpunt.

Verbinding tussen topsport en breedtesport Een sportboulevard heeft nog meer ambities en mogelijkheden, zoals het verbinden van topsport met breedtesport. In Almelo liggen daar uitgelezen kansen gezien de situering met Heracles Almelo, de topsporthal IISPA en amateurverenigingen dichtbij elkaar. De rechtstreekse verbinding tussen profclub Heracles Almelo en de Almelose sportverenigingen brengt professionals en amateurs bij elkaar. Door sportbeoefening te stimuleren zal er meer talent naar boven komen drijven.

20


Kinderen bewegen steeds minder en lopen steeds meer blessures op Het aantal sportblessures bij 9 -12-jarigen is tussen 2006 en 2011 gestegen van 130 duizend naar 230 duizend. Daarvan moesten zo’n 29.000 kinderen – 80 per dag – worden behandeld op de spoedeisende hulp in een ziekenhuis: een stijging van het aantal behandelingen met een kwart in tien jaar.


21

DE SPORTBOULEVARD

Dit blijkt uit een onderzoek van VeiligheidNL. Deskundigen wijten dat aan gebrekkig ontwikkelde motorische vaardigheden bij veel kinderen, een rechtstreeks gevolg van bewegingsarmoede.

Het aantal kinderen dat voldoet aan de ‘bewegingsnorm’ – minimaal een uur per dag matig actief bewegen – is tussen 2006 en 2011 bijna gehalveerd. Onderzoek van VUmc laat zien dat de motorische vaardigheden van kinderen steeds slechter worden en dat dit leidt tot een grotere kans op ernstig letsel, bijvoorbeeld door een val tijdens bewegingsonderwijs. Bij kinderen zijn goed ontwikkelde motorische vaardigheden essentieel om sportblessures te voorkomen. Daarom is het belangrijk om ze te trainen in sportieve basisvaardigheden zoals motoriek, spierkracht en lenigheid.

Het nieuwe sportpark Ossenkoppelerhoek

Maar er is meer. De kunstgrasvelden kunnen het hele jaar door, elke dag van de week worden bespeeld. Dat schept ook kansen om doordeweeks sport en bewegingsactiviteiten aan te bieden voor kinderen tot en met ouderen. Zo kunnen clubs invulling geven aan hun maatschappelijke rol en kans sportpark Ossenkoppelerhoek uitgroeien tot een sportieve ontmoetingsplek voor jong en oud.

parkeren

Het is de bedoeling dat het sportpark straks tien velden telt waarvan acht met kunstgras. Er wordt ruimte gewonnen én gedeeld. Er zijn minder velden nodig. Op een kunstgrasveld kan op jaarbasis maar liefst meer dan 1.500 uur worden gespeeld, op een natuurgrasvels gemiddels maar zo’n 200 uur. Op kunstgras kan in een weekend zowel een zaterdag- als een zondagclub spelen. Bovendien stelt Heracles

fietsenstalling

clubgebouw

en

g

spel

clubgebouw

fietsenstallin

DE SPORTBOULEVARD

De komst van een nieuw stadion voor Heracles Almelo maakt een herinrichting en herverdeling van velden van amateurverenigingen CKV Achilles, CVV Oranje Nassau, sv Almelo en La Première op sportpark Ossenkoppelerhoek nodig. De aanvankelijke scepsis onder de clubs heeft plaats gemaakt voor enthousiasme. Over de herinrichting zijn ze het in principe eens en wat hen betreft gaat de schop nog vandaag in plaats van morgen de grond in.

Almelo zijn veld in het stadion beschikbaar zodat pupillen daar op zaterdagochtend – piekmoment – hun wedstrijdjes kunnen spelen. In feite is zo al een voorschot genomen op een sportboulevard. Daarin zijn samenwerking tussen clubs en de verbinding tussen topsport en breedtesport immers belangrijke pijlers. CKV Achilles en sv Almelo hebben al besloten hun krachten te bundelen op het nieuwe complex. De stap naar een gezamenlijke aanpak van toezicht, onderhoud en andere zaken lijkt niet meer dan logisch. Vergaande samenwerking schept kansen en dat is in het belang van de verenigingen, de gemeente en Heracles Almelo.

fietsenstalling

parkeren fiets

ens

w

ie

le

rb

tall

clubgebouw

ing

aa

n

tribune

parkeren

fie

tse

ns

tall

ing

ontwikkeling nieuw stadion

22


TenCate Sportboulevard Enschede: goed voorbeeld doet goed volgen Dat het concept van een sportboulevard werkt en vruchten afwerpt, is bewezen in Enschede-Zuid. Daar is sinds 2007 een sportboulevard actief, aanvankelijk met ondersteuning van het NOC*NSF. Heracles Almelo’s hoofdsponsor TenCate is er nauw bij betrokken, onder meer met de aanleg van kunstgrasvelden, en heeft er zijn naam aan verbonden.

De sportverenigingen in Enschede-Zuid bieden samen maar liefst 15 verschillende sporten aan. Daaronder twee gloednieuwe: het uit Spanje overgewaaide padel, een mix van tennis en squash, en e-sport, een combintaite van dans, fitness en timing met behulp van computerprogramma’s. Padel is door een tennisvereniging opgepakt, nadat de sportboulevard de club met deze sport in aanraking had gebracht. Het heeft al voor een flinke aanwas van leden gezorgd. E-sport trekt vooral veel jongeren aan. In plaats van in hun eentje achter de computer te zitten, worden ze nu bij elkaar gebracht en tot interactie en bewegen aangezet.

SportZappCard Een ander succesvol project in Enschede is de SportZappCard. Met dit pasje kunnen kinderen van zes tot twaalf jaar kennismaken met vijf verschillende sporten zonder dat ze meteen lid hoeven worden. Ze betalen eenmalig tien euro en mogen dan per sport deelnemen aan vier trainingen, speciaal voor hen. Materiaal wordt door de verenigingen beschikbaar gesteld, alleen kleding en schoenen moeten ze zelf meenemen. Als ze besluiten lid te worden van een vereniging, krijgen ze het tientje terug. Op deze manier wordt voorkomen dat ouders eerst veel geld voor sportkleding e.d. kwijt zijn en er dan na een tijdje achterkomen dat die sport hun kind toch eigenlijk niet bevalt. Honderden jongens en meisjes hebben inmiddels gebruik gemaakt van de zappcard. Een op de vijf kinderen is lid geworden van een vereniging.

33,3% meer jongeren aan het sporten Het werk van de TenCate Sportboulevard Enschede blijkt een succesvolle aanvulling op de inzet van de gemeente om de sportparticipatie van jeugdigen in Enschede-Zuid te verhogen.


23

DE SPORTBOULEVARD

De stichting Sportboulevard Enschede is een samenwerkingsverband van inmiddels 19 sportverenigingen, 18 basisscholen, de gemeente Enschede en een gezondheidscentrum. Clubs elders in Enschede hebben inmiddels besloten om zich bij de TenCate Sportboulevard aan te sluiten en in Enschede-Noord is een bijkantoor geopend. Voor deelname aan een sportboulevard is het immers niet noodzakelijk dat verenigingen fysiek bij elkaar zitten.

Nieuwe sporten: padel en e-sport

DE SPORTBOULEVARD

De sportparticipatie van 7 tot 16-jarigen is er tussen 2007 en 2010 sterker toegenomen dan in heel Enschede. In 2007 was 30% van de jongeren hier lid van een sportvereniging, in 2010 bedroeg dat aantal 40%. Een stijging van 33,3% en dat aandeel stijgt nog steeds! Ook komt naar voren dat de clubs die bij de sportboulevard zijn aangesloten een professionaliseringsslag hebben kunnen maken. Ze kunnen kennis en expertise uitwisselen en samen effectiever optreden richting gemeente – met als resultaat dat de fysieke inrichting en zichtbaarheid rondom de sportvelden sterk is verbeterd. Ook hebben ze door samen energie e.d. in te kopen flinke financiële besparingen weten te bereiken.

Maatschappelijke rol steeds belangrijker De sportboulevard maakt het voor verenigingen eenvoudiger om zich in te zetten voor sociale doelen. Er wordt in Enschede-Zuid al samengewerkt met een leerwerkbedrijf door langdurig werklozen in te zetten voor ondersteunende werkzaamheden. En dit tot tevredenheid

van alle partijen! De maatschappelijke rol van sportverenigingen krijgt steeds meer aandacht. Sportevenementen op scholen, buitenschoolse opvang, aanleg van sportfaciliteiten in de buurt en voor ouderen, sportzorgtrajecten: het belang van de sportboulevard neemt sterk toe met de verbinding van beleidsvelden als onderwijs, veiligheid en zorg, zeker nu lokale overheden hun sportbeleid versoberen, het aantal sportambtenaren reduceren en meer aan de marktwerking overlaten.

Succesfactoren Een van de belangrijkste succesfactoren van de sportboulevard in Enschede blijkt de laagdrempeligheid. De deur staat overdag letterlijk open, waardoor mensen gemakkelijk binnenstappen met vragen. Dit is vooral positief voor bewoners met een niet-Nederlandse achtergrond. Daar komt bij dat het kantoor duidelijk zichtbaar is, waardoor vrijwel iedereen de sportboulevard wel kent. Een tweede belangrijke succesfactor is het innovatieve karakter van de projecten. Essentieel is ook dat men vanuit de sportboulevard actief de wijkbewoners benadert: het blijft niet bij een foldertje verspreiden en dan maar afwachten wat er op af komt. Zeker in een wijk waar het gemiddelde inkomen relatief laag is en waar veel allochtone gezinnen wonen is het van belang ‘er bovenop’ te zitten. Lid zijn van een vereniging is voor veel kinderen hier geen vanzelfsprekendheid. De stap naar een sportvereniging is voor veel bewoners te groot. Vaak worden financiële redenen genoemd voor nietdeelname aan sport. Een sportboulevard trekt mensen over de streep en dat heeft ook een maatschappelijke impact. Want sport is niet alleen een leuke vrijetijdsbesteding. Sport brengt mensen met elkaar in contact, verkleint maatschappelijke verschillen en komt de leefbaarheid en sociale cohesie ten goede.

24


De club

DE CLUB


25

Nico-Jan Hoogma, algemeen directeur Heracles Almelo

‘In het huidige stadion zitten we al jaren aan het plafond. We kunnen niet meer dan 8.500 toeschouwers herbergen en hebben niet de ruimte om de faciliteiten voor onze supporters en sponsors uit te breiden. Daardoor komt de begroting nooit boven de negen miljoen euro uit. Het gevolg is dat we de laatste seizoenen telkens goede spelers moeten verkopen om de DE CLUB

begroting sluitend te krijgen. Dat houdt sportief grote risico’s in. Stilstand is achteruitgang. Bovendien zit de concurrentie niet stil. Als we niet kunnen groeien, komt het bestaansrecht van Heracles Almelo in de eredivisie vroeg of laat in het geding. Zo simpel is het.’

26


De club

Groei is noodzakelijk én mogelijk om stabiele middenmoter te blijven Heracles Almelo heeft zich in acht seizoenen eredivisie een stabiele middenmoter getoond. Om het sportieve niveau vast te kunnen houden is een nieuw stadion nodig met een grotere capaciteit. Op die manier kunnen meer inkomsten worden gegenereerd en kan de begroting omhoog. Budget en sportieve prestaties zijn immers nauw met elkaar verbonden. Uit onafhankelijk onderzoek is gebleken dat een stadioncapaciteit van 15.000 voldoende is om een zakelijke en sportieve groei te faciliteren waarbij Heracles Almelo elk jaar ‘gaat voor het linkerrijtje’ en het risico van degradatie vrijwel is uit te sluiten. DE CLUB

Het huidige stadion is al lang niet meer groot genoeg om de belangstelling voor de club te kunnen herbergen. Sinds de promotie naar de eredivisie in 2005 zit het stadion bij elke wedstrijd vol met 8.500 toeschouwers. De belangstelling vanuit de regio voor Heracles Almelo is sterk groeiende. In de eerste plaats komt dat door de sportieve prestaties. Maar de club timmert ook maatschappelijk intensief aan de weg in de regio met clinics, presentaties, forumavonden e.d. In 2013 zag in Vriezenveen de eerste supportersclub buiten Almelo het licht en naar verwachting krijgt die primeur binnen afzienbare tijd navolging in Albergen en Tubbergen. Heracles Almelo leeft in de regio.


27

Baten (x 1.000 euro)

09/10

10/12

11/12

12/13*

Recettes

1.406

1.589

1.455

1.881

1.591

Sponsoring

4.789

4.903

5.112

5.082

4.984

TV gelden

1.735

1.813

1.823

1.627

1.948

155

203

143

255

150

35

83

35

35

36

319

475

214

222

303

Rente baten

1.472

659

1.680

1.170

485

Totaal

9.974

9.773

10.509

10.331

9.576

Merchandising Food & beverage Overige baten

DE CLUB

08/09

Lasten

2200

-122

2100

-153

2000

-184

1900

-216

1800

-247

1700 1600 2007

ECI index Rank

-278 -309

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Heracles Almelo heeft aan het eind van het seizoen 2012/2013 een Euro

(x 1.000 euro) Personeelskosten

08/09

09/10

10/12

11/12

12/13*

Club Index (ECI) van 1962. Met deze ECI bezet de club plaats 198 op de ranglijst van Europese clubs.

5.943

7.154

6.899

6.558

6.804

Verkoopkosten

420

513

472

575

484

Ter vergelijking: ECI SC Heerenveen momenteel 2089 (plaats 116)) FC

Huisvestingskosten

616

554

611

623

736

Groningen 1977 (195), PEC Zwolle 1752 (270).

Wedstrijd- en trainingskosten

876

771

698

697

776

Algemene kosten

232

379

416

292

325

Overige bedrijfskosten

363

213

155

284

163

Rentelasten

103

120

120

121

121

Afschrijving mat vaste activa

168

135

127

100

92

Afschrijving vergoedingsommen

538

469

215

339

372

9.259

10.308

9.713

9.589

9.873

Totaal *voorlopig

28

Rank

Heracles Almelo is een gezonde club. De bedrijfsvoering is professioneel en gedegen. Geld dat er niet is, wordt ook niet uitgegeven. Ondanks de beperkte middelen scoort de club sportief heel goed, veel beter zelfs dan op grond van de beschikbare middelen verwacht zou mogen worden. De Euro Club Index (ECI), een rating voor sportieve kwaliteit, is relatief hoog, helemaal als deze wordt afgezet tegen de teamkosten.

Commercieel doet Heracles Almelo het ook uitstekend. Uit een benchmarkonderzoek (met vergelijkbare clubs) komt naar voren dat de commerciële omzet elk jaar bovengemiddeld is.

ECI index

Sportieve groei vereist commerciële groei

De hoogste ECI behaalde Heracles Almelo op 20 februari 2012: 2194, de laagste op 24 december 2007: 1732. Het verloop van de ECI van Heracles Almelo laat een stagnatie zien de laatste jaren: de sportieve rek is er uit aan het raken. Dit is niet verwonderlijk: het budget is de laatste jaren immers niet meer gestegen, maar zelfs gedaald.


Een stijgende ECI vereist ook van de commerciële afdeling van de club maximale inspanning. Het is immers zaak om de sponsoring gelijke tred te laten houden met de sportieve ambities. Kansen liggen er met name in de regio. Intensieve marktbewerking moet het potentieel hier ontsluiten en voor groei zorgen. Opbouw belangstelling sponsors en clubcardhouders Huidig

Huidig

Nieuwe stadion

Medewerkers kantoor

22 fte

33 fte

Spelers

25 fte

35 fte

Trainers

5 fte

6 fte

Fysiotherapeuten

2 fte

3 fte

Stewards

60

100

Gastvrouwen

20

35

Nieuwe stadion

Sponsors Clubcardhouders

Heracles Almelo schept arbeidsplaatsen

400

600

5.400

11.000

De ambities zijn gestoeld op harde, onderbouwde cijfers. Een nieuw stadion maakt commerciële en dus sportieve groei mogelijk. Daarmee is de levensvatbaarheid van Heracles Almelo als stabiele middenmoter in de eredivisie gewaarborgd. Het omgekeerde geldt echter net zo sterk: uitstel of afstel van een nieuw stadion zal sportief, maatschappelijk, zakelijk en dus financieel tot stagnatie, krimp en onvermijdelijk tot een neergang leiden.

Beveiliging

6

12

Catering*

60

150

* Met cateraar geldt de afspraak dat deze vacatures eerst bij het UWV meldt om kans te bieden aan mensen in Almelo met een uitkering.

DE CLUB


29

Waar komen de toeschouwers vandaan? Ziehier de gemiddelde aantallen bezoekers aan wedstrijden per gemeente. Links de huidige situatie, rechts de situatie in het nieuwe stadion (groeiscenario). De regionale aantrekking zal naar verwachting Hardenberg sterk toenemen.

Hardenberg

Huidige situatie

Groeiscenario

Ommen

Ommen

Dalfsen

Dalfsen Twenterand

Twenterand

Hellendoorn

Hellendoorn Tubbergen

Raalte

DE CLUB

Wierden

Almelo

Dinkelland

Borne Rijssen-Holten

Tubbergen

Raalte

Oldenzaal

Wierden

Borne Rijssen-Holten

Enschede

Enschede Hof van Twente

Lochem

Haaksbergen

Zutphen

Haaksbergen

Zutphen Berkelland

30

Oldenzaal

Hengelo

Deventer

Hof van Twente

Lochem

Dinkelland

Losser

Hengelo

Deventer

Almelo


Berkelland

Losser

Heracles Almelo: midden in de samenleving

DE CLUB

De maatschappelijke rol en verantwoordelijkheid van voetbalclubs is de afgelopen jaren sterk toegenomen. Voetbalclubs kunnen mensen enthousiast maken, ze kunnen supporters én bedrijven mobiliseren voor goede doelen, spelers vervullen een voorbeeldfunctie voor de jeugd. Heracles Almelo is zich in alle geledingen bewust van die verantwoordelijkheid en geeft structureel en enthousiast invulling aan zijn sociaal-maatschappelijke rol.


31

Hieronder een greep uit de vele maatschappelijke activiteiten in het afgelopen seizoen. • BuurtLeague: toernooien met jeugdteams in diverse wijken, met een finale in het Polman Stadion • Clinics voor jeugd en G-teams bij clubs in Almelo en de regio door spelers en trainers • Scoren voor Gezondheid, project van Scoop Welzijn en Heracles Almelo op negen basisscholen • Actieve ondersteuning met publieks- en stadionacties, veilingen, materialen en spelers en medewerkers van ideële initiatieven en sociaal-maatschappelijke organisaties zoals Kika, Sta op tegen Kanker, Lieke wil leven, Stichting De Klup, Vrienden van Freek (ALS), Rembrandtschildertjes, Serious Request, Voedselbank.

DE CLUB

• Stageplaatsen project Assist (voor jongeren die opleiding voortijdig hebben verlaten en moeite hebben hun weg te vinden) en reïntegratietraject Commujon • Voorlezen door spelers op scholen tijdens de Kinderboekenweek • Ondersteuning schoolvoetbaltoernooi • Inschakeling cliënten Aveleijn bij onderhoud stadion • Heracles on Tour, presentaties, forumavonden en clinics bij clubs in de regio • Voetbaltoernooi voor jeugdteams in het stadion tijdens de Open Dag • Businessclubavonden gericht op versterking onderlinge band tussen lokale en regionale ondernemers

32


Het stadion

HET STADION


33

Loek de Vries, bestuursvoorzitter en CEO Koninklijke Ten Cate NV

‘Het beoogde nieuwe stadion voor Heracles Almelo is niet alleen een voorwaarde voor sportieve groei van deze eredivisieclub. Het is tegelijkertijd een uitgelezen kans voor het Twentse bedrijfsleven om een innovatieve bijdrage te leveren aan de bouw van een zeer duurzaam stadion. Samenwerken is het nieuwe concurreren. Door technologisch krachten te bundelen binnen de

HET STADION

high tech regio Twente, zullen alle belanghebbenden profiteren.’

34


Het stadion

Duurzaam, innovatief, onderscheidend

Het nieuwe stadion van Heracles Almelo is een toonbeeld van duurzaamheid, innovatief vermogen en onderscheidend design.

Het meest innovatieve en duurzame stadion staat straks in Almelo. En dat sluit natuurlijk perfect aan bij de ambities die de gemeente met haar duurzaamheidsbeleid en -programma heeft uitgesproken: Almelo wil tot de top van duurzame steden in Nederland gaan behoren. Met het stadion heeft de duurzame stad Almelo er een aansprekende showcase bij.


35

HET STADION

In de constructie worden de allernieuwste, lichte en onderhoudsvriendelijke materialen toegepast, zoals geavanceerd composiet dat ook in de luchtvaartindustrie veel wordt gebruikt. In het dak en de gevelbekleding worden hoogwaardige outdoorweefsels verwerkt met daarin zonnecellen. Voor het waterbeheer is een nagenoeg gesloten, self supporting systeem ontwikkeld, dat een enorme waterbesparing oplevert. Het nieuwe kunstgrasveld van GreenFields zet een nieuwe standaard qua technologie en sportieve eigenschappen. Een ‘slim’ camerasysteem gaat ervoor zorgen dat

trainers straks gedetailleerde analyses kunnen maken van individuele spelers en spelsituaties. Het architectonisch ontwerp oogt niet alleen futuristisch maar is ook uiterst functioneel, publieksvriendelijk, op maat én duurzaam. Eventuele uitbreiding van de capaciteit is mogelijk zonder dat een verbouwing nodig is.

Exponent van de ‘nieuwe’ economie Het nieuwe stadion is ook een overtuigend voorbeeld van waar samenwerking tussen bedrijven toe kan leiden. Het is een exponent van de ‘nieuwe’ economie, waarin niet concurreren maar samenwerken het adagium is. Door kennis te delen, specialismen aan elkaar te knopen en allianties aan te gaan, kan een meerwaarde aan een heel systeem, in casu een stadion, worden gegeven.

Het stadion is ook hun showcase. Hier kunnen ze hun innovatiekracht etaleren en zichtbaar maken, Die zichtbaarheid is cruciaal om innovaties te kunnen vermarkten, met alle positieve gevolgen vandien voor de sector high tech systemen en materialen in Overijssel.

HET STADION

Deze ‘kennisvalorisatie’ vond in dit geval plaats onder auspiciën van Advanced Materials Manufacturing Oost-Nederland (AMMON). Dit door bedrijven geleid businessdevelopment- en innovatieprogramma

wordt ondersteund door ontwikkelingsmaatschappij Oost NV, het Innovatieplatform Twente en Provincie Overijssel. Binnen AMMON hebben high-tech bedrijven als TenCate, Wavin, TKH en Pentair X-Flow de handen ineengeslagen om samen een integraal totaalconcept te ontwikkelen voor een duurzaam stadion.

36


Welkom, 15.000 toeschouwers!

Heracles Almelo kan in zijn nieuwe stadion straks 15.000 toeschouwers verwelkomen, 6.500 meer dan in het huidige stadion. Ze zitten dicht op het veld, net als in het huidige stadion, en zoals in Engelse stadions van oudsher het geval is. Die nabijheid draagt natuurlijk bij aan de sfeer en beleving op de tribunes. Het aantal van 15.000 is uit te breiden tot 20.000 zonder dat daar een verbouwing aan te pas hoeft te komen. De extra 5.000 zitplaatsen zijn simpelweg te realiseren door bovenin, in de holling van de overkapping, enkele rijen stoeltjes bij te plaatsen.

Het karakteristieke, futuristische en tegelijk uiterst functionele ontwerp komt van de tekentafel van Norbert Lienesch / Pr8 Architecten uit Almelo.


37

HET STADION

Op de eerste etage is een omloop rondom het stadion, waar onder meer snackcorners, toiletten e.d. zijn gesitueerd. Vanuit deze omloop gaan de toeschouwers naar hun plek op de tribune.

Meer toeschouwers, meer werkgelegenheid! Maatschappelijk Nu: 140.000 toeschouwers competitie, 12.000 beker Straks: 240.000 toeschouwers competitie, 28.000 beker Zakelijk Nu: 9 skyboxen Straks: 22 skyboxen Impact van de bouw Nieuwe stadion: 23,5 miljoen euro Commmerciële ruimtes: 30 miljoen euro Bouw nieuw stadion: 70 manjaar werk Bouw commerciële ruimtes: 90 manjaar werk

HET STADION

Exploitatie commerciële ruimtes Leisure, detailhandel, maatschappelijk, zorg Totaal oppervlak: 24.000 m2 Gemiddelde: 1 fte per 72 m2 Totaal aantal arbeidsplaatsen: 333 fte’s

38


Innovatief, self supporting systeem voor de waterhuishouding Het water dat niet verdampt bij besproeiing van het veld, wordt opgevangen, gefilterd en opgeslagen, onder meer in bassins die zich onder de grond rondom het veld bevinden. Ook regenwater dat op het dak terechtkomt wordt opgevangen. Al dit water wordt (her)gebruikt voor besproeiing, maar ook voor reiniging van sanitair, toiletten en andere ruimtes. Ook wordt een deel (180.000 liter) als bluswater opgeslagen.

HET STADION

Het systeem is nagenoeg self supporting, water uit de kraan komt er alleen bij uitzondering aan te pas. Dit watermanagementsysteem is ontwikkeld door Wavin (waterbeheer), TenCate (GreenSource systeem) en Pentair X-flow (waterfiltratietechniek).


39

GreenSource. sports for water Waterhergebruik voor irrigatie Kunstgrasmat met infill Shockpad Geotextiel, nonwoven Geotextiel, liner Drainage box Geëgaliseerde ondergrond Pomp Membraan filter

Om door een rietje te halen

HET STADION

Aan de basis van de waterzuivering in het nieuwe stadion staat membraan-technologie, ontwikkeld door het Enschedese bedrijf Pentair X-FLow. Membraanfiltratie bestaat uit modules van fibers met een poreuze wand, een soort rietje. Water wordt door minuscule gaatjes in de wand gedrukt en daarbij gefilterd. Door de poriegrootte te variëren kan de waterkwaliteit worden beïnvloed. In het stadion zal gebruik worden gemaakt van Ultra Filtratie: dit verwijdert 99,9% van de bacteriën in het water en minimaliseert geur, kleur en smaakstoffen. Deze veelzijdige technologie vindt steeds meer groot- en kleinschalige toepassingen over de hele wereld, o.a. in drinkwaterprojecten, waterzuiveringen, hotels, ziekenhuizen, filtratie van douchekoppen, koffie- en ijsmachines.

40


Het veld

HET VELD


41

Peter Bosz, trainer Heracles Almelo

‘Ook met deze nieuwe generatie kunstgras kan ik altijd onder dezelfde omstandigheden trainen. Of het nu sneeuwt, regent, koud of zonnig is, ik kan ons speelsysteem er elke dag van het jaar inslijpen. Veel trainingsvelden van natuurgras worden vanaf november slechter. Dan bepalen de omstandigheden waarop je moet trainen. Nu bepaal ik dat. Met zo’n kwaliteit kunstgras help je trainer én spelers. We hebben aantoonbaar minder blessures en kunnen optimaal werken. Het kunstgrasveld levert een belangrijke bijdrage aan

HET VELD

je werk als trainer. Je merkt dat bij clubs die op kunstgras spelen, het niveau omhoog gaat.’

42


Het veld

Duurzame basis voor sneller en technischer voetbal Onlangs heeft de eerste divisie in Nederland collectief voor kunstgras gekozen. Van Telstar tot Fortuna Sittard en van Emmen tot Dordrecht verruilen de profclubs de komende jaren hun natuurgrasmat voor een kunstgrassysteem. Die keuze is ingegeven door een vooruitstrevende toekomstvisie en de wil om de voetbalsport te blijven ontwikkelen.

Componentenproducent TenCate Grass en systeemleverancier GreenFields dingen gezamenlijk mee naar de opdracht van de eerste divisie om de overstap naar kunstgras te realiseren. Hun troef is het GreenFields® MX systeem van TenCate, het allermodernste en meest duurzame kunstgrassysteem ter wereld. Heracles Almelo en PEC Zwolle spelen er sinds zomer 2012 al op.

De eerste divisie wil zich nog meer profileren als opleidingscompetitie. Daar horen professionele velden bij waarop voetbaltalent zich optimaal kan ontwikkelen. Op kunstgras komen technische vaardigheden meer tot hun recht. Het verhoogt de spelsnelheid en het spelpeil en maakt voetbal aantrekkelijker. En per slot van rekening: de jonge, aanstormende garde voetballers in de eerste divisie is goeddeels opgegroeid op kunstgras. Die willen niet anders meer.

Gelijkwaardige condities, eerlijke kansen Een kunstgrasveld is het hele jaar door, gedurende alle seizoenen en in alle weersomstandigheden, bespeelbaar. Het biedt gelijkwaardige spelcondities en dus eerlijke kansen. Geen graspolletje waardoor de keeper zich laat verrassen en geen kuiltje waardoor een speler zich verstapt.

Historisch omslagpunt De overstap naar kunstgras op het een-na-hoogste niveau in Nederland betekent een historisch omslagpunt. Heracles Almelo deed in 2003 mee aan een pilotproject van de UEFA en KNVB rondom professioneel voetbalkunstgras. Toen maakte de club al de visionaire keuze door TenCate als hoofdsponsor in de armen te sluiten en het technologieconcern een innovatieve kunstgrasmat te laten aanleggen. Het heeft de club geen windeieren gelegd. Pionier Heracles Almelo heeft een voorsprong opgebouwd in ontwikkeling én ervaring met kunstgras.

HET VELD


43

Spelers kunnen doordeweeks trainen op het kunstgrasveld waar ze in het weekend hun wedstrijden op spelen. Een sportief voordeel: het team raakt vertrouwd met de ondergrond en omgeving. Zo ontstaat ‘kunstgrasvaardigheid’. Op kunstgras is intensief en continu te spelen, elke dag, uur na uur, wedstrijd na wedstrijd, team na team. En als de spelers na het eindsignaal het veld aflopen, kunnen de jongste supporters direct het veld op om met z’n allen een balletje te trappen, een vermakelijk tafereel dat bij Heracles Almelo na elke wedstrijd te zien is. Het heeft dus ook nog sociale voordelen.

Technologische ontwikkeling voetbalsport Voetbal is een contactsport. De interactie tussen spelers onderling en bovenal tussen speler en veld dient veilig te verlopen. Wrijving, schokabsorptie, energierestitutie, stroefheid en torsievrijheid genereren effecten op het lichaam. Bij kunstgras zijn deze aspecten allemaal meetbaar gemaakt en door FIFA en KNVB genormeerd. Er is grip op de ontwikkeling en aanpassing ervan in kunstgrassystemen. Ook de interactie tussen bal en ondergrond moet soepel en voorspelbaar verlopen. Balrol, balstuit, balrichting en balaanname bepalen de snelheid, wendingen en speleffecten in de wedstrijd. Door aan dergelijke aspecten meetbare eisen te stellen, hebben FIFA, UEFA en KNVB in de loop der jaren bijgedragen aan technische ontwikkeling en aanpassing ervan in kunstgrassystemen.

HET VELD

Doordat kunstgras een technologische oorsprong heeft, kan het met tal van technieken en hulpmiddelen worden beïnvloed, samengesteld of onderhouden. Natuurgras laat dit maar ten dele of zelfs helemaal niet toe. Kunstgras geeft zo ook belangrijke impulsen aan de technologische ontwikkeling van de voetbalsport. Het GreenFields® MX systeem van TenCate loopt daarin voorop. Het is het resultaat van voortdurende innovatie, baanbrekend onderzoek en jarenlange ervaring. Het biedt de voetballer de ultieme, fysiek veilige sportbeleving.

44


Systeemopbouw GreenFields® MX

SYNTHETIC TURF

3D INFILL SHOCKPAD SPORTLAYER

BASE LAYER

HET VELD


45

3D Geweven matrixconstructie De gepatenteerde monofilament vezels bieden optimale veerkracht. Door het weven zijn er geen repeterende patronen, waardoor het kunstgrasveld vleugloos is.

Recyclebaar De gehele kunstgrasconstructie bestaat enkel uit Polyolefinen en is hierdoor 100% recyclebaar

Millieubewust De gebruikte grondstoffen bevatten geen materialen die bij verwerking schade toebrengen aan het millieu

Duurzaam De 3D geweven constructie en gebruikte vezels staan garant voor een lange levensduur

Vormvast De backing van de geweven constructie heeft een uitstekende dimensionale stabiliteit

Sterk

HET VELD

De gepatenteerde weeftechnologie zorgt voor een maximale ´fiber-lock’

46


Tijdlijn


47

Totstandkomingsproces nieuwe stadion Eind 2007 Werkgroep nieuwe stadion opgestart samen met de gemeente Almelo. Feb. 2008 Onderzoek locaties stadion onder regie van de gemeente Almelo. Aug. 2008 Uitbreidingsvarianten / verbouw Polman stadion onderzocht en uitgewerkt. Okt. 2008 Potentieelonderzoek door bureau Hypercube. 25 Feb. 2009 Presentatie aan het college van B&W over nieuwe stadion, hierin de harde toezegging van het voltallige college dat het stadion er gaat komen. 3 Nov. 2009 Bidboek aangeboden aan het college van B&W met het verzoek om een principe-besluit te nemen voor het nieuwe stadion. 16 Feb. 2010 Principe-besluit voor het nieuwe stadion genomen door B&W. Mrt. 2010 Verkiezingen. 16 Nov. 2010 Integraal raadsvoorstel. 3 Dec. 2010 Afspraak SSHA en Heracles Almelo bij wethouder Van Marle met betrekking tot het integrale voorstel. 7 Dec. 2010 Informatieve raadsvergadering. 11 Dec. 2010 Informele informatieavond voor raadsleden. 17 Dec. 2010 Voorbereiding informatieve raadsvergadering bij het Presidium. Formele programma van de raad t.a.v. de besluitvorming wordt vastgesteld. 7 Feb. 2011 Informele informatieavond voor raadsleden. 15 Feb. 2011 Informatieve raadsvergadering, de besluitvormende raadsvergadering van 8 maart wordt uitgesteld tot eind april. 7 Mrt. 2011 Gesprek met wethouder Van Marle over planning wanneer stadion op politieke agenda komt, hoe staat het met onze amendementen, brief voorbereidingskrediet, brief alter-

48

natief plan en hoe staat het met de amateurclubs, wat kan Heracles Almelo in een bemiddelende rol betekenen. 17 Mrt. 2011 Verzoek college om alternatief stadion Bramer / Dura Vermeer / Goossen mee te nemen in overwegingen. Apr. 2011 Eind april is niet haalbaar, uitstel besluitvormende raadsvergadering naar mei. 26 Apr. 2011 Overleg gemeente Almelo en amateurclubs. Toezegging Heracles Almelo aan amateurclubs 2 kunstgrasvelden te bekostigen, hiermee deal met amateurclubs rond. 11 Mei 2011 Ontvangst concept raadsvoorstel, verzoek om 12 mei te rea geren, vanwege onvolledigheid niet in raadsvergadering 17 mei 20 Mei 2011 Gesprek wethouder Van Marle, SSHA en Heracles Almelo over concept raadsvoorstel, het door ons gevraagde is wezenlijk anders dan nu verwoord, ook worden amendementen van ons niet meegenomen in raads voorstel. Wederom wordt het besluit doorgeschoven van raadsvergadering van 31 mei naar informatieve raadsver gadering 14 juni en besluitvormende 12 juli. 14 Jun. 2011 Informatieve raadsvergadering ontwikkelingen nieuw stadion Heracles Almelo e.o. 20 Jun. 2011 Topoverleg in aansluiting op de informatieve raadsvergadering een nadere gedachtewisseling t.a.v. het raadsvoorstel. 12 Jul. 2011 Besluitvormende raadsvergadering, raadsvoorstel wordt aangenomen, zonder wijzigingen op de beleidslijn die door Heracles Almelo zijn aangegeven. 5 Okt. 2011 Topoverleg herindeling amateurclubs wordt besproken evenals samen naar buiten treden gemeente en Heracles Almelo. Er wordt ingegaan op de exploitatie en financiering van het nieuwe en huidige complex alsmede parkeergelegenheden. Heracles Almelo overlegt de lijst met potentiële huurders voor het nieuwe stadion; deze komt in elk overleg aan de orde.


Nov. 2011 23 Nov. 2011 Dec. 2011 26 Jan. 2012 Feb. 2012 23 Feb. 2012 5 Mrt. 2012 6 Mrt. 2012 Mrt. 2012 2 Apr. 2012 16 Mei 2012 23 Mei 2012 10 Mei 2012

Deal met ZGT over gebruik van 915 parkeerplaatsen. Topoverleg alle aspecten worden aangehaald. Overleg met innovatieve bedrijven onder aanvoering van TenCate, meest duurzame en innovatieve stadion moet in Almelo komen. Informatiebijeenkomst wijkverenigingen stand van zaken en oplossing parkeerprobleem. Koninklijke TenCate wordt vastgelegd als naamgever voor het nieuwe stadion. Urenco wordt vastgelegd als founder voor het nieuwe stadion. In het topoverleg met de gemeente is het bestemmingsplan aan de orde gekomen. Casino heeft intentieverklaring afgegeven als huurder en sponsor komende 20 jaar. Topoverleg, onderwerpen: parkeren, ontsluiting, amateurverenigingen, anterieure overeenkomst, vooroverleg reacties OBP. Particuliere founders voor nieuwe stadion vastgelegd. Informatieve raadsvergadering . Selectieproces aanbesteding nieuwe stadion. commissie die biedingen beoordeelt bestaat uit William Pingen, Henk Kesler, Arie van Eijden, Gerard Assen, Bert Meulman, Menno Knip, Ron Francis en Eric Lahaye. Topoverleg, over intentieverklaringen van casino’s, van levensbelang voor komst nieuwe stadion, mogelijkheid integrale uitvoering sportboulevard bouwpartner nieuwe stadion, uitbreiding supermarkt. Informatie aan de raad als vervolg op de informatieve raadsvergadering in maart. In maart was te weinig tijd voor vragen vandaar de gelegenheid voor raadsleden om aanvullende vragen te stellen. Topoverleg over o.a. verruiming bestemmingsplan. Gesprek over subsidies met provincie Overijssel, gemeente Almelo en Heracles Almelo.

30 Mei 2012 Inloopavond georganiseerd door de gemeente Almelo in het Polman Stadion. Jun. 2012 Keuze voor B2W als partner voor het nieuwe stadion. 6 Jul. 2012 Topoverleg met o.a. stand van zaken consortia, timing procedures, bestemmingplan, verruiming functies, ontwikkelingen casino’s, concept ontwikkelovereenkomst Stadion Heracles, status besprekingen met amateurverenigingen en communicatie publiciteit media. Sept. 2012 Gemeenteraad besluit dat er geen casino wordt toegestaan in Almelo. 24 Sept. 2012 Gesprek college Heracles Almelo over bestemmingsplan. 18 Okt. 2012 Topoverleg, aangegeven dat eind 2012 de detailhandelsvisie wordt vastgesteld, met daarin ook het nieuwe stadion. Dec. 2012 Detailhandelsvisie wordt in januari 2013 vastgesteld. 4 Jan. 2013 Topoverleg waarin de drie alternatieven worden besproken, Plan A het Heracles plan op het Weezebeek complex, Plan B het Urban Interest plan stadion in de binnenstad en Plan C vergroting huidige stadion, de variant Dura Vermeer, Goossen en Bramer. Jan. 2013 Hornbach wordt toegestaan door de raad, tevens wordt aangegeven dat de totale detailhandelsvisie nu in eerste kwartaal 2013 wordt vastgesteld. 1 Mrt. 2013 Topoverleg als vervolg op het overleg op 4 januari 2013. 18 Mrt. 2013 Politiek beraad, waarin DTNP zijn visie weergeeft. 26 Mrt. 2013 Besluitvormende raadsvergadering over detailhandel bij het stadion. Dit wordt van de agenda gehaald, raad wil het integraal bekijken, hoewel over Hornbach al besluit is genomen. April 2013 Detailhandelsvisie wordt 4 juni aan college van B&W overhandigd, 12 juni is hier een politiek beraad over en op 18 juni vaststelling in de raad.


49

50


Bronnen Regionaal Economische Barometer Overijssel, provincie Overijssel, februari 2013 Twente Index 2012, stichting Twente Index Kwartaalbericht regio’s, ING Economisch Bureau, april 2013 Impulsnota economisch beleid, actualisering 2012, gemeente Almelo Fit en Gezond in Overijssel 2012, gemeenteprofiel, Sportservice Overijssel/provincie Overijssel Potentieelanalyse, Hypercube Business Innovation, 2011 Sportblessures bij kinderen, Stichting VeiligheidNL (veiligheid.nl) Maatschappelijke betekenis van TenCate Sportboulevard Enschede, De opbrengst van vier jaar vernieuwend sportaanbod, Niels Hemrens, Nanne Boonstra, Verwey Jonker Instituut, 2011 Voorts zijn tal van gegevens, cijfermateriaal en andere informatie, beschikbaar gesteld door de gemeente Almelo (afdeling Sport en afdeling Sociale & Economische Zaken), provincie Overijssel (afdeling Economische Zaken), Kamer van Koophandel Oost Nederland, NOC*NSF, Hypercube Business Innovation, TenCate, Pentair X-Flow, Wavin, Pr8 Architecten. Daarvoor onze hartelijke dank! Colofon Redactie: Albert Vondeling Communicatie, Almelo Fotografie: René Hummel, Harry Broeze, Marinus Blaak, Frans Dekker, Norbert Hekkink Ontwerp en opmaak: GraphID, Nijverdal


51

Duurzaam winnen. Visie, perspectief en kansen van het nieuwe stadion van Heracles Almelo voor de regio, de stad, de sportboulevard en de club

Recommend Documents