Duurzaam met materialen en energie

INDAVER GROEP Toonaangevend in duurzaam afvalbeheer

Duurzaam met materialen en energie duurzaamheidsrapport 2011

STRATEGIE Indaver garandeert alle klanten een duurzame oplossing voor hun industrieel afval, gevaarlijk afval, huishoudelijk en vergelijkbaar bedrijfsafval en bio-organisch afval. Ze leidt daarvoor intelligente afvalbeheerssystemen in goede banen en exploiteert complexe en innovatieve verwerkingsinstallaties, met één doel voor ogen: materialen en energie maximaal valoriseren volgens de strengste milieunormen.

AFVAL ALS GRONDSTOF Indaver wil kringlopen sluiten. Ze is daarom erg actief in de efficiënte terugwinning van materialen voor nuttige toepassing of recyclage. Door afval efficiënt te sorteren en te zuiveren doet Indaver er alles aan om schadelijke componenten uit gerecycleerde producten of uit de voedselketen te houden.

AFVAL ALS ENERGIE Bij de verbranding van afval wekt Indaver energie op die ze gebruikt voor de eigen installaties of die ze aan derden levert. Landen met een goed uitgebouwde Waste-to-Energyinfrastructuur scoren eveneens uitstekend voor recyclage. Ook Ierland, waar in Meath de nieuwe Waste-to-Energy-installatie, een verbrandingsinstallatie met energierecuperatie, begon te draaien, gaat die weg op.

CONNECTED BY INNOVATION Om talent aan te trekken moet Indaver een aantrekkelijk werkgeversimago hebben. Indaver timmert onder meer via een nieuwe internationale careersite aan haar uitstraling. Medewerkers van Indaver zijn connected by innovation, zoals de slagzin van de site luidt, met een baan in de spits van het afvalbeheer.

FLEXIBELE DIENSTVERLENING Indaver heeft een klantgerichte aanpak, op maat van specifieke behoeften. Met ons Total Waste Management nemen we waar gewenst het afvalbeheer van industriële klanten over, van inzameling on-site tot verwerking en administratie. Voor overheden wil Indaver een betrouwbare partner zijn en helpen met een duurzaam en kostenefficiënt afvalbeleid via Public waste PartnershipS.

INNOVATIE Indaver zoekt voortdurend nog nieuwere en betere technieken. Neusje van de zalm is de nieuwe MediPower-installatie voor de thermische verwerking van medisch en sensitief afval op de site Antwerpen. Indaver biedt klanten daar de duurzaamste oplossing, vermijdt risico’s en recupereert zoveel mogelijk materialen en energie tegen de beste prijs.

VOORWOORD

indaver staat voor duurzaam afvalbeheer met de nadruk op een duurzaam materialen- en energiebeheer. onze kernactiviteiten zijn scherp afgebakend, met een duidelijke geografische focus. We leiden intelligente afvalbeheerssystemen in goede banen en exploiteren complexe en innovatieve verwerkingsinstallaties. indaver biedt kwalitatieve, duurzame en kostenefficiënte totaaloplossingen voor afvalbeheer op maat van bedrijven en overheden. indaver is met een strategische participatie van de vlaamse overheid en een aantal industriële ondernemingen in haar kapitaal sterk verankerd in vlaanderen. met het zeeuws-(vlaamse) delTa als hoofdaandeelhouder ook in nederland. indaver is met haar ontzorgingsconcept public waste partnerships voor het duurzaam beheer van huishoudelijk en vergelijkbaar bedrijfsafval een toonaangevende partner voor de overheden in belgië en nederland. met haar nieuwe Waste-toenergy-installatie in meath, ten noorden van dublin, is ze dat nu ook in ierland. op de europese markt voor gevaarlijk afval heeft indaver de afgelopen jaren een sterke positie uitgebouwd. industriële bedrijven hebben nood aan geïntegreerde oplossingen voor hun afvalbeheer en willen samenwerken met pan-europese dienstverleners. met haar Total Waste managementaanpak speelt indaver hier flexibel op in. voor de hoogwaardige verwerking van gevaarlijk afval zijn we vandaag het nummer 2 in europa. onze focus ligt steeds op de valorisatie van materialen en energie. de realisatie van de vernieuwende installatie medipower in antwerpen, belgië, voor medisch en sensitief afval tilt de thermische verwerking van medisch afval naar een hoger niveau. ze is de perfecte invulling van indavers filosofie om klanten de duurzaamste oplossing te bieden, met het juiste evenwicht tussen het vermijden van risico’s en het maximaliseren van recuperatie tegen de beste prijs.

3

Wij hechten zeer veel belang aan corporate social responsibility. Wij willen in harmonie leven met onze omgeving waaruit we onze bedrijfsmiddelen halen. dit is onze beste garantie om onze ontwikkeling in europa op een succesvolle manier verder te kunnen zetten, bouwend op de verworvenheden van het verleden en met een open geest voor de uitdagingen van de toekomst. indaver bouwt voort op het stevige fundament dat ronny ansoms als Ceo gedurende 25 jaar heeft gelegd. hij gaf in mei vorig jaar de fakkel door. de verwezenlijkingen van indaver onder zijn bezielende leiding zijn de stevige basis voor de verdere groei van ons bedrijf. Wij geloven in de toekomst, want we hebben heel wat troeven in handen. We houden eraan al onze stakeholders, in het bijzonder onze klanten, uitdrukkelijk te bedanken voor hun vertrouwen in ons duurzaam afvalbeheer. Wij bedanken onze medewerkers voor hun inzet, dag na dag, om onze duurzame aanpak te realiseren. steeds met onze missie ‘indaver, toonaangevend in duurzaam afvalbeheer’ en onze kernwaarden voor ogen.

Frank Verhagen, Voorzitter raad van bestuur

Paul De Bruycker, CEO

1. INLEIDING

‘open in woord en daad’ is een van de kernwaarden van indaver. met ons jaarlijks duurzaamheidsrapport komen we deze belofte na. We willen dat de impact van onze activiteiten op mens en milieu transparant is voor al onze stakeholders. alle cijfers en resultaten in dit rapport zijn de neerslag van systematische metingen in onze beheerssystemen. ze zijn daarenboven extern geverifieerd. 4

DuurZaaM BEDrIJFsMoDEL aLs kapstok Het Duurzaamheidsrapport van Indaver is opgebouwd volgens het EFQM-model. Dit bedrijfsmodel – ontwikkeld door de European Foundation for Quality Management – schetst de principes van goede bedrijfsvoering. Volgens Indaver zijn leiderschap, beleid en strategie, medewerkers, partnerschappen en middelen de essentiële succesfactoren voor het efficiënte beheer van processen, producten en diensten. Naast de financiële bedrijfsresultaten volgt Indaver ook continu de resultaten voor klanten, eigen medewerkers en de maatschappij op.

Elk hoofdstuk in dit rapport situeren we in het EFQM-model.

Op deze manier vult Indaver de principes in van duurzaam ondernemen, waarbij economische prestaties (profit) behaald worden met respect voor de maatschappij (people) en het milieu (planet), de zogenaamde triple P-aanpak. Centraal bij maatschappelijk verantwoord ondernemen – en in het EFQM-model – staat de dynamische Plan-Do-CheckAct-cyclus, die de basis is voor de continue verbetering van onze bedrijfsprocessen en dienstverlening.

INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011

1. inleiding

BEtrouWBarE En VErIFIEErBarE InForMatIE ■■ Global reporting initiative als inspiratiebron Indaver inspireert zich voor haar Duurzaamheidsrapport op de richtlijnen van het Global Reporting Initiative (GRI). GRI is een internationaal erkend systeem voor de verslaggeving rond maatschappelijk verantwoord ondernemen, waarbij de prestaties van een onderneming op economisch, sociaal en milieuvlak aan bod komen.

■■ scope van het rapport Indaver brengt in dit rapport verslag uit van haar prestaties op het vlak van maatschappelijk verantwoord ondernemen. We doen dit voor de Indaver-activiteiten op onze verschillende vestigingen in Europa. Ook de activiteiten van dochterondernemingen waarin Indaver voor meer dan 50 % participeert en de dochters van 50 % waarvan de exploitatie gebeurt op een Indaver-site komen aan bod. De financiële resultaten worden geconsolideerd volgens de overeenstemmende participatie van Indaver, conform de IFRS-rapporteringswijze.

■■ inspelen op verwachtingen Indaver stemt de inhoud van het Duurzaamheidsrapport elk jaar opnieuw af op de verwachtingen van de verschillende belanghebbenden. Een werkgroep met medewerkers uit de verschillende regio’s en departementen bepaalt de inhoud en de scope van het rapport. Zo garanderen we dat het evenwichtig en representatief is voor de hele organisatie. Het Duurzaamheidsrapport is immers een belangrijk instrument in onze externe communicatie. In België, Nederland en Ierland deelt Indaver het rapport uit aan klanten en overheidsrelaties, in Duitsland gaat het naar alle medewerkers en belangrijke klanten. We gebruiken het rapport heel actief bij externe audits. Ook bezoekers, leveranciers en zakenpartners kunnen een exemplaar krijgen. Onze stakeholders kunnen zo zien hoe we maatschappelijk verantwoord ondernemen vertalen naar een duurzame aanpak. Op die manier geeft het rapport vorm aan onze kernwaarde ‘open in woord en daad’.

“

We investeren continu in nieuwe technologieën en methodes die onze emissies naar lucht, water en bodem verder beperken.

Uiteraard houden we bij ons streven naar continue verbetering ook rekening met de feedback die we van onze stakeholders krijgen, bijvoorbeeld bij burenraden, bedrijfsbezoeken, overlegfora, klantenbezoeken en perscontacten. We bepalen aan de hand hiervan de klemtonen in het rapport. Onze stakeholders waarderen steeds de duidelijke structuur, lay-out en inhoud van het rapport. Opmerkingen en suggesties nemen we mee bij de redactie van de volgende uitgave. Om feedback te geven op dit rapport kunt u een formulier invullen op onze website of contact opnemen met Jos Artois, Corporate Communicatiemanager op +32 15 28 80 40 of via mail: [email protected].

■■ externe validatie Bureau Veritas Certification Belgium heeft de inhoud en de data van het rapport geverifieerd en gevalideerd. Het certificatiebureau bevestigt dat de geselecteerde gegevens over de milieu-, sociale en economische aspecten relevant zijn en voldoende aan bod komen. De gegevens en de data zijn betrouwbaar en reproduceerbaar. Het gedeelte over de financiële gegevens en de geconsolideerde jaarrekening werd goedgekeurd door de commissaris-revisor van Mazars Bedrijfsrevisoren in zijn verslag aan de algemene vergadering van de aandeelhouders.

■■ primeur: duurzaamheidsrapportering online De gegevens uit het Duurzaamheidsrapport kunnen ook geraadpleegd worden via een speciaal daarvoor ontworpen website. De website volgt de logica van het rapport. Elke webpagina geeft een beknopte samenvatting van een hoofdstuk. Aan de hand van een winkelwagentje kan de bezoeker zijn of haar rapport à la carte samenstellen.

5

opEn coMMunIcatIE ■■ open communicatie voor stakeholders In haar communicatie heeft Indaver oog voor de veiligheid van haar stakeholders en de impact van haar activiteiten op de omgeving. De stakeholders van Indaver zijn de personeelsleden, de buurt, de overheden, klanten, leveranciers en de aandeelhouders. Hoe Indaver met hen wil omgaan en wat ze van hen verwacht staat duidelijk in haar bedrijfscode. Indaver communiceert open en transparant over haar activiteiten en projecten. Samen met de informatie op de websites is het jaarlijkse Duurzaamheidsrapport het hart van die communicatie. Het rapport is voor alle stakeholders een belangrijke bron van informatie. Elk jaar opnieuw bekijkt Indaver daarom grondig hoe ze hen het best kan informeren. De afvalproblematiek is namelijk complex en evolueert snel. 6

■■ Websites Indaver besteedt veel aandacht aan de informatie op haar website en werkt die voortdurend bij. De websites van de groep en de verschillende dochters hebben een gelijkaardige opbouw en lay-out. De overkoepelende website www. indaver.com heeft twee functies. Hij is de corporate website van de Indaver Groep met alle algemene informatie over de groep, en hij fungeert als portaal voor de websites van alle regio’s waar Indaver actief is. Dit jaar hebben we voor het eerst, naast de printversie van ons Duurzaamheidsrapport, ook een interactieve versie op onze website.

■■ burenraden en overlegfora Indaver streeft altijd en overal naar open communicatie. Burenraden en overlegfora belichamen haar kernwaarde ‘open in woord en daad’. In België vierde de burenraad van Indaver Antwerpen in 2011 zijn twintigste verjaardag. Hij is

in die tijd uitgegroeid tot een waardevol forum waar Indaver bedrijven en gemeentebesturen ontmoet en informeert. De eerste burenraad, in april 1991, wilde ‘buren’ systematisch informeren over de Antwerpse site, luisteren naar vragen en snel informeren bij incidenten. Dit mission statement geldt nog altijd. Deze vorm van communicatie is een voorbeeld geworden voor andere sites van Indaver. In Vlaanderen zijn er geregeld overlegvergaderingen; voor een aantal activiteiten vraagt de vergunning dat. Ook in Biebesheim in Duitsland is er zesmaandelijks milieuoverleg met de stakeholders via de Milieuadviesraad, waar onze managers de omliggende gemeenten en de milieubeweging directe informatie geven over het doen en laten van Indaver. In Ierland is er voor de nieuwe Waste-to-Energyinstallatie in Meath, de eerste in haar soort in dat land, een overlegforum. Het Indaver Community Liaison Committee, samengesteld uit lokale politici, omwonenden, de lokale overheid en Indaver, kwam al verschillende keren samen.

■■ opendeurdagen en bedrijfsbezoeken Opendeurdagen en bedrijfsbezoeken zijn in alle regio’s de ideale gelegenheid om de stakeholders van Indaver een blik achter de schermen te gunnen en Indaver de kans te geven om zich te profileren als de uitgelezen partner voor afvalbeheer. Op de Open Bedrijvendag van de Chemie in mei 2011 toonde Indaver België hoe zij industriële en gevaarlijke afvalstoffen veilig verwerkt. In Ierland organiseerde Indaver in augustus 2011 een opendeurdag voor de omwonenden van de Waste-to-Energy-installatie in Meath. Ze organiseerde ook bedrijfsbezoeken aan de nieuwe installatie.

opendeurdagen zijn de ideale gelegenheid om de stakeholders van indaver een blik achter de schermen te gunnen.


1. inleiding

7

controlekamer van de nieuwe Waste-to-energy-installatie in meath

■■ maatschappelijke rol Unieke samenwerking met de milieubeweging in België Indaver neemt haar maatschappelijke rol ten volle op. In oktober 2011 vierde Indaver België vijf jaar Fonds Duurzaam Materialen- en Energiebeheer, een unieke samenwerking met de lokale en regionale milieubeweging. Het Fonds steunt vernieuwende projecten die de inwoners van het Vlaams Gewest leren duurzamer om te gaan met materialen en energie. Dat sluit aan bij de doelstelling van Indaver om afval zoveel mogelijk om te zetten in grondstoffen en hernieuwbare energie. Indaver en Sleco nv stellen elk jaar 130 000 euro ter beschikking, 30 jaar lang; de Koning Boudewijnstichting beheert het Fonds. Sinds 2006 kregen 42 projecten in totaal 671 000 euro. Het gaat om projecten met een blijvend effect, wat aansluit bij onze waarden ‘gericht op resultaat’ en ‘met oog voor mens, veiligheid en milieu’. Steun aan verenigingsleven in Ierland In het Ierse Meath heeft Indaver een samenwerking op touw gezet met de plaatselijke gemeenschap en de lokale overheid: het Fonds ‘Carranstown Environmental Community Projects Grant Scheme’. Indaver stelt jaarlijks een budget ter beschikking om plaatselijke initiatieven te ondersteunen, vooral in Carranstown/Duleek vlakbij de installatie. Een bestuurscomité met vertegenwoordigers van de lokale gemeenschap beheert dat budget. In 2011 ging er onder andere geld naar de Duleek Girls National School om haar speelplaats te vernieuwen, naar de infrastructuur van sportclubs en naar de renovatie van het Donore Cemetary.

Hoop voor kinderen in crisis met Indaver Deutschland Indaver Deutschland sponsort tal van sociale projecten. Zo heeft zij al meermaals gul geschonken aan Friedensdorf International, een instelling in het Roergebied waar gewonde kinderen uit oorlogs- en crisisgebieden verzorgd worden. In hun thuisland kunnen zij niet (voldoende) behandeld worden; in Duitsland krijgen ze een aangepaste behandeling en revalidatie voor ze naar hun thuisland terugkeren. Indaver Deutschland steunt ook projecten voor de directe omgeving, zoals de renovatie van een school of een zorginstelling voor mensen met een handicap. Seminaries en workshops Sinds de ingebruikname van de eerste Waste-to-Energyinstallatie heeft Indaver in ierland een belangrijke stem verworven in het debat over het afvalstoffenbeleid. Indaver Ireland & UK was dan ook erg zichtbaar op technische en beleidsfora. Haar reputatie als een betrouwbare en gezaghebbende stem rond afvalinfrastructuur en –verwerking groeit nog. Woordvoerders voor Indaver spraken op conferenties rond afvalbeheer en duurzame energie. In belgië was CEO Paul De Bruycker een opgemerkte verschijning in de commissie Leefmilieu van het Vlaams Parlement en op de viering van 30 jaar OVAM. Hij benadrukte daar de mentale omslag in die 30 jaar van afval als probleem naar afval als grondstof, en de rol van Indaver daarin. Alain Konings, directeur Quality, Environment, Safety & Health België, gaf verschillende seminaries en gastcolleges voor opleidingen en bijscholingen milieutechnologie en –coördinatie. Bij het vertrek van Ronny Ansoms als CEO van Indaver België in mei 2011 kregen de stakeholders tijdens een colloquium informatie over onze bedrijfsstrategie en –ontwikkelingen.

kErncIJFErs Totale hoeveelheid afval in beheer (in ton) verwerking

trading

totaal

eigen verwerking

transfer

België

1 697 594

84 367

176 487

1 958 447

Nederland

1 010 706

245 763

249 678

1 506 147

1 163

17 708

56 624

75 496

545 800

31 523

486 959

1 064 282

Ierland / VK Duitsland

0

16 105

48 961

65 066

3 255 263

395 466

1 018 709

4 669 438

Andere (Italië/Portugal) totaal

8

het personeelsbestand in 2011

belgië

Financiële resultaten 2011 in miljoenen euro

man

vrouw

totaal

479

180

659

Bedrijfsopbrengsten

520 490

nederland

241

49

290

Bedrijfskosten

ierland

117

48

165

EBITDA*

93

23

Bedrijfsresultaat (EBIT)

30,1

Winst na belastingen

30,9

Verenigd Koninkrijk duitsland

20

3

419

115

534

portugal

6

2

8

italië

3

3

6

1 285

400

1 685

totaal

Eigen vermogen

* ebiTda = operationeel resultaat + afschrijvingen + netto waardeverminderingsverliezen + voorzieningen + ias 19 inclusief lasten en kosten + aandeel in de winst van de minderheidsdeelnemingen – het deel van de vooruitbetaalde capaciteitsrechten dat in resultaat genomen werd.

Kerncijfers 2011 in vergelijking met 2010 ■■ ■■ ■■ ■■

■■ ■■ ■■ ■■ ■■

295,9

Bedrijfsopbrengsten: EUR 520 miljoen (+ 26 %) Bedrijfskosten: EUR 490 miljoen (+ 25 %) Bedrijfskasstroom (EBITDA): EUR 93 miljoen (+ 22 %) Bedrijfsresultaat inclusief winst of verlies op de overdracht van vaste activa en resultaatsbijdrage van de deelnemingen: EUR 49 miljoen (+ 35 %) Bedrijfsresultaat (EBIT): EUR 30,1 miljoen voor 2011 (+ 33 %) Netto financieel resultaat: EUR - 9,7 miljoen ten opzichte van EUR - 7,8 miljoen voor 2010 Nettobijdrage minderheidsparticipaties en 50 % joint ventures: EUR 17,8 miljoen (+ 36 %) Groepswinst voor belastingen: EUR 39,0 miljoen (+ 38 %) Groepswinst na belastingen: EUR 30,9 miljoen (+ 26 %)


1. inleiding

BELanGrIJkstE rEaLIsatIEs 2011 ■■ Toepassing van de Cooperation Agreement om de activiteiten in de vier regio’s te stroomlijnen. ■■ Versterken van de matrixstructuur om optimaal te kunnen inspelen op verwachtingen van klanten en op

marktontwikkelingen en om de synergie in de Indaver Groep maximaal te kunnen benutten. ■■ Voort uitbreiden van SAP in Ierland om het beheer van afvalstoffen op te volgen en

ICT-integratie van Indaver Nederland. ■■ Ingebruikname van de Waste-to-Energy-installatie in Meath, Ierland. ■■ Succesvol uitbouwen van Total Waste Management in Ierland, België, Duitsland en Nederland. ■■ Voortzetten van de bouw van MediPower op de site van Antwerpen in België voor de milieuveilige verwerking van

medisch en sensitief afval. ■■ Opzetten van een energiecluster rond de site Antwerpen waar Indaver en de Hooge Maey energie leveren onder de

vorm van warmte en elektriciteit. ■■ Realiseren van mooie winst en stevige cashflows, die de verdere groeimogelijkheden van Indaver ondersteunen.

9

STRATEGIE Indaver garandeert alle klanten een duurzame oplossing voor hun industrieel afval, gevaarlijk afval, huishoudelijk en vergelijkbaar bedrijfsafval en bio-organisch afval. Ze leidt daarvoor intelligente afvalbeheerssystemen in goede banen en exploiteert complexe en innovatieve verwerkingsinstallaties, met één doel voor ogen: materialen en energie maximaal valoriseren volgens de strengste milieunormen.

2. BELEID EN VISIE duurzaam ondernemen begint bij een duidelijke strategie. indaver leidt intelligente afvalbeheerssystemen in goede banen en exploiteert complexe en innovatieve verwerkingsinstallaties. We verwerken industrieel afval, gevaarlijk afval, huishoudelijk en vergelijkbaar bedrijfsafval en bio-organisch afval. Wij hebben daarbij één doel voor ogen: materialen en energie maximaal valoriseren volgens de strengste milieunormen. zo kunnen onze klanten – bedrijven en overheden – steeds rekenen op de duurzaamste oplossing voor hun afval. de kernactiviteiten en het dienstenaanbod van indaver zijn scherp afgebakend, met een duidelijke geografische focus. 12

stratEGIE ■■ strategische alignering De Indaver-bedrijfscode beschrijft duidelijk hoe we onze missie en kernwaarden vorm willen geven voor onze stakeholders. Het management van Indaver maakt werk van een duurzame (meerjaren-)strategie die rekening houdt met de behoeften van alle stakeholders, onder wie onze aandeelhouders en klanten. ‘Strategisch aligneren’ is het afstemmen van alle activiteiten op deze bedrijfsstrategie. Indaver kan haar missie om toonaangevend te zijn in duurzaam afvalbeheer maar realiseren als de neuzen van alle medewerkers in dezelfde richting staan en iedereen zijn steentje bijdraagt. Een belangrijk hulpmiddel in onze jaarlijkse doelstellingensystematiek is de ‘strategiekaart’: elke doelstelling wordt gelinkt aan een van de succesfactoren op deze kaart. De strategiekaart is ingedeeld in een wat-luik en een hoe-luik. Het wat-luik beschrijft de resultaten die we willen bereiken voor onze aandeelhouders en klanten. Zo wil Indaver op een duurzame manier waarde creëren voor de aandeelhouder door aandacht te hebben voor productiviteit en groei. Daarnaast wil Indaver zich tegenover haar klanten positioneren als een partner voor duurzaam afvalbeheer. Het imago van Indaver, de persoonlijke klantenrelatie en de uitstekende dienstverlening zijn belangrijke succesfactoren om dit te realiseren.

Het hoe-luik beschrijft de middelen en de werkwijze. Hierbij zet Indaver, naast financiële middelen, ook in op menselijk-, informatie- en organisatiekapitaal, zoals degelijke systemen voor kennismanagement, performante data- en documentplatformen (SAP, LIMS, MOSS) en de aandacht voor een waardengedreven organisatie waarin iedereen zijn verantwoordelijkheid neemt.

“

We hebben één doel voor ogen: materialen en energie maximaal valoriseren volgens de strengste milieunormen.

”


2. beleid en visie

13

■■ dienstverleningsconcepten Indaver heeft een duidelijke strategie met twee strategische dienstverleningsconcepten voor ogen. In het business-segment van industrieel en gevaarlijk afval wil Indaver met het Total Waste management-concept een leidinggevende Europese speler zijn in het beheer en de verwerking van deze afvalstromen, met als basisactiviteit de thermische verwerking in complexe en hoogtechnologische installaties. In het business-segment huishoudelijk en vergelijkbaar bedrijfsafval wil Indaver met het ontzorgingsconcept public waste partnerships, met als kernactiviteiten thermische verwerking met energierecuperatie en hoogwaardige recyclage, een toonaangevende partner zijn voor de openbare besturen in België, Nederland en Ierland. Indaver biedt kwalitatieve, duurzame en kostenefficiënte totaaloplossingen voor afvalbeheer op maat van industriële bedrijven en openbare besturen. Voor elk type afval heeft ze een flexibele oplossing dankzij een brede waaier van eigen installaties aangevuld met verwerkingsmogelijkheden bij derden.

■■ Klantgericht Indaver staat voor een klantgerichte aanpak, op maat van specifieke behoeften. Indaver ontwikkelde voor klanten en markten een eenduidig totaalconcept rond vijf kernideeën. duurzaamheid, waarbij de maximale terugwinning van materialen en energie steeds voorop staat. Kwaliteit, waarbij we steeds voldoen aan alle wettelijke bepalingen, en transparantie

en traceerbaarheid garanderen. ontzorging, een dienstverleningsconcept waarbij de klant zijn totale afvalbeheer of delen ervan uitbesteedt. loyaliteit, waarbij we streven naar de laagste total cost of ownership voor de klant. zuivere prijsstelling, waarbij we streven naar openheid over de prijsvorming en een redelijke offerte. Industriële bedrijven zijn op zoek naar pan-Europese dienstverleners. Indaver concentreert zich in de eerste plaats op landen waar onze kernklanten – (petro)chemie, farmacie, automobiel, metallurgie en elektronica – sterk aanwezig zijn. Industriële bedrijven hebben geïntegreerde oplossingen voor hun afvalbeheer nodig. De Total Waste Management-aanpak, eigen aan Indaver, speelt hier perfect op in. Daarbij neemt Indaver, waar gewenst, het volledige afvalbeheer van klanten over, van inzameling on-site tot verwerking en administratie. Voor overheden wil Indaver een betrouwbare partner zijn en ze helpen met een duurzaam en kostenefficiënt afvalbeleid. De Public waste PartnershipS, eigen aan Indaver, geven een passend antwoord op de behoeften van gemeenten en intergemeentelijke samenwerkingsverbanden. Daarbij streven we naar langetermijnsamenwerking, vaak binnen intensieve partnerships met gezamenlijke investeringen in verwerkingscapaciteit. Het eerste streefdoel is om sterk te staan en sterk te blijven staan in België en Nederland, waar Indaver vandaag al actief is in PwPS. Op die manier kan Indaver haar eigen installaties optimaal inzetten en kostenefficiënte oplossingen blijven aanbieden. In Ierland zijn we met onze nieuwe installatie in Meath toonaangevend op het vlak van Waste-to-Energy.

BELEID ■■ Kernwaarden Indaver is een waardengedreven onderneming. Ze spant zich tot het uiterste in om al haar bedrijfsactiviteiten op een maatschappelijk verantwoorde manier uit te voeren. We zetten steeds de beste beschikbare technologieën in om de impact op mens en milieu te minimaliseren en de valorisatie van materialen en energie te maximaliseren. Bovendien kunnen al onze klanten er steeds op rekenen dat we correct en transparant werken en normen en wetgeving volledig naleven. Indaver verliest het aspect duurzaamheid nooit uit het oog. We hebben onze missie kernachtig verwoord als ‘indaver, toonaangevend in duurzaam afvalbeheer’. We vertalen deze missie in de kernwaarden die ons handelen sturen en duidelijk maken waar we als bedrijf voor staan:

■

Met oog voor mens, veiligheid en milieu

■

In wederzijds vertrouwen

■

Open in woord en daad

■

Gericht op resultaat

■

Met aandacht voor continue verbetering

■■ corporate governance

■■ samenstelling raad van bestuur

De raad van bestuur en het management van Indaver hechten veel belang aan de principes van ‘corporate governance’ of deugdelijk bestuur. Zij willen dat hun corporategovernancesysteem transparant en toegankelijk is voor alle stakeholders. Ze beseffen immers dat het vertrouwen van alle stakeholders op lange termijn bijdraagt tot de positieve ontwikkeling van de vennootschap.

De raad van bestuur was op 18 april 2012 (datum algemene vergadering) als volgt samengesteld:

Indaver is een niet-beursgenoteerde vennootschap en dus niet formeel verplicht om corporate-governancecodes na te leven. Niettemin ondersteunt Indaver de principes van de Belgian Corporate Governance Code voor beursgenoteerde vennootschappen en hanteert ze deze als referentiekader voor haar eigen corporate-governancemodel. Indaver gebruikt onder meer haar website en het jaarlijkse Duurzaamheidsrapport om alle stakeholders op de hoogte te houden van haar corporate-governancesysteem. 14

Corporate Governance Charter Het Corporate Governance Charter regelt de werking van de algemene vergadering, de raad van bestuur, de deskundigencomités en het management. Het charter geeft aan hoe toezicht en controle worden uitgeoefend en draagt bij tot een deugdelijk bestuur. De raad van bestuur heeft twee deskundigencomités opgericht om te helpen bij de uitvoering van zijn taken: het auditcomité en het HR-comité. De rol, samenstelling en werking van elk comité werden vastgelegd in de comitécharters die de raad van bestuur heeft goedgekeurd. De uiteindelijke besluitvorming berust bij de raad. De raad van bestuur duidt het management van Indaver aan en legt zijn verantwoordelijkheden, bevoegdheden en verplichtingen vast. De werking van het management wordt geregeld in het managementreglement. Het management is in principe steeds aanwezig op de vergaderingen van de raad van bestuur. Het Corporate Governance Charter, het charter van het auditcomité en het charter van het HR-comité kunnen gedownload worden van de website www.indaver.com.

Voorzitter Frank Verhagen Chief Financial Officer, DELTA nv Ondervoorzitter Martin Smit Directieadviseur DELTA nv Bestuursleden Guy De Clercq, Managing Partner, Verbaere, De Clercq & Partners P&E Management sprl, vertegenwoordigd door Paul Vanfrachem, zaakvoerder Oval bvba, vertegenwoordigd door Achiel Ossaer, zaakvoerder Yvan Dupon Consult bvba, vertegenwoordigd door Yvan Dupon, zaakvoerder Vlaamse Milieuholding, vertegenwoordigd door Roland Van Dierdonck, Professor aan Vlerick Leuven Gent Management School Claudia Zuiderwijk-Jacobs, Interim-manager, G&DA De bestuurders hebben geen operationele bevoegdheid in Indaver nv, haar dochterondernemingen of joint ventures. Vier van de bestuurders hebben ook geen bestuursmandaat bij een van de aandeelhouders en worden beschouwd als onafhankelijke bestuurders: Guy De Clercq, Paul Vanfrachem, Achiel Ossaer, Yvan Dupon. Peter Boerma, Chief Executive Officer, DELTA nv, nam op 1 januari 2012 ontslag als voorzitter. Frank Verhagen is op 25 januari 2012 benoemd tot voorzitter, Martin Smit tot ondervoorzitter. Geertruida Wilhelmina van Montfrans-Hartman, directeur, nam op 1 januari 2012 ontslag als bestuurder. Ze werd opgevolgd door Claudia Zuiderwijk-Jacobs.

“

Indaver hecht veel belang aan de principes van deugdelijk bestuur.

”


2. beleid en visie

15

■■ matrixstructuur versterken

Businessteams staan in voor het resultaat in hun businesssegment. Ze staan dicht bij de klant en de markt en kunnen daardoor snel inspelen op opportuniteiten. Ze staan garant voor business excellence.

Indaver is gestructureerd in een landenorganisatie met vier regio’s: België, Nederland, Ierland en het Verenigd Koninkrijk en Duitsland. De verkoopsorganisatie is op Europees niveau georganiseerd. De dagelijkse leiding van de groep is in handen van de CEO en de CFO. Om de samenwerking tussen de regio’s te bevorderen werd een matrixstructuur opgezet. De matrix bestaat groepsbreed uit het Internationaal Management Team en verticaal uit vier Regionale Management Teams. Het Internationaal Management Team onder leiding van de CEO ontwikkelt de strategie, zet de jaarlijkse doelstellingen uit, coördineert de operationele activiteiten; het zorgt ervoor dat de synergie maximaal benut wordt. De Regionale Management Teams zijn verantwoordelijk voor de organisatie van de activiteiten in hun regio.

Internationaal Management Team Paul De Bruycker · Chief Executive Officer 5 Michel Decorte · Chief Financial Officer 1 Ann Raveel · Chief Technical Officer 7 Bart Goethals · Director Sales & Marketing Industrial Waste Europe 9 Willy Groffils · Business Reporting Officer 8 Guido Wauters · Director Qesh & Organisational Development 10 Karin Smet · Group Human Resources Manager 3 Rob Kruitwagen · Regional Manager Belgium 12 John Ahern · Regional Manager Ireland/UK 4 Peter Louwman · Regional Manager The Netherlands 2 Andreas Ellerkmann · Regional Manager Germany 11 Peter Driessen · International Field Coordinator Biomass 6

International Operational Competence Centers ondersteunen het streven naar operational excellence. Specialisten uit de verschillende regio’s identificeren en implementeren goede praktijken en wisselen informatie rond technologische evoluties uit.

1

2

4 3

6 5

8 7

9

10

11

12

Regionaal Management Team België: Rob Kruitwagen · Directeur Regio België Peter Vandendriessche · Financieel & Administratief Directeur Geert Maes · Directeur Verkoop & Marketing Huishoudelijk Afval Daniël Dirickx · Directeur Site Doel Wim Ooms · Directeur Site Antwerpen Annick Van Driessen · Directeur Operations Eric Goddart · Directeur Recycling Alain Konings · Directeur Qesh Evelyne Debeuckelaer · HR Directeur Nathalie Vasseur · Directeur Sales IWS Jos Artois · Communicatie Manager

16

Regionaal Management Team Nederland: Peter Louwman · Directeur Regio Nederland Steven Vrolijk · Directeur Finance Peter Driessen · Directeur Sales IWS - Directeur ZRD Annick Van Driessen · Directeur Operations IWS Jacob Vermeulen · Directeur MSW, Sales, Development & Marketing Myra Latuheru · Human Resources Manager Adrie Kaijser · Manager Qesh vacant · Directeur Operations MSW Regionaal Management Team Ierland/UK: John Ahern · Regional Manager Ireland & UK Grégory Cloquet · Sales Manager IWS Sonia Dean · Qesh Manager Jane Hennessy · Communications Manager Conor Jones · Infrastructure & Services Manager Gareth Jones · TWM Contracts UK Jackie Keaney · Commercial Director MSW Jenny Keenan · Human Resources Manager David McGarry · Finance & Development Director Ruth Robertson · Business Support Manager Jane Smith · Operations Manager Bart Verlinden · Plant Manager Meath Regionaal Management Team Deutschland: Andreas Ellerkmann · Regional Manager Germany Joachim Pavel · Chief Commercial Officer Christoph Brauneck · Chief Financial Officer Siegfried Artmann · Plant Manager South Jörg Schmidt · Plant Manager North Andreas Neuss · Sales Manager South Stefan Kühnbach · Sales Manager North Jochen König · Communications Manager Horst Suchomel · Qesh Manager Hartmut Hillnhütter · Human Resources Manager Stefan Wirth · IT Manager Rüdiger Hawly · Legal Manager Mathias Kranich · General Manager Gareg Eginhard Mett · General Manager Panse Manfred Dörsam · Procurement Manager Dominik Deinzer · Remediation Manager Birgit Schmitt-Biegel · ASG Manager

■■ cooperation agreement Indaver is uitgegroeid tot een internationale organisatie met dochters en participaties in verschillende Europese landen. Door deze groei is de organisatie ook complexer geworden. Het management staat voor de uitdaging om de strategie en de verdere groei effectief en efficiënt te organiseren, om alle organisaties en regio’s op één lijn te krijgen en daarbij het overzicht te bewaren. Om de nieuwe structuur te ondersteunen heeft een team van Indaver-medewerkers de Cooperation Agreement opgesteld. Deze Cooperation Agreement legt vast hoe we samenwerken over de regio’s heen, ze formaliseert een aantal minimumvereisten en uniforme afspraken en beschrijft de relatie tussen de centrale coördinatie en de regio’s. Dankzij deze Cooperation Agreement benadert Indaver haar stakeholders altijd en overal op dezelfde manier en draagt ze steeds consequent haar waarden uit.

indaVer Groep CEO Ronny Ansoms draagt fakkel over aan Paul De Bruycker Paul De Bruycker is Ronny Ansoms op 1 mei 2011 opgevolgd als CEO van Indaver. Onder Ansoms’ leiding werd Indaver een internationaal dienstverlenend bedrijf dat de kopzorgen van klanten rond afvalbeheer wegneemt met het Total Waste Managementconcept voor de industrie en de voorkeurpartner is voor lokale besturen met het Public waste PartnershipS-concept voor overheden. Paul De Bruycker bouwt voort op deze verwezenlijkingen zodat Indaver kan groeien en klanten kan blijven helpen met een duurzame oplossing voor hun afvalstromen.


2. beleid en visie

17

■■ Toezicht en controle

■■ Groepsstructuur en participaties

Voor de belangrijke taak van toezicht en controle laat de raad van bestuur zich bijstaan door het auditcomité. Het auditcomité is samengesteld uit bestuurders die geen operationele bevoegdheid hebben in Indaver nv, haar dochterondernemingen of joint ventures. Het comité staat de raad van bestuur bij in zijn toezichtsfunctie en meer bepaald bij het nazicht van de financiële informatie die zowel voor de aandeelhouders als andere stakeholders bestemd is, het veiligheidsen milieubeleid van de onderneming, het systeem van interne controle dat de raad van bestuur en het management hebben opgezet en het auditproces.

Indaver is actief in België, Nederland, Duitsland, Ierland, het Verenigd Koninkrijk, Portugal en Italië. Onderstaand schema illustreert de groepsstructuur volgens de landenorganisatie in vier (hoofd)regio’s. De structuur met dochterondernemingen en participaties per regio staat op de regionale websites. In dit rapport beschrijven we de activiteiten op de Indaver-vestigingen in binnen- en buitenland en de activiteiten van de participaties van meer dan 50 % of van 50 % wanneer de exploitatie gebeurt op een Indaver-site.

De externe audit wordt uitgevoerd door de commissaris-revisor van Mazars Belgium. Een interne auditafdeling op groepsniveau zorgt voor regelmatige audits binnen Indaver en de voornaamste dochtervennootschappen en participaties.

■■ aandeelhoudersstructuur DELTA bezit 75 % van de aandelen van Indaver. 25 % van de aandelen plus één aandeel zijn in handen van de Vlaamse Milieuholding en een aantal industriële aandeelhouders. De Vlaamse Milieuholding beschikt over 16 % en een groep industriële aandeelhouders (Janssen Pharmaceutica nv, BASF Antwerpen nv, Solvay nv, Tessenderlo Chemie nv, Bayer Global Investments bv, Borealis Polymers nv) heeft 9 % van de aandelen. De rechten van de aandeelhouders zijn vastgelegd in een aandeelhoudersovereenkomst.

aandeelhouders indaver nv DELTA nv

75 %

Vlaamse Milieuholding nv

16 %

Groep van industriële aandeelhouders

9%

Totaal

100 %

internationale structuur van de indaver Groep

indaver nv

belgië indaver belgië

nederland 100 %

indaver nederland bv

ierland en het Verenigd Koninkrijk 100 %

100 %

indaver ireland ltd

duitsland 51 %

indaver deutschland Gmbh

indaver uK ltd

portugal indaver portugal sa

100 %

indaver italia srl

100 %

italië

AFVAL ALS GRONDSTOF Indaver wil kringlopen sluiten. Ze is daarom erg actief in de efficiënte terugwinning van materialen voor nuttige toepassing of recyclage. Door afval efficiënt te sorteren en te zuiveren doet Indaver er alles aan om schadelijke componenten uit gerecycleerde producten of uit de voedselketen te houden.

3. PROCESSEN

industrieel, gevaarlijk, medisch, huishoudelijk, bio-organisch: indaver heeft kwaliteitsvolle oplossingen voor de meest uiteenlopende soorten afval. We kiezen daarbij steeds voor duurzame en geavanceerde verwerkingsmethodes en hebben op elk moment zicht op onze bedrijfsprocessen. zo streven we voortdurend naar verbetering, een kernwaarde van indaver. 20

actIVItEItEn Van DE InDaVEr GroEp ■■ beheer van afvalstoffen in europa

■■ belgië

De kernactiviteit van Indaver is het beheren van intelligente en uniforme afvalbeheerssystemen en de exploitatie van complexe, innovatieve verwerkingsinstallaties in verschillende Europese landen. De klemtoon ligt steeds op duurzaam materialen- en energiebeheer volgens de strengste milieunormen.

Indaver verwerkt in België op verschillende sites een brede waaier aan afvalstoffen. We hebben overslagstations op diverse strategische locaties. Onze commerciële afdelingen huisvesten we in Singelberg (Kallo), Nijvel en Waregem. Indaver heeft haar hoofdzetel in Mechelen.

“

Indaver biedt kwaliteitsvolle en duurzame oplossingen voor de meest uiteenlopende soorten afval.

”

In de hoogtechnologische installaties in Antwerpen biedt Indaver een oplossing voor industrieel en gevaarlijk afval. In Doel staan we in voor de thermische verwerking van nietrecyclebaar huishoudelijk afval, vergelijkbaar bedrijfsafval en slib. Op beide sites garanderen complementaire installaties een geïntegreerde oplossing. Op het Milieupark in Willebroek behandelt Indaver selectief ingezamelde nietgevaarlijke afvalstoffen met het oog op recyclage en nuttige toepassing. In Grimbergen verwerken we organisch-biologisch bedrijfsafval en groenafval tot waardevolle compost en biomassa. Indaver Medical Services in Leuven stond tot voor kort in voor de thermische verwerking van medisch afval; die activiteit wordt in 2012 overgenomen door de MediPower-installatie in Antwerpen. De installatie in Leuven werd in april 2012 gesloten.


3. proCessen

21

Op de overslagstations in Willebroek en Grimbergen slaan we grofvuil en huishoudelijke afvalstoffen over om het transport naar onze verwerkingsinstallaties in Doel zo efficient mogelijk te laten verlopen. Het Waste Treatment Center in Kallo is ingericht voor de tijdelijke opslag van kleine volumes gevaarlijke afvalstoffen. In het centrum wordt het afval behandeld zodat het voldoet aan de aanvaardingscriteria van de eindverwerkingscentra.

■■ nederland Indaver Nederland biedt bedrijven en overheden een totaaloplossing op maat voor niet-gevaarlijk en huishoudelijk afval. Indaver ontwikkelt duurzame oplossingen: composteren van GFT en groenafval tot hoogwaardige compost, vergisten van organische afvalstromen, opwerken van groenafval tot biomassa, papierrecyclage, thermische verwerking en het bergen van afvalstoffen. Indaver is ook actief op het gebied van slibontwatering en heeft moderne, goed onderhouden installaties die werken met verschillende ontwateringstechnieken. Voor de Zeeuwse gemeenten is Indaver onder de merknaam DELTA dé partner voor afvalinzameling, -recyclage en -verwerking. Onze industriële klanten kunnen dankzij onze Total Waste Management-diensten bij ons terecht voor een integraal afvalbeheer. AROC bv, een dochteronderneming van Indaver Nederland, is eigenaar van en exploiteert een thermisch proces voor de regeneratie van zoutzuur op de terreinen van staalproducent Tata Steel in IJmuiden. Indaver Gevaarlijk Afval bv exploiteert een transferstation voor gevaarlijke afvalstoffen in Hoek, bij Terneuzen. De site heeft ook een reinigingsinstallatie voor tankwagens/treinwagons en een waterzuiveringsinstallatie voor de verwerking van eigen afvalwater en dat van derden.

■■ duitsland Door onze meerderheidsparticipatie in Indaver Deutschland GmbH is Indaver erg actief in Duitsland. Indaver Deutschland biedt een integrale dienstverlening aan voor industrieel en gevaarlijk afval, van inzameling tot eindverwerking. Ze heeft heel wat klanten uit de chemische en farmaceutische industrie. De groep is ook actief in bodemsanering, zowel in Duitsland als in andere Europese landen. Indaver Deutschland bestaat uit de bedrijven HIM GmbH (Hessische Industriemüll) in Biebesheim en AVG mbH (Abfall-Verwertungs-Gesellschaft) in Hamburg en de logistieke ondernemingen Frassur in Mörfelden-Walldorf, Gareg in Hamburg en Panse in Wetzlar. Frassur werd verkocht in maart 2012. Op de sites van Biebesheim en Hamburg baten respectievelijk HIM en AVG installaties uit voor de verwerking van industrieel en gevaarlijk afval. De commerciële afdelingen zijn ook hier gehuisvest. Op de sites van Kassel, Frankfurt en Stuttgart (HIM GmbH) baten we telkens een fysicochemische installatie en een overslagstation uit. Ook in Wetzlar baat HIM een transferstation uit. In Billigheim exploiteert en commercialiseert HIM GmbH een deponie. Deze ondernemingen staan op de Duitse afvalverwerkingsmarkt voor prestatievermogen, flexibiliteit, klantgerichtheid en grootschalige kwalitatieve oplossingen voor afvalverwerking – nationaal en, door de inbedding in Indaver, ook internationaal. Total Waste Management staat bij Indaver Deutschland voorop. De belangrijkste bouwstenen zijn daarbij de competentie van alle bedrijven, de geografische spreiding in Duitsland en de samenwerking als groep.

■■ ierland en het Verenigd Koninkrijk

■■ italië en portugal

Indaver Ireland ltd levert kwaliteitsvolle en kostenefficiënte diensten in de gespecialiseerde markt voor gevaarlijk en niet-gevaarlijk afval in Ierland.

Indaver Italia zorgt in Italië voor veilige ophaling en transport van gevaarlijk afval naar geautoriseerde verwerkingsinstallaties. Gevaarlijk afval wordt verwerkt in vestigingen van de Indaver Groep of door partners. Indaver Italia heeft verschillende Total Waste Management-projecten lopen, voornamelijk bij bedrijven in de (petro)chemische sector.

Indaver Ireland ltd exploiteert een Waste-to-Energy-installatie in Meath. In Dublin baten we een overslagstation en een behandelingsinstallatie voor solventen uit. De commerciële afdelingen zitten in Dublin en in Cork. Indaver UK biedt kwaliteitsvolle en kostenefficiënte diensten in de gespecialiseerde markt voor industrieel en gevaarlijk afval in het Verenigd Koninkrijk.

Indaver Portugal biedt in Portugal Total Waste Management-diensten aan de industrie aan. Ze staat in voor de inzameling, de opslag, het transport en de export van gevaarlijke en niet-gevaarlijke afvalstoffen. Voor de verwerking van afval doet Indaver Portugal een beroep op verwerkingsinstallaties van de Indaver Groep in Europa, of werkt ze samen met externe verwerkingscentra. In het overslagstation voor gevaarlijk en niet-gevaarlijk afval in Abrantes wordt afval tijdelijk opgeslagen.

acTiViTeiTen Van de indaVer Groep Indaver is aanwezig in verschillende Europese landen. Deze pagina’s bieden een volledig overzicht van de afvalbeheerssystemen en de verwerkingsinstallaties, gespreid over de regio’s.

Hoofdzetel Regiokantoor Regiokantoor + verwerking Verwerkingsinstallatie(s) Overslagstation Verwerking + overslag

22

ierland Meath Dublin dun laoghaire

dublin ■■ ■■

Overslagstation voor industrieel en gevaarlijk afval Solventbehandeling

meath ■■

Cork TWM-sites

Thermische verwerking ■■ Roosteroven voor huishoudelijk en daarmee vergelijkbaar bedrijfsafval met terugwinning van energie en uitgebreide gaswassing

cork ■■

Thermische verwerking (projectfase)

Verenigd Koninkrijk TWm-sites ■■

Thermische verwerking van farmaceutisch afval

Origgio

portugal

italië

abrantes ■■

Overslagstation

origgio Abrantes

■■

Overslagstation


3. proCessen

Kallo

belgië doel

antwerpen ■■

■■

■■ ■■

Thermische verwerking ■■ 2 draaitrommelovens voor industrieel en gevaarlijk afval met terugwinning van energie en uitgebreide gaswassing voor industrieel en gevaarlijk afval Fysicochemische verwerking ■■ Fysicochemie 1 voor verwerking van vloeibare anorganische afvalstoffen ■■ Fysicochemie 2 voor solidificatie en immobilisatie van vaste anorganische afvalstoffen Solventenrecuperatie Deponie categorie 1 voor gevaarlijke afvalstoffen en reststoffen van verbranding en/of behandeling van afvalstoffen

■■

■■ ■■ ■■ ■■

Grimbergen

Thermische verwerking ■■ 3 roosterovens voor huishoudelijk en daarmee vergelijkbaar bedrijfsafval met terugwinning van energie en uitgebreide gaswassing ■■ 3 wervelbedovens voor industrieel slib en vaste afvalstoffen met terugwinning van energie en uitgebreide gaswassing Voorbehandeling energierijke afvalstoffen Asbehandelingsinstallatie Verwerking kwikhoudende lampen Deponie ■■ Categorie 1 voor gevaarlijke afvalstoffen en reststoffen van verbranding en/of de behandeling van afvalstoffen ■■ Categorie 2 voor uitsluitend anorganisch niet-gevaarlijk afval met een laag gehalte aan biologisch afbreekbare stoffen

■■

Thermische installatie voor regeneratie van zoutzuur

IJmuiden

■■ ■■

Overslagstation voor industrieel en nieuwdorp gevaarlijk afval AfvalwaterHoek zuivering Reinigingsinstallatie voor tankwagens (vrachtwagens en treinwagons)

alphen aan den rijn, bergschenhoek, rotterdam europoort ■■

GFT-compostering

Vlissingen oost ■■ ■■

GFT-compostering Groencompostering

moerdijk, rijpwetering, rotterdam botlek, Voorschoten ■■

Groencompostering

dordrecht (derde merwedehaven), nieuwdorp (noorden midden-zeeland) ■■

Deponie voor niet-herbruikbare en niet-brandbare afvalstoffen

Goes ■■

Voorbehandeling van papier, karton en kunststof met het oog op recyclage

’s Gravenpolder ■■

■■ ■■

Mobiele ontwateringsinstallaties

■■ ■■

■■

Overslagstation voor brandbaar huishoudelijk- en bedrijfsafval

zrd milieustraten ■■

Kallo ■■ ■■

Overslagstation voor industrieel en gevaarlijk afval Logistieke activiteiten

Willebroek ■■ ■■ ■■ ■■

Overslagstation voor huishoudelijk en daarmee vergelijkbaar bedrijfsafval Logistieke activiteiten Zuiveren en sorteren PMD Voorbehandeling van kunststoffen, papier en karton met het oog op recyclage

Overslagstations voor brandbaar huishoudelijk afval

hamburg

Regiokantoor Thermische verwerking ■■ 2 draaitrommelovens voor industrieel en gevaarlijk afval met terugwinning van energie en uitgebreide gaswassing Fysicochemische verwerking voor anorganisch afval Fysicochemische verwerking voor organisch afval – emulsiebrekingsinstallatie Overslagstation

Kassel Nieder-Ofleiden Frankfurt biebesheim Billigheim

Stuttgart

biebesheim ■■ ■■

■■

Regiokantoor Thermische verwerking ■■ 2 draaitrommelovens voor industrieel en gevaarlijk afval met terugwinning van energie en uitgebreide gaswassing Fysicochemische verwerking voor organisch afval – emulsiebrekingsinstallatie

billigheim ■■ ■■

Deponie categorie 1 voor gevaarlijke afvalstoffen en reststoffen van verbranding en/of de behandeling van afvalstoffen Overslagstation

nieder-ofleiden ■■

Exploitatie van een deponie voor niet-gevaarlijk mineraal afval

Frankfurt, Kassel-bettenhausen, stuttgart-hedelfingen ■■ ■■

Koegorspolder, sloe ■■

■■

Overslagstation voor huishoudelijk en daarmee vergelijkbaar bedrijfsafval Verwerking groenafval tot biomassa en compost

hamburg

hoek (Terneuzen) ■■

■■

duitsland

nederland ijmuiden

Doel Antwerpen mechelen Willebroek Grimbergen

■■

Fysicochemische verwerking voor anorganisch afval Fysicochemische verwerking voor organisch afval – emulsiebrekingsinstallatie Overslagstation

Wetzlar ■■

Overslagstation

23

aFVaL In BEHEEr: HoEVEELHEDEn Indaver bood in 2011 een oplossing voor circa 4,6 miljoen ton afvalstoffen. We verwerkten 80 % in onze eigen installaties en op onze transferstations en 20 % bij externe centra. Verwerking omvat de afvalstoffen die in een Indaver-installatie worden verwerkt (eigen verwerking) of aangeleverd worden op een Indaver-transferstation (transfer). De tonnages vermeld onder ‘eigen verwerking’ omvatten de afvalstoffen die rechtstreeks of via een Indaver-transferstation verwerkt worden in een Indaver-installatie. Ook de interne afvalstromen zitten hierin vervat.

24

Trading omvat de afvalstoffen die, onder het beheer van Indaver of een van haar dochters, rechtstreeks van de klant naar een verwerkingsinstallatie van derden of een andere dochter worden gebracht. Indaver nv en haar dochters beschouwen we hier dus als aparte entiteiten. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de totale hoeveelheid verwerkte afvalstoffen en de hoeveelheid trading per regio.

De tonnages vermeld onder ‘transfer’ omvatten afvalstoffen die op een Indaver-overslagstation tijdelijk worden opgeslagen in afwachting van definitieve verwerking, hetzij bij Indaver hetzij in een installatie van derden.

“

In 2011 bood Indaver een oplossing voor 4,6 miljoen ton afvalstoffen.

”

Totale hoeveelheid afval in beheer (in ton) verwerking eigen verwerking

trading

totaal

transfer

België

1 697 594

84 367

176 487

1 958 447

Nederland

1 010 706

245 763

249 678

1 506 147

1 163

17 708

56 624

75 496

545 800

31 523

486 959

1 064 282

0

16 105

48 961

65 066

3 255 263

395 466

1 018 709

4 669 438

Ierland / VK Duitsland Andere (Italië/Portugal) totaal


3. proCessen

25

■■ Verwerking in belgië In 2011 verwerkte Indaver 1 781 960 ton afvalstoffen in haar Belgische vestigingen (verwerkingsinstallaties en overslagstations). Onderstaande grafieken illustreren de verwerkte hoeveelheden per installatie per site. In totaal noteerden we 456 061 ton in Antwerpen, 1 158 357 ton in Doel, 68 594 ton in Willebroek, 85 091 ton in Grimbergen. In Kallo werd in totaal 3 316 ton verwerkt. Bij Indaver Medical Services in Leuven werd 10 542 ton verwerkt.

Verwerkte hoeveelheden per installatie per site in ton site antwerpen

totaal: 456 061 ton

site doel

totaal: 1 158 357 ton

559 870 500 000

500 000

450 000

450 000

400 000

400 000

350 000

350 000

300 000

300 000

250 000

250 000

200 000 150 000

200 000

157 191

150 000

123 389

100 000

383 348

73 735

50 000

2 046

0 Draaitrommelovens (*) Fysicochemie 2

Deponie gevaarlijk afval Solventrecuperatie

21 303

50 000

82 950 34 981

4 316

Fysicochemie 1

Wervelbedovens

Roosterovens

Asbehandeling

Slakkenverwerking

Deponie gevaarlijk afval

Deponie nietgevaarlijk afval

VEA

Verwerking kwikhoudende lampen

totaal: 68 594 ton

site Grimbergen

totaal: 85 091 ton

48 782 40 000

40 000

35 000

35 000

30 000

30 000

25 000

24 259

20 000

17 991

15 000 10 000 5 000

29 833

25 000 18 542

20 000

3 149

0

* Hoeveelheid afvalstoffen inclusief afvalolie en pelsmateriaal

site Willebroek

89 743

100 000

78 397

15 000 10 000

6 513

6 476

5 000

1 289

0

0 PMD-sortering

Overslag groen, hout en banden

Overslag voor recyclage vnl. glas

Overslag bedrijfsafval, grofvuil, huisvuil voor thermische verwerking

Papier en Plastics

Overslag GFT / OBA / groen Groencompostering/ biomassa

Overslag huisvuil en grofvuil voor thermische verwerking

■■ Verwerking in nederland In 2011 verwerkte Indaver 1 256 469 ton afvalstoffen in haar Nederlandse vestigingen (verwerking en overslagactiviteiten). Op haar site in Hoek beschikt Indaver over een waterzuiveringsinstallatie voor de zuivering van eigen afvalwater en dat van derden, een overslagstation en een reinigingsinstallatie voor tankwagens en treinwagons. In 2011 werden 15 397 voertuigen gereinigd.

In de zoutzuurregeneratie-eenheid van AROC in IJmuiden werd 112 040 ton uitgereageerd zoutzuur geregenereerd tot herbruikbaar zoutzuur. Op de overige sites in Nederland werd in totaal 1 124 206 ton afval overgeslagen of verwerkt. De ZRD-huisvuildienst haalde circa 50 000 ton afvalstoffen op die op een van onze overslagstations werden overgeslagen.

hoeveelheid verwerkt afval per site (in ton) sites nederland

totaal: 1 256 469 ton bergschenhoek

alphen aan den rijn 80 000 60 000

26

60 398

rotterdam europoort

Vlissingen oost

64 106 45 626

40 000

31 761

30 175

20 000 0 GFT-compostering

Groencompostering

moerdijk

rijpwetering

rotterdam botlek

Voorschoten

80 000 60 000

58 397

50 088

40 000

29 269

25 350

20 000 0 Groencompostering

Goes

zrd milieustraten

Koegorspolder

sloe

108 373

100 000 80 000

57 195

60 000 40 000

34 271

33 636

20 000 0 Overslag

derde merwedehaven 400 000

noorden midden-zeeland

ijmuiden (aroc)

hoek (iGa)

389 198

350 000 300 000 250 000 200 000 150 000

106 363

112 040

100 000 50 000

12 288

7 935

0 Deponie

Zoutzuurregeneratie

Overslag

Waterzuivering


3. proCessen

27

■■ Verwerking in duitsland

■■ Verwerking in ierland

Op haar sites in Duitsland verwerkte Indaver in totaal 577 323 ton afvalstoffen (verwerking en overslagactiviteiten). We verwerkten 545 800 ton hiervan in eigen installaties. 31 523 ton afvalstoffen werd via een transferstation afgevoerd voor verdere verwerking, hetzij bij derden hetzij in eigen installaties.

In 2011 verwerkte de solventrecyclage in Dublin 1 163 ton. 17 708 ton afvalstoffen werd via het transferstation afgevoerd voor verdere verwerking. In het najaar werd de thermische verwerkingsinstallatie in Meath opgestart. De verwerkte hoeveelheden zullen vanaf volgend jaar besproken worden in het Duurzaamheidsrapport.

■■ Verwerking in italië en portugal In Italië werd in 2011 12 609 ton afval tijdelijk opgeslagen op het transferstation. In Portugal werd 3 496 ton overgeslagen op het transferstation.

hoeveelheid verwerkt afval per installatie (in ton) sites duitsland hamburg

totaal: 577 323 ton totaal 153 828

biebesheim

totaal 134 896

134 335 120 000

112 504

100 000 80 000 60 000 40 000 20 000

13 195

0

22 392 4 226

2 072

Draaitrommelovens

Fysicochemie

Emulsiebrekingsinstallatie

Overslag

billigheim

totaal 28 140

nieder-ofleiden

totaal 126 672

Wetzlar

totaal 2 401

126 672 120 000 100 000 80 000 60 000 40 000

27 795

20 000

2 401

345

0 Deponie gevaarlijk afval

Frankfurt

Overslag

totaal 42 709

Deponie niet-gevaarlijk afval

Kassel

Transferstation

totaal 42 974

stuttgart

totaal 45 703

40 000 30 000

29 370

27 690

20 000 10 000

9 629

18 129

10 418 5 390

3 186

0 Fysicochemie

25 546

Emulsiebrekingsinstallatie

Overslag

2 028

28

OP WEG NAAR GROENE GROEI: DUURZAME VERWERKING VAN BIO-ORGANISCH AFVAL Met haar composteringssites in België en Nederland werkt Indaver mee aan het Europees klimaatbeleid. Om groene economische groei te stimuleren wil Europa dat tegen 2020 de uitstoot van broeikasgassen met 20 % verminderd is tegenover 1990. Het energieverbruik moet met 20 % dalen en 20 % van de energie moet duurzaam zijn.

Biomassa, uit bio-organisch afval, heeft een groot potentieel voor deze groene energiewinning. Gezien de ecologische en economische meerwaarde van bio-organisch afval wordt de verwerking ervan steeds belangrijker voor Indaver. Indaver haalt bio-organisch afval uit het afvalcircuit en zet het opnieuw in als hoogwaardige compost of, bij vergisting, als nabehandeld digestaat dat nuttig is voor de bodem. Vergisting levert ook hernieuwbare energie op onder de vorm van biogas. Wij verwerken het selectief ingezameld bio-organisch afval op een hoogwaardige manier en volgen de kwaliteit van de input- en de outputstromen minutieus op. Zo kunnen contaminanten niet in de voedsel- en productketen terechtkomen.

België Op de site in Grimbergen worden snoeihout, bermgras, boomstammen en plantaardig groenafval van loonbedrijven, tuiniers en gemeenten verwerkt tot compost en biomassa, in 2011 goed voor 29 833 ton.

Nederland In Nederland zijn de doelstellingen voor een groener Europa nog strakker. Daar moet in 2020 de CO2-uitstoot met 30 % verminderd zijn. De gemeentelijke overheden hebben daarover met de nationale overheid afspraken gemaakt. In Nederland verwerkt Indaver op 5 sites in Zeeland, Zuid-Holland en NoordBrabant ‘droge’ stromen groenafval tot kwaliteitsvolle compost en biomassa. De ‘natte’ organische stromen – GFT- en bedrijfsorganisch afval – worden op 4 sites verwerkt tot hoogwaardige compost via tunnelcompostering. In 2011 werd in totaal 395 170 ton GFT aangeleverd en verwerkt. Indaver Nederland bestudeert momenteel of ze de composteerinstallatie kan uitbreiden met een voorvergister. Met de voorvergister wordt uit GFT-afval niet alleen compost, maar ook biogas gewonnen. Dat biogas kan dan omgezet worden in warmte en elektriciteit of kan worden opgewerkt tot aardgaskwaliteit, zodat het op het aardgasnet kan.


29

Nieuwdorp

“

Indaver zorgt voor de duurzame recyclage van bio-organisch afval tot biomassa en compost.

Zo wordt de GFT-stroom beter benut en de CO2-uitstoot aanzienlijk verminderd. Daarnaast verwerkt Indaver Nederland in samenwerking met een groentenverwerkend bedrijf ook groenten- en fruitafval tot groene energie in een innovatieve vergistingsinstallatie. De opgewekte energie kan 6 500 gezinnen van stroom voorzien. In 2011 werd met deze installatie naast 14 236 megawatt elektriciteit ook 685 000 Nm3 groen gas aan het aardgasnet geleverd.

Indaver Nederland wil de kringloop sluiten Indaver Nederland wil de kringlopen (zero-waste option) voor compost en biomassa sluiten. De compost wordt als hoogwaardige gecertificeerde compost gebruikt. Om die hoge kwaliteit te bereiken worden reststromen of verontreinigingen in een zeefinstallatie van de compost gescheiden. Tot voor kort werd de zeefoverloop afgevoerd als afvalstof. In 2011 is echter een installatie in gebruik genomen die de zeefoverloop

uit de composteerlocaties van Indaver via verschillende scheidingtechnieken sorteert. Het levert biomassa op (voor de biomassacentrale); compost (voor de landen tuinbouw); ferro en nonferro (hergebruik via metaalrecyclage); steentjes (hergebruik via puinrecyclage). De restfractie zoals plastic gaat naar de afvalenergiecentrale.

Evenwicht tussen compost (recyclage) en biomassa (hernieuwbare energie) Bio-organisch afval wordt omgezet in compost en biomassa. De compost doet dienst als bodemverbeteraar in de landen tuinbouw. De biomassa vervangt in energiecentrales primaire brandstoffen. Er is een spanningsveld tussen de recyclage van biomassa-afval en de inzet ervan als alternatieve brandstof, omdat het Europees beleid sterk inzet op biomassa als bron van hernieuwbare energie. Indaver pleit voor een evenwicht tussen recyclage tot compost en de inzet als brandstof voor groene energie. Daarom trekt ze de kaart van

”

de geïntegreerde verwerking, waarbij de installaties zowel compost als biomassa produceren.

Vermeden CO2-uitstoot

Dankzij de productie van 22 205 ton biomassa – wat overeenkomt met 195 409 GJ warmte – vermijden we dat op een andere plaats 19 003 ton CO2 wordt uitgestoten voor de productie van energie (warmte) op basis van fossiele brandstoffen. Voor deze berekening hanteren we een stookwaarde van 11 GJ per ton.

VErWErkInG, transFEr, traDInG In 2011 verwerkte Indaver 70 % van de totale hoeveelheid afvalstoffen in haar eigen installaties. 8 % van het afval werd eerst overgeslagen op een eigen overslagstation in afwachting van verdere verwerking bij Indaver of bij derden. 22 % van de afvalstoffen werd via trading rechtstreeks verwerkt bij derden.

In België en Nederland ligt de focus op eigen verwerking. In Duitsland is de verhouding eigen verwerking versus trading ongeveer gelijk. In Ierland ligt de focus op trading, maar zal met de ingebruikname van de nieuwe thermische installatie in Meath de hoeveelheid eigen verwerking de komende jaren toenemen.

afval in beheer: verhouding eigen verwerking, transfer, trading belgië 30

1 958 447 ton

nederland

1 506 147 ton

duitsland

1 064 282 ton

84 367 ton 4,3 % 176 487 ton 9%

249 678 ton 16,6 %

245 763 ton 16,3 % 1 697 594 ton 86,7 %

486 959 ton 45,8 % 1 010 706 ton 67,1 %

545 800 ton 51,3 %

31 523 ton 2,9 %

ierland / VK

75 496 ton

Totaal indaver

4 669 438 ton

1 163 ton (1,5 %)

17 708 ton 23,5 %

395 466 ton 8,5 %

56 624 ton 75 %

italië/portugal

65 066 ton

16 105 ton 24,8 %

48 961 ton 75,2 %

1 018 709 ton 21,8 %

eigen verwerking transfer trading

3 255 263 ton 69,7 %


3. proCessen

31

BEHEEr Van procEssEn Indaver wil de processen in haar vestigingen en installaties optimaal beheren en voortdurend verbeteren. Daarom spelen de systemen die de kwaliteit, het milieu en de veiligheid bewaken een belangrijke rol in onze organisatie. Deze processen verankeren onze duurzame aanpak in onze organisatie. Ze garanderen een efficiënte bedrijfsvoering, vergroten het vertrouwen van onze stakeholders en bereiden ons voor op meer groei en een complexere dienstverlening.

■■ cooperation agreement: samenwerking met andere regio’s Voor haar internationale groeistrategie heeft de Indaver Groep duidelijke afspraken nodig die altijd en overal gelden en die zorgen voor een uniforme manier van werken en rapporteren. De afspraken in de Cooperation Agreement zijn dan ook voor alle regio’s van toepassing. De overeenkomst bevat strategische afspraken over het algemeen beleid van Indaver, zoals het Corporate Governance Charter, de codes van goede praktijk, de strategie voor ICT en Human Resources. Ook de groepsprocedures maken deel uit van de Cooperation Agreement. De overeenkomst beschrijft tot slot de specifieke rollen en organen die de landenstructuur ondersteunen.

■■ performante, geïntegreerde managementsystemen Indaver kiest bewust voor gecertificeerde managementsystemen, zowel op haar eigen sites als op die van Total Waste Management-klanten. Met de certificatie door een onafhankelijk, extern certificatiebureau bevestigt een deskundige derde de goede werking van de managementsystemen. Zo is Indaver België al 20 jaar ISO 9001-gecertificeerd door Bureau Veritas Certification en behaalde ze als eerste afvalverwerkend bedrijf in België een ISO 14001-certificaat in 1997. Alle vestigingen in Duitsland hebben minstens het EFB-certificaat (Entsorgungsfachbetrieb). Dit is een sectorspecifiek certificaat voor bedrijven uit de afvalsector die technisch en organisatorisch voldoende zijn uitgerust om op eigen kracht de nodige kwaliteit en betrouwbaarheid te leveren. De afvalverbrandingsinstallaties hebben bijkomend het ISO 14001-certificaat. De installatie in Hamburg beschikt bovendien over ISO 9001-, OHSAS 18001- en EN 16001-certificaten. In de tabel hieronder geven we een overzicht van alle certificaties per regio en per site.

certificaten per regio en per site land

Titelhouder

belgië

indaver nv (antwerpen, doel, Kallo, Willebroek, grimbergen, mechelen, TWm sites) svex nv (doel) nederland aroC bv (iJmuiden) iga bv (hoek) delTa milieu bv dm Composteren bv (alphen aan den rijn, bergschenhoek, rotterdam europoort, vlissingen oost) dm groencompost (moerdijk, rijpwetering, rotterdam botlek, vlissingen oost, voorschoten) dm biofuels (Well) delta impex bv (’s gravenpolder) dm afvalbergingen bv (derde merwedehaven, stortplaats Koegorspolder, stortplaats noorden middenzeeland) dm recycling bv (goes) dm verbranding en handel (Koegorspolder, sloe) zeeuwse reinigingsdienst (nieuwdorp & milieustraten borsele, goes, hulst, Kapelle, middelburg, noord-beveland, reimerswaal, schouwen-duiveland, sluis, Terneuzen, Tholen, veere en vlissingen) ierland indaver ireland ltd (dun laoghaire, dublin port, Cork, Killmallock, newcastle West, mungret) italië duitsland

indaver italia (orrigio) avg mbh (hamburg) avg mbh: gareg umwelt logistik gmbh (hamburg) him gmbh (biebesheim) him gmbh: Chemisch-physikalische behandling frankfurt (frankfurt) him gmbh: Chemisch-physikalische behandling Kassel (Kassel) him gmbh: Chemisch-physikalische behandling stuttgart (stuttgart) him gmbh: sonderabfalledeponie billigheim (billigheim) him gmbh: panse Wetzlar entsorgung gmbh (Wetzlar)

certificaat

sinds

iso 9001/ 14001 ohsas 18001 iso 9001 / 14001 ohsas 18001 iso 9001/ 14001 iso 9001/ 14001 sQas iso 9001/ 14001 iso 9001/ 14001 iso 9001/ 14001 iso 9001/ 14001 iso 9001/ 14001 vCa petrochemie iso 9001/ 14001

1991/ 1997 2011 2008 2011 2002/ 2004 1995/ 1997 2002 2002/ 2000 2002/ 2000 2002/ 2007 2002/ 2000 2002/ 2007 1994 2002/ 2000

Tot 11/2012 02/2014 10/2014 10/2014 11/2012 11/2012 11/2014 03 - 05/2012 03 - 05/2012 03 - 05/2012 03 - 05/2012 03 - 05/2012 11/2014 03 - 05/2012

iso 9001/ 14001 iso 9001/ 14001 iso 9001/ 14001

2002/ 2000 2002/ 2000 2002/ 2000

03 - 05/2012 03 - 05/2012 03 - 05/2012

iso 9001/ 14001 ohsas 18001 emas iso 14001 iso 9001/ 14001 ohsas 18001 en 16001 efb efb iso 14001 efb efb efb efb efb iso 9001 efb

1994/ 2000 2002 2008 2007 1994/ 1997 2003 2010 1997 1997 2001 1997 1997 1997 1997 1997 2008 1997

08/2012 08/2012 07/2013 10/2013 06/2014 06/2014 06/2014 08/2012 03/2013 12/2014 05/2013 05/2013 05/2013 05/2013 05/2013 05/2013 12/2012

Na Indaver kiest ook SVEX voor OHSAS 18001-certificatie Nadat Indaver in 2010 al gekozen had voor de OHSAS 18001-certificatie doet nu ook SVEX dat. SVEX werd opgericht met SITA voor de exploitatie van de roosterovens van Indaver en de wervelbedovens van SLECO. Site Doel heeft al jaren een Dynamisch RisicoBeheerSysteem (DRBS), gericht op het continu verbeteren van de arbeidsveiligheid, de gezondheid en het welzijn van alle werknemers. Bij de oprichting van SVEX eind 2005 werd het bestaande DRBS (zoals opgezet door Indaver en al jaren toegepast voor de roosterovens en de afdeling onderhoud) dan ook 32

uitgebreid naar de wervelbedovens. Na de succesvollle certificatie van Indaver afgelopen jaar koos dus ook SVEX in 2011 voor OHSAS 18001certificatie. OHSAS 18001 staat voor ‘Occupational Health and Safety Assessment Series’ en is een internationale norm voor veiligheidsmanagementsystemen. Bedrijven met deze certificatie voldoen aan de geldende wetgeving, beheersen de risico’s op het vlak van veiligheid en gezondheid en verbeteren continu de veiligheidsprestaties. Deze beslissing sluit aan bij andere intitiatieven van SVEX om het veiligheidsbewustzijn en de veiligheidsbetrokkenheid van alle medewerkers te vergroten. De geslaagde initiële certificatieaudit vond plaats in het najaar van 2011, samen met de hercertificatie van de ISO 9001- en 14001-managementsystemen. Zo kiest SVEX resoluut voor geïntegreerde systemen en een geïntegreerde certificatieaudit.

■■ nauwgezette en regelmatige controles, intern en extern Indaver heeft oog voor kwaliteit in al haar activiteiten. Geïntegreerde en uniforme managementsystemen garanderen de veiligheid, betrouwbaarheid en traceerbaarheid van al onze processen. Uiteraard is het noodzakelijk om de toepassing van deze systemen regelmatig te controleren. Deze controle gebeurt bij Indaver zowel intern als extern, bijvoorbeeld door klanten, overheden en certificatiebureaus.

■■ externe audits door certificatiebureaus Indaver kiest resoluut voor gecertificeerde managementsystemen. Met de certificatie bevestigt een onafhankelijk en erkend certificatiebureau immers formeel de goede werking. Afhankelijk van de regio heeft Indaver een ISO 9001-, ISO 14001-, een OHSAS 18001-certificaat en/of een EFBcertificaat. Om een certificaat te bekomen moet Indaver in een doorlichting (certificatieaudit) aantonen dat ze werkt in overeenstemming met de criteria van deze internationaal erkende normen. De certificaten zijn voor een beperkte tijd geldig – de ISO-certificaten gaan bijvoorbeeld drie jaar mee. Tijdens regelmatige opvolgingsaudits worden de belangrijkste elementen van de normen steekproefsgewijs geverifieerd. Als de geldigheidstermijn verstreken is, volgt een volledige recertificeringsaudit. In september 2011 deed een auditorenteam van Bureau Veritas Certification een ISO 9001/14001- en OHSAS 18001-opvolgingsaudit voor indaver belgië. Het auditteam lichtte een week lang de diverse afdelingen en activiteiten van Indaver grondig door. De auditoren stelden geen grote non-conformiteiten vast. Hun algemene conclusie was dat Indaver een professionele organisatie is met gemotiveerde en competente medewerkers. Tegelijkertijd waren er bij SVEX, de exploitatiemaatschappij van de rooster- en wervelbedovens, een ISO 9001/14001-hercertificatieaudit en een initiële certificatie van het veiligheidsmanagementsysteem conform de OHSAS 18001-norm. In deze audits werden geen afwijkingen vastgesteld. Dit mooie resultaat kwam er dankzij een matuur veiligheidsmanagementsysteem en een goede auditvoorbereiding. In februari/maart 2011 heeft een auditorenteam van Bureau Veritas bij indaver nederland een tussentijds onderzoek uitgevoerd in het kader van ISO 9001/14001. Drie auditoren lichtten gedurende een week de diverse afdelingen en activiteiten van Indaver Nederland door. Ze kwamen tot de algemene bevinding dat het managementsysteem voldoende waarborgen biedt om te voldoen aan de eisen van klanten en om milieuaspecten te beheersen en te verbeteren. De auditoren stelden geen grote non-conformiteiten vast.


3. proCessen

33

Ook in regio duitsland worden in een jaarlijkse audit de beschikbare kennis en documentatie gecontroleerd. De onafhankelijke toezichthouder ZER QMS gaat na of beschreven procedures en verplichte milieurapporteringen nageleefd werden en of de nodige verbeteringen werden gedaan. De site van Biebesheim, met het afvalverwerkingscentrum (verbranding van industrieel en gevaarlijk afval, emulsiescheiding, geïntegreerde voorbehandeling en overslagstation), de administratie en marketing & sales, werd opnieuw ISO 14001 gecertificeerd. Dit certificaat legt de nadruk op het continu proces om de milieuprestaties van een bedrijf zoals werking, dienstverlening en administratie te verbeteren. Vorig jaar kreeg de site AVG een volledige hercertificering. Tijdens deze audit werd het kwaliteits-, milieu-, veiligheidsen het energiemanagementsysteem nauwkeurig onderzocht. De audit leverde geen problemen op, er waren wel enkele voorstellen voor verbeteringen waaraan nu wordt gewerkt. In december kreeg AVG het ISO 9001/ 14001/ 16001/ OHSAS 18001 certificaat uitgereikt, dat nu tot 2014 geldig is. De verschillende locaties van Indaver Deutschland zijn gecontroleerde Vakbedrijven voor Afvalverwerking volgens de EfbV (Entsorgungsfachbetrieb) – het Besluit Vakbedrijven Afvalverwerking. Om deze certificaten te behouden moet een onafhankelijke toezichthouder ze jaarlijks controleren. Dit is bij HIM de ZER-QMS. In november 2011 gebeurde de jaarlijkse controle in kader van het Entsorgungsfachbetrieb op de sites van Stuttgart, Billigheim, Kassel, Frankfurt en Biebesheim. Alle sites kregen de nieuwe EFB-certificaten. In juli en in november kreeg indaver ireland ISO-/OHSASopvolgingsaudits van de Ierse National Standards Authority.

externe auditoren controleren en bevestigen de goede werking van de organisatie in het kader van de iso 9001- of iso 14001-managementsystemen.

■■ overheidscontroles in belgië Indaver krijgt regelmatig controles van diverse vergunningsverlenende of toezichthoudende overheden. In België controleert de afdeling milieu-inspectie van het departement Leefmilieu, Natuur en Energie van de Vlaamse overheid (LNE) of Indaver voldoet aan alle voorwaarden van de vergunning, bijvoorbeeld voor emissies naar water en lucht. Daarnaast is de Vlaamse Milieu Maatschappij (VMM) belast met de controle op de heffingen voor de lozingen in water en lucht. In 2011 voerden de bevoegde instanties op de verschillende productiesites van Indaver 23 controles uit.

■■ overheidscontroles in nederland In Nederland controleren overheidsinspecteurs of Indaver de voorschriften in de milieuvergunningen en ARBO-wetgeving correct naleeft. De frequentie van de inspecties hangt af van de complexiteit van de activiteiten en varieert per locatie, maar gemiddeld gaat het om 1 tot 2 inspecties per jaar. In 2011 voerden de Inspectie VROM, Inspectie Verkeer & Waterstaat (V&W) en de Provincie Zeeland een gecombineerde audit uit bij Indaver Gevaarlijk Afval in Hoek op de naleving van de wetgeving bij het overbrengen van gevaarlijk afval (EVOA). Nog in 2011 was er een tweedaagse controle op basis van de wetgeving en de richtlijn LAP-2 bij IGA en IWS-Indaver.

■■ overheidscontroles in ierland en het Verenigd Koninkrijk Het transferstation van Indaver Ierland in Dublin kreeg in mei het bezoek van de Health and Safety Authority voor de jaarlijkse Seveso-audit bij bedrijven die met gevaarlijke afvalstoffen werken, en in juni een audit van het Environmental Protection Agency. Beide agentschappen gingen ook verschillende keren langs in de nieuwe Waste-to-Energy-installatie in Meath voor een audit en voor veiligheidsbezoeken.

■■ overheidscontroles in duitsland In Duitsland voerde de overheid een tiental controles uit, voornamelijk op de Seveso-sites in Frankfurt en Hamburg. Op de deponie in Billigheim hielden de bevoegde instanties veiligheidsen milieu-inspecties. Er werden geen grote nonconformiteiten vastgesteld.

■■ interne audits Indaver wil continu haar bedrijfsprocessen verbeteren. Interne audits helpen daarbij. Voor deze audits moeten we competente mensen inzetten met de nodige expertise, vaktechnische kennis en analytisch vermogen, aangezien auditing deels een ‘persoonlijke’ appreciatie is van de performantie van processen en systemen. Een intern auditprogramma voor kwaliteit, veiligheid en milieu toetst af of de activiteiten van Indaver overeenstemmen met de codes van goede praktijk, de operationele procedures, de wetgeving en de verschillende erkenningen en vergunningen. Daarnaast moeten deze interne audits de continue zoektocht naar verbeteringen bevorderen aan de hand van de Plan-Do-Check-Act-aanpak.

34

Bij Indaver België zijn de interne audits het werk van multifunctionele teams van minstens twee mensen. Elk team verwerkt zijn bevindingen en suggesties tot een auditrapport met aanbevelingen voor verbeteringen. De lokale QESHafdeling (Quality, Environment, Safety, Health) coördineert, toetst en faciliteert de verbeteringen. In 2011 zette Indaver België haar vernieuwde aanpak voor de selectie, werving en opleiding van haar interne auditoren voort. Na hun opleiding kunnen de auditoren gedurende minstens drie jaar kennismaken met de verschillende Indaver-sites om de werking van de installaties en de afdelingen te doorgronden. Zo bouwen zij een uitgebreid netwerk van contacten op binnen Indaver en kunnen zij hun auditvaardigheden verfijnen. In december was er voor het eerst een jaarlijkse bijeenkomst voor interne auditoren.

indaver wil continu haar bedrijfsprocessen verbeteren. Tal van audits helpen daarbij.

De auditoren kunnen ook ingeschakeld worden in de auditing van de externe verwerkingscentra. Belangrijke controlepunten zijn daarbij de traceerbaarheid van afval- en reststromen, transparantie, respect voor de weten regelgeving en solvabiliteit. Tijdens deze audits krijgen de auditoren inzicht in de verwerkingsprocessen en managementsystemen van derden, waardoor ze die kunnen vergelijken met de eigen systemen. In Nederland doen teams van 2 mensen de interne audits. De auditoren krijgen een interne opleiding. In Duitsland zijn de audits solowerk; de auditor krijgt zijn opleiding van een externe organisatie en heeft minstens 15 jaar ervaring. Ze volgen de richtlijnen uit het handboek milieumanagement. In Duitsland waren er 11 interne audits in 2011. In Ierland en het Verenigd Koninkrijk nam Indaver in 41 interne audits de werking van de organisatie onder de loep. In Ierland gebeurt het overgrote deel van de audits door 2 auditoren, meestal medewerkers van de kwaliteitsafdeling. Soms krijgt het auditorenteam het gezelschap van een medewerker met bepaalde competenties. Elke auditor krijgt een interne opleiding over de auditprocedure en het schrijven van rapporten. Een externe organisatie geeft opleiding over de ISO/OHSAS-managementsystemen. Indien nodig wordt ook een training voorzien in specifieke domeinen, bijvoorbeeld SAP.

■■ Klantenaudits Indaver staat open voor controles door haar stakeholders, ‘open in woord en daad’ als ze is. Klanten doen regelmatig audits bij Indaver. Deze audits passen ofwel in de acceptatieprocedure van Indaver als afvalverwerker (precontractuele audits) of in een tussentijdse evaluatie van leveranciers (postcontractuele audits). In 2011 voerden klanten 14 audits uit op Indaver-sites in België. In Duitsland waren dat er 9, in Ierland 10 en in Nederland 1.

■■ controles op seveso-sites Omwille van de hoeveelheid gevaarlijk afval die er verwerkt wordt zijn de vestigingen in Antwerpen, Hoek, Biebesheim, Hamburg, Frankfurt, Stuttgart en Dublin onderworpen aan de Seveso-richtlijn, een Europese richtlijn over de risico’s van industriële ongevallen. Voor deze installaties zijn er speciale veiligheidsanalyses en -rapporten. Ze worden regelmatig bijgewerkt en telkens door de bevoegde overheden gecontroleerd en goedgekeurd.


3. proCessen

35

■■ business information support Automatisering en integratie van bedrijfsprocessen Indaver wil haar activiteiten en diensten steeds efficiënter en effectiever maken. Bedrijfsprocessen automatiseren we met dit doel voor ogen. Een succesvol automatiseringsproject moet in de lijn liggen van de bedrijfsstrategie en de organisatiestructuur, en de volgorde van de activiteiten en de procedures duidelijk vastleggen. ICT-beleid in de Cooperation Agreement Indaver is uitgegroeid tot een internationale organisatie die daardoor ook complexer is geworden. De Cooperation Agreement legt uniforme afspraken vast, ook voor de ICTsystemen van Indaver. Die moeten uniform zijn voor de 4 regio’s, maar het moet mogelijk zijn om een aangepaste en flexibele dienstverlening te hebben voor regionale klanten. De centrale ICT-omgeving zorgt voor drie centraal aangeboden en ondersteunde applicaties: SAP en Dynamics Navision voor het beheer en de facturatie van afvalstromen; Unilab (LIMS), het labosysteem voor de verwerking van technische gegevens rond afval; en MOSS (Microsoft Office Sharepoint Server) om samen te werken en om interne en externe documenten te beheren. Dankzij deze gecentraliseerde aanpak heeft Indaver een veilige, betrouwbare en efficiënte ICT-omgeving die haar een competitief voordeel geeft. In alle regio’s is er een vlotte en veilige toegang tot het netwerk dat de applicaties verzorgt. Deze kernsystemen zijn volledig geïntegreerd en worden voor de klanten gefaciliteerd door een portaalapplicatie voor interne en externe gegevens- en informatie-uitwisseling. Daarnaast zijn er lokale applicaties die verschillen van de centrale portfolio. Ze worden alleen gebruikt op regionaal niveau en ondersteund door de regionale ICT-afdelingen. Ze zijn het resultaat van een bestaande situatie of van de bijzonderheden van de regionale markt. In 2011 werden binnen de afdeling Business Information Support tal van projecten opgestart of verder uitgewerkt: Project in de verkennende fase: Disaster Recovery Plan Om bij ernstig falen de hinder voor de gebruikers zoveel mogelijk te beperken, wil Indaver haar Disaster Recovery Plan verbeteren. ICT onderzoekt de beste oplossing, van een oplossing in de hardware tot een cloud-oplossing. Projecten in realisatiefase Het samenwerkingsplatform moss wordt uitgebreid naar de andere regio’s. In Nederland en Ierland zijn eerst Human Resources en Quality, Environment, Safety & Health aan de beurt, vervolgens wordt de rest ingeschakeld in 2013.

Met de reporting Tool kan Indaver binnenkort de rapportering van financiële en S&M-gegevens voor de volledige groep uniform en overzichtelijk bijeenbrengen. Dit instrument kan uit verschillende ERP-systemen de data lezen en aanbieden in een vergelijkend rapport. De employee referral Tool is een cloud-toepassing voor rekrutering en selectie. Met dit instrument kan Indaver onder meer vacatures posten en spontane sollicitaties bewaren. Het wordt al gebruikt in België en in 2012 uitgebreid naar Ierland en Nederland. Duitsland wordt voorbereid. Identity and Access Management Het gecentraliseerde ‘Identity and Access Management’ (IAM) voor interne en externe gebruikers stuurt de veilige toegang tot applicaties en gegevens. Het nieuwe systeem moet ervoor zorgen dat het gebruikersbeheer van ICT-toepassingen eenvoudiger en overzichtelijker wordt: iedere medewerker krijgt op basis van zijn of haar plaats in het organigram automatisch bevoegdheden voor directories en applicaties. Trouw aan onze basisfilosofie ‘open in woord en daad’ geldt het principe ‘open but restricted if necessary’. We streven dus naar een maximale toegang tot applicaties.

■■ internationale competentiecentra stimuleren kennisuitwisseling Kennisdelen helpt Indaver om een kwaliteitsvolle dienstverlening uit te bouwen en om continu te verbeteren en te innoveren. Kennis uitwisselen zit ingebakken in haar organisatie. Naast de bestaande regionale structuren heeft Indaver nu ook een aantal International Operational Competence Centers (IOCC) opgericht rond specifieke domeinen: verbranding van gevaarlijke afvalstoffen, afval en energie, behandeling van residu’s, transferstations en logistiek, en de internationale afvalstoffenwetgeving. Specialisten rond deze thema’s uit de verschillende regio’s komen geregeld samen. Om kennis uit te wisselen, maar evengoed om te zien waar het beter kan of hoe Indaver bepaalde noden praktisch kan invullen. Het einddoel is duidelijk: operational excellence in alle activiteiten.

■■ beheer van externe outlets Outletmanagement Trouw aan haar kernwaarde ‘continue verbetering’ zoekt Indaver altijd de ecologisch en economisch meest verantwoorde oplossing voor afvalverwerking, zowel voor industriële klanten (Total Waste Management) als voor openbare besturen (Public waste PartnershipS). Daarbij zijn twee scenario’s mogelijk: verwerking in eigen installaties of in installaties van derden, de zogeheten outlets. Indaver heeft momenteel in Europa een netwerk van ongeveer 300 externe outlets, gaande van zeer kleine, specifieke installaties (waaronder reinigen en herstellen van vaten en

grote plastic containers) tot zeer grote, geïntegreerde ondernemingen (waaronder meeverbrandingsinstallaties met bijbehorende voorbehandelingsplatformen). Er zijn verschillende redenen om te kiezen voor verwerking bij derden: ■■ Het externe centrum heeft een meer aangewezen verwerkingstechnologie, bijvoorbeeld voor de verwerking van gasflessen, reinigen en herstellen van vaten of de regeneratie van actief kool. ■■ Om de transportkosten te drukken werkt Indaver soms samen met lokale, externe centra. Dat is bijvoorbeeld het geval voor de lokale verwerking van bepaalde buitenlandse afvalstromen. ■■ Een extern centrum kan als back-up dienen bij onderhoudswerken aan Indaver-installaties. Op die manier vermijdt Indaver dat de aan- en afvoer van reguliere afvalstoffen wordt verstoord. 36

met een outlet om onder alle omstandigheden een correcte verwerking van de afvalstromen te garanderen. Verwerking bij externe outlets Met haar Total Waste Management biedt Indaver haar klanten een oplossing voor al hun afval. De verwerking bij externe outlets is complementair met de verwerking in Indaverinstallaties. Onderstaande grafiek geeft een overzicht van de verdeling volgens bestemming.

Verwerkingspallet bij externe outlets Disposal (37 %)

Externe audit: nieuwe Approval Teams De leidraad bij deze audits is een checklist die voortdurend bijgewerkt en verfijnd wordt. Het auditteam gaat na wat er precies gebeurt met de afvalstoffen, zowel fysiek als administratief. Hoe gedetailleerd de audit is en hoe hij verloopt, hangt af van het type afvalstof en de verwachtingen van de klant. Full compliance is steeds het uitgangspunt. Het Approval Team, samengesteld uit experten in verschillende domeinen, keurt de centra goed. In 2011 zijn zowel voor de vier Indaver-regio’s als voor de Indaver Groep Approval Teams opgericht. Het Internationaal A-Team organiseert, audit en beoordeelt outlets die door minstens 2 verschillende Indaver-regio’s worden gebruikt. De lokale ATeams beperken zich tot de outlets in de eigen regio, als die alleen door die regio worden gebruikt. In 2011 zijn in totaal 38 externe outlets in Europa doorgelicht; ongeveer de helft op initiatief van Indaver, de andere helft op verzoek van een klant. Bij de planning van de audits houden we rekening met de risico-evaluatie en de afgevoerde hoeveelheden. In een beperkt aantal gevallen hebben de A-Teams voorwaarden opgelegd voor de samenwerking

1% 5%

5%

3%

Recovery (63 %)

5% 4%

Bij aanvragen om de afvalstoffen bij derden te verwerken gebruikt Indaver het auditingprogramma als leidraad. Zo kan ze nagaan of de verwerking in het externe centrum gebeurt volgens de ‘Codes van goede praktijk voor duurzaam afvalbeheer’ van Indaver. Trading vraagt om audits Dankzij het outletmanagement groeit onze tradingactiviteit gestaag. Om onze klanten full compliance te garanderen zijn betrouwbare partners uitermate belangrijk. Indaver garandeert dat de verwerking ook bij derden milieuveilig gebeurt, volgens de geldende wetgeving. Indaver heeft daarom een extern auditsysteem uitgewerkt om de externe centra te controleren.

1%

18 % 25 % 8%

25 %

Recovery (63 %)

totaal in ton: 652 229

hoofdgebruik als brandstof of een andere wijze van energieopwekking

33 842

Terugwinning van oplosmiddelen

14 329

recycling/terugwinning van organische stoffen

52 724

recycling/terugwinning van metalen en metaalverbindingen

45 897

recycling/terugwinning van andere anorganische stoffen

250 612

overige recovery

254 824

Disposal (37 %) verbranding deponie

totaal in ton: 366 480 77 190 178 712

biologische behandeling

46 315

fysicochemische behandeling

11 929

overige

52 334

Trading naar externe outlets hoeveelheden per land (in ton)

2011

België

176 487

Nederland

249 678

Ierland Duitsland Italië Portugal

Totaal

56 624 486 959 46 779 2 182

1 018 709


3. proCessen

37

rEaLIsatIEs En proJEctEn ■■ onderzoek en ontwikkeling Benchmarking draaitrommelovens Indaver heeft draaitrommelovens in Antwerpen, Hamburg en Biebesheim. Deze draaitrommelovens verschillen sterk van elkaar en worden ook niet op dezelfde manier geëxploiteerd. Indaver maakt detailvergelijkingen tussen de ovens. Op basis daarvan gaan we na of de goede praktijken van de ene installatie dezelfde resultaten opleveren in andere installaties. Deze vergelijking gebeurt voortaan door het International Operational Competence Center Special Waste Incineration (IOCC-SWI), dat in april van start is gegaan. In het IOCC-SWI brengen Antwerpen, Hamburg en Biebesheim hun medewerkers uit diverse disciplines zoals engineering, labo, onderhoud en planning & sales om de drie maanden samen om ‘Best Practice’-projecten uit te voeren. Op die manier bundelen ze hun kennis om problemen op te lossen. Waste-to-waste inzet van residu’s Indaver verwerkt industriële anorganische afvalstoffen milieuveilig in haar fysicochemische installaties. De solidificatie-eenheid (fysicochemie 2) zet niet-steekvaste, pasteuse afvalstoffen om in stortbaar materiaal door reagentia, bindmiddelen en vulstoffen toe te voegen en alles te mengen. Zo moeten we geen primaire grondstoffen inzetten omdat we residu’s uit industriële processen maximaal hergebruiken. In 2011 konden we op die manier 7 700 ton cement als primaire grondstof uitsparen.

Verder gebruiken we op Fysicochemie 1 voor vloeibare afvalstoffen en voor de waterzuivering afvalzuren in de plaats van ijzertrichloride, wat nog eens ongeveer 1 000 ton grondstoffen bespaart. Tegen het einde van 2012 gaat Indaver ook nog ongeveer 1 000 ton ongebluste kalk vervangen door een afvalstof op FC1. De ideale mouw voor wervelbedovens Indaver heeft haar zoektocht naar een nieuwe filtermouw voor de ontstoffingsfilter van haar wervelbedovens afgerond. Daarbij heeft ze een vernieuwende integrale aanpak toegepast. We hebben overlegd met alle betrokkenen – filtermouwleveranciers, installatiebouwers, leveranciers van grondstoffen, academische wereld – over de filtermouwen en over hun toepassing – filterkooien, reinigingssysteem, residusamenstelling en granulometrie. We hebben verschillende filtermouwen ingebouwd voor grootschalige testen over drie jaar. Die testen zijn eind 2011 afgerond. Bij de volgende vernieuwing kopen we de meest geschikte filtermouw aan. Onderzoek luchtvoorverwarming ROx Indaver bekijkt hoe ze de verbrandingslucht in de roosterovens kan voorverwarmen met stoom uit de installatie om zo de gemiddelde capaciteit van de ovens te verhogen. Als er in de ovens afval zit met een lagere calorische waarde draaien ze namelijk niet meer op volle capaciteit. Door warme lucht toe te voegen worden die schommelingen opvangen en wordt een stabiele verbranding verkregen.

Van plan naar werkelijkheid

38

WASTE-TO-ENERGY IN MEATH, IERLAND

Drie jaar na de eerste spadesteek is vorig jaar de bouw van de nieuwe Waste-to-Energy-installatie in het Ierse Meath afgerond. In september kreeg deze verbrandingsinstallatie met energierecuperatie haar eerste lading huishoudelijk afval te verwerken. Het project past perfect in de Wasteto-Energy-strategie van Indaver. Met de nieuwe installatie verwerkt Indaver onder meer bio-afbreekbaar en gemeentelijk afval dat tot nu toe gestort werd. Ze heeft een jaarlijkse capaciteit van 200 000 ton. Een turbine van 20 MWh zal jaarlijks genoeg elektriciteit produceren voor 20 000 huishoudens. Zoals steeds nam Indaver voor de inplanting van deze installatie enkele basisprincipes in acht.

Open communicatie Meath is Ierlands eerste Waste-toEnergy-installatie. Indaver Ireland doet dan ook inspanningen om omwonenden en publieke opinie een realistisch beeld te geven van wat de installatie doet. Ze heeft de deuren opengegooid voor iedereen met interesse. Er is een bezoekerscentrum in het hoofdgebouw op de site, waar stalen van residu, gerecupereerde metalen en de verschillende soorten afval die de installatie verwerkt, worden getoond.

Lokale banen, lokale bedrijven Indaver probeert steeds zoveel mogelijk personeel en contracten te betrekken uit de lokale gemeenschap. Omdat dit de eerste Waste-to-Energy-installatie in Ierland is, moest Indaver ook expertise en leveranciers in het buitenland aanspreken om van Meath de milieuveiligste en efficiëntste installatie te maken. Waar mogelijk hebben we echter bedrijven uit de lokale gemeenschap en de rest van Ierland gebruikt voor bevoorrading en diensten. Indaver Ireland heeft ook lokaal gezocht naar de personeelsleden voor de installatie in Meath. We kregen meer dan 850 sollicitaties voor de verschillende functies, waaronder operatoren, ploegleiders en ingenieurs. Van de 35 mensen die uiteindelijk zijn aangeworven, is 60 procent uit County Meath, met 20 procent uit de onmiddellijke omgeving van Duleek, waar de site is.

Intensieve opleiding De nieuwe personeelsleden kregen een intensieve opleiding om hen voor te bereiden op de opstart van de installatie. Een essentieel onderdeel daarvan was ervaring opdoen op de werkvloer, in een actieve installatie dus. De Ierse medewerkers zijn enkele keren naar België gereisd om er aan de zijde van collega’s

in een van de installaties van Indaver te werken. Belgische collega’s kwamen naar Meath voor de opstart, zodat ervaren operatoren op de site aanwezig waren.

Continue verbetering In september 2011 kreeg de Waste-toEnergy-installatie van Meath de eerste lading huishoudelijk afval te verwerken, een plechtig moment voor de werknemers die de opstart al lang aan het voorbereiden waren, en voor het projectteam dat de bouw van de installatie begeleid heeft sinds de bouwaanvraag in 2000, en dat in de loop der jaren veel hordes heeft moeten nemen. Nu de installatie volop draait, is er ruimte om de werking ervan te verfijnen.

Impact op de omgeving Het noordoosten van Ierland is de enige regio van het land die nu de duurzame infrastructuur in huis heeft om aan geïntegreerd afvalbeheer te doen. De Waste-to-Energy-installatie in Meath was het laatste stukje van deze puzzel. Dit maakt deze regio aantrekkelijker voor industrie en bedrijven, aangezien ze nu een oplossing biedt voor de meeste afvalstromen en dit tegen een kostenefficiënte prijs en in regel met de Europese en de nationale wetgeving en reglementering.


3. proCessen

39

Verder onderzoek naar zandbed wervelbedovens De wervelbedovens hebben soms af te rekenen met onverwachte stilstand door ‘brokvorming’. Daardoor werkt het zandbed niet meer. Een thesis aan het departement Chemische Ingenieurstechnieken van de KU Leuven heeft de oorzaken van dit complexe probleem in kaart gebracht, met het oog op verbeteringsprojecten. De thesis is afgerond, maar er is nog aanvullend onderzoek nodig naar diverse oplossingen.

Daarnaast werd een oplossing gezocht voor het luchtoverschot in de trommeloven van Indaver Medical Services in Leuven, met de bedoeling om dit ook toe te passen in de nieuwe MediPower-installatie in Antwerpen. Via testen is een nieuwe verbrandingsregeling ontwikkeld waardoor de hoeveelheid lucht in de trommel beter verdeeld wordt en de temperatuur stabieler blijft.

Studiewerk naar meer energie-efficiëntie In 2011 deed Indaver onderzoek naar warmterecuperatie in de gaswassing van de wervelbedovens. Ze vond twee mogelijkheden. Zeer rendabel is het energieverbruik voor rookgasheropwarming vermijden. De huidige warmtewisselaar kunnen we hergebruiken door hem op een andere locatie in te zetten als recuperator.

Ierland: Invoering SAP met minimale hinder Met de hulp van Belgische collega’s draaide Indaver Ireland meer dan 5 000 werkuren om SAP voor afvalstromen in te voeren op 1 maart 2011. Indaver Ireland heeft zo de sprong gewaagd van het bestaande IT-systeem ‘Tracker’ naar SAP voor het beheer, de opsporing en de facturatie van afvalstromen. Tijdens deze overgangsfase is Indaver Ireland de kwaliteit van de dienstverlening blijven garanderen. De switch werd degelijk gepland en voorbereid, maar systemen omgooien is nooit gemakkelijk. Het Indaver Business Support Team helpt deze belangrijke administratieve ommezwaai te stroomlijnen.

Optimaliseren MediPower Onderzoekers hebben een ‘feed forward voedingssysteem’ ontwikkeld. Tot nu toe moest afval toegevoegd worden tot de nodige hoeveelheid stoom gegenereerd werd. Met het nieuwe project wordt op voorhand bepaald hoeveel afvalvaten nodig zijn voor de vereiste hoeveelheid stoom en worden die automatisch ingevoerd.

■■ projecten in realisatiefase

“

Indaver zoekt voortdurend naar nog nieuwere en betere technieken.

de installatie van medipower in antwerpen staat in voor de verwerking van medisch afval.

”

AFVAL ALS ENERGIE Bij de verbranding van afval wekt Indaver energie op die ze gebruikt voor de eigen installaties of die ze aan derden levert. Landen met een goed uitgebouwde Waste-to-Energy-infrastructuur scoren eveneens uitstekend voor recyclage. Ook Ierland, waar in Meath de nieuwe Waste-toEnergy-installatie, een verbrandingsinstallatie met energierecuperatie, begon te draaien, gaat die weg op.

4. RESULTATEN NAAR OMGEVING Minimale impact op de omgeving, maximale valorisatie van materialen en energie indaver wil de impact van haar activiteiten op mens en milieu zo klein mogelijk houden. We investeren in nieuwe technologieën en methodes om onze emissies naar lucht, water en bodem nog te beperken en onze ecologische voetafdruk te verkleinen. maar we gaan nog verder. de valorisatie van materialen en energie wordt steeds belangrijker in onze kernactiviteiten. We beschikken over installaties voor de recyclage van pmd, biomassa, papier en plastics, solventen, zoutzuur en lampen. We produceren ook steeds meer energie bij de verwerking van afval. 42

MInIMaLE IMpact op DE oMGEVInG Dit hoofdstuk brengt de impact van de Indaver-activiteiten op de omgeving in kaart. Voor elk milieuaspect – lucht, water en bodem – bespreken we de resultaten van de relevantste installaties op onze sites. Voor onze resultaten voor lucht bespreken we de thermische verwerkingsinstallaties op basis van de verbrandingstechnologie. De roosterovens in België, de draaitrommelovens in België en Duitsland en de wervelbedovens in België komen aan bod. De resultaten van de verwerkingsinstallatie van Indaver Medical Services in Leuven en AROC in IJmuiden staan op onze website.

“

We rapporteren over de resultaten van de installaties onder normale omstandigheden. Eventuele accidentele emissies of lozingen bespreken we apart. Om geurhinder te voorkomen werden voor de composteringsinstallaties specifieke maatregelen getroffen. Deze maatregelen bleken ook in 2011 voldoende effectief. Bij de bespreking van de impact van onze activiteiten op omgevingswater geven we een overzicht van de lozingsresultaten van de site Antwerpen. Deze site neemt bij Indaver immers het overgrote geloosde debiet voor haar rekening. In het luik over de impact op de bodem geven we een overzicht van de technische en proceduriële maatregelen om de kwaliteit van de bodem op Indaver-sites te vrijwaren.

Indaver investeert in methodes en technologieën om haar ecologische voetafdruk te verkleinen.

”

In het onderdeel over duurzaam materialen- en energiebeheer focussen we op de valorisatie van materialen en de energiebalans van de thermische verwerkingsinstallaties.


4. resulTaTen naar omgeving

43

LucHt Om impact en resultaten te kwantificeren geven we van onze relevante thermische verwerkingsinstallaties telkens de massabalans, een overzicht van de vuilvrachten en de prestaties ten opzichte van de daggemiddelde norm. Per installatie brengen we ook verslag uit van de dioxineresultaten. Alle resultaten werden geregistreerd met meetinstrumenten waarvan een extern, onafhankelijk labo de goede werking regelmatig bevestigt, zoals de wet voorschrijft. De relevante wetgeving voor respectievelijk Vlaanderen en Duitsland is VLAREM en de Verordnung über Verbrennungsanlagen für Abfälle und ähnliche brennbare Stoffe (17. BimSchV) & Technische Anleitung zur Reinhaltung der Luft (TA Luft). De geattesteerde meetapparatuur van de emissielaboratoria van de verschillende ovens produceert dagelijks duizenden meetresultaten. In Vlaanderen doet het LIMS-systeem (Laboratory Information Management System) de statistische verwerking van de data. In Duitsland staat het geautomatiseerde DURAG-systeem in voor de monitoring en het beheer van de data. De resultaten worden regelmatig geëvalueerd en zijn de basis voor verbeterings- en investeringsprojecten.

■■ massabalans De massabalans visualiseert elk thermisch proces. Aan de ‘in’-zijde bevindt zich de hoeveelheid hulpstoffen, water en energie die nodig is om de afvalstoffen efficiënt te verwerken. Aan de ‘uit’-zijde staan de hoeveelheid vaste reststoffen die overblijven na het proces, de hoeveelheid rookgassen die de schouwen uitstoten, de hoeveelheid afvalwater en de hoeveelheid energie die vrijkomt bij de verwerking.

■■ Vuilvrachten Vuilvrachten zijn de hoeveelheid verontreinigende componenten die de schoorstenen van de ovens per jaar uitstoten. We drukken de vuilvrachten uit in ton.

■■ prestaties ten opzichte van de daggemiddelde norm De stergrafieken geven de jaargemiddelde prestatie van de ovens weer ten opzichte van de daggemiddelde norm, tenzij anders bepaald in de milieuvergunning. Zo wordt bij de wervelbedovens een jaarnorm gehanteerd voor NOX. Voor elke vergunningsparameter liggen de resultaten ruim onder de wettelijke norm. Wanneer bij de berekening van de prestaties een van de waarden kleiner was dan de detectielimieten, werd het gemiddelde berekend op basis van de som van de absolute waarden boven de detectielimieten, gedeeld door het aantal metingen. Wanneer alle waarden kleiner waren dan de detectielimieten, geven we in de ster een waarde kleiner dan het gemiddelde van de detectielimieten.

■■ dioxines Dioxines zijn slechts in heel kleine concentraties aanwezig in de rookgassen. Voor de chemische analyse moeten grote gasvolumes bemonsterd worden en zijn geavanceerde technieken nodig. We maken een onderscheid tussen een discontinue meting en een continue bemonstering met tweewekelijkse analyse. Discontinue meting en continue bemonstering Een discontinue meting geeft een representatief beeld van de dioxine-uitstoot op een bepaald ogenblik tijdens de bedrijfsvoering. In België moeten de dioxines twee keer per jaar door een erkend laboratorium gemeten worden. Bij de continue bemonstering worden de dioxines in de rookgassen gedurende veertien dagen bemonsterd en bepaald. Dit geeft een representatief beeld van de gemiddelde dioxineuitstoot over een langere periode. In Duitsland gebeuren, in overeenstemming met de lokale wetgeving, discontinue metingen.

■■ overzicht resultaten per installatie Op de volgende pagina’s worden de resultaten voorgesteld van de draaitrommelovens in Antwerpen (België), Biebesheim en Hamburg (Duitsland) en van de roosterovens en wervelbedovens in Doel (België).

draaitrommelovens antwerpen massabalans in

uiT

Afvalstoffen (*)

Emissies lucht

116 667 ton

Rookgassen

Energie Stookolie

Energie

740 ton

Afvalolie (*)

1 517 ton

Stoom

Energie

162 889 GJ

Elektriciteit

Afvalwater

Hulpstoffen oven

Bodemassen (incl. schroot)

Hulpstoffen rookgasreiniging 1 111 ton

NaOH

2 528 ton

Adsorbent voor dioxines en zware metalen

44

146 467 m³

Restproducten

5 205 ton

CaO-ongebluste kalk

822 755 GJ

Emissie water

19 973 MWh

Pelsmateriaal (KSP, zand, glas) (*)

743 623 298 Nm³

21 303 ton

Vlieg- en ketelassen

4 311 ton

Residu’s AWZ

5 530 ton

77 ton

DeNOx reagens

200 ton

Hulpstoffen AWZ Reagentia AWZ

413 ton

Water Leidingwater

180 000 m³

Grondwater

251 428 m³

Hergebruikt water

126 955 m³

Gedemineraliseerd water

(*) 116 667 + 1 517 + 5 205 = 123 389

54 336 m³

prestaties tov emissiegrenswaarde Stof 10 mg/Nm

dioxinemetingen

CO 50 mg/Nm

3

0,140

3

Vuilvrachten (in ton)

Concentratie (ng TEQ/Nm3)

Stof

0,120

Metalen* 0,5 mg/Nm

0,5

TOC 10 mg/Nm

17,1

mg/Nm3

3

0,03

1

mg/Nm3

Hg 0,05 mg/Nm

0,080

mg/Nm3

0,060

0,1

0,001

HCl 10 mg/Nm

mg/Nm3

mg/Nm3

3

0,010 mg/Nm3

0,100

3

mg/Nm3

3

1,3

123,5

12

TOC

0,7

HCl

0,05

SO2

0,9

NOx

95

Hg Metalen*

0,020

mg/Nm3

CO

Cd, Tl

0,040

0,4

0,008 0,0004 0,02

mg/Nm3

Cd, Tl 0,05 mg/Nm

0,000

SO2

50 mg/Nm

3

NOx 200 mg/Nm

2008

2009

Draaitrommelovens continu Draaitrommelovens discontinu

2010

2011

Emissiegrens

3

daggemiddelde norm tenzij anders vermeld in milieuvergunning prestaties 2011 *

2007

3

metalen: som van sb, as, pb, Cr, Co, Cu, mn, ni, v, sn

Vuilvracht dioxines = 2,4 mg TEQ (in normale omstandigheden)

* metalen: som van sb, as, pb, Cr, Co, Cu, mn, ni, v, sn

Hoeveelheid vuilvrachten van verontreinigende componenten (in ton)

INDAVER GROEP DUURZAAMHEIDSRAPPORT 2011

4. RESULTATEN NAAR OMGEVING

45

Draaitrommelovens Hamburg Massabalans IN

UIT

Afvalstoffen (*) Energie

Emissies lucht

134 335 ton

Rookgassen

Stookolie

Energie

237 ton

Afvalolie/-solvent (*)

6 103 ton

Stoom

Energie

422 700 GJ

Elektriciteit

815 556 437 Nm3

1 273 327 GJ

Emissie water

22 273 MWh

Afvalwater

Hulpstoffen rookgasreiniging

11 860 m3

Restproducten

Kalksteen

723 ton


493 ton

Vlieg- en ketelassen

4 147 ton

DeNOx reagens

224 ton

Gips

1 126 ton

Residu’s AWZ

1 150 ton

Water

Bodemassen (incl. schroot)

Leidingwater

44 216 ton

3 556 m3

Kanaalwater

233 356 m3

Regen- en proceswater

21 960 m3


18 008 m3

(*) 134 335 + 6 103 = 140 438

Prestaties tov emissiegrenswaarde Stof 10 mg/Nm

Dioxinemetingen

CO 50 mg/Nm

3

0,140

3



0,120

Metalen* 0,5 mg/Nm

0,6

3

mg/Nm3

0,07

0,100

3

mg/Nm3

0,2

mg/Nm3

Hg 0,03 mg/Nm

TOC 10 mg/Nm

7,6

0,080

mg/Nm3

0,001

0,060

0,2

mg/Nm3

HCl

mg/Nm3

10 mg/Nm

3

3

0,5

0,0012 mg/Nm3

Cd, Tl 0,05 mg/Nm

77,3

mg/Nm3

0,000

SO2

50 mg/Nm

3

CO

8,15

TOC

0,45

HCl

0,16

SO2

0,62

NOx

62,13

Hg 0,009 0,007 0,005 0,007 0,002 2009

2010

0,015

Metalen*

0,009 0,0012 0,059

2011

3

NOx 200 mg/Nm

Draaitrommeloven 1 Draaitrommeloven 2

Emissiegrens

3

Daggemiddelde norm tenzij anders vermeld in milieuvergunning Prestaties 2011 *

0,75

Cd, Tl

0,040 0,020

mg/Nm3

Stof

Metalen: som van Sb, As, Pb, Cr, Co, Cu, Mn, Ni, V, Sn

Vuilvracht dioxines = 8,7 mg TEQ

* Metalen: som van Sb, As, Pb, Cr, Co, Cu, Mn, Ni, V, Sn


draaitrommelovens biebesheim massabalans in

uiT

Afvalstoffen (*) Energie

Emissies lucht

112 504 ton

Stookolie

Energie

270 ton

Aardgas

85 000 m³

Afvalolie/-solvent (*)

3 368 ton

Elektriciteit

174 ton

Na -sulfide / -polysulfide

458 ton

DeNOx reagens

142 ton

Water

767 877 GJ

Afvalwater

27 328 m³

Restproducten

4 434 ton


Emissie water

23 858 MWh

NaOH

517 764 212 Nm³

Energie

Hulpstoffen rookgasreiniging

46

Rookgassen

Bodemassen (incl. schroot) Vlieg- en ketelassen

25 134 ton 6 599 ton

Leidingwater

7 852 m³

Grondwater

116 427 m³

Proceswater

16 143 m³


23 099 m³

(*)112,504 + 3,368 = 115 872


dioxinemetingen

CO 50 mg/Nm

3

0,140

3



0,120

Metalen* 0,5 mg/Nm

mg/Nm3

3

mg/Nm

0,06

0,100

3

3

1,2

mg/Nm3

Hg 0,03 mg/Nm

TOC 10 mg/Nm

14,7

0,4

0,080

mg/Nm3

0,060

0,3

0,001

HCl

mg/Nm3

mg/Nm3

10 mg/Nm

3

3

0,002 mg/Nm3

Cd, Tl 0,05 mg/Nm

1,8

mg/Nm3

0,000

SO2

50 mg/Nm

3

CO

7,51

TOC

0,59

HCl

0,14

SO2

0,9

NOx

71,62

Hg 0,0173

Metalen*

0,001 0,0007 0,03

<0,001 <0,001 0,0003 0,0004 0,0013 2009

2010

2011

3

NOx 200 mg/Nm

Draaitrommeloven 1 Draaitrommeloven 2

Emissiegrens

3


0,18

Cd, Tl

0,040 0,020

mg/Nm3

138,4

Stof







47

roosterovens doel massabalans in

uiT

Afvalstoffen

Emissies lucht

383 348 ton

Rookgassen

Energie Stookolie

Energie

743 ton

Stoom

176 617 GJ

Elektriciteit

Energie

30 074 MWh

Hulpstoffen

3 165 927 GJ

Emissie water

Afvalwater

Ongebluste kalk

1 703ton

Kalksteen

2 584 ton

0 m³

Restproducten Bodemassen (*)

87 535 ton


211 ton

Ketelassen

7 060 ton

DeNOx reagens

817 ton

Rookgasreinigingsresidu

9 687 ton

Gips

1 167 ton

Water

Leidingwater

192 501 m³

Regenwater

35 605 m³

13

(*) samenstelling bodemassen ( %):

■ ferro fractie ■ non-ferro fractie ■ zwak magnetische fractie ■ granulaat 6-50 mm ■ granulaat 2-6 mm ■ zandfractie 0,67-2 mm ■ filterkoek/ slibfractie < 0,67 mm ■ restfractie


0,140

3

2 4

2

14

4 21 21

19

13

13 14

19

13



0,120

Metalen* 0,5 mg/Nm

1,2

3

mg/Nm3

3

mg/Nm3

1,0

0,01

mg/Nm3

mg/Nm3

Hg 0,05 mg/Nm

TOC 10 mg/Nm

10,6

0,0002

0,6

mg/Nm3

mg/Nm3

3

3

0,00009 mg/Nm3

Cd, Tl 0,05 mg/Nm

3,4

138,4 mg/Nm3

SO2 50 mg/Nm

3

2,5

CO

18

TOC

1,9

HCl

1,13

0,080

SO2

7,1

NOx

0,040

0,000

286

Cd, Tl

0,001

Hg Metalen

0,020

mg/Nm3

Stof

0,100

0,060

HCl 10 mg/Nm

14

14

dioxinemetingen

CO 50 mg/Nm

3

2007

2008

2009

2010

0,0006 *

0,02

2011

3

NOx 200 mg/Nm

Roosterovens continu Roosterovens discontinu

Emissiegrens

3


2 022 849 900 Nm³





Wervelbedovens doel massabalans in

uiT

Afvalstoffen

Emissie lucht

559 870 ton

Rookgassen

Energie Stookolie

Energie

658 ton

Stoom

103 537 GJ

Elektriciteit

Energie

78 098 MWh

3 763 274 GJ

Emissie water

Hulpstoffen rookgasreiniging

Afvalwater

Ongebluste kalk

9 728 ton

NaOH

669 ton


483 ton

DeNOx reagens

0 m³

Restproducten Bodemassen

1 209 ton

31 966 ton

Elektrofilter- en ketelassen

76 076 ton

Rookgasreinigingsresidu

15 857 ton

Schroot ovenkwaliteit

Hulpstoffen ovens

48

2 574 275 476 Nm³

Zand

Schroot uit voorbehandeling

4 647 ton

1 812 ton 15 429 ton

Water Leidingwater

250 332 m³

Regenwater hergebruik

6 895 m³


dioxinemetingen

CO 50 mg/Nm

3

0,140

3



Stof

0,120

Metalen* 0,5 mg/Nm

mg/Nm3

0,100

3

mg/Nm3

1,0

0,06

0,080

mg/Nm3

mg/Nm3

Hg 0,05 mg/Nm

TOC 10 mg/Nm

14,4

0,6

3

0,060

0,1

0,005

HCl

mg/Nm3

mg/Nm3

10 mg/Nm

3

3

<0,021 mg/Nm3

2,7

92

mg/Nm

2,6

HCl

0,28

SO2

6,9

NOx

238

Metalen*

0,051 0,0140 0,27

3

Cd, Tl 0,05 mg/Nm

0,000

SO2

50 mg/Nm

3

3

NOx 125 mg/Nm

2007

2008

2009

Wervelbedovens continu Wervelbedovens discontinu

2010

daggemiddelde norm tenzij anders vermeld in milieuvergunning prestaties 2011 metalen: som van sb, as, pb, Cr, Co, Cu, mn, ni, v, sn

2011

Emissiegrens

3

*

36

TOC

Hg

0,020

mg/Nm3

CO

Cd, Tl

0,040

1,6






49

WatEr Bij de bespreking van de resultaten voor water beperken we ons tot de 5 sites met de grootste behoefte aan water: Antwerpen en Doel in België, IJmuiden in Nederland en Hamburg en Biebesheim in Duitsland.

■■ Waterverbruik Bij haar verwerkingsprocessen verbruikt Indaver water van diverse oorsprong. Naast primaire bronnen zoals leidingwater, oppervlaktewater en opgepompt grondwater investeert Indaver ook in het hergebruik van (afval)waterstromen, zogenaamd secundair water. De volgende grafieken geven een overzicht van het primair en secundair waterverbruik. primair waterverbruik is het verbruik van water uit diverse primaire waterbronnen. Het betreft leidingwater, grondwater opgepompt met behulp van grondwaterwinningsputten of oppervlaktewater (rivier-of kanaalwater). Het hogere waterverbruik van de site Antwerpen ten opzichte van de sites Hamburg en Biebesheim komt vooral door het verschil in het type natte gaswassing en in de aangeleverde afvalstoffen van de draaitrommelovens.

■■ hergebruik van water Indaver springt spaarzaam en rationeel om met water en probeert dus zo weinig mogelijk water uit primaire bron-

nen te verbruiken. Daarbij maakt ze maximaal gebruik van secundair water. Het gaat hier om selectief opgevangen regenwater van daken, wegennetten en verharde terreinen, alsook van afvalwater van de eigen verwerkingsinstallaties om aan de waterbehoefte van haar installaties te voldoen, indien de kwaliteit van het hergebruikte water hiervoor volstaat. Vooral site antwerpen leverde de afgelopen jaren zware inspanningen voor hergebruik. Zo werd in 2011 circa 166 000 m³ water hergebruikt, ongeveer 20 % van de totale behoefte. Enerzijds wordt potentieel verontreinigd regenwater uit riool Noord gebufferd in de regenwatertank om daarna als proceswater voor de draaitrommelovens te dienen. Tevens wordt het spoelwater van de dioxinefilters hergebruikt in de gaswassing van de draaitrommelovens. De fysicochemische installatie FC2 heeft een 100 % Wasteto-Waste-aanpak. Hier wordt enkel intern afvalwater gebruikt om de waterbehoefte van de installatie te dekken. Het betreft meer specifiek perkolaat van de deponie na voorbehandeling, potentieel verontreinigd regenwater (zone FC2) en effluent van de waterzuiveringsinstallatie van de draaitrommelovens.

Waterverbruik per site primair waterverbruik

700 000 650 000 600 000

grondwater leidingwater

550 000

242 818 m3

500 000 450 000

oppervlaktewater

400 000

gedemineraliseerd water

350 000 300 000

507 853 m3

250 000 200 000

419 047 m3

Gedemin. water 126 m3

233 356 m3

100 000

Antwerpen

Doel

IJmuiden

Hamburg

Biebesheim

200 000 150 000 100 000

secundair water

116 427 m3

103 442 m3

50 000

hergebruik van water

Leidingwater 7 852 m3

Leidingwater 750 m3

150 000

0

3 556 m3

166 382 m3

50 000 0

42 494 m3

Antwerpen

Doel

100 614 m3 39 968 m3

IJmuiden

Hamburg

16 143 m3

Biebesheim

IJmuiden vult 65 % van de waterbehoefte in met het spoelwater van Tata Steel. Site Doel zet het opgevangen dakregenwater in als proceswater in de verbrandingsinstallaties. In Biebesheim wordt het effluent van de emulsiebrekingsinstallatie (ESP) ingezet als proceswater in de draaitrommelovens voor het koelen van de ovenslakken en voor de schoonmaak van het wagenpark. In Hamburg wordt water uit het reductiereservoir (gereinigd afvalwater uit de scheidingsinstallatie plus regenwater) gebruikt als proceswater in de verbrandingsinstallatie. Daarnaast wordt het stoomcondensaat (afkomstig uit de levering van stoom aan het warmtedistributienet van Hamburg) hergebruikt in de draaitrommelovens.

In ijmuiden is slechts een beperkt gedeelte van de geloosde hoeveelheden afvalwater afkomstig van de zoutzuurregeneratie-eenheid van AROC. Het overgrote deel is afkomstig van de andere Tata Steel-installaties op de site. Het afvalwater van de vestigingen hamburg en biebesheim wordt via leidingen afgevoerd naar gemeentelijke of – in het geval van Biebesheim – industriële waterzuiveringsinstallaties. Indaver Deutschland controleert regelmatig of het aangeleverde afvalwater aan de gevraagde kwaliteitseisen voldoet.

■■ lozing van (afval)water

50

“ ”

Site doel heeft een nullozer-statuut. Dit betekent dat enkel sanitair en niet-verontreinigd regenwater mag worden geloosd. In 2011 noteerden we voor Doel een lozing van 4 170 m³ berekend op basis van 139 medewerkers (30 m³/ medewerker/jaar).

Indaver springt spaarzaam om met water.

In antwerpen werd in 2011 642 629 m³ geloosd in het oppervlaktewater van de Schelde, na zuivering in de eigen waterzuiveringsinstallatie.

lozing site antwerpen

Geloosde vuilvracht site antwerpen

concentraties – 24u-gemiddelde norm

Vuilvracht (in ton) Zwevend stof

Totaal P 2 mg/l

Totaal N 40 mg/l

20,9

Co 0,05 mg/l

mg/l

Zwevend stof 60 mg/l

0,1 19,2 mg/l

mg/l

BOD 30 mg/l COD 160 mg/l

10,6 mg/l

91,6

0,001 Cd 0,01 mg/l

mg/l

mg/l

0,001

0,1

0,032

0,01

mg/l

mg/l

Sb 0,85 mg/l

0,01

0,96

mg/l

mg/l

Mn 1 mg/l

0,2

0,003

mg/l

0,0005 mg/l

Hg 0,02 mg/l

24u-gemiddelde norm prestaties 2011

Cu 0,4 mg/l

mg/l

mg/l

Mo 1,5 mg/l

Zn 2 mg/l

0,002

mg/l

mg/l

0,001 mg/l

Cr 0,4 mg/l

As 0,05 mg/l

Ni 0,4 mg/l

Pb 0,5 mg/l

2011 12,2

BOD

7,0

COD

57,2

Zn

0,04

Cu

0,004

Ni

0,005

Pb

0,002

As

0,0012

Cr

0,0005

Hg

0,0003

Mn

0,1

Mo

0,62

Sb

0,02

Cd

0,0006

Co

0,0006

Totaal N

13,0

Totaal P

0,1



51

BoDEM ■■ strikte naleving van wettelijke bepalingen De regelgeving voor bodemsanering verschilt sterk van regio tot regio. Voor de Belgische vestigingen van Indaver is het bodemdecreet van het Vlaams Gewest de basis voor de regelgeving. Maar ook Nederland, Duitsland en Ierland hebben hiervoor een specifieke wetgeving. Het spreekt voor zich dat Indaver op al haar sites strikt toeziet op de naleving van alle wettelijke bepalingen.

■■ preventie en procedures Indaver neemt zelf ook de nodige preventieve en technische maatregelen om het risico op bodem- en grondwatervervuiling te beperken. Zo gebeuren alle activiteiten op verhard terrein. Op risicolocaties wordt onder deze verharding een bijkomende bodemafscherming (bijvoorbeeld HDPE-folie) of een extra vloeistofdichte vloer geplaatst. Opslagtanks staan bovengronds, voorzien van een inkuiping en uitgerust met de nodige bewakings- en alarmsystemen. Regelmatige controles herleiden de risico’s tot een absoluut minimum; dankzij uitgewerkte procedures onderneemt Indaver snel de juiste acties.

■■ storten met oog voor de bodem Storten is de laatste optie bij afvalbeheer, maar het blijft noodzakelijk voor een aantal afvalstoffen dat niet nuttig toegepast of thermisch verwerkt kan worden. Indaver weegt altijd zorgvuldig af of er voor de afvalstoffen in kwestie geen andere, meer hoogwaardige opties voorhanden zijn. Pas als het antwoord daarop ‘nee’ is, zal ze storten. Voor de milieuveilige exploitatie van haar stortplaatsen controleert Indaver strikt of de bodem voldoende beschermd is tegen insijpeling van afvalstoffen. Ze waakt er ook over dat er voldoende financiële reserves zijn voor de eindafdekking en de nazorg wanneer de stortplaats niet langer gebruikt wordt. In België heeft Indaver twee stortplaatsen: Antwerpen en Doel.

■■ storten in nederland Indaver Nederland heeft op dit moment nog 2 stortplaatsen in gebruik voor afvalstoffen die alleen door storten nog doelmatig verwerkt kunnen worden. Dit zijn stortplaats Noord- en Midden-Zeeland in Nieuwdorp en afvalberging Derde Merwedehaven in Dordrecht. Vanaf januari 2013 is alleen de stortplaats in Zeeland nog in gebruik. Afvalberging Derde Merwedehaven wordt eind 2012, 5 jaar eerder dan gepland, gesloten op vraag van de omgeving. Na de sluiting krijgt de afvalberging een bovenafdichting, zodat ze recreatiegebied kan worden.

De locatie grenst namelijk aan het natuurgebied ‘de Biesbosch’. In 2011 heeft de afvalberging met het oog op haar sluiting al informatiebijeenkomsten georganiseerd voor de overheid en voor belanghebbenden, met uitleg over de mogelijke inrichting nadien.

■■ storten in duitsland Indaver Deutschland beheert in Billigheim een deponie voor gevaarlijk afval zoals reststoffen uit industriële afvalwaterbehandeling, gebruikt straalzand, verontreinigde grond en batterijen. De stortplaats, met een totaal volume van 930 000 m³, is sinds 1984 in gebruik en werd sindsdien voortdurend aangepast met de beste beschikbare technieken, waaronder meervoudige afdichting van ondergrond en oppervlakte. Het stort wordt veilig en milieuvriendelijk beheerd dankzij strikte controle en opvolging. In Nieder-Ofleiden beheert Indaver Deutschland een deponie van een industriële klant. Deze stortplaats wordt binnenkort gesloten. Indaver Deutschland doet de nazorg. Indaver Deutschland (HIM) is al meer dan 20 jaar actief in de duurzame bodemsanering van oude, vervuilde industriegronden. Tot nu toe werden al 134 saneringsprojecten afgerond, goed voor een oppervlakte van zo’n 5,2 miljoen m². In totaal werd ongeveer 570 miljoen euro geïnvesteerd, ongeveer 35 miljoen m³ grondwater gezuiverd, ongeveer 1,3 miljoen ton vervuilde grond afgegraven en vervangen door schone grond en ongeveer 4 200 ton verontreinigd materiaal verwijderd. Voor deze projecten kreeg Indaver Deutschland al twee internationale onderscheidingen.

preventieve maatregelen en regelmatige controles beperken het risico op bodemverontreiniging tot een absoluut minimum.

2

52

1

Continu op zoek naar nieuwe technologieën

STORTPLAATSEN VALORISEREN EN MILIEUVEILIGE SANERING

Recuperatie van biogas Door de vergisting van het organisch materiaal in de gestorte afvalstoffen ontstaat biogas om energie op te wekken. De twee stortplaatsen in Nederland zijn uitgerust met een stortgasonttrekkingsysteem en biogasmotoren. De totale hoeveelheid geproduceerde energie uit stortgas bedroeg in 2011 circa 125 240 GJ. Op de Hooge Maey in Antwerpen (België) wordt al sinds 2004 biogas gerecupereerd. Gasschachten en -leidingen halen het methaan uit de stortplaats. De elektriciteitsproductie steeg jaar na jaar – vandaag wekken al vier motoren energie op voor ongeveer 4 800 gezinnen. Indaver, die de deponie exploiteert, is continu op zoek naar nieuwe technologieën om het gas nog beter te recupereren. Zo vond ze een systeem waarbij wieken tot 30 meter diep fijnmazig worden ingebracht. Op die manier kan

het hele stort ontgast worden. In 2010 was er een proefopstelling op 1 hectare. Bij goede resultaten wordt de techniek uitgebreid naar de volledige oppervlakte.

Arsenicum in Wiesbaden: huwelijk tussen sanering en hernieuwbare energie Op het terrein van een voormalige anilinefabriek met fuchsinesmeltbad in Wiesbaden in Duitsland waren de grond en het grondwater door het gebruik van arsenicum en arseenzuren bij het productieproces ernstig vervuild. Om het terrein te saneren koos Indaver Deutschland na zorgvuldig onderzoek voor het afgraven en weer aanvullen van de grond, in combinatie met de langdurige bescherming van het grondwater. De afgegraven gedeelten (in totaal ongeveer 900 m² met 30 ton arsenicum) werden aangevuld met nietverontreinigde grond. Maar daar bleef

3

het niet bij. Indaver Deutschland maakte van de gelegenheid gebruik om een hernieuwbare energiebron aan te boren. In de bouwput voor de sanering werden aardwarmtekorven geplaatst om het grondwater onder het aardoppervlak geothermisch te exploiteren. De aardwarmtekorven werden geïntegreerd in het verwarmingssysteem van een naburig bedrijf. Zo levert de sanering winst op bedrijfseconomisch en ecologisch vlak op.

Foto’s: 1. Controle van de gasschachten 2. Deponie 3. Biogasmotoren Hooge Maey



IMpact op oMGEVInG: LoGIstIEkE VErBEtErInGEn ■■ efficiëntere routes

■■ efficiënt transport

In 2011 hebben Indaver Logistics, de logistieke dienstverlener voor niet-gevaarlijk afval, en Indaver Log+, de dienstverlener voor gevaarlijk afval, hun logistieke organisatie en wagenpark onder handen genomen. Om efficiëntere routes uit te stippelen hebben ze een nieuw GPS-systeem ingebouwd in hun vrachtwagens: truck navigation. Dit houdt rekening met de berijdbaarheid van wegen en de hoogte van bruggen.

In Vlaams-Brabant brengen ophaalwagens of containerwagens van Indaver Logistics het huishoudelijk afval (ongeveer 145 000 ton per jaar) naar 4 verschillende tussenopslagplaatsen. Daar wordt het afval in grote volumeopleggers (walking floors) geladen voor efficiënt transport. Dit gebeurt al zo sinds 2005, maar sinds juli 2011 voeren ze via deze overslagcentra 20 000 ton grofvuil extra per jaar af.

De vrachtwagens van Indaver Logistics kregen meteen ook een track-and-tracesysteem. Daarmee kunnen ze continu worden gevolgd. Onverwachte opdrachten kan Indaver Logistics meteen doorgeven aan een chauffeur op de baan, want aan de hand van het aantal kilometers kunnen ze zien wie het dichtst bij de laadplaats is. De vrachtwagens van Indaver Log+ krijgen dit systeem dit jaar.

Gezien de strakkere voorwaarden voor het ADR-afval dat Log+ ophaalt, door de risico’s verbonden aan het opslaan en verpakken ervan, wordt de tussenopslag tot een minimum beperkt. De meeste klanten proberen hun afvalstoffen optimaal op te bulken, zodat de schuifzeilopleggers of tankwagens van Log+ daar volgeladen kunnen worden. Ze kunnen met het afval dan meteen naar het verwerkingscentrum.

■■ opleiding chauffeurs

Wanneer een klant slechts een beperkte hoeveelheid afval laat ophalen, doet Indaver Log+ er alles aan om deze kleine partijen te combineren met andere deelzendingen (groupage). Zo optimaliseren we ritten, verbruiken onze vrachtwagens minder kilometers en stoten ze minder CO2 uit.

Indaver Logistics en Indaver Log+ staan erop dat hun chauffeurs op de hoogte zijn van de laatste wetswijzigingen voor de wegcode en de veiligheid, en dat ze mee zijn met organisatorische aanpassingen zoals de indeling van het containerpark of het onderhoud van vrachtwagens en containers. Daarom organiseerden ze in 2011 verschillende bijscholingen. Indaver Logistics en Indaver Log+ zorgden ook voor de wettelijk verplichte chauffeursopleiding vakbekwaamheid. Bij Log+ kregen chauffeurs ook al twee keer de cursus ecologisch en defensief rijden. Deze wordt geregeld herhaald voor nieuwe krachten. Hun chauffeurs worden ook gesensibiliseerd rond hun brandstofverbruik.

■■ energiezuinige voertuigen Indaver Logistics en Indaver Log+ vervangen systematisch hun oude vrachtwagens met Euro 2-motoren door nieuwe vrachtwagens met Euro 5-motoren. Die hebben een veel lagere uitstoot. In 2011 werden 4 vrachtwagens vervangen. Twee derde van de voertuigen van Logistics is nu uitgerust met minimaal een Euro 4-motor, en ook bij Log+ hebben op enkele uitzonderingen na alle vrachtwagens een Euro 4- en Euro 5-motor.

■■ ritten optimaliseren

met efficiëntere routes en energiezuinige voertuigen beperkt indaver de uitstoot.

53

■■ log+ Kallo Om het groter aandeel in de markt met Indaver Gevaarlijk Afval in Hoek op te vangen heeft Log+ Kallo vernieuwingen doorgevoerd. Het intermodaal vervoer komt in beeld (aanvoer van gevaarlijk afval van Bonfol/BASF per trein). Log+ Kallo is ook begonnen met hubs, zodat chauffeurs niet nodeloos kilometers moeten doen voor ze aan hun opdracht beginnen. Er zijn meer tankcontainers en -opleggers, zodat gerichter aangestuurd wordt en er minder schoonmaakbeurten nodig zijn. Log+ kan de zogenaamde melkronde (aaneensluitende opdrachten) frequenter doen en ook retouropdrachten, bijvoorbeeld leveren op Hoek en vracht meenemen voor Antwerpen, zijn mogelijk.

■■ afval per spoor naar verwerking met energievalorisatie

54

Voor de sanering van een oude Zwitserse stortplaats voor gevaarlijk afval is Indaver een belangrijke partner. In haar Europese thermische verwerkingsinstallaties in Antwerpen, Biebesheim en Hamburg wordt het merendeel van de afgegraven stortgrond veilig verwerkt en energetisch gevaloriseerd. Ook het transport naar de installaties gebeurt op een duurzame manier, namelijk per spoor in speciaal daarvoor voorziene containers. Het project zal ongeveer vier jaar in beslag nemen.

“

Indaver verkleint systematisch de ecologische voetafdruk van haar logistiek.

DUITSLAND Partnerschappen voor duurzaam ondernemen

”

Indaver Deutschland biedt haar klanten in Duitsland en

re afvalverwerking, betere samenwerking met toezicht-

internationaal oplossingen voor afvalbeheer en afvalver-

houdende overheden, snellere informatieoverdracht en

werking. Als onderdeel van de Indaver Groep is HIM sinds

een beter bedrijfsimago.

1972 in haar eigen provincie Hessen, een dichtbevolkt industriegebied, officieel hoofdverantwoordelijk voor de verwerking van industrieel en gevaarlijk afval.

Een gelijkaardig partnerschap bestaat ook tussen de industriële bedrijven van hamburg, waaronder AVGIndaver Deutschland, en de stad Hamburg. Het Milieu-

Daarom is Indaver ook lid van de Milieualliantie hessen.

partnerschap Hamburg wil een duurzame manier van

Dit samenwerkingsverband is in mei 2000 opgericht door

zakendoen promoten die zuinig omspringt met grond-

de deelstaatregering en de ondernemers van Hessen. Het

stoffen. In dit partnerschap gaan milieubescherming en

wil het duurzaam en ecologisch verantwoord onderne-

economische resultaten hand in hand. AVG schrijft zich in

men in de deelstaat aanzwengelen, Hessen aantrekkelij-

dat partnerschap in met zijn systemen voor milieubeheer,

ker maken voor bedrijven en de bureaucratie en onno-

energiebeheer en materialenrecuperatie.

dige controles voor bedrijven verminderen. Er zijn nu 1 080 deelnemers. Met de Milieualliantie hebben ze al heel wat bereikt: vereenvoudigde procedures voor de deelnemende bedrijven, meer eigen verantwoordelijkheid voor het respecteren van de wettelijke normen, minder verbruik van natuurlijke hulpbronnen, goedkope-



VaLorIsatIE Van MatErIaLEn Indaver streeft in al haar activiteiten naar het sluiten van kringlopen en terugwinnen van materialen. Slechts een zeer kleine hoeveelheid reststoffen wordt finaal op een deponie gestort. We combineren de verregaande valorisatie van materialen met het omzetten van afval in energie. Dankzij onze vernieuwende aanpak en continu streven naar verbetering kunnen we onze processen optimaliseren en steeds betere producten en diensten leveren. We stellen in heel Europa vast dat lidstaten met een goed uitgebouwde Waste-to-Energy-infrastructuur ook de hoogste recyclagegraad hebben.

■■ duurzaam materialenbeheer Indaver is erg actief in de efficiënte terugwinning van materialen voor nuttige toepassing of recyclage. Indaver heeft sorteer-, zuiverings- en recyclage-installaties voor PMD, papier-karton, plastics, kwikhoudende lampen, zoutzuur en solventen. Bio-organische materialen zoals GFT en groenafval worden omgezet in compost of biomassa. Dankzij efficiënt sorteren en zuiveren van selectief ingezamelde afvalstromen maken we optimale recyclage mogelijk. De gerecupereerde materialen voldoen aan de hoogste eisen en normen van de recyclage-industrie, zodat haar eindproduct goed is.

Ook bij thermische verwerking streven we ernaar om zoveel mogelijk materialen terug te winnen. Herbruikbare en recyclebare fracties worden vooraf verwijderd. Dankzij een geavanceerde asbehandeling worden materialen maximaal gevaloriseerd na verbranding in de roosterovens.

■■ pmd: de duurzame kringloopeconomie De PMD-sorteerinstallatie (PMD = plastic flessen, metalen verpakkingen en drankkarton) in het Milieupark in Willebroek kan 30 % verwerken van het PMD dat selectief wordt ingezameld in Vlaanderen. Tijdens het sorteerproces mogen geen onzuiverheden of gevaarlijke stoffen bij de recyclebare delen belanden. Deze grondstoffen worden nadien namelijk niet alleen opnieuw ingezet voor industriële toepassingen, zoals bouwmaterialen, maar ook voor producten van elke dag, zoals fleecetruien, matrasvullingen, toiletpapier of conservenblikken.

■■ nauwkeurige pmd-recyclage dankzij vernieuwende methodes Indaver verfijnt de PMD-sortering regelmatig met de beste beschikbare technieken om zo te voldoen aan de steeds strengere criteria van de recyclage-industrie. Het hart van de PMD-installatie zijn de hoogtechnologische optische scheiders. Om de materialen nog recyclebaarder te maken

Indaver levert de oplossing voor hergebruik van slib veer 250 000 ton slib behandeld. Na persing levert de nieuwe installatie 100 000 ton filterkoek op die Tata Steel opnieuw inzet in zijn productieproces. Het tweede project van Impex in 2011 was voor een klant in de food-industrie. Het ging om een installatie voor de ontwatering van slib met een aanvullende wasbeurt voor de slibkoek. Impex ontwierp deze installatie op vraag van de klant. Ze kan zwavel uit de slibkoek afscheiden, zodat de kunstmestindustrie de koek opnieuw kan gebruiken. Met deze klant is een BOO-overeenkomst Impex, een onderdeel van Indaver Nederland, heeft in

gesloten.

2011 in eigen beheer twee installaties ontworpen en gebouwd op maat van de klant. Deze installaties zijn

Indaver Impex is een expert in de scheiding van vaste en

een essentiële schakel in de keten van hergebruik van

vloeibare stoffen. Ze zet mobiele installaties in of voert

reststoffen.

complete Build Own Operate-projecten (BOO) uit, waarbij Impex dat luik van het afvalbeheer van een bedrijf volle-

Met de eerste nieuwe installatie van Impex, bij Tata Steel

dig voor haar rekening neemt en de klant ontlast. Eerder

in IJmuiden, kan het slib uit een gaswassingsproces

bouwde Indaver ook al een zoutzuurregeneratie-installa-

worden hergebruikt. Per jaar wordt bij Tata Steel onge-

tie (AROC) op het terrein van Tata Steel in IJmuiden.

55

heeft Indaver in 2011 haar sorteerinstallatie uitgebreid met een ballistische scheider. Daarmee bant Indaver folies en klein residu, producten die niet bij PMD thuishoren, uit het sorteerproces en wordt de automatische sortering nauwkeuriger.

■■ Kwaliteitscontrole Het gros van het PMD komt van huishoudens en wordt aangeleverd in opdracht van openbare besturen. Fost Plus stelt samen met het openbaar bestuur het lastenboek voor de verwerking op, dat per materiaalsoort in detail beschrijft aan welke strenge kwaliteitseisen de uitgesorteerde materialen moeten voldoen.

56

Fost Plus controleert Gemiddeld om de twee maanden voert een erkend controleorganisme voor Fost Plus kwaliteitscontroles uit op de geproduceerde balen van plastic flessen en flacons en van drankkartons in de sorteercentra. Niet meer dan 5 % van de inputstroom mag verloren gaan in het residu, de materiaalsoorten in het PMD moeten dus een zeer hoge zuiverheidsgraad hebben.

Kwaliteitscontroles Fost plus materiaalsoort

aantal controles in 2011

Gemiddelde zuiverheidsgraad

PET helder

15

99 %

PET blauw

7

99,4 %

PET groen

7

99,3 %

HDPE

6

99,6 %

Drankkarton

6

99,4 %

Metaal

Geen metingen in 2011

Non-ferro

1

93,2 %

Indaver controleert zelf Om de controles van Fost Plus een stapje voor te zijn en het sorteerproces tijdig bij te sturen, voert Indaver Willebroek zelf kwaliteitscontroles uit. Alle PMD-leveringen krijgen een eerste visuele controle. Daarnaast doet een kwaliteitsmedewerker gemiddeld tweemaal per dag procescontroles op de eindproducten en/of het residu. De recycleur controleert Tot slot heeft ook de koper van de materialen het recht om de producten terug te sturen als die niet voldoen aan de eisen. Fost Plus controleert de eindverwerkers op de kwaliteit en de toepassingen van de eindproducten. In 2011 hebben recycleurs partijen noch individuele balen teruggestuurd.

Traceerbaarheid van gegevens Alle partners van de inzameling, sortering en recyclage van PMD moeten hun gegevens in een centrale databank (Profost) registreren. Op die manier is elke vracht geïdentificeerd, van de inzameling tot de eindtoepassing. Daarenboven zijn de balen met uitgesorteerde producten gelabeld, zodat elke baal tot aan de bron getraceerd kan worden. Ook in het Nederlandse Goes heeft Indaver een inzamel- en sorteercentrum voor kunststoffen. In 2011 werd 2 372 ton gesorteerd en gezuiverd.

■■ recyclage van papier Met het oud papier en karton dat Indaver Willebroek recupereert worden nieuwe papiersoorten, isolatiematerialen en vulstoffen gemaakt. Kartonkwaliteiten worden gerecycleerd tot allerlei soorten hoogwaardige verpakking. Voor de recyclage van papier en karton werkt Indaver zowel voor openbare besturen als voor het bedrijfsleven. In Willebroek verwerkt Indaver het papier volgens de specificaties van de recyclage-industrie in binnen- en buitenland. Papier versnipperen is met het oog op recyclage een belangrijke voorbehandelingstechniek. Op die manier kunnen de wikkelfolies rond reclamedrukwerk van het papier gescheiden worden. Zo krijgt voorbehandeld papier een hoge zuiverheidsgraad. Bedrijven of besturen die vertrouwelijke documenten willen vernietigen kunnen die ook laten versnipperen in het Milieupark. Indaver onderscheidt niet minder dan 60 verschillende kwaliteiten van papier, wat interessante mogelijkheden biedt voor de productie van gerecycleerd papier met samenstellingen op maat.

Voordeligste oplossing Indaver adviseert bedrijven over de voordeligste oplossing voor hun afval en onderzoekt of het recyclebare verpakkingsafval in aanmerking komt voor de Val-I-Pac-premie voor bedrijven die sorteren. Indaver Willebroek is de centrale partner in dit premiestelsel. Zowel de klant als Indaver Willebroek kan financieel wel varen bij een aangifte. Indaver is ook een erkend Recovinyl-recyclagebedrijf. Dankzij de samenwerking met Recovinyl krijgen klanten van Indaver een subsidie voor elke ton PVC-afval dat zij aanleveren.



57

In het Nederlandse Goes heeft Indaver een installatie waar papier en karton gerecycleerd worden, in 2011 goed voor 31 264 ton gerecycleerd materiaal.

■■ oplossing voor elke kunststof In Willebroek behandelt Indaver ook alle types van verpakkingsfolie, bouwfolie en landbouwfolie. Ze worden naar kwaliteit uitgesorteerd en voorbehandeld voor diverse recyclagetoepassingen in binnen- en buitenland. Folies worden hier opgebaald, klaar voor transport. Harde plastics worden uitgesorteerd naar kleur, soort en kwaliteit vooraleer ze naar de reyclage-industrie worden gebracht. Daar worden ze verwerkt tot regranulaten om samen met nieuwe plastic korrels ingezet te worden in de productie van nieuwe plastics. Indien recyclage niet mogelijk is, worden de plastics verwerkt in de voorbehandelingsinstallatie voor energierijk afval in Doel. Daar worden ze verwerkt tot pellets die dienen als brandstof voor kalk- en cementovens.

Willebroek is dus een waar kenniscentrum voor de verwerking van kunststoffen. Afhankelijk van het type kunststof dat de klant aanbiedt, wordt de beste verwerkingsmethode bepaald. Op die manier biedt Indaver haar klanten een oplossing voor alle plastics.

■■ recyclage van lampen De recyclage-installatie voor kwikhoudende lampen in Doel verwerkt jaarlijks ongeveer 30 miljoen lampen. Alle kwikhoudende lampen die in België selectief worden ingezameld en de helft van de lampen uit Nederland worden in deze installatie verwerkt. Dankzij geavanceerde technieken kunnen we tot 95 % van het materiaal, voornamelijk glas en metaal, recycleren. Doorgedreven scheidingstechnieken zuiveren de materialen. De lampen bevatten een kleine hoeveelheid kwik dat onder veilige omstandigheden verwijderd wordt. In de fluorescentiepoeders van deze lampen zitten ook elementen en metalen die op dit moment nog niet worden gerecupereerd, maar waarnaar steeds meer vraag is op de

Teruggewonnen materialen in eigen installaties pmd

papier

belgië 24 259 ton

belgië 16 030 ton

nederland 2 372 ton

nederland 31 264 ton

bodemassen*

solventenrecuperatie

plastics

Groen/GFT

belgië 29 833 ton belgië 2 512 ton

zoutzuurregeneratie


Kwikhoudende lampen

belgië 2 046 ton belgië 89 743 ton

ierland 1 163 ton


* bodemassen die verder verwerkt worden in de asbehandelingsinstallatie op site doel

belgië 3 149 ton

2

1

58

Indaver timmert mee aan EU-beleid voor maximale recyclage

HOE DE MATERIAALKRINGLOOP SLUITEN

De Europese hoogtechnologische economie draait niet zonder grondstoffen, maar ze is voor de bevoorrading ervan erg afhankelijk van de import van steeds duurdere grondstoffen. Om onafhankelijker te worden van het kransje grondstofproducenten adviseert Europa om maximaal te recycleren. Ook Indaver heeft daarin een rol te spelen. Ze doet dat momenteel via onderzoek en is actief bij verschillende platformen die de kringloop van materialen willen sluiten.

Creasistre

Fisch

Indaver maakt ook deel uit van het Vlaams Algen Platform. Dat onderzoekt hoe algen geproduceerd kunnen worden en hoe met algen verontreinigende componenten uit het afvalwater (NOx) en rookgassen (NOx en CO2) kunnen verwijderd worden.

Zo is Indaver lid van de vzw Fisch. Fisch is een project van Essenscia Vlaanderen, de federatie van de chemische industrie. Fisch staat voor Flanders Strategic Initiative for Sustainable Chemistry. Deze vzw wil er via duurzame innovaties voor zorgen dat de Vlaamse chemische, kunststoffen- en life sciences-industrie haar internationale koppositie behoudt. Indaver kan als dienstverlener aan de chemische industrie projecten uitvoeren om materiaal- en energiekringlopen te sluiten.

Ons bedrijf is ook nauw betrokken bij het project Creasistre. Dat staat voor ‘creative valorisation of side streams’. De bedoeling is samenwerking tussen bedrijven of industrietakken rond (afval) stoffen te faciliteren. Zo zal één bedrijf de (afval)stoffen van een ander bedrijf nuttig kunnen inzetten in zijn productieproces. Zo worden ze hergebruikt of gerecycleerd. De eerste realisaties zijn voorzien voor 2012.

Vlaams Algen Platform

Kennisplatform Ook veelbelovend is het kennisplatform voor de recyclage van zeldzame aardmetalen. Zeldzame aardmetalen zijn eigenlijk niet zeldzaam, maar komen zelden geconcentreerd voor op aarde (in

3

bijvoorbeeld ertsen). Zeldzame aardmetalen worden gebruikt voor veel nieuwe technologieën, van windturbines over computerschermen tot hybride auto’s. In kwikhoudende TL-lampen, die verwerkt worden in de installatie van Indaver Relight in Doel, zitten bijvoorbeeld fracties van deze metalen. Deze TL-lampen zijn dus een mogelijke bron van zeldzame aardmetalen. Omdat het aanbod van deze aardelementen de vraag niet volgt, zien steeds meer industrieën in Europa brood in efficiëntere recyclage om deze grondstoffen terug te winnen. Dat kan door end-of-lifeproducten met essentiële grondstoffen efficiënter in te zamelen, te verwerken en te recycleren, opdat de waardevolle zeldzame aardelementen niet verloren gaan. Ook Indaver is betrokken bij projecten om deze grondstoffen te recupereren. Foto’s: 1-3. Indaver Relight 2. Proefproject Vlaams Algen Platform



59

internationale markt. Het gaat om zogenaamde zeldzame aardelementen of zeldzame aardmetalen. Indaver is betrokken bij een kennisplatform dat onderzoekt hoe deze materialen kunnen worden teruggewonnen.

■■ recyclage van solventen In Antwerpen maakt Indaver oplosmiddelen met een kookpunt tussen 55°C en 220°C klaar voor recyclage. De installatie bestaat uit een dunne-filmverdamper met een capaciteit van 8 000 ton vervuild solvent per jaar. Het solvent verdampt met de gerecupereerde warmte van de draaitrommelovens. De installatie garandeert een hoog rendement en een hoge kwaliteit. De gezuiverde solventen kunnen na de behandeling opnieuw gebruikt worden. In Dublin, Ierland, baat Indaver eveneens een installatie uit voor de behandeling van solventen. Na de verwerking komen ze in aanmerking voor hergebruik of kunnen ze als secundaire brandstof ingezet worden. In 2011 recycleerde Indaver circa 3 000 ton solventen in haar installaties in België en Ierland.

■■ Terugwinning van materialen bij thermische verwerking Roosterovens Van de totale hoeveelheid afvalstoffen die verwerkt worden in de roosterovens komt minder dan 3 % als restfractie na asbehandeling op de deponie terecht. De asbehandeling verwerkt namelijk de bodemassen uit de roosterovens tot diverse nuttige eindproducten: ferro- en non-ferro-metalen, granulaten en een zandfractie. De metalen worden als secundaire grondstof gecommercialiseerd. De granulaten dienen als vormgegeven of niet-vormgegeven bouwstof, bijvoorbeeld bij funderingswerken. De zandfractie wordt nuttig ingezet bij bouw- of stabiliteitstoepassingen op stortplaatsen. Wervelbedinstallaties In de wervelbedinstallaties wordt de metaalfractie grotendeels op voorhand verwijderd. De fractie wordt in de voorbehandelingsinstallatie voor energierijk afval (VEA) gereinigd om opnieuw te worden gebruikt.

Het zoutzuur dat AROC regenereert voldoet aan het Build Own Operate-contract tussen AROC en Tata Steel. In 2011 zijn geen kwaliteitsafwijkingen vastgesteld.

Draaitrommelovens De slakkenopwerking ontijzert de bodemassen uit de draaitrommelovens, met een hoogwaardige metaalfractie voor recyclage als resultaat. Bij de draaitrommelovens ligt het accent eerder op milieuveilig verwerken van gevaarlijke afvalstoffen.

■■ Verwerking van bio-organisch afval tot biomassa en compost

■■ Terugwinning materialen via onze participaties bij derden

Indaver verwerkt in België en Nederland bio-organisch afval tot biomassa en compost. Het gaat om huishoudelijk GFTafval, organisch bedrijfsafval en groenafval van bedrijven, tuiniers en gemeenten. De compost, een goede bodemverbeteraar, vindt zijn weg naar de landen tuinbouw. De biomassa vervangt in energiecentrales primaire brandstoffen. (zie pagina 28-29)

Indaver heeft naast haar eigen recyclageactiviteiten een breed gamma van recyclageactiviteiten via participaties en structurele samenwerkingen. Op die manier levert Indaver een belangrijke bijdrage tot de recyclage van selectief ingezameld afval. Via haar participaties in SPANIN en Vlar papier draagt Indaver haar steentje bij tot de terugwinning van meer dan 600 000 ton hout en papier.

■■ recyclage van zoutzuur

“

Indaver wil zoveel mogelijk materialen terugwinnen en afval omzetten in energie.

”

DuurZaaM oMGaan MEt EnErGIE ■■ energie besparen en energie recupereren Indaver streeft naar een rationeel energieverbruik voor al haar installaties en probeert zo weinig mogelijk primaire fossiele energiebronnen te gebruiken. We doen dat zowel voor de installaties als voor de logistieke activiteiten. We zetten ook zoveel mogelijk vernieuwende technologieen in om energie te recupereren uit afval. Meer nog, dankzij verregaande energierecuperatie uit verbranding hebben heel wat van onze installaties bijna geen fossiele brandstoffen meer nodig. Integendeel, ze produceren zelf energie die we in onze gebouwen en installaties gebruiken en aan buurbedrijven of gezinnen leveren.

■■ Fossiele brandstoffen beperken 60

Bij de thermische verwerking van industriële en gevaarlijke afvalstoffen willen we zo weinig mogelijk fossiele brandstoffen gebruiken. In de eerste plaats zetten we hoogcalorisch afval in als vervangende steunbrandstof om de verbrandingsoven optimaal te doen werken. Dankzij een goede afvalmix kan op die manier laagcalorisch, gevaarlijk afval vernietigd worden zonder fossiele brandstoffen. De energie die tijdens deze thermische verwerking vrijkomt wordt vervolgens via de stoomketel teruggewonnen. Deze gerecupereerde energie wordt direct gebruikt onder de vorm van stoom of in een turbine omgezet in elektriciteit.

Draaitrommelovens In 2011 verwerkten de draaitrommelovens in Antwerpen 123 389 ton afvalstoffen. De energetische inhoud van de stoom (20 bar en 215°C) die de draaitrommelovens in 2011 produceerden bedroeg 822 963 GJ. Hiervan was 91 177 GJ afkomstig van het verbruik van fossiele brandstoffen (afvalolie en stookolie). Ongeveer 90 % van de energierecuperatie in de ketel was afkomstig van het verwerkte afval. Een deel van deze stoom gebruikt Indaver rechtstreeks, bijvoorbeeld om solventen te distilleren en gebouwen te verwarmen. Een turbine met een capaciteit van 3,3 megawatt zet de rest van de stoom om in elektriciteit. In 2011 produceerde Indaver in Antwerpen 20 737 MWh elektriciteit. De draaitrommelovens in Biebesheim verwerkten 112 504 ton afvalstoffen. De energierecuperatie in de ketel bedroeg 767 877 GJ. 134 574 GJ was afkomstig van het verbruik van fossiele brandstoffen. De draaitrommelovens in Hamburg verwerkten 134 335 ton afvalstoffen. De energierecuperatie in de ketel bedroeg 1 273 327 GJ. Slechts 231 406 GJ was afkomstig van het verbruik van fossiele brandstoffen. 33 % van de gerecupereerde energie werd onder de vorm van stoom gebruikt op de site. Met de rest van de stoom werden gebouwen in de omgeving verwarmd. Door de rechtstreekse levering van

Indaver bouwt nieuwe stoomturbine in Doel Dankzij de bouw van een nieuwe stoomturbine kan Indaver in Doel zowel stoom leveren aan Electrabel als zelf extra elektriciteit aanmaken met de stoom uit de roosteroven. De bouw van deze stoomturbine zat al in het ontwerp van roosteroven 3 in 2001. Indaver verkoos toen echter om de stoom thermisch te valoriseren en zelf geen turbine te bouwen. Hiervoor sloot Indaver een contract van 15 jaar af met Electrabel. Electrabel legde een stoomleiding aan en verkocht op haar beurt de stoom aan een naburig bedrijf. Dit contract loopt binnenkort af. Indaver gaat nu toch de turbine installeren. Zo heeft ze maximale flexibiliteit, ze kan ervoor kiezen om

stoom te leveren aan Electrabel of om zelf elektriciteit te produceren. De werken voor de turbine beginnen in april 2012, de turbine zelf wordt geplaatst in augustus. Het project is een gezamenlijk initiatief van Indaver en SITA. Vanaf november 2012 begint ze te draaien. De nieuwe turbine kan 111 ton stoom per uur verwerken, goed voor 24 MW elektriciteit. Dankzij deze derde turbine kunnen we op de site in Doel in totaal maximaal 87 MW elektriciteit produceren. Gemiddeld zullen we 75 MW produceren, voldoende voor 170 000 gezinnen. Dat is ongeveer het aantal inwoners van de stad Antwerpen.



61

stoom aan het warmtenet van Hamburg bespaart de installatie op primaire brandstoffen en wordt een zeer hoge energie-efficiëntie bereikt waardoor de oven op termijn in aanmerking kan komen voor het R(ecovery)-statuut.

energierecuperatie 2011

Energierecuperatie in ketel

822 963 GJ

Roosterovens De roosteroventechnologie is de meest ecologische en toekomstgerichte keuze voor de eindverwerking van heel wat niet-recyclebaar restafval, aangezien zij energie het efficiëntst recupereert. Het afval wordt verwerkt dankzij de energie-inhoud van de afvalstoffen zelf. Enkel tijdens opstartfases – bijvoorbeeld na een stilstand – worden fossiele brandstoffen ingezet.

Stoom eigen gebruik

176 372 GJ

In 2011 kwam 99 % van de energierecuperatie in de ketel van verwerkte afvalstoffen. De energierecuperatie uit fossiele brandstoffen bedroeg slechts 31 221 GJ. De roosterovens verwerkten in 2011 383 348 ton afval. De energetische inhoud van de stoom (40 bar, 400°C) die bij het afkoelen van de rookgassen in de roosterovens werd geproduceerd, bedroeg circa 3 165 927 GJ. Ongeveer een derde van de geproduceerde stoom deed dienst als proceswarmte in een naburig chemiebedrijf, de rest werd omgezet in 142 170 MWh elektriciteit.

draaitrommelovens biebesheim

Wervelbedinstallaties Rationeel energiebeheer was van bij het ontwerp een belangrijk aandachtspunt voor de wervelbedinstallaties. De installatie zet de energie-inhoud van de afvalstoffen om in elektriciteit. In 2011 verwerkten de drie wervelbedovens 559 870 ton afvalstoffen. De energetische inhoud van de stoom (40 bar, 400°C) die bij afkoeling van de rookgassen in de wervelbedovens werd geproduceerd, bedroeg circa 3 763 274 GJ. De energierecuperatie uit fossiele brandstoffen bedroeg 27 620 GJ. Meer dan 99 % van de energierecuperatie in de ketel was te danken aan de verwerking van afvalstoffen. De stoomturbinegenerator van de wervelbedovens produceerde in 2011 in totaal 329 766 MWh elektriciteit. Hiervan was 306 650 MWh afkomstig van stoom van de wervelbedovens en 23 116 MWh van stoom van de roosterovens.

draaitrommelovens antwerpen

Elektriciteitsproductie Elektriciteit aankoop Elektriciteit extern gebruik Elektriciteitsverbruik draaitrommelovens Elektriciteit Solventen Elektriciteit Fysicochemie 1/2 El. verbruik andere installaties op de site

Energierecuperatie in ketel Elektriciteitsproductie Electriciteit aankoop

20 737 MWh 4 868 MWh 1 143 MWh 19 973 MWh 224 MWh 649 MWh 3 461 MWh

767 877 GJ 25 716 MWh 1 942 MWh

Elektriciteit extern gebruik

3 800 MWh

Elektriciteit intern gebruik

23 858 MWh

draaitrommelovens hamburg Energierecuperatie in ketel

1 273327 GJ

Stoom eigen gebruik

422 700 GJ

Stoom externe levering

242 252 MWh

Elektriciteit aankoop

22 273 MWh


22 273 MWh

roosterovens doel Energierecuperatie in ketel

3 165 927 GJ

Processtoom intern gebruik

176 617 GJ

Processtoom naar WBO

269 286 GJ

Processtoom extern gebruik

964 312 GJ

Elektriciteitsproductie totaal

142 170 MWh


30 074 MWh


112 096 MWh

Wervelbedovens doel Energierecuperatie in ketel Processtoom intern gebruik Processtoom extern gebruik

3 763 274 GJ 103 650 GJ 0 GJ

Elektriciteitsproductie WBO-stoom *

306 650 MWh

Elektriciteitsproductie ROx-stoom *

23 116 MWh


78 098 MWh


228 552 MWh

*Totale elektriciteitsproductie = 329 766 mWh

■■ Klimaat Stoom en stroom leveren aan de omgeving In Doel produceert Indaver energie bij de thermische verwerking van huishoudelijk afval, vergelijkbaar bedrijfsafval en slib. Hernieuwbare energie – CO2-emissiebalans Een deel van het afval dat thermisch verwerkt wordt in de roosterovens en de wervelbedovens is organisch-biologisch; het is een hernieuwbare energiebron. Een evenredig deel van de geproduceerde elektriciteit is dan ook groene stroom. Indaver is met haar site Doel een belangrijke producent van groene stroom.

62

De CO2-emissie is de totale uitstoot door de verbranding van afvalstoffen die zowel een organisch-biologische als een fossiele fractie bevat. Er wordt altijd CO2 geproduceerd bij thermische verwerking. In 2011 bedroeg de CO2-emissie 973 096 ton voor Doel en 121 895 ton voor Antwerpen. In Doel is ongeveer de helft van de CO2 afkomstig van biomassa en dus klimaatneutraal. In Duitsland bedroeg de CO2-

emissie 119 898 ton voor Biebesheim en 140 493 ton voor Hamburg. Door energie terug te winnen tijdens de verbranding van afvalstoffen vermijden we de helft van de CO2 die wordt uitgestoten voor de productie van energie met fossiele brandstoffen. Kleinere ecologische voetafdruk voor logistiek en bedrijfsprocessen Indaver beperkt het gebruik van fossiele brandstoffen in al haar activiteiten. Zo verkleinen we systematisch de ecologische voetafdruk van onze logistiek. We investeren in milieuvriendelijke vrachtwagens, optimaliseren routes en promoten verantwoord rijgedrag bij onze chauffeurs. Indaver spoort haar medewerkers overigens ook aan om bij elke activiteit spaarzaam om te springen met energie – of het nu gaat om de verlichting in de kantoren of het beheer van de bedrijfswagens. (zie pagina 53)

Site Doel klimaatneutraal dankzij recuperatie van energie en materialen Door energie terug te winnen bij de thermische verwer-

en de wervelbedovens geeft een overzicht van de totale

king van afvalstoffen vermijdt Indaver dat op een andere

hoeveelheid CO2 die werd uitgestoten in verhouding tot

plaats CO2 wordt uitgestoten voor de productie van

de hoeveelheid die werd vermeden. De grafiek toont aan

energie met fossiele brandstoffen. Tijdens de verwerking

dat de balans voor de thermische verwerkingsinstallaties

worden meteen ook metalen uit de afvalstoffen en de

van huishoudelijk afval, vergelijkbaar bedrijfsafval en slib

bodemassen teruggewonnen voor de recyclagesector.

klimaatneutraal is. Het eindresultaat bestaat uit de uitge-

Om deze metalen te produceren op basis van erts zou

stoten CO2-emissie verminderd met de CO2-emissie op

veel meer energie nodig zijn en zouden dus meer fossiele

basis van hernieuwbare energiebronnen en de vermeden

brandstoffen moeten worden aangesproken, met onder

CO2-emissies. Dit verschil bedraagt slechts 4 % van de ini-

andere de bijhorende CO2-emissies.

tiële hoeveelheid CO2-emissie en kan als klimaatneutraal

De CO2-emissiebalans van 2011 voor de roosterovens

beschouwd worden.

klimaatneutraal

afvalstoffen

uitgestoten emissie CO2: 973 096 ton

verminderde emissie CO2: 519 085 ton

vermeden emissie CO2: 364 560 ton

vermeden emissie CO2: 49 991 ton

verwerking afvalstoffen

biomassa

productie energie

productie materialen

verschil: 39 460 ton (4%)

resultaat

hernieuwbare fractie

energie

terugwinning energie terugwinning materialen

hulpstoffen Thermische verwerking afvalstoffen site Doel

Biomassa is CO2-neutraal

Geproduceerde energie spaart in de ruimere economie CO2-emissies uit

Vermeden CO2-emissies voor bv. het ontginnen en verwerken van ertsen tot metalen

Verschil tussen uitgestoten en vermeden CO2-emissie



63

■■ energiecluster rond indaver antwerpen Rond de site van Indaver in Antwerpen is een energiecluster opgezet waarmee ze potentieel 45 000 ton CO2-uitstoot per jaar kan vermijden. De twee draaitrommelovens en de nieuwe MediPowerinstallatie op de site produceren stoom die in twee turbines wordt omgezet in circa 4,5 MW elektriciteit en 28 MW restwarmte bij 105°C. De site gebruikt deze elektriciteit in de eerste plaats voor haar eigen installaties, het saldo zet ze op het net. De stoom gebruikt Indaver voor de solventrecyclage, de ketelwaterontgassing en de luchtvoorverwarmers. Voor de resterende 28 MW laagwaardige energie zoekt Indaver industriële toepassingen met een permanente warmteafname. Die heeft ze nu gevonden. Amoras neemt warmte af Jaarlijks levert het onderhoud om voldoende diepgang te houden in de Antwerpse haven ongeveer 500 000 ton baggerspecie op. De Haven van Antwerpen laat haar baggerspecie verwerken via mechanische ontwatering, waarna de filterkoeken geborgen worden. Hiervoor is het project Amoras (Antwerpse Mechanische Ontwatering, Recyclage en Applicatie van Slib) opgezet. Amoras zal de warmte die het nodig heeft voor zijn proces afnemen van de Indaver-site in Antwerpen. In 2011 is in een eerste fase een leiding met warm water op 90 °C aangelegd naar de installaties van Amoras. Hiermee worden de gebouwen van de installaties van Amoras verwarmd. In een tweede fase moet de waterzuivering efficiënter worden door ze te verwarmen. Indaver Antwerpen zal op haar beurt van Amoras water afnemen om als proceswater te gebruiken.

Wisselwerking met naburig mestverwerkingsbedrijf Indaver en de Intercommunale Afvalvereniging Hooge Maey willen het digestaat uit de mestverwerking van een naburig mestverwerkingsbedrijf drogen tot verhandelbare meststoffen. Voor deze toepassing willen ze naast de restwarmte van de site Antwerpen ook de restwarmte van de Hooge Maey gebruiken. Bij dit project leveren Indaver en de Hooge Maey naast warmte ook voorzieningen zoals elektriciteit, perslucht en water. Het verontreinigde water kan naar de waterzuivering van de Hooge Maey.

energiecluster indaver antwerpen

R AVE N IND ERPE W T AN

DR

OG

ING

OR

AS

E OG HO EY A M

Warmte

afvalwaters

elektriciteit

hergebruikt water

energiecluster rond de site antwerpen waar indaver en de hooge maey energie leveren onder de vorm van warmte en elektriciteit. amoras en mestdrogingsbedrijf zetten (afval)water terug af.

nederland Indaver levert houtchips voor efficiënte biomassacentrale Bij de biomassacentrale Moerdijk wordt elk jaar ongeveer 450 000 ton pluimveemest thermisch verwerkt, waarbij de warmte wordt omgezet in elektriciteit. Vanwege hun mineralen worden de assen gebruikt als meststof. In de wintermaanden loopt de kwaliteit en vooral de calorische waarde van de mest echter terug. Indaver Nederland levert daarom in die periode natuurlijk gedroogde houtchips. De chips worden toegevoegd aan de kippenmest om de calorische waarde hoog te houden. De houtchips worden vooraf gecontroleerd en natuurlijk gedroogd bij DELTA Milieu Groencompost in Moerdijk. Als BMC ze nodig heeft, worden ze nog eens gecontroleerd op hun calorische waarde en dan geleverd, zodat de verbranding in de centrale optimaal blijft.

AM

64

MediPower

DUURZAME OPLOSSING VOOR MEDISCH EN SENSITIEF AFVAL

De vernieuwende MediPower-installatie voor de thermische verwerking van medisch en sensitief afval op de site Antwerpen is opgestart in april 2012. Indaver heeft 30 miljoen euro geïnvesteerd in de bouw ervan. MediPower zal jaarlijks 30 000 ton gevaarlijk afval kunnen verwerken, veelal risicohoudend medisch afval, ander verpakt afval zoals farmaceutisch afval en lege verpakkingen en vloeibare afvalstoffen zoals afvalwater en solventen. Met de nieuwe installatie kan Indaver de noodzakelijke verwerkingscapaciteit voor medisch en sensitief afval uit Vlaanderen en daarbuiten garanderen. Ze kan klanten de duurzaamste oplossing aanbieden, risico’s vermijden en zoveel mogelijk materialen en energie

recupereren, en dit tegen de beste prijs. MediPower is een draaitrommeloven, de beste beschikbare technologie om dit afval veilig en duurzaam te verwerken. Dankzij de recentste technologische ontwikkelingen wordt het afval in de draaitrommel milieuveilig vergast. Indaver reikt klanten met MediPower een veilige ‘one stop shop’-oplossing aan – de verwerking gebeurt op één plaats. Voor de verpakte afvalstoffen ontwikkelde Indaver namelijk een uniek voedingssysteem. Een aparte ontvangsthal geeft direct toegang tot 4 automatische voedingslijnen; het afval gaat via een lift rechtstreeks naar de installatie. Voor de vloeistoffen heeft MediPower een aansluiting op bestaande tanks en een directe injectielijn, zodat ze niet

moeten worden overgepompt. Er is geen blootstelling aan mens of omgeving, waardoor risico’s minimaal zijn. Met MediPower valoriseert Indaver materialen en energie ook maximaal. De energie die vrijkomt bij de verbranding van het medisch afval zet ze nuttig in. Met de opgewekte stoom verwarmt Indaver eigen kantoren. Na omzetting wordt de elektriciteit gebruikt voor eigen installaties of geleverd aan het net. Zodra MediPower op volle kracht draait, zal Indaver Antwerpen uit afvalverwerking genoeg energie opwekken voor ongeveer 14 000 gezinnen. Uit de bodemassen van de draaitrommelovens worden ook bruikbare metalen gerecupereerd.



65

■■ indaver deutschland vermindert co2uitstoot via energiemanagementsysteem AVG - Indaver Deutschland beloofde al in 2007 met zijn handtekening onder de Intentieverklaring van het Hamburgs Klimaatbeschermingsinitiatief om de uitstoot van CO2 tegen 2050 met 80 % te helpen verminderen. Om dit doel te bereiken heeft Indaver Deutschland een ambitieus energiemanagementsysteem ingevoerd dat eind 2010 gecertificeerd werd. Dit systeem spoort op waar het bedrijf energie kan besparen, waarna oplossingen worden gezocht om dit ook te doen. Meer transparantie Via een analyse van de energiegegevens van het bedrijf kon AVG bepalen waar energie kon worden bespaard. Deze energiecontrole heeft de bedrijfsprocessen ook transparanter gemaakt. Zo kan AVG nu tijdig vaststellen of er afwijkingen zijn in de processen, en of de voorgestelde maatregelen echt werken. Ze komen daardoor ook andere besparingsmogelijkheden sneller op het spoor. Energieteam Een energieteam bespreekt maandelijks de energiedata en de projecten om ze te optimaliseren. Het wisselt informatie uit met de afdelingen en ontwikkelt projecten ter verbetering. Er waren in 2011 bijkomende metingen om het verbruik transparanter te maken. In 2012 komt er een nieuwe persluchtinstallatie, wat niet alleen een serieuze besparing in het elektriciteitsverbruik zal opleveren, maar waardoor ook warmtewinning mogelijk wordt. Lagere heffing Door de certificatie van het energiemanagementsysteem kon AVG in 2011 een verlaging van de EU-heffing voor 2012 aanvragen. Deze EU-heffing wordt elk jaar opnieuw berekend en geïnd met de elektriciteitsrekening. De aanvraag is goedgekeurd in december 2011. AVG zal daardoor naar verwacht zijn stroomkosten met ongeveer 24 % zien dalen.

■■ eurits: poortwachter van de recycling society Indaver doet er alles aan opdat gevaarlijk afval zijn weg niet vindt naar gerecycleerde producten of naar de voedselketen. Ze stond daarom ook mee aan de wieg van Eurits, de European Union for Responsible Incineration and Treatment of Special Waste. Indaver neemt al 15 jaar ofwel het voorzitterschap ofwel de technische directie waar.

Eurits is een erkende Europese lobbygroep die meer dan 90 % van de gespecialiseerde afvalverbrandingssector in de Europese Unie vertegenwoordigt. Ze waakt over een veilige, wettelijke en milieuvriendelijke afvalverbranding. De 27 leden exploiteren 36 sites in 16 landen, met samen meer dan 5 000 werknemers. Voor Eurits zijn de verbrandingsinstallaties voor gevaarlijk afval als de ‘poortwachters van de recycling society’. Dankzij deze afvalverbranding kan gevaarlijk afval niet terechtkomen in gerecycleerde producten of in de voedselketen. Eurits biedt Indaver een Europees platform om haar visie uit de doeken te doen, om het bewustzijn rond de verbranding van gevaarlijk afval aan te zwengelen, om duidelijk te maken waarom het nodig is en waarom het moet gebeuren in installaties die daarvoor zijn gebouwd, volgens de strengste duurzaamheidsnormen. Eurits volgt de Europese regelgeving op de voet en geeft informatie aan instellingen als het Europees Parlement en de Europese Commissie over de technische achtergrond, de bescherming van de omgeving en de veiligheid. Zo wil ze de politieke besluitvorming transparanter maken.

duiTsland Biebesheim sleutelt aan aardgasverbruik Indaver probeert voortdurend haar verbruik van fossiele brandstoffen te verminderen. Veelbelovend was het ombouwen in juni 2011 van een warmtewisselaarsysteem tot een biomassavergasser in de tweede lijn van de verbrandingsinstallatie voor industrieel en gevaarlijk afval in Biebesheim. Hoe effectief de maatregel is, blijkt uit het aardgasverbruik voor de installatie. Sinds juni 2011 is 46 % van de fossiele brandstof uitgespaard. Daardoor daalden de kosten met 41 000 euro. Dankzij deze investering bespaart de installatie niet alleen op fossiele brandstof, maar daalde ook haar CO2-uitstoot met 200 ton. Indaver Deutschland is opgezet met de grotere efficiëntie van de installatie, de lagere energierekening en de positieve impact op het milieu. Ze doet daarom extra investeringen voor een gelijkaardig systeem in lijn 1 in 2012.

CONNECTED BY INNOVATION Om talent aan te trekken moet Indaver een aantrekkelijk werkgeversimago hebben. Indaver timmert onder meer via een nieuwe internationale careersite aan haar uitstraling. Medewerkers van Indaver zijn connected by innovation, zoals de slagzin van de site luidt, met een baan in de spits van het afvalbeheer.

5. HUMAN RESOURCES

Een onderneming die ruimte geeft aan talent bij indaver staat duurzaamheid voorop. dankzij de ervaring, de kennis en de inzet van onze medewerkers kunnen we op dat vlak vernieuwen en uitblinken. We willen hun dan ook een stimulerende omgeving bieden waarin ze hun talenten ten volle kunnen ontplooien. dat betekent investeren in opleiding, uitwisseling van kennis en ontwikkelen van vaardigheden. 68

aantaL MEDEWErkErs GroEIt De Indaver Groep telde op 31 december 2011 1 685 medewerkers. Dat zijn er 69 meer dan in 2010. Ongeveer de helft van die personeelsstijging is toe te schrijven aan Ierland (36 medewerkers) met de opstart van de nieuwe installatie in Meath. In België, Nederland en Duitsland groeide het aantal medewerkers beperkt maar gestaag. Een op de vier medewerkers in de groep is een vrouw.

■■ Tevreden medewerkers Onze medewerkers zijn tevreden. Dat blijkt onder andere uit het lage verloop. In 2011 bedroeg het gemiddelde verloop voor de ganse groep 5,93 %, tegenover 5,45 % het jaar voordien. In Portugal en Italië was er geen verloop; in België

het personeelsbestand in 2011

(4,70 %), Duitsland (4,98 %) en Nederland (6,20 %) was het verloop klein, hoewel de arbeidsmarkt nu krap is in deze landen. Ook het gemiddelde absenteïsme in 2011 voor de Indaver Groep (2,56 %) blijft zeer laag en daalde zelfs tegenover 2010 (2,83 %). Afwezigheden door zwangerschap zitten niet in de cijfers. Een laag verloop betekent ook een hoge gemiddelde anciënniteit van de medewerkers, met als koploper Duitsland (14 jaar) gevolgd door Nederland en België (9 jaar).

Verloop en absenteïsme (in %)

man

vrouw

totaal

verloop

absenteïsme

belgië

479

180

659

belgië

4,70

3,20

nederland

241

49

290

nederland

6,20

6,19

ierland

117

48

165

ierland

11,90

0,50

20

3

23

Verenigd Koninkrijk

20,60

1,40

419

115

534

4,98

4,98

portugal

6

2

8

portugal

0

0,64

italië

3

3

6

italië

0

0,80

1 285

400

1 685

5,93

2,56

Verenigd Koninkrijk duitsland

totaal

duitsland

Groep


5. human resourCes

69

Ze leerden er hoe zij vorm kunnen geven aan de bedrijfsstrategie; hoe ze die op een inspirerende manier kunnen overbrengen op hun medewerkers; hoe ze de nieuwe matrixstructuur efficiënt kunnen doen werken; en welke leiderschapsstijl Indaver nodig heeft en waarom. Aan de opleiding namen 74 managers deel uit de 4 regio’s, goed voor 1 184 opleidingsuren.

Gemiddelde anciënniteit anciënniteit belgië

8,7

nederland

9

ierland

3,9

Verenigd Koninkrijk

7,3

duitsland

14

portugal

Trainingsprogramma in Meath In 2011 hebben de nieuwe werknemers van de Waste-toEnergy-installatie in het Ierse Meath een uitgebreid en doelgericht opleidingsprogramma gekregen. Zo heeft het productie- en onderhoudspersoneel de expertise in huis om de installatie goed en veilig te doen draaien.

4,16

italië

4,4

Het opleidingsprogramma voor de opstart van de nieuwe installatie verschilde erg van de gekende opleidingsprogramma’s voor nieuwe werknemers, aangezien er nog geen ervaring of kennis van oudere medewerkers kon overgedragen worden.

In de toekomst moeten we proberen de leeftijdspiramide in evenwicht te houden, vooral in Duitsland en Nederland. In Duitsland en Nederland is 1 op de 3 werknemers ouder dan 50 jaar, in België is dat 1 op de 5. Indaver zal in de komende jaren zorgen dat de expertise en de ervaring van haar personeel niet verloren gaan en worden overgedragen.

Het bestond uit 3 delen: een inleidend programma dat hetzelfde is voor alle werknemers; een operationeel opleidingsprogramma rond veiligheid van processen, technologieën, uitrusting en systemen; en een opleiding op de werkvloer onder toezicht van het projectteam en onder begeleiding van 5 Belgische collega-operatoren.

■■ Training en opleiding Leiderschapstraining Om de matrixstructuur, met het Internationaal Management Team en vier Regionale Management Teams, te ondersteunen organiseerde Indaver vorig jaar een internationaal Indaver Leiderschapsprogramma. Dat diepte het concept van ‘strategisch leiderschap’ uit. Directie- en managementteams uit de 4 regio’s volgden de opleiding.

Gemiddeld kregen de 35 werknemers ongeveer 16 weken theoretische opleiding gevolgd door 12 weken training op de werkvloer. Uit een snelle rekensom blijkt dat het

leeftijdspiramide van het personeel per regio 60+ jaar

15

51 - 60 jaar

16

25

60+ jaar

116

76

163

51 - 60 jaar

41 - 50 jaar

247

107

221

41 - 50 jaar

31 - 40 jaar

190

62

74

31 - 40 jaar

21 - 30 jaar

90

27

45

21 - 30 jaar

- 20 jaar

1

2

6

- 20 jaar

belgië

nederland

Totaal

659

Totaal

duitsland 290

Totaal

534

60+ jaar

4

51 - 60 jaar

26

41 - 50 jaar

46

4

41 - 50 jaar

31 - 40 jaar

98

8

31 - 40 jaar

21 - 30 jaar

39

2

21 - 30 jaar

60+ jaar 51 - 60 jaar

- 20 jaar

- 20 jaar

ierland / VK Totaal

portugal en italië 213

Totaal

14

om 38 000 opleidingsuren gaat. Alles samen verdeelde Indaver 66 verschillende opleidingshandboeken en reikte ze 1 490 opleidingscertificaten uit. Veiligheidsopleidingen in België Indaver investeert in veiligheidsopleidingen om haar werknemers te motiveren om nog veiliger te werken. Zo kunnen we arbeidsongevallen voorkomen. We voldoen zo ook aan de wettelijke verplichtingen voor veiligheidsopleiding en -training.

70

Veiligheidsopleidingen In 2011 waren er in België 620 deelnemers voor de verschillende veiligheidsopleidingen, goed voor in totaal 3 800 opleidingsuren. Voor elke functie in productie, onderhoud en labo – en vanaf januari 2012 ook voor de functies in engineering – zijn de vereiste veiligheidsopleidingen vastgelegd in overleg met de afdelingsverantwoordelijken. Iedere nieuwe medewerker doorloopt systematisch de veiligheidsopleidingen voor zijn functie. Personeelsleden moeten deze opleidingen regelmatig opnieuw volgen om hun kwalificatie te behouden. De administratieve opvolging gebeurt in SAP TEM (Training Event Manager). De Safety & Health-afdeling coördineert deze veiligheidsopleidingen. Ze streeft daarbij naar maatwerk voor elke site, afdeling of doelgroep. De veiligheidsopleidingen worden continu verbeterd en inhoudelijk bijgestuurd. Dit geldt zowel voor de externe opleidingen, zoals de jaarlijkse brandblustrainingen voor productiemedewerkers en interventieploegen, als voor de opleidingen die externen geven op onze sites, bijvoorbeeld voor heftruckbestuurder, bestuurder van hoogwerkers of rolbrugbedienaar.

S&H heeft inmiddels ook een aantal veiligheidsopleidingen ontwikkeld en geeft die nu aan de medewerkers; het gaat onder andere om opleidingen rond risicoanalyse en basis- en herhalingsopleidingen ademluchtmaskerdrager. In de toekomst wil S&H nog meer veiligheidsopleidingen voor haar rekening nemen. Zo sleutelt ze nu aan een opleiding veiligheidskunde voor leidinggevenden op maat van Indaver. Buiten de S&H-afdeling doet Indaver ook een beroep op enkele medewerkers om specifieke veiligheidsopleidingen op maat te geven, zoals ADR en brandbeveiligingsinstallaties. Bij Indaver Deutschland kregen de managers workshops om meer inzicht te krijgen in de risico’s, en om de veiligheidsopleidingen te verbeteren. Ze werden georganiseerd en geleid door de safety engineer. Ze kregen ook trainingen van externe specialisten over communicatie en motivatie met het oog op bedrijfsveiligheid. In 2011 heeft Indaver Nederland deelgenomen (samen met 22 collega-bedrijven in de branche) aan het project ‘Bevorderen veiligheidsbewustzijn en gedrag op de werkvloer’. Dat wil meer veiligheid op de werkvloer door via belevingsonderzoek en workshops de juiste houding en het juiste gedrag in organisaties aan te moedigen. Op de Nederlandse sites was er ook maandelijks een campagne waarbij een veiligheidsthema in de kijker werd gezet met posters en bijscholingen.


5. human resourCes

pErsonEELsBELEID In DE rEGIo’s Indaver bouwt gestaag aan haar personeelsbeleid in de verschillende regio’s. Enerzijds stelt elke regio human-resourcesprioriteiten in functie van haar behoeften; anderzijds prikken we in de verschillende regio’s een aantal HRthema’s die ons omsmeden tot één grote internationale organisatie. In 2011 ging de aandacht voornamelijk naar leiderschap en employer branding.

■■ belGiË Indaver timmert aan een goed werkgeversimago Indaver wil de juiste mensen blijven aanwerven. Daarom moet ze haar naamsbekendheid en haar bedrijfsimago meer in de verf zetten. Pas als potentiële kandidaten het bedrijf kennen, kan Indaver hen warm maken voor een baan. Tot vorig jaar rekruteerde Indaver vooral via traditionele mediacampagnes en jobkanalen. Om kandidaat-werknemers aan te spreken heeft Indaver haar communicatiekanalen nu meer afgestemd op hun leefwereld en interesses. Careersite Indaver introduceerde in 2011 een nieuwe, interactieve careersite, onder de slagzin ‘Connected by Innovation’, die toont waar Indaver voor staat. In filmpjes vertellen medewerkers hun potentiële collega’s over de sfeer, de functies en de mogelijkheden bij Indaver. Geïnteresseerden kunnen via deze site ook solliciteren. Aangezien ook de andere regio’s een forum zochten om kandidaten aan te spreken werden de handen in elkaar geslagen. Een internationaal bedrijf als Indaver wil met één visie en één verhaal naar buiten treden, maar het wil daarnaast toch ook dat de regio’s hun eigenheid kunnen uitspelen. Sociale media Bedrijven moeten potentiële werknemers zoeken waar ze te vinden zijn. De link met de sociale media is dus snel gemaakt. Voor Indaver hiermee aan de slag ging, heeft ze een social media policy opgesteld, met richtlijnen voor het gebruik van deze media. De sociale-mediakanalen zijn geintegreerd in de careersite, zodat iedereen gemakkelijk vacatures kan verspreiden binnen zijn netwerk en snel meer informatie kan vinden over Indaver. In 2012 zal Indaver deze aanpak uitbreiden zodat alle medewerkers hun rol van ambassadeur van Indaver kunnen spelen. Human Resources zal de sociale media bovendien meer en meer inschakelen: via Facebook, LinkedIn of Twitter kunnen ze vacatures de wereld insturen. Studentencontacten Indaver boort nog andere kanalen aan. Ze is aanwezig op de belangrijkste jobbeurzen en doet sinds vorig jaar ook jobbeurzen aan van technische scholen, gezien de krappe

arbeidsmarkt voor hoger secundair technische profielen. We investeren in relaties met scholen en studenten voor bedrijfsbezoeken en -stages. We nemen deel aan verschillende projecten om jongeren te wijzen op een baan in de chemische sector, zoals het Sira-project, een initiatief van de Scheikundige Industrie Regio Antwerpen. In dat project worden jongeren via deeltijds werken-deeltijds leren opgeleid tot procesoperator. Vorig jaar ging het om vijf leerlingen die nadien eventueel bij Indaver aan de slag kunnen gaan.

■■ ierland Passport to Leadership Indaver organiseerde vorig jaar een internationaal Indaver Leadership-programma, dat nieuwe concepten rond ‘strategisch leiderschap’ aanbracht. Alle directieteams uit de vier regio’s volgden deze opleiding. Maar ook de individuele regio’s staan hun leidinggevenden bij in dit proces. Zo ontwikkelde Indaver Ireland het Passport to Leadership, een gids die de algemene principes van leiderschap uit de doeken doet en tips en instrumenten geeft om verantwoordelijken te helpen in hun taak. Leidinggevenden moeten namelijk veel ballen tegelijk in de lucht zien te houden. Ze zijn verantwoordelijk voor vele domeinen, waaronder veiligheid en gezondheid, kostenbeheersing en regelgeving, en ze moeten ook een team leiden. Ze moeten de juiste richting aangeven en daarbij niet afwijken van de missie en de kernwaarden van Indaver. Het Passport to Leadership erkent dat alle verantwoordelijken hun eigen unieke aanpak hebben, maar stemt de algemene aanpak op elkaar af, zodat iedereen weet wat van hem of haar wordt verwacht.

■■ duiTsland Indaver Deutschland wordt één: cultuurverschillen verenigen Indaver Deutschland kreeg een dubbele aanpassing te verwerken: niet alleen werd de Duitse Indaver-groep geïntegreerd in het internationale concern, daarnaast moesten ook de vijf dochterondernemingen die Indaver Deutschland uitmaken, samengevoegd worden tot één coherent geheel. Uitwisseling Vijf ondernemingen met een verschillende bedrijfscultuur moesten elkaar zien te vinden. Om deze overgang zo vlot mogelijk te doen verlopen werden verschillende activiteiten in gang gestoken. Zo worden regelmatig kennis en ervaring uitgewisseld om de samenwerking tussen alle leden van de Europese Indaver Groep en tussen de Duitse leden onderling te versterken.

71

72

MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD AANKOOPBELEID Naarmate de activiteiten van de Indaver Groep in Europa uitbreiden moet het bedrijfsimago gelijke tred houden. Ook werkkledij is een uithangbord voor onze identiteit. De aankoopdienst begeleidt momenteel de introductie van nieuwe werkkledij in de hele groep. In de prijsaanvraag die eind 2011 de deur uitging, zijn ook eisen gesteld op het vlak van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Zo vermeldt Indaver uitdrukkelijk dat de kledij niet het werk mag zijn van kindarbeiders. De leveranciers moeten bij hun offerte het nodige bewijsmateriaal leveren over hun samenwerking met derden. De nieuwe lijn zal ook rekening houden met de verschillen tussen man en vrouw. In 2012 staan uitgebreide draag- en wastesten op het programma. Vanaf 2013 krijgt elke werknemer een nieuwe set werkkledij. Bij de selectie van een nieuw bedrijf

voor het onderhoud van de administratieve gebouwen vroeg Indaver potentiele leveranciers in de offertevraag ook nadrukkelijk naar hun prestaties op het vlak van maatschappelijk verantwoord ondernemen. We willen de impact op de omgeving beperken door te werken met onderhoudsproducten die het milieu minimaal belasten.

Duurzaamheidsrapport duurzaam gedrukt Indaver wil over de hele lijn duurzaam zijn. Ook met het drukken van het Duurzaamheidsrapport kiezen wij voor de duurzaamste oplossing. Het papier is Cocoon met het FSC-label: het is 100 % gerecycleerd en zonder chloor gemaakt, en het komt uit duurzaam en verantwoord bosbeheer. Het papier draagt ook het Europese ecolabel van de Bloem voor milieuvriendelijkere producten. Alleen

producten die de negatieve impact op het klimaat, het verbruik van grondstoffen en het milieu beperken, krijgen dit label. Bovendien wordt het rapport klimaatneutraal gedrukt. De CO2-uitstoot bij het drukken wordt nauwkeurig gemeten en Indaver neutraliseert die door groene emissierechten aan te kopen in het Windenergieproject in Kafeate in het Franse overzeese gebied van NieuwCaledonië. Een logo achteraan in het rapport verwijst naar het certificaat dat Indaver hiervoor krijgt, met een uniek en traceerbaar nummer. De drukkerij werkt trouwens ook zelf duurzaam, onder meer door afval zoveel mogelijk te voorkomen, door energie te besparen en door de CO2-uitstoot van haar site te beperken en te compenseren.


5. human resourCes

73

Managers en medewerkers leren zo hun evenknie in de andere bedrijven en in de andere regio’s kennen. Afdelingen leren van elkaar, goede praktijken worden gedeeld en op de verschillende sites toegepast. Dit proces wordt ondersteund door de interdisciplinaire management- en businessteams, en door de International Operational Competence Centers, waar specialisten uit de verschillende regio’s informatie uitwisselen over technologische evoluties. Bij gemeenschappelijke knelpunten zitten de teams van verschillende sites, in Duitsland en elders, samen via audio- en videoconferenties om ze op te lossen. Teams uit verschillende landen werken samen aan projecten van de hele Indaver Groep en in Duitsland vinden binnenkort leiderschapstrainingen plaats waaraan medewerkers van alle locaties van Indaver Deutschland zullen deelnemen. Nieuw bewustzijn Via IndaWIR, een gezamenlijk project van de ondernemingsraden en het management van alle Indaver-sites in Duitsland, wil Indaver een nieuw bewustzijn voor het concern creëren, niet alleen bij de eigen medewerkers, maar ook bij het geïnteresseerde publiek. Indaver Deutschland heeft in 2011 ook gesleuteld aan de interne communicatie met de medewerkers om dit bewustzijn aan te zwengelen. Ze heeft het Ethisch Kompas ingevoerd. Begin 2012 verschijnt de eerste nieuwsbrief. De integratie van stijlen en bedrijfsculturen heeft al tot zichtbare resultaten geleid, zoals te merken is aan de nieuwe Indaver-vlaggen op de Duitse sites, aan het nieuwe Corporate Design en aan de Indaver-gadgets voor nieuwe medewerkers en voor geïnteresseerden buiten het bedrijf. Daar komen nog twee initiatieven bij: de nieuwe Indavervacaturesite en de nieuwe Indaver-homepage voor de Duitse groep.

“

Drie landen uit de Indaver Groep hebben deelgenomen aan het Medewerkerstevredenheidsonderzoek.

”

■■ nederland Aan de slag met het Medewerkerstevredenheidsonderzoek In oktober 2010 hebben voor het eerst vanuit de Indaver Groep 3 landen – België, Nederland en Ierland – deelgenomen aan het Medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO). Dit onderzoek geeft inzicht in wat personeelsleden belangrijk vinden. Het helpt de organisatie te kijken naar haar sterktes en zwaktes en zet aan tot actie en verandering. Indaver Nederland, dat een respons had van 56 %, is met de punten die haar werknemers hebben aangekaart, aan de slag gegaan. Het Regionaal Management Team (RMT) identificeerde drie grote actiepunten: voldoende coachinggesprekken om het potentieel van de medewerkers ten volle aan te boren; persoonlijke ontwikkeling stimuleren; communicatie in de twee richtingen, van de top naar de werkvloer en omgekeerd, voor een goede coördinatie en samenwerking. Tijdens elk afdelingsoverleg kunnen medewerkers aangeven wat beter kan, waarna dit wordt aangekaart in het RMT. Via het gewone werkoverleg, via bijscholingen en workshops kunnen werknemers meedenken over hoe ze die aandachtspunten kunnen verbeteren, zonder op te geven waar Indaver al goed in is. Want uit het onderzoek bleek ook dat Indaver volgens haar Nederlandse medewerkers haar successen te weinig viert. Sleutelen aan de motivatie van medewerkers is voor elke afdeling een actiepunt. Er is een plan van aanpak opgesteld, zowel op RMT- als op afdelingsniveau. Het afgelopen jaar zijn de medewerkers van Indaver Nederland via Indavizier op de hoogte gehouden van de verschillende acties. Indaver Nederland blijft ook in 2012 werken aan de tevredenheid van haar medewerkers. In België namen 3 op de 4 medewerkers deel aan het onderzoek. Ze bleken relatief tevreden, maar er waren enkele aandachtspunten, zo bleek uit de bespreking van de resultaten. Die worden nu opgevolgd. Het gaat onder andere om de inrichting van de werkplek, de uitwisseling van informatie, meer en betere overlegmomenten en de verbetering van het aanbod aan interne opleidingen.

VEILIGHEID

74

■■ Veiligheid centraal

■■ Veilige en performante installaties

Voor Indaver is de veiligheid van haar medewerkers, maar ook van diegenen die (on)rechtstreeks bij haar activiteiten betrokken zijn, een absolute prioriteit. Indaver garandeert hen een veilige en gezonde werkomgeving. Zo staat het ook in haar bedrijfscode. ‘Met oog voor mens, veiligheid en milieu’ is de belangrijkste kernwaarde in ons streven naar verantwoord en duurzaam ondernemen.

Veiligheid is essentieel, maar ze is niet de enige drijfveer om de installaties zo performant mogelijk te laten draaien. Onverwachte panne en stilstand vermijden we ook uit bedrijfseconomisch oogpunt. Daarom onderwerpt Indaver alle nieuwe installaties of belangrijke wijzigingen aan bestaande installaties systematisch aan een HAZOP-studie (HAZard and OPerability). Dat is een internationale methode om gevaren en ongewenste situaties in industriële installaties te identificeren en te beheersen.

Ongevallen voorkomen staat daarbij centraal. Dat vraagt om een gestructureerde, proactieve aanpak. Indaver beheert en verwerkt (gevaarlijk) afval. Om dan de veiligheid te garanderen moeten de vier M’en in orde zijn: een doorgedreven kennis van de afvalstoffen (materials), performante en veilige installaties (machines), internationaal erkende beheerssystemen (methods) en gemotiveerde en goed opgeleide medewerkers (man). Om dit alles in goede banen te leiden laten we ons inspireren door het EFQM-model en de Plan-Do-Check-Act-aanpak. 2011 was voor Indaver een jaar van uitersten op vlak van veiligheid. Enerzijds behaalden we historisch goede veiligheidsindexen. Anderzijds betreuren we een dodelijk arbeidsongeval in het contractordorp van de bouwwerf van een nieuwe installatie op de site van Antwerpen. Een werknemer van een onderaannemer kwam er eind december onder een vorkheftruck terecht en was op slag dood.

■■ Kennis van afvalstoffen Het veiligheidsbeleid van Indaver staat of valt met de grondige kennis van de gevaren en risico’s van het afval dat de teams van Indaver dagelijks ophalen en verwerken. Indaver heeft altijd veel geïnvesteerd in de kennis van de samenstelling en van de gevaareigenschappen van afvalstoffen. Onze gespecialiseerde labo’s analyseren continu de afvalstoffen die we beheren. Ze hebben ondertussen 25 jaar unieke know-how in huis. De specialisten van Indaver worden dan ook door diverse regionale en internationale stakeholders geraadpleegd. Klanten vragen advies over de geschikte verwerking van specifieke afvalstoffen, overheden vragen informatie voor de afvalstoffenwetgeving. Indaver exploiteert vandaag 7 sites die onderworpen zijn aan de Seveso (COMAH)-richtlijn voor zware ongevallen waarbij gevaarlijke afvalstoffen betrokken zijn. Het gaat om de sites in Hamburg, Biebesheim, Frankfurt en Stuttgart in Duitsland, om Antwerpen in België, Hoek in Nederland en Dublin in Ierland. Jaarlijks doen gespecialiseerde overheidsdiensten daarvoor een doorgedreven veiligheidsaudit. De know-how die deze sites hebben opgebouwd, heeft geleid tot ‘goede praktijken’ die ook voor niet-Seveso-activiteiten gelden.

■■ Goede procedures Na de succesvolle toepassing van het ISO 14001-milieuzorgsysteem heeft Indaver ook voor haar veiligheidsbeleid een internationaal erkende certificatie willen behalen voor alle regio’s. OHSAS 18001 bepaalt de minimumvereisten voor een goed veiligheidsmanagementsysteem. Het moet de arbeidsrisico’s effectief inschatten en beheersen en zo de organisatie veiliger maken. OHSAS 18001 is vandaag volledig ingevoerd voor Ierland (2002), Duitsland (2003) en België (2011). De certificatie voor Nederland is voorzien voor 2012.

■■ Gemotiveerde en goed opgeleide medewerkers Indaver doet er alles aan om medewerkers regelmatig en grondig te informeren over de veiligheid op de werkvloer, niet alleen voor hun eigen lijfsbehoud, maar evenzeer voor dat van hun collega’s. Er worden goede resultaten geboekt met (verplichte) opleiding en bewustmaking van de risico’s tijdens het werk. De productie-, onderhouds- en laboafdelingen hebben vaste ijkpunten voor de veiligheid (kritische succesfactoren) die jaarlijks worden opgevolgd. Dankzij deze systematische aanpak worden medewerkers rechtstreekser betrokken bij het veiligheidsbeleid. Aan de hand van een aantal parameters volgt Indaver namelijk de persoonlijke inzet van haar medewerkers op: deelname aan veiligheidsopleidingen, het uitvoeren van job safety analyses en van observatie- en controlerondgangen. Hoe groter de inspanningen hoe hoger de score.


5. human resourCes

75

■■ daling aantal ongevallen met werkverlet

plan-do-check-act Globaal Preventieplan & Jaaractieplan Veiligheid en gezondheid –> Gebaseerd op de resultaten van voorgaande jaren

N

PLA

ACT Preventieve en/of corrigerende maatregelen, gebaseerd op de uitkomst van incidentenanalyses • Detailanalyses (Kinney > 200) • Vlinderdas analyses of gelijkwaardige alternatieven

Uitvoeringsmaatregelen, zoals • Technische veiligheidsvoorzieningen • Persoonlijke beschermingsmiddelen • Veiligheidsprocedures • Sensibilisatieprogramma’s

DO

ECK

CH

Controlemaatregelen, zoals • Veiligheidsinspecties/ observatierondgang • Periodieke audits/checklijsten • Registratie & evaluatie van incidenten • Veiligheids KPI’s (PBW-index, Fg, ...)

■■ plan-do-check-act Indaver stippelt haar veiligheidsbeleid uit volgens de PlanDo-Check-Act-aanpak. De veiligheidsdepartementen en de vertegenwoordigers van de werknemers stellen samen jaaractieplannen op met relevante veiligheidsmaatregelen (plan). Dat leidt tot aangepaste technische voorzieningen, job safety analyses, veiligheidsprocedures en het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen in alle betrokken afdelingen (do). Dankzij doelgerichte veiligheidscommunicatie en frequente veiligheidsopleidingen, instructies en herhalingssessies wordt er veilig gewerkt. Via controles, veiligheidsrondgangen en systematische rapportering op basis van prestatie-indicatoren volgt Indaver deze veiligheidsprestaties nauwgezet op (check). Bij problemen of incidenten corrigeert ze of stuurt ze de procedure bij (act). Indaver heeft voor al haar vestigingen in Europa uniforme indexen zodat ze de verschillende regio’s kan vergelijken en gezamenlijke doelstellingen kan bepalen.

De frequentiegraad brengt het aantal ongevallen met werkverlet van personeelsleden in kaart (meer dan 1 kalenderdag). In België is het bijhouden van deze indicator, in tegenstelling tot de andere regio’s, wettelijk verplicht. In 2011 noteerde de Indaver Groep 33 dergelijke ongevallen (tegenover 39 in 2010 en 41 in 2009). De dalende trend wordt dus voortgezet en dit terwijl het personeelsbestand in 2011 met 4,3 % groeide (1 685 personeelsleden tegenover 1 616 in 2010). De frequentiegraad 2011 voor de Indaver Groep is daarmee 12,43. Om dit resultaat te kaderen vergelijken we met de resultaten van onze sector in België, aangezien internationale standaarden voor de afvalsector ontbreken. Elke bedrijfsactiviteit krijgt in België een officiële NACE-bel-code toegekend. De Indaver-activiteiten – afvalverwerking, afvaltransport en recuperatie – dragen de respectievelijke NACE-bel-codes 38, 49.41 en 38.3. Volgens de recentste gegevens (2010) bedraagt de gemiddelde frequentiegraad 40,35 in de recuperatiesector, 40,83 in de sector afvaltransport en 32,71 in de sector afvalverwerking. Met een frequentiegraad van 12,43 staat Indaver Groep op hetzelfde lage niveau als de scheikundesector (NACE 20, Fg=11,23) in België en scoort ze beduidend beter dan het nationale gemiddelde van alle Belgische bedrijven samen (Fg = 22,19). (Bron: http://www.faofat.fgov.be/index. html)

■■ reële-ernstgraad De reële-ernstgraad geeft een indicatie van het aantal dagen arbeidsongeschiktheid van personeelsleden. Ook hier kunnen we voor de Indaver Groep vergelijken met de Belgische statistieken. De reële-ernstgraad 2011 voor de Indaver Groep is 0,30. Volgens de recentste gegevens (2010) is de reële-ernstgraad 1,11 in de recuperatiesector, 1,36 in de transportsector en 0,92 in de sector afvalverwerking. Met een reële-ernstgraad van 0,30 scoren we dus even goed als de scheikundesector (NACE 20, Eg=0,28) en beduidend beter dan het nationale gemiddelde van alle Belgische bedrijven samen (Eg = 0,54). (Bron: http://www.faofat.fgov.be/ index. html) Beide scores tonen dat er in de Indaver Groep niet alleen beduidend minder ongevallen zijn dan in de Belgische afvalsector, maar dat die ook minder ernstig zijn dan gemiddeld in de afvalsector.

■■ internationale vergelijking Omdat Indaver steeds internationaler wordt, moet ze haar prestaties op het vlak van veiligheid ook in die context kunnen plaatsen. Daarom heeft Indaver in 2011 een index ingevoerd met het aantal ongevallen met werkverlet van meer dan 3 dagen tegenover het aantal werknemers voor dat jaar (en dit uitgedrukt per 100 000 werknemers). Deze methodiek is gebaseerd op de RIDDOR-benadering die in Engelstalige landen al langer wordt gebruikt en die nu ook in Europa als standaard (ESAW – European Statistics on Accidents at Work, 2001) wordt geïntroduceerd.

“

Bij Indaver zijn er minder en minder ernstige ongevallen dan gemiddeld in de afvalsector.

Voor 2011 bedraagt de RIDDOR1/ESAW-rate van de Indaver Groep 1 602 (27 ongevallen met werkverlet van meer dan 3 dagen). Ter vergelijking: voor het Verenigd Koninkrijk is het voor 2010/2011 voor de afvalsector 1 887,1.

76

”

Veiligheidsprestaties voor de indaver Groep eigen personeelsleden

Fg (1)

eg (2)

pbW (3)

2011

1 685

12,43

0.30

5.3

2010

1 616

15,32

0,51

6,7

2009

1 400

17,69

n/a

7,1

(1) Frequentiegraad = het aantal ongevallen met werkverlet (> 1 dag) (A) van een groep werknemers in verhouding tot het totaal aantal gepresteerde uren door deze werknemers (B) (2) ernstgraad = het totaal aantal kalenderdagen afwezigheid ten gevolge van arbeidsongevallen (C) van een groep werknemers in verhouding tot het totaal aantal gepresteerde uren door deze werknemers (B) (3) pbW-index = een gewogen gemiddelde van het aantal ongevallen (waarbij de ernst van het ongeval bepalend is voor het toegekende gewicht) in verhouding tot het aantal werknemers Formule van de PBW-index: 100 * ((0.5 * A) + (2 * B) + (5 * (C + D)) + (20 * E)) # werknemers a = aantal schijnongevallen (zonder lichamelijk letsel) b = aantal ongevallen met zeer beperkte verzorging intern (interne ehbo) C = aantal ongevallen waarbij slachtoffer extern verzorgd wordt en waarbij het werkverlet zich beperkt tot de dag van het ongeval zelf (externe ehbo) d = aantal ongevallen waarbij, door het uitvoeren van aangepast werk en na advies van de arbeidsgeneesheer, het werkverlet beperkt blijft tot de dag van het ongeval zelf (aangepast werk) e = aantal ongevallen met werkverlet > 1 dag


5. human resourCes

77

■■ Veiligheidsindex

■■ leren uit ongevallen

Indaver heeft nog een graadmeter voor de veiligheid op haar sites, naast de frequentiegraad, de reële-ernstgraad en de RIDDOR/ESAW-rate die zich concentreren op ongevallen met werkverlet. We houden ook de ongevallen bij zonder werkverlet om in de toekomst de risico’s te beheersen.

Na elk ongeval voert Indaver een gedetailleerd onderzoek naar de oorzaak ervan. We prikken daarna doelstellingen en werken preventieve acties uit om de resultaten te verbeteren en ongevallen te vermijden.

Deze ‘leermomenten’ volgt Indaver statistisch op aan de hand van de veiligheidsindex (PBW-index - Preventie en Bescherming op het Werk). Die brengt naast de ongevallen met werkverlet ook ongevallen met interne of externe EHBO in kaart, net als de schijn- of bijna-ongevallen. De veiligheidsindex van de Indaver Groep voor het eigen personeel geeft een relevante daling aan van 6,7 in 2010 naar 5,3 in 2011.

■■ Veiligheidsindex 2011 voor eigen personeelsleden Veiligheidsindex 2011 eigen personeelsleden

belgië + portugal

index

aantal personeelsleden

3,7

667

nederland

5,5

290

ierland + VK

5,4

188

duitsland + italië

7,1

540

Groep

5,3

1 685

Uit de ongevallenanalyse van 2011 bleek ‘onoplettendheid’, zowel bij eigen personeelsleden als bij onderaannemers, de grote boosdoener. Ook ‘onvoldoende of foutief gebruikte persoonlijke beschermingsmiddelen’ bleek een belangrijke oorzaak van ongevallen, meestal met letsels aan de handen tot gevolg. In het jaaractieplan voor 2012 is dan ook opnieuw een intensieve controle op de kwaliteit en de toepassing van de correcte maatregelen opgenomen in de werkvergunning. Indaver Deutschland liet in 2011 de arbeidsongevallen waarbij de hulpdiensten moesten worden ingeschakeld, analyseren door de veiligheidsexpert en de leidinggevende om de oorzaak ervan te achterhalen. Op die manier konden de medewerkers op alle Duitse sites snel geïnformeerd worden over het incident en zijn oorzaken, en hoe dit te vermijden in de toekomst.

FLEXIBELE DIENSTVERLENING Indaver heeft een klantgerichte aanpak, op maat van specifieke behoeften. Met ons Total Waste Management nemen we waar gewenst het afvalbeheer van industriële klanten over, van inzameling on-site tot verwerking en administratie. Voor overheden wil Indaver een betrouwbare partner zijn en helpen met een duurzaam en kostenefficiënt afvalbeleid via Public waste PartnershipS.

6. KLANTENTEVREDENHEID Samen zoeken naar de meest duurzame oplossing indaver gaat samen met haar klanten op zoek naar de meest duurzame oplossing voor elke afvalstroom – zowel economisch als ecologisch. We doen dat binnen samenwerkingsvormen die een flexibele dienstverlening op maat van specifieke behoeften mogelijk maken. met succes. Want indaver is zowel voor overheden in belgië, nederland en ierland als voor industriële bedrijven in heel europa uitgegroeid tot de afvalpartner bij uitstek. 80

■■ public waste partnerships: openbare besturen kiezen voor ontzorging Indaver wil dat openbare besturen, binnen de grenzen van de wetgeving, hun afvalbeheer met een gerust gemoed aan haar kunnen overlaten. Dit ‘ontzorgen’ kan zowel voor de afvalverwerking, voor de uitbating van een publieke verwerkingsinstallatie als voor de organisatie van het afvalbeheer. De besturen vinden in Indaver een partner die creatief meedenkt, die komt met de oplossingen die het best aansluiten bij de lokale noden en die perfect op de hoogte is van de recentste wetgeving, reglementering en tendensen voor de openbare sector. De ‘Public waste PartnershipS’ tussen Indaver en openbare besturen zijn een goede formule voor beide partners. Dankzij Indavers open houding tegenover publieke klanten, haar uitstekende dienstverlening en haar respect voor de eigenheid en de autonomie van lokale besturen zijn ook in 2011 nieuwe Public waste PartnershipS tot stand gekomen.

Participatie Brussel Compost: een nieuwe PwPS Eind 2011 verwierf Indaver 40 % van de aandelen van de groencompostering Brussel Compost nv. Hoofdaandeelhouder is Net Brussel (60 %). Dit nieuwe ‘Public waste Partnership’ past volledig in onze bedrijfsstrategie van duurzaam afval- en energiebeheer voor en met openbare besturen. Deze strategische participatie is ook een invulling van onze bedrijfsmissie en past in onze groeistrategie voor groenafval en biomassa. Ze is een mooi voorbeeld van het raakvlak tussen Indaver en openbare besturen. Dankzij ons netwerk van composteerinrichtingen kunnen we te allen tijde uitwijken naar een andere verwerkingssite als dat nodig is. Zo zijn de openbare besturen die het groenafval aanleveren zeker van een continue en kwaliteitsvolle verwerking. Wederzijdse ondersteuning met IVM IVM, het intergemeentelijk samenwerkingsverband rond Deinze, verzorgt het afvalbeheer voor 19 gemeenten. Dit betekent dat het voor haar gemeenten (277 000 inwoners) het afvalbeheer van A tot Z voor haar rekening neemt: van preventie over selectieve inzameling aan huis en via de containerparken tot de verwerking van de afvalstoffen. IVM baat een eigen thermische verwerkingsinstallatie uit in Eeklo. In Indaver vonden zij een solide partner voor de backup van hun installatie. Met hun Public waste Partnership bieden IVM en Indaver elkaar sinds 2011 wederzijdse steun bij een incident of stilstand in hun installaties. De tonnages worden jaarlijks in onderlinge overeenstemming vastgelegd. Bovendien is er ruimte om het contract te toetsen aan de marktsituatie.


6. KlanTenTevredenheid

“

81

Indaver bevestigde haar marktleiderschap in de Europese farmasector in 2011.

”

Beide partners vulden elkaar al eerder goed aan. IVM deed 10 jaar geleden voor het eerst een beroep op Indaver. Indaver was toen tijdelijk op zoek naar bijkomende verwerkingscapaciteit. Met het afval van haar gemeenten en het restafval van 2 collega-intercommunales vult IVM iets meer dan de helft in van de capaciteit van haar installatie in Eeklo. Door haar meerjarencontract met Indaver kon IVM de restcapaciteit invullen op langere termijn. Nieuwe directeurs voor IVAGO en IVIO Indaver organiseert beheerssystemen voor openbare besturen. Het kan gaan om een volledig of gedeeltelijk management van het lokaal afvalbeheer. In sommige gevallen is er sprake van een gemengde structuur, in andere gaat het om een traditioneel dienstencontract. Dit is typerend voor Indavers Public waste PartnershipS-concept: het openbaar bestuur kiest welke samenwerking hem het best past. In twee ‘gemengde’ intergemeentelijke samenwerkingsverbanden in Vlaanderen is Indaver niet de enige partner uit de privésector. ECOV (50 % Indaver) is sedert 1995 de private deelnemer in IVAGO (Gent), het intergemeentelijk samenwerkingsverband voor Gent en Destelbergen; ECOWEST (43 % Indaver) is al 15 jaar de partner uit de privésector in IVIO (Izegem), waar 11 gemeentebesturen deel van uitmaken. Indaver draagt dus mee het management van deze grote afvalintercommunales en is daardoor mee verantwoordelijk voor het gemeentelijk afvalbeleid. In 2011 kregen IVAGO en IVIO een wissel aan de top van hun management. Tevredenheidsenquête Indaver wil onderzoeken of haar publieke klanten tevreden zijn. Vorig jaar hebben we daarom een bevraging uitgewerkt voor 2012 over de verschillende aspecten van de samenwerking met Indaver. De resultaten van de tevredenheidsenquête worden statistisch verwerkt en zullen gebruikt worden om onze klantgerichtheid indien nodig bij te sturen en te verfijnen. Dat is in overeenstemming met de kernwaarde van Indaver: continue verbetering.

■■ Klanten stimuleren indavers europese en duurzame koers Total Waste Management (TWM) staat bij Indaver voor ‘ontzorging op maat van de industriële klant’. TWM kan verschillende vormen aannemen: van verwerking en bijbehorend transport tot beheer op de site en zelfs het beheren van verwerkingsinstallaties van de klant. Centraal staan steeds een strakke ontzorging en dienstverlening op maat van de klant. Indaver heeft de nodige middelen voor de verwerking en het transport, alsook actuele datamanagementsystemen die transparantie en traceerbaarheid garanderen. Ten slotte hebben we een ervaren kennisorganisatie waarbij we de juiste mensen toewijzen aan elke TWM-project met efficiente projectinstrumenten. Indaver biedt haar Total Waste Management aan op Europese schaal. Indaver heeft TWMpartnerships in België, Nederland, Ierland, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Italië en Portugal. Sterk jaar voor Industrial Waste Services In het industriële marktsegment heeft Indaver 2011 – toch gekenmerkt door economische turbulentie – zeer succesvol afgerond. Ten opzichte van 2010 steeg de omzet met 21 %. Indaver kon niet alleen een aantal TWM-partnerships verlengen, maar won ook nieuwe klanten bij. Indaver bevestigde haar marktleiderschap in de Europese farmasector in 2011 door een aantal TWM-contracten in België, Ierland en Duitsland te vernieuwen en uit te breiden. Daarnaast hebben we ook verschillende eenmalige, dringende projecten uitgevoerd waarbij onze kennis van complexe afvalstromen en sterk outletmanagement hun nut hebben bewezen. In 2011 deed Indaver haar uiterste best om haar klanten de duurzaamste oplossingen aan te bieden.

ierland Ierse industrie kiest overtuigd voor Total Waste Management Steeds meer multinationals en bedrijven uit de farmaceutische en chemische industrie doen een beroep op het Total Waste Management van Indaver Ireland. Met haar TWM-aanpak biedt Indaver Ireland haar klanten een dynamische, flexibele en klantgerichte oplossing voor hun afval. In 2011 kende dit segment een steile groei, met nieuwe contracten voor Abbott, Eli Lilly, Pfizer en MSD, in totaal voor 18 sites. Indaver Ireland kan bogen op de nieuwste Waste-to-Energy-installatie in Europa, in Meath, en het SAP-systeem voor gegevensbeheer. Ze heeft ook de nodige technische expertise in huis en is voortdurend proactief op zoek naar verbeteringen. Daardoor is Indaver in Ierland meer dan ooit marktleider voor duurzaam afvalbeheer.

82

Belgian Waste-to-Energy

INDAVER STIMULEERT ENERGIERECUPERATIE IN DE SECTOR Belgian Waste-to-Energy (BW2E), de federatie van eigenaars van afvalenergiecentrales voor huishoudelijk en vergelijkbaar bedrijfsafval in België, zit op kruissnelheid. BW2E werd in 2009 opgericht om informatie uit te wisselen en gemeenschappelijke oplossingen voor de sector te zoeken. Indaver was een van de trekkers van dit initiatief. BW2E telt 15 leden: 10 in Vlaanderen, 4 in Wallonië en 1 in Brussel. Samen zijn ze goed voor de thermische verwerking met energierecuperatie van 2,5 miljoen ton afval.

Vaste waarde In 2011 had BW2E verschillende presentaties aan stakeholders en overlegmomenten met het Vlaams, Brussels Hoofdstedelijk en Waals Gewest. In de twee jaar sinds haar oprichting is de organisatie in de sector van Waste-to-Energy

een vaste waarde geworden. Haar leden delen hun kennis met elkaar, ze volgen de regionale en Europese regelgeving op de voet en formuleren gezamenlijke standpunten. Indaver neemt het secretariaat en de inhoudelijke voorbereiding van de dossiers voor haar rekening. De voorbije twee jaar verzette Belgian Waste-to-Energy heel wat werk. De federatie volgde van zeer nabij de omzetting van de Europese kaderrichtlijn Afval naar de Belgische wetgeving. Volgens BW2E moet restafval zoveel mogelijk in eigen land verwerkt worden om de materiaalkringloop goed te sluiten en te vermijden dat recyclebare fracties toch worden verbrand omdat verbranden in het buitenland goedkoper is.

Recyclage en Waste-toEnergy hand in hand Ook op Europees vlak wisselt de sector kennis uit. CEWEP, de Europese tegenhanger van BW2E, bezocht op 30 augustus vorig jaar enkele installaties van Indaver, onder meer de PMD-installatie in Willebroek en de asbehandelingsinstallatie in Doel. CEWEP wilde onderzoeken hoe Waste-to-Energy bijdraagt tot efficiënt gebruik van grondstoffen en energie. Voor Indaver gaan Waste-toEnergy en recyclage hand in hand. Uit verschillende studies blijkt dat lidstaten die inzetten op beide oplossingen hun afval het minst storten.


6. KlanTenTevredenheid

83

Materiaal- en energievalorisatie voorop Inspelend op de schaarste op de grondstoffenmarkt en de druk op de energiemarkt, versterkt Indaver haar focus op duurzame materiaal- en energievalorisatie. Indaver bereikt dit met haar netwerk van Europese installaties en de samenwerking met externe partners. Indaver investeert en innoveert hiervoor ook continu.

rond de kosten en hoeveelheden van zijn afvalstoffenpakket inkijken. Indavers Customer zone bespaart de klant kostbare tijd bij zijn interne rapporteringen. In 2011 kwam het systeem er voor de Nederlandse en Belgische klanten. Ook voor de Duitse klanten werd een Customer Zone ontwikkeld die toelaat documenten te delen met klanten en rapporten te raadplegen. De start van de Ierse Customer Zone staat voor 2012 op de planning.

Naast dit netwerk van installaties heeft Indaver nog een unieke troef: het bouwen en opereren van installaties voor materiaal- of energievalorisatie op de site van de klant. Dit kan een meerwaarde bieden bij grote afvalvolumes, waarvan de gerecupereerde materialen als grondstof ingezet worden in de eigen of nabije productieprocessen, waarbij stoom of elektriciteit benut kan worden en veel afvaltransporten uitgespaard kunnen worden. Bij dergelijke BOO-projecten (Build-Own-Operate), waarbij ze ook mede-eigenaar is, neemt Indaver nagenoeg het hele project voor haar rekening. Een mooi voorbeeld van een BOO-project is de grootschalige zoutzuurregeneratie-installatie voor Tata Steel in IJmuiden. In 2011 werden nieuwe opportuniteiten uitgewerkt voor de recuperatie van chloor uit specifieke productieprocessen, en de recuperatie van waardevolle materialen uit reststromen.

Grensoverschrijdende administratie Europees gewaarborgd De wetgeving rond grensoverschrijdend transport van afvalstoffen verschilt sterk tussen de Europese lidstaten en regio’s en dit maakt het administratief erg complex. Daarom heeft Indaver een eigen TFS-cel (Trans Frontier Shipment), die dossiers voor grensoverschrijdend afvaltransport opent, beheert en opvolgt. Zo werden in 2011 ongeveer 700 dossiers behandeld waarvan 98 % werd goedgekeurd. Indavers goede reputatie bij de betrokken overheden speelt hierbij in haar voordeel. De gemiddelde doorlooptijd voor een TFSdossier is ongeveer 12 weken vanaf de opening. In 2011 werden heel wat TFS-dossiers elektronisch beheerd. Vanaf 2012 zullen ook de zogenaamde ‘Voor- en Nameldingen’ gedigitaliseerd worden.

E-service verhoogt efficiëntie en vermindert papierstroom Indaver hecht veel belang aan degelijk datamanagement voor een efficiënt beheer van de complexe afvaladministratie. In de communicatie met de klanten willen we ook blijvend innoveren en streven naar meer efficiëntie en minder milieu-impact. Daarom heeft Indaver geïnvesteerd in een klantenportaal – de Customer Zone. Dit webportaal biedt online toegang tot de belangrijkste informatie, documenten en rapporten over het klantendossier, evenals tot prijs- en afvoerplanningsaanvragen via elektronische formulieren, … De klant kan ook een uitgebreide rapportering

Klanten bevestigen hun vertrouwen in Indavers duurzame oplossingen Indaver organiseerde in 2011 en begin 2012 Customer Days voor haar Belgische, Nederlandse en Portugese TWM-klanten en relaties. Met als centraal uitgangspunt ‘Wordt afval weer grondstof?’ belichtte een aantal externe en interne sprekers hoe duurzaam materiaal- en energiebeheer centraal staat bij innovatief Europees afvalbeheer. Tijdens deze klantendagen gaven ook klanten zelf hun kijk op Duurzaam en Toonaangevend Afvalbeheer. In 2011 vroeg Indaver ook een aantal multinationale klanten om hun mening. De tevredenheid van onze klanten blijkt uit onderstaande quotes.

men “Afvalbeheer sa niveau naar een hoger tillen”

ice s, Director Serv Willy Gommer SD M es iti cil Fa Logistics &

novatie, “G arantie op in mogelijk heid l tot operationee management, gen passend vermo de en gewaarborg g” afvalvernietigin SHE specialist, Johan Jansen, alth He al MSD Anim

s maakt “Europese koer ële Indaver potenti % 0 10 en e m ese “D uurza ner voor Europ rt a p eti sa ri lo en” naspeurbare va B ASF-vestiging ” en g in ss oplo ukeleer, Purc Koen De Wilde, r co Manager Am

hasing

Be Dr. Sabrina De val- en Af st, ien ud M ilie BASF er he Gege vensbe

INNOVATIE Indaver zoekt voortdurend nog nieuwere en betere technieken. Neusje van de zalm is de nieuwe MediPower-installatie voor de thermische verwerking van medisch en sensitief afval op de site Antwerpen. Indaver biedt klanten daar de duurzaamste oplossing, vermijdt risico’s en recupereert zoveel mogelijk materialen en energie tegen de beste prijs.

7. FINANCIËLE RESULTATEN

Verdere groei in 2011 indaver heeft ook in 2011 haar groei verder gezet. ondanks het hoge investeringsniveau, onder meer voor de afwerking van het project meath in ierland en het medipower-project in belgië, konden de financiële structuur en solvabiliteit van de indaver groep nog worden verstevigd. 86

toELIcHtInG BIJ DE GEconsoLIDEErDE JaarrEkEnInG (In IFrs) De verdere verhoging van winst en cash flows van Indaver onderschrijven de succesvolle groei en de verdere ontplooiingsmogelijkheden van Indaver. De resultaten van de Indaver Groep voor 2011 zijn bijzonder goed. Rekening houdend met de bijzonder uitdagende omgeving geeft dit een stevige basis voor verdere groei. Indaver heeft in de voorbije jaren haar competitiviteit en marktpositie nog weten te versterken, ook in tijden van economische crisis, een bewijs van flexibiliteit en weerbaarheid. Het steeds verder optrekken van haar cash flows en de robuustheid hiervan ondersteunen vanzelfsprekend de verdere groeiambities en mogelijkheden voor Indaver.

Financiële resultaten 2011 in miljoenen euro Bedrijfsopbrengsten

520

Bedrijfskosten

490

EBITDA*

93

Bedrijfsresultaat (EBIT)

30,1

Winst na belastingen

30,9

Eigen vermogen

295,9

* ebiTda = operationeel resultaat + afschrijvingen + netto waardeverminderingsverliezen + voorzieningen + ias 19 inclusief lasten en kosten + aandeel in de winst van de minderheidsdeelnemingen – het deel van de vooruitbetaalde capaciteitsrechten dat in resultaat genomen werd.


7. finanCiËle resulTaTen

87

aLGEMEnE toELIcHtInG In 2011 werden geen relevante wijzigingen doorgevoerd in de gehanteerde waarderingsregels. Zoals dit al voor 2007 tot en met 2010 het geval was, worden de resultaten van de ondernemingen waarin Indaver een participatie heeft van 50 %, in lijn met de groepswaarderingsregels bij DELTA, opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode: dit wil zeggen enkel op basis van hun bijdrage in het nettoresultaat van de Indaver Groep. Vooral dankzij het bestendigen van uitstekende resultaten voor SLECO betekent dit dat naast de cash-generatie die direct kan afgeleid worden uit de resultatenrekening, ook de cash-generatie die vanuit deze 50 % dochters wordt gegenereerd zeer belangrijk is. Dit heeft eind 2010 trouwens al aanleiding gegeven tot een kapitaalvermindering van EUR 20 miljoen bij SLECO en een dividenduitbetaling van EUR 30 miljoen aan zijn aandeelhouders, waarvan telkens 50 % ten gunste van Indaver nv. In december 2011 keerde SLECO opnieuw een dividend uit, dit keer van EUR 20 miljoen, waarvan EUR 10 miljoen aan Indaver.

Bij de vergelijking van de geconsolideerde resultaten van 2011 en 2010 moet er rekening mee gehouden worden dat in de resultaten van 2010 de overgenomen activiteiten van DELTA Milieu, na de gerealiseerde acquisitie op 1 september 2010, enkel werden opgenomen met hun resultaten voor de laatste 4 maanden van het jaar. Dit laatste gebeurde na omzetting van hun openingsbalans en resultaten in IFRS en gebaseerd op de groepswaarderingsregels van Indaver. In 2011 zijn zij logischerwijze opgenomen voor een volledig jaar. Omdat de doorgevoerde purchase price allocation, die in IFRS wordt vereist, aanleiding heeft gegeven tot een belangrijke herwaardering van de afschrijfbare assets en vermindering van de bestaande en betaalde goodwill, geeft dit in IFRS onvermijdelijk aanleiding tot hogere afschrijvingen. Hoewel dit hun nettobijdrage in de groepsresultaten van Indaver van bij de acquisitie op 1 september en ook voor de eerstkomende jaren duidelijk zal drukken, heeft dit geen nadelige invloed op hun bijdrage tot de cash-generatiecapaciteit van de Indaver Groep.

Kerncijfers 2011 in vergelijking met 2010 ■■ ■■ ■■ ■■

■■ ■■ ■■ ■■ ■■

Bedrijfsopbrengsten: EUR 520 miljoen (+ 26 %) Bedrijfskosten: EUR 490 miljoen (+ 25 %) Bedrijfskasstroom (EBITDA): EUR 93 miljoen (+ 22 %) Bedrijfsresultaat inclusief winst of verlies op de overdracht van vaste activa en resultaatsbijdrage van de deelnemingen: EUR 49 miljoen (+ 35 %) Bedrijfsresultaat (EBIT): EUR 30,1 miljoen voor 2011 (+ 33 %) Netto financieel resultaat: EUR - 9,7 miljoen ten opzichte van EUR - 7,8 miljoen voor 2010 Nettobijdrage minderheidsparticipaties en 50 % joint ventures: EUR 17,8 miljoen (+ 36 %) Groepswinst voor belastingen: EUR 39,0 miljoen (+ 38 %) Groepswinst na belastingen: EUR 30,9 miljoen (+ 26 %)

“

De goede resultaten geven Indaver een stevige basis voor verdere groei.

”

Bespreking van de resultatenrekening De bedrijfsopbrengsten stegen met 26 %, van EUR 414 miljoen in 2010 naar EUR 520 miljoen in 2011.

De hogere bedrijfsopbrengsten gingen onvermijdelijk gepaard met een stijging van de totale bedrijfskosten: van EUR 391,2 miljoen naar EUR 490,3 miljoen (+ 25 %).

■■ De omzet voor het verrichten van diensten blijft de be-

88

langrijkste component van de geconsolideerde bedrijfsopbrengsten. Zij stegen met 24 %, van EUR 359,2 miljoen in 2010 naar EUR 446,3 miljoen in 2011. Dit is vooral toe te schrijven aan de acquisitie van DELTA Milieu in 2010 die voor vier maanden omzet werd meegenomen in de cijfers 2010, zijnde EUR 29,8 miljoen en in 2011 voor EUR 77,6 miljoen. ■■ De verkoop van goederen steeg van EUR 36,2 miljoen in 2010 naar EUR 52,5 miljoen in 2011. Dit wordt vooral verklaard door hogere inkomsten uit de verkoop van gerecupereerde grondstoffen (+ EUR 18,4 miljoen) en energie (+ EUR 2,8 miljoen). ■■ De overige bedrijfsopbrengsten kenden een stijging van 14 %, van EUR 17,9 miljoen in 2010 naar EUR 20,3 miljoen in 2011. De verklaring van de stijging kan vooral gevonden worden in het feit dat deze post in 2011 voor EUR 5,3 miljoen schadevergoedingen bevatte ter compensatie van opgelopen materiële en bedrijfsschade.

■■ De belangrijke toename van de kosten voor goederen en

■■

■■

■■

■■

■■

diensten is voor EUR 30,9 miljoen het gevolg van de opname van de activiteiten van DELTA Milieu voor een heel boekjaar in 2011 en voor vier maanden in 2010. Globaal stegen deze kosten met EUR 70,2 miljoen (+ 32 %), van EUR 218,6 miljoen in 2010 tot EUR 288,8 miljoen in 2011. Daarnaast zorgde ook de heropstart van het belangrijke saneringsproject in Bonfol voor verhoogde transport- en verwerkingskosten en diende, ondanks de hoge doorzet op de eigen verwerkingsinstallaties, ook meer beroep te worden gedaan op externe verwerkingsinstallaties om alle gecontracteerde volumes te verwerken. De kostenstijging bij de personeelskosten met EUR 14,8 miljoen (+ 16 %) van EUR 92,2 miljoen in 2010 naar EUR 106,9 miljoen in 2011 is vooral het gevolg van de opname van de activiteiten van DELTA Milieu voor een heel boekjaar in 2011 en voor vier maanden in 2010. De post afschrijvingen steeg in 2011 met 6 % (+ EUR 2,5 miljoen) van EUR 43,7 miljoen in 2010 naar EUR 46,2 miljoen in 2011. Hiervan nam DELTA Milieu EUR 5,3 miljoen voor haar rekening. De forse uitbreidingsinvesteringen in het project Meath in Ierland gaven enkel aanleiding tot bijkomende afschrijvingen vanaf de maand december en het MediPower-project in België zal, zoals gepland, in 2012 worden opgeleverd en vanaf dat ogenblik worden afgeschreven. De waardeverminderingen waren in 2010 beperkt tot nauwelijks EUR 96 000. In 2011 is er veiligheidshalve een afwaardering doorgevoerd van EUR 4,1 miljoen, zijnde van alle geactiveerde ontwikkelingskosten voor het project Cork (Ierland). De onzekerheid over het finaal bekomen van alle noodzakelijke vergunningen heeft ons daartoe aangezet. De overige bedrijfskosten kenden een toename van EUR 36,6 miljoen in 2010 tot EUR 44,2 miljoen in 2011. Ook dit kan in belangrijke mate worden toegeschreven aan de overgenomen activiteiten van DELTA Milieu. De geproduceerde vaste activa ten slotte waren in 2011 met een bedrag van EUR 1,5 miljoen gelijk aan 2010.



89

De operationele winst (ebiT) van EUR 30,1 miljoen voor het jaar 2011 komt daarmee 33 % hoger uit dan de EUR 22,7 miljoen die in 2010 werd gerealiseerd. In 2011 was de gerealiseerde winst op de verkoop van vaste activa met EUR 0,7 miljoen hoger dan de EUR 0,2 miljoen van 2010. De financiële opbrengsten stegen in 2011 met EUR 0,8 miljoen tot EUR 3,0 miljoen. Dit was vooral het gevolg van de opname van de resultaten van Delta Milieu voor een heel jaar in 2011, waarbij dit in 2010 slechts voor vier maanden was. Ook de financiële kosten stegen: met 27 % van EUR 10 miljoen in 2010 tot EUR 12,7 miljoen in 2011. De verklaring is een combinatie van de opname van DELTA Milieu-resultaten voor een heel jaar in 2011 (en in 2010 voor vier maanden) en hogere intrestvoeten in vergelijking met 2010. Bovendien werden de prefinancieringskosten voor Meath vanaf 9 september 2011 niet langer geactiveerd. De netto financiële kost voor 2011 komt hierdoor op EUR 9,7 miljoen in vergelijking met de EUR 7,8 miljoen die op dit vlak voor 2010 werd genoteerd. De nettobijdrage van de participaties opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode bedroeg EUR 17,8 miljoen voor 2011. In 2010 was dit EUR 13,1 miljoen. Deze stijging is vooral te danken aan de verdere resultaatsverbetering bij SLECO en de opname van de minderheidsparticipaties van DELTA Milieu voor een volledig jaar vanaf 2011. Mede hierdoor komt de groepswinst vóór belastingen voor 2011 uit op EUR 39,0 miljoen, een stijging met 38% ten opzichte van de EUR 28,2 miljoen die in 2010 werd gerealiseerd. De geconsolideerde winst na belastingen komt daarmee voor 2011 uit op EUR 30,9 miljoen. Dat is EUR 6,3 miljoen of 26 % hoger dan de EUR 24,6 miljoen nettowinst voor 2010.

Daarbij moet een deel van de winst van Indaver Deutschland toegewezen worden aan onze medeaandeelhouder NEIF, zodat de nettowinst, aandeel van de groep, voor 2011 uitkomt op EUR 30,4 miljoen. Ten opzichte van het eigen vermogen van EUR 211,1 miljoen van de Indaver-aandeelhouders bij het begin van het boekjaar 2011, levert de nettowinst van EUR 30,4 miljoen (exclusief minderheidsbelangen) voor 2011 een rendement op eigen vermogen op van 14 %. In 2010 bedroeg dit rendement eveneens 14 %. Rekening houdend met de eerder lage energieprijzen en de niet steeds even hoge marktprijzen voor de gerecupereerde grondstoffen beschouwen we dit als bijzonder goede resultaten.

Bespreking van de geconsolideerde balans

90

Het boekjaar 2011 werd geconsolideerd afgesloten met een balanstotaal van EUR 840,3 miljoen, 7 % hoger dan eind 2010.

Naast de stijging van de vlottende activa werd vooral een toename genoteerd bij de vaste activa: met EUR + 40,1 miljoen of + 6,3 %.

Aan de actiefzijde wordt een stijging genoteerd met EUR 14,6 miljoen of + 9,9 % bij de vlottende activa, naar EUR 162,0 miljoen.

■■ De materiële vaste activa namen toe met EUR 42,9 mil-

Dit is vooral het gevolg van een duidelijke stijging bij de handels- en overige vorderingen met EUR 17,8 miljoen of 18,8 %. Dit is vooral het gevolg van een stijging van de omzet in alle regio’s en een sterk vierde kwartaal, maar blijft ook een verbetering in relatie tot de stijging van 26 % in de totale bedrijfsopbrengsten.

■■

De voorraden stegen met EUR 2,1 miljoen. De stijging wordt grotendeels veroorzaakt door een investering in reserveonderdelen voor de in 2011 in gebruik genomen verbrandingsinstallatie in Meath.

■■

■■

■■

De daling van de liquide middelen met EUR 7,8 miljoen is mede het gevolg van de invoering van cashpooling in België en Nederland.

■■

joen of 10,2 % tot EUR 464,1 miljoen. De toename is vooral toe te schrijven aan de bijkomende investeringen in het Meath-project en het MediPower-project. De immateriële vaste activa daalden met EUR 4,3 miljoen naar EUR 127,3 miljoen, voornamelijk het gevolg van een impairment op alle geactiveerde externe ontwikkelingskosten van de gecombineerde afvalverbrandingsinstallatie in Cork van EUR 4,1 miljoen. De handels- en andere vorderingen op lange termijn daalden met EUR 0,3 miljoen. De afname met EUR 0,1 miljoen tot EUR 1,8 miljoen bij de activa beschikbaar voor verkoop, is het gevolg van de jaarlijkse afschrijving die groter is dan de bonus vanuit de wisselkoersverschillen EUR/CHF. De deelnemingen geconsolideerd volgens de vermogensmutatiemethode zijn verder opgelopen tot EUR 73,3 miljoen, een stijging met EUR 3,8 miljoen of 5,4 % ten opzichte van 2010. Deze stijging is voornamelijk toe te schrijven aan het verschil tussen gerealiseerd resultaat van de betrokken deelnemingen verminderd met het uitgekeerd dividend. Daarnaast is een deelneming van 40 % verworven in Brussel Compost NV voor EUR 0,2 miljoen. De daling van EUR 1,0 miljoen bij de overige financiële vaste activa is vooral het gevolg van de verkoop van het 35 % belang in GRL Glasrecycling NV in 2011.



91

Aan de passiefzijde gaat de stijging met EUR 54,6 miljoen van het totale balanscijfer gepaard met een toename van het eigen vermogen met EUR 31,5 miljoen of 11,9 %: van EUR 264,4 miljoen eind 2010 naar EUR 295,9 miljoen per einde 2011. Voor EUR 30,7 miljoen is dit het gevolg van een toename in eigen vermogen exclusief minderheidsbelangen. Bij ongewijzigd maatschappelijk kapitaal werd de winst van het boekjaar van EUR 30,4 miljoen opgenomen onder de overgedragen winsten. De positieve impact met EUR 0,3 miljoen die op reserves wordt genoteerd heeft vooral te maken met het feit dat vanuit de afgesloten renteindekkingen per einde 2011 een positieve impact ontstaat op het eigen vermogen. De minderheidsbelangen stegen in het afgelopen jaar met EUR 0,8 miljoen tot EUR 54,1 miljoen en vertegenwoordigen voornamelijk het aandeel van de minderheidsaandeelhouder en partner in het eigen vermogen van onze Duitse participatie. Bij de langlopende verplichtingen wordt een daling (- EUR 11,9 miljoen of -4.0 %) genoteerd tot EUR 286,8 miljoen. Bij deze verplichtingen zijn het de intrestdragende langlopende verplichtingen die daalden met EUR 2,1 miljoen. De reguliere aflossingen van alle bestaande LT-leningen waren hier groter dan de bijkomende LT-leningen die werden afgesloten.

capaciteitsrechten op langere termijn. Daardoor was het uitstaand bedrag per eind 2011 met EUR 5,6 miljoen gedaald tot EUR 45,8 miljoen. De jaarlijkse daling betreft hier het jaarlijks in resultaat nemen van vooruitbetaalde verbrandingsrechten en van de al ontvangen opbrengsten vanuit een vroeger afgesloten cross-border leasingoperatie, voor beide in lijn met de onderliggende contracten. De uitgestelde belastingverplichtingen namen af met EUR 1,4 miljoen of 4,1 % tot EUR 34,0 miljoen. De handelsschulden op lange termijn in 2010 betreffen de wissels die geaccepteerd zijn in het kader van het MediPower-project voor EUR 3,4 miljoen en die zullen betaald worden in 2012: per eind 2011 zijn deze geclassificeerd onder de uitstaande verplichtingen op korte termijn. De uitstaande verplichtingen op korte termijn stegen met EUR 35,0 miljoen of 15,7 % tot EUR 257,7 miljoen eind 2011. De korte-termijnleningen bij de banken stegen met EUR 2,0 miljoen en de leningen bij verbonden partijen daalden met EUR 3,3 miljoen. De kortlopende uitgestelde baten stegen met EUR 1,1 miljoen ten opzichte van de situatie per eind 2010. De kortlopende provisies daalden met EUR 0,5 miljoen ten opzichte van 2010, vooral door de daling van uitstaande provisies voor eindafdek en nazorg deponie bij DELTA Milieu. De kortlopende verplichtingen inzake rente-indekking namen af met EUR 1,3 miljoen tot EUR 1,0 miljoen. De kortlopende handels- en overige schulden stegen met EUR 33,7 miljoen of 38,8 %, wat voor een groot deel verklaard wordt door verplichtingen uit hoofde van project MediPower en verder het logische gevolg is van de toegenomen bedrijfskosten en verwerking bij derden.

De uitgestelde baten op lange termijn kenden een normale afbouw in 2011, die wel gedeeltelijk werd gecompenseerd door een bijkomende verkoop van vooruitbetaalde

Verslag revisor en neerlegging van de jaarrekening Samen met het jaarverslag van de raad van bestuur wordt de volledige geconsolideerde jaarrekening na de jaarlijkse Algemene Vergadering neergelegd bij de Nationale Bank van België, volgens de wettelijke voorschriften inzake openbaarmaking. De geconsolideerde jaarrekening werd zonder voorbehoud goedgekeurd door de commissaris-revisor.

Geconsolideerde balans per 31 december 2011 in duizenden euro 31/12/2011

VASTE ACTIVA

92

31/12/2010

678.285

638.292

464.148 26.773 134.893 283.277 19.125 81 1.751 127.336 108.412 18.924 73.349 425 9.850 1.850 8.000

421.291 101.739 123.528 176.180 19.731 113 1.898 131.587 108.561 23.026 69.573 1.070 10.822 3.150 7.672

1.852 6.148

1.652 6.020

1.372 1 1.371 54

1.628 72 1.556 424

162.002

147.382

Voorraden Overige financiële vlottende activa Leningen

9.326 4.900 4.900

7.214 700 700

Leningen in verbonden partijen

4.900

700

112.928 102.703 10.225

10 95.089 88.340 6.750

Materiële vaste activa Materiële vaste activa in aanbouw Terreinen en gebouwen Installaties, machines en uitrusting Meubilair, kantoorinrichting, voertuigen Overige materiële vaste activa Vastgoedbeleggingen Immateriële vaste activa Goodwill Overige immateriële vaste activa Deelnemingen gewaardeerd volgens de vermogensmutatie-methode Uitgestelde belastingvorderingen Overige financiële vaste activa Aandelen Leningen Leningen in verbonden partijen Overige leningen

Handelsvorderingen en overige vorderingen (vast deel) Geldmiddelen die beperkt zijn in hun gebruik Overige handelsvorderingen en overige vorderingen (vast deel) Over te dragen kosten (vast deel)

VLOTTENDE ACTIVA

Belastingvorderingen Handelsvorderingen en overige vorderingen (vlottend deel) Handelsvorderingen Overige vorderingen en overige activa Te ontvangen rente (verworven opbrengsten) Overige verworven opbrengsten Overige vorderingen en activa

Over te dragen kosten (vlottend deel) Geldmiddelen en kasequivalenten

TOTAAL DER ACTIVA

530 425 9.269

111 6.638

3.463 31.385

5.171 39.199

840.287

785.675



93

Geconsolideerde balans per 31 december 2011 VerplichTinGen en eiGen VermoGen

in duizenden euro 31/12/2011

ToTaal eiGen VermoGen

31/12/2010

295.884

264.363

241.792

211.093

Geplaatst kapitaal Aandelenkapitaal Reserves Omrekeningsreserves Afdekkingsreserve Herwaardering naar de reële waarde Ingehouden winsten (overgedragen verliezen) Winst (Verlies) van het boekjaar Overige ingehouden winsten (overgedragen verliezen)

87.353 87.353 -974 -672 -1.938 1.636 155.413 30.378 125.035

87.353 87.353 -1.295 -811 -2.490 2.006 125.035 25.843 99.192

Minderheidsbelang

54.092

53.270

VerplichTinGen

544.403

521.312

286.761

298.647

114.818 89.345 16.706 8.767 45.805 962 44.844 67.799 21.869 2.488 33.983

116.888 97.774 16.317 2.798 51.389 1.112 50.277 67.137 21.874 2.494 35.431 3.433

257.642

222.664

102.691 62.429 262 40.000

104.088 60.429 359 43.300

Eigen vermogen toerekenbaar aan eigenaars van eigenvermogensinstrumenten van de moedermaatschappij

Langlopende verplichtingen Langlopende rentedragende verplichtingen Leningen van banken Financiële lease-overeenkomsten Overige leningen Langlopende uitgestelde baten Overheidssubsidies Overige langlopende uitgestelde baten Langlopende voorzieningen Langlopende verplichtingen uit hoofde van vergoedingen na uitdiensttreding Langlopende afdekkingsverplichtingen Uitgestelde belastingverplichtingen Langlopende handelsschulden en overige schulden

Kortlopende verplichtingen Kortlopende rentedragende verplichtingen Leningen van banken Financiële lease-overeenkomsten Overige leningen Leningen van verbonden partijen

Kortlopende uitgestelde baten Overheidssubsidies Overige kortlopende uitgestelde baten Kortlopende voorzieningen Kortlopende verplichtingen uit hoofde van vergoedingen na uitdiensttreding Kortlopende afdekkingsverplichtingen Belastingverplichtingen Kortlopende handelsschulden en overige schulden Handelsschulden Ontvangen voorschotten Overige schulden en verplichtingen Te betalen rente (toe te rekenen kosten) Overige toe te rekenen kosten Overige schulden en verplichtingen

ToTaal eiGen VermoGen en VerplichTinGen

40.000

43.300

13.566 165 13.401 11.172 997 1.014 7.501 120.701 77.019 9.530 34.152

12.433 165 12.268 11.645 1.143 2.282 4.111 86.962 61.936 4.229 20.797

796 10.525 22.832

347 4.915 15.535

840.287

785.675

Geconsolideerd overzicht van de gerealiseerde en niet gerealiseerde resultaten voor het boekjaar eindigend op 31 december 2011 in duizenden euro 31/12/2011 Opbrengsten Verkoop van goederen Verrichting van diensten Huuropbrengsten uit vastgoed Overige bedrijfsopbrengsten Exploitatielasten (-) Grond- en hulpstoffen, Diensten (-) Grond- en hulpstoffen (-) Diensten (-)

Wijzigingen in voorraden gereed product en werk in uitvoering (-) Personeelslasten (-)

94

Lonen en salarissen (-) Sociale zekerheidsuitgaven (-) Lasten uit hoofde van vergoedingen na uitdiensttreding (-) Andere bovenwettelijke verzekeringen (-) Overige personeelslasten (-)

Afschrijvingen (-) Afschrijvingen op materiële activa (-) Afschrijvingen van voorraden tot de opbrengstwaarde (-) Afschrijvingen op immateriële activa (-)

Bijzondere waardeverminderingsverliezen, netto Bijzondere waardeverminderingsverliezen op materiële vaste activa, netto Bijzondere waardeverminderingsverliezen op dubieuze handelsvorderingen

Overige exploitatielasten (-) Werk verricht door de onderneming en gekapitaliseerd Operationele winst (verlies) Winst (verlies) op de overdracht van vaste activa Winst (verlies) op de overdracht van vaste activa, andere dan financiële activa Winst (verlies) op de overdracht van financiële vaste activa Winst (verlies) op de overdracht van dochterondernemingen, geassocieerde deelnemingen en joint ventures Winst (verlies) op de overdracht van andere financiële vaste activa

Financiële opbrengsten Rente Dividenden Andere Financiële lasten (-) Rentelasten en lasten op schulden Rentelasten Lasten op schulden

Verdisconteringslast Aandeel in de winst (verlies) van deelnemingen gewaardeerd volgens de vermogensmutatie-methode

31/12/2010

520.422 52.539 446.343 1.151 20.389 -490.330 -288.770

413.882 36.249 359.232 518 17.882 -391.194 -218.551

-52.700 -236.070

-44.776 -173.775

-1.308 -106.914

-1.621 -92.158

-75.552 -16.579 -4.672 -231 -9.880

-65.175 -15.015 -5.187 -207 -6.574

-46.189

-43.658

-40.841 -261 -5.087

-39.365 -67 -4.225

-4.364

-96

-4.427 63

-96

-44.246 1.462

-36.573 1.462

30.092

22.688

730 360 370

220 128 92 92

370

3.004 2.620 159 224 -12.678 -9.084

2.201 1.920 69 212 -9.998 -8.264

-8.380 -704

-7.814 -450

-3.594

-1.734

17.821

13.121



95

Geconsolideerd oVerzichT Van de Gerealiseerde en nieT Gerealiseerde resulTaTen Voor heT boeKjaar eindiGend op 31 december 2011 in duizenden euro 31/12/2011 Winst (verlies) voor belasting Winstbelastingen (-) Winst (verlies) na belasting uit voortgezette bedrijfsactiviteiten Winst (verlies) na belasting uit stopgezette bedrijfsactiviteiten

WinsT (Verlies) Van heT boeKjaar

Niet-gerealiseerde resultaten: Winsten (verliezen) die voortvloeien uit de omrekening van de jaarrekening van een buitenlandse activiteit Financiële activa beschikbaar voor verkoop Kasstroomafdekkingen

ToTaal Van de Gerealiseerde en de nieT-Gerealiseerde resulTaTen

Winst (verlies) van het boekjaar Toerekenbaar aan eigenaars van de moedermaatschappij. Toerekenbaar aan minderheidsbelangen Totaal van de gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten Toerekenbaar aan eigenaars van de moedermaatschappij. Toerekenbaar aan minderheidsbelangen

31/12/2010

38.968 -8.093 30.876 0

28.232 -3.682 24.550 0

30.876

24.550

645

530

139

-73

-370 876

602

31.520

25.080

30.876 30.378 497 31.520 30.699 821

24.550 25.843 -1.293 25.080 26.175 -1.095

15,93 15,93

13,55 13,55

15,93 15,93

13,55 13,55

WinsT per aandeel (in euro) Gewone winst (verlies) per aandeel Exclusief winst (verlies) uit bedrijfsactiviteiten die worden beëindigd Inclusief winst (verlies) uit bedrijfsactiviteiten die worden beëindigd Verwaterde winst (verlies) per aandeel Exclusief winst (verlies) uit bedrijfsactiviteiten die worden beëindigd Inclusief winst (verlies) uit bedrijfsactiviteiten die worden beëindigd

indaver groep duurzaamheidsrapporT 2011 © 2012 indaver nv

verantwoordelijke uitgever: Jos artois | dijle 17 a | be-2800 mechelen | belgië

Duurzaam met materialen en energie

Recommend Documents