Duurzaam bouwen Inspiratie voor mensen met (ver)bouwplannen
Hebt u (ver)bouwplannen, dan vragen wij u om even stil te staan bij de mogelijkheden om duurzaam te bouwen. Duurzaam betekent niets anders dan nu bewuste keuzes maken zodat we daar ook in de toekomst nog plezier van hebben. Zo creëren we met elkaar een leefbare en duurzame stad. In deze folder willen wij voor u een bron van inspiratie zijn.
Duurzaam bouwen Inspiratie voor mensen met (ver)bouwplannen FSC-hout voorkomt
Waarom Duurzaam Bouwen?
dat grote gebieden worden ontbost.
DUURZAAM BOUWEN
Duurzaam bouwen staat voor het gebruik van duurzame materialen en maatregelen die een bijdrage leveren aan het besparen van energie. Niet alleen goed voor het milieu, maar ook interessant voor uw portemonnee. En wist u dat duurzame materialen veel comfort bieden? Duurzaam bouwen zorgt voor goede isolatie en uitgekiend verwarmen, koelen en ventileren. Maar bij duurzaam bouwen gaat het ook over het sparen van de natuur, het scheiden van afval, het beperken van de energiebehoefte of zelfs het opwekken van eigen
2
energie. Kortom allemaal zaken die een bijdrage leveren aan een plezierige en comfortabele woonomgeving.
Wat doet de gemeente aan Duurzaam Bouwen? De gemeente Alphen aan den Rijn geeft op verschillende manieren invulling aan het thema duurzaamheid. Het neemt een belangrijke plaats in op de politieke agenda omdat het de kwaliteit van de stad ten goede komt. Maar ook wil de gemeente inwoners stimuleren om bewust met de ruimte en het uitvoeren van (ver)bouwplannen om te springen. Zo heeft de gemeente het klimaatbeleid opgesteld. Het klimaatbeleid richt zich met name op het verminderen van de CO2-uitstoot door het terugdringen van het energieverbruik en het gebruik van duurzame energie te stimuleren.
In december 2000 is het Duurzaam Bouwenconvenant Rijnstreek Woningbouw getekend. In dit convenant is een pakket van minimaal te nemen duurzaam bouwen maatregelen voor de woningbouw vastgelegd. Het Platform Duurzaam Bouwen Rijnstreek brengt nieuwe ontwikkelingen in en stimuleert vernieuwende plannen. Het convenant is ondertekend door: Gemeente Alphen, Liemeer, Nieuwkoop, Rijnwoude WonenCentraal (woningcorporatie) Habeko Wonen (woningverhuurder) Bouwend Nederland, afdeling Gouwe en Rijnstreek e.o. (brancheorganisatie bouw) NUON Hoogheemraadschap Rijnland
De centrale energievoorziening van het stadhuis maakt gebruik van warmteopslag in de bodem. ’s Zomers wordt overtollige warmte opgeslagen, deze wordt ’s winters gebruikt voor verwarming.
Bij ruimtelijke ontwikkelingen in Alphen aan den Rijn onderzoekt de gemeente de mogelijkheden om zo efficiënt mogelijk met de ruimte om te gaan. We zijn immers zuinig op het groene hart. Op dit moment worden bijvoorbeeld de mogelijkheden voor meerlaags bouwen op nieuwe bedrijfsterreinen onderzocht. Bouwt de gemeente zelf, dan wil de gemeente een inspiratiebron zijn voor anderen. Zo is in het nieuwe stadhuis gekozen voor een centrale energievoorziening waarbij warmte- en koude-opslag in de bodem plaatsvindt. Daarmee krijgt het gebouw zowel in de zomer als in de winter op een efficiënte manier een aangename temperatuur. Het unieke van dit systeem is dat het niet alleen wordt gebruikt voor het stadhuis, maar ook voor andere gebouwen in het centrum zoals het theater en een deel van het winkelhart.
Bouwen in de gemeente Alphen aan den Rijn checklist uit, het zogenaamde Nationaal Pakket Duurzaam Bouwen. Deze lijst biedt een overzicht van maatregelen die met name betrekking hebben op de thema’s materialen, energie, water en wooncomfort. Bij het indienen van de bouwaanvraag dient de aanvrager een keuze te maken uit het pakket van duurzaam bouwen maatregelen. Photovoltaïsche panelen op het pand van de gemeentelijke buitendiensten ‘Langeroode’ zetten zonne-energie om in elektriciteit.
DUURZAAM BOUWEN
Aan mensen met (ver-)bouwplannen reikt de gemeente een door de Rijksoverheid ontwikkelde
3
Deze woning profiteert door de serre en de zonnepanelen
DUURZAAM BOUWEN
optimaal van zon- en daglicht
Kies voor duurzaam Wij beschrijven voor u enkele keuzemogelijkheden. Neem ze in overweging en
4
oriënteer u verder. Kies voor duurzame oplossingen bij het ontwerp; denk aan zonlicht en daglicht, goede isolatie, flexibiliteit, mogelijkheden om uit te breiden, bereikbaar en aanpasbaar voor invaliden, etc.
Wist u dat Kies voor duurzame oplossingen bij de installaties; denk aan een zonneboiler, photovoltaïsche panelen (deze zetten zonne-energie om in electriciteit), een laag
toepassing van
temperatuur verwarmingssysteem, regeling temperatuur per ruimte, waterbesparende producten, etc.
hout(skeletbouw)
Kies voor duurzame materialen; denk aan duurzaam geproduceerd hout,
de luchtkwaliteit
natuurgips, gerecycled PVC, oplosmiddelarme verfsystemen, losliggende
in de woning ten
dakbedekking, etc.
goede komt
Handige zonnewijzer
omdat het de
Met de ‘Zonnewijzer’ kunt u snel en eenvoudig
luchtvochtigheid
nagaan of u in uw woonsituatie met zonnepanelen weinig of veel zou besparen.
verlaagt en beter
U kunt de zonnewijzer die eigenlijk ‘instralingsschijf zonne-energie’ heet, bestellen bij: SenterNovem Catherijnesingel 59 3511 GG Utrecht tel. 030-2393493 email:
[email protected]
reguleert?
De vijver in Ecolonia heeft een enorme ruimtelijke kwaliteit, maar is ook een helofytenfilter. De vijver vangt het water op van de wijk en zuivert het water.
Wat zijn de ervaringen van bewoners? Ecolonia toont met 101 duurzaam gebouwde woningen aan wat er allemaal mogelijk is op het gebied van energiezuinig en milieuvriendelijk bouwen. In gesprek met Hannie van der Hoorn-Kok, sinds 1992 bewoner van een organisch gebouwde woning in Ecolonia: ‘De keus voor ons huis is een logisch gevolg van ons standpunt respectvol te willen omgaan met onszelf en alles om ons heen. Wij voelen ons niet alleen aangetrokken tot de 5-hoekige ruimten, maar ook tot het gebruik van recyclebare bouwmaterialen, die naar de nok toe qua gewicht steeds lichter worden. Je ziet dus bijv. beneden gipsblokken, boven gipsplaten en op het dak lichtgewicht keramische dakpannen. Door de manier van bouwen: binnen- en buitenmuren opgetrokken uit steen met houten tussenvloeren, worden trillingen van buiten opgevangen. Van buiten naar binnen toe is het perfect geluiddicht. Ons huis is in de breedte gebouwd, waardoor de winterzon via 10 meter ramen ons huis verwarmt zomerzon hebben wij echter geen last, want die staat veel hoger. Een zonnecollector levert ons warm water. Buiten en binnenin ons huis werden ook alleen onderhoudsvrije recyclebare materialen gebruikt: hemelwaterafvoeren vóór van koper, achter van zink, kozijnen van gestoomd vurenhout, een verfsysteem op lijnoliebasis. Tropisch hardhout werd nergens toegepast. Het is een fijn en in de winter lekker warm huis. Ik heb nog wel een wens: vloerverwarming voor het geval de zon niet schijnt! Wij wilden indertijd Marmoleum (natuurprodukt dat vastgelijmd wordt) op de vloer en toen was vloerverwarming onder Marmoleum nog niet mogelijk. Als tip zou ik mensen willen meegeven om direct bij het begin van de bouw ook zonnepanelen te plaatsen. Twaalf jaar geleden waren die veel duurder dan tegenwoordig en het is weer een stapje in de richting van energiezuinig!’
Hannie van der Hoorn-Kok is sinds 1992 met veel plezier bewoner van een organisch gebouwde woning in Ecolonia.
DUURZAAM BOUWEN
tot soms wel 27 graden. De speciale ramen houden 90% van de warmte binnen. Van de brandende
5
Lage temperatuur verwarming, bijvoorbeeld bij vloer- en wandverwarming is behaaglijk, comfortabel en schoon.
DUURZAAM BOUWEN
Keurmerken Keurmerken worden afgegeven voor woningen die aan bepaalde kwaliteitsnormen voldoen. Aantrekkelijk voor uzelf maar ook voor een volgende eigenaar als u de woning op de markt brengt. Er bestaan meerdere keurmerken. Zo staat het:
Wist u dat • Politiekeurmerk Veilig Wonen voor een inbraakveilige woning en
6
een sociaal veilige directe woonomgeving. Zie
kinderen die in
www.politiekeurmerk.nl.
een vochtig huis opgroeien 25% • Woonkeur voor nieuwe woningen die extra goed toegankelijk, gebruikersvriendelijk, (inbraak)veilig, en gemakkelijker aanpasbaar
meer kans
zijn. Zie www.woonkeur.nl.
hebben op gezondheids-
• Inspectiecertificaat Zonnewoningen voor minder energieverbruik, meer wooncomfort, en duurzaam materiaal gebruik. Zie www.zonnewoning.nl.
Voor een compleet overzicht van keurmerken kunt u kijken op de site van het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu (VROM), dossier keurmerken.
Uw woning verbeteren? EnergiePrestatieAdvies! Gaat u verbouwen of wilt u het comfort van uw woning verhogen door bijvoorbeeld het isoleren van uw woning? Laat dan een EnergiePrestatieAdvies opstellen. Zo krijgt u inzicht in welke maatregelen u kunt nemen en de besparing die dat oplevert. Kijk op www.epa.nl, een site van NOVEM, voor uitgebreide informatie.
problemen?
Grasdaken bieden goede isolatie, zowel tegen de warmte als de kou.
Meer weten? Wilt u meer weten over duurzaam bouwen? Kijk dan op de volgende websites: www.vrom.nl www.novem.nl www.dubo-centrum.nl www.FSCnl.org www.duurzame-energie.nl www.verbouwwijzer.nl
7
Vragen? U kunt natuurlijk ook met uw vragen bij de gemeente terecht. Vragen kunt u stellen via het formulier “vragen duurzaam bouwen” op de gemeentelijke website
Het sociale woningbouwproject van WonenCentraal is een
www.alphenaandenrijn.nl, onder
duurzaam project in houtskeletbouw. Deze woningen, die
Servicecentrum Alphen - overzicht
staan aan de Saksengaarde, zijn in 3 maanden gebouwd
formulieren.
en zeer energiezuinig. Het project kreeg de status van
Maar u kunt natuurlijk ook bellen. Het
demonstratieproject. Een van de woningen was een jaar
telefoonnummer is 0900-4811111.
lang opengesteld voor publiek en heel goed bezocht.
Vraag naar de balie Bouwen en wonen.
Theater/bioscoop Castellum ontving de STIRR-prijs voor intensief ruimtegebruik. Op een zeer gecompliceerde kleine locatie is een uitgebreid programma gerealiseerd.
Gemeente Alphen aan den Rijn Stadhuisplein 1 Postbus 13 2400 AA Alphen aan den Rijn Telefoon 0900-4811111
[email protected] www.alphenaandenrijn.nl
februari 2005
