dulair STUDENT ICDE FACULTEIT ONDERZOEK Grenzeloze bewondering voor studenten Haal uit tegenslag iets positiefs Conferentie zal uitwerking niet missen

m

dulair nummer 7

STUDENT Harry Bijl:

‘Haal uit tegenslag iets positiefs’

7

O N D E R ZO E K

ICDE

Prof. Paul Kirschner:

Jos Rikers:

‘Plezier om een leven lang te leren’

‘Conferentie zal uitwerking niet missen’

14

12 juni 2009

17

jaargang 24 w w w.ou.nl

FAC U LT E I T

20

Prof. Evert Stamhuis:

‘Grenzeloze bewondering voor studenten’

c

lofon

Modulair verschijnt maandelijks, telt 32 pagina’s en een oplage van 34.000 exemplaren. Het blad wordt uitgegeven door de afdeling Voorlichting, Service en Informatie van de Open Universiteit Nederland (ISSN 0920-2560). Studenten en alumni krijgen het blad (gratis) bezorgd. Er is ook een digitale editie (inclusief archief): www.ou.nl/modulair

11

Opening academisch jaar

Ludieke non-stop tour

Redactie Hoofdredactie: Frans Bogaert Eindredactie: Beppie van der Heijden/ Frans Bogaert

13

Redactionele bijdragen (incl. katern) Marijke te Hennepe, Zweitze W. Hofman, Fred Meeuwsen, Frans Bogaert, Leon Mussche (cartoon), Ton Reijnaerts, Paul Troost, Ingrid Frints, Olga Steijns, Ellen Segeren, Miranda de Kort, Nathalie Dhondt-Storcken Overige bijdragen Walter Bazen, Nanda Boers, Paul van den Boorn, Bep Franke, Paul Franck, Henk Frederiks, Peter Nederlof, Michiel Oosterzee, Bert Verleysen, Maddy Rothkranz, Michel Severijns

Fotografie (incl. katern) Peter Strelitski, Chris Peeters, Dick Spreeuwers, Wilco Urgert, Paula Dix, Peter Honig, Klaas Koppe, Sjaak Ramakers, Fotobureau Thuring, Paul Tolenaar

Decaan faculteit Rechtswetenschappen prof. dr. Evert Stamhuis:

Druk OBT, Den Haag Terrapress mat 80gr

‘Grenzeloze bewondering voor mensen die studie Rechten voltooien’

Advertenties Voor advertenties kunt u rechtstreeks contact opnemen met de hoofdredactie

Redactieadres Secretariaat: Nicolle Delnoy (045-5762645) of Romy Ewoldt (045-5762858) Postadres: Valkenburgerweg 177 Postbus 2960, 6401 DL Heerlen T 045-5762670 (hoofdredactie) F 045-5762766 e-mail: [email protected] www.ou.nl/modulair

Lustrum-katern in deze Modulair

Faculteit

Grafische vormgeving Visuele communicatie en documentverwerking, Vivian Rompelberg Basisontwerp: Exit Communicatie, Wessem

Redactieraad Modulair (en e-Modulair) worden redactioneel bewaakt binnen de uitgangspunten zoals geformuleerd door de Redactieraad. Leden: voorzitter Koos Baas, ing. (Informatica); drs. Nanda Boers (Psychologie); Frans Bogaert BA (Voorlichting, service en informatie); drs. Dick Disselkoen (Cultuurwetenschappen); drs. John Dohmen (Rechtswetenschappen); Peter Honig (studiecentra); dr. Marga Winnubst (CELSTEC); Bernadette Kop (Ondernemingsraad/ Studentenraad); drs. Max van Luik (Managementwetenschappen); Henny Schut (Marketing en communicatie); drs. Bep Franke (Natuurwetenschappen).

Lustrum

MAANDELIJKS 4

NIEUWS

12 S T U D E N T E N R A A D

18 S E R V I C E

5

CO LU M N S T U U TJ E

13 STAR T EN SUPPOR T

19 CO LU M N Z W E I T Z E

6

EN DAN NOG

LU S T R U M

DE STUDIE ...

14 O N D E R ZO E K

22 S E R V I C E

DE STUDENT

16 A C T I V I T E I T E N R O O S T E R

23 O N D E R W I J S

17 I N T E R N AT I O N A A L

30 T E N TA M E N I N F O

7

10 I P O 11 A C A D E M I S C H J A A R

20 FA C U LT E I T

31 A F G E S T U D E E R D E N

inh

ud

DE STUDENT Student Managementwetenschappen (MSc) Harry Bijl:

‘Probeer uit tegenslag iets goeds te halen’

Onderzoek

Prof. dr. Paul Kirschner: ‘Het is een plezier om een leven lang te leren’ Internationalisering

‘ICDE-Conferentie zal uitwerking niet missen’

Studeren met een beperking

Financiële injectie voorlichting

14 17 22

3 Modulair 12 juni 2009

nie

ws

Collegelid drs. ing. Cees Brouwer in bestuur SURFfoundation Per 1 mei 2009 is Collegelid drs. ing. Cees Brouwer bij de SURFfoundation voorzitter van het Platform ICT en Organisatie en lid van het Dagelijks Bestuur. In SURFfoundation werken hogescholen, universiteiten en onderzoeksinstellingen samen aan innovatieve projecten die de kwaliteit van het hoger onderwijs en onderzoek verbeteren. Het Platform ICT en Organisatie richt zich op informatieprocessen en identitymanagement van de SURFfoundation en rapporteert aan het bestuur van die organisatie. Het Dagelijks Bestuur bereidt de vergaderingen van het Algemeen Bestuur voor, en zorgt voor uitvoering van zijn besluiten. Verder ziet het Dagelijks Bestuur toe op het functioneren van het Bureau van SURF, de uitvoering en voorbereiding van jaarplannen en de verslaglegging hieromtrent. Cees Brouwer is sinds april 2007 namens de Open Universiteit ook lid van het Algemeen Bestuur van SURF. Informatie over de SURFfoundation: www.surffoundation.nl.

Fontys-studenten winnen Henk Peer-prijs

Dr. Marjolein Caniëls schrijft ‘Best Paper’

Bart Haverkort en Dirk-Jan Verberne, studenten aan de lerarenopleiding Economie van Fontys Hogescholen Tilburg wonnen de Prof. dr. H.W.G.M. Peer-prijs voor het economieonderwijs. Zij kregen die prijs voor hun inzending over maatschappelijk ondernemen. Daarin laten zij leerlingen drie werelddelen bezoeken en ontdekken welke wereld er schuilgaat achter de kleding die ze dragen. De Open Universiteit en de Vereniging van leraren in de economisch-maatschappelijke vakken reikten deze prijs dit jaar voor de tweede keer uit. Zij willen daarmee stimuleren dat innovatief leermateriaal in het economisch middelbaar onderwijs breed verspreid wordt. De jury beoordeelde Maatschappelijk ondernemen, grafisch vormgegeven door Astin Leclerq en Jannie EngelsSpruit, als contextrijk, inspirerend en inhoudelijk sterk. Met de hoofdprijs ontvangen de studenten vijfhonderd euro en een cursus naar keuze van onze faculteit Managementwetenschappen. De prijs is vernoemd naar prof. dr. H.W.G.M. Peer (1947-2006) vanwege zijn bijdragen aan innovatief, economisch (afstands) onderwijs. Hij was sinds 1983 verbonden aan de Open Universiteit en grondlegger van het leerstofgebied Economische Wetenschappen.

Een artikel van dr. Marjolein Caniëls wordt gepubliceerd in de Best Paper Proceedings van de conferentie Academy of Management Meeting van 2009 in Chicago. Marjolein Caniëls is universitair hoofddocent bij de faculteit Managementwetenschappen en werkzaam bij het Netherlands Laboratory for Lifelong Learning. De Academy of Management Meeting van 2009 heeft als thema Green Management Matters en telt 6.402 geaccepteerde artikelen die worden verdeeld over 1.654 sessies. Alle artikelen zijn aan een streng refereeproces onderworpen en slechts tien procent van de beste artikelen wordt opgenomen in de Best Paper Proceedings. Van alle andere papers en presentaties wordt


c

lumn

Ontroerde vaders alleen een samenvatting van 250 woorden gepubliceerd. Het artikel van Marjolein Caniëls is getiteld ‘Supplier perceived fairness of electronic reverse auctions’ en zij schreef het in samenwerking met dr. Erik van Raaij van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Zie ook: www.aomonline.org.

Open Universiteit werkt aan Wikiwijs De Open Universiteit is samen met Kennisnet nauw betrokken bij de ontwikkeling van Wikiwijs. Dat is een initiatief van prof. dr. Ronald Plasterk, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, waardoor docenten en anderen digitaal lesmateriaal kunnen ontwikkelen en gratis met elkaar kunnen delen. Wikiwijs moet een nationale infrastructuur worden, die docenten ondersteunt bij het creëren, aanpassen en gebruiken van digitale, open leermiddelen. Het gaat om docenten in het primair onderwijs, voortgezet onderwijs, middelbaar beroepsonderwijs, hoger beroepsonderwijs en wetenschappelijk onderwijs. Het is nadrukkelijk niet de bedoeling het wiel opnieuw uit te vinden. Kennisnet en de Open Universiteit gaan samenwerking zoeken met initiatieven en organisaties die specifieke expertise hebben op dit gebied. In april behandelde de Commissie Onderwijs van de Tweede Kamer de beleidsbrief waarin minister Plasterk de planning van Wikiwijs toelicht. De plannen kregen de volledige steun van de commissieleden. Het is de bedoeling dat Wikiwijs aan het begin van schooljaar 2010-2011 volledig in de lucht is. Dit jaar gaat een bètaversie van de elektronische schoolboeken van start. Meer informatie: www.minocw.nl/wikiwijs.

Brede bachelor voor beter arbeidsperspectief De Open Universiteit lanceerde onlangs een Open bachelor waarin studenten twee of meer studierichtingen kunnen combineren, bijvoorbeeld Milieuwetenschappen en Managementwetenschappen, Psychologie en Rechten, Informatica en Cultuurwetenschappen. Daarmee komt de Open Universiteit tegemoet aan een uitgesproken behoefte in de samenleving en zij biedt ook een nieuw en efficiënt perspectief voor wie wil overstappen op een bachelor met een ander, breder profiel of een eerder afgebroken studie alsnog wil voltooien. De Open bachelor is er voor iedereen die een universitaire bachelor wil volgen met een breed profiel, als complete opleiding of in combinatie met eerder gevolgd, maar niet afgerond universitair onderwijs. Bijvoorbeeld voor diegenen die al een universitaire studie volgen in een studierichting die minder kans geeft op een baan en willen overstappen of voor mensen die in het ver-leden hun studie hebben afgebroken. Wie ooit gestudeerd heeft aan een universiteit, kan de behaalde studiepunten in het Open bachelorprogramma verzilveren en met deze vrijstellingen een verkorte opleiding volgen. Meer informatie: www.ou.nl/ openbachelor.

Mĳn vader kon niet bĳ mĳn diploma-uitreiking zĳn omdat hĳ ziek was. Laatst vertelde hĳ mĳ, dat hĳ dat heel jammer had gevonden. Ik was verbaasd. Dit was mĳn tweede diploma-uitreiking (na de bachelor nu de master), ik was de derde van de vier kinderen in het gezin die een universitair diploma haalde. Zo bĳzonder was het toch niet? Toch wel, vond mĳn vader. De vader van mĳn vader was een keuterboertje in een veengebied. Hĳ overleed jong, zodat de moeder van mĳn vader de boerderĳ draaiende moest houden in tĳden van crisis en oorlog. Mĳn vader ging zeven klassen naar school. Hĳ was dyslectisch waardoor hĳ niet echt kon lezen. Hĳ leerde de schoollei gewoon uit zĳn hoofd. Toen hĳ van school af kwam, ging hĳ nog een of twee dagen per week naar school en hielp voor de rest op de boerderĳ. Hoe trots is hĳ nu dat zĳn oudste dochter, net zoals hĳ dyslectisch, kleindochter van een straatarme keuterboer uit een veengebied, een tweede kans heeft gekregen en op 47-jarige leeftĳd alsnog een universitair diploma heeft gehaald! Daar had hĳ wel bĳ willen zĳn! Zal dat anders zĳn voor allochtone vaders als hun dochter of zoon over enkele jaren, als de tweede generatie 47 jaar zal zĳn, een universitair diploma haalt? Steeds gaan er stemmen op dat de Open Universiteit niet meer nodig is. Ieder kind krĳgt immers de kans om te studeren? De Open Universiteit probeert het vege lĳf te redden door zich te profileren als universiteit voor een leven lang leren. Natuurlĳk ook prima. Maar ik vind dat de Open Universiteit zich moet blĳven inzetten voor mensen die een tweede kans nodig hebben. Door mĳn dyslectie en angst voor de universitaire wereld durfde ik dertig jaar geleden niet te gaan studeren. Mĳn ouders konden mĳ niet wegwĳs maken want ook zĳ kenden die wereld nauwelĳks. Naarmate ik ouder werd, werd mĳn taalbeheersing beter en leerde ik de samenleving goed genoeg kennen om een universitaire studie aan te durven. Ik ben ervan overtuigd dat dit ook gaat gelden voor de tweede generatie allochtonen. Het deel van hen, dat nu geen universitaire studie aandurft of het nu niet redt, zal nog wat tĳd nodig hebben om het Nederlands beter te leren beheersen en de weg te vinden in de samenleving. Maar op een gegeven moment zĳn zĳ eraan toe en hebben zĳ een tweede kans nodig. Dan moet de Open Universiteit natuurlĳk nog wel bestaan. Zodat een allochtone vader trots kan zĳn op zĳn zoon of dochter, misschien wel kleinzoon of kleindochter van een straatarm keuterboertje uit Turkĳe of Marokko, die een universitair diploma haalt. Stuutje van Vulpen

e modulair Het meest recente nieuws is ook te vinden op eModulair. www.ou.nl/emodulair


en dan (nog) de st

die

Dick Spreeuwers Studeren bij de Open Universiteit Nederland kan vanuit verschillende motieven. Interesse, vergroten van de deskundigheid of gaan voor die felbegeerde academische titel. Al of niet om de kansen op de arbeidsmarkt te vergroten. Zo’n solistische studie vereist echter ook de kunst van het inpassen in een leven dat zich in velerlei opzicht kenmerkt door drukte. En dan nog de studie. Hoe inventief zijn onze studenten? De redactie vroeg dat aan Dick Spreeuwers (62), student Nederlands recht.

Tekst: Frans Bogaert

Belangrijkste bezigheden overdag? ‘Ik ben insolventie- en verdragscoördinator bij de Belastingdienst te Groningen. Voor collega’s ben ik vraagbaak, onder meer op het gebied van invorderingsrecht. Ook ben ik lid van diverse fiscale overlegverbanden, onder meer op het vlak van faillissementsfraude. Daarbuiten ben ik docent en landelijk gecommitteerde bij de fiscale opleidingen van de Bestuursacademie Nederland.’

aan het feit dat ik te snel had ingeschreven, waardoor te weinig studietijd resteerde om met succes het tentamen te maken.’

Leukste opmerking van de achterban over mijn studie? ‘De leukste opmerking van mijn collega’s was “meester Dick”, maar ook “eeuwige student” en meer van dergelijke kwalificaties leidden tot hilariteit.’

Studeer bij de Open Universiteit sinds 1995 …

Lees altijd in Modulair?

‘Dat lijkt lang, maar mijn werkzaamheden lieten, en laten steeds vaker, een hoog tempo nu eenmaal niet toe.’

‘Modulair lees ik bijna altijd, al was het maar om even “bij” te zijn.’

Wo-studie of een enkele cursus? ‘Het was alles of niets. Ik had mij tot doel gesteld de studie helemaal af te maken, wat er ook zou gebeuren en hoe lang het ook mocht duren. Doordat ik na de hbs door financiële omstandigheden in ons gezin niet echt de gelegenheid had om door te studeren, was dit voor mij een uitdaging.’

‘Mijn werk laat een hoog studietempo niet toe’ Binding met de Open Universiteit, zeker dit lustrumjaar?

‘Ik ben bezig met de masterthesis, die ik tegen augustus hoop af te ronden. Het zal erom spannen, gezien mijn werkzaamheden.’

‘In het begin van mijn studie was studiecentrum Groningen een vast punt waar ik boeken las, internet bezocht en studeerde. Dat is in de loop van de jaren wel anders geworden door de stormachtige ontwikkeling van internet. Daardoor kun je vrijwel alles thuis achter de pc doen. De Open Universiteit is voor mij niettemin in al die jaren de spil gebleven.’

Bezigheden waarvoor de studie moet wijken?

Wat de Open Universiteit vooral moet doen?

‘Naast het studeren bestaat het leven uiteraard nog uit andere leuke dingen, zoals sport, ik ben redelijk fanatiek badmintonner, tuinieren en het gezin.’

‘De studiemotivatie blijven stimuleren door allerlei media zoals Modulair, maar ook door het gebruik van Studienet te bevorderen. Wat ik mis, is een nieuwsbrief vanuit de faculteit.’

Blijft wekelijks (gemiddeld) over voor de studie?

Ultieme tip(s) voor medestudenten?

‘In mijn situatie is het moeilijk om een gemiddelde te noemen, maar zo rond twaalf uur per week komt aardig in de buurt. Door mijn werk waren er jaren dat ik maar een module kon doen.’

‘Wo-studenten moeten altijd vol blijven houden, ook als het even tegen zit. Maak een schema of een studiepad dat aangeeft welke modules je in een bepaalde tijd wilt doen. Dat geeft je een doel, de befaamde stok achter de deur. Je blijft dan in het studieritme en dat is heel belangrijk. Ik heb zelf ervaren dat het moeilijk is je weer volledig te focussen op de studie als je er bijna een jaar uit bent geweest. Studeer vooral regelmatig en niet in één keer voor een tentamen.’

Nog te gaan?

Studieproblemen? ‘Ik mag mij gelukkig prijzen, ik heb nooit enige moeite met het volgen van alle vakken. Voor een vak als Inleiding internationaal recht, moest ik wel meer dan een keer tentamen doen, maar dat lag meer


de st

dent

‘Probeer uit tegenslag iets positiefs te halen’ 7 Modulair 12 juni 2009

Het begint voor Harry Bijl (44) bijna een traditie te worden. Dit jaar fietst hij voor de tweede keer de beruchte Franse col Alpe d’Huez op. ‘De eerste keer wist ik niet wat me overkwam, zo steil is die berg.’ Hij pijnigt zijn lichaam niet voor niets. Samen met gerenommeerde sporters fietst hij om geld in te zamelen voor KWF Kankerbestrijding. Die organisatie financiert onder meer onderzoek naar het effect van sport op de behandeling van kanker. Als ex-kankerpatiënt weet Harry als geen ander dat sport de revalidatie enorm kan stimuleren. ‘Sport is belangrijk, vooral tijdens de behandelingen, want daardoor loopt je conditie heel snel terug.’

Tekst: Paul Troost Beeld: Peter Strelitski


Al acht jaar bleek Harry Bijl een forse tumor bij zijn nier te hebben, maar pas drie jaar geleden werd het gezwel ontdekt. De onverklaarbare huidklachten die hij al jaren had, waren nooit in verband gebracht met zijn nieren en daardoor een verzuurd lichaam. Van enige druk of ander ongemak in de nierstreek had hij ook nooit last gehad. ‘Pas toen ik bloed ging plassen, ging men in die richting zoeken en na anderhalve maand werd de diagnose kanker gesteld. Dat had niet veel later moeten zijn.’ De echo liet een forse tumor zien die gevaarlijk doorgegroeid was naar de grote bloedvaten bij zijn hart. Die ontdekking zette zijn leven volledig op zijn kop.

Nieuwe kuur Dat hij niet meer kon werken en vlak voor de presentatie van een project voor zijn studie managementwetenschappen moest afhaken, was natuurlijk vervelend. Maar dat kon niet op tegen de ellende die medisch onderzoek, kuren en een operatie met zich meebrachten. Om de uitgroei van de tumor te stoppen, onderging hij immunotherapie, een nieuwe vorm van kuren die het natuurlijk afweersysteem van het lichaam moet versterken om de groei van een tumor te stoppen. ‘Ik was de tweede patiënt op wie deze behandeling uitgeprobeerd werd, maar ik vertrouwde erop dat het safe was.’ De bijwerking van de behandeling was zeer onaangenaam. ‘De kuur voelt alsof je een zware griep hebt en dat drie

de st

dent

weken lang. Als een dweil voelde ik me.’ Daarna werd zijn aangetaste nier en de uitgroei operatief weggehaald. ‘Ik heb een litteken van mijn nierstreek tot mijn borst, het is decimeters lang.’

Naam: Leeftijd: Woonplaats: Vooropleiding:

Complicaties

Beroep: Student: Begonnen: Afgerond: Afstudeerrichting: Studiecentrum:

Na de operatie wilde Harry zijn normale leven weer zo snel mogelijk oppakken. Hij had zich ook heilig voorgenomen aan zijn afstuderen te beginnen. De realiteit was anders. ‘Studeren ging niet meer. Door de lange narcose tijdens de operatie was mijn concentratievermogen totaal verdwenen. Een Engels studieboek lezen lukte absoluut niet, zelfs de krant was al een hele opgave.’ Daar bleef het niet bij. Op een nacht werd hij onwel en de dokter constateerde trombose in zijn been en longembolie. Gevreesd werd dat er stolsels in zijn hart zaten en in alle haast werd hij naar het ziekenhuis vervoerd. Daar werd uiteindelijk besloten dat een openhartoperatie niet nodig was. Zijn lijdensweg was nog niet voorbij. Bij de operatie was een lymfeklier weggenomen. Het gevolg was dat hij veel last had van overtollig lymfevocht. Elke week werd daarom tien tot twaalf liter vocht afgetapt, waardoor hij in vier maanden 32 kilo afviel. ‘Ik heb bijna een half jaar op bed gelegen, mijn broodmagere lichaam had geen energie meer.’

‘Neem de tijd om je in te lezen, maak je de materie eigen. Kijk, dat vind ik nou typisch academisch.’ Alpe d’HuZes Toen hij een jaar tumorvrij was, besloot Harry een groot feest te geven ‘om iedereen voor zijn steun te bedanken’. Toen, in 2006, vond voor het eerst de actie Alpe d’HuZes plaats, om geld in te zamelen voor KWF Kankerbestrijding. 66 wielrenners, onder wie gerenommeerde sporters en ex-kankerpatiënten, beklommen op één dag zo mogelijk zes keer de gevreesde Franse col Alpe d’Huez. ‘Volgend jaar doe ik mee, heb ik op het feestje gezegd.’ Overmoedig was Harry zeker niet, omdat hij gewend was elke dag zeventien kilometer heen en terug naar zijn werk te fietsen. Maar de 1.860 meter en 21 bochten van de Alpe d’Huez zijn toch wat anders dan het vlakke Nederlandse landschap. Harry geloofde erin: ‘Tijdens mijn ziekte heb ik mijn grenzen moeten verleggen. Je moet ervoor gaan, anders red je het niet en die ervaring maakt wat in je los. Kan ik mijn ziekte overleven, dan moet ik ook sportief kunnen afzien.’

Achtduizend euro Met zijn voornemen om de Alpe d’Huez te beklimmen wilde Harry niet alleen bewijzen dat hij helemaal terug is. Zijn plan verplichtte hem ook aan zijn conditie te werken. Via lotgenoten kwam hij bij Tegenkracht, de stichting die sport als therapie gebruikt om kankerpatiënten verantwoord te laten revalideren. ‘Sport is belangrijk, vooral tijdens de behandelingen, want daardoor loopt je conditie heel snel terug.’ Harry had nog een reden om de Alpe d’Huez op te fietsen. De immunotherapie die hij onderging, was een experiment

Harry Bijl 44 Assendelft vwo, hbo Personeel & Arbeid, doctoraal Geschiedenis Human resource manager Managementwetenschappen 2003 doctoraal Bedrijfswetenschappen in 2009 Strategie en Organisatie Amsterdam

dat het KWF had gefinancierd. ‘Met het geld dat ik via de stichting Alpe d’HuZes inzamel, kan ik iets terugdoen voor wat het KWF voor mij heeft gedaan.’ In 2008, toen hij voor de eerste keer meefietste, haalde hij achtduizend euro binnen, de vijfhonderd deelnemers samen ruim 3,6 miljoen.

En dan nog de studie Maakte Harry tijdens de zes maanden op bed fysiek een barre tijd door, mentaal kreeg hij juist energie. ‘Ik heb vier kinderen en ik wilde dat ze het beeld van een vader zouden hebben die ervoor knokt. Dat gaf een extra impuls.’ Ook de studie vergat hij niet. Zo gauw het kon, deed hij zijn laatste tentamen. ‘Door mijn concentratiestoornissen was de module Marketing een ramp. Ik deed er vijf keer over. Dat was wel even schrikken.’ Zijn scriptie ging over de factoren die van invloed zijn op het slagingspercentage van leerlingen in de verzorging. Meestal wil een student snel afstuderen. Hij schrijft in enkele weken een probleemstelling en doet dan het onderzoek. Het verbaasde Harry dat hij van zijn begeleider een ander advies kreeg: neem de tijd om je in te lezen, maak je de materie eigen en dan komt de probleemstelling vanzelf. ‘Kijk, dat vind ik nou typisch academisch, in het advieswerk ben ik wel anders gewend, daar gaat men vaak voor de snelle oplossing.’ Hij nam het advies van zijn begeleider ter harte en nam de tijd voor zijn scriptie. Die vergelijkt hij met de Alpe d’Huez: ‘Halverwege berichtte ik mijn begeleider dat ik bij bocht dertien was en dat ik er nog acht te gaan had.’ Na zijn ziekte kijkt hij anders tegen het leven aan. ‘Alles wat ik doe, is niet vrijblijvend, ik moet mijn tijd aan goede dingen besteden. Dat ik mijn vrouw en kinderen elke dag zie en dat ik uiteindelijk mijn doctoraal heb gehaald, is niet meer vanzelfsprekend.’

Meer informatie – Alpe d’HuZes: www.opgevenisgeenoptie.nl – Tegenkracht - Stichting kanker en sport: www.stichtingkankerensport.nl

Giften en sponsoring http://deelnemers.alpe-dhuzes.nl/acties/Harry-Bijl/ Olympisch-tegenkracht


iP Vier sys-cursussen omgezet naar CBI

IPO staat voor Instellingsbreed Programma Onderwijs. Daaronder vallen diverse verbeteringsprojecten met prominente aandacht voor de elektronische leeromgeving, maar ook voor onderwerpen als kwaliteitszorg, EVC en (onderzoek naar) studiebeleving. Alle projecten staan op www.ou.nl > organisatie > missie > onderwijsprogramma IPO.

Tekst: dr. Desirée Joosten, projectleider computergebaseerd toetsen

In het kader van computergebaseerd toetsen worden vanaf 2 juni 2009 vier sys-cursussen (geheel) via de computer getentamineerd. Deze vorm van tentamineren noemen we Computer Based Individueel (CBI). De eerste vier cursussen zijn: Inleiding internationaal recht (R19251); Goederenrecht (R22252); Burgerlijk procesrecht (R26231); Psychologie van arbeid en gezondheid (S26222). Het omzetten van deze vier cursussen naar CBI is het begin van de volledige conversie van sys naar CBI. Deze omzetting zal nog het gehele jaar duren. Vanaf september worden elke maand een aantal cursussen omgezet. U wordt hierover geïnformeerd via een brief, indien u voor de cursus ingeschreven staat, via Studienet en Modulair. De start van CBI betekent dat de Open Universiteit zowel voor groepstentamens als voor individuele tentamens de computer inzet bij de afname. Het verschil voor studenten tussen sys-tentamens en CBI-tentamens is dat de afname niet meer op papier plaatsvindt, maar dat zij achter de computer zitten en direct hun antwoorden kunnen invoeren. Nadat alle vragen beantwoord zijn, wordt de voorlopige uitslag op het scherm zichtbaar en kan de student de foutief beantwoorde vragen direct op het scherm bekijken. De voorlopige uitslag wordt tevens naar het mailadres gestuurd dat bij de Open Universiteit bekend is. Aanmelding voor de CBI-tentamens gebeurt op dezelfde wijze, namelijk via DAnTE (www.ou.nl > studeren > studieaanbod > mijn account > mijn tentamenaanmeldingen). Bij de aanmelding is te zien in welk studiecentrum op welk tijdstip het mogelijk is om tentamen af te leggen. Voor vijf cursussen worden al sinds november 2008 de groepstentamens van achter de computer afgenomen; deze tentamenvorm noemen we CBG. Op grond van de evaluaties zullen ook deze CBG-tentamens verder uitgebreid worden voor de andere cursussen. Dit zal voor een aantal cursussen plaatsvinden in 2009, maar voor de meeste cursussen zal dit in 2010 en 2011 gebeuren. Een belangrijke voorwaarde voor de gehele implementatie is voldoende computers in de studiecentra. Het aantal computers zult u in de komende maanden zien toenemen.

Student meer centraal: hoe te helpen bij een juiste studiekeuze? Na de oproep in vorige Modulair kwamen er heel wat reacties binnen waarin studenten hun aanvoelen over de vier missiestatements verwoorden. Er zaten heel wat persoonlijke verhalen tussen, met verhaaltjes over kinderen die schoolwerk maken aan de studeertafel van mama. Verhalen van medestudenten die kwijt wilden dat ze genieten van hun studie en dat ze blij zijn met hun keuze om aan de Open Universiteit te studeren. Maar ook vragen naar meer hulp bij het studietraject.

Tekst: Bert Verleysen


Wat betreft het eerste statement, een student moet het gevoel hebben een juiste studiekeuze te hebben gemaakt, rekent de student vooral op een goede voorlichting van de Open Universiteit. Het is niet voldoende dat de uitgebreide informatie ter beschikking is op Studienet, studenten vragen ook coaching bij hun studiekeuze. Het betrekken van afgestudeerden hierbij leidt tot een beter overzicht van mogelijkheden na een studie aan de Open Universiteit. Dit geeft een realistischer beeld naar de toekomst. Vanuit een soort intake kan een wederzijds commitment ontstaan, dat vorm kan krijgen in een heus mentoraat. Dit kan helpen om studenten bij het begin en het verder doorlopen van een studietraject de weg te vinden naar een juiste keuze. Dikwijls weet een student wel welke richting hij of zij uit wil gaan, maar is het niet duidelijk waar men moet beginnen en welke volgorde het meest aangewezen is. Het volledig open laten van de keuze maakt het niet eenvoudig. Een daadwerkelijke ondersteuning in het samenstellen van een EVC-rapport kan ook een hulp betekenen bij de planning van een studietraject. Een afstemming van het studieaanbod met de bedrijfswereld moet het mogelijk maken om de studiekeuze ook te kaderen in een beroepsloopbaan, waar een beter functioneren belangrijk is, naast het behalen van een academische titel, waar een behaald diploma zijn waarde heeft. Alle verhalen toonden dat studenten tevreden waren met de keuze, maar dat er toch wel meer ondersteuning kon zijn om die keuze beter te kunnen maken. Tot hier een korte bloemlezing uit de reacties. Als je nog wat wil toevoegen, dan hoor ik het graag via [email protected]. Volgende keer gaan we eens kijken hoe een student invulling geeft aan plezier beleven aan zijn studie.

Amsterdam

Groningen Zwolle Enschede

Leeuwarden

Emmen

Kortrijk Breda

Utrecht

Alkmaar

Nijmegen

Den Haag

Rotterdam Vlissingen

Antwerpen Gent

Brussel

Eindhoven Diepenbeek

Leuven

Heerlen

http://twitttte er.ccom/TheoOUNL

Opening academisch jaar: non-stop open! Ieder jaar rond 1 september

Altijd open

Op woensdag 24 en donderdag 25 juni opent Collegevoorzitter drs. Theo Bovens 25 maal het nieuwe academische jaar van en met een student. Op zich misschien weinig bijzonders, het academisch jaar: de start van ware het niet dat elke student aan een ander studiecentrum is gekoppeld. Theo Bovens een nieuw collegejaar. Vanwege maakt dus binnen anderhalve dag een tocht langs alle Nederlandse en Vlaamse studiehaar bijzondere karakter heeft de centra! Op iedere ‘halte’ zal de voorzitter een student begroeten, en symbolisch voor en met hem of haar het academisch jaar openen. Want eigenlijk opent niet de universiteit het Open Universiteit hier altijd vanaf jaar, dat doen onze studenten zelf. Op elk moment van de dag, op elke plek ter wereld, geweken. Onze studenten kunnen bij de eerste cursus, maar ook als zij de veertigste doos met cursusmateriaal openen. immers op elk moment in het jaar Daarnaast zijn er op elke plaats en onderweg diverse activiteiten en ontmoetingen. Van de starten met hun studie, dus wij kun- tocht langs alle studiecentra en de openingen van het academisch jaar zal onmiddellijk in nen op elk moment het academisch woord en beeld verslag worden gedaan via Twitter en internet. Je kunt nu al ‘volger’ van Bovens worden bij Twitter, kijk op http://twitter.com/TheoOUNL.

openen Nederlandse universiteiten

jaar openen. In het lustrumjaar is de opening anders dan anders.

Programma

25 keer op 25 plaatsen in Neder-

Nog niet alle programmaonderdelen zijn bij het ter perse gaan van deze Modulair bekend en definitief. Daarom is deze informatie onder voorbehoud! Om goed van start te kunnen gaan, begint de collegevoorzitter in studiecentrum Nijmegen met een ontbijt. Aan tafel nodigt hij een student uit en er schuiven ook andere gasten aan. Vanuit Nijmegen gaat Bovens naar Enschede, om vervolgens de trein naar Zwolle te nemen. Op het station staat de tandem klaar die hem naar het studiecentrum brengt voor een diploma-uitreiking. Het idee is, met een speciale bus langs Emmen, Groningen en Leeuwarden te gaan. Medewerkers van studiecentra en hun gasten kunnen instappen en aanschuiven aan de discussietafel. Na Alkmaar bezoekt Bovens het Olympisch Stadion naast studiecentrum Amsterdam voor een bezoek aan een bijzondere student. Tussendoor snel een hapje eten en dan achter op de motor bij Collegelid drs. ing. Cees Brouwer door naar Utrecht. In Den Haag kan onze Collegevoorzitter de Tweede Kamer natuurlijk niet passeren zonder binnen te wippen. Rotterdam en Vlissingen zijn gedurende de nachtelijke uurtjes aan de beurt. Vanuit Breda hoopt Bovens bij de Koninklijke Militaire Academie een van onze studenten te kunnen spreken die gelegerd is in Uruzgan. Na misschien een uurtje nachtrust, een opfrismoment en ontbijt staan de Vlaamse studiecentra op de planning. Achtereenvolgens zijn dat Antwerpen, Gent, Kortrijk, Brussel, Leuven en Diepenbeek. In Gent wijdt Bovens de nieuwe locatie in, waarnaar het studiecentrum dit najaar verhuist. Als laatste bezoekt onze Collegevoorzitter Eindhoven en Heerlen, waarna hij de tocht heeft volbracht en zijn slaap mag gaan inhalen.

land en Vlaanderen. Het motto is: Non Stop Open!

Tekst: Nathalie Dhondt-Storcken

Bijwonen van opening(en) Natuurlijk kun je als student ook onderdelen van Non Stop Open bijwonen of eraan deelnemen. De meest actuele informatie staat op www.ou.nl/lustrum2009.


pinie Michel Severijns is weer terug bij de Studentenraad. Hij studeert Algemene cultuurwetenschappen en is bezig met het laatste gedeelte van de masteropleiding.

S T U D E N T E N

RAAD

Weer terug … In het begin van mijn studie had ik al vlug behoefte om niet alleen op afstand te studeren, maar ook meer contact te hebben met de organisatie van de Open Universiteit. In Modulair stond toen een bijdrage van de Studentenraad, waarin gemeld werd dat de raad op zoek was naar adviseurs. Ik heb mij toen aangemeld en ben vervolgens een aantal jaren adviseur en lid van deze raad geweest. De diverse werkzaamheden heb ik altijd met plezier gedaan en ik heb veel geleerd in de diverse commissies waarin ik zitting had. In 2008 was het niet meer mogelijk het werk voor de Studentenraad te combineren met andere werkzaamheden en ik heb toen besloten mij niet meer verkiesbaar te stellen. Het bloed kruipt echter waar het niet gaan kan. Begin april las ik in een verslag van de Studentraad een oproep om de raad te adviseren. Na een vergelijking van de diverse vergaderdata van de raad met mijn agenda, bleek dat deze goed op elkaar aansloten en heb ik de voorzitter een mail gestuurd en mijn diensten weer aangeboden. Nadat de Studentenraad intern had overlegd, heeft men mij bericht dat ik weer van harte welkom ben. Ik heb er weer echt zin in en ik zal met de opgedane ervaring mij weer volledig inzetten voor de belangen van de studenten. Die weliswaar vaak op afstand zijn, maar zeker recht hebben op een goede belangenbehartiging. De komende maanden zal ik mij samen met Bert Verleysen bezighouden met de organisatie van de studentenprijs die beschikbaar gesteld wordt door de Studentenraad. Daarnaast zal ik het plan Heroriëntatie studiecentra kritisch blijven volgen. Michel Severijns

Wie verdient studeerbon van de Studentenraad? Op 10 december, tijdens de Dag van het Onderwijs, zal de Studentenraad de laureaten voor de studeerbon bekendmaken. Uit alle inzendingen zal de Studentenraad een ruime keuze maken van genomineerde studenten. Het criterium is dat het moet gaan om een uitzonderlijke studieprestatie. Dan wordt niet gedacht aan een combinatie van topsport en studie, niet aan een geslaagde combinatie van werk en studie, niet aan uitzonderlijke studieresultaten, maar gewoonweg aan een uitzonderlijke studieomstandigheid die de moeite waard is om door te vertellen. Een jury, samengesteld uit drie leden van de Studentenraad, een decaan en een docent, zal vijf laureaten kiezen die tijdens de Dag van het Onderwijs een studeerbon zullen ontvangen. Ken jij een student die uitzonderlijke studiedrempels heeft onderwonnen, of heb jij misschien zelf enorme drempels moeten nemen? Ken jij een student die toch de weg gevonden heeft om te slagen, zelfs toen het even moeilijk werd, of ben jij dat zelf? Ken jij een student die het verdient aangemoedigd te worden met een studeerbon van duizend euro? Of vind jij dat jijzelf zo’n studeerbon verdient?


Op Studienet kun je het uitgebreide reglement raadplegen en de modaliteiten vinden hoe je jezelf of een medestudent kunt voordragen. De Studentenraad doet ook een extra oproep aan leden van studentenverengingen, decanen, docenten en medewerkers in studiecentra. Zij zijn het die hun studenten kennen, en weten wat er soms achter de schermen gebeurt. Aarzel niet en begin nu te schrijven aan je verhaal. Om tot een goede beoordeling te kunnen komen, is het belangrijk om je verhaal gedetailleerd weer te geven, goed te ondersteunen met allerhande documenten, referenties en eventueel getuigen. Kortom, laat zien dat jouw kandidaat een studeerbon verdient. Om het je makkelijk te maken, is er op Studienet een vragenlijst opgenomen die je kunt gebruiken als handleiding om je kandidatuur op te maken. De voordrachten moeten ten laatste op 12 augustus per mail of per post bij de Studentenraad zijn. Als je nog vragen hebt, mail dan even naar de Studentenraad via [email protected]. Niet uitstellen, gewoon vandaag nog starten met het opmaken van je kandidatuur. Bert Verleysen

start en s

pport Lustrum-katern bĳ deze Modulair!

Workshops Stressmanagement Combineer je je studie met werk, gezin, hobby’s of wellicht andere verplichtingen? En vind je niet altijd de discipline, tijd en motivatie om écht aan de slag te gaan? Dan kan je studie ineens van een plezierige bezigheid een last worden die stress oplevert. Iedere student heeft tijdens de studie te maken met spanning. Overigens is een beetje spanning nodig om te komen tot prestaties (positieve stress). De spanning kan echter zó hoog oplopen dat het je studie negatief beïnvloedt (negatieve stress). Problemen blijven dan niet uit, je kunt niet echt meer ontspannen of genieten. Tijdens de lezing/workshop wordt ingegaan op hoe je balans brengt in je leven mét een studie en hoe je je tijd goed kunt organiseren vanuit de juiste prioritering. Aan de orde komen onderwerpen als: lichaamssignalen (normaliserend en onderzoekend), progressieve relaxatie en proactieve coping. Na Zwolle (10 juni) wordt ook een lezing in Antwerpen verzorgd, door drs. Eric Schneider, psycholoog, filosoof en oprichter van Arcturus NV, Internationaal Training Instituut voor Communicatie en NLP. Hij zal ingaan op aspecten als: hoe blijf je jezelf motiveren? Hoe maak je de juiste keuzes en wat voor effect hebben die op mijn leven? En natuurlijk is er ruimte voor vragen. Datum: 25 juni, tijdstip: 19.00 tot 21.00 uur Locatie: studiecentrum Antwerpen Kosten: € 15,- voor studenten / € 25,- voor niet-studenten Aanmelden: www.ou.nl/studentsupport

Workshop Mondeling Presenteren De (succesvolle) workshop Mondeling Presenteren komt naar Amsterdam! Een presentatie houden voor publiek: voor de één is het een plezierige uitdaging, voor de ander een zenuwslopend gebeuren. In deze workshop krijg je praktische informatie aangereikt en ga je zelf ook oefenen in kleine groepjes. Onderwerpen die aan bod komen zijn o.a.: het plannen en schrijven van een presentatie, het gebruik van visueel materiaal en hoe om te gaan met faalangst. De workshop is ontwikkeld door de discipline Voorlichting en wordt verzorgd door regiovoorlichters drs. Gijske Meijerink en drs. Eva von Stockhausen. Er zijn nog enkele plaatsen! Datum: 30 juni, tijdstip: 18.45-21.15 uur Locatie studiecentrum Amsterdam Aanmelden: www.ou.nl/studentsupport Noteer alvast: zelfde workshop op 27 oktober in sc Rotterdam

Zoals u regelmatig in deze column heeft kunnen lezen, viert de Open Universiteit Nederland dit jaar haar 25-jarig bestaan. In de academische wereld spreken we van 25e diesviering of dies natalis (dag van geboorte). Voor deze universiteit was de dies natalis 26 september 1984. In dit vĳfde lustrumjaar worden diverse extra activiteiten georganiseerd of zal bĳ jaarlĳks terugkerende activiteiten (landelĳke dagen) een prominente spreker acte de presence geven. De meeste activiteiten komen vooral in het tweede halfjaar op stoom. Op de speciale website (www.ou.nl/ lustrum2009) vindt u de laatste ontwikkelingen. Ofschoon het studentenblad Modulair (pas) in oktober 1985 verscheen – het blad begint dus vanaf september 2009 aan haar 25e jaargang – deelt ook Modulair natuurlĳk in de feestvreugde. Bĳ deze editie is daarom een acht pagina’s tellend katern gevoegd met op de achterkant het hele lustrumprogramma.

’Leren is het doel en niet een snel behaald diploma’ Het katern opent met een interview met de allereerste en met de huidige voorzitter van het College van bestuur, respectievelĳk dr. Gottfried Leibbrandt en drs. Theo Bovens. Beiden steken hun trots op de Open Universiteit niet onder stoelen of banken. Natuurlĳk mogen studenten niet ontbreken in ‘hun’ blad. Zes studenten kĳken terug op hun ervaringen met leven-lang-leren. Eén van hen stelt: ‘Leren is het doel en niet een snel behaald diploma.’ Ook anderszins komen studenten aan het woord, via twee enthousiast aan de weg timmerende studentenverenigingen, Suster Bertken en NouW, met respectievelĳk 185 en 120 leden. In een interview met rector magnificus prof. Fred Mulder legt deze uit hoe het toe gaat bĳ een academische zitting. Ook aandacht voor de vier eredoctoren in de vorm van korte portretten, en enkele bĳzondere facts and figures. Overigens zal Modulair ook in de reguliere berichtgeving aandacht blĳven schenken aan lustrumactiviteiten, zoals de diesviering op vrĳdag 25 september in Heerlen die, met de uitreiking van de eredoctoraten een bĳzondere academische zitting belooft te worden. Dat geldt evenzeer voor de academische lustrumviering, ook met eredoctoraten, op 4 december in Brussel. In beide gevallen zĳn (ook) studenten bĳzonder welkom. Namens de algehele redactie van Modulair wil ik alle studenten gelukwensen met hun jarige universiteit! Frans Bogaert

13

onderz

ek

‘Het is een plezier om

Prof. dr. Paul Kirschner is hoogleraar Onderwijspsychologie en in het Netherlands Laboratory for Lifelong Learning geeft hij leiding aan het onderzoeksprogramma Lifelong Learning: Professional and Personal Development. Om van leven-lang-leren een succes te maken, moeten volgens hem eerst de belemmerende factoren weggehaald worden. ‘We moeten weten wat iemand tegenhoudt om te leren.’

Tekst: Fred Meeuwsen Beeld: Paul Tolenaar

Als kleine jongen, wonend in Amerika, kwam Kirschner (1951) in de jaren vijftig al in aanraking met leven-lang-leren. Als hij ’s ochtends vroeg wakker werd en de tv aandeed, zag hij dagelijks het programma ‘The modern farmer’ voorbijkomen. ‘Het was gericht op boeren en het ging over de nieuwste technieken in de landbouw. Dat was leven-lang-leren verzorgd door de televisie. Het ministerie van landbouw zat er natuurlijk achter en het had de bedoeling om meer gewassen te telen en te exporteren.’ Kirschner wil maar zeggen: leven-lang-leren is niet alleen van deze tijd, het is eigen aan de mens en voor iedereen van belang.

nemen aan onderwijs en trainingen. Nederland heeft deze doelen ook onderschreven. Kirschner ziet echter weinig daadkracht bij de overheid. ‘We worden nauwelijks ondersteund door de betrokken ministeries, helaas. Ook de vakbeweging zou zich sterker moeten maken voor leven-lang-leren. Zeker in deze economische crisis, nu er veel ontslagen vallen en mensen aan een andere baan geholpen moeten worden. Als iemand ontslagen wordt, moet die persoon eigenlijk optimaal voorbereid zijn op een andere functie. Niet op het moment van dreigend ontslag, maar eigenlijk terwijl het nog goed gaat.’

Nooit klaar met leren

Onderzoek bundelen

‘Niemand is ooit nog klaar met leren’, betoogt Kirschner. ‘Door wereldwijde economische concurrentie en technologische vooruitgang worden burgers en werknemers met nieuwe eisen en uitdagingen geconfronteerd. Om zich staande te houden moeten mensen steeds nieuwe vaardigheden verwerven.’ Dat is ook onderkend door de Europese Unie. Volgens de Lissabon-doelen uit 2000 moet in 2010 12,5 procent van de 25 tot 64-jarigen deel-

‘Elke universiteit focust zich in haar onderzoek op een of meer thema’s en probeert daarbij massa te creëren’, aldus Kirschner. ‘Utrecht heeft er bijvoorbeeld vijftien, maar dat is dan ook de grootste universiteit van Nederland. Het is logisch dat de Open Universiteit zich in haar onderzoek heeft toegelegd op leven-langleren. Op dat vlak heeft zij bij uitstek deskundigheid. De Open Universiteit is immers de kroon op de volwasseneneducatie.’


INTERVIEW

een leven lang te leren’

Vijfentwintig procent van het onderzoek in de zes faculteiten van de Open Universiteit richt zich op leven-lang-leren. Bij de expertisecentra Centre for Learning Sciences and Technologies en het Ruud de Moor Centrum is het percentage nog hoger, hoewel dat centrum zich vooral richt op docenten en onderwijs. Het Netherlands Laboratory for Lifelong Learning bundelt het onderzoek en heeft als doel de ontwikkelde kennis toegankelijk maken voor andere organisaties. ‘Wij onderzoeken leven-lang-leren van werknemers en burgers. Het gaat bij werknemers over formeel en informeel leren op de werkplek, leren tijdens beroepsuitoefening, de duurzaamheid van leven-lang-leren, hoe veroudering van vaardigheden tegengegaan kan worden en leren in en van het dagelijkse leven. En we kijken ook hoe er met de verschillende beroepsvelden omgegaan moet worden.’

Het is logisch dat de Open Universiteit zich heeft toegelegd op leven-lang-leren. Op dat vlak heeft zij bij uitstek deskundigheid.’ Leren is geen straf Een kernbegrip in het onderzoeksveld van Kirschner is de ‘employability’ van mensen: hun optimale inzetbaarheid. En daarbij is kennis en leren onontbeerlijk. In Nederland is het grootste deel van de beroepsbevolking opgeleid tot het niveau mbo-2 en mbo-3. En het zijn vooral de hoger opgeleide mannen die hun leven lang leren. Dat moet veranderen. Daar is volgens Kirschner wel een bewustwordingsproces voor nodig. Er zal anders tegen leren aangekeken moeten worden. En dat begint volgens hem eigenlijk al op de middelbare school. ‘Bij de diploma-uitreiking wordt vaak gezegd dat de leerlingen wel blij zullen zijn dat ze van die vervelende school af zijn. Daarmee stel je leren gelijk aan iets vervelends. Maar leren is geen straf. Het is juist een plezier om een leven lang te leren.’ Kirschner wijst ook op de verkeerde attitude die werknemers en werkgevers hebben als het om scholing gaat. ‘Ze denken vaak dat de baas wel zal denken dat ze een andere baan willen en laten het dan maar. En werkgevers zijn vaak ook niet al te enthousiast. Ze zien het al snel als een verliespost. Terwijl het in de toekomst vaak geld kan opleveren. Tevreden werknemers zijn minder vaak ziek. Het gaat niet alleen om productiviteit, vreugde is ook belangrijk.’ Er is dus ook een mentaliteitsverandering nodig om van levenlang-leren een succes te maken. Daarvoor moeten eerst de belemmerende factoren weggehaald worden. ‘Hoe? Daar doen we ook onderzoek naar. Daarbij kijken we niet alleen naar beroepsspecifieke aspecten, maar ook naar maatschappelijke vraagstukken zoals sociale uitsluiting, en de hindernissen die mensen op basis van sekse, afkomst of ras ondervinden bij leven-lang-leren.’

Eigen wereld begrijpen Er wordt ook onderzoek gedaan naar competenties en welke rol vaardigheden, kennis, inzicht en attitudes spelen, ook buiten de beroepssituatie. ‘Om je eigen wereld met alle snelle veranderingen zoals gentechnologie en stamcelonderzoek te kunnen begrijpen en volop mee te doen, moet je blijven leren. En als deze lerende mensen bijvoorbeeld naar een dokter gaan, hebben ze vaak op internet al veel opgezocht over hun klachten. De burger wordt zo protomedicus en dit eist dan ook een andere houding van de arts. Zowel professionals als ‘‘gewone’’ burgers moeten zich dus steeds blijven ontwikkelen.’ Maar hoe leren ze dan eigenlijk. Ouderen nemen op een andere manier kennis op, hun werkgeheugen wordt minder, terwijl de cognitieve schema’s juist groter zijn en ze hebben al de nodige ervaringen die overigens soms in hun voordeel werken, maar soms ook in hun nadeel. Dat eist allemaal andere leersituaties. ‘Zo doet drs. Marjolein van Herten van de faculteit Cultuurwetenschappen promotieonderzoek naar leesclubs. In een informele setting steken de deelnemers het nodige op. Hoe gaat dat in zijn werk. Een boeiende vraag.’ Kirschner is een druk bezet man. Na een uur moet hij het interview beëindigen om zich voor te bereiden op andere afspraken van die dag en hij staat aan de vooravond van zijn reisje naar Barcelona. Aan de Universitat Oberta de Catalunya helpt hij mee met het opzetten van een onderzoeksinstituut voor innovatie, leren en onderwijs. Eens in de maand gaat hij er drie dagen naartoe. Hij ziet ernaar uit. ‘Het is leuk en interessant om iets mee te helpen opbouwen.’

In deze rubriek wordt beurtelings een hoogleraar/docent respectievelijk scriptiestudent geïnterviewd. Verschillende organisatieonderdelen van de Open Universiteit voeren onderzoek uit. Onderwijstechnologisch onderzoek vindt plaats in het Centre for Learning Sciences and Technologies, vakgebonden onderzoek wordt uitgevoerd door de faculteiten. Deze typen onderzoek leiden onder meer tot innovatie van het onderwijs. Het Ruud de Moor Centrum doet onderzoek dat relevant is voor de onderwijspraktijk. Het Netherlands Labaratory for Lifelong Leaning (NeLLL) is een interfacultair onderzoekscentrum waar onderzoek wordt gedaan naar leven-lang-leren. Dit centrum kent vier programmalijnen: Cognition and Instruction, Tools and Guidelines for Learning Networks, Professional and Personal Development en Learning Organisations in the Knowledge Society. Paul A. Kirschner (57) is een internationaal erkend expert. Hij is lid van de ‘board’ van de International Society for the Learning Sciences, redacteur bij het hoog aangeschreven ‘journal’ Computers in Human Behavior, medeauteur van het onlangs verschenen Ten Steps to Complex Learning en ‘editor’ van twee zeer succesvolle boeken: Visualizing Argumentation en What We Know About CSCL. Zijn expertise bestrijkt verschillende gebieden: computerondersteund samenwerkend leren, het ontwerpen van innovatieve, elektronische leeromgevingen, mediagebruik in het onderwijs en het verwerven van complexe cognitieve vaardigheden. Recent werd Kirschner benoemd tot ‘fellow’ van de American Educational Research Association.


activiteitenr

oster oster

In deze rubriek staan activiteiten zoals lezingen, symposia, bijeenkomsten van studentenverenigingen en landelijke dagen, die georganiseerd worden door Nederlandse en Vlaamse studiecentra, faculteiten of studentenverenigingen. Het gaat om activiteiten die (in principe) alle studenten kunnen bijwonen. Voor de meest actuele activiteiten, meer

t %JQMPNBVJUSFJLJOH TD6USFDIU

t %JQMPNBVJUSFJLJOH TD;XPMMF

t -JUFSBUVVSDMVC Rebels en Beminnelijk. Brieven van Belle van Zuylen, Belle van Zuylen (Suster Bertken, sc Utrecht) t %JTDVTTJFHSPFQ A%F8FSFMEWBO7BOEBBHPWFS[JOMPPT geweld (De Verlichting, sc Eindhoven) wo 24 t -F[JOHEPPS+1PMEFSPWFSSFTUBVSBUJF $VMUVSFMF ContactGroep, sc Zwolle) t %JQMPNBVJUSFJLJOH TD%FO)BBH

do 25 t %JQMPNBVJUSFJLJOH TD&JOEIPWFO

t 'JMPTPGJFDMVC 4VTUFS#FSULFO TD6USFDIU

di 30 t 4UVEJFDMVC1TZDIPMPHFO*O4QF TD1BSLTUBE-JNCVSH

di 23

informatie en aanmelden, verwijzen wij u naar de

JULI

webpagina’s van uw faculteit en/of studiecentrum op www.ou.nl.

JUNI za 13 t -VTUSVNEBH/BUVVSXFUFOTDIBQQFO "OUXFSQFO t 8PSLTIPQ)ZQOPUIFSBQJFEPPS3JUB(SBT (Corpus Callosum, sc Amsterdam) t +BBSBGTMVJUJOH 4VTUFS#FSULFO TD6USFDIU

t 4UVEJFHSPFQTCJKFFOLPNTUQTZDIPMPHJFTUVEFOUFOTUVEJF centrum Den Haag (De Studiekamer, sc Den Haag) do 18 t .VMUJQMFDIPJDFUFOUBNFOUSBJOJOH TD6USFDIU

t -JUFSBUVVSDMVC %F7FSMJDIUJOH TD&JOEIPWFO

vr 19 t -FFTDMVC Penelope, Margaret Atwood (Si-Tard, sc Parkstad Limburg) za 20 t -VTUSVNEBH/BUVVSXFUFOTDIBQQFO "QFMEPPSO t %JQMPNBVJUSFJLJOH TD#SFEB

t #JKFFOLPNTUPWFSIFUOJFVXFXFCFOJOGPSNBUJFWPPS bachelorstudenten en masterstudenten Informatica (TouW, sc Utrecht) zo 21 t "GTMVJUJOHBDBEFNJTDIKBBSTUBETXBOEFMJOHPOEFSMFJEJOH van dr. Irmin Visser (sc Nijmegen)


do 2

t %JQMPNBVJUSFJLJOH TD&OTDIFEF

t #JKFFOLPNTU4UVEJFDMVC1TZDIPMPHJF TD#SFEB

AUGUSTUS za 1 t/m t'JFUTUPDIUMBOHTEF&MCF 4VTUFS#FSULFO TD6USFDIU

ma 10

Conferentie ICDE zal uitwerking niet missen Als deze Modulair uitkomt, is het wereldwijde evenement net achter de rug: de gecombineerde 23e ICDEconferentie en EADTU-jaarconferentie van 7 tot en met 10 juni in het MECC te Maastricht. Thema: flexibel onderwijs voor iedereen: open, wereldwijd en innovatief. Gastvrouw: de Open Universiteit Nederland. Vooraf had de redactie een gesprek met drs. Jos Rikers, beleidsmedewerker Internationalisering en voorzitter van de organisatiecommissie: ‘Je moet wel weten waar je aan begint.’ ICDE staat voor International Council for Open and Distance Education en is het wereldwijde equivalent van de European Association for Distance Teaching Universities (EADTU). In beide internationale verbanden tussen afstandsuniversiteiten is ook de Open Universiteit actief. In het bijzondere lustrumjaar, met tal van activiteiten, durfde deze universiteit ook de jarenlange voorbereiding van de tweejaarlijkse ICDE-conferentie aan en combineerde die eenmalig met de jaarlijkse conferentie van de EADTU.

belang van afstandsonderwijs en ‘‘open educational resources’’ voor de kenniseconomie van dat continent. Extra bijzonder is dat hij in Maastricht een workshop zal verzorgen voor het Limburgse bedrijfsleven, en dan moet je denken aan hier gevestigde multinationals als Vodafone, DSM en KPN. Overigens zal Pitroda ook in Den Haag mensen ontmoeten van het Nederlandse Innovatieplatform, onder wie Rinnooy Kan en minister Plasterk.’

Opmerkelijke deelnemers en getallen? Gastvrouwschap is belangrijk voor ons? ‘Het lustrumjaar 2009 leek ons een bijzondere gelegenheid. Met de overwegingen zijn we al begonnen in 2004, want je moet wel weten waar je aan begint. Nadat we de keuze hadden gemaakt zijn rector magnificus prof. Fred Mulder en ik vanaf 2007 continue in de weer geweest met de organisatie. Het gaat er natuurlijk vooral om wat je inhoudelijk te bieden hebt. Daarbij moet je denken aan ons Centre for Learning Sciences and Technology, maar ook aan de faculteiten, waarvoor de conferentie een groot internationaal podium vormt. Alles wat zij aan innovatieve content en innovatieve vormen van e-learning hebben ontwikkeld, kunnen zij demonstreren of er een lezing aan wijden. Overigens merk ik nú al aan de reacties van genodigden dat we behoorlijk wat in huis hebben, en ook dat zal zijn positieve uitwerking op de achterban niet missen. Het is ook goed dat de politiek verneemt wat de Open Universiteit zoal presteert op grond van haar innovatieve taak op het gebied van e-learning.’

Ook contacten leggen, hoe gaat dat? ‘De toezegging van diverse prominente ‘‘key note speakers’’ vormt feitelijk al een bevestiging van het vertrouwen dat zij hebben in onze kwaliteit en professionaliteit. Zowel op formele als informele wijze nemen deelnemers gedurende vier dagen intensief kennis van de ‘‘state of the art’’ van open leren. Binnen zo’n setting van kwalitatief hoogstaande thema’s kun je ook minister Plasterk, hij zal eveneens aanwezig zijn, overtuigen van het belang dat ook hij reageert op innovatieve ontwikkelingen. Een andere prominente gastspreker is dr. Sam Pitroda. Als voorzitter van de National Knowledge Commission adviseert hij de Indiase premier over het

‘Veel lezingen worden verzorgd door rectoren van universiteiten voor afstandsonderwijs uit alle windstreken, zoals Maleisië, het Verenigd Koninkrijk en Zuid-Afrika. Ook de UNESCO is vertegenwoordigd en grote spelers op de ICT-markt zoals Google en Blackboard. Zo’n 150 landen nemen deel aan de conferentie. Er zijn zestien prominente ‘‘key note speakers’’ en er worden zo’n 260 papers gepresenteerd.’

‘Dutch cases’ op het programma, wat zijn dat? ‘Daarmee willen wij ons als Open Universiteit nadrukkelijk profileren. Tegen de achtergrond van leven-lang-leren en het faciliteren van leven-lang-leren, verzorgen wij lezingen en workshops over onze recente innovatieve ontwikkelingen zoals ‘‘open educational resources’’, de Netwerk Open Hogeschool en Wikiwijs. In dat laatste is ook minister Plasterk natuurlijk bijzonder geïnteresseerd.’

E-learning in andere landen? ‘Wat je ziet, is dat er door heel veel landen, vooral buiten Europa, wordt gekeken naar e-learning als een mogelijk antwoord op de grote vraag naar initieel en postinitieel onderwijs. Voor immense continenten als India en Azië kan dit een oplossing zijn voor het overbruggen van de grote afstanden. Extra belangrijk daarbij is ook de kwaliteit en validiteit van het onderwijs dat via internet wordt geboden. En daarmee zij wij in Europa vaak veel verder, denk aan bama en in Nederland en Vlaanderen aan de strenge accreditatieeisen.’

Inzet Fred Mulder? ‘Onze rector heeft zich bijzonder ingespannen voor het naar Nederland halen van de prominente sprekers en natuurlijk voor de inhoud van het algehele programma. In de hoge kwaliteitsmaatstaven is de hand van Fred Mulder overduidelijk zichtbaar. In zekere zin vormt deze internationale conferentie de bekroning van zijn jarenlange pleidooi voor de internationale rol van de Open Universiteit in onderwijsinnovatie en e-learning. Het beloven ook voor hem bijzondere dagen te worden.’ Tekst: Frans Bogaert 17 Modulair 12 juni 2009

service en inf

rmatie

Overzicht stopgezette cursussen 2009-2010 Hieronder staat het overzicht van de cursussen die voor het academisch jaar 2009-2010 uit het aanbod worden genomen. Aan het schema is nu een kolom toegevoegd met informatie over de laatste tentamendata van de cursussen die worden stopgezet en de geplande verschijningsdatum van de vervangende cursussen (indien van toepassing). code

cursusnaam

geplande datum uit aanbod

laatste tentamendatum

code

vervangende cursus

geplande verschijningsdatum

B18221 B9031B

Organisatiecultuur Afstudeertraject Strategy and organization

30-6-2009 30-6-2009

B18231 B9431B

B9131B

Afstudeertraject Supply chain management

30-6-2009

B9331B

Afstudeertraject Public management

30-6-2009

Organisatiecultuur Afstudeertraject managementwetenschappen Afstudeertraject managementwetenschappen Afstudeertraject managementwetenschappen

1-7-2009 reeds in aanbod reeds in aanbod reeds in aanbod

C22351

30-6-2009

C44112 E02221 E03131 E19111 E32211

Zomerschool cultuurwetenschappen (cultuurgeschiedenis) Oriëntatiecursus cultuurwetenschappen Financiële markten en instellingen Administratieve processen en accounting Basiscursus administratie organisatie Financieel management 1

30-6-2010 wordt nog nader bepaald wordt nog nader bepaald wordt nog nader bepaald 30-6-2010

30-6-2009 30-6-2009 30-6-2009 31-8-2009 31-8-2009

C44122

Oriëntatiecursus cultuurwetenschappen

1-7-2009

B38111 B34111 B35111

Administratieve processen en accounting Administratieve organisatie Financieel management

1-7-2009 1-9-2009 1-9-2009

E9531B

Afstudeertraject Accounting and finance

30-6-2009

N06112

Levenswetenschappen

30-6-2009

N07321 N08111

Milieutechnologie: naar schoner produceren Natuurwetenschappen technologie samenleving Algemene toxicologie 2 Milieu-effectrapportage Neurobehavourial Toxicology and Addiction Management van milieuconflicten Voedselveiligheid Leren en ontwikkeling

30-6-2009 30-6-2009

N10211 N10321 N11311 N16311 N30311 O18311 O20421 O21411

30-6-2009 30-6-2009 30-6-2009 30-6-2009 31-8-2009 30-6-2009

R04232

De praktijk van actief leren Ontwerpen van leersituaties: theoretische kaders Overeenkomstenrecht

30-6-2009 30-6-2009 31-8-2009

R10112 R16252

Inleiding strafrecht Constitutioneel recht

31-8-2009 17-4-2009

R16341

Rechtsbescherming tegen de overheid

31-1-2010

R26231 R28322

Burgerlijk procesrecht Ruimtelijke ordeningsrecht

R30332 R35231

Belastingrecht Aansprakelijkheidsrecht

R36232

Bestuursrecht

31-8-2009 reeds uit het aanbod 31-8-2009 31-12-2009 en 25-08-2010 31-1-2010

R37262

Formeel strafrecht

30-11-2009

R37361 R38272 R51331 R64332 S09131 S14321 S22221 S32321

31-8-2009 31-8-2009 31-8-2009 31-8-2009 31-8-2009 30-6-2009 31-8-2009 31-1-2010

S35311 S60321 T07121

Internationaal strafrecht in Europa Materieel strafrecht Detentierecht Consumentenrecht Functieleer en biologische psychologie Selectiepsychologie: selectie en assessment Onderzoekspracticum literatuurstudie Klinische psychologie 2: diagnostiek en therapie Intelligentie en sociale competentie Inleiding in de gezondheidspsychologie Discrete wiskunde A

30-6-2009 30-6-2009 31-12-2009

T16131 T19311 T23131

De werking van computersystemen Capita selecta domein Inleiding kennistechnologie

30-9-2009 30-6-2009 31-12-2009

T24321 T26231

Softwaremanagement Datastructuren en algoritmen

31-8-2009 31-12-2009

T27321 T33121

Kunstmatige intelligentie Discrete wiskunde B

30-6-2009 31-12-2009

T34131

Objectgeoriënteerd analyseren en ontwerpen

31-8-2009

T35221

XML en webservices

31-8-2009

T36121 T48211

Communicatietechnologie Ict architectuur

31-8-2009 31-12-2009

30-6-2010 30-6-2010 30-6-2010 31-8-2011 wordt nog nader bepaald wordt nog nader bepaald 30-6-2010 30-6-2010 27-01, 14-04 en 23-06-2010 17-11-2009, 26-01 en 13-04-2010 14-04, 23-06 en 25-08-2010 30-6-2010 30-6-2010 31-8-2010 16-11-2009, 12-04 en 23-08-2010 31-8-2010 31-8-2010

B9431B B9431B

B9431B

Afstudeertraject managementwetenschappen N13121 Levenswetenschappen 1: evolutie en N06221 en Levenswetenschappen 2: fysiologie

reeds in aanbod 1-7-2009

N30321 O18321

Voedselveiligheid Leren en ontwikkeling

1-9-2009 1-7-2009

O20431 O21421

1-7-2009 1-7-2009

R04242

De praktijk van actief leren Ontwerpen van leersituaties: theoretische kaders Overeenkomstenrecht

1-9-2009

R74112 R16262

Inleiding strafrecht Constitutioneel recht

1-9-2009 1-9-2009

16-11-2009, 26-01 en 14-04-2010 31-8-2010 27-01 en 14-04-2010 12-04, 21-06 en 23-08-2010 31-8-2010 25-8-2009

R16351

Rechtsbescherming tegen de overheid

1-2-2010

R26241 R28332

Burgerlijk procesrecht Ruimtelijke ordeningsrecht

1-9-2009 1-7-2009

18-11-2009 12-04, 21-06

R30342 R35241

Belastingrecht Aansprakelijkheidsrecht

1-9-2009 1-1-2010

18-11, 22-06, 23-08-2010 en november 2010* 17-11, 23-06, 24-08-2010 en november 2010* 12-04, 21-06 en 23-08-2010 25-01, 13-04 en 21-06-2010 31-8-2010 31-8-2010 31-8-2010 18-11-2009, 14-04 en 23-06-2010 31-8-2010 31-1-2011

R36242

Bestuursrecht

1-2-2010

R37272

Formeel strafrecht

1-12-2009

R37371 R38282 R51341 R64342 S49111 S14331 S22231 S32331

Internationaal strafrecht in Europa Materieel strafrecht Detentierecht Consumentenrecht Biologische grondslagen: cognitie Selectiepsychologie: selectie en assessment Onderzoekspracticum literatuurstudie Klinische psychologie 2: diagnostiek en therapie

1-9-2009 1-9-2009 1-9-2009 1-9-2009 1-9-2009 1-7-2009 1-9-2009 1-2-2010

S60331 T07131

Inleiding in de gezondheidspsychologie Discrete wiskunde A

1-7-2009 1-1-2010

T16141 T19321

De werking van computersystemen Artificial intelligence for games

1-10-2009 1-7-2009

T24331 T26241

Softwaremanagement Datastructuren en algoritmen

1-9-2009 1-1-2010

T27331 T33131

Kunstmatige intelligentie 2 Discrete wiskunde B

1-7-2009 1-1-2010

T34141

1-9-2009

T35231

Objectgeoriënteerd analyseren en ontwerpen met patterns en UML XML: theorie en toepassingen

1-9-2009

T36131 T48221

Communicatietechnologie Informatie- en procesarchitectuur

1-9-2009 1-1-2010

30-6-2010 30-6-2010 17-11-2009, 13-04, 22-06-2010 en november 2010* 14-04 en 23-06-2010 30-6-2010 16-11-2009, 12-04, 21-06-2010 en november 2010* 30-6-2010 18-11-2009, 14-04, 23-06-2010 en november 2010* 30-6-2010 16-11-2009, 27-01, 22-06-2010 en november 2010* 26-01 en 23-06-2010 17-11-2009, 14-04, 23-06-2010 en november 2010* 31-8-2010 31-12-2010

18 cursus is inmiddels uit het aanbod genomen, maar wordt nog wel getentamineerd. De precieze laatste tentamendatum is nog niet bekend. * Deze Modulair 12 juni 2009 Deze wordt ongeveer één jaar van tevoren gepubliceerd.

c Inlichtingen Er zijn diverse kanalen voor het (snel) verkrijgen van informatie: tAlgemeen over: verzendingen, (niet)bezorgen van Modulair, inschrijving, kosten, procedures en regelgeving. - www.ou.nl/vragen (van daaruit kunt u alsnog een mailtje sturen) - 045-5762888. Maandag 10.00-21.00 uur; dinsdag, woensdag en donderdag 9.00-21.00 uur; vrijdag 9.00-16.30 uur; zaterdag 10.00-12.30 uur. t7PPSNFFSspecifieke vragen – vrijstelling/toelating, EVC, besteladvies, studievoortgang, diplomering, studeren met een beperking – kiest u eveneens genoemd telefoonnummer; u wordt dan (doorgaans) doorverbonden met een onderwijsadviseur die nauw contact onderhoudt met de faculteit. t0WFSFFO cursus: met de docent (zie de studiegids c.q. Studienet). t7PPSDPOUBDUNFUFFOstudiecentrum: www.ou.nl/studiecentra.

Studiebegeleiding De laatste (actuele) informatie over studiebegeleiding vindt u steeds op de desbetreffende webpagina van een cursus op Studienet of het publieke ‘studieaanbod’ op de centrale webpagina (www.ou.nl). In dit bericht maken wij studenten alleen attent op cursussen waarvan recent wijzigingen zijn opgetreden. Voor precieze informatie moet u de cursussite zelf raadplegen. Het gaat om de volgende cursussen: – B02112 Ondernemen en managen – B44322 Bedrijfsprocessen.

Studiegidsen 2009-2010 onderweg Eind juni zullen de nieuwe studiegidsen – voor elke faculteit een aparte gids – voor het studiejaar 2009-2010 aan alle studenten worden gezonden. In de gidsen zijn alle hoofdstukken geactualiseerd. Dat geldt natuurlijk in het bijzonder voor de samenstelling van de opleidingen: het opleidingsschema met alle verplichte en gebonden-keuzevakken, begeleidings- en tentamenvorm en data van de regulier schriftelijke tentamens. Van alle cursussen staan korte beschrijvingen in de gidsen. Daarbij hebben faculteiten ook nieuwe cursussen aan het curriculum toegevoegd (of andere cursussen stopgezet; zie ook het schema hiernaast op pagina 18; red.).

Endnote en Reference Manager Sinds 1 juni 2009 kunnen studenten voor de aanschaf van de bibliografische programma’s Endnote en Reference Manager terecht bij SURFSPOT. Dat kan tegen sterk gereduceerde prijzen. Overigens komt hiermee de eerdere kostenloze downloadservice te vervallen. Endnote en Reference Manager zijn beide softwarepakketten die gebruikt worden voor het opslaan van bibliografische gegevens. Met behulp van één van deze programma’s kun je op eenvoudige wijze literatuurverwijzingen downloaden van websites van uitgeverijen en bibliotheken uit binnen- en buitenland. Zo kun je zelf een database samenstellen van literatuurverwijzingen om te gebruiken bij onderzoek en het schrijven van een scriptie, artikelen of andere publicaties. 1 Ga naar: www.SURFSPOT.nl 2 Selecteer bij ‘Hogeschool & universiteit‘: Open Universiteit Nederland. 3 Klik op ‘Inloggen’. 4 Log in met studentnummer en het Studienetwachtwoord (let op: zet nooit een vinkje bij ‘dit wachtwoord onthouden’). 5 De eerste keer dat je inlogt, moet je opnieuw melden dat je ‘student’ bent, klik daarna op ‘Inloggen’. Je hebt nu toegang tot de uitgebreide webshop van SURFSPOT. Vergeet als je klaar bent niet om rechtsboven op ‘Uitloggen’ te klikken.

lumn

Vrouwengolf Een derde van de vrouwen van jonger dan dertig in onze Nederlandse samenleving heeft spĳt van de keuzes die ze op het gebied van hun opleiding hebben gemaakt. Bĳ vrouwen ouder dan zestig is dat maar drie procent. Het idee dat er dan niets meer aan te doen is, werkt zeer frustrerend omdat het onomkeerbaar lĳkt. Een vrouw van veertig kan nog altĳd met de gedachte spelen dat ze straks naar de Open Universiteit gaat (als de kinderen de deur uit zĳn bĳvoorbeeld). Dat soort opties vermindert de spĳtgevoelens over het algemeen.1 Kĳk, dit laatste is nog eens een positieve gedachte en zet onze Open Universiteit toch in een heel ander licht. Moet je je voorstellen, zit je als vrouw van zeg maar veertig, nadat je net voor de buis onderuit bent gezakt en de kinderen in hun kamer aan de computer zitten of in de disco aan de drank zĳn, in de avond zo’n beetje te doezelen en dan komt die gezegende troost: de Open Universiteit. Verlekkerd al denk je aan de toekomst en wat die allemaal zou kunnen brengen. Hup, kids de deur uit en vrrrrrrrrrrrrt inschrĳven maar. De Open Universiteit. U heeft nog geen module verkocht en werkt al heilzaam op de samenleving. Zelfs al wordt er later geen module aan je verkocht, de Open Universiteit werkt al voor je. Weet je, dit is een aspect dat ik voorheen nooit heb gezien. Goed dat Pieternel2 haar onderzoek zomaar even publiceerde. Het doet wel iets voor onze goodwill toch? Een antidepressivum (ad) unctum absurdum dat werkt? Het is de moeite waard om de Nederlandse zorgverzekeraar te interesseren voor de kennismakingsmodule. En die dan ook te vergoeden aan de vrouw van jonger dan dertig jaar die zo’n spĳt heeft van de fatale keuze. Stel, je wordt logopediste en je wilt liever pedagoge zĳn? Met de Open Universiteit ben je er gauw! Maak met deze leuze vlug je keuze. Het is dus zaak dat we als Open Universiteit onderkennen dat we ook in de gedachten van jonge vrouwen al leven, ook al staan die nog niet in de alumnigids. Maar de tĳd gaat snel, niet Pieternel? Voor we het weten hebben we een ‘vervrouwing’, een vrouwengolf. Ze zĳn nu veertig. Over vĳf jaar of zo zĳn de kids de deur uit, zolang kunnen we het tĳdens deze crisis toch wel uitzingen? Anders toch maar een lening van de zorgverzekeraar. Ik weet zeker dat ze anders meer kwĳt zĳn aan antidepressiva in deze tĳd. En we kunnen later verrekenen. Ná de vrouwengolf … Zweitze 1 Onderzoek van Pieternel Dĳkstra, psychologe bĳ de RUG, wees

dit uit. 2 Zie voetnoot 1.


fac

lteit

RECHTSWETENSCHAPPEN

Decaan prof. dr. Evert Stamhuis:

‘Frapper, frapper, toujours’ Innovatief marktdenken De nuchterheid en daadkracht regeren, iedere dag. ‘Frapper, frapper, toujours’, is het adagium van decaan prof. mr. Evert Stamhuis. Weg met trage besluitvorming en stroperigheid. De stukken zullen er vanaf vliegen en iedereen geniet mee. Innovatief marktdenken, dat is wat deze decaan voorleeft. Zijn voorlopige conclusie: ‘Er is nog een wereld te winnen voor de faculteit Rechtswetenschappen. Als ik daar niet in geloofde, was ik hier overigens ook niet als decaan begonnen.’

Publiek persoon

Het aantal universiteiten dat rechtenstudenten deeltijdonderwijs en avondonderwijs aanbiedt, slinkt gestaag. Maar dat is niet de enige reden dat studeren aan onze faculteit Rechtswetenschappen steeds interessanter en perspectiefvoller wordt. ‘We leveren topkwaliteit op onderwijsgebied.’

Tekst: Ton Reijnaerts Beeld: Chris Peeters

Evert Stamhuis. Hoogleraar straf(proces)recht. Een publiek persoon. Bekend van optredens op Radio 1, in het land, op de regionale tv en radiozender L1 en van interessante opinie-bijdragen in kranten. Zelf noemt hij een plaats in het bakje van de mediavertegenwoordigers een gemengde zegen. ‘Het is een voordeel dat je de Open Universiteit en de faculteit kunt promoten. Maar soms wordt het ook te grijs. Het reguliere werk, van modules tot wetenschappelijke publicaties, moet namelijk ook worden gedaan, staat ook voorop! Daarbij ben je aan je academische integriteit verschuldigd dat je een degelijk antwoord geeft. Je kunt niet als een journalist om vijf voor vijf belt, meteen even reageren op een zaak die je tot op dat moment helemaal niet kent.’

Kwaliteiten voor voetlicht Stamhuis kent wél de student aan de Open Universiteit. ‘Ik heb echt grenzeloze bewondering voor mensen die naast een volledige baan of dagtaak een studie Rechten voltooien. Wat een doorzettingsvermogen, écht chapeau!’ Doorzettingsvermogen en daadkracht typeren ook de Groninger Evert Stamhuis. Hij is ook niet bang om een statement af te leggen. ‘De Open Universiteit is voor een groot deel van de buitenwereld amorf, een ondefinieerbaar ding. Ik wil dan ook veel meer de weg van de faculteit uitbuiten. We leveren topkwaliteit op onderwijsgebied, maar we moeten in mijn optiek beduidend klantgerichter gaan werken. Ook moeten we onze kwaliteiten veel beter voor het voetlicht brengen.’ Om zijn overtuiging kracht bij te zetten, kondigt Stamhuis enkele opvallende, welhaast revolutionaire verbeteringen aan. Bredere onlineexaminering, opstart van een ‘fast track’ naar het bachelordiploma, ontwikkeling van een beduidend betere en gebruiksvriendelijkere website, ontwikkeling van postacademisch onderwijs, de uitgave van een nieuwsbrief, discussiefora op Studienet die consequent worden gemonitord or door docenten en een betere inzet van het mentoraat, via studiecentra.

Geleidelijke ontwikkeling tot á-la-carterestaurant? ‘Als iemand zegt: ‘‘Ik wil graag iets van jullie kopen’’, dan zeg ik hoera. Als iemand zegt: ‘‘Ik wil iets dat jullie momenteel niet in de winkel hebben staan, kunnen jullie dat voor mij maken?’’, dan zeg ik ook hoera. Maar dan is het wél duurder, zeg ik erbij.’ Deze marktgerichte benadering mag overigens niet ten koste gaan van de onderwijskwaliteit. ’

Staat er binnenkort nog meer op stapel? ‘We hebben in samenwerking met de Juridische Hogeschool in Tilburg inmiddels ook HBORechten op afstand ontwikkeld. Dat staat helaas nog niet in het aanbod. We wachten nog op een nadere beslissing van het Ministerie. Verder zijn we ook bezig met Schakelzone, waarmee we hbo-afgestudeerden via een schakelprogramma toegang geven tot onze master. We proberen met zoveel mogelijk universiteiten af te spreken dat deze studenten toegang krijgen, maar ze kunnen in ieder geval bij ons terecht.’

Oorzaak van daling studenten? De samenleving heeft een niet te stillen honger naar juridische professionals. Bij de reguliere universiteiten leidde de vraag tot studentenstops. Bij de Open Universiteit was er tot voor kort sprake van een constante daling van het aantal rechtenstudenten. Hoe komt dat? ‘Als ik dat wist, had ik het gouden ei in handen. Mijn inschatting is, dat een nadeel is dat we alleen een algemene 20 Modulair 12 juni 2009

master aanbieden. En dát ook nog eens zonder een echte profilering. Veel studenten willen zich specialiseren. Dat merk je ook aan de reacties van sommige studenten, die zeggen: ‘‘Ik ga na het afronden van de bachelor naar een reguliere universiteit, want jullie bieden maar één master in rechtsgeleerdheid.’’ De grote daling van de bachelors is daarmee overigens niet verklaard. We denken dat voor een aanzienlijk deel te kunnen aanpakken door de doorstroom te verbeteren.’

Hoe gaat u dat veranderen? ‘We hebben op dit moment dus niet elke productvariant in huis, die de klant zou kunnen vragen. We willen op termijn onze master zo herinrichten, dat we beter aan de wens van de student tegemoetkomen. De Open Universiteit is toegerust voor afstandsonderwijs en de faculteit Rechtswetenschappen is niet geëquipeerd voor contactonderwijs. Wij worden daarvoor niet gefinancierd. Kosten is dus een relevant punt, maar ik acht het zeker niet uitgesloten dat daar voor bepaalde doelgroepen in de nabije toekomst verandering in komt. Met het oog op de verbetering van de doorstroom gaan de komende maanden ook projecten lopen om in de propedeuse studenten verder te brengen en struikelvakken aan te pakken. Door ze eerder te laten slagen, willen we vroegtijdige uitval voorkomen en dat kan best zonder kwaliteitsverlies.’

Droombeeld? ‘Klasjes op diverse locaties waar ‘‘face to face’’ studiebegeleiding plaatsvindt en waar studenten aansluitend wekelijks via Studienet studiecoaching krijgen. De doelgroep die dat nodig heeft, die zes of twaalf weken in een (virtuele) klas wil zitten en dan examen doet, zou zich voor minimaal een half jaar moeten binden.’

Vrijheid was toch het heilig credo? ‘Nog steeds. Maar vrijheid is niet per se vrijblijvendheid! Op deze doelgerichte wijze kunnen we er meer vertrouwen in hebben dat studenten het ook halen. En dat dient een tweeledig belang. Een deel van onze studenten wil ooit aan de slag in een togaberoep, zeker de hbo-doorstromers, en heeft daarvoor dus een academische mastertitel nodig.’

Wie rekent u tot die nieuwe doelgroep? ‘In ieder geval denk ik aan jongeren. Niet de reguliere dagstudent, want die studeert aan de reguliere daguniversiteit. Een belangrijke reden voor dagstudenten om niet bij de Open Universiteit aan de slag te gaan, is de studiefinanciering. Die krijg je bij ons niet. Maar wij

bieden voordelen die daar mogelijk tegenop wegen. Je hoeft bijvoorbeeld niet op kamers, dat bespaart veel geld. Daarbij krijg je uitstekend Nederlandstalig onderwijsmateriaal, dat elke vergelijking met de reguliere universiteiten glansrijk kan doorstaan én een redelijk grote mate van zelfstandigheid en vrijheid bij het studeren. Daardoor krijg je de mogelijkheid om studie te combineren met andersoortige verplichtingen als een kind, een tijdrovende hobby of andere belemmeringen om een regulier studieprogramma te volgen. Nog een voordeel: bij een reguliere universiteit ben je bij een vertraging ál je geld kwijt, dan praat je alleen al over 1.600 euro inschrijfkosten én de boekenkosten, bij ons niet!’

Ideale verhouding tussen boeken en digitale leermiddelen? ‘Juristen moeten lezen en schrijven. Of ze typen of met de pen schrijven, vind ik irrelevant. Juridische informatie wordt op dit moment ook via een mixed aanbod verspreid, boeken, readers en digitale bronnen als rechtspraak.nl. Daar moeten studenten mee leren omgaan. Ik ben overtuigd van de noodzaak van elektronische hulpmiddelen.’

Leidt dat ook tot een betere website? ‘Onze website moet absoluut verbeterd worden. Het moet veel rationeler en niet laagje over laagje. Ik wil realiseren dat mensen die geïnteresseerd zijn in vier klikken een cursus kunnen bestellen. Ik wil het ‘‘brand’’ deeltijd Rechten studeren, of misschien zelfs voltijd Rechten studeren, vermarkten. Ook moeten we vermelden dat academische promotie bij onze faculteit kan worden voorbereid.’

Waarin onderscheidt uw faculteit zich? ‘Op het gebied van innovaties doen we intern leuk mee, maar lopen we tot dusver zeker niet voorop. Onderzoeksproductie hebben we als faculteit al wél goed op poten gezet. Met een relatief kleine formatie, die voor onderzoek gelabeld is, hebben we vorig jaar 41 wetenschappelijke en 71 vakpublicaties opgeleverd, plus een groot Europees congres.’

Waarom is dit alles relatief onbekend? ‘We hebben onze pluspunten tot dusver onvoldoende voor het voetlicht weten te brengen. Er wordt op alle fronten hard gewerkt om daar verandering in te brengen. Ik vind ook dat we tot dusver in dat verband volstrekt onvoldoende gebruik hebben gemaakt van onze alumni. Alumni zijn onze beste ambassadeurs. 96 procent van hen is bereid ons aan te bevelen aan derden.’

21 Modulair Modulair 2012 maart juni 2009

Financiële injectie voorlichting over studeren met functiebeperking

Al eerder berichtten wij in Modulair over het faciliteren van het studeren met een functiebeperking. Juist ook voor deze doelgroep is de Open Universiteit met haar ‘open’ onderwijs bedoeld. Gelukkig mocht de universiteit rekenen op een extra financiële impuls van het ministerie.

Bij de Open Universiteit studeren ruim vijfhonderd mensen met een beperking: een handicap of een chronische ziekte. Mede voor deze studenten is de Open Universiteit opgericht. Voor hen kunnen dan ook extra voorzieningen worden getroffen, niet ongelimiteerd overigens. Zo is het samenstellen van een aangepaste opdracht voor één student doorgaans kostbaarder dan het verlengen van de tentamentijd of rustig(er) tentamen te doen in een afzonderlijke ruimte. Verzoeken worden individueel bekeken.

een beperking, Cleo Merckx. Maar ook decentraal, in de studiecentra, kunnen contactpersonen worden benaderd. In studiecentrum Den Haag is Ignace Laval speciaal belast met het leggen van contacten met instellingen en organisaties voor mensen met een functiebeperking, teneinde de mogelijkheden aan de Open Universiteit onder de aandacht te brengen. 3 Klankbord: dit voorjaar is een zogeheten focusgroep ingesteld, een klankbord voor studenten met een functiebeperking.

In het afgelopen jaar mocht de Open Universiteit rekenen op een extra financiële impuls van het ministerie van OCW. Doel was om, naar eigen inzicht, bepaalde belemmeringen voor studenten met een functiebeperking weg te halen. Voorwaarde voor het ontvangen van de subsidie was wel dat de Open Universiteit een actieplan zou indienen bij het ministerie. Voorafgaand aan de totstandkoming van dat plan hield de Open Universiteit een enquête, speciaal onder deze doelgroep. De voornaamste conclusie uit dat onderzoek was dat de voorlichting over het studeren met een functiebeperking onvoldoende en onduidelijk werd bevonden. Vervolgens zijn die knelpunten door een projectgroep aangepakt.

Stem van de student

Intake doelmatiger Oproep CvB-voorzitter Bovens bij opstart Focusgroep ‘Dat de Open Universiteit Nederland door zijn flexibele vorm van afstandsonderwijs een prima alternatief, en voor velen zelfs de enige kans belichaamt, schept verplichtingen. Om aan die verplichtingen te kunnen voldoen is kennis, support en expertise van vele partijen en partners, publiek en privaat, hard nodig. Ik hoop van harte dat de focusgroep met slimme ideeën en oplossingen weet te komen, en tevens ons scherp weet te houden om onze brede missie van toegankelijkheid van het Hoger Onderwijs invulling te geven.’

Tekst: Hans Quaedvlieg, projectleider Studeren met een functiebeperking


In de voorlichting zijn grofweg drie merkbare verbeteringen aangebracht. 1 Informatievoorziening: de informatie over typen voorzieningen op de speciale website is duidelijker geformuleerd, de lay-out is beter, de webpagina is gemakkelijker vindbaar. De website bevat bovendien diverse interessante links, zoals over speciale (overheids)loketten of een Dagkrant over een themamiddag in studiecentrum Den Haag. Er is een nieuwe brochure voor studiezoekers met een functiebeperking (te downloaden via de website). Uiteindelijk is de intake- en aanvraagprocedure doelmatiger ingericht: zo kan de student voorzieningen op het gebied van studiemateriaal, begeleiding en tentaminering in één keer online aanvragen via genoemd web. 2 Verbeteren van de interne organisatie: op centraal niveau is een opleidingsadviseur speciaal belast met vragen over studeren met

Voor de bemensing van de focusgroep werd eind vorig jaar een oproep gedaan. Diverse studenten hebben gereageerd, maar hoe meer zielen, hoe meer effect en resultaat. Om de deelnemers regelmatig reizen te besparen, is gekozen voor een online-setting. Daardoor is het mogelijk om met elkaar te beraadslagen en te discussiëren, zonder aan tijd of plaats gebonden te zijn. Naast medewerkers van de Open Universiteit maken afgevaardigden van het nationale expertisecentrum Handicap en Studie en van onze studentenbond deel uit van de focusgroep. Hoe dan ook vormen de studenten in dit gremium de belangrijkste participanten: zij zijn degenen die verslag kunnen doen van de belemmeringen die zij ervaren, het effect van onze maatregelen, de verbeteringen die zij nodig achten. Studenten die aan de focusgroep willen deelnemen, nodigen wij uit zich te melden bij Cleo Merckx. Over de verbeterpunten is recent verslag uitgebracht aan het ministerie. De gegevens zullen tevens worden gebruikt door de Onderwijsinspectie, die bij hoger-onderwijsinstellingen de stand van zaken met betrekking tot studeren met een functiebeperking onderzoekt. Inmiddels heeft de inspectie zich bij de Open Universiteit gemeld voor nadere toelichting. Meer informatie of vragen: – website: www.ou.nl > studeren > handicap/functiebeperking – e-mail: [email protected] – telefoon: 045-5762888, vraag naar Cleo Merckx – studiecentra: www.ou.nl > de universiteit > studiecentra

nderwijs

PSYCHOLOGIE

Onlangs mailde een studente van me het volgende: ‘Op Koninginnedag was ik in Apeldoorn, een paar 100 meter verder dan de plaats waar het allerjongste (ons bekende) zinloze geweld heeft plaatsgevonden. Het gaf wel te denken. Een van de dingen die me erg trof was dat het uren duurde tot de ernst en details van het incident tot me doordrongen. Iedereen die ik tegenkwam wist iets meer te vertellen, maar de helft ervan klonk te sensationeel om te geloven. Eenmaal terug in Zwolle, zag ik de beelden en toen pas werd ik emotioneel (boos, ontzet). Die boosheid werd ook gevoeld door bevriende Zwollenaren en zelfs vrienden uit Amsterdam, die de beelden uren eerder hadden gezien dan ik (die in Apeldoorn was en op 300 meter afstand van de Suzuki). Vanuit het hele land voelde ik de boosheid en ontzetting. En iedereen was het er over eens dat al die afgelastingen in het hele land en minuten stiltes zeer terecht waren. Dat was wel het minste wat we konden doen! Toen ik daar terughoudend op reageerde (want ik was druk bezig een en ander in perspectief te plaatsen), werden sommige mensen weer boos. Terwijl zij er niet eens bij waren geweest.’

Apeldoorn Boosheid, ontzetting, verontwaardiging zijn hier de kernwoorden. Dat zijn kennelijk geen particuliere emotionele reacties op zinloos-geweldsincidenten. Iedereen vertoont ze en ze worden door iedereen gedeeld. Uit Nederlands onderzoek naar zinloos geweld kunnen die reacties verklaard worden vanuit onaantastbare waarden (sacred values). Dat zijn diepgewortelde, cultureel bepaalde, morele overtuigingen die onvoorwaardelijk beschermd moeten worden. Rechtvaardigheid is zo’n waarde. Bij schendingen daarvan vertonen we een moreel-punitieve reflex. Onschuldigen om niets van het leven beroven, zonder enige reden of duidelijke provocatie vooraf, zien we als een bedreiging van ons rechtvaardige wereldbeeld en daarmee wordt één van onze meest centrale, morele overtuigingen overtreden. Er treedt dan een verschuiving op in ons denken. Goed en kwaad (moreel) worden belangrijk, evenals het verlangen om de dader(s) streng te bestraffen (punitief). Dat bestraffen wordt ook toegepast op personen die niet onze overtuigingen delen.

Morele zuivering Uit het onderzoek naar zinloos geweld blijkt dat die moreel-punitieve denkwijze zich doorgaans op twee manieren uit: morele woede en morele zuivering. Morele woede geeft uitdrukking aan de grenzen die we willen trekken van wat we moreel en sociaal aanvaardbaar achten in de gemeenschap: tot hier, niet verder. Verder willen we ons met onze woede beschermen tegen toekomstige bedreigingen en schendingen. Morele zuivering heeft daarentegen meer te maken met angst en bangheid. We willen onze morele overtuigingen beschermen en bekrachtigen, bang als we zijn dat deze bevuild wordt. Weg met de daders en diegenen die het met ons oneens zijn. Verder willen met die zuivering ook aan anderen laten zien dat we de morele overtuigingen onderschrijven en dat dragen we publiekelijk uit.

Afstuderen Het onderzoek naar zinloos geweld legt kennelijk een paar wezenlijke processen bloot. De reacties die de studente hierboven beschrijft, passen daarin. Dat geldt ook voor de boosheid die ze opriep, toen ze niet op de moreel juist geachte manier reageerde. Studenten kunnen afstuderen op het thema ‘zinloos geweld’ dat valt binnen het onderzoeksprogramma van de faculteit Psychologie. Vele verschijnselen zijn daarbinnen te onderzoeken: van de invloed van identificatieprocessen met daders en slachtoffers via opvattingen over rechtvaardigheid en strafreacties tot de redenen waarom mensen deelnemen aan Stille Tochten. Studenten die geïnteresseerd zijn in zulk onderzoek, kunnen contact opnemen met ondergetekende. Dr. Hein Lodewijkx (sc Breda), e-mail: [email protected], tel. 076-5711608 (do van 14.00-15.00 uur)

Soms is het nodig om streng te zijn of kwaad te worden Dr. Gérard Näring bezocht van 13 tot 16 mei het congres van de European Association of Work and Organizational Psychology in Santiago de Compostela. Hij presenteerde daar onderzoek waarvan (inmiddels afgestudeerd) studente Anne Canisius (MSc) verslag deed in haar masterscriptie. De presentatie maakte deel uit van het symposium The Psychology of Service: Emotion Regulation, Health and Performance Part I, dat werd voorgezeten door prof. dr. Dieter Zapf (Universität Frankfurt). Het onderzoek ging over emotional labor, een concept dat ooit werd geïntroduceerd door Arlie Hochschild (Berkeley). Zij merkte als eerste op dat vooral in dienstverlenende beroepen vaak van medewerkers vereist wordt dat ze bepaalde emoties vertonen om het de klant naar de zin te maken.

Daarmee werd bij de introductie van het begrip meteen de nadruk gelegd op het beroepsmatig vertonen van positieve emoties. Er zijn echter genoeg aanwijzingen dat in sommige beroepen, waaronder het onderwijs, het soms nodig is om streng te zijn of kwaad te worden. Anne Canisius deed voor haar masterscriptie onderzoek naar de rol van negatieve emoties in de klas. De bestaande vragenlijst voor emotional labor werd uitgebreid met een schaal voor het voorwenden van negatieve emoties. De ervaren leraren in het onderzoek bleken vaker negatieve emoties zoals kwaadheid en teleurstelling voor te wenden dan beginnende leraren. Terwijl emoties voorwenden samen bleek te hangen met emotionele uitputting, hing voorwenden van negatieve emoties samen met persoonlijke bekwaamheid.


PSYCHOLOGIE

Lezingen over Darwin halen veel misverstanden onderuit Zo’n 90 studenten psychologie hadden op 16 mei de weg gevonden naar het studiecentrum in Eindhoven. Daar wachtte hen een verrassend programma waarin Darwin en zijn werk centraal stonden. Prof. dr. Johan Bolhuis, hoogleraar gedragsbiologie aan de Universiteit Utrecht, haalde wat bekende misverstanden onderuit. Zo stammen we niet van de apen af; hooguit hebben we een gezamenlijke voorouder. Nog een bekend misverstand is dat dieren die verder weg van ons staan, ook simpeler in elkaar zitten. In die visie lijkt een aap dan meer op ons dan een vogel, bijvoorbeeld qua intelligentie en taal. Helaas: op sommige proeven scoren kraaien aanzienlijk beter dan apen en blijkt het aanleren van een liedje van een vink meer op het aanleren van taal van mensen, terwijl apen nooit echt taal zullen leren. Evolutionare verklaringen blijken trouwens maar een van de vier mogelijke manieren van ‘kijken’ te zijn. Tenslotte maande prof. Bolhuis ons op te passen om emoties toe te schrijven aan dieren zoals ‘de hond voelt zich eenzaam’ of ‘apen troosten elkaar na ruzie’. Naar het laatste was onderzoek gedaan en de ‘trooster’ lijkt het gedrag vooral te vertonen om zelf geen volgend slachtoffer van agressie te worden. Na deze lezing werden de studenten verrast met bijzondere lunchgerechten,

M A N AG E M E N T W E T E N S C H A P P E N

De scriptie is de kroon op ieders studie. Hierin komen theorie, empirie en reflecties op het eigen werk samen. Maar het schrijven van een scriptie voelt niet altijd aan als het smeden van een pronkstuk. Veel studenten voelen zich eenzaam en willen meer dan tijdens andere fasen van de studie hun ervaringen delen met andere studenten. Om die reden is onze faculteit enkele jaren geleden begonnen met de inmiddels succesvol gebleken scriptiekringen. Het aantal bijeenkomsten van de kringen is beperkt en een geslaagde


gemaakt op basis van recepten van Darwins echtgenote Emma. Heel bijzonder.

Overleven Vervolgens was het de beurt aan prof. dr. Mark Nelissen, hoogleraar gedragsbiologie aan de universiteiten van Antwerpen en Hasselt en schrijver van het bekende boek De Breinmachine. Hij legde uit hoe emoties in elkaar zitten. Wat wij emoties noemen blijken bewustwordingen te zijn van een heel proces dat allang aan de gang is, voordat wij het ons bewust zijn. Net zoals we ons realiseren dat de kachel heet is als we onze hand al lang teruggetrokken hebben. Het hele proces dat vooraf gaat aan onze emoties zoals ‘angst’, is volgens Nelissen een dirigent die ervoor zorgt dat alle processen ten dienste komen te staan van onze overleving: het lichaam klaar maken om het gevaar te identificeren en passend te reageren. De emotie is van het gezicht af te lezen zodat onze groepsgenoten kunnen zien wat er met ons aan de hand is en ook tijdig kunnen reageren. Daar profiteren we zelf van: het is gunstig voor je eigen overleving als je een goede groep om je heen hebt. Emoties hebben een hormonale basis zoals oxytocine die niet alleen de melkproductie bij vrouwen op gang brengt als ze een baby krijgen, maar ook vrijkomt bij masseren en dergelijke. In het daaropvolgende debat werden een aantal

prikkelende stellingen over Darwin bediscussieerd. Is een mens nog verantwoordelijk als gedrag genetisch bepaald is? Hoe moeilijk het is om je genen te omzeilen, weet iedereen die af wil vallen: je moet daarvoor je genetische aanleg voor een voorkeur voor zoet en vet ‘verslaan’. Maar als een misdadiger nu beweert dat zijn gedrag te wijten was aan zijn genen?

Verzustering Ten slotte werden de studenten onder leiding van de Belgische Improvisatieliga aangezet de lezing van Nelissen in praktijk te brengen. Onder het motto ‘Free your genes, free your emotions’ riepen de studenten onder grote hilariteit ‘I love you’ tegen de buren en masseerden zij elkaars schouders. Daar is vast oxytocine bij vrijgekomen waardoor verzustering tot stand kwam. Geen verbroedering, want op één vraag gaf deze studentendag over Darwin en evolutie geen antwoord: waarom komen er op studentendagen psychologie vrijwel alleen maar vrouwen? Kijk voor meer informatie over de sprekers op de website van de faculteit: www.ou.nl > faculteit Psychologie > studentendag 2009. Marijke te Hennepe, afgestudeerd psychologiestudent

Netwerkmogelijkheden scriptiestudenten (ook van andere faculteiten) kringbijeenkomst roept vaak het verlangen op naar méér contact. [campus]OrléoN kan dat bieden. [campus]OrléoN is een netwerk voor vraag en aanbod in academische producties, gericht op het vergroten van het onderzoekend vermogen van de samenleving. De campus organiseert een aantal bijeenkomsten per jaar en bij gebleken belangstelling wordt een netwerk gevormd voor afstudeerders van de faculteit Managementwetenschappen. De campus biedt ook aanvullende scholingsmogelijkheden op het gebied van kwalitatief en narratief onderzoek. Overigens zijn ook afstudeerders van andere faculteiten welkom.

Studenten kunnen voor een beperkt bedrag lid worden van de campus. Naast de gelegenheid om medestudenten te ontmoeten en zo meer te profiteren van de sociale aspecten van het studeren, kunnen zij vaardigheden in het doen van onderzoek versterken. Ook na het afstuderen biedt de campus uitstekende mogelijkheden om met collegae in contact te blijven en te blijven leren. Ik beveel het lidmaatschap dan ook van harte aan. Meer informatie: www.campusorleon.nl. Prof. dr. Herman van den Bosch Decaan faculteit Managementwetenschappen

Zeer bijzondere nieuwe cursus: Community MW Studenten vragen geregeld waarom ze geen studiepunten krijgen voor deelname aan extracurriculaire activiteiten zoals studiedagen, excursies maar ook voor zitting te nemen in de opleidingscommissie. Hierin gaat verandering komen, ten minste voor studenten die de cursus ‘Community MW’ aanschaffen. De cursus Community MW is een kristallisatiepunt van alle activiteiten die bachelorstudenten van de faculteit verrichten om individueel of gemeenschappelijk te reflecteren op de studie. De volgende activiteiten behoren tot deze categorie: – deelname ‘Avonden van MW’ – deelname landelijke dagen MW – deelname activiteiten van de faculteitsvereniging Emergo – lidmaatschap opleidingscommissie bacheloropleiding – deelname panel veldevaluatie nieuwe cursus – deelname SEIN-evaluatie – lidmaatschap bestuur Emergo. Studenten die de cursus aanschaffen tegen de reguliere cursusprijs ontvangen hiervoor: – twee vouchers om gratis deel te nemen aan een digitale klas (waarde € 95,- per stuk) – gratis deelname aan alle ‘Avonden van MW’ en alle landelijke dagen – gratis lidmaatschap van Emergo, voor de duur van bacheloropleiding, onder voorwaarde handhaving van de status ‘opleidingsstudent’ (normale prijs € 17,50 per jaar)

– 4,3 EC, indien aan de daarvoor vereiste voorwaarden is voldaan (zie hierna).

Community points worden EC-punten Studenten ontvangen 4,3 EC-punten indien ze in totaal 100 CP’s (community points) hebben behaald, waarbij altijd aan de verplichting moet worden voldaan om een afrondend leerverslag in te leveren. Community Points worden als volgt verkregen: Activiteit Lidmaatschap opleidingscommissie Lidmaatschap bestuur Emergo Deelname landelijke dag MW Deelname excursie Emergo Deelname ‘Avonden van MW’ Deelname panel veldtoets nieuwe cursus Deelname SEIN-evaluatie Deelname forum

Leerverslag opleiding

Per jaar, maximaal vier jaar Per jaar, maximaal vier jaar Per keer Per keer Per keer Per keer Per evaluatie Per discussieronde, maximaal een per cursus. Totaal maximaal 5 bijdragen Eenmalig en verplicht

CP 10 10 4 4 3 2 1 2

20

Het afrondende leerverslag wordt ingeleverd indien aan alle voorwaarden voor het behalen van de bacheloropleiding is voldaan. In het afrondende leerverslag geeft de student een terugblik op de studie en met name op die elementen waarvoor CP’s worden geclaimd. Enkele voorbeelden: – een student die enkele jaren lid is geweest van de opleidingscommissie gaat in op de betekenis van deze commissie. Wat heeft de commissie tot stand gebracht en hoe kan de relatie met de achterban worden verbeterd? – een student die vaak aan een SEIN-evaluatie heeft deelgenomen, reflecteert op de betekenis van de evaluatie en op de verschillen tussen cursussen waarmee hij/zij in aanraking is geweest. De student doet voorstellen om de participatiegraad van SEIN te verhogen. – studenten die hebben deelgenomen aan discussieforums geven kort de betekenis van de afzonderlijke discussies aan. – een overzicht van de voornaamste leerresultaten van het behalen van de bacheloropleiding en een terugblik op welke bestanddelen van de opleiding daartoe het meeste hebben bijgedragen. – een kritische evaluatie van de opleiding, waarbij zowel de goede als de mindere elementen worden gemotiveerd. Iedere bachelorstudent komt in aanmerking voor de cursus ‘Community MW’.

Bacheloropleiding managementwetenschappen wordt ‘Bedrijfskunde’ Bij de invoering van de bachelor-masterstructuur destijds heeft de faculteit Managementwetenschappen welbewust gekozen voor de naam Management, organisatie en bestuur ter aanduiding van nieuwe bacheloropleiding. In deze naam komen drie belangrijke processen in bedrijven en instellingen tot uitdrukking: – management: de verzameling van alle beslissingen en processen die verbonden zijn aan de (dagelijkse) procesgang. – organisatie: de inrichting van bedrijven en instellingen, gericht op het efficiënt, doelmatig uitvoeren van taken en het realiseren van een maximale participatie van alle betrokkenen. – bestuur: het geheel van al dan niet democratisch gelegitimeerde afwegingen dat de kaders schept voor management en organisatie. Vaak spreken we in dit verband over Governance.

Deze naam dekte de lading van de opleiding uitstekend. We vonden dat deze naam ook voldoende recht deed aan het feit dat veel van onze studenten in het openbaar bestuur werken. Onze faculteit was de enige met zo’n weloverwogen naam. De zusterfaculteiten hanteerden namen die zij al voerden voor de invoering van de bachelor-master structuur zoals bedrijfswetenschappen, International business studies, business administration en vele andere. Deze proliferatie aan namen maakte het abituriënten nog lastiger om een goede opleiding te kiezen, te meer daar achter verschillende namen vaak vergelijkbare opleidingen schuilgaan. Het tegenovergestelde komt overigens ook voor. De decanen van de faculteiten op het gebied van economie, management en bedrijfskunde hebben in 2008 besloten het aantal in omloop zijnde namen aanzienlijk te beperken. Van enkele tientallen tot twaalf stuks. Voor dat

zover was, was de nodige politieke druk vanuit het Ministerie en de VSNU (Vereniging van Nederlandse universiteiten) nodig. Immers elke naam heeft zijn eigen redenen van bestaan. Tijdens dit proces van indikken is de naam van onze bacheloropleiding gesneuveld. De bacheloropleiding van de Faculteit managementwetenschappen heet vanaf juli 2009 ‘Bedrijfskunde’. De keuze had ook kunnen vallen op Bedrijfswetenschappen, maar de Engelse namen gaven de doorslag. Bedrijfskunde wordt vertaald met business administration en dat begrip is in het buitenland veel herkenbaarder dan de vertaling van bedrijfswetenschappen, namelijk business studies. There is much in a name! Drs. Johan van den Boomen, opleidingsconsulent MW 25 Modulair 12 juni 2009

R E C H TS W E T E N S C H A P P E N

Summerschool 2009 te Maastricht: nog enkele plaatsen vrij! Van 12 tot en met 25 juli vindt er een Summerschool voor juridische studenten plaats in Maastricht. Er zijn nog een aantal plaatsen vrij, dus wees er snel bij! Meer informatie over de Summerschool vindt u in Modulair 6 en 5. Voor meer informatie kunt u ook mailen naar [email protected].

Procesrechten: inschrijven sessie 2010 De elektronische cursus Procesrechten (4,3 EC) maakt onderdeel uit van de gebonden keuze van de masteropleiding Nederlands recht. Deelnemers moeten in een groep samen met twee medestudenten een annotatie over een arrest van h et EHRM vervaardigen. De cursus vindt, mits er voldoende belangstelling is, eenmaal per academisch jaar plaats in het tweede semester. De eerstvolgende cursussessie loopt van januari/februari 2010 tot en met mei 2010. Indien u wilt deelnemen dient u de bacheloropleiding Nederlands recht te hebben afgerond. Daarnaast dient u de beschikking te hebben over een actuele computer met internettoegang en e-mail. In de periode van de cursus moet u gemiddeld ongeveer tien uur per week aan het bestuderen van de cursus kunnen besteden. Voor deze cursus dient u zich vóór 15 juli 2009 aan te melden bij Mirjam Wigman, via e-mail ([email protected]), fax (045-5762108) of schriftelijk. Meer informatie kunt u vinden op de cursussite of op de nieuwspagina van de facultaire website: www.ou.nl/rw.

Regelgeving: inschrijven sessie 2010 In de cursus Regelgeving (8,6 EC) wordt langs elektronische weg de procesgang van een wetsvoorstel nagebootst. De communicatie tussen studenten onderling en met docenten vindt plaats via discussiegroepen op Studienet en via een ‘virtual classroom’-computerprogramma. In plaats van het klassieke tentamen, worden studenten gedurende het gehele traject beoordeeld. De cursussessie loopt van eind januari 2010 tot begin juli 2010. De cursus is bestemd voor studenten die de bachelor Nederlands recht met goed gevolg hebben afgerond. Aan de cursussessie kan slechts een beperkt aantal studenten deelnemen die in groepen van vier personen moeten samenwerken. Iedere deelnemer moet kunnen beschikken over een actuele computer met internettoegang. Voor deze cursus dient u zich is vóór 15 juli 2009 aan te melden bij Mirjam Wigman, via e-mail ([email protected]), fax (045-5762108) of schriftelijk. Meer informatie kunt u vinden op de cursussite of op de nieuwspagina van de facultaire website: www.ou.nl/rw.

Landelijke dag Grondrechten: 13 november 2009 Bij voldoende belangstelling vindt de jaarlijkse landelijke dag Grondrechten voor het studiejaar 2009-2010 plaats op vrijdag 13 november 2009 in studiecentrum Utrecht van 13.30 tot 17.00 uur. Tijdens deze dag wordt een tentamentraining gegeven door de examinator en houdt prof. mr. J. Teunissen, hoogleraar Staats- en bestuursrecht, een inleiding over een grondrechtelijk thema. Voorts kunnen vragen over de cursusstof aan de orde worden gesteld door de deelnemers. Het aantal beschikbare plaatsen is beperkt en inschrijving geschiedt op volgorde van aanmelding. Aanmelding dient via e-mail te geschieden bij het secretariaat van de faculteit ([email protected]). Indien u kunt deelnemen ontvangt u daarvan te zijner tijd bericht. De aanmelding is pas definitief na ontvangst van de verplichte bijdrage van € 10 die moet worden voldaan door overmaking op het rekeningnummer dat in de deelnamebevestiging zal worden aangegeven. 26

Modulair 12 juni 2009

Leerzame deelname VAR pleitwedstrijd Het was al weer enige tijd geleden dat onze instelling had deelgenomen aan de gerenommeerde pleitwedstrijd van de Vereniging voor Bestuursrecht ‘VAR’. Maar op woensdag 13 mei was het opnieuw zover, in het fraaie ‘Kasteel’ in Groningen. Deelname lijkt zeker voor herhaling vatbaar, ook al zijn ‘we’ dan niet ál te hoog geëindigd. Vijf rechtenstudenten hadden zich vanaf begin februari intensief onder begeleiding door staats- en bestuursrechtmedewerkers verdiept in een pittige casus. Wat was er in de casus aan de hand? Een burgemeester heeft de exploitatievergunning van een Chinees restaurant voor drie maanden ingetrokken omdat op Koninginnedag 2008 de schoonzoon van de restauranthouder zonder de vereiste tewerkstellingsvergunning in de keuken heeft gewerkt. De restauranthouder komt bij de rechtbank tegen de tijdelijke intrekking van de vergunning op. Aangezien de burgemeester zich onder meer baseert op de intrekkingsgrond - ‘inbreuk op de openbare orde’ - rijst daarbij de vraag hoe ver het begrip ‘openbare orde’ in dit soort situaties reikt. Valt het ‘illegaal laten werken’ gedurende één zeer drukke dag in een niet-openbare keuken daaronder? Van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State kregen burgemeesters in eerdere gevallen gelijk* maar daarop is veel kritiek geleverd (bijvoorbeeld de annotatie bij AB 2007, 135). Een ander vraagstuk betreft de Dienstenrichtlijn van de EG, in verband met landsgrensoverschrijdende elementen. Aan het eind van dit jaar komt die richtlijn voluit in werking, maar verdedigd kan worden dat zij nu al een vrij krachtige ‘vooruitwerking’ heeft, juist ook weer op het gebied van de openbare orde. En kan het tijdelijk intrekken van een dergelijke exploitatievergunning gelden als een bestraffende sanctie, zodat waarborgen van het Europese mensenrechtenverdrag in acht moeten worden genomen?

Gloedvolle betogen Al met al genoeg stof voor gloedvolle betogen. Eerst in schriftelijke stukken: een beroepschrift voor de restauranthouder en een verweerschrift voor de burgemeester. En dan, op de grote dag zelf, in mondelinge pleidooien voor wedstrijdrechtbanken, samengesteld uit zwaargewichtjuristen, die allen tevens lid waren van de strenge jury. De rechters schuwden het scherp doorvragen niet, waarbij het verweer ‘regels zijn regels’, op de vraag naar de aanvaardbaarheid van het Raad-van-State-standpunt, geen hoge waardering leek te krijgen. Dat verweer was overigens niet van ons team afkomstig!

Deelnemende teams kwamen van de universiteiten van Amsterdam (UvA en VU), Groningen, Leiden, Maastricht, Nijmegen, Rotterdam, Tilburg en Utrecht, en dus nu ook weer van onze eigen instelling: Jeroen Ermers, Jacqueline van Rijn, Birgitte Tuinder, Aad Nijkamp en Bas de Wit. Begeleiders waren Jos Teunissen, Karianne Albers, Bertus Schurink, Theo Wissing en Winfried Temme. Medewerkers van ons studiecentrum Groningen woonden de dag ook bij. Na de lunch werden de finalisten bekend gemaakt en kregen de finaleteams voor het eerst een casus te zien waarin zij met slechts één uur voorbereiding zonder hulp van begeleiders moesten pleiten. De woordvoersters van de beide teams waren qua juridische vindingrijkheid, snedigheid en zelfbewuste presentatie zeer aan elkaar gewaagd, maar uw registrator kon zich uiteindelijk wel verenigen met de keus van de jury, die niet de UvA, maar Leiden tot winnaar uitriep. Terugblikkend kunnen we constateren dat er een goede teamgeest is gegroeid. Maar er zit meer in; in navolging van andere teams kan er een volgende keer misschien wat meer worden geoefend op het live pleiten en het ingaan op scherpe vragen.

Eigen fractie in actie in Tweede Kamer Vrijdag 15 mei vond in de plenaire vergaderzaal van de Tweede Kamer het Studentenparlement plaats, een tweejaarlijkse wedstrijd tussen studenten van rechtenfaculteiten van Nederlandse universiteiten. Ook onze faculteit had een fractie afgevaardigd. Zij bogen zich over een wetsvoorstel van een ‘regering’ van (prominente) staatsrechtgeleerden. Met hun vervaarde optreden hadden zij de 4,3 studiepunten zeer verdiend. In het Studentenparlement kunnen studenten zelf het parlement ervaren en actief het staatsrecht beoefenen. Onze fractie bestond uit Joost Ansems, Jehanne Hulsman (fractievoorzitter), Linda Korpershoek, Jetty Vermeer en Bas de Wit (fractiesecretaris). Zij kregen de rol van Socialistische fractie die in de oppositie zat, en doopten zich Open Socialisten (OS). Het Studentenparlement behandelde een wetsvoorstel tot wijziging van de Grondwet dat moest leiden tot vermelding in de Grondwet van het lidmaatschap van Nederland van de Europese Unie, met de gelijktijdige verankering van de voorrang van Europees recht. Het wetsvoorstel werd verdedigd door een regering bestaande uit drie staatsrechtgeleerden: prof. mr. Erik Jurgens, prof. mr. Constantijn Kortmann en mr. Hansko Broeksteeg. Aan de vooravond van het debat volgde de OS-fractie samen met de fractie van de Maastrichtse universiteit, een training bij het Tweede-Kamerlid mr. Sybrand van Haersma Buma (midden op foto), justitiewoordvoerder (CDA). Hij wees hen op de politieke mores in het debat en voorzag hun debatoefeningen van deskundig commentaar.

Op de kaart Op de dag zelf waren onze parlementariers al vóór de opening van het debat goed op dreef: Linda spoedde zich naar de Kamervoorzitter, Boris van der Ham (D66), met het verzoek een ordedebat toe te staan. Het verzoek dat tevens door een andere fractie werd gedaan, werd door de voorzitter ingewilligd. Zoals de OS al hadden verwacht kreeg hun voorstel om het debat uit te stellen, omdat ten onrechte de overzeese gebiedsdelen niet waren geraadpleegd door de Regering, geen Kamermeerderheid zodat de zitting van het Studentenparlement toch kon doorgaan. Maar politiek en staatsrechtelijk had de fractie zich al op de kaart gezet.

Mr. Winfried Temme * Kijk op www.rechtspraak.nl (casus LJN-nr. AZ8487)

Joost verwoordde het inhoudelijke standpunt van de OS in de eerste termijn en lichtte ook de door zijn fractie ingediende amendementen met verve toe. Hij en Jehanne interrumpeerden de andere parlementariers maar ook de minister-president diverse malen terwijl Jetty en Bas intussen druk lobbywerk verrichtten in de wandelgangen en de plenaire zaal. In de tweede termijn kruiste Linda de degens met andere fracties en de Regering en diende zij namens de OS-fractie een motie in. Na een levendig debat vonden de stemmingen plaats. Het wetsvoorstel dat op veel kritiek was onthaald, werd uiteindelijk door de coalitiepartijen gesteund en gezien hun meerderheid aangenomen. Na ampel beraad concludeerde de jury dat een aantal fracties zich zowel staatsrechtelijk als politiek op verscheidene onderdelen goed van hun taak had gekweten. Ook de OS werden genoemd door de juryvoorzitter, de oud-fractievoorzitter (PvdA) in de Eerste Kamer en politicoloog prof. dr. Joop van den Berg. Hij en de overige juryleden staatsrechtgeleerde prof. dr. Wim Voermans en politiek redacteur NOS, mw. mr. M.E. Margreeth Boer, wezen als winnaar aan de Utrechtse fractie.

Studiepunten zeer verdiend De begeleiders/examinatoren Miriam Wigman, Christine Delnooz en ondergetekende waren zeer te spreken over de inzet, de kennis en vaardigheden van de leden van de fractie en zijn van oordeel dat zij de faculteit op kwalitatief hoogwaardig niveau hebben vertegenwoordigd. Elk van hen heeft zijn/ haar 4,3 studiepunten dan ook zeer verdiend. Mr. Ine van Haaren-Dresens


N AT U U RW E T E N S C H A P P E N

Studenten gevraagd voor afstudeeronderzoek Wil jij je verdiepen in de bijdrage van je eigen studiegedrag en die van medestudenten aan de klimaatverandering? Wij zoeken studenten die een afstudeeropdracht willen doen voor de natuurwetenschappelijke richting in de masteropleiding Milieunatuurwetenschappen: omvang 8 modulen = 34,5 ec = 960 uur.

Een blinde vlek: de milieu-impact van onderwijs? Milieuwetenschappers onderzoeken de milieu-impact van allerlei systemen en processen. Vreemd genoeg is het hoger onderwijs zelf nog nauwelijks als systeem onderzocht. In een recent Brits kwantitatief onderzoek is bepaald wat de CO2-emissies zijn van verschillende typen onderwijs (emissies in kg of het energieverbruik in Joules): digitaal/online onderwijs, afstandsonderwijs en face-to-face-onderwijs. Het mooie en vernieuwende van dit onderzoek is dat de milieu-impact per student per studie-eenheid bepaald is, terwijl meestal slechts het energieverbruik van onderwijsgebouwen onder de loep wordt genomen. Uit het Britse onderzoek komen verrassende resultaten naar voren: bij online-onderwijs en afstandsonderwijs wordt 7 tot 9 keer minder energie verbruikt dan bij regulier face-to-face-onderwijs, en internationalisering heeft een groot effect op de CO2-emissies.

Internationalisering onderwijs en gevolgen voor het milieu In ons onderzoek richten we ons allereerst op het vergelijken van de milieubelasting van twee internationale cursussen. De milieubelasting wordt benaderd door de CO2emissies en het energieverbruik in Joules van verschillende aspecten te berekenen. De eerste cursus is het European Virtual Seminar (EVS), een digitale cursus van de Open Universiteit. Deze cursus wordt door alle masterstudenten tijdens hun opleiding gedaan. We vergelijken deze cursus met een soortgelijke internationale face-to-facecursus van Wageningen Universiteit: de European Workshop. Vervolgens kunnen we de verschillen gaan duiden, conclusies trekken en mogelijke adviezen geven.

Reismodus, online begeleiding Wanneer er meerdere studenten geïnteresseerd zijn, kan het onderzoek worden uitgebreid naar de volgende aspecten: inzoomen op de reismodus (trein, fiets, auto, te voet) in niet-internationale (gewone) cursussen, CO2-emissies van ‘Virtuele Klas’begeleidingssessies, CO2-emissies van asynchrone begeleiding, enzovoort. Mocht je zelf ideeën en suggesties hebben, dan zijn die uiteraard welkom.

Interesse Het onderzoek wordt begeleid door prof. dr. Paquita Pérez, decaan en hoogleraar (afstands)onderwijs in de milieu- en natuurwetenschappen, en prof. dr. Carolien Kroeze, hoogleraar milieutoekomstverkenningen en tevens werkzaam aan de Wageningen Universiteit. Geschiktheid wordt bepaald op basis van motivatie, vakkenpakket en periode/uren per week beschikbaar. Meerdere studenten zijn welkom, en – indien gewenst – kun je met iemand anders samenwerken. Schroom niet en stuur meteen een mail naar Paquita Pérez ([email protected]) of Carolien Kroeze ([email protected]).


Levenswetenschappen 1 en 2 Per 1 juli 2009 wordt de 2-moduuls propedeusecursus Levenswetenschappen (N06112) vervangen door twee 1-moduulscursussen: Levenswetenschappen 1: Evolutie (N13121) en Levenswetenschappen 2: Fysiologie (N06221). Deze twee cursussen samen bevatten dezelfde stof als de oorspronkelijke 2-moduulscursus. Levenswetenschappen 1: Evolutie geeft, gecentreerd rondom het boek Een kleine geschiedenis van bijna alles van Bill Bryson, een overzicht van de natuurwetenschappen en de plaats van de biologie daarbinnen. Vervolgens wordt de evolutietheorie, de centrale theorie binnen biologie, belicht aan de hand van hoorcolleges, studieteksten, artikelen en presentaties. Levenswetenschappen 2: Fysiologie bouwt voort op Levenswetenschappen 1: Evolutie en stelt het functioneren van organismen centraal. Een basiseis voor overleven is de opname van voedingsstoffen en energie, en de verdediging tegen bedreigingen van buiten af. De cursus laat zien hoe dieren en planten hun grote en kleinere organen, tot zelfs moleculen, daarbij inzetten. Als verdieping biedt de cursus case-studies met directe relevantie voor mens en milieu. Het wordt aanbevolen om eerst Levenswetenschappen 1 te volgen en daarna Levenswetenschappen 2. Studenten die de ongesplitste 2-moduuls cursus Levenswetenschappen volgen, kunnen hiervoor tot 1 juli 2010 tentamen afleggen.

NW-symposium over waterbeheer in najaar Dat het klimaat verandert, blijkt onder andere uit de rapporten van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). De Lage Landen zullen de komende honderd jaar het gebruik van de ruimte moeten aanpassen aan de gevolgen van de te verwachten klimaatverandering. Zeer belangrijk hierbij is de wijze waarop we het waterbeheer vorm gaan geven. Eerst moeten we weten welke problemen we kunnen verwachten in waterkwantiteit en -kwaliteit. Vervolgens kunnen we dan creatieve en haalbare oplossingen bedenken voor de uitdagingen waarvoor we gesteld worden. Bij het maken van plannen zijn veel partijen betrokken, soms met tegengestelde belangen. Om één en ander in het juiste tempo voor elkaar te krijgen, is gericht beleid noodzakelijk. Op zaterdag 14 november 2009 discussiëren we hierover met experts in studiecentrum Eindhoven. Vanaf 10.30 uur ’s morgens bent u welkom. In het ochtendprogramma benaderen drie sprekers de problemen voor het waterbeheer, ieder van uit hun eigen expertise. We starten met een analyse van de te verwachten problemen op basis van de meest recente natuurwetenschappelijke en modelmatige inzichten. Vervolgens bekijken we hoe de problemen opgelost zouden kunnen worden, en welke keuzes er in het Nederlandse waterbeleid momenteel gemaakt worden. Een expert zal vanuit de dagelijks praktijk van het waterbeheer uit de doeken doen in hoeverre deze beleidskeuzes problemen opleveren bij de uitvoering, of dat ze juist nieuwe kansen bieden. Kom naar Eindhoven en discussieer mee over de lasten en lusten van toekomstig waterbeheer! Nadere details over de sprekers en het programma vindt u binnenkort op de website: www.ou.nl/nw-symposium.

INFORMATIC A

Neem zitting in Opleidingscommissie Informatica De opleidingscommissie is een bij de wet verplichte commissie die – gevraagd of ongevraagd – advies uitbrengt over de Onderwijs- en examenregeling (OER) alvorens het instellingsbestuur de regeling vaststelt. Verder beoordeelt de commissie jaarlijks de wijze van uitvoeren van de OER. Uitgaande van de wet is in het bestuursreglement van de Open Universiteit bepaald dat opleidingscommissies bestaan uit zes leden, paritair samengesteld uit studenten van de desbetreffende opleiding(en) en uit leden van de wetenschappelijke staf van de desbetreffende faculteit(en). De benoemingstermijn van leden is twee jaar, met de mogelijkheid van verlenging met nog eens twee jaar. Aangezien de termijn van de huidige student-leden afloopt, zoekt de opleidingscommissie wo-studenten informatica (bachelor of master) die zitting willen nemen in dit voor studenten uitermate belangrijke gremium, zodat ook zij hun mening en advies omtrent opleidings- en faculteitszaken kunnen geven. De commissie vergadert drie keer per jaar. Een vergadering neemt een gehele middag in beslag. De vergaderlocatie is afwisselend Heerlen of Eindhoven, reiskosten worden vergoed. Op dit moment is dr. ir. K. Lemmen voorzitter en drs. H. Frederiks secretaris van de commissie. Belangstellenden kunnen zich vóór 1 augustus 2009 melden bij de heer Lemmen: 045-5762558 of per e-mail: [email protected]. Ook voor vragen kunt u contact opnemen met de heer Lemmen. Kijk voor verslagen op de webpagina van de faculteit Informatica: www.ou.nl > de universiteit > faculteiten informatica > commissies > Facultaire opleidingscommissie.


inf

tentamen

ALGEMEEN In deze rubriek staan wijzigingen van tentamendata, tentamenvorm en toegestane hulpmiddelen. De aanvullingen en wijzigingen borduren voort op cursus- en/ of tentameninformatie die is opgenomen in de studiegids en/of op de cursussite (Studienet).

Aanmelden, tentamenperioden en sluitingsdata Aanmelden voor een tentamen doet u door in te loggen in Mijn account in Studieaanbod en te klikken op Mijn tentamenaanmeldingen of door gebruik te maken van een aanmeldingsformulier. Maakt u gebruik van een formulier dan stuurt u de aanmelding voor een regulier tentamen naar de afdeling Tentaminering en certificering in Heerlen. Een aanmelding voor een sys-tentamen stuurt u naar het studiecentrum waar u dit sys-tentamen wilt afleggen. Alleen studenten die in het buitenland een sys-tentamen maken of studenten die behoren tot speciale categorieën (bijvoorbeeld handicap of detentie) kunnen hun sys-aanmelding sturen naar de afdeling Tentaminering en certificering in Heerlen. U vindt uitgebreidere informatie hierover op de website www.ou.nl/tentamen. Tentamenperioden en sluitingsdata: t UN TMVJUJOHTEBUVNKVMJ t UN TMVJUJOHTEBUVN 21 oktober 2009, t UN TMVJUJOHTEBUVNEFDFN ber 2009. Let op: de sluitingsdatum is 1 week vervroegd i.v.m. de kerstvakantie! t UN TMVJUJOHTEBUVNNBBSU t UN TMVJUJOHTEBUVNNFJ t UN TMVJUJOHTEBUVNKVMJ Samenvallende tentamens Volgens vast beleid van de Commissie voor de examens (CvE) mogen er niet meerdere (regulier schriftelijke) tentamens op één dag afgelegd worden. In uitzonderlijke omstandigheden kan de Commissie hiervan afwijken. Zij beoordeelt dit aan de hand van een schriftelijk, gemotiveerd, verzoek van de student. De CvE kan een hardheidsclausule toepassen voor die studenten die gehinderd worden in hun studievoortgang door het hanteren van drie tentamenavonden. Het kan namelijk voorkomen dat twee cursussen in elke ronde op dezelfde dag worden afgenomen. Neemt u bij dergelijke situaties contact op met de afdeling Service en informatie. Het gaat dan om studenten die in de problemen komen die niet te wijten zijn aan de eigen planning. Mocht u uiteindelijk tot de conclusie komen dat er een aantoonbaar probleem is, dan kunt u een verzoek indienen bij de Commissie.

Tentamendata uitlopende cursussen en errata Met klem adviseren wij studenten kennis te nemen van de nadere informatie omtrent cursussen die uit het onderwijsaanbod zijn genomen (dan wel gereviseerd) en waarvan de laatste tentamenmogelijkheid plaatsvindt in het academisch jaar 2008-2009. Deze vindt u in de studiegids onder het hoofdstuk Tentamendata uitlopende cursussen en niet in Modulair. Alleen aanvullingen hierop worden vermeld in Modulair. Deze informatie vindt u ook op de cursussite. Een overzicht van de errata op de studiegidsen vindt u op www.ou.nl/studiegids.


Hulpmiddelen bij tentamens In november 2008 is het document Hulpmiddelen bij tentamens gewijzigd. De Commissie voor de examens heeft de tekst bij artikel 1: ‘Woordenboek’ uitgebreid. Bij alle tentamenzittingen mogen studenten gebruik maken van een verklarend woordenboek Nederlands of, als Nederlands niet de moedertaal is, een vertalend woordenboek van de moedertaal naar het Nederlands respectievelijk van het Nederlands naar de moedertaal, tenzij uitdrukkelijk anders vermeld. Het gebruik van een woordenboek is voor eigen risico. De tekst over het vertalende woordenboek is nieuw. Het volledige document Tentamenhulpmiddelen is te vinden op www.ou.nl/documenten. Sinds 1 januari 2009 is de tekst met betrekking tot de hulpmiddelen voor wat betreft ‘wettenbundels’ en ‘jurisprudentiebundels’ verduidelijkt. Op de oproepbrief en het voorblad van het tentamen is toegevoegd dat u de meest recente versie van de betreffende bundel(s) kunt gebruiken bij het tentamen.

ACTIEF LEREN O20411 De praktijk van actief leren In het schema Overzicht stopgezette cursussen 2008-2009 in de Modulair van juni 2008 is opgenomen dat de laatste inleverdatum voor de opdracht 31 augustus 2008 is. Dat is niet juist. De laatste inleverdatum is 31 augustus 2009. O28411 E-learning: wat, waarom en hoe? In het schema Overzicht stopgezette cursussen 2008-2009 in de Modulair van juni 2008 is opgenomen dat de laatste inleverdatum voor de opdracht 31 augustus 2008 is. Dat is niet juist. De laatste inleverdatum is 31 augustus 2009.

CULTUURWETENSCHAPPEN C13112 Inleiding in de filosofie De laatste tentamenmogelijkheid voor deze cursus is 31 december 2009. C13122 Inleiding in de filosofie De opgaven van het regulier schriftelijk tentamen zijn sinds het tentamen van 16 juni 2009 geheim en de opgaven zullen na het tentamen worden ingenomen. C23221 Ethiek Op 25 augustus 2009 is er een extra tentamenmogelijkheid voor deze cursus.

INFORMATICA T25151 Objectgeoriënteerd programmeren in Java 1 Sinds het tentamen van 27 januari 2009 mag bij het tentamen enkel gebruik worden gemaakt van ‘niet schoon’ cursusmateriaal, d.w.z. de cursusdelen 1, 2, 3 en 4. Het gebruik van uitwerkingen van oude tentamens is niet toegestaan.

T42241 Objectgeoriënteerd programmeren in Java 2 Sinds het tentamen van 26 januari 2009 mag bij het tentamen enkel gebruik worden gemaakt van ‘niet schoon’ cursusmateriaal, d.w.z. de cursusdelen 1, 2 en 3. Het gebruik van uitwerkingen van oude tentamens is niet toegestaan.

MANAGEMENTWETENSCHAPPEN B65317 en B65817 Controlling De opgaven van het regulier schriftelijk tentamen zijn sinds het tentamen van 26 januari 2009 geheim en de opgaven zullen na het tentamen worden ingenomen.

NATUURWETENSCHAPPEN N06211 Fysiologie: adaptatie en milieu De cursus is sinds 1 februari 2009 stopgezet. De laatste tentamenmogelijkheid is 31 januari 2010. N13111 Evolutie De cursus is sinds 1 februari 2009 stopgezet. De laatste tentamenmogelijkheid is 31 januari 2010.

PSYCHOLOGIE S08121 Geschiedenis van de psychologie De opgaven van het tentamen zijn sinds het tentamen van 26 januari 2009 geheim en de opgaven zullen na het tentamen worden ingenomen. S13121 Onderzoekspracticum kwantitatieve data-analyse De opgaven van het tentamen zijn sinds het tentamen van 26 januari 2009 geheim en de opgaven zullen na het tentamen worden ingenomen. S24221 Onderzoekspracticum nonparametrische data-analyse De opgaven van het tentamen zijn sinds het tentamen van 26 januari 2009 geheim en de opgaven zullen na het tentamen worden ingenomen. S67321 Klinische psychologie 3 In de studiegids 2008-2009 is opgenomen dat er naast het tentamen een opdracht moet worden gemaakt. Dat is niet juist. Het geheime tentamen bestaat enkel uit een regulier schriftelijk tentamen met meerkeuzevragen.

RECHTSWETENSCHAPPEN R16341 Rechtsbescherming tegen de overheid Sinds het tentamen van 6 april 2009 is het tentamen geen openboektentamen meer. U mag bij het tentamen enkel gebruikmaken van een niet-geannoteerde wettenbundel en een ‘schoon’ verklarend Nederlands woordenboek. R36232 Bestuursrecht Met ingang van het tentamen van 16 juni 2009 is het tentamen geen openboektentamen meer. U mag bij het tentamen enkel gebruikmaken van een niet-geannoteerde wettenbundel en een ‘schoon’ verklarend Nederlands woordenboek. Daarnaast komt de opdracht (het schrijven van en annotatie) met ingang van die datum te vervallen.

afgest

deerden

CULTUURWETENSCHAPPEN Wo bacheloropleiding Algemene cultuurwetenschappen dhr. R.C. Benschop (BA), Vlaardingen Afstudeeropdracht: De wereld in beweging: is er een nieuwe morele filosofie in relatie met de moderne tijd en religie noodzakelijk? mw. J.A.M. van den Bosch (BA), Oosterhout Afstudeeropdracht: Koning Willem I, kanalengraver en bouwer van ‘bruggen’. De unificatiepolitiek van koning Willem I en het historiografische debat over de mislukking van zijn beleid (18151830). dhr. J. Buwalda (BA), Oosterhout Afstudeeropdracht: Een nieuwe Bourgondische natiestaat? De historische legitimatie van het unificatiebeleid van koning Willem I en de visies op diens unificatiepolitiek. mw. M.L.J. Dabekaussen (BA), Lanaken, België Afstudeeropdracht: Edward Saïd, Cultuur en Imperialisme. Het ethisch standpunt van Edward Saïd. mw. F.M. van den Heuvel (BA), ’s-Hertogenbosch Afstudeeropdracht: IJver en ambitie, geen garantie voor succes! De integratiepolitiek van koning Willem I in het Vereenigd Koninkrijk der Nederlanden (1815-1830). dhr. I.B. Koopmans (BA), Hillegom Afstudeeropdracht: Het échec van een gearrangeerd huwelijk. Drie visies op het mislukken van het Koninkrijk der Nederlanden (1815-1830).

dhr. R.H. Maaskant (BA), Amersfoort P Afstudeeropdracht: De schilderijen van Jeroen Bosch. Artistieke ontwikkeling en chronologie. mw. K.W.P. Zuiderhoek (BA), Groningen Afstudeeropdracht: Gesol met Jeronimus Bosch? Een vergelijking tussen de bundels met wetenschappelijke bijdragen gepubliceerd bij de tentoonstellingen over Hieronymus Bosch 1967 en 2001. Wo masteropleiding Algemene cultuurwetenschappen mw. A. Jurgens (MA), Amsterdam Afstudeeropdracht: “De natuur op orde”. De ontsluiting van de particuliere natuurhistorische verzamelingen in de 18e en 19e eeuw in Amsterdam, Haarlem en Leiden. mw. H.J. Rijntjes-Brakenhoff (MA), Berkel en Rodenrijs Afstudeeropdracht: De parochie Onze Lieve Vrouw Geboorte te Berkel en Rodenrijs in een periode van ingrijpende maatschappelijke veranderingen 1945-1975. INFORMATICA Wo bacheloropleiding Informatica mw. B.S. Jonkman (BSc), Hoorn, Technische afstudeerrichting dhr. M.C. ten Wolde (BSc), Noordbroek, bedrijfskundige afstudeerrichting

MANAGEMENTWETENSCHAPPEN Wo bacheloropleiding Management, organisatie en bestuur mw. M.L.G. Clessens (BSc), Hemiksen, België mw. H.K.L. Lenaerts (BSc), Bornem, België dhr. A.A. de Ruiter (BSc), Hoogerheide Wo masteropleiding Business Process Management and IT dhr. H.M.W. van den Berg (MSc), Mook Afstudeeropdracht:Meer grip op de IT-voortbrenging door adequaat management van requirementrisico’s. dhr. P.T. Kempermann (MSc), Middelbeers Afstudeeropdracht: Risicomanagement bij outsourcing IT. Een onderzoek binnen de Rabobank naar de bruikbaarheid van een diagnostisch instrument dat is gebaseerd op het Risk Assesment Framework van Aubert et al. Wo-masteropleiding Strategy and Organization dhr. B.M. Dierkes (MSc), ‘s-Gravenhage Afstudeeropdracht: Surf mee met de wolkenridders. “Een echt veranderingsproces kent alleen maar een begin”. dhr. W. Verkaart (MSc), Zoetermeer Afstudeeropdracht: Effectieve verandermanagers – weten wat er speelt –. Wo-masteropleiding Supply Chain Management dhr. J.K. Bremer (MSc.), Grou Afstudeeropdracht: Politieke motieven voor uitbesteden. Onderzoek naar outsourcing van onderhoud bij kapitale defensie assets.

Vervolg op pagina 32


afgest

deerden

dhr. P.H.M.M. Halters (MSc), Wormerveer Land Afstudeeropdracht: Trust is a Belief in Reliability. A Branding Constellation Reliability Case Study. PSYCHOLOGIE Wo-bacheloropleiding Psychologie, afstudeerrichting arbeids- en organisatiepsychologie mw. L.E.M. Bartels-Linssen (BSc), Venlo mw. D. Bijlsma-Bos (BSc), Stiens mw. W.D. Ho-Kang-You-Wolters (BSc), Oranjestad, Aruba mw. M.P.E.M. Segers-Noij (BSc), Nederweert Wo-bacheloropleiding Psychologie, afstudeerrichting gezondheidspsychologie mw. A. Evers-Stephan (BSc), Herveld mw. K.J. Garcia (BSc), Antwerpen, België mw. N. Goovaerts (BSc), Keerbergen, België mw. W.L.J. Lemmens (BSc), Schoten, België mw. J.H. Quist (BSc), Middelburg mw. E.M. Smit (BSc), Viladecavalls, Spanje mw. R.G. Trotter (BSc), Berkel en Rodenrijs dhr. J. Verbiest (BSc), Zichem, België

Wo masteropleiding Psychology, afstudeerrichting arbeids- en organisatiepsychologie mw. A. Groenendaal-de Wit (MSc), De Meern Afstudeeropdracht: Motivatie, Leiderschap en OCB. Een onderzoek naar de modererende rol van leiderschapsgedrag in de relatie tussen werknemersmotivatie en Organizational Citizinship Behavior. mw. M.T.H.H. de Monchy-Cooijmans (MSc), Rhoon Afstudeeropdracht:Grafologie als valide selectiemiddel? Vergelijkend onderzoek tussen psychologische en grafologische selectiemethoden. Wo masteropleiding Psychology, afstudeerrichting gezondheidspsychologie mw. S.A.M.S. Mulders (MSc), Hellevoetsluis Afstudeeropdracht: Hooggevoelige Personen: Hoog Gevoelig voor Burnout? Een Onderzoek naar de Relatie tussen Hooggevoeligheid en Burnout. mw. D. Zorge (MSc), ‘s-Gravenhage Afstudeeropdracht: Procesevaluatie van het gezondheidsinterventieprogramma ‘Actief Plus’.

dhr. S. Ketelaar (LLM), Arnhem Scriptie: Majesteitsschennis. Een onderzoek naar de toepassing van artikel 111, 112 en 113 Wetboek van Strafrecht in relatie tot de vrijheid van meninguiting. mw. M.E.G. Lindeman (LLM), Amersfoort Scriptie: Beleggingsverzekering: opbrengstprognose versus werkelijkheid. Een onderzoek naar consumentenbescherming door weten regelgeving bij het sluiten van beleggingsverzekeringen: producten met een aanzienlijke complexiteit en een lange termijn karakter. dhr. R.A.J. Schonis (LLM), Middelburg Scriptie: Afstandsnormen de maat genomen. Het normenstelsel voor milieuzonering bij bestaande bedrijven nader bekeken. dhr. H.J.A. Suhr (LLM), Sint-Michielsgestel Scriptie: ’t Volle pond of misschien een onsje minder? Rechtsbescherming in het bestuursprocesrecht.

P Bij deze studenten werd aan het behaalde getuigschrift de waardering met Lof toegekend.

RECHTSWETENSCHAPPEN Wo-bacheloropleiding Nederlands Recht dhr. H.J. van Dijk (LLB), ’s-Gravenhage Wo-masteropleiding Nederlands Recht dhr. P.T.M. Derks (LLM), Zeeland Scriptie: Regisseur of figurant. Casusregie bij calamiteiten in de jeugdzorg. Een studie naar verbeteringen in de nieuwe Wet op de jeugdzorg voor een daadkrachtige regievoering in vergelijking tot de voormalige Wet op de jeugdhulpverlening.

Modulair 12 juni 2009

5709232

32

m

dulair LU S T R U M S P E C I A L

CO L L E G E CvB-voorzitters:

'Open Universiteit laat je niet meer los'

2

STUDENT Studenten blikken terug

'Leren is het doel'

4

12 juni 2009

jaargang 24 w w w.ou.nl

VERENIGINGEN R E C TO R Suster Bertken en NouW:

'Wij gaan verder waar onderwijs ophoudt'

6

Prof. Fred Mulder:

'Studenten welkom bij academische zittingen'

7

College van Best

ur Tekst: Olga Steijns Beeld: Fotobureau Thuring

‘De Open Universiteit laat je niet meer los’ Naar aanleiding van het 25-jarig jubileum van de Open Universiteit ontmoeten de eerste en de huidige Collegevoorzitter elkaar in Den Haag. Dr. Gottfried Leibbrandt en drs. Theo Bovens zijn onmiddellijk in gesprek over de instelling, haar studenten en de kwaliteit van onderwijs toen en nu.

‘Ik vind het nog steeds geweldig dat de Open Universiteit zoveel mensen de kans geeft hun positie te verbeteren en hun leven te verrijken,’ zegt Leibbrandt. Als Directeur-Generaal van het Hoger Onderwijs bij het ministerie van OCenW steunde hij eind jaren zeventig de plannen om een Nederlandstalige Open Universiteit op te richten. Na intensieve betrokkenheid bij de voorbereidingen mocht hij de instelling in 1984 ten doop houden. ‘Ook toen zagen we al hoe snel de maatschappij zich ontwikkelde. Dat burgers zich omscholen en bijscholen is zó belangrijk.’

Die teleurstelling deelt Bovens: ‘We ondernemen nu diverse initiatieven in samenwerking met hbo-instellingen, maar het kost moeite om dat onderwijssegment alsnog te betreden.’ Ook betreurt Leibbrandt dat het indertijd niet haalbaar was een grote afstandsuniversiteit voor heel het Nederlandstalig gebied te stichten. Bovens: ‘Inmiddels studeren er veel Vlamingen aan de Open Universiteit en er zijn zes studiecentra in België. We vieren dit lustrumjaar dan ook twee keer met een academische plechtigheid: in september in Heerlen en in december in Brussel.’

Vasthouden aan kwaliteit

Modernisering

In de beginperiode had Leibbrandt te maken met enorme politieke druk om snel te starten. ‘Maar hoogwaardig zelfstudiemateriaal ontwikkelen kost tijd. Toen we op 26 september 1984 de deuren openden, was met moeite één cursus gereed. Duizenden studenten stonden op wachtlijsten. Toch ben ik blij dat we nooit concessies hebben gedaan aan de kwaliteit. Daardoor heeft van meet af aan geen twijfel bestaan over de waarde van ons diploma, ook niet bij andere universiteiten.’ Na 25 jaar staat het academisch niveau nog steeds buiten kijf, verzekert Collegevoorzitter Bovens. ‘Visitatiecommissies oordelen lovend en we halen hoge posities in de Keuzegids Hoger Onderwijs. Door hun levenservaring en motivatie verbinden onze studenten de leerstof direct aan de praktijk. Ik denk dat hun niveau vaak hoger is dan dat van studenten aan andere universiteiten.’

Vanaf de start had de Open Universiteit de taak bij te dragen aan de vernieuwing van het hoger onderwijs. Een opdracht die Leibbrandt wel zag zitten: ‘De universiteiten zaten zo vast in een traditie van honderden jaren. Eigenlijk is het toch gek dat een hoogleraar, die daarvoor helemaal niet is opgeleid, mondeling kennis overdraagt aan een grote groep studenten die zit te schrijven in plaats van te luisteren? Het is achterhaald en inefficiënt. Als eerste werkten wij met modules en certificaten, eigenlijk een voorloper van het huidige creditsysteem. Internet speelde toen natuurlijk nog geen rol. Ik herinner me dat iemand van de automatiseringsafdeling ons optrommelde en zei: ‘‘Kom snel kijken, we hebben verbinding! Zullen we opzoeken hoe het weer in Stockholm is?” Dat ging allemaal zo traag!’

Trots Toen en nu Leibbrandt volgt de Open Universiteit nog steeds: hij geeft acte de présence bij officiële gelegenheden en hij is een trouwe lezer van Modulair. Wat vindt hij van de Open Universiteit anno 2009? ‘We hadden in 1984 een uitgewerkt plan, met overheidstaken, doelgroepen en leerstofgebieden. In grote lijnen zie ik dat het zo ook geworden is. Regelmatig ontmoet ik studenten en alumni, dan hoor ik positieve ervaringen. Jammer vind ik dat de hogere beroepsopleidingen, die ook tot het aanbod zouden horen, niet goed van de grond zijn gekomen.’

2 Modulair LUSTRUMSPECIAL 12 juni

Hoger onderwijs zonder internet is nu moeilijk voor te stellen. Gratis onlineleermaterialen zullen het onderwijslandschap verder veranderen. Bovens is dan ook trots op de OpenER-website met gratis zelfstudiematerialen, die al bijna een miljoen unieke bezoekers trok. ‘Ik wil de Open Universiteit graag klaarmaken voor de toekomst. Verder ben ik gewoon ontzettend trots op onze studenten, of ze nu werken, kinderen opvoeden, als soldaat in Kamp Holland zitten, of als topsporter medailles winnen in Peking.’ Leibbrandt glimlacht: ‘Dat blijft, de Open Universiteit laat je niet meer los!’

Tekst: Miranda de Kort en Frans Bogaert Beeld: Klaas Koppe (l) en Sjaak Ramakers (r)

Vier eredoctoraten In het lustrumjaar worden vier eredoctoraten uitgereikt. Tijdens de viering van de vijfentwintigste dies natalis op 25 september op de Heerlense campus: aan prof. dr. Alexander Rinnooy Kan en prof. dr. Gerd Gigerenzer. Tijdens de academische lustrumviering in Brussel op 4 december aan: schrijver/essayist Geert van Istendael en prof. dr. Brenda Gourley.

Alexander Rinnooy Kan

Geert van Istendael

Baanbrekende ideeën en inzet voor onderwijs Na zijn hoogleraarschap en rectoraat aan de Erasmus Universiteit Rotterdam heeft Rinnooy Kan (1949) als voorzitter van VNO-NCW, bestuurder van ING, voorzitter van de SER, maar ook als lid van het Innovatieplatform naam gemaakt door zijn open, nieuwsgierige en analyserende stijl van optreden. Het rapport Leren Excelleren, onder zijn voorzitterschap gemaakt voor het Innovatieplatform, was een overtuigend pleidooi voor betere talentontwikkeling in het onderwijs. En het alom bekende rapport Leerkracht! dat in 2008 onder zijn leiding tot stand is gekomen, heeft een beslissende bijdrage geleverd aan de noodzakelijke herwaardering van het leraarschap. Er zijn weinigen die consequenter en met meer overtuigingskracht hebben gewezen op het belang van een leven lang leren. Uitreiking door: prof. dr. Frans Leijnse, universiteitshoogleraar Onderwijs en arbeidsmarkt.

Belangrijke rol popularisering wetenschap, in Vlaanderen én Nederland Geert van Istendael (1947) combineert als geen ander verschillende disciplines en maakt complexe onderwerpen op zeer onderhoudende wijze toegankelijk voor een breed publiek. Zijn werk kenmerkt zich door veelzijdigheid: proza en poëzie, vertalingen uit het Duits, essays en beschouwingen. Van 1978 tot 1993 was hij verslaggever en nieuwslezer, sinds 1993 is hij zelfstandig schrijver. Vooral door zijn essayistisch werk is hij bij een groot lezerspubliek bekend geworden. Weinigen is het gegeven een bijdrage aan een ander dan het eigen vakgebied te leveren. Zijn notie ‘verkavelingsvlaams’ (als tegenhanger van het poldernederlands) is binnen de taalkunde gemeengoed geworden. Zelf heeft hij sociologie en filosofie gestudeerd. Van Istendael is zeer ingevoerd in België én Nederland, zijn publicaties handelen over beide landen. Uitreiking door: prof. dr. Jaap van Marle, decaan faculteit Cultuurwetenschappen.

Gerd Gigerenzer Maakt wetenschap breed toegankelijk Gerd Gigerenzer (1947) is directeur van het Center for Adaptive Behavior and Cognition van het Max Planck Institute for Human Development in Berlijn. Eerder was hij (o.m.) hoogleraar Psychologie aan de Universiteit van Chicago en visiting professor aan de juridische faculteit van de Universiteit van Virginia. Hij heeft veel gepubliceerd over heuristieken: informele, intuïtieve en speculatieve oplossingstrategieën die mensen ontwikkelen om bepaalde problemen aan te pakken. Een intuïtief genomen beslissing blijkt vaak beter dan een besluit gebaseerd op alle beschikbare kennis. Gigerenzer trainde Amerikaanse rechters, Duitse artsen en topmanagers in besluitvorming en het omgaan met risico’s en onzekerheden. Zijn wetenschappelijke bijdragen liggen op uiteenlopende terreinen als statistiek, evolutionaire psychologie, heuristiek, ecologie, sociale intelligentie, economie, recht en gezondheid. Uitreiking door: prof. dr. René van Hezewijk, decaan faculteit Psychologie.

Brenda Gourley Engagement en persoonlijke missie voor velen in de wereld die willen leren Prof. dr. Brenda Gourley (1943) is Vice-Chancellor (president) van de Britse Open University (BOU) sinds 2002. Daarvoor was zij acht jaar Vice-Chancellor van de Universiteit van Natal, en daarmee de eerste vrouw op zo’n positie in Zuid-Afrika. Professor Gourley is registeraccountant. Al vele jaren is zij warm pleitbezorger van onderwijs als drijvende kracht in de kennissamenleving en als een essentieel instrument voor het aanpakken van ongelijkheid en het bewerkstelligen van sociale rechtvaardigheid, ook op wereldschaal. Zo valt haar persoonlijk engagement samen met de missie van de BOU. Zij heeft deze instelling een nieuw tijdperk binnengeloodst: met digitale leermaterialen, online leerdiensten en virtuele leeractiviteiten. Onlangs is zij in het Verenigd Koninkrijk uitgeroepen tot één van de meest inspirerende vrouwen in de Women in Public Life Awards. Uitreiking door: rector magnificus prof. dr. ir. Fred Mulder.


toen en n Boven van links naar rechts: Ronald Waasdorp, Clark Peeters, Marty van der Pas, Beneden van links naar rechts: Trees Wedekind, Kelly Meusen-Beekman, Ank Hamers.

Studenten kijken terug op hun studie Om terug te kijken op 25 jaar Open Universiteit schoof een groep studenten aan in studiecentrum Breda. Samen vertegenwoordigde dit goedlachse gezelschap bijna honderd jaar ervaring met de Open Universiteit. Al snel werden anekdotes uitgewisseld. Zowel studenten van het eerste uur als nieuwelingen konden zich goed vinden in de waarde van leven-lang-leren. ‘Al ziet mijn buurman dat soms anders als hij vraagt of ik nu nog altijd aan het studeren ben. Maar ik vraag hem toch ook niet of hij nog altijd voor die televisie zit?’

De Belg Clark Peeters begon in 1985 met Natuurwetenschappen en hoopt over een maand zijn studie af te ronden. Studeren doet deze docent op een middelbare school uit interesse. ‘Toevallig las ik tijdens een vakantie in de krant een kleine advertentie, waarin stond: ‘‘Open Universiteit, ook in Vlaanderen’’, meer was het niet.’ Afstandsonderwijs was een geschikte manier om zich te verdiepen in milieukunde. Hij weet nog goed dat in die beginperiode alleen enkele basismodules gereed waren. ‘Wij voelden ons pioniers.’

Nieuwe dingen leren Clark vervolgt: ‘In Vlaanderen konden we aanvankelijk zelfs geen reguliere tentamens afleggen. We waren dan ook blij toen tien jaar later eindelijk de computerlijntjes naar Antwerpen doorgetrokken waren, zodat sys-tentamens in de eigen regio mogelijk werden. Mij ging het trouwens om het verwerven van kennis, niet om het halen van tentamens. Dat laatste herkent Marty van der Pas, student sinds 1990. Ook hij wil nieuwe dingen leren. Het viel hem daarom tegen dat de eindscriptie voor Managementwetenschappen zolang duurde. Maar de mijlpaal werd gehaald en nu studeert hij Informatica. ‘Tja, studeren is mijn hobby en ik miste gewoon de spanning van de tentamens. En de regelmaat die je daardoor krijgt.’

Enorme vaart Trees Wedekind begon in 1993 met Rechten en studeerde na 12,5 jaar af. Nu houdt ze zich bij een farmaceutisch bedrijf bezig met het raakvlak tussen recht en reclame. ‘Deze baan bevalt goed. Als de overheid zegt dat we allemaal tot ons zeventigste moeten werken, vind ik dat prima. Dankzij de studie aan de Open Universiteit. Toen ik begon met studeren, had ik de zorg voor twee kinderen en deed


ik de boekhouding in het bedrijf van mijn man. Maar ik was het zat thuis alleen maar de Libelle te lezen. Wat kon me gebeuren als ik eens een module bestelde?’ Hoewel het begin vies tegenviel, kwam ze stap voor stap verder. Opeens had ze zoveel punten verzameld dat ze een eind kon plannen. ‘Toen dreigde het ‘‘masterverhaal’’ op me af te komen. Je moest afgestudeerd zijn voor 1 september 2007, anders had je geen ongedeelde opleiding meer. Dat zou mij niet gebeuren, want de titels bachelor en master spraken me niet aan. Meester in de rechten, dat paste beter bij mijn grijze haren. Ik ben daarom met een enorme vaart gaan studeren.’ Er was nog een grote verandering die haar studeren beïnvloedde. De voor haar perfecte boeken werden deels vervangen door elektronisch lesmateriaal dat nog in de kinderschoenen stond. Heel onwennig.

Contact tussen studenten Kelly Meusen-Beekman heeft net haar master Onderwijswetenschappen gehaald. Ze bewondert haar tafelgenoten die meer dan tien jaar studeren. Zelf vond ze vierenhalf jaar lang zat. ‘Bij mij is er niet zoveel veranderd tijdens de studie. Ik geloof dat de Open Universiteit het studentencontact probeert te stimuleren via deelname aan discussiegroepen, die soms verplicht is. Zelf vind ik het echter fijner als contact een vrije keuze blijft en geen voorwaarde wordt om studiepunten te halen. Ik heb vier kinderen, waarvan er drie geboren werden tijdens de studie. Als ik tijd had om te studeren wilde ik ook echt door. Afhankelijkheid die ontstond bij gezamenlijke opdrachten, leidde bij mij tot irritatie.’

Leren is het doel Voor Ank Hamers, die in 2001 met de opleiding Cultuurwetenschappen begon en lekker doorstudeert, is leven-lang-leren de kern van alles. ‘Het verrijkt me als persoon en mijn man heeft altijd

Tekst: Ingrid Frints Beeld: Peter Honig

Ook in Vlaanderen

een persoonlijke gids bij zich. Zo’n vier jaar geleden stond er in Modulair een artikel over successtudenten, studenten die heel snel klaar waren. Alsof mensen die langer studeren niet succesvol zijn in hun studie. Ik zou wat breder willen kijken. Het gaat erom steeds bij te leren en dat kan best in verschillende richtingen. Leren is het doel en niet een snel behaald diploma.’ Ronald Waasdorp, sinds 1984 student Managementwetenschappen, vindt studeren leuk én noodzakelijk. ‘Over vijftien jaar bestaan er weer honderden andere beroepen, waar we nu nog geen weet van hebben. We zullen wel moeten. Toen ik begon met studeren, werkte ik bij de marine, nu bij een ROC. Met mijn studie kom ik ergens en elke cursus is een extra ervaring.’

Vanaf het prille begin van de Open Universiteit worden studenten geregistreerd in een

Feestelijk verbonden

Studierichtingen

Afstandsonderwijs is geen afstandelijk onderwijs, er moet een band blijven tussen de organisatie en de student. Hoe? Dat verschilt per student. Clark: ‘Soms ben ik even door de ‘‘woestijn’’ gegaan en dan is het goed een ‘‘compagnon de route’’ te hebben.’ Kellly vult aan: ‘Ja, maar mijn band met de Open Universiteit zat vooral in het contact met docenten.’ Het lustrumjaar schept in ieder geval extra kansen om contact te leggen. Daar kijken deze studenten met nieuwsgierigheid naar uit. Ank weet te melden dat haar studentenvereniging op 12 december een speciale lustrumactiviteit organiseert voor alle Nederlandse en Vlaamse studenten Cultuurwetenschappen. Het zestal staat ervoor open om de verbinding met de universiteit dit jaar een feestelijk tintje te geven.

In het eerste jaar werden nog niet voor alle leerstofgebieden cursussen aangeboden, een

centraal administratiesysteem. Niet alleen feitelĳke gegevens zoals naam en adres worden hierin opgeslagen, maar ook de andere gegevens die aangekruist worden op de vragen van het inschrĳfformulier zoals over ‘studiemotivatie’. Na 25 jaar geeft dit een aardig beeld van de samenstelling van de studentengroep en de veranderingen door de jaren heen. Voor deze lustrumspecial dook Modulair in de cĳfers en viste er enkele wetenswaardigheden uit. Leeftĳd De studenten worden steeds jonger. In de beginjaren van de Open Universiteit vormden de 60-plussers een grote groep: in 35% in 1984. In de loop der jaren zakte dit van 22% in 1988 naar nog maar 4% in 2008. Studenten jonger dan 31 jaar waren tot 1996 amper aanwezig, maar maken in 2008 23% uit van de studentenpopulatie. M/V In 1984 was 67% van de studenten man. In de loop der jaren zĳn er steeds meer vrouwen aan de Open Universiteit gaan studeren: hun aandeel is in 2008 52%. Psychologie en cultuurwetenschappen zĳn vooral bĳ vrouwelĳke studenten in trek, informatica vooral bĳ mannen (84%).

breed aanbod kwam pas in 1985 op gang. Bĳ psychologie is er in 25 jaar een grote stĳging die ook de landelĳke tendens om psychologie te gaan studeren reflecteert. Vooropleiding In 2008 studeerden er 127 mensen aan de Open Universiteit met als hoogste afgesloten vooropleiding de basisschool, dat is meer dan in de jaren ‘80. Datzelfde geldt ook voor havo en vwo: in 1988 was havo of vwo de hoogste vooropleiding van krap 3% van de studenten, in 2008 was dit 9,5% respectievelĳk 10,7%. Bĳ Rechtswetenschappen hebben studenten gemiddeld de laagste vooropleiding. Motivatie

35

In de jaren ‘90 wordt de vraag naar het studiemotief

30

gemiddeld anders beantwoord dan in de jaren ervoor

20

of erna. Waar in die periode de nadruk ligt op het beter vervullen van de huidige functie of de kans op een andere baan verhogen, geeft 2008 meer het beeld

25 15 10 5 0

2008 1984

1984 1996 2008

van 1984. De intellectuele capaciteiten ontwikkelen staat dan weer op 1.

r6QVPWVQGJGDDGPTWKOOGPUGPQQKVKPIGUEJTGXGPIGUVCCP
r+PFGDGIKPLCTGPIGXGPDĎPCCNNGUVWFGPVGPCPVYQQTFQRFG PKGVXGTRNKEJVGXTCIGPQRJGVKPUEJTĎHHQTOWNKGT+PFGNQQRFGTLCTGPYQTFV men selectiever. De vraag naar de vooropleiding wordt meer beantwoord, maar bĳ de vraag naar werkend of niet werkend gaf in 1984 slechts 3% geen antwoord, in 2008 vulde 24% niets in.

5

Tekst: Miranda de Kort Frans Bogaert

r'T\ĎPPWUVWFGPVGPDG\KIOGVJWPOCUVGTUETKRVKGFKGKPXQQTJGVGGTUVUVQPFGPKPIGUEJTGXGPDĎFG1RGP7PKXGTUKVGKV

st

dentenverenigingen

Vieren in verenigd verband Het is nuttig en het is gezellig: samenscholen met medestudenten, alumni en docenten. Ervaringen uitwisselen, iets nieuws opsteken en het lustrum vieren. Dat, en nog veel meer, doen de actieve verenigingen NouW en Suster Bertken. ‘We gaan verder waar het onderwijs ophoudt.’ Onder de illustere naam Suster Bertken, een zuster die 57 jaar lang in een piepkleine cel haar leven aan God wijdde, is de studentenvereniging van Cultuurwetenschappen al zo’n vijftien jaar actief vanuit studiecentrum Utrecht. ‘Onze 185 leden kunnen jaarlijks talloze activiteiten meemaken,’ aldus voorzitter Paula Dix. ‘Lezingen, excursies, tentoonstellingen … Altijd verbonden aan een jaarthema, zoals nu de Hanzesteden (zie foto's). Studeren op afstand geeft soms het gevoel dat je erg in je eentje bezig bent. Dan is het prettig om studiegenoten en oud-studenten tegen te komen. Om samen dingen te doen die een aanvulling vormen op de studie, maar ook om eens te horen hoe anderen hun studie inrichten. Je hoort regelmatig: ‘‘Hoe vond jij die module?’’ Of: ‘‘Hoe heb jij dat aangepakt?’’ Studenten kunnen elkaar oppeppen. En we kunnen verder gaan waar de modules ophouden. De filosofieclub houdt vaak pittige discussies. Daar is bij afstandsonderwijs geen gelegenheid voor, maar het scherpt wel je geest.’ Dat Suster Bertken gebruikmaakt van het studiecentrum, werkt naar alle kanten positief. ‘We profiteren van elkaars enthousiasme. En leden ontmoeten daar ook niet-leden. Dat kan nooit kwaad.’

andere ervaring hebben. Zeker bij milieubeleid geldt dat er geen absolute waarheid bestaat, in tegenstelling tot iets als informatica. Uiteenlopende meningen zijn welkom. Die worden ook benut bij vormgeving van nieuwe cursussen.’

Kijk, een windmolen

Een tikje eigenwijs is NouW wel. Zo gaat de vereniging met het lustrum de boer op. ‘Een feestje voor eigen parochie wordt het niet, we moeten het juist hebben van nietparochianen,’ zegt Cock. ‘Daarom richten we ons op nog niet-studerende mensen, ambtenaren bijvoorbeeld. Die gaan samen met NouW-leden twee dagen op zoek naar duurzaamheidsdenken in lokaal overheidsbeleid.’ Op 13 juni voert de reis naar dierentuin Planckendael in het Vlaamse Mechelen. ‘De grootste aanwas van studenten komt nameMiddeleeuws Utrecht lijk uit Vlaanderen. En op 20 juni zoeken Het thema van het vijfde lustrum, een leven lang leren, leeft bewe Apeldoorn op. We willen méér dan een slist onder de leden, zegt Paula. ‘Nogal wat studenten Cultuurexcursie. We nodigen daarom mensen uit wetenschappen zijn al wat ouder, sommigen beginnen zelfs pas met minimaal hbo-denkniveau die verder na hun werk. De meeste hebben veel interesse in hedendaagse gaan dan: kijk, een windmolen. Om in 2020 ontwikkelingen naast de historie, daar blijf je altijd mee bezig.’ klimaatneutraal te zijn, heeft Apeldoorn Samen met de al even actieve verenigingen ValC-hof uit Nijmegen een wijk vol zonnepanelen gehangen. Is dat en Utile Dulci uit Den Bosch duikt Suster Bertken op 12 december genoeg voor die wijk? Hoe staat het met de in de Utrechtse middeleeuwen om de 25 jaar te vieren. Paula: ‘Na politieke support? Hoe enthousiasmeer je een lezing van middeleeuwenspecialist Herman Pleij gaan we het het College en de raadsleden? Dat soort dinmiddeleeuwse Utrecht wat beter leren kennen, want er is meer dan gen willen we weten.’ De dagen worden vergenoeg te zien dat uit die periode stamt.’ antwoord aangekleed met duurzame catering en vervoer in een elektrische bus. ‘Er is Gewoon de telefoon nog plaats,’ zegt Cock, ‘er kunnen nog vijf Sinds 1995 timmert faculteitsvereniging NouW aan de weg. De N en Modulair-lezers gratis mee naar Vlaanderen de W verwijzen naar Natuurwetenschappen, de op één na kleinste en nog tien naar Apeldoorn. Dan moeten ze faculteit die de Open Universiteit rijk is. Dat die vereniging meer zich wel direct aanmelden!’ dan 120 leden op de been krijgt, zegt wel iets. Voorzitter Cock van der Kaay snapt hoe dat komt: ‘Juist omdat de faculteit zo klein en Meer informatie over beide lustrumdagen: www.ou.nl > de universiteit > faculteiten > fijn is, zijn de lijnen bijzonder kort. Studenten, oud-studenten en natuurwetenschappen > NW-lustrumdagen. docenten weten elkaar goed te vinden zonder geautomatiseerd Je kunt je daar ook aanmelden. studentenvolgsysteem. Ze pakken gewoon de telefoon of zoeken Een overzicht van alle studentenverengingen, links elkaar op.’ Op de frequente NouW-dagen (middelste foto) wordt naar websites en gegevens over contactpersonen: veel uitgewisseld, ter leering ende vermaeck. Cock: ‘Vermaeck is www.ou.nl > studeren > studie-informatie > belangrijk voor ons, maar leering eigenlijk iets meer. Het leuke studentenverenigingen. bij de Open Universiteit is dat mensen buiten hun studie veel


Tekst: Ellen Segeren Beeld: Wilco Urgert

rector magnific

s

Beeld: Chris Peeters

Academische traditie bĳ jongste universiteit

Tekst: Frans Bogaert

Academische zittingen zoals bij de dies natalis hebben altijd extra cachet. In het lustrumjaar komt daar nog eens het verlenen van eredoctoraten bij, dit jaar in Nederland én Vlaanderen. Een bijzonder moment is altijd het plechtig binnentreden van de hoogleraren. Na drie tikken op de grond met de staf door de pedel, gaat iedereen staan en leidt de rector magnificus dit zogeheten cortège de zaal in. Rector bij de Open Universiteit Nederland is prof. dr. ir. Fred Mulder, hij vertelt er graag over.

De diverse tafels en het bureau van Mulder liggen vol met beleidsstukken, boeken en rapporten, opvallend geordend: hoge stapels afgemeten naast elkaar. Hier wordt de missie van de Open Universiteit gekoesterd door iemand die zich in 1983, nog vóór de officiële start, bij de nieuwe universiteit meldde. Mulder werd cursusteamleider informatica, in 1991 hoogleraar Informaticaonderwijs en in 1993 decaan. Sinds september 2000 zit hij in het College van bestuur, vanaf 2002 officieel als rector magnificus (de eerste rector magnificus van de instelling). Als ondergetekende, die wel eens een academische zitting bijwoont, opmerkt dat de toga met ambtsketen hem bijzonder goed staat, is de rector zelf de eerste om dat beminnelijk te relativeren: ‘Voor de dag met de vragen.’

Vijfde lustrum Dies natalis betekent letterlijk: dag van geboorte, in het geval van de universiteiten dus de dag van stichting. Voor de Open Universiteit was dat 26 september 1984. Daarmee is deze feitelijk nog jonge universiteit toe aan haar vijfde lustrum. En dat mag gevierd worden, niet te uitbundig overigens, want ook deze instelling moet het huishoudboekje op orde hebben. De datum ligt vast: vrijdag 25 september, in de historische bioscoop Royal - 1937, Frits Peutz - te Heerlen. Dan worden de eerste twee eredoctoraten (zie elders in deze Modulair; red.) uitgereikt. ‘Een eredoctoraat is voor mensen die zich wetenschappelijk of maatschappelijk bijzonder verdienstelijk hebben gemaakt,’ stelt Mulder, ‘bij voorkeur in de context van onderwijs en leren.’

Studenten ook welkom Allereerst echter zal Mulder de opening van de dies natalis verrichten, tijdens een duopresentatie met Theo Lutkie, lid van de Studentenraad. Studenten zijn overigens meer dan welkom. Mulder: ‘Het is een mooie gelegenheid om eens getuige te zijn van de academische ambiance met het voltallig cortège - pedel, rector magnificus, de eredoctoren en het corps van hoogleraren. Ik nodig hen hierbij van harte uit.’ Dan is er de lustrumdiesrede, die wordt uitgesproken door prof. dr. Frans Leijnse, universiteitshoogleraar Onderwijs en arbeidsmarkt, in het bijzonder leven-lang-leren. Zijn rede heeft als titel: Leven: Leren en laten Leren. De Open Universiteit vijfentwintig jaar vooruit.

De vormgeving van de lustrumdiesviering wordt afgestemd op de bioscoopentourage. Dat wil zeggen dat deze beeldrijk zal zijn in al zijn onderdelen, inclusief een intermezzo gekoppeld aan het uit te brengen lustrumboek, waarvoor prominente Nederlanders uit het maatschappelijk veld zijn benaderd. Overigens verheugt Mulder er zich op dat hij zijn collega-rectoren kan begroeten. ‘Want ook dat is academisch gebruik. Het over en weer bijwonen van elkaars lustrumvieringen.’

Ook in Vlaanderen academische lustrumviering Min of meer identiek aan het programma van de diesviering in september, vindt op 4 december 2009 voor het eerst in het bestaan van de Open Universiteit een academische lustrumviering plaats in Brussel. Ook daar zullen twee eredoctoraten worden uitgereikt. En ook dan zal de opening verricht worden door de rector en een (Vlaams) lid van de Studentenraad, Bert Verleysen. Met veel belangstelling ziet Mulder uit naar de diesredenaar in Brussel: prof. dr. Dirk van Damme, hoogleraar Onderwijskunde aan de Universiteit van Gent, en tot vorig jaar kabinetschef van vicepremier en onderwijsminister Frank Vandenbroucke. Van Damme is sinds mei 2008 hoofd van het Center for Educational Research and Innovation bij de OESO. ‘Dat is dus iemand met een bovennationale kijk’, aldus Mulder, ‘die in staat is om de aanpak van leven-lang-leren in Vlaanderen, maar ook in Nederland, goed te positioneren.’ Mulder ziet met plezier terug op een eerdere happening in Vlaanderen, namelijk de opening van het academisch jaar in september 2006, ook in Brussel. Die viel in goede aarde, zowel bij de Vlaamse overheid als bij de medewerkers van de Vlaamse studiecentra én de studenten. Spoedig daarna volgde een bezoek op collegeniveau. Voorzitter drs. Theo Bovens en de rector bezochten alle universiteiten in Vlaanderen. Mulder: ‘We werden erg goed ontvangen door de collega-rectoren en zien wederzijds goede mogelijkheden om in samenwerking meer in Vlaanderen te gaan ondernemen. De Vlaamse collega-rectoren worden overigens ook uitgenodigd voor de academische lustrumzitting in Brussel op 4 december.’ Tot slot benadrukt Mulder dat de Vlaamse studenten eveneens volop kunnen delen in de viering van het lustrum. ‘Want ook in Vlaanderen zijn we nu 25 jaar actief!’


lustr

mkalender

Dit is een overzicht van activiteiten in het lustrumjaar 2009. Meer informatie: www.ou.nl/lustrum2009.

Za 13 juni Lustrumdag Duurzaamheid In het ochtendprogramma lezingen en workshops rond het thema duurzaam milieubeleid. Na de lunch leiden medewerkers van de gemeente Apeldoorn de deelnemers rond langs duurzame projecten in de wijken Zuidbroek en Zevenhuizen. Locatie: stadhuis in Apeldoorn. Organisatie: faculteit Natuurwetenschappen en faculteitsvereniging NouW. Za 20 juni Lustrumdag Duurzaamheid Het ochtendprogramma begint met lezingen over duurzame aspecten van de dierentuin en met name de afvalwaterzuivering. Vervolgens worden in workshops verschillende casussen uitgewerkt. Na de lunch een excursie langs het afvalwaterzuiveringsproject van Planckendael. Locatie: dierentuin Planckendael in Mechelen (B). Organisatie: faculteit Natuurwetenschappen en faculteitsvereniging NouW. Wo 24 en do 25 juni Opening academisch jaar Onder het motto Non Stop Open zal collegevoorzitter Theo Bovens in dit lustrumjaar 25 maal het nieuwe academische jaar van een student openen. Binnen anderhalve dag komt hij langs alle Nederlandse en Vlaamse studiecentra voor persoonlijke ontmoetingen. Via Twitter en internet zal voortdurend verslag gedaan worden van de reis. Locatie: meerdere studiecentra en andere locaties in Nederland en Vlaanderen. Do 27 augustus Voorstelling Limburg Festival Internationaal straattheater op het plein tussen de gebouwen Locatie: campus Open Universiteit in Heerlen. Za 29 augustus Op zoek naar het W.C. de Groot-gevoel Een themadag over het werk van één van de belangrijkste architecten in Friesland rond 1900. Het programma start met een bezoek aan de tentoonstelling ‘Soms is geluk heel gewoon’ in het Fries Museum. Na de lunch volgt een verdiepende lezing en een wandeling met gids langs een aantal bouwwerken van W.C. de Groot. Locatie: Leeuwarden. Organisatie: studentenvereniging De Lijn Vrij 4 september Hoe zit het nu echt met Darwin? Na een rondleiding door het Universiteitsmuseum met bezoek aan de tentoonstelling Darwins wereld, volgen drie presentaties over respectievelijk Darwins wereld, familie en idee. Locatie: studiecentrum Groningen. Organisatie: studiecentrum Groningen Za 12 september Lustrumexcursie naar Emden Deze Noord-Duitse stad is historisch gezien heel interessant voor cultuurwetenschappers. Het was een thuisplaats voor de Watergeuzen en de eerste synode vond hier plaats. Emden heeft vele musea waar studenten dieper in de geschiedenis kunnen duiken. Organisatie: faculteit Cultuurwetenschappen. Vrij 25 september Dies natalis met uitreiking eredoctoraten Tijdens de viering van de 25ste dies natalis ontvangen Alexander Rinnooy Kan en Gerd Gigerenzer een eredoctoraat. Rector Fred Mulder opent de academische plechtigheid samen met Theo Lutkie van de Studentenraad.

De diesrede wordt uitgesproken door Frans Leijnse. Locatie: Royal Theater in Heerlen. Za 10 oktober Hoge en lage cultuur De landelijke dag Cultuurwetenschappen begint met een forumdiscussie tussen wetenschappers en recensenten over het thema hoge-lage cultuur. ’s Middags wordt in workshops de vraag behandeld hoe professionals uit de culturele wereld hiermee omgaan. Locatie: Erasmusgebouw Radbouduniversiteit Nijmegen. Organisatie: faculteit Cultuurwetenschappen. Vrij 6 november Lustrumfeest Onderwijswetenschappen De dag staat in het teken van de leer- of werkervaringen die studenten Onderwijswetenschappen tijdens het volgen van de masteropleiding hebben opgedaan. Ze presenteren hun ervaringen, projecten en geven workshops. Locatie: Efteling. Organisatie: Onderwijswetenschappen. Za 21 november Lustrumsymposium Forensic Intelligence Naast het inhoudelijk programma worden op deze dag aan de studenten ook nieuwe ontwikkelingen, cursussen en mensen van de faculteit Informatica gepresenteerd. Locatie: studiecentrum Amsterdam. Organisatie: faculteit Infor-matica en faculteitsvereniging TouW. Za 21 november Internationaal recht: een kwestie van grens overschrijden?! De jaarlijkse landelijke dag Rechtswetenschappen staat in het teken van internationaal recht. Locatie: Zalmhuis in Rotterdam. Organisatie: faculteit Rechtswetenschappen. Di 24 november Conferentie Onderzoek, onderwijs en beleid voor een leven lang leren Het doel van deze wetenschappelijke conferentie is het samenbrengen van onderzoek naar en de praktijk van een leven lang leren in Nederland. Locatie: Nijenrode. Organisatie: NELLL i.s.m. Vereniging voor Onderwijs Research en het vakblad Opleiding & Ontwikkeling. Vrij 4 december Academische lustrumviering in Vlaanderen Tijdens deze eerste academische zitting in Vlaanderen ontvangen Geert van Istendael en Brenda Gourley een eredoctoraat. Rector Fred Mulder opent de viering samen met Bert Verleysen van de Studentenraad. De diesrede wordt uitgesproken door Dirk van Damme. Locatie: Théatre du Vaudeville in Brussel (B) Za 12 december Symposium Utrecht in de middeleeuwen Het lustrumsymposium begint met een lezing door Herman Pleij. Na de lunch wordt een gevarieerd middagprogramma in de stad aangeboden. Locatie: Academiegebouw Utrecht. Organisatie: studentenverenigingen Utile Dulce, ValC-hof en Suster Bertken.

Modulair LUSTRUMSPECIAL 12 juni

5709233

8

dulair STUDENT ICDE FACULTEIT ONDERZOEK Grenzeloze bewondering voor studenten Haal uit tegenslag iets positiefs Conferentie zal uitwerking niet missen

Recommend Documents