m
dulair nummer 8
13 juli 2012
jaargang 27 w w w.ou.nl
Open Universiteit
student Foekje Pol:
‘Pas studie aan persoonlijke situatie aan’
bestuur
7
10
ranking
Voorzitter Sander van den Eijnden:
NSE-enquête:
‘Vrijheid niet voor iedereen goed’
‘Eerste plaats OU in NSE 2012’
13
o n d e r zo e k Bram Brouwer:
‘Doping in wielersport werkt niet’
14
c
inh
lofon
Modulair verschijnt zeswekelijks, telt 32 pagina’s, in een oplage van 31.000 exemplaren. Het blad wordt uitgegeven door de afdeling Voorlichting, Service en Informatie van de Open Universiteit (ISSN 0920-2560). Studenten en alumni krijgen het blad (gratis) bezorgd. Er is ook een digitale editie (inclusief archief): www.ou.nl/modulair
12
Redactie Interim-hoofdredactie: Frans Bogaert/Dominique Ubachs Eindredactie: Beppie van der Heijden/Frans Bogaert/ Dominique Ubachs
13
Overige bijdragen Walter Bazen, Nanda Boers, Paul Franck, Peter Nederlof, José Muijtjens, Yolanda Gerritsen, Romy Ewoldt, Lisette Meijrink, Coen Voogd, Heleen Koppejan-Luitze, Marion Timmermans, John Dohmen, Michiel van Oosterzee, Irma Quist-Tomey
Fotografie Peter Strelitski, Chris Peeters, Peter Honig, André van den Akker, Marcel van Hoorn, Jaap Spieker, Isabelle van Kollenburg
Open Universiteit
Onderzoek
‘Doping in de wielersport werkt niet’
Studietips
‘Door snellezen neemt je tekstbegrip toe
‘We moeten óók naar onderwijsmodellen met over en weer verplichtingen’
Advertenties Voor advertenties kunt u rechtstreeks contact opnemen met de hoofdredactie
2
Studenten geven OU mooi cijfer
Collegevoorzitter drs. Sander van den Eijnden:
Druk OBT, Den Haag Terrapress mat 80gr
‘Minder vrijblijvendheid past nu meer bij me’
Ranking
Bestuur
Grafische vormgeving Visuele communicatie en documentverwerking, Vivian Rompelberg Basisontwerp: Exit Communicatie, Wessem
Redactieadres Secretariaat: Nicolle Delnoy (045-5762645) of Romy Ewoldt (045-5762858) Postadres: Valkenburgerweg 177 Postbus 2960, 6401 DL Heerlen t 045-5762670 (hoofdredactie) f 045-5762766 e-mail:
[email protected] www.ou.nl/modulair
Terugblik op halfjaar zittingsperiode
De student Student onderwijswetenschappen Foekje Pol:
Redactionele bijdragen Marijke te Hennepe, Fred Meeuwsen, Paul Troost, Gijske Meijerink, Eva von Stockhausen, Ton Reijnaerts, Zweitze W. Hofman, Coen Voogd, Olga Teunis, Ellen Segeren
Redactieraad Modulair (en e-Modulair) worden redactioneel bewaakt binnen de uitgangspunten zoals geformuleerd door de Redactieraad. Leden: voorzitter Koos Baas, ing. (Informatica); drs. Nanda Boers (Psychologie); drs. Dick Disselkoen (Cultuurwetenschappen); drs. John Dohmen (Rechtswetenschappen); Peter Honig (studiecentra); dr. Marga Winnubst (CELSTEC); Frans Bogaert MA (Ondernemingsraad/ Studentenraad); drs. Max van Luik (Managementwetenschappen); Henny Schut (Marketing en communicatie); drs. Roel Hoekstra (Natuurwetenschappen).
Studentenraad
ud
Onderzoek
‘Ik wist niet dat ik bij de OU kon promoveren’
14 17 20
Maandelijks 4
Nieuws
14 o n d e r zo e k
19 s e r v i c e
5
co lu m n S t u u tj e
16 a c t i V i t e i t e n
22 o n d e r w i j s
6
e n da n n o g d e s t u d i e 17 s t u d i e t i p s
7 D e S t u d e n t
12 s t u d e n t e n r a a d
18 s ta r t e n s u p p o r t
co lu m n z w e i t z e
30 t e n ta m e n i n f o 31 AFGESTUDEERDE N
Open Universiteit Modulair 13 juli 2012
3
nie
ws
c
Het Centre for Learning Sciences and Technologies (CELSTEC) heeft een evaluatieonderzoek uitgevoerd naar een aantal leerarrangementen die de Stichting A+O Metalektro, het opleidingsfonds voor de sector Metalektro, als pilot heeft laten ontwikkelen. Op 20 juni 2012 zijn de resultaten en aanbevelingen overhandigd aan dr. Alexander Rinnooy Kan, voorzitter van de SER, en Dedan Schmidt, voorzitter van de Stichting A+O Metalektro. Dit gebeurde tijdens de sleutelconferentie Blended Learning die Metalektro samen met de Open Universiteit organiseerde in Zoetermeer ter gelegenheid van de presentatie van het rapport. Tijdens die sleutelconferentie werden verschillende varianten van ‘blended learning’ gepresenteerd. Rinnooy Kan ging samen met prominente vertegenwoordigers van werkgevers, vakbeweging en onderwijs in op het belang van ‘blended learning’ om een toppositie op de wereldranglijst te behouden. Dr. Marcel van der Klink en dr. Jo Boon (Open Universiteit) gaven een korte samenvatting van het evaluatieonderzoek. Daarna konden de deelnemers kiezen uit een reeks workshops, waaronder een workshop over OpenU door drs. Wilfred Rubens.
Op de foto vlnr: Wim Didderen, Peter Sloep, Jo Boon, Slavi Stoyanov en Marcel van der Klink (allen Open Universiteit)
Scholieren die vis eten, presteren beter op school Nederlandse scholieren die regelmatig vis eten, hebben betere schoolresultaten. Nu eet nog geen zeven procent van de Nederlandse jongeren de aanbevolen hoeveelheid; twee keer vis per week. Dat blijkt uit het eerste brede onderzoek naar het verband tussen de consumptie van vis en de schoolprestaties bij gezonde scholieren. Dr. Renate de Groot (op foto), onderzoekster bij het Centre for Learning Sciences and Technologies, presenteerde de onderzoeksresultaten tijdens het tiende congres van de International Society for the Study of Fatty Acids and Lipids (ISSFAL) in Vancouver.
Er is nog nooit een breed onderzoek gedaan naar de relatie tussen visconsumptie en schoolprestaties van gezonde kinderen. Het onderzoek vond plaats onder zevenhonderd Nederlandse middelbare scholieren (havo en vwo) in de leeftijd van 12 tot 18 jaar. De scholieren moesten in de klas een woordenschattoets afleggen en de ouders vulden een vragenlijst in over de visconsumptie. Als graadmeter voor de schoolresultaten werden de eindcijfers in de kernvakken wiskunde, Nederlands en Engels genomen. Jongeren die visolie-supplementen slikten, werden buiten de studie gehouden. Het onderzoek toont aan dat een hogere visconsumptie samengaat met een betere woordenschat en hogere cijfers.
Open Universiteit Extra Het pilotprogramma Open Universiteit Extra (OUX) start op 1 september 2012. Daarmee wil de Open Universiteit studenten de mogelijkheid bieden onder begeleiding van een tutor een pakket van vier modulen te bestuderen en met succes af te sluiten. Studeren gebeurt weliswaar individueel, maar wel volgens een vaste planning en met een vaste groep, (online)voortgangsbijeenkomsten en extra begeleiding. Elke faculteit biedt een pakket aan dat aansluit op het startpakket. Het is nodig vóór aanvang dit startpakket te hebben afgerond. De faculteiten Cultuurwetenschappen, Natuurwetenschappen en Onderwijswetenschappen bieden OUX
4
Open Universiteit Modulair 13 juli 2012
Zorgacademie Parkstad Limburg beste innovatieve project in Europa De Zorgacademie Parkstad Limburg, waarin de Open Universiteit participeert, is tijdens de DART-conferentie in Finland uitgeroepen tot beste innovatieve project in Europa. In het project DART (Declining, Ageing and Regional Transformation) werken die Europese regio’s samen waar het aantal inwoners snel daalt. De Zorgacademie Parkstad Limburg is een samenwerking van de onderwijsinstellingen Arcus College, Hogeschool Zuyd en Open Universiteit, en de zorginstellingen Atrium MC, Mondriaan en Sevagram met als doel het personeelstekort in de zorg op te vangen. Door innovaties in zorgopleidingen te combineren met vernieuwingen in de zorg moet er meer en beter opgeleid personeel komen.
Webinar wetenschappelijk publiceren Prof. dr. Paul Kirschner heeft verschillende keren een seminar gegeven voor onderzoekers over wetenschappelijk publiceren. Van dat seminar is een tweedelig webinar gemaakt. Die webinar en de presentatie zijn nu online beschikbaar voor alle geïnteresseerden. Het seminar Wetenschappelijk schrijven is gebaseerd op zijn eigen activiteiten als publicerend wetenschapper, maar ook op zijn ervaring als redacteur van wetenschappelijke publicaties. Hij heeft de seminar al meerdere malen gegeven voor onderzoekers van de Open Universiteit, en bijvoorbeeld ook voor onderzoekers van de University of Oulu. Ga naar www.ou.nl > Nieuws en agenda > Nieuwsbericht 29 mei 2012.
De beste?
Studenten
CELSTEC overhandigt rapport Blended learning aan Rinnooy Kan
ook aan in de masteropleiding en hiervoor gelden uiteraard andere voorkenniseisen. Aanmelden voor een intakegesprek kan tot 10 augustus. In dit gesprek komen aan de orde: motivatie, studiehistorie en wederzijdse verwachtingen van deelname aan OUX. Kijk voor meer informatie over de samenstelling van de pakketten, de voorkenniseisen en de jaarroosters op www.ou.nl/oux.
lumn
Als ik op de website van de Open Universiteit klik, komt het prominent in beeld ‘Beste WO-Master-aanbieder van Nederland’ volgens de Keuzegids Masters 2012. Heel erg mooi. Maar er fluistert een duiveltje in mijn oor: ‘Jammer dat maar weinig OU-studenten zo ver komen’. Zou de beste universiteit ook niet de universiteit zijn met de meeste uitvallers? En verdien je dan nog het predicaat ‘de beste universiteit’? Ik heb niet de precieze cijfers maar heel veel studenten vallen al bij het eerste vak af, zoals bij Inleiding in de Psychologie en Inleiding in de Rechtswetenschappen. Die komen nooit toe aan de beste Bachelor van Nederland of de beste Master van Nederland. Het duiveltje fluistert zelfs verder: ‘Misschien is dat precies de reden voor de goede cijfers voor de OU’. In feite worden studenten heel sterk uitgeselecteerd net voorbij de poort. In tegenstelling tot de gewone universiteit zullen bij de OU alleen studenten die het eerste vak overleven doorstuderen. Zo houd je razendsnel alleen tevreden studenten over, anders studeren ze niet door. Dan krijg je vanzelf goede cijfers. Tenzij onderzoekers ook mensen in het onderzoek meegenomen hebben die nooit zijn toegekomen aan tentamen doen of drie keer gezakt zijn voor het eerste tentamen, maar dat denk ik niet. In Modulair lees ik dat de OU wel wat wil doen aan de studie-uitval: er wordt gestart met een pilot Open Universiteit Extra (OUX). Dit is een meer gestructureerde manier van studeren met als kernaspecten minder vrijblijvendheid en meer binding en betrokkenheid, zowel vanuit de faculteiten als vanuit de student. Als ik het goed begrepen heb, worden nieuwe studenten ingedeeld in groepen, krijgen een tutor, een studieschema, een aantal bijeenkomsten en vaste tentamendata. Ik weet niet of ik dat fijn zou vinden. De OU staat juist voor het onafhankelijk van tijd en plaats kunnen studeren. Aan de andere kant heb je wel een mooie stok achter de deur en kan het fijn zijn om in een groepje ervaringen uit te wisselen. Ik zou zelf meer zien in begeleiding door een ervaren student uit dezelfde woonplaats. Die kan de nieuwe student even op weg helpen door te laten zien hoe hij of zij het aanpakt (aanzienlijk grondiger dan de meeste nieuwe studenten denken. Die hopen met even doorlezen een tentamen te kunnen halen. Helaas …). En als er moeilijkheden zijn dan kan de nieuwe student even contact opnemen. Als het de gevorderde student ook nog een paar studiepunten oplevert, dan is het een win-winsituatie voor iedereen. Het zou immers fijn zijn als aan de beste universiteit ook veel studenten afstuderen ... Stuutje
Open Universiteit Modulair 13 juli 2012
5
en dan (nog) de st
die
de st
dent
‘Ik plan meerdere modulen tegelijk’ Iedereen heeft het tegenwoordig maar druk. Dat geldt eens te meer voor studenten van de Open Universiteit. Ze hebben een (veeleisende) baan, zijn partner, ouder, familie, maatschappelijk actief of sporten. En dan nog eens de studie. Hoe inventief kun je zijn? Katinka Magusin studeert Cultuurwetenschappen. ‘Voor het eerste tentamen zakte ik meteen.’ Tekst: Coen Voogd
Foekje Pol studeert Onderwijswetenschappen en hoort bij de eerste lichting die gaat deelnemen aan
Belangrijkste bezigheden overdag? ‘Ik werk parttime bij de GG&GD in Utrecht als ambtelijk secretaris van de Ondernemingsraad. Ik ondersteun de hele OR in al zijn activiteiten. Dat varieert van het opstellen van agenda’s en het maken van verslagen tot het schrijven van adviezen en instemmingen en het adviseren in het kader van de Wet op de Ondernemingsraden(WOR). En in deze tijd van bezuinigingen en reorganisaties is er voldoende werk aan de winkel. Daarnaast heb ik een gezin met drie puberende jongens. Kleine kinderen kleine zorgen, grote kinderen grote(re) zorgen ... Op zaterdag sta ik vaak op het voetbalveld om mijn jongste zoon aan te moedigen. Zelf sport ik ook tweemaal per week. En als er dan nog tijd over is, wandelen mijn man en ik graag of gaan we naar de bioscoop. Maar studeren is en blijft een grote hobby waar ik veel tijd voor vrij maak.’ Studeer bij de Open Universiteit sinds … ‘In 2007 ben ik heel voorzichtig begonnen met de studie Cultuurwetenschappen. Ik heb altijd al Geschiedenis willen studeren. Maar omdat ik niet de juiste vooropleiding had was dat uitgesloten. De studie Cultuurwetenschappen aan de OU was daarom een welkome uitkomst. Bovendien kun je hier studeren in je eigen tempo. Het was wel allemaal nieuw voor mij. Voor het eerste tentamen zakte ik meteen! Daarna gelukkig niet meer.’
‘Ik ben trots dat ik bij de OU studeer’ Nog te gaan? ‘Zojuist heb ik mijn 25ste module afgerond. Nu plan ik meerdere modulen tegelijk. Dat gaat sneller. Sinds vorig jaar zit ik op zes modulen per jaar. Dus reken maar uit, ik schat nog zo’n 3 jaar, inclusief de scriptie. Maar dan moet er niet teveel tussen komen. Ik merk wel dat hoe verder ik in de studie kom, des te pittiger ik sommige onderdelen vind.’
6
Open Universiteit Modulair 13 juli 2012
Andere bezigheden waarvoor de studie moest wijken? ‘Voor vakantie. Soms neem ik wel studieboeken mee, maar die blijven eigenlijk altijd ongeopend in de koffer liggen. Maar verder wijkt de studie niet voor zoveel. Als ik sociale activiteiten heb dan probeer ik het zo te plannen dat ik de week erna meer tijd uittrek voor de studie. Ook als ik eens extra moet werken probeer ik weer op andere dagen te studeren. Dat lukt tot nu toe vrij aardig. De dagen waarop ik niet werk, probeer ik wel zoveel mogelijk te beschouwen als vaste studiedagen. Zo is mooi alles in balans. En ik blijf me een uitspraak herinneren van een medestudente die zei dat we tenslotte geen bloemschikcursus volgen ... Dus daar mag ook af en toe wel iets voor wijken.’ Welke rubriek in Modulair leest u altijd? ‘De rubriek ‘en dan (nog) de studie’ eigenlijk altijd en het hoofdartikel. Dat gaat namelijk over medestudenten en dat interesseert met het meeste. Hoe doen zij het en hoe pakken zij bepaalde zaken op. Een OU-studie is en blijft toch redelijk eenzaam. Dat heeft zeker zijn voordelen (ik zou niet anders willen) maar ook nadelen. Verder lees ik de informatie over mijn eigen studierichting en ik lees graag op welke onderwerpen de studenten zijn afgestudeerd. Misschien kom ik ook ooit nog eens in dat rijtje te staan!’
Open Universiteit Extra. Ze krijgt daardoor te maken met duidelijke afspraken, strenge deadlines en vaste tentamendata. Meer structuur dus. En minder vrijheid. ‘In de eerste fase van mijn studie kwam de vrijheid die de Open Universiteit biedt me uitstekend van pas. Maar nu past wat minder vrijblijvendheid meer bij me.’
’Pas je studie aan je persoonlijke omstandigheden aan’
Wat moet de OU vooral doen? ‘De OU moet zo doorgaan als nu. Het contact met de begeleiders van de modulen vind ik laagdrempelig. Ze reageren altijd snel en zijn opbouwend in hun kritiek. In het verleden is er discussie geweest, meen ik, dat het discussieforum bij de modulen zou worden afgeschaft. Ik heb daar echter veel aan. Als ik bezig ben met een bepaalde module, raadpleeg ik altijd eerst het discussieforum. Dan weet je vaak ook hoe de vlag erbij hangt. Wat ik wel iets meer zou willen, zijn themamiddagen of -avonden in het kader van een module. Onlangs heb ik de interessante module Middeleeuwen afgerond. De begeleider weet daar zoveel van af en het zou leuk zijn als we een college hierover hadden gehad. Dan hoor je vaak nieuwe dingen en gaat de studiestof meer leven.’ Binding met de Open Universiteit? ‘Regelmatig kom ik naar het studiecentrum in Utrecht voor studiebijeenkomsten. En ik ben er eigenlijk wel trots op dat ik studeer bij de OU. Dat is mijn club om het zo maar te zeggen!’
Open Universiteit Modulair 13 juli 2012
7
de st
dent Omdat hun oudste zoon naar de middelbare school moest, keerden ze na zeven jaar met z’n zessen naar Nederland terug. Haar man zei toen: ‘Nou ben jij aan de beurt om te studeren of te werken, wat wil je gaan doen?’ Foekje startte aan de Hogeschool Inholland in Haarlem met de driejarige inservice-opleiding Radiodiagnostisch Laborant. ‘Een studie die technisch is’, zegt Foekje, ‘maar het werk brengt je ook in contact met mensen en dat wil ik graag.’
De trein als studieplek
‘Er is geen pasklaar recept voor hoe je moet studeren, het is goed om op z’n tijd te kijken hoe je bezig bent’
Tekst: Paul Troost Beeld: Peter Strelitski
Wat voor Foekje Pol (48) in 2006 begon met een korte bijscholing van één module, lijkt uiteindelijk op een masterdiploma Onderwijswetenschappen uit te lopen. De acht tentamens van het schakelprogramma, Onderwijskunde kent geen bachelorstudie, en de inleidende module van de masteropleiding zitten er inmiddels op. Nu nog acht modules en een scriptie. Optimistisch als ze is, vermeldt ze in haar verkort curriculum vitae dat ze in 2015 afstudeert. Deo volente zal ze daar ook wel in slagen. Want ze is een sprekend voorbeeld van permanente educatie, net als haar echtgenoot, die verpleegkundige en socioloog is en binnenkort als theoloog afstudeert.
Ook in Nepal aan de studie Er valt niet aan te ontkomen dat er in huize Pol in Hasselt (bij Zwolle) gestudeerd wordt. Een forse boekenkast met onder andere werken over ethiek bedekt grotendeels een muur van de woonkamer. Al is er altijd wel iemand met een studie bezig, een zoon studeert in Wageningen, de andere in Groningen, het zijn beslist niet alleen academische kwesties en de eigen carrière die het gezin interesseren. Na een baan in de logopedie wilde Foekje begin jaren negentig samen met haar man weleens wat anders. Ze vertrokken met hun twee zonen van twee en vier via een christelijke uitzendorganisatie naar Nepal. ‘We wilden gewoon weg naar
8
Open Universiteit Modulair 13 juli 2012
een land waar ze onze kennis goed zouden kunnen gebruiken. Mijn man Klaasjan was hier psychiatrisch verpleegkundige en in ons welvarende land is zo’n professional gemakkelijk te vervangen. In Nepal is dat even anders, want daar is zo goed als geen psychiatrische zorg, terwijl de problematiek er groot is.’
Terug naar Nederland Nadat ze in Nepal de taal en cultuur van het land hadden geleerd, leerde haar man gezondheidspostmedewerkers en sjamanen de basisvaardigheden van de psychiatrische zorg. Foekje werkte er in het onderwijs en was ook veel bij de kinderen. Geen overbodige luxe, want in Nepal adopteerden ze een kindje van twintig maanden en een pasgeboren baby die ze zelf de borst gaf. ‘Die adopties beschouw ik als een voorrecht.’
Voor een wereldburger van begin veertig die van aanpakken weet, was de opleiding Radiodiagnostisch Laborant nogal hiërarchisch. ‘Ik werd als een leerlingetje benaderd, terwijl ik als logopediste zelf stagiaires heb begeleid.’ Toch maakte ze de studie af en kreeg zelfs de kans les te geven aan de opleiding Radiodiagnostisch Laborant van de Amstel Academie. Foekje pakte die kans en tegelijk deed ze de docentenopleiding aan het Hoger GezondheidsZorg Onderwijs (HGZO). Door die opleiding kwam de Open Universiteit in beeld. ‘De HGZO verwachtte van me dat ik honderdtwintig extra studiepunten zelf zou invullen, bijvoorbeeld door naar symposia te gaan’, vertelt Foekje. ‘Aan die punten ben ik gekomen door bij de Open Universiteit een module Statistiek te doen.’ Voor haar werk las ze veel vakliteratuur, maar ze begreep er niet altijd het fijne van. ‘Door die module begrijp ik nu bijvoorbeeld wat de maat van waarschijnlijkheid, de zogenoemde p-waarde, betekent.’ Foekje kreeg de smaak te pakken en regelmatig kocht ze een module die bij haar werk paste. Omdat ze de gewoonte heeft op z’n tijd kritisch naar haar leven te kijken, concludeerde Foekje dat ze op een ontspannen manier twee modules per jaar kon halen. ‘Naast mijn werk en privéleven kon ik dat tempo lekker behappen.’ De eerste modules bestudeerde ze in de trein, op weg van Hasselt naar haar werk in Amsterdam. Foekje: ‘Met concentreren heb ik geen enkele moeite, ik kan me overal van mijn omgeving afsluiten. En die vaste studiemomenten zorgden voor structuur en een mooi studietempo.’
‘Vroeger had ik mijn vaste studieuren in de trein, maar toen het reizen stopte, moest ik opnieuw een structuur zoeken die bij mijn omstandigheden past’
Na die onverwachte dip is de studie met twee modules per jaar weer op gang gekomen. Het schakelprogramma voor Onderwijswetenschappen is afgerond en ze is een van de eerste studenten die zal deelnemen aan het nieuwe programma Open Universiteit Extra. Dat wordt per 1 september aangeboden door de faculteiten en het CELSTEC Education and Training Institute. Studenten die zich inschrijven, volgen een gestructureerd programma met dezelfde modules, afgesproken feedbackmomenten, bindende deadlines, vaste tentamendata en meer begeleiding. Als een student zich niet aan de afspraken houdt, neemt de begeleider contact op. De Open Universiteit wil daarmee studenten tegemoetkomen die meer binding zoeken. Als Foekje gedisciplineerd deelneemt aan Open Universiteit Extra, dan haalt ze komende twee jaar elk jaar vier modules. ‘Ik begin nu zelfs aan afstuderen te denken.’
Structuur en strenge deadlines Foekje kijkt uit naar Open Universiteit Extra, want het geeft haar studie een forse stimulans en ze kan het goed combineren met haar werk en de zorg thuis. ‘Vroeger had ik mijn vaste studie-uren in de trein, maar toen het reizen stopte, moest ik opnieuw een structuur zoeken die bij mijn omstandigheden past. Die heb ik gevonden door elke maandag op de flat van mijn broer in Kampen te gaan studeren. Mijn gehandicapte adoptiekind breng ik dan naar het dagverblijf.’ Die dochter wilde Foekje van school halen en thuis zelf les gaan geven. Want de manier waarop dat in het speciaal onderwijs gebeurt, bevalt haar absoluut niet. ‘Ik vermeldde dat bij de motivatie die ik voor de module Visies op onderwijswetenschappen op papier moest zetten.’ Haar mentor van de Open Universiteit, drs. Birgitte De Craene, reageerde direct en adviseerde Foekje daarover nog eens goed na te denken. Een tijdsintensieve bezigheid als je kind privé lesgeven kon haar deelname aan het strenge programma van Open Universiteit Extra weleens belemmeren, waarschuwde Brigitte. ‘Een geweldige reactie die me aan het denken zette’, aldus Foekje, ‘ook over mijn plannen om mijn dochter van school te halen. Misschien kan ik proberen voor haar een stagiaire te regelen die extra begeleiding geeft, of moet ik een andere school zoeken.’ Op 8 september start Open Universiteit Extra met een bijeenkomst in studiecentrum Eindhoven. Foekje: ‘Vervelend die datum, want dan is het Open Monumentendag en moet ik eigenlijk als vrijwillig molenaar op de molen hier in Hasselt zijn.’ Het molenaarschap, waarvoor ze ook een opleiding volgt, koestert ze als een belangrijke hobby. ‘Ben ik op de molen, dan vergeet ik de tijd.’
Studiedip door ziekte Haar plan om gestadig met twee modules per jaar door te werken, werd doorkruist omdat haar man door reuma arbeidsongeschikt werd. De impact daarvan op het gezin en haar opleiding was groot. Een jaar lang lag haar studie stil. Door haar werk in Amsterdam was haar man Klaasjan gewend een groot deel van het huishouden te doen. ‘Gekookt had ik bijvoorbeeld in geen jaren. Nu is dat mijn dagelijkse straf’, zegt Foekje lachend. ‘Klusjes in huis doe ik tegenwoordig ook, want dat kan hij niet meer.’ Daarbij komt ook de intensieve zorg voor hun nu veertienjarige dochter uit Nepal die meervoudig gehandicapt is. Haar baan in Amsterdam heeft ze intussen opgezegd, omdat reizen een beetje te veel energie kostte. In de omgeving van Hasselt heeft ze als freelancer verschillende opdrachtgevers, onder andere een ROC waarvoor ze studiehandleidingen schrijft en toetsen voor medische vakken maakt.
Naam: Foekje Pol-Roorda Leeftijd: 48 jaar Burgerlijke staat: gehuwd Woonplaats: Hasselt Vooropleidingen: Havo, Logopedie, Radiodiagnostisch Laborant, docentenopleiding Hoger GezondheidsZorg Onderwijs Beroepen: docent, stage-adviseur, freelance tekstschrijver Begonnen: 2006 Afgerond: 2015 Bezig met: Master Onderwijswetenschappen Studiecentrum: Zwolle
Open Universiteit Modulair 13 juli 2012
9
CvB-voorzitter Sander van den Eijnden
‘De enorme vrijheid van ons model, is niet voor iedereen goed’ De nieuwe Collegevoorzitter van de Open Universiteit schuwt de confrontatie niet en legt de kansen en problemen onverbloemd op tafel. Zelf noemt Sander van den Eijnden (53) zich betrokken, duidelijk en ervaren. Maar óók ambitieus, hij wil wat bereiken met de organisatie waarvoor hij werkt. En altijd voor ogen houden: ‘We zijn er voor de studenten en niet omgekeerd’.
‘Ik ben opgegroeid in een gezin waarin onderwijs en leren belangrijk waren, heb pedagogiek in Groningen gestudeerd en bijna altijd rond het onderwijs gewerkt’, vertelt Sander van den Eijnden. Eerst als beleidsmedewerker bij de Universiteit Leiden, daarna in verschillende functies bij het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, en de afgelopen zeven jaar als algemeen directeur van Nuffic. Zijn eerste kennismaking met de OU dateert uit zijn studententijd. ‘Oud-minister van Onderwijs Jos van Kemenade was toen bijzonder hoogleraar in Groningen. Hij gaf ons college over de OU. Ik herinner me nog dat we de beleidsnota ‘Open universiteit in Nederland’ moesten bestuderen. De OU was een heel nieuw concept. Het idee dat je vanaf nul een onderwijsinstelling kon bedenken en ook maken, fascineerde mij enorm.’
voor jongeren. De prestatiebeurs en de langstudeerboete zorgt voor druk. Je ziet dat jonge mensen na hun middelbare school steeds vaker het studeren uitstellen Ze nemen een baantje of gaan voor een jaar naar Australië. Dat is tijd die op dit moment niet aan onderwijs besteed kan worden. Maar met ons open hoger afstandsonderwijs kan dat wél!’ Heeft u nog andere eyeopeners? ‘Ik verwacht dat ook aan universiteiten de master in toenemende mate duaal gevolgd gaat worden. Met een bachelordiploma in de sector werken en daarnaast in deeltijd de master doen. Dat wordt voor steeds meer mensen een interessante optie.’
We moeten ook goed nadenken over ons kwalitatief hoogwaardig
De OU wil haar eigenheid niet verloochenen, maar moet aan de
onderwijsonderzoek. Allerlei partijen in de samenleving profiteren ervan, maar wijzelf eigenlijk te weinig. Ons onderzoek is niet goed genoeg met ons onderwijs verbonden. Voor jongeren, werkenden, maar óók voor bedrijven en brancheverenigingen zouden we dan nog veel meer dingen kunnen ontwikkelen, als tot dusver.’
andere kant gewoon meedoen met de andere universiteiten als het gaat om prestatieafspraken ... ‘Daar zit inderdaad een spanningsveld. Van alleen goede bedoelingen of getoonde inzet hangt onze toekomst niet af. Wél van concrete prestaties. Ook voor ons zijn onderwijskwaliteit, studie-
De OU doordenkt momenteel haar onderwijsconcept ... Als u een foto maakt van de OU wat ziet u dan? ‘Een mooie instelling. De OU wordt door haar studenten hoog gewaardeerd, dat blijkt ook uit de Nationale studentenenquête. En in de Keuzegids, daar staan wij al jaren op 1 als de beste deeltijduniversiteit van Nederland. We hebben dus klaarblijkelijk een onderwijsaanbod dat erg goed past bij onze studenten. Dat is het goede nieuws. Het slechte nieuws is dat onze studentenaantallen teruglopen. Weliswaar in kleine stapjes en niet zo dramatisch als bij de andere universiteiten waar de afgelopen jaren de instroom voor het deeltijdonderwijs gehalveerd is, maar toch!’
‘Het modulaire zelfstudiemodel is voor veel van onze studenten ideaal. Maar ik denk dat we naast dit model dat we hebben en willen houden, óók naar onderwijsmodellen moeten met over en weer meer verplichtingen. Modellen met een aantal vaste instapmomenten. Met meer ontmoeting, meer begeleiding, meer structuur en alles wat erbij hoort. We zien dat bij de begeleide variant die we van bepaalde opleidingen aanbieden het rendement veel hoger ligt. Dus die enorme vrijheid die in ons onderwijsmodel zit, werkt niet voor iedereen. Als je praat met professionals die willen bijscholen of jongeren,
Hoe valt dit te verklaren? ‘Bijvoorbeeld omdat onze oorspronkelijke doelgroep steeds kleiner wordt. Nu de helft van de jongeren hoger onderwijs volgt, is het logisch dat het aantal tweedekansers steeds kleiner wordt. Dus moet je de doelstellingen uitdiepen, toespitsen en duidelijker neer zetten. Anders boet je op een bepaald moment aan maatschappelijke relevantie in. De wereld is anders dan dertig jaar geleden dus wij moeten mee veranderen. Onze studenten zijn heel tevreden over ons onderwijs, onze cursussen. Maar dat goede onderwijs met de mogelijkheden die het biedt, moet ook voor anderen zichtbaar zijn. We slagen er onvoldoende in om onze mogelijkheden over het voetlicht te brengen.’ Zoals? ‘Dat je bij ons kunt studeren zonder dat je je daar per se voltijds
zeggen veel mensen behoefte te hebben aan meer interactie. Ze willen samen over opdrachten praten, in een groep werken, begeleiding krijgen. Daar moeten we als OU over nadenken. Hoe kunnen we dit bieden?’ U denkt dat er meer vraag is naar open hoger onderwijs dan waar de OU nu in voorziet? ’Ja! We zijn nog teveel de universiteit voor of een wo-bachelor en master of losse modules. Maar veel mensen willen iets er tussen in. We werken er hard aan. Je merkt dat korte opleidingen als certified professional programs nadrukkelijk in een behoefte voorzien. Als universiteit kunnen we nooit een maatwerkorganisatie worden. Maar we kunnen wel ons aanbod flexibiliseren en zo goed mogelijk inrichten op wat mensen vragen.
De OU wordt interessanter voor studenten en bedrijven, maar óók voor de traditionele universiteiten ... ‘Ja! Wat je bijvoorbeeld ziet is dat voor veel universiteiten de deeltijdopleidingen écht te klein worden om in de lucht te kunnen houden. Terwijl ze dat wél willen. Als wij als OU daar nu bepaalde onderdelen van gaan verzorgen, kunnen zij zich op de onderscheidende vakken concentreren. Dat geeft dan variëteit terwijl door het samenwerkingsverband het deeltijdonderwijs kan blijven bestaan.’ De OU mag als enige Nederlandse universiteit niet alleen wetenschappelijk onderwijs, maar óók hoger beroepsonderwijs aanbieden. Gaat de OU ook nieuwe eigen hbo-opleidingen in de markt zetten? ‘We hebben samen met een aantal hogescholen twee hbobacheloropleidingen ontwikkeld en bieden die ook samen aan. We zijn heel enthousiast over die samenwerking en willen daarin ook graag doorgaan. Maar we hebben niet de ambitie om zelf de licentiehouder, de eigenaar, te zijn van hbo-opleidingen. In Nederland zijn er in het hoger onderwijs nu eenmaal twee ‘‘smaken’’: universiteit en hogeschool. En de OU is een universiteit!’
succes of onderzoeksresultaten belangrijk. En laten we vooral onze studenten niet vergeten, die moeten absoluut tevreden zijn met hoe wij ons werk doen. Hetzelfde geldt voor de verantwoordelijken in Den Haag.’ Moet de politiek nog overtuigd worden dat met bezuinigen op hoger onderwijs, je de poten onder je stoel wegzaagt? ’Het zou beter zijn als onze samenleving meer geld in onderwijs en onderzoek zou investeren. Maar dat beslist de politiek, daar ga ik niet over. Het enige wat ik kan zeggen is dat we met deze staatssecretaris een eenvoudige afspraak hebben. In de kern komt die er op neer dat onze overheidssubsidie niet verandert totdat voor het deeltijdonderwijs de vraagfinanciering wordt ingevoerd. Het kabinet wil in 2017 voor het deeltijdonderwijs niet meer de hogescholen en universiteiten bekostigen, maar studenten voor sommige opleidingen vouchers geven. Tot die tijd gaan we uit van de budgetten zoals die bestaan. Dat lijkt mij een goede afspraak, omdat je het perspectief hebt van een aantal jaren, waarin je kunt werken aan vernieuwing en verbetering. In het Catshuis- noch het Lenteakkoord zie ik andere schokkende dingen. Ik denk dat het besef er is dat hoger onderwijs een activiteit is waarin je – zeker in een kenniseconomie als de onze - moet blijven investeren.’
De OU wil een publiek bekostigde universiteit blijven, waarom? ‘Zolang er een publiek bekostigd hoger onderwijsbestel is in Nederland, willen we daar deel van uitmaken. Anders sta je erbuiten en dan kunnen we al onze ambities inzake samenwerking en verbinding met andere universiteiten vergeten.’
Tekst: Ton Reijnaerts Foto: Marcel van Hoorn
aan hoeft te verbinden. Dat is in toenemende mate ook interessant
10
Open Universiteit Modulair 13 juli 2012
Open Universiteit Modulair 13 juli 2012
11
st
dentenbelangen
Tekst: Olga Teunis
Universiteit op eerste plaats in NSE 2012
Inmiddels is de Studentenraad alweer ruim een half jaar aan de slag. Wij willen jullie graag laten weten waar onze aandacht in deze afgelopen periode naar is uitgegaan.
s t u d e n t e n
Resultaten enquête Studentinzicht De Open Universiteit heeft onlangs de uitkomsten van de enquête Studentinzicht 10 gepubliceerd. De Studentenraad heeft dit punt tijdens zijn regulier overleg met het College van decanen besproken. De Open Universiteit koppelt aan deze enquêtes altijd een actieplan. De Studentenraad heeft gevraagd of dit actieplan en de vorderingen daarmee ook aan de student teruggekoppeld kunnen worden. Daar is positief op gereageerd.
Communicatie met studenten De Studentenraad wil meer, beter en actiever met jullie, de studenten, communiceren. Daarom hebben we besloten per kwartaal een terugkoppeling van onze activiteiten aan de studenten te verschaffen. Het medium dat we hier in ieder geval voor zullen gebruiken is de discussieruimte van de ‘kroeg’. Daarnaast willen we onderzoeken of het mogelijk is een eigen Studentenraad-discussieruimte te realiseren, zodat de student makkelijker dan nu én publiekelijk toegang heeft tot de Studentenraad voor aspecten van collectieve aard. De Studentenraad is namelijk niet het juiste medium voor individuele zaken. Daarvoor zijn er andere media binnen de Open Universiteit. Indien een student echter niet weet waar hij of zij een individuele zaak moet aankaarten, kan hij of zij uiteraard wel aan de Studentraad vragen waar je dan wel terecht kunt. Naast deze ‘nieuwere’ media blijven de reguliere media natuurlijk gewoon bestaan. Aan ‘Modulair’ blijft de Studentenraad regelmatig een bijdrage leveren. Ook het e-mailadres van de Studentraad,
[email protected], blijft gewoon in gebruik. Vragen die daar gesteld worden, zullen altijd beantwoord worden. Uiteraard geldt hierbij wel dat we bij individuele zaken een doorverwijzing zullen geven.
De Studentenraad (SR) is het formele, namens alle studenten sprekende medezeggenschapsorgaan. De huidige SR telt zeven leden (er zijn negen zetels). De leden spreken in diverse samenstellingen mee over domeinen zoals: Student meer centraal, profilering OU, financiën, kwaliteit van het onderwijs, studeren in Vlaanderen. Sinds de wijziging van de WHW (september 2010) beschikt de Studentenraad, in de gezamenlijke vergadering met de Ondernemingsraad, nu over de belangrijke bevoegdheid van instemmingsrecht op het OU-instellingsplan. In Modulair spreekt de Studentenraad steeds op eigen gezag. Wilt u eens een vergadering bijwonen, bel dan met het ambtelijk secretariaat 045-5762737/2215 of mail naar:
[email protected]. Wilt u meer weten over de SR, ga dan naar Studienet > Studentenraad.
Bekostiging deeltijdstudies
Discussieruimte in Blackboard
Verder is de Studentenraad uiteraard zeer actief betrokken bij alle zaken die nu spelen als gevolg van de voorgenomen veranderingen ten aanzien van het plan van de (inmiddels demissionaire) regering om vanaf collegejaar 2017-2018 de deeltijdstudies in het hoger onderwijs niet meer te bekostigen. Hierbij werkt de Studentenraad direct samen met de Ondernemingsraad en het College van
We hebben opnieuw de discussie aangezwengeld over de volgorde van discussieruimtes in Blackboard. Wij zijn van mening dat de oudste berichten niet bovenaan moeten staan, zoals nu het geval is. Degenen die binnen de Open Universiteit verantwoordelijk zijn voor dit soort technische aspecten, zijn het er met ons over eens dat dit punt nogmaals onder de aandacht gebracht moet worden van de makers van Blackboard.
bestuur, waar we regelmatig op productieve wijze mee overleggen.
Naamsbekendheid Open Universiteit In de ‘kroeg’ ontstond een levendige discussie over de naamsbekendheid van de Open Universiteit. De Open Universiteit is een gerenommeerde universiteit die al enkele jaren door haar studenten verkozen is als de beste universiteit van Nederland. Toch schort het nog wel eens aan de naamsbekendheid van de Open Universiteit. We hebben de punten die deze discussie opleverde onder de aandacht gebracht van het bestuur van de Open Universiteit. Ook hier merkt de Studentenraad dat het bestuur openstaat voor onze ideeën en daar serieus actie op neemt. De verzamelde input wordt nu mede gebruikt voor het opstellen van de SWOT (een opsomming van de strengths, weaknesses, opportunities en threads) van de Open Universiteit.
12
Heleen Koppejan-Luitze
raad
Wat deed de Studentenraad afgelopen tijd?
Studenten van de Open Universiteit zijn de meest
Open Universiteit Modulair 13 juli 2012
Afsluiten van een tentamen De Studentenraad is bezig geweest met het helpen oplossen van het probleem dat optreedt bij het afsluiten van het tentamen. In sommige gevallen blijkt dat er geen veiligheidsvraag wordt gesteld over afsluiten van het tentamen. Dat houdt dan in, dat als je per ongeluk op de verkeerde toets drukt, je tentamen ongewild, en dus vaak onafgemaakt, toch wordt afgesloten. De Studentenraad heeft dit punt formeel aangekaart bij het bestuur van de Open Universiteit. Die onderzoekt nu hoe dit probleem opgelost kan worden.
tevreden studenten van alle universiteiten in Nederland, zo blijkt uit de Nationale Studenten Enquête 2012. Voor de derde keer op rij staat de OU op de eerste plaats in dit onafhankelijk onderzoek dat jaarlijks plaatsvindt. De tevredenheidsscore over de studie in het algemeen bedraagt 4.32 op een schaal van 5, terwijl het gemiddelde studentenoordeel van de overige universiteiten 3.97 is. De OU scoort bovendien op 8 van de 13 kwaliteitsaspecten het best. Game, set en match, of valt er toch nog wel wat te verbeteren?
Studenten geven OU een mooi cijfer
Meestal beoordeelt een onderwijsinstelling de resultaten van haar studenten, maar de Nationale Studenten Enquête (NSE) draait de gang van zaken om. Op uitnodiging van een onafhankelijk onderzoeksinstituut geven juist studenten hun oordeel over verschillende facetten van de kwaliteit van hun opleiding en onderwijsinstelling. Het gaat om aspecten zoals inhoud, wetenschappelijke vaardigheden, informatievoorziening, toetsing en beoordeling en studielast, die elk weer zijn opgebouwd uit verschillende elementen. Op een vijfpuntschaal beoordelen de respondenten voor elk van die elementen hun tevredenheid. Al sinds 2005 krijgt de OU zo een plaats in de top 3 van universiteiten.
gepercipieerde kwaliteit van onze opleidingen en dienstverlening, ook in vergelijking met andere universiteiten. Ze geven ook aanknopingspunten over waar we onze kwaliteit mogelijk nog kunnen verbeteren. Daarnaast willen we natuurlijk over de waardering van onze studenten communiceren naar bestaande en potentiële studenten. Mensen die minder bekend zijn met ons onderwijs kunnen hieraan zien dat we opleidingen bieden van heel goede kwaliteit. De studentenoordelen staan bijvoorbeeld vermeld op www.studiekeuze123.nl. Dat geeft studiekiezers de mogelijkheid zich goed te oriënteren en verschillende opleidingen op heldere wijze te vergelijken.’
Oordeel studenten van grote waarde
Studenten verwachten proactieve opstelling
Natuurlijk is rector magnificus prof. mr. Anja Oskamp blij met de uitslag van NSE 2012, die zij ziet als een consistente blijk van waardering. Tegelijk benadrukt zij dat de OU zich wil blijven ontwikkelen en dat er altijd ruimte is voor verbetering. Zij hecht grote waarde aan het oordeel van OU-studenten: ‘Het zijn volwassenen, vaak met eerdere ervaring in het hoger onderwijs. Omdat zij hun studie meestal combineren met werk of zorgtaken en moeten woekeren met hun tijd houden zij de kwaliteit van ons onderwijs kritisch in de gaten; zij willen waar voor hun geld.’ De vragenlijst van de NSE is toegestuurd aan opleidingsstudenten van de Open Universiteit. ‘De respons op het onderzoek lag dit jaar iets lager,’ zegt communicatieadviseur Juliette van de Ven. ´We hebben in eerdere jaren een hogere respons gehad. Dat nemen we mee als een belangrijk signaal dat we heel terughoudend moeten omgaan met het benaderen van studenten voor allerlei enquêtes. We willen de bereidheid van studenten om mee te werken aan de NSE en aan ons eigen tevredenheidsonderzoek Studentinzicht niet ondergraven.’
Communicatieadviseur Rieny van den Munckhof is verantwoordelijk voor analyses op basis van Studentinzicht, het halfjaarlijkse tevredenheidsonderzoek dat de Open Universiteit zelf uitvoert. Betekent de toppositie in de NSE 2012 dat onze studenten niets meer te wensen hebben? ‘Zo zou ik dat niet zeggen,’ antwoordt Rieny. ‘In Studentinzicht geven studenten bijvoorbeeld aan dat zij van de instelling een meer proactieve opstelling verwachten: studenten intensiever volgen, zelf contact opnemen en feedback geven wanneer dat nodig is. Dat ervaar ik nu zelf ook: ik volg een cursus bij de Open Universiteit en heb best wat achterstand opgelopen. Natuurlijk is de vrijheid van studietempo belangrijk, maar het zou me toch stimuleren als iemand eens informeert hoe het gaat.’ Uit verschillende projecten en pilots blijkt dat de organisatie dit signaal van studenten heeft opgepikt. Rieny: ‘Een voorbeeld is de pilot Doorstroom die deze maand start bij de faculteit Managementwetenschappen. Docenten gaan studenten op basis van bepaalde criteria bellen om te informeren hoe de studie verloopt en wat de OU kan doen voor een goede voortgang. Ook Open Universiteit Extra (OUX) past in de lijn van een strakker studietempo, intensievere begeleiding en meer contactmomenten. We willen dat studenten binding met de faculteit ervaren en dat zij zich door de OU gesteund voelen bij hun studie. Want ondanks de mooie score in de NSE kan het natuurlijk altijd beter!’
Inzicht in verbetermogelijkheden Wat maakt de NSE zo waardevol voor de Open Universiteit? ‘Dit onderzoek biedt de OU een kans zich te vergelijken met andere universiteiten,’ zegt Juliette. ‘De resultaten bieden inzicht in de
Open Universiteit Modulair 13 juli 2012
13
onderz
ek
p r o m ot i e
‘Doping in de wielersport werkt niet’ Tekst: Fred Meeuwsen
Beeld: Jaap Spieker
Promotieonderzoek Bij zijn scriptie begrensde tijd en universitaire regels zijn onderzoek, terwijl er nog zoveel te onderzoeken viel. Vooral het hoofdstuk over epo wilde Bram verder uitdiepen, zeker omdat andere wetenschappers wel spreken over positieve effecten. Het werd zijn promotieonderzoek. Nadat hij in 2009 cum laude afstudeerde, startte hij er meteen mee. Bram heeft een eigen praktijk als sport/ prestatiepsycholoog. Daarnaast werkt hij toch wel veertig uur per week aan zijn promotie. Voor de broodnodige informatie kon hij niet terecht bij de dopingautoriteiten. ‘Die vinden mij geen leuke jongen.’ En hij kon ook niet terecht bij de renners: ‘Die hoef je niets te vragen, daar heerst een angstcultuur. Betrouwbare antwoorden kun je dus wel vergeten.’ Centraal in zijn onderzoek staat de sequentie van epo, van het moment van toedienen tot het veronderstelde moment van harder fietsen. Bram onderzocht epo op algemeen en theoretisch niveau, de validiteit van de test VO2max, het kernbegrip bij epo dat staat voor maximaal zuurstofopnamevermogen en iets zegt over iemands conditie, en bestudeerde verschillende studies over epo. Ook onderzocht hij de belangrijkste wielerrondes sinds de Tweede Wereldoorlog. Bram bekeek of vanaf 1990, het jaar dat epo zijn
Epo als doping werkt niet. Wielrenners gaan er niet harder van fietsen, tenminste niet op de manier die verondersteld wordt. Die opvallende conclusie trekt alumnus Bram Brouwer MSc op grond van zijn promotieonderzoek. Volgend voorjaar promoveert hij aan de Open Universiteit. Zijn dissertatie wordt volgens hem een klapper. ‘Het gaat er niet om of ik gelijk heb, maar er moet op zijn minst gepraat worden over de twijfel die ik zaai.’ Bram Brouwer (65) is gek op wielrennen en kijkt weer met veel plezier uit naar de Tour de France. Ook al zijn de etappes vaak dodelijk saai, je weet nooit wanneer het spel op de wagen komt. Dat maakt het fascinerend. Zelf was hij een verdienstelijk amateurwielrenner. Maar wat hem vooral boeide, waren de achtergronden van de sport en de sporters. Jarenlang was Bram schaats- en wielrentrainer. ‘Ik heb iets met mensen met een gezonde passie. Het moet geen obsessie worden.’
Scriptie over wielrennen Aan zijn trainersloopbaan kwam een einde toen zijn vrouw Gonnie, met wie hij duursporters begeleidde, in 1995 plotseling overleed toen zij een training gaf. Er knakte iets bij Bram: ‘Waarom had ik dit niet aan zien komen? Ik raakte in een diepe put, was mijn zelfvertrouwen kwijt.’ Na verloop van tijd pakte hij de draad weer op en ging psychologie studeren aan de Open Universiteit. Toen de scriptie zich aandiende, lag het onderwerp voor de hand. Wielrennen. En dan vooral de doping, die het sportieve zo naar de ach-
14
Open Universiteit Modulair 13 juli 2012
tergrond dringt. Dit tot grote verbazing en irritatie van Bram. ‘Waar is dan het wetenschappelijk bewijs voor de werking van doping? Juist, dat is er niet’, stelt hij. ‘Ondertussen worden wielrenners voor dopinggebruik onmenselijk zwaar bestraft. Elk perspectief ontbreekt. Doping is allang niet meer gewoon een probleem in de sport, het is een gigantische emotie geworden.’
intrede deed, de wielerprestaties door epo abnormaal zijn beïnvloed. Bram: ‘Wat blijkt? De wedstrijdlengte, het aantal etappes en uitvallers zegt veel meer over de gemiddelde snelheid.’ En hij experimenteerde om de effecten van dikker bloed door epogebruik na te bootsen. ‘Ik heb in mijn douche gestaan met vloeistoffen en een glas met een zakdoek erop om te bekijken hoe snel ze door kleine gaatjes sijpelen.’ Verder analyseerde Bram de dopingbekentenis van de Oostenrijkse wielrenner Bernard Kohl in een uitgebreid interview in de Volkskrant in 2009.
Doping geeft vooral placebo-effect In zijn scriptie Doping als drogreden belicht Bram doping vanuit verschillende invalshoeken. Hij keek niet alleen naar de medische kant, maar ook naar de regels en de inspanningsfysiologie. ‘Doping helpt niet’, concludeert Bram. Zelfs het vermeend wondermiddel epo (erythropoëtine) dat de aanmaak van rode bloedcellen en daarmee het zuurstoftransport stimuleert, heeft volgens Bram nauwelijks of geen prestatiebevorderend effect bij wielrenners. ‘Ik heb het in ieder geval niet kunnen vinden’, stelt hij. ‘Ik zeg niet dat doping niets doet. Maar dan toch vooral in het hoofd. Het geeft vooral een placeboeffect. Ik denk dat renners harder gaan fietsen, omdat ze denken dat ze harder kunnen. Er zijn renners die verliezen omdat ze denken dat anderen met doping rijden en dus wel harder zullen gaan. Bij voorbaat hebben ze al verloren.’ Dopingeffecten in het wielrennen lijken volgens Bram vooral te berusten op drogredenen of waanvoorstellingen. Niet alleen bij de wielrenners, maar ook bij de instanties die doping proberen te bestrijden. ‘Het is een cyclus van bevestigingsvertekeningen en zelfbevestigende voorspellingen van doping in de wielersport,’ aldus Bram. ‘Elk geval van een positief bevonden renner wordt direct aangegrepen om het gangbare inzicht te bevestigen dat wielrenners bedriegers zijn, want ze gebruiken doping.’
‘Doping is allang niet meer gewoon een probleem in de sport, het is een gigantische emotie geworden’ Mentale training Ook in zijn promotieonderzoek komt Bram tot de conclusie dat epo als doping niet werkt. ‘Kleine aerodynamische aanpassingen hebben al snel meer effect. Het effect van achter iemands rug uit de wind rijden, is 700 tot 900 procent sterker’, zegt Bram. Hij benadrukt het belang van zijn multidisciplinaire aanpak. ‘Vanuit de hematologie gezien is het juist dat epo hematocriet verhoogt en daarmee de maximale zuurstoftransportcapaciteit. Dit wordt echter rechtstreeks vertaald in harder fietsen, terwijl het proces tussen de toename van hemoglobine en fietssnelheid veel schakels kent, die de uitkomst ervan sterk beïnvloeden. Kortom, een hoger hemoglobine-percentage rechtstreeks vertalen in harder fietsen is onjuist.’ Renners met zelfvertrouwen kunnen zonder epo waar-
schijnlijk evengoed en mogelijk zelfs beter presteren dan met epo. Bram pleit dan ook voor mentale training: ‘Een sportpsycholoog kan daarbij een belangrijke rol spelen’.
Proefschrift wordt klapper In het voorjaar van 2013 staat zijn promotie gepland en volgens Bram wordt zijn dissertatie een klapper. ‘Ik beweer nogal wat en ik heb het onderbouwd. Vraag is, of het geaccepteerd wordt in de wielerwereld.’ De Rabobankploeg reageerde in ieder geval niet op toegestuurde tussentijdse publicaties. ‘Dat is erg jammer. Het gaat er niet om of ik gelijk heb, maar er moet op zijn minst gepraat worden over de twijfel die ik zaai.’ Overigens maakt Bram zich ook wel zorgen. Hij ziet dat steeds meer toerfietsers naar doping grijpen. ‘Dat is een slechte ontwikkeling. Renners met een slecht hart- en vaatstelsel lopen gezondheidsrisico’s.’ Bram wil de indruk wegnemen dat hij voor doping is. Het gaat hem echter te ver om wielrenners op te pakken, in een cel te zetten en te verketteren. Dat de renners moeten opgeven waar ze zich ieder moment gaan bevinden, vindt hij ook absurd. ‘Voortdurend op je hoede zijn voor controles kan psychische spanningen geven. Die kunnen ernstige gevolgen hebben voor het sociaal en psychisch functioneren van sporters.’ Nee, als het aan Bram ligt, is het afgelopen met de heksenjacht en miljoenen euro’s in de dopingbestrijding pompen. Wat hem betreft gaat het binnenkort weer over de dingen waar het in de wielersport over zou moeten gaan: de koers en de strijd!
In deze rubriek komt beurtelings een hoogleraar/docent of een scriptiestudent aan het woord. Onderzoek bij de OU staat vooral in dienst van het onderwijs. Bij onderwijstechnologisch onderzoek gaat het om de vernieuwing van het onderwijs. Zulk onderzoek wordt gedaan bij het Centre for Learning Sciences and Technologies en LOOK, voorheen het Ruud de Moor Centrum. Bij faculteiten wordt vakgericht onderzoek verricht, in samen-werking met de al genoemde kenniscentra. Daarbinnen krijgt ook het afstudeeronderzoek een plek, maar dat kan per faculteit verschillen: individueel, groepsopdracht, onderzoekskring, et cetera. Binnen dit klimaat van eigen (promotie)onderzoek past tevens een toenemende participatie van aio’s en buitenpromovendi. Vooral laatstgenoemd onderzoek wordt gefaciliteerd door de Graduate School. De faculteit Psychologie ziet onderzoek als een belangrijk onderdeel van haar opleiding. Hiervoor heeft zij een onderzoekprogramma ontwikkeld, gericht op één thema dat voor de verschillende mastervarianten voldoende aansluiting biedt voor inhoudelijk onderzoek. Dit onderzoekprogramma, The Interaction Between Explicit and implicit Strategies for Behaviour, biedt de mogelijkheid deze verwevenheid van onderwijs en onderzoek gestalte te geven. Het onderzoek is gelinkt aan de mastervarianten van de opleiding, en is gericht op de groei van kennis in de psychologie, en de vertaling van kennis naar bruikbare interventies in professie en dagelijks leven. Studenten komen gedurende hun gehele opleiding in aanraking met de verschillende facetten van onderzoek, met name bij het volgen van de onderzoekspractica die in elke fase van de opleiding een verplicht studieonderdeel zijn.
Open Universiteit Modulair 13 juli 2012
15
activiteitenr
oster
c Studietips: Snellezen
In deze rubriek staan (decentrale) activiteiten, georganiseerd door studentenverenigingen, faculteiten of regionaal voorlichters. Voor de meest actuele informatie en aanmelden, verwijzen wij u naar de webpagina’s van uw faculteit, studiecentrum of de online Studiecoach op: www.ou.nl.
augustus
september za 1 • Bezoek aan Manifesta in Genk (Si-tard, sc Parkstad Limburg) ma 3 • Bijeenkomst Meeting Point Psychologie (sc Zwolle) do 6 • Workshop Power Point (sc Amsterdam) za 8 • Opendeurdag Vlaamse Studiecentra (10u-16u) • Start 8-weekse reeks workshop Mindfulness (sc Nijmegen) • Start 5-weekse reeks workshop Mindfulness (sc Eindhoven) ma 10 • Lezing door Bram Bakker: ‘De relatie tussen hardlopen en psychische klachten’(De Studiekamer, sc Den Haag) di 11 • Discussieclub: ‘De neergang van de westerse economie’ (De Verlichting, sc Eindhoven) • Opendeurdag Vlaamse studiecentra (18u-21u) wo 12 • Workshop Digitaal Mindmappen (sc Groningen) • Workshop Feedback (sc Almere) do 13 • Bijeenkomst Studieclub Psychologie (PUB, sc Breda) • Workshop Effectief Studeren (sc Parkstad Limburg)
oktober di 2 • Workshop Media Wijsheid (sc Den Haag) wo 3 • Workshop Effectief Studeren (sc Emmen) do 4 • Workshop Tentamentraining (sc Den Haag en sc Nijmegen) za 6 • Workshop Netwerken (sc Utrecht) wo 10 • Workshop Digitaal Mindmappen (sc Enschede) • Workshop Hartcoherentie (sc Rotterdam) do 11 • Workshop Motivatie en Inspiratie (sc Zwolle) za 13 • Landelijke dag in Nijmegen (ValC-hof, sc Nijmegen) do 18 • Leesclub Joke Hermsen: De liefde dus (Si-tard, sc Parkstad Limburg) di 23 • Discussieclub: ‘Dag over democratie in Nederland en Europa’ (De Verlichting, sc Eindhoven) • Workshop Timemanagement (sc Utrecht) do 25 • Kenniscafé Almere: ‘Robotica’ (sc Almere) • Workshop Hartcoherentie (sc Breda) za 27 • Workshop Sociale Media (sc Utrecht)
In deze rubriek geven regionaal voorlichters Gijske Meijerink (rechts op de foto) en Eva von Stockhausen (links) advies over hoe je studievaardigheden, zoals concentratie, planning en tentamen doen op succesvolle wijze kunt ontwikkelen. Deze keer: snellezen. Allereerst dienen we een misverstand uit de weg te ruimen. Bij snellezen1 denken we al gauw dat men woorden overslaat of diagonaal een tekst scant. Niets is minder waar. Snellezen is hetzelfde als normaal lezen, er wordt niet op een andere manier gelezen. De enige twee redenen waarom snellezers vlugger door een tekst gaan, is omdat ze hun oogspieren getraind hebben en omdat ze hun oogspieren begeleiden tijdens het lezen. Dit zorgt ervoor dat hun normale leestempo hoger ligt dan gemiddeld.
Saccade Bij het lezen bewegen onze ogen. Ze staan eerst een fractie van een seconde stil om te fixeren op een woord en springen dan naar het volgende woord. Zo’n sprongetje wordt een saccade genoemd. Tijdens een saccade nemen de ogen vrijwel geen informatie op, dat doen ze alleen als ze stilstaan. De ogen maken niet alleen saccades vooruit, maar ook achteruit. Ze hebben de neiging om terug te springen naar woorden die ze net gelezen hebben. Dit vertraagt het lezen enorm en beperkt in sommige gevallen zelfs het begripsniveau. In een training snellezen kun je leren dit te voorkomen.
Fixatie De fixatiemomenten zijn erg belangrijk voor het lezen, omdat dit immers de momenten zijn waarop we de tekst opnemen. Gemiddeld maken de ogen zes fixatiestops per zin, maar dat is afhankelijk van de tekst en de leesvaardigheid van de lezer. Je kunt trainen om deze fixatiemomenten te verkorten, daarmee kan de leessnelheid behoorlijk toenemen. Een tweede stap is om je fixaties te vergroten. De meeste mensen nemen maar één woord per fixatie op, en dat is beperkt. Je ogen kunnen gemakkelijk veel meer aan.
Cognitieve reserve Het is al weer even geleden, die prachtige zonnige Oranjedag, Koninginnedag 2012. Op zo’n dag worden in Nederland onderscheidingen uitgereikt. Lintjesregen heet dat. De kans een dergelijk kleinood te krijgen, is klein: 0,002 %. Dat is anders dan de kans om een vorm van dementie als Alzheimer te krijgen, namelijk 1,2 %. Aan het eerstgenoemde kan de OU weinig of niets doen. Daar is zij niet voor. Dementie echter kan door de OU – gezien haar taak – zeer waarschijnlijk met vrucht worden bestreden. Een nieuwe grote taak! Nieuwe ontwikkelingen in onderzoek tonen aan dat personen met een grotere cognitieve reserve een betere weerbaarheid hebben tegen Alzheimer. De weerstand neemt toe met het aantal leerjaren. De hoogste weerstand heeft degene die de hoogste en/of langste opleiding heeft.1 Een onderzoek toonde aan dat degenen die 16 jaar studeren de hoogste gemiddelde score haalden, gevolgd door de groep van 13-16 jaren en daarna de groep met 12 of minder studiejaren. Een van de veel bekroonde onderzoekers is Professor Kaj Blennow (Universiteit van Gotenburg) een neurochemist. Hij won in 2010 nog een prijs op zijn vakgebied. Een hoopgevende ontwikkeling dus voor onze OU. Een extra stimulans om het Leven-Lang-Leren verder te stimuleren en dus te werken aan het bedienen van meer mensen. De OU positioneert zich als de voorvechter voor LevenLang-Leren. De norm is dan dat kennis en competenties een leven lang worden bijgeschaafd en ontwikkeld. En dan denken we aan formeel, informeel en non-formeel leren. Denk aan open leermiddelen. De OU dient dus voortdurend een dienstenpakket aan te bieden op een breed gebied, op verschillende niveaus en op de aansluitingen tussen de niveaus. En dan komt het hele pakket ter tafel: oriëntatie op loopbaan, assessment, persoonlijk ontwikkelplan, ruime leeromgeving, kennis delen en matchen. De beloning zal altijd zijn: meer en betere en vooral langer blijvende studenten. We denken aan een heel leven en dan met een steeds beter wordende constitutie. De kans op een steeds ouder wordende student is ineens weer levend(ig) aanwezig. Een grotere doelgroep dan de tweede kansers ooit waren. Ik wilde deze nieuwe markt mede met prof. Blennow (et al.) even onder de aandacht brengen. Ik voel me er als LLL-student uitstekend bij. Zweitze Student nummer 836169072 1 Primary Papers: Alzheimer disease and cognitive reserve:
Begeleiding oogspieren In onze hersenen komt een klein mechanisme op gang als onze ogen een beweging volgen, dit wordt eye tracking movement genoemd. Het zorgt ervoor dat wij een beweging nauwkeurig kunnen volgen. Tijdens het lezen kun je hier gebruik van maken door een vinger of een pen onder de regels te laten bewegen. Hierdoor wordt dit mechanisme geactiveerd en kun je ‘vloeiend’ lezen. Je zult merken dat dit in het begin erg wennen is. Maar na enige oefening ervaar je dat je sneller leest en een hogere concentratie hebt. Je bent veel meer gefocust op de tekst waardoor ook je tekstbegrip toeneemt.
variation of education effect (with ... ). Zie voor studies en commentaren http://www.alzforum.org/new/detailprint. asp?id=1968
Wil je een training snellezen volgen, kijk dan eens op www.studiecoach. ou.nl, daar kun je deelnemen aan de interactieve cursus Speedreading o.l.v. Mark Tigchelaar. 1 Tigchelaar, Mark (2010). Haal meer uit je hersenen. Amsterdam: Bert Bakker, 23-38.
16
Open Universiteit Modulair 13 juli 2012
Open Universiteit Modulair 13 juli 2012
17
Alumni
do 16 • Workshop Effectief Studeren (sc Breda) wo 22 • Literatuurgroep 2 met deel I (de Hel) uit De Goddelijke Komedie van Dante Alighieri (Homo Ludens, sc Den Haag) 22-25 • Culturele fietstocht Belgisch Limburg (Suster Bertken,sc Utrecht) wo 29 • Workshop Effectief Studeren (sc Alkmaar) do 30 • Workshop Effectief Studeren (sc Vlissingen) vr 31 • Academische jaaropening en diploma-uitreiking, met lezing ‘Beter leren door uw geheugen goed te gebruiken’ door dr. Liesbeth Kester (sc Diepenbeek)
za 15 • Rondleiding universiteitsbibliotheek Groningen (sc Groningen) • Landelijke studentendag Psychologie (sc Eindhoven – zie deze Modulair) ma 17 • Workshop Digitaal Mindmappen (sc Den Haag) • Workshop PREZI maken (sc Zwolle) di 18 • Lezing door Leo Michels: De Kus (De Verlichting, sc Eindhoven) • Workshop Effectief Studeren (sc Enschede) wo 19 • Workshop Digitaal Mindmappen (sc Emmen) do 20 • Workshop Feedback (sc Utrecht) • Leesclub Louis Paul Boon: Mijn kleine oorlog (Si-tard, sc Parkstad Limburg) za 22 • Workshop Geheugentraining (sc Utrecht) • Workshop Loopbaanoriëntatie (sc Utrecht) • Dagworkshop Mondeling Presenteren (sc Groningen) • Jaaropening (ValC-hof, sc Nijmegen) ma 24 • 28e dies natalis • Workshop Loopbaanoriëntatie (sc Utrecht) 24-28 • Reis naar Istanboel (Si-tard, sc Parkstad Limburg) wo 26 • Workshop Timemanagement (sc Nijmegen) do 27 • Kenniscafé Almere: ‘Binding en identiteit’ (sc Almere) 28 -29 • NW-diabolodagen: geologie in Zuid-Limburg (zie deze Modulair)
lumn
start en s
Bezoek website Studiecoach in half jaar verdubbeld Elke maand verschijnen er weer nieuwe workshops en excursies op de Studiecoach. De belangstelling van studenten is groot. Vrijwel alle workshops zijn volgeboekt waarbij ook het aantal externe deelnemers toeneemt. Ook de website wordt veel bezocht. Google analytics laat zien dat het bezoekersaantal van de site bijna is verdubbeld. Maandelijks bezoeken gemiddeld 8.000 studenten de site. De gemiddelde duur die men op de site doorbrengt, ligt rond de 2,5 minuten. Op dit moment wordt de website uitgebreid en geoptimaliseerd zodat het aanbod op een nog betere en snellere wijze kan worden ontsloten. Bezoek Tweede Kamer Op dinsdag 25 september vindt een bezoek aan de Tweede Kamer plaats. Er wordt een film getoond over de werkwijze van de Tweede Kamer, uitleg gegeven over de plenaire zaal en plenaire debatten. Hierna kunt u de publieke tribune bezoekenen een plenaire vergadering bijwonen. Wilt u meer informatie over deze rondleiding en aanmelding, ga dan naar: www.ou.nl/studiecoach. Hoogbegaafden luisterden naar hoogbegaafden Op 2 juni jl. troffen 54 hoogbegaafde OU-studenten elkaar in studiecentrum Eindhoven. Tijdens deze tweede bijeenkomst die de Open Universiteit voor deze doelgroep organiseerde, vertelden drie mensen hun persoonlijke levensverhaal. Jan Lemmens beet op een ontwapenende manier de spits af. ‘Ik heb met vallen en opstaan ontdekt dat ik op een nogal eigenzinnige manier op weg ben naar meesterschap over mijn leven. Het gaat erom jezelf te vinden en je eigen puzzel op te lossen.’ Jan is zowel hoogbegaafd als dyslectisch en hoogsensitief. Zijn leven ging tot dusverre over onbegaande paden. Dat heeft hem de nodige zelfkennis opgeleverd. Inmiddels weet hij waar hij naar toe wil en is het de uitdaging om de focus te houden. Als tweede sprak Hans Boom, die zichzelf geen ZZP-er noemt, maar DZD-er (Denker Zonder Diploma). Hij was één van de grondleggers van Surfnet en projectleider van de Betuwelijn. Zijn bijdrage aan deze projecten leverde hij op basis van zijn hoogbegaafde denkwijze en niet op basis van afgeronde opleidingen. Als derde hoogbegaafde ging Karin Oppelland in op het omgaan met je (creatieve) talenten als beelddenker. Haar persoonlijke inbreng betrof ook de ervaringen rond het begeleiden van haar hoogbegaafde zoon met een gehoorbeperking.
18
Open Universiteit Modulair 13 juli 2012
pport
Net als bij de eerste bijeenkomst is er inventariserend gekeken naar wat er leeft in de groep en hoe de OU haar studenten zou kunnen ondersteunen in het studieproces. Studenten stelden vragen aan de aanwezige studiebegeleiders Leonie Heldens, Frauke Laarmann en Lukas Mouton. Als specialist op het gebied van hoogbegaafdheid ging Noks Nauta in op het thema keuzes maken. Ze deed met de hele groep toehoorders een verkenning op de vraag: Waarom stel ik mijn scriptie uit? In tegenstelling tot wat je zou denken, is de scriptie van een hoogbegaafde student niet zomaar sneller voltooid. Uit de groep kwamen in korte tijd 22 saboterende ‘nee’-gedachten naar voren die het afstuderen vertragen. Naast het niet kunnen kiezen uit de vele onderwerpen (want alles is interessant) en onbegrip voor hun keuzes bij de docent (die niet kon zien wat zij zagen), speelde onzekerheid in relatie tot perfectionisme een rol. Het betrof angst om niet genoeg te weten en verbazing als alles eenmaal op papier stond. De gedachte die dan opkwam was: ‘Zo simpel kan het toch niet zijn?’ Eén studente zette er bewust een rem op: ‘Met de scriptie komt het einde in zicht en dat wil ik niet, ik studeer zo graag.’ De ervaringen uit de groep waren ’s middags uitgangspunt voor de drukbezochte workshop ‘Verdieping uitstelgedrag en keuzes maken’. Uit reacties achteraf bleek dat de studenten blij waren met de herkenning van hun eigen problematiek en de opgedane inzichten. Vwo-studenten kiezen vooral voor gezondheid en psychologie In februari 2012 is een pilot van start gegaan om aankomende jonge studenten uit het vwo een bredere basis te geven in hun studiekeuzeproces. Leerlingen uit de bovenbouw kunnen, door in te loggen in de digitale Toekomst Reflector, gericht een keuzeproces doorlopen waarbij ze zelf ontdekken wat hun persoonlijke studiehouding is en naar welke vakinteresses hun voorkeur uit gaat. Vanuit deze persoonlijkheidskenmerken stromen de leerlingen door naar het academische studiemateriaal van de Open Universiteit. Hierbij wordt gebruik gemaakt van gratis Engelse OpenEr-cursussen en OU-cursussen die al zijn opgenomen in het aanbod van Academic Experience. Veel leerlingen tonen interesse voor het vakgebied gezondheid en psychologie, maar ook het vakgebied management in combinatie met informatica wordt vaak aangevinkt. Als derde wordt interesse getoond voor maatschappelijke vakken waarbij geschiedenis en leefomgeving centraal staan. Om het studieproces goed te kunnen doorlopen wordt tijdens de studie afwisselend gewerkt aan het op peil brengen van de benodigde studievaardigheden uit de Studiecoach. Zo is het maken van
Wijzigingen in webomgeving Sinds eind juni kunt u gebruikmaken van nieuwe en verbeterde functionaliteiten in onze webomgeving. De bestaande basisvoorziening voor toegang en identiteitsmanagement – de oude knop Studienet – is vernieuwd. Vanaf nu hoeft u slechts 1 keer in te loggen en krijgt u direct een overzicht van al uw diensten onder de knop ‘MijnOU’. Tevens is het passwordbeheer verbeterd, hetgeen betekent dat u slechts werkt met 1 password voor de verschillende OU-applicaties. U ziet ook in een oogopslag tot welke diensten u toegang heeft en kunt die diensten rechtstreeks benaderen via ‘MijnOU’.
Onze nieuwe webwinkel biedt meer De meer dan 400 opleidingen en cursussen zijn vanaf nu benaderbaar vanuit één omgeving. Het zoeken naar een opleiding of cursus gaat makkelijker dankzij meer selectie- en zoekmogelijkheden. En op termijn zijn zelfs aanbevelingen en ervaringen van medecursisten zichtbaar bij een cursus of opleiding. De komende maanden worden de website en webwinkel verder uitgebreid: u kunt straks ook mobiel browsen.
Feedback Onze communicatie is voor een groot deel zendgericht. We beseffen echter goed dat betrokken studenten een bron van kennis zijn voor het optimaliseren van de nu doorgevoerde verbeteringen. We zetten daarom ook de sociale media actief in voor het krijgen van feedback op Linkedin, Facebook of Twitter.
de Oxford-test en de cursus Speedreading een verplicht onderdeel van de Toekomst Reflector, maar Mindmappen, Tentamen doen en Schrijven kunnen ook worden gevraagd. Verdere uitbreiding De pilot wordt uitgetest en geëvalueerd onder een beperkte groep scholen en leerlingen. De vraag naar een verdere uitbreiding van studiekeuzekenmerken en verdieping van academische vaardigheden is al heel duidelijk naar voren gekomen.
Open Universiteit Modulair 13 juli 2012
19
ken en informatie over procedures, biedt de Graduate School aanvullende cursussen, zoals Engels en Presenteren. Dit aanbod wordt met het oog op actuele ontwikkelingen in de wetenschap binnenkort uitgebreid met cursussen over wetenschappelijke integriteit en ethiek. Ook bij het schrijven van het onderzoeksvoorstel kan de aanstaande promovendus zo nodig rekenen op steun van de Graduate School.
Interne promovendi en buitenpromovendi
Promoveren aan de Open Universiteit De Open Universiteit stimuleert promoveren en dat heeft resultaat. Eind juni stond de teller op honderd promoties. Toen verdedigde dr. Tjandra Börner haar proefschrift. ‘Het traject is me goed bevallen. Ik vond vooral de ruimte voor eigen inbreng prettig. Er is veel vrijheid, je wordt hier niet in een hokje gestopt.’ ‘Aan de Universiteit Maastricht heb ik gezondheidswetenschappen gestudeerd, vertelt Tjandra. ‘Na mijn afstuderen kreeg ik de kans daar te promoveren, maar de mogelijkheden spraken me niet voldoende aan. De disciplines waren te zeer afgebakend en er was weinig ruimte voor eigen invulling. Toen ben ik gaan zoeken en stuitte op een vacature voor een assistent in opleiding bij de faculteit Managementwetenschappen van de Open Universiteit. Het onderzoeksonderwerp was niet strak gedefinieerd, dus was er veel mogelijk. Ik had veel invloed op
20
Open Universiteit Modulair 13 juli 2012
Tekst: Ellen Segeren
Beeld: Chris Peeters
huis omgaan met de diagnosebehandelingcombinatie. Tjandra nam individuele interviews en groepsinterviews af, om te zien welke factoren invloed op hun handelen hadden.
veer was vooral de kloof tussen wetenschap en praktijk verkleinen. Hopelijk draagt mijn proefschrift daaraan bij. Het heet niet voor niets How do DTCs affect the behaviour of medical specialists: closing the gap between academic research and practice.’ Tjandra vervolgt: ‘Soms hoor je dat bij een promotie de praktijk zich beperkt tot het veld waar je data verzamelt en dat het eigenlijke onderzoek daar verder vandaan staat. Ik vond het juist belangrijk om interactie en interpretatie bij elkaar te voegen, om die specialisten een stem te geven.’ Ze hoopt dat haar promotieonderzoek iets kan bijdragen aan DOT, DBC’s op weg naar transparantie. Dat moet voor ziekenhuizen leiden tot een verbeterd declaratiesysteem.
Kloof verkleinen
Graduate School steunt promovendi
Over haar motivatie om te promoveren zegt Tjandra: ‘Ik ben niet zo bezig met hiërarchie, dus die doctorstitel vind ik wel leuk, maar niet doorslaggevend. Promoveren is vooral nuttig als je in de wetenschap wilt blijven, als je wilt doorstromen in dit veld. Het zegt iets over je instelling en niveau. Mijn drijf-
Wie aan de Open Universiteit promoveert, doet dat binnen de Open University Graduate School. Die biedt randvoorwaarden, en faciliteiten die vooral de opleiding van de promovendus betreffen. Naast ondersteuning op allerlei gebieden, zoals digitale toegang tot wetenschapsbibliothe-
het onderwerp dat ik ging onderzoeken. Dat was het gedrag van medisch specialisten rond de DBC, de diagnosebehandelingcombinatie.’ Eén DBC staat voor de complete behandeling van een patiënt, van diagnose tot en met behandeling. Daardoor is er sprake van één declarabel product en dat zou efficiënt werken bevorderen. ‘Een onderwerp dat zowel zorg als management en control raakt, dat menselijk handelen in een ziekenhuis centraal stelt’ aldus Tjandra. Zij onderzocht hoe urologen in het zieken-
Tjandra is een interne promovendus: iemand die als assistent in opleiding in dienst komt en onderzoek doet in opdracht van de Open Universiteit. De onderzoeksrichting staat dan meestal al vast. Maar bij de Open Universiteit promoveren ook veel buitenpromovendi. Zij hebben elders een baan en steken twee of drie dagen per week in promotieonderzoek naar het onderwerp van hun keuze, onder begeleiding van de Open Universiteit. Er zijn veel overeenkomsten tussen interne promovendi en buitenpromovendi, maar ook verschillen, aldus prof. dr. Lilian Lechner, decaan van de Open University Graduate School. ‘Interne promovendi én buitenpromovendi willen de wetenschap een stukje verder brengen. Promovendi zijn mensen met een grote intrinsieke motivatie. Bij buitenpromovendi komt er ook een geweldige discipline aan te pas. Zij zijn een jaar of vijf lang naast hun werk bezig met een onderzoek. Dat doe je niet zomaar even.’ Ook het traject dat interne promovendi en buitenpromovendi afleggen, verschilt. ‘Een assistent in opleiding solliciteert naar een aangeboden promotieplaats’, aldus Lilian. ‘Dat kan een student zijn die bij de Open Universiteit een master heeft gehaald, maar het kan ook iemand zijn die elders heeft gestudeerd, zoals Tjandra. Buitenpromovendi benaderen de Open Universiteit met een onderzoeksvraag voor een van de faculteiten, het Centre for Learning Sciences and Technologies of het Wetenschappelijk Centrum Leraren Onderzoek.’ Lilian vervolgt: ‘Eerst kijken we of die vraag voldoende aansluiting en potentie heeft en we kijken of we de expertise in huis hebben voor de begeleiding. Als dat zo is, sluiten we een contract voor een aspirant-traject van een halfjaar tot een jaar. In die tijd maakt de aspirant-promovendus het onderzoeksplan. Een commissie van de faculteit beoordeelt dat plan, waarna een contract volgt voor het promotietraject dat
meestal vier tot vijf jaar duurt. Er worden een promotor en vaak ook een copromotor toegewezen die het hele traject begeleiden, van het maken van het plan tot het uiteindelijke proefschrift.’
Masteronderzoek als basis voor promotie Sinds een tijd geeft de Open Universiteit actiever bekendheid aan de mogelijkheid om te promoveren. Ook masterstudenten worden er meer op gewezen. Lilian: ‘Mensen met talent springen in het oog, maar die komen er niet altijd uit zichzelf op om het te gaan doen. Tegen zulke studenten zeggen we soms al in het scriptietraject: ‘‘Denk er eens over na.’’ Studenten met goede cijfers hebben vaak talent voor onderzoek. En ze kunnen hun masteronderzoek al doen in het kader van een promotie. De onderzoeksvraag voor de masterscriptie kan een mooie basis voor de promotie zijn. Dat heeft een groot voordeel, want de student kan het werk dat anders eenmalig was, ‘‘dubbel’’ gebruiken. Masterstudenten die een promotie overwegen, raad ik aan het met de begeleider of de contactpersoon van de faculteit te bespreken.’
Roffelsen vertelt: ‘Het College voor promoties vervult vooral de formele rol. We zijn aanvullend op de Graduate School. Wij benoemen de promotor, alle leden van de beoordelingscommissie en de promotiecommissie, en zijn betrokken bij alle officiële momenten en handelingen. Ook verlenen we het doctoraat.
‘De Open Universiteit is goed in afstandsonderwijs en onze expertise op dat vlak zetten we ook in voor onze promovendi’ Onze verantwoordelijkheid is de kwaliteit van de procedures. Daar maken we serieus werk van. De kwaliteit van een promotie aan de Open Universiteit moet boven elke twijfel verheven zijn. Wij zijn goed in afstandsonderwijs en onze expertise op dat vlak zetten we ook in voor onze promovendi. Voor veel promovendi is het een ideale manier om hun traject in te vullen.’
Meer kansen door promoveren
Wereld van verschil
Tot 2006 promoveerden in totaal vijftig mensen aan de Open Universiteit. In dat jaar startte het beleid voor stimulering van promoveren. Dat had resultaat. In 2010 liep het aantal op tot 75 en nu, twee jaar later, is Tjandra de honderdste. En de groei neemt nog steeds toe, want er zijn nu zo’n 250 promotietrajecten. Met een promotietraject biedt de Open Universiteit wetenschappers mogelijkheden om verder te komen. Want met een promotie vergroot je je kansen. Lilian: ‘Wil je bijvoorbeeld als universitair docent werken, dan moet je gepromoveerd zijn. En ook bij hbo-instellingen zijn steeds meer mensen in de staf gepromoveerd. Je positie in de wereld van het onderzoek wordt er sterker door. Daar kom je er niet zonder proefschrift. Het is een proeve van bekwaamheid. Je laat ermee zien dat je over bepaalde eigenschappen beschikt.’ Promoveren is overigens niet voor iedereen weggelegd, stelt Lilian. ‘Slechts voor een klein deel binnen de universitaire wereld.’
Tjandra is blij met de kans die ze gekregen heeft. ‘Ik wist niet dat ik bij de Open Universiteit kon promoveren, het was eigenlijk toevallig dat ik ertegenaan liep. Eerlijk gezegd wist ik nauwelijks dat het een volwaardige universiteit is. Ik moest wel wennen aan het systeem. Dat hier geen studenten door de gangen lopen en contacten vooral via mail en telefoon verlopen. Maar het traject is me goed bevallen. Ik vond vooral de ruimte voor eigen inbreng prettig. Er is veel vrijheid, je wordt hier niet in een hokje gestopt. Ik hoefde niet binnen één discipline te blijven en voor mij was dat een groot voordeel. In mijn onderzoek zitten behalve management en control ook methodologie, sociologie en psychologie. Mijn promotor waardeerde het als ik zelf dingen aandroeg en me niet afwachtend opstelde. Ik heb goede begeleiding gehad.’ Voor Tjandra was de promotieplechtigheid op 28 juni de afsluiting van een paar jaar hard werken en vooral veel leren: ‘Ik heb van alles opgestoken over mezelf, de wetenschappelijke wereld, onderzoek doen en met mensen werken. Door de jaren heen heb ik een ander wereldbeeld ontwikkeld. Als ik zie waar ik stond toen ik aan het promotietraject begon en waar ik nu sta, dan is dat een wereld van verschil.’
College voor promoties Vooral aan het einde van hun promotieonderzoek krijgen promovendi te maken met het College voor promoties dat onder voorzitterschap staat van rector magnificus prof. mr. Anja Oskamp. Secretaris drs. Han
Open Universiteit Modulair 13 juli 2012
21
Gedrag en organisatie ‘full text’ in digitale bibliotheekcatalogus
ps ychologie
Vanaf medio juli 2012 is het tijdschrift Gedrag en organisatie full text toegankelijk voor medewerkers en studenten van de Open Universiteit. Dit Nederlandstalig wetenschappelijk tijdschrift is met name interessant voor (student)psychologen op de deelgebieden ‘arbeid en organisatie’ en ‘arbeid en gezondheid’. Het publiceert artikelen over actuele onderwerpen zoals leiderschap, innovatie en loopbaanontwikkeling. Daarnaast bevat het rapportages over instrumentontwikkeling, theoretische uiteenzettingen en korte researchnotities. Prof. dr. Karen van Dam, hoogleraar Arbeidsen organisatiepsychologie bij de faculteit Psychologie, is hoofdredacteur van het tijdschrift. Dr. Catherine Bolman, contactpersoon bibliotheek van de faculteit, raadt studenten aan om in te loggen bij de digitale bibliotheek: www.ou.nl/ub, en te zoeken in de e-journal-lijst.
www.ou.nl/psychologie
Uitnodiging
Landelijke studentendag psychologie Zoals u in een vorige Modulair heeft kunnen lezen, vindt op zaterdag 15 september 2012 in studiecentrum Eindhoven de landelijke studentendag plaats. Het programma begint om 10.30 uur en wordt om 15.30 uur afgesloten met een borrel. Het is gelukt om een bekende, vooraanstaande gastspreker te ontvangen. Prof. dr. Trudy Dehue is hoogleraar wetenschapsfilosofie en wetenschapsgeschiedenis aan de universiteit van Groningen. Zij was in 2009 te zien in het programma ‘Zomergasten’. Tijdens de studentendag zal zij meer vertellen over haar bestseller De depressie-epidemie. Tevens geven dr. Arjan Bos, universitair hoofddocent klinische psychologie, en dr. Wim Bloemers, universitair docent arbeids- en organisatiepsychologie en in de praktijk o.a. actief op het gebied van assessment, een lezing. De studentendag is breed van opzet zodat de dag interessant is voor zowel beginnende en gevorderde studenten.
Workshops In de middag staan diverse workshops op het programma waarbij de studenten door docenten en aio’s actief bij de onderwerpen betrokken worden. Dr. Johan Lataster en Roeslan Leontjevas MSc, beiden universitair docent bij de nieuwe mastervariant
Levenslooppsychologie, en de aio’s drs. Denise Peels, Niels Jacobs MSc en drs. Saskia Wouters, zullen in de workshops (delen) van hun onderzoek toelichten.
Tijdens de lunch en de borrel zal er ruimte zijn om aan de aanwezige docenten en begeleiders vragen te stellen over stageplaatsen, scriptiethema’s, cursussen, onderzoek, etcetera. Tevens is het OU-platform van SPS-NIP aanwezig. Psychologiestudenten van de OU zijn de grootste groep binnen SPS-NIP, reden om de activiteiten van het platform onder de aandacht te brengen.
Gezondheidspsychologische interventies Planmatig en effectief ongezond gedrag veranderen? Hoe doet u dit als gezondheidszorgprofessional? Studenten die willen leren om gezondheidsproblemen, zoals hart- en vaatziekten en kanker, op een planmatige wijze te analyseren, er een (gedragsmatige) interventie voor te ontwikkelen, die te implementeren en te onderzoeken op (kosten)effectiviteit, kunnen vanaf medio augustus de vernieuwde cursus Gezondheidspsychologische interventies aanschaffen. Deze cursus vervangt de gelijknamige cursus met cursuscode S64322 die per 31 augustus 2012 uit het aanbod gaat. De cursus is onderdeel van de master Gezondheidspsychologie maar is ook interessant voor gezondheidszorgprofessionals die deze master niet volgen. Als u deze cursus aanschaft in plaats van de huidige cursus, ontvangt u de in 2012 verschenen, sterk gereviseerde vierde editie van het boek Gezondheidsvoorlichting en gedragsverandering: een planmatige aanpak, geschreven door J. Brug, P. van Assema, & L. Lechner (Eds.). Meer informatie over de cursus vindt u op de cursussite van Studienet.
22
Open Universiteit Modulair 13 juli 2012
Nieuwe cursus
Begin dit jaar hadden we het in de Modulair al aangekondigd, en sinds 1 juli 2012 is de nieuwe cursus Gezondheidsgedrag: interactie tussen individu en omgeving (S76311) te bestellen.
Aanmelden
Vernieuwde cursus
Naar aanleiding van nieuwe ontwikkelingen binnen de opleiding en de cursusevaluaties van studenten wordt de cursus Onderzoekspracticum scriptieplan (S71322) op dit moment gereviseerd. De gereviseerde cursus sluit aan bij elk van de vier afstudeerrichtingen: Arbeid- en organisatiepsychologie, Gezondheidspsychologie, Klinische psychologie en Levenslooppsychologie. Het gereviseerde Onderzoekspracticum scriptieplan zal verschijnen op 1 september 2012. De inschrijving voor de huidige cursus zal worden stopgezet per 1 september 2012. De laatste inleverdatum voor de eindopdracht van de huidige cursus is 31 augustus 2013. De student(e) die hiermee aan de slag wil, zal zelf toegang tot een redelijk groot aantal werknemers moeten hebben. Meer informatie treft u aan op het scriptieweb. Heeft u vragen of interesse, neem dan contact op met dr. Gérard Näring:
[email protected].
Gezondheidsgedrag: interactie tussen individu en omgeving
Vragen stellen
Aanmelden voor deze dag kan via de faculteitspagina op Studienet en via www.ou.nl/psychologie. De kosten voor deze dag zijn € 17,50 inclusief koffie, thee, een uitgebreide lunch en een afsluitende borrel. En u ontvangt op deze dag een zinvolle verrassing. Na aanmelding ontvangt u een bevestiging met aanvullende informatie over het programma en de wijze van betaling voor deze dag.
Revisie Onderzoekspracticum scriptieplan
Scriptiestudent gezocht
Validering COPSOQ-vragenlijst Een paar jaar geleden heeft een groep onderzoekers in Denemarken een lijst ontworpen voor het meten van psychosociale werkbelasting. De lijst heet de COPSOQ en biedt, bij een voldoende hoge response van werknemers, een aangrijpingspunt voor het in gang zetten van een veranderingsproces in een bedrijf. Hij is erg populair in vakbondskringen. De lijst bevat meer dan 40 schalen waarmee het mogelijk lijkt om vraagstellingen vanuit allerlei theoretische kaders te onderzoeken. De lijst is professioneel vertaald in het Nederlands en kan nu gevalideerd worden. Bij een gedegen studie is een presentatie op de eerstvolgende COPSOQbijeenkomst zeker mogelijk. De faculteit Psychologie zoekt een scriptiestudent die zich met de validering gaat bezighouden. De validering zal in eerste instantie beperkt worden tot subschalen die matchen met één of meerdere van eerder genoemde modellen. De validering kan ook in een onderzoeksstage plaatsvinden. In dat geval zal er voor de scriptie een andere gerelateerde inhoudelijke vraagstelling geformuleerd moeten worden. De onderzoeksvraag zal luiden: ‘is de Nederlandse versie van de COPSOQ een betrouwbaar en valide instrument?’
We leven in een omgeving vol verleidingen: we drinken veel, we blijven roken, we eten te vet en we bewegen te weinig en ondanks de westerse welvaart groeit juist hier het aantal mensen met depressieve klachten. Zijn we hier zelf volledig debet aan of maakt onze leef- en werkomgeving het ons moeilijk om zowel fysiek als mentaal gezond te leven? Het rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2010 (VTV 2010) benadrukt het belang van aanpassingen in de omgeving om een gezonde keuze gemakkelijker te maken. Met deze cursus bieden we u een overzicht van de laatste empirische en theoretische inzichten betreffende (on)gezondheid als interactie tussen individu en omgeving. Op basis van virtuele stages leert u bovendien deze kennis direct toe te passen op de praktijk. De cursus leert u hoe de interactie tussen individu en omgeving kan werken, welke omgevingsfactoren een rol spelen en hoe het gewenste gedrag door veranderingen in de omgeving bevorderd kan worden. De Open Universiteit is daarmee de eerste universiteit in Nederland die een volledige cursus over de invloed van de omgeving op ons gezondheidsgedrag aanbiedt. Gezondheidspsychologen, beleidsmakers, preventiemedewerkers, professionals uit de gezondheidszorg zijn dé mensen die kunnen zorgen voor gerichte veranderingen in de omgeving om een gezondere leefstijl te bevorderen en het mentaal welzijn te verhogen. Voor deze mensen en voor de psychologiestudenten in de bachelorfase (deze cursus valt binnen de gebonden keuze van de postpropedeuse) bevelen we deze cursus van harte aan. Wilt u meer weten over deze cursus, neem dan contact op met dr. Marjan Nijkamp
[email protected] of dr. Trijntje Völlink,
[email protected].
Open Universiteit Modulair 13 juli 2012
23
ps ychologie
nderwijs
rechtswetenschappen
De TogaTop biedt aan zeer goede (‘top’)masterstudenten een theoretische basis om reflectie op
dan advocaat, rechter of officier van justitie. Deze cursus is bedoeld voor ‘topstudenten’. Er vindt selectie plaats op basis van behaalde
op www.ou.nl/rw.
maken en deze reflectie aansluitend te faciliteren door een kennismaking met de beroepspraktijk van togaberoepen.
TogaTop – kers op de taart voor ambitieuze masterstudenten Is het einde van uw master Rechtsgeleerdheid in zicht? Voor goede, zeer gemotiveerde studenten bieden we met ingang van september 2012 een nieuwe, extra cursus: de TogaTop. De cursus is gericht op de jurist als professional die in zijn beroepspraktijk wordt geconfronteerd met ethische dilemma’s. Het perspectief is dat van de togaberoepen, maar de cursus is evengoed geschikt voor wie een andere professie ambieert
resultaten en motivatie. Het is bovendien een ‘top’ op uw studie, want de studiepunten die u in deze cursus behaalt, komen bovenop de te behalen punten voor de master. Opbouw van de cursus De cursus bestaat uit drie modulen. Na afronding wordt een certificaat met een individuele beoordeling uitgereikt. De eerste module is theoretisch en is opgebouwd aan de hand van casusposities. Wetenschappers en praktijkjuristen spreken met u over: – professionele moraal en legal ethics – de ongeschreven mores binnen het rechtsbedrijf – communicatie in de rechtszaal en gedrag van procespartijen. De tweede module bestaat uit de stages bij de rechterlijke macht of bij advocatenkantoren. In de derde module wordt de cursus afgerond met een beknopt essay, dat samen met het portfolio uit de stage het afsluitend tentamen vormt.
Werving Sinds 1 juli 2012 kunt u zich aanmelden. Daarna volgen individuele gesprekken en selectie. De cursus gaat door bij voldoende deelname. Deelname staat open voor masterstudenten die ten minste negen modulen van de masteropleiding hebben afgerond, anders dan ‘Voorbereiding onderzoek’ en de scriptie. Meer informatie bij mr. dr. Richard Verkijk:
[email protected]. Voor de volledige tekst van dit bericht: zie de nieuwsrubriek op de facultaire website op www.ou.nl/rw.
Regenboogbegeleiding in de Schakelzone Wegens succes geprolongeerd: in september 2012 start een nieuwe ronde begeleidingsbijeenkomsten speciaal gericht op studenten in de Schakelzone. Kijk voor meer details op: www.schakelzone.nl onder ‘begeleiding’. Let op: het aantal plaatsen is beperkt. Inschrijving op volgorde van aanmelding.
24
Procesrechten: inschrijven sessie 2013 De elektronische cursus Procesrechten (4,3 EC) maakt onderdeel uit van de keuzevakken van de masteropleiding Nederlands recht. De cursus is bedoeld om deelnemers te scholen in de betekenis van de processuele beginselen voor de rechtspraktijk. De cursus vindt, mits er voldoende belangstelling is, eenmaal per academisch jaar plaats in het tweede semester. De eerstvolgende cursussessie loopt van januari/februari 2013 tot en met mei 2013. Projectleider van de cursus is mr. Ine van Haaren-Dresens. Voor deze cursus dient u zich zo spoedig mogelijk, doch in ieder geval vóór 1 december 2012, aan te melden bij Miriam Wigman, via e-mail (
[email protected]) met behulp van het aanmeldformulier op de facultaire nieuwspagina in Studienet. Voor meer informatie zie de cursussite in Studienet of de nieuwsrubriek
het eigen beroepsmatige handelen mogelijk te
Open Universiteit Modulair 13 juli 2012
rechtswetenschappen
Nieuwe cursus
www.ou.nl/rechtswetenschappen
Regelgeving: inschrijven sessie 2013 In de cursus Regelgeving (8,6 EC) wordt langs elektronische weg de procesgang van een wetsvoorstel in de Tweede Kamer nagebootst. De cursus is gebaseerd op samenwerkend leren, en de communicatie tussen studenten onderling en met docenten vindt plaats via discussiegroepen op Studienet en via een zogeheten virtual classroom. De cursussessie 2013 loopt, mits er voldoende belangstelling is, van eind januari 2013 tot begin juli 2013. De cursus is bestemd voor studenten die de bachelor Nederlands recht met goed gevolg hebben afgerond. Projectleider van de cursus is mr. Ine van Haaren-Dresens. Voor deze cursus dient u zich zo spoedig mogelijk, doch in ieder geval vóór 1 december 2012, aan te melden bij Miriam Wigman, via e-mail (
[email protected]) met behulp van het aanmeldformulier op de facultaire nieuwspagina in Studienet. Voor meer informatie zie de cursussite in Studienet of de nieuwsrubriek op www.ou.nl/rw.
Europees mededingingsrecht
Student-parlementariërs gezocht
‘Gezien de vragen van vandaag is het begrijpelijk dat er bij studenten rechtsgeleerdheid toegenomen belangstelling bestaat voor Europees mededingingsrecht. Wanneer we mededinging beschouwen als een wedstrijd tussen ondernemingen, dan is kennis van de spelregels belangrijk. Bovendien moet steeds duidelijk zijn over welke markt we het precies hebben’, aldus prof. dr. Jan Willem Sap, hoogleraar Europees recht. Na de val van de Berlijnse Muur raakte het westen nog meer overtuigd van de werking van het marktmechanisme. Maar concurrentie wil niet zeggen dat alles maar is geoorloofd. Sinds de bouwfraude is het debat over marktmacht toegenomen. Dat er grenzen zijn, blijkt met name uit de regels van Europees mededingingsrecht. Artikel 101 lid 1 VWEU bevat een verbod op mededingingsbeperkende afspraken, het kartelverbod. Ook het misbruik van een economische machtspositie is verboden. Zoals bekend heeft Unierecht steeds voorrang en worden de lijnen uitgezet door de Europese Commissie, maar welke rol mogen de overheden in de lidstaten nog spelen? En op welke manier staan de regels ten dienste van de interne markt? De mastercursus Europees mededingingsrecht – R81311, 1 module, ingangseisen bachelor Rechtsgeleerdheid – die komend academisch jaar van start gaat, staat volgens Jan Willem Sap ‘midden in de toegenomen spanning tussen private belangen en het publiek belang’.
De capaciteitsgroep Staats- en bestuursrecht stelt de cursus
Campus Net: virtuele uitwisseling met Duitsland, Spanje of Mexico De faculteit Rechtswetenschappen gaat het komende studiejaar samenwerken met de Spaanse, Duitse en een Mexicaanse afstandsuniversiteit aan een virtueel uitwisselingsprogramma onder de naam ‘Campus Net’. Studenten aan de OU die minimaal hun propedeuse hebben afgerond, kunnen op afstand één of twee juridische vakken volgen aan de Spaanse UNED, de Duitse FernUniversität of de Mexicaanse UNAM. De behaalde certificaten kunnen vervolgens ingebracht worden in de vrije ruimte in de bachelor Rechtsgeleerdheid. De uitwisseling is virtueel en omvat dan ook geen reis naar of verblijf bij de universiteiten in Spanje, Duitsland en Mexico. Het aanbod van cursussen binnen deze uitwisseling wordt binnenkort bekendgemaakt via de facultaire pagina van Rechtswetenschappen in Studienet, samen met de nadere voorwaarden voor deelname. Geïnteresseerden kunnen contact opnemen met mr. Michiel van Oosterzee:
[email protected].
Simulatie staatsrechtelijke praktijk (R76321; 4.3 EC) open voor studenten die deelnemen aan het Studentenparlement 2012-2013. In de periode oktober 2012 tot en met mei 2013 zal voor de tiende maal een zitting plaatshebben van het (tweejaarlijkse) Nederlandse Studentenparlement. Dat parlement is samengesteld uit rechtenstudenten van de diverse universiteiten, die door docenten worden begeleid. De studentparlementariërs op hun beurt behandelen een door andere staatsrechtdeskundigen (de ‘regering’) opgesteld wetsvoorstel. Studentenparlementen hebben al verscheidene malen plaatsgevonden en waren steeds een groot succes, met name door het enthousiasme van de studenten. De behandeling van het wetsvoorstel gebeurt op een wijze die zoveel mogelijk aan de wetgevingsprocedure in de Tweede Kamer is ontleend. De fracties in het Nederlandse Studentenparlement worden gevormd door afgevaardigden van de Nederlandse juridische faculteiten en bestaan uit minimaal 3 en maximaal 8 personen. De regering wordt gevormd door hoogleraren en/of andere staatsrechtdeskundigen.
Wetsvoorstel tot wijziging Kieswet Voor het Studentenparlement 2012-2013 zal aan de orde zijn een wetsvoorstel tot wijziging van de Kieswet. De voorlopige korte toelichting op het voorstel luidt als volgt: ‘Om de stabiliteit van de Nederlandse politiek te vergroten, zou een kiesdrempel van 10 procent moeten worden ingevoerd. Ter compensatie zou tegelijkertijd de drempel voor een voorkeurszetel moeten worden verlaagd, naar 10 procent (een alternatief is om ook de voorkeurstemmen af te schaffen)’.
Traject Het door de regering opgestelde wetsvoorstel met memorie van toelichting zal medio oktober 2012 rondgezonden worden aan de deelnemende studenten; vervolgens dienen de studenten die per faculteit in fracties zijn verdeeld, hun bijdragen voor het verslag op te stellen en medio februari 2013 in te zenden. De nota n.a.v. het verslag en eventueel een nota van wijziging zullen daarna door de regering worden opgesteld en medio april 2013 worden rondgezonden. De studentenfracties kunnen tot kort voor de plenaire behandeling ook amendementen indienen en tijdens het debat kunnen moties worden ingediend.
Plenaire behandeling Op 31 mei 2013 vindt ten slotte de plenaire behandeling van het wetsvoorstel plaats in de vergaderzaal van de Tweede Kamer onder voorzitterschap van de kamervoorzitter of een van de plaatsvervangers. Een deskundige jury, waarschijnlijk bestaande uit een wetenschapper, een politicus en een parlementair journalist, zal de prestaties van de studentenfracties beoordelen. Indien mogelijk zal voorafgaande aan het debat voor de OU-fractie een bijeenkomst met een Tweede Kamer-lid worden georganiseerd met een oefening in debatvaardigheden.
Meer informatie en aanmelding Zie voor de integrale tekst van dit bericht met voorwaarden en meer informatie over inschrijving de facultaire nieuwspagina op www.ou.nl/rw.
Open Universiteit Modulair 13 juli 2012
25 25
www.ou.nl/onderwijs
onderwi j swetenschappen
onderwi j swetenschappen
Visies op onderwijswetenschappen
– van een cognitivistische visie op leren naar het ontwerpen van instructie; Op basis van de eerste studentenevaluatie (veldtoets) van de cursus – van een constructivistische visie op leren naar het ontwerpen Visies op onderwijswetenschappen (O50411), tentamenanalyses en van instructie; ervaringen van docenten, is besloten per 1 juli 2012 het toekennen – hogere orde denkvaardigheden: metacognitie en probleemoplossen; van het bonuspunt af te schaffen. Peer-feedback blijft een onder– onderwijskundig ontwerpen; deel van het beoordelingskader. De voorgenomen wijzigingen – curriculumtheorie; in het beoordelingskader zijn per 1 juni 2012 zichtbaar in de – evaluatie. cursusomgeving.
Informele leeromgevingen, zoals leernetwerken, kenmerken zich door de afwezigheid van vooropgelegde regels. Informeel leren is een uitvloeisel van activiteiten in de professionele en maatschappelijke context die mensen kunnen stimuleren in hun leren binnen meer of minder spontaan gecreëerde leeromgevingen. Deze leeromgevingen hebben geen formele kaders. Vaak kan de lerende invloed uitoefenen op de inrichting van deze leeromgeving en zelf materialen toevoegen. Iedereen kan afhankelijk van de situatie als lerende of docent/deskundige optreden.
Nederlandse én Vlaamse context
nieuw
Onderwijswetenschap Sinds 1 juli 2012 is de cursus Onderwijswetenschap (O17311) vervangen door de nieuwe cursus Onderwijswetenschap (O17321). Deze cursus past in het schakelprogramma van de masteropleiding Onderwijswetenschappen maar kan ook als zelfstandige cursus bestudeerd worden. Er wordt geen specifieke voorkennis vereist. De leertheoretische thema’s van de cursus Onderwijswetenschap worden verder uitgediept en aan de onderwijspraktijk gerelateerd in de cursus Leren en ontwikkeling (O18321). Als basishandboek voor de nieuwe cursus Onderwijswetenschap wordt voortaan het volgende boek gebruikt: Valcke, M. (2010) Onderwijskunde als ontwerpwetenschap. Een inleiding voor ontwikkelaars van instructie en voor toekomstige leerkrachten (Academia Press, Gent). Naast dit handboek worden nog andere teksten bestudeerd die elektronisch aangeboden worden.
Verschillende wetenschappelijke disciplines Iedereen is ervaringsdeskundige als het gaat om het onderwijs. Ook na de school blijven we geïnformeerd over wat zich in het onderwijs afspeelt. Bijna iedere dag vernemen we via de kinderen of de media wel iets dat betrekking heeft op het onderwijs: stakingen van docenten vanwege de bezuinigingsdrift van Den Haag, de dalende internationale ranking van de schoolprestaties van Nederlandse leerlingen, dreigende tekorten aan technisch geschoolden, discutabele onderwijsvernieuwingen, enzovoorts. Het onderwijs is een veelzijdig thema dat vanuit veel verschillende invalshoeken bestudeerd kan worden, zoals het onderwijssysteem, de structurering van de leerstof, de rol van de docent. Daarnaast wordt de kennisontwikkeling over het onderwijs gevoed vanuit verschillende wetenschappelijke disciplines, zoals de psychologie, de sociologie, de pedagogiek, de organisatiekunde, de informatica. Al met al een caleidoscopisch geheel van invalshoeken en disciplines.
State of the art De cursus Onderwijswetenschap biedt een gedegen en actueel overzicht van de stand van zaken in de onderwijskunde en is vooral gericht op kennis en inzicht. Tevens leert de student systematisch theoretische inhoud samen te vatten. De cursus is opgebouwd rondom acht thema’s: – didactische modellen; – van een behavioristische visie op leren naar het ontwerpen van een instructie;
26
Open Universiteit Modulair 13 juli 2012
Zowel de Nederlandse als de Vlaamse context komen in de cursus aan bod, bijvoorbeeld als het over leerplanontwikkeling gaat. In Nederland heeft de Stichting Leerplanontwikkeling (SLO) als nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling een publieke taakstelling in de driehoek beleid, praktijk en wetenschap. Het werk van SLO kenmerkt zich door een wisselwerking tussen diverse niveaus van leerplanontwikkeling (stelsel, school, klas, leerling). SLO streeft naar zowel longitudinale als horizontale inhoudelijke samenhang in het onderwijs en richt zich daarbij op de sectoren primair onderwijs, speciaal onderwijs, voortgezet onderwijs en beroepsonderwijs. Het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming maakt zelf geen leerplannen meer, het stelt wel de eindtermen en ontwikkelingsdoelen op. Leerplannen opmaken is in feite een bevoegdheid van de inrichtende macht van een school, maar in de praktijk worden leerplannen meestal opgemaakt door de koepels van de inrichtende machten. De leerplannen worden dan ter goedkeuring voorgelegd aan de onderwijsinspectie. Voor zover er reeds eindtermen en ontwikkelingsdoelen voor het niveau in kwestie zijn opgesteld, gaat de inspectie na of de leerplannen daaraan beantwoorden. De bij de koepels aangesloten scholen nemen gewoonlijk de goedgekeurde leerplannen over. De cursus wordt afgesloten met een tentamen met open vragen, af te nemen via de computer op de tentamenlocatie. Meer info over deze nieuwe cursus is te vinden op: www.ou.nl/studieaanbod/O17321.
Formele leeromgevingen worden gebruikt binnen de formele kaders van een geaccrediteerd opleidingsinstituut. Formeel leren is een vooraf geplande reeks van activiteiten die de lerende doorloopt met als uitvloeisel het verkrijgen van een erkend diploma. Dergelijke activiteiten vinden plaats binnen een vooraf door het opleidingsinstituut gecreëerde elektronische leeromgeving (ELO). Een ELO regelt bijvoorbeeld de autorisatie van gebruikers in relatie tot inschrijfrechten en studeerrechten, de organisatie en inhoud van het leermateriaal, de voortgangsbewaking en toetsing. De lerende wordt bij formele leeromgevingen vaak als consument benaderd en kan geen of nauwelijks invloed uitoefenen op de inrichting van deze leeromgeving.
Nieuwe cursus
Serious gaming is het gebruik van games voor serieuze, nietentertainment, doelen. Daarbij kan onder meer gedacht worden aan
Digitale media en leren
nieuw
Nieuwe cursus
Met ingang van 1 september wordt de 1-moduuls cursus Digitale media en leren in het Masterprogramma van de opleiding Onderwijsen Leerwetenschappen opgenomen. Een aanrader voor elke student die de laatste inzichten in het gebruik van digitale media voor leren wil integreren in diens beroepspraktijk. In deze cursus kijkt u door een onderwijskundige bril naar de mogelijkheden van digitale media voor leren. U krijgt daarbij handvaten om toepassingen van digitale media voor leren kritisch te analyseren en zelf een toepassing te ontwikkelen.
Digitale media omvatten gedigitaliseerde inhoud (tekst, beeld, geluid, video) die via het Internet en computernetwerken verspreid en uitgeleverd kan worden (o.a. computers, smartphones, tablets). Bij het interactieve gebruik van digitale media staat de onderlinge samenhang van inhoud, netwerken en afspeelapparatuur centraal. In deze cursus beziet u de mogelijkheden van digitale media voor leren. Het gaat hierbij om leren waarbij digitale media een wezenlijk aandeel hebben in de vormgeving en ondersteuning van het leren. U kunt bijvoorbeeld denken aan toepassingen binnen vier samenhangende thema’s: (1) informele leeromgevingen; (2) formele leeromgevingen; (3) mobiel leren, en (4) serious gaming. Hierna lichten we elk thema kort toe.
Bij Mobiel leren verricht de lerende onderweg activiteiten met een draagbaar apparaat (bijvoorbeeld mobiele telefoon). In het meest eenvoudige geval zijn deze activiteiten een goede tijdsbesteding voor anders min of meer ‘verloren’ tijd, bijvoorbeeld studeren tijdens het wachten op het vliegveld. In meer geavanceerde settings zijn deze activiteiten en de beschikbare informatie rechtstreeks gekoppeld aan de locatie waarop de lerende zich op dat moment bevindt en kan ook de aanwezigheid of beschikbaarheid van anderen worden gebruikt. Denk aan een excursie waarbij lerenden gezamenlijk opdrachten in relatie tot reële objecten kunnen doen. Mobiel leren kan zowel formeel alsook informeel leren betreffen.
Mogelijkheid upgrading begeleiding masteropleidingen Je hebt het moment om te gaan studeren goed gepland. Maar onverwacht krijg je een andere functie waarin je je waar moet maken, of er komt gezinsuitbreiding. Of het lukt toch ineens om je huis te verkopen, en je kan dus gaan verhuizen. Op zich goed nieuws, maar je studie komt in de verdrukking terwijl je die MSc-titel juist nu nodig hebt. Als je dit beeld herkent, loont het om je studie te (her)prioriteren middels een investering in een upgrade van je begeleiding. Je houdt daarmee het tempo in je studie. Door wekelijks of tweewekelijks colleges te volgen op de locatie van een hogeschool, in een vaste groep medestudenten. De stof wordt besproken en samengevat. De stof gaat voor je leven als besproken wordt hoe je het geleerde kan herkennen en toepassen in de bedrijfspraktijk van jou en je mede-studenten. Daarnaast wordt je het praktische regelwerk van de studie uit handen genomen zodat je je kan focussen op de inhoud. Als je inschrijft voor deze blended vorm van de MSc in Management of de MSc in Business Process Management and IT (BPMIT), hoef je
games voor formeel en informeel leren, gedragsveranderingen (therapie, gezondheid), ondersteuning van bedrijfsprocessen, verkennen van toekomstscenario’s, en adverteren. In deze cursus ligt het accent op serious games voor informeel en formeel leren. Overigens gaat de thematische benadering bij de cursus niet voorbij aan de mogelijke overlap tussen thema’s. Denk bijvoorbeeld aan informeel mobiel leren via serious games.
Studietaken In een aantal studietaken maakt u kennis met mogelijk gebruik van digitale media voor leren. U leert met behulp van een aantal methodieken en gereedschappen toepassingen van digitale media voor leren te analyseren. U oriënteert zich bijvoorbeeld op de actuele literatuur en verwerft theoretische kennis op het brede terrein van het gebruik van digitale media voor leren. Daarnaast onderzoekt u één of meerdere toepassingen van digitale media voor leren op verbetermogelijkheden. Binnen één van de thema’s realiseert u een (her)ontwerp van een stukje onderwijs met behulp van het verstrekte gereedschap. U beargumenteert uw keuzes, reflecteert op de ontwerpervaring en beschrijft het resultaat. U presenteert het ontwerp aan de docenten en medestudenten in de virtuele klas. Indien u naast het gekozen thema ook geïnteresseerd bent in verdieping in één of meer van de andere thema’s dan kunt u dit in de Capita Selecta inbrengen.
Ontwerpen van leersituaties: theoretische kaders Naar aanleiding van cursusevaluaties van de cursus Ontwerpen van leersituaties: theoretische kaders (O21421) met studenten middels SEIN, tentamenanalyses en docentenervaringen, en in verband met het opnemen van de cursus O21421 in het OUX-aanbod in studiejaar 2012-2013, acht het cursusteam aanpassingen in de formulering van de tentamenopdracht en de beoordelingscriteria noodzakelijk. De voorgestelde wijzigingen zijn per 1 juni 2012 in de cursusomgeving zichtbaar gemaakt en zullen per 1 juli van kracht zijn. Ze zullen uitsluitend betrekking hebben op de nieuwe, na 1 juli 2012 in te dienen voorstellen voor de tentamentaak en de uitwerking van deze tentamentaak.
managementwetenschappen
www.ou.nl/management
eventuele reeds afgeronde onderdelen (uiteraard) niet te betalen, en ontvang je tevens het inschrijfgeld retour van nog niet afgeronde onderdelen van de afstandvariant van desbetreffende master.
Vrijblijvende afspraak Maak nu vrijblijvend een afspraak met één van de onderstaande coördinatoren: Fontys Eindhoven Management: Fred Nooijen;
[email protected]; 06-83980701 BPMIT Management: Ineke Heil;
[email protected]; 08850-78525 Haagse Hogeschool Management: Marion van der Tas;
[email protected]; 070-4457998 BPMIT Management: Gerard Kranenburg;
[email protected]; 070-4458167 NHL Hogeschool Leeuwarden Management: Johan Huitema;
[email protected]; 058-2511614. 27
managementwetenschappen
Master of Business Administration De faculteit Managementwetenschappen biedt naast de Master of Science in Management ook een Master of Business Administration (MBA) aan. Het curriculum van de MBA bestaat uit twee inhoudelijke blokken in de vorm van Certified Professional Programs (CPP) plus een MBA-thesis. CPP’s kunnen nu niet alleen worden ingebracht in de MSc maar ook in een MBA. De Master of Business Administration (MBA) is een zeer praktijkgerichte opleiding op academisch niveau. U past de opgedane kennis direct toe in praktijkopdrachten. Uw werksituatie maakt een belangrijk deel uit van de opleiding, een optimale mix van theorie en praktijk. Uiteraard wordt ook een stevig theoretisch fundament gelegd.
Advanced Studies in Management voor de Publieke sector Als u de dagelijkse berichtgeving in dagbladen leest, valt op hoeveel ontwikkelingen in en rond publieke organisaties er zijn: ‘Patiënt schrikt van hoog sterftecijfer in ziekenhuis ... ’ (wat zegt dat eigenlijk over de kwaliteit van patiëntenzorg?) ‘Digitalisering van dienstverlening bij gemeenten moet contact met de burger verbeteren’ (hoe past dat in de organisatie?) of ‘Scholen fuseren tot zeer grote instituten die de kosten van onderwijs moeten terugbrengen’ (wat betekent dat voor de docent?).
28
Open Universiteit Modulair 13 juli 2012
Bent u degene die als publiek manager deze ontwikkelingen in goede banen leidt of wilt gaan leiden? Het Certified Professional Program (CPP) Advanced Studies in Management voor de Publieke Sector biedt u hiervoor een gedegen basis in algemeen management, speciaal ontwikkeld voor de Publieke sector. Dit CPP kan worden ingebracht in de MSc in Management en/of met een tweede CPP in de MBA in Public Management. Meer informatie: www.ou.nl/ps en www.ou.nl/mba.
CPP Programma-management Het principe van programma-management is zowel in de theorie als in de praktijk vooral op procedureel vlak ver uitgewerkt. Het correct uitvoeren van de voorgeschreven procedures is echter geen garantie op succes. Er zijn helaas nog veel valkuilen voor onervaren managers in programma-management waardoor het succes van een organisatie in gevaar kan komen. Het Certified Professional Program (CPP) Programma-management is opgezet voor professionals die zich willen verdiepen in programmamanagement en gaat nader in op het gericht veranderen van organisaties door programma-management. U kunt het CPP na afronding inbrengen in de MSc in Management en/of gebruiken als onderdeel van een MBA. Meer informatie: www.ou.nl/pm en www.ou.nl/mba.
cultuurwetenschappe N
www.ou.nl/cultuurwetenschappen
Tropische temperaturen tijdens Zomerschool Letterkunde Niet alleen buiten steeg de temperatuur tot grote hoogte, ook binnen in het studiecentrum Den Haag was het tropisch warm tijdens de Zomerschool Letterkunde. En dat sloot dan mooi aan bij het thema van die week: de Indische biografie. Dr. Lizet Duyvendak en Sarah de Mul hadden het niet beter kunnen plannen. De thermometer bereikte de 28 graden. Twee docenten, twaalf studentes en één student (zie foto) stortten zich die week op romans van twee generaties Indische auteurs. Bij de eerste generatie ging het om Maria Dermoût, De tienduizend dingen, Jeroen Brouwers’ omstreden boek Bezonken Rood en bij de tweede generatie om schrijfster Marion Bloem, Geen gewoon Indisch meisje. De reader met artikelen was ons van tevoren al toegezonden
ter voorbereiding. Iedere deelnemer kreeg een artikel toegewezen waarover een mondelinge presentatie gehouden moest worden tijdens de zomerschool. Gelukkig, want de meesten hadden de artikelen alweer enige tijd geleden gelezen, dus een korte opfrisser was meer dan welkom. In kleine groepjes werd daarna per boek gediscussieerd aan de hand van gerichte vragen en de uitkomsten werden aan elkaar gepresenteerd. Verteltechnieken, Indische intertekstualiteit, postmemory, postkoloniale literatuur, het autobiografisch pact, het Indisch reisarchief: voor ons hebben deze termen geen geheimen meer na een week ondergedompeld te zijn geweest in dit, letterlijk en figuurlijk warme bad.
natuurwetenschappen www.ou.nl/natuurwetenschappen
Diabolodagen: geologie in Zuid-Limburg De Diabolodagen worden dit jaar gehouden op 28 en 29 september in Zuid-Limburg. We gaan dan ver terug in de tijd, op zoek naar de geologie van Zuid-Limburg. Op vrijdagavond geeft Ad Havermans, fysisch geograaf, een totaal geologisch overzicht van Zuid-Limburg en de route die we de volgende dag zullen lopen.
Zelfstandig onderzoek En natuurlijk was er ook tijd voor ontspanning. Twee maal bezochten we een voorstelling op de Tong Tong Fair; de Pasar Malam. Eenmaal de voor ons onbegrijpelijke voorstelling ‘Douwes’, omschreven als een multimediale theatervoorstelling, naar een verhaal van Vincent Mahieu. Ons Bahasa Indonesia bleek niet toereikend. En andermaal de voorstelling ‘Vrijheid’, een project van Marion Bloem waarin haar gedicht Vrijheid in vijf andere talen werd voorgedragen, begeleid door muziek. Tijdens een gezellig avondje Indisch eten bij Raffles in de (hoe toepasselijk) Javastraat, bleek plotseling onze kennis van het Bahasa Indonesia na een paar glazen witte wijn ruimschoots voldoende. Gadogado, sajoer lodeh, tahoe, het ging erin als (spek)koek. En nu mogen we als kers op de taart als afsluiting van deze uitermate leerzame week zelfstandig een onderzoek verrichten naar een Indische autobiografie. Hoeveel geluk kun je hebben? Irma Quist-Tomey (student cultuurwetenschappen)
Stopzetting Cultuurfilosofie De faculteit Cultuurwetenschappen heeft besloten de cursus Cultuurfilosofie vanuit levensbeschouwelijke perspectieven (C32222) met ingang van 1 juli 2012 uit het aanbod te nemen. Studenten die de cursus hebben gekocht maar nog niet afgerond, hebben tot en met 30 juni 2013 de tijd dit alsnog te doen.
Op zaterdag leidt Ad de wandelexcursie die start vanaf camping ’t Zinkviooltje bij Epen waar we verblijven. De camping is prachtig gelegen aan de Geul en ligt middenin een geologisch interessant gebied. Door de ‘optilling’ van Limburg heeft dit kleine beekje een indrukwekkend dal kunnen insnijden, dat zicht biedt op oudere geologische lagen die anders in de ondergrond verborgen blijven. Juist dat maakt het Geuldal zo interessant. De wandeling loopt terug in de (geologische) tijd. We komen steeds oudere aardlagen tegen, van het Tertiair via het Krijt naar het Boven Carboon, dat bij de bekende Heimansgroeve aan de oppervlakte komt. Naast geologie wordt ook aandacht besteed aan geomorfologie, hydrologie en bodemkunde en natuurlijk aan de wijze waarop de mens zijn weg in dit landschap heeft kunnen vinden. Vanaf dit laagste en oudste punt klimmen we vervolgens weer omhoog richting ‘t Zinkviooltje waar we zullen lunchen. In de middag maken we een rondwandeling over het plateau en klimmen wat omhoog naar jongere geologische periodes. Van het Tertiair komen we via het Pleistoceen tenslotte uit in het huidige geologische tijdperk, het Holoceen. Kijk voor meer informatie op: www.nouw.nl.
OUX-programma in bachelor en master Voor studenten aan het begin van de bachelor Milieu-natuurwetenschappen biedt OUX (Open Universiteit Extra) nu een extra begeleid en gestructureerd programma. Voorwaarde is dat u de introductiecursus Aarde, mens en milieu hebt afgerond. Propedeuse Milieu-natuurwetenschappen 2012-2013 september-januari N07132 Milieuproblemen en duurzame ontwikkeling januari-april N13121 Levenswetenschappen 1: evolutie april-juni N47111 Scheikunde voor milieuwetenschappen 1
Ook bij de start van de masteropleiding Milieuwetenschappen is een begeleid OUXprogramma van vier modulen per jaar.
extra
De opleiding kent een modulaire structuur, waarbij standaardonderwijscomponenten in de vorm van Certified Professional Programs (CPP) gebruikt worden. De kracht en dus de waarde van ons MBA-aanbod zit voornamelijk in het volgende: – CPP’s zijn afgeleid van overeenkomstige reguliere modulen, waar via een aangepaste didactiek een aantal extra’s aan zijn toegevoegd; – CPP’s worden ook los aangeboden en dat geeft de mogelijkheid om op flexibele wijze een MBA te behalen; – de variatie in het CPP-aanbod geeft een zekere mate aan keuzevrijheid; – vanuit de MBA kan men overstappen naar de MSc. Dit kan tussen-tijds of na afronding van de MBA met behoud van minimaal 400 en maximaal 800 studie-uren. Informeer wel eerst naar de toelatings-criteria van de MSc; – er zijn diverse contactmogelijkheden voor studenten onderling en met ervaren docenten om vanuit een sociale context een betere studiediscipline te creëren en daarmee de slagingskans te vergroten; – de contactmomenten zijn zodanig ingevuld dat deze een normale beroepsuitoefening naast de MBA goed mogelijk maken; – een strakke verroostering en een in de tijd begrensd individueel afstudeertraject geeft grote zekerheid over de doorlooptijd van het gehele studietraject. Voor meer informatie over de MBA en de toelating kunt u terecht op www.ou.nl/mba.
cultuurwetenschappe N
U komt hiervoor in aanmerking als u de bachelor heeft afgerond of via een schakelprogramma bent toegelaten tot deze master.
Master Milieuwetenschappen 2012-2013 september- N19311 Principles of november Environmental Sciences oktober-maart N31211 European Virtual Seminar januari-april N44311 Environmental Problems april-juni N87311 Onderzoeksvoorstel
Inschrijven kan nog tot 21 augustus 2012. Startdag voor beide programma’s is zaterdag 15 september 2012 in studiecentrum Utrecht. Meer informatie over Open Universiteit Extra en intakeformulier op www.ou.nl/oux.
Open Universiteit Modulair 13 juli 2012
29
tentameninf Aanmelden, tentamenperioden en sluitingsdata Aanmelden voor een tentamen doet u door in te loggen in Mijn account in Studieaanbod en te klikken op Mijn tentamenaanmeldingen of door gebruik te maken van een aanmeldingsformulier. Maakt u gebruik van een formulier dan stuurt u de aanmelding voor een computergebaseerd en een regulier tentamen naar de afdeling Tentaminering en certificering in Heerlen. U vindt uitgebreidere informatie op de website www.ou.nl/tentamen. Tentamenperiode Sluitingsdatum 25 juli 2012 20-8 t/m 22-8-2012 12-11 t/m 14-11-2012 17 oktober 2012 2 januari 2013 28-1 t/m 30-1-2013 8-4 t/m 10-4-2013 13 maart 2013 29 mei 2013 24-6 t/m 26-6-2013 26-8 t/m 28-8-2013 31 juli 2013 De geleidelijke invoering van computergebaseerde toetsing kan van invloed zijn op het tentamenrooster. Tentamensessies individuele tentamens Kijkt u op www.ou.nl/studiecentra voor de individuele tentamensessies in het studiecentrum van uw keuze. Als u zich via mijnaccount aanmeldt voor een individueel tentamen, worden de beschikbare cbi-sessies getoond nadat u het studiecentrum heeft gekozen. Samenvallende tentamens Volgens vast beleid van de Commissie voor de examens (CvE) mogen er niet meerdere (regulier schriftelijke) tentamens op één dag afgelegd worden. In uitzonderlijke omstandigheden kan de Commissie hiervan afwijken. Zij beoordeelt dit aan de hand van een schriftelijk, gemotiveerd, verzoek van de student. De CvE kan een hardheidsclausule toepassen voor die studenten die gehinderd worden in hun studievoortgang door het hanteren van drie tentamenavonden. Het kan namelijk voorkomen dat twee cursussen in elke ronde op dezelfde dag worden afgenomen. Neemt u bij dergelijke situaties contact op met de afdeling Service en informatie. Het gaat dan om studenten die in de problemen komen die niet te wijten zijn aan de eigen planning. Mocht u uiteindelijk tot de conclusie komen dat er een aantoonbaar probleem is, dan kunt u een verzoek indienen bij de Commissie. Alternatieve tentamenvorm Tentamens worden afgelegd op de wijze zoals gepubliceerd in de jaarlijks verschijnende studiegids en zoals op de cursussite vermeld. In uitzonderlijke gevallen kan de Commissie voor de examens (CvE) op basis van een schriftelijk, gemotiveerd verzoek van een student besluiten dat die student een bepaald tentamen op een andere wijze dan vastgesteld kan afleggen. De CvE kan tot deze beslissing komen indien bij een student sprake is van een functiebeperking of als een student vijf of meer keren met aanwijsbare reden zakt voor een bepaald tentamen waardoor hij of zij gehinderd wordt om de studie op een goede wijze voort te zetten. Voordat de CvE in deze een beslissing neemt, wordt de examinator om een
30
Open Universiteit Modulair 13 juli 2012
afgest reactie gevraagd. Het oordeel van de examinator weegt bij de beslissing van de CvE zwaar mee. Benadrukt dient te worden dat het een mogelijkheid betreft en geen verplichting voor de CvE is om dit verzoek te honoreren. Tentamendata uitlopende cursussen en errata Met klem adviseren wij studenten kennis te nemen van de nadere informatie omtrent cursussen die uit het onderwijsaanbod zijn genomen (dan wel gereviseerd) en waarvan de laatste tentamenmogelijkheid plaatsvindt in het academisch jaar 2011-2012. Deze vindt u op www.ou.nl/tentamen > Laatste tentamendata en niet in Modulair. Aanvullingen hierop worden wel vermeld in Modulair. De informatie vindt u ook op de cursussite. Een overzicht van de errata op de studiegidsen vindt u op www.ou.nl/vraagenantwoord.
cultuurwetenschappen C06311 Veranderende grenzen. Nationalisme in Europa 1815-1919 De laatste tentamenmogelijkheid voor de cursus is verschoven naar 30 juni 2014. C07321 Veranderende grenzen. Nationalisme in Europa 1919-1989 De laatste tentamenmogelijkheid voor de cursus is verschoven naar 30 juni 2013. C13221 Sociaal-economische geschiedenis De tentamenvorm zal per 1 september 2012 veranderen. Vanaf die datum wordt de cursus afgesloten met regulier schriftelijk tentamen met open vragen. Het tentamen zal plaatsvinden op vooraf vastgestelde tentamendagen. Tot 1 september 2012 wordt de cursus met een mondeling tentamen afgesloten. C19112 Inleiding kunstgeschiedenis Bij het tentamen mag het artikel ‘101 Hoogtepunten van de westerse kunst’ als hulpmiddel worden gebruikt. Het artikel mag aantekeningen bevatten. C32222 Cultuurfilosofie vanuit levensbeschouwelijk perspectief De cursus is sinds 1 juli uit het aanbod genomen. De laatste tentamenmogelijkheid is op 30 juni 2013.
Informatica T14161 Databases Op pagina 13 van de studiegids staat dat de cursus met een regulier schriftelijk tentamen wordt afgesloten op 28 augustus 2012. Dat is niet juist. De juiste tentamendatum is 22 augustus 2012. T32121 Context van informatica In het Overzicht stopgezette cursussen 20122013 in de Modulair van juni 2012 is opgenomen dat de laatste tentamenmogelijkheid van deze cursus 30 juni 2013 is. Dat is niet juist. De laatste mogelijkheid is 30 september 2013.
managementwetenschappen B48111 Projectmanagement: inrichten van projecten Met ingang van 1 september 2012 zal de beoordeling van het tentamen niet meer worden uitgedrukt in voldoende of onvoldoende, maar in een cijfer.
natuurwetenschappen N47111 Scheikunde voor milieuwetenschappen 1 In de studiegids 2011-2012 staat dat de cursus wordt getentamineerd op 11 juni 2012. Dat is niet juist. De eerste mogelijkheid is op 21 augustus 2012.
Onderwijswetenschappen O22411 Methoden en strategieën voor onderwijsontwerpen De laatste inleverdatum van de opdracht is opgerekt naar 30 juni 2013. O30411 Onderzoeksmethoden voor onderwijsontwerp De laatste inleverdatum van de opdracht is opgerekt naar 30 juni 2013.
deerden
Uitreikingen op locatie In de maand juni heeft weer een uitreiking plaatsgevonden van wo-getuigschriften – Bachelor en Master – op een fraaie locatie en in aanwezigheid van een decaan. Het uitgebreide fotoverslag vindt u op de website van het studiecentrum (klik op ‘Foto-album’). De foto is van onze ‘huisfotograaf’ Peter Honig.
Eindhoven Op 15 juni vond namens het studiecentrum Eindhoven een uitreiking plaats in de Collegezaal van gebouw Kennispoort, waarin ook het studiecentrum is gevestigd. Na het welkomstwoord van Peter Honig, hoofd studiecentrum Eindhoven, werden de getuigschriften uitgereikt door prof. dr. René van Hezewijk, decaan van de faculteit Psychologie. Op de foto van links naar rechts: dhr. P.G.J.N. Joosen, BSc (NW), dhr. M.P. Kuijten, MSc (MW), prof. dr. René van Hezewijk, mw. C.H.M. de Wit, BSc (PSY), dhr. P.C.M. Truijens, MSC (PSY), mw. Y. van der Tuuk, BSc (PSY), mw. A.M.E. Kleyn, MSc (OW), mw. M.T.H. Gootzen, MSc (OW), mw. E.M.C.M. Sletterink, BSc (PSY) en dhr. C.L. van der End, LLM (RW).
O32431 Het ontwerpen van een onderzoek: scriptieplanning De laatste inleverdatum van de opdracht is opgerekt naar 30 juni 2013. O34211 Onderzoekspracticum onderwijskundig onderzoek De laatste inleverdatum van de opdracht is opgerekt naar 30 juni 2013. O35411 Project actief leren De laatste inleverdatum van de opdracht is opgerekt naar 30 juni 2013.
De redactie van Modulair wenst iedereen een heel fijne vakantie!
Rechtswetenschappen R14211 Europees recht Bij het tentamen mag geen gebruik worden gemaakt van een jurisprudentiebundel. R25241 Faillissementsrecht Op pagina 5 van de studiegids staat vermeld dat de laatste tentamenmogelijkheid op 2 april 2012 was. Dat is niet juist. De cursus wordt ook nog in november 2012, januari en april 2013 getentamineerd. R37272 Formeel strafrecht Op pagina 9 van de studiegids is opgenomen dat de tentamens plaatsvinden op 23 januari, 3 april en 11 juni 2012. Dat is niet juist. De cursus wordt getentamineerd op 13 juni en 21 augustus 2012. R38282 Materieel strafrecht Op pagina 9 van de studiegids is opgenomen dat de tentamens plaatsvinden op 3 april, 12 juni en 21 augustus 2012. Dat is niet juist. De cursus werd getentamineerd op 3 april en 11 juni 2012.
Open Universiteit Modulair 13 juli 2012
31
afgest
deerden
Cultuurwetenschappen
mw. R. de Bree-van Wilsum BSc, Hoorn
Wo bacheloropleiding Algemene cultuurwetenschappen mw. A.M.T. Dolle BA, Drunen Afstudeeropdracht: De Economische Politiek van Koning Willem I 1815-1830. een Unificerende of ontbindende kracht.
mw. Y. Commandeur-Schouten BSc, Bleiswijk mw. C.M. Jongmans-Wolf BSc, Assen mw. E. Kazemier BSc, ‘s-Gravenhage mw. H.M. Moes-Wisselink BSc, Enschede
dhr. J. de Vries BA, Surhuisterveen Afstudeeropdracht: Christopher Dawson en Europa. Een christelijke visie op het ontstaan van de Europese identiteit. Wo masteropleiding Kunst- en cultuurwetenschappen mw. C.J.M. Merx MA, Almelo Afstudeeropdracht: Een feestelijke optocht van hoogtepunten La Grande Parade als evaluatie van het museumbeleid van Edy de Wilde in het Stedelijk Museum Amsterdam. Informatica Wo masteropleiding Computer Science dhr. F.J.M. de Vooys MSc, Houten P Afstudeeropdracht: Importance Sampling for Credit Risk Monte Carlo Simulations using the Cross Entropy method ‘Prediction is very difficult, especially about the future’ Niels Bohr (1885-1962). Wo bacheloropleiding Bedrijfskunde dhr. A. El Baghdadi BSc, Heerhugowaard Wo masteropleiding Management dhr. E.M. Liefers MSc, Hoogeveen, keuzevariant Marketing and Supply chain management Afstudeeropdracht: Contractor selection criteria and public infrastructure project success. An exploratory study among public infrastructure principals. dhr. H.J. Vromen MSc, Nijmegen, keuzevariant Financial decision making P Afstudeeropdracht: Jaarrekeningbeleid in de sector Voortgezet Onderwijs. Onderwijswetenschappen Wo masteropleiding Onderwijswetenschappen mw. K.J. Gerrritsen-van Leeuwenkamp MSc, Apeldoorn P Afstudeeropdracht: Het Relatieve Belang van Vijftig Kwaliteitskenmerken van Toetsing voor Studententevredenheid in het Hoger Beroepsonderwijs.
mw. E.R. Doornbosch LLM, De Bilt Scriptie: Gerechtvaardigd onderscheid naar leeftijd voor jongeren tot 27 jaar in de WIJ en de WWB 2012 naar Europees recht. dhr. C.L. van der End LLM, Nijmegen Scriptie: Biedt de wet- en regelgeving op het terrein van de arbeidsomstandigheden voldoende bescherming aan de flexwerker/ thuiswerker?
mw. Y.H. Raateland-Eshuis BSc, Haastrecht mw. S. Schoneberg-Schaap BSc, Katwijk
mw. J.A. Gardien-Reinders LLM, Maasdijk Scriptie: Omgevingsrecht in beweging. Rechtsbescherming aangetast?
mw. W. Smit-Wijk BSc, Steenwijk mw. E.G. Traanman-Spaai BSc, Venray mw. M.J.A. Verbeek BSc, Noordwolde mw. M.A. Vermeulen BSc, Hilversum Wo masteropleiding Psychology, afstudeerrichting gezondheidspsychologie mw. K.L.A. Knaepen-Smets MSc, Herk-de-Stad, België Afstudeeropdracht: Mediëert Motivatie van de Adolescent tot Deelname aan Fysieke Activiteiten het Verband tussen de Invloed van de Ouders en het Beweeggedrag van de Adolescent? mw. I.Y. Smit MSc, Amsterdam P Afstudeeropdracht: Positieve Psychologie en Het Job Demands-Resources Model, Het Effect van Rechtvaardigheid en Psychologisch Kapitaal. dhr. P.C.M. Truijens MSc, Waalre Afstudeeropdracht: Doe nou maar Gewoon wat Ik Zeg! Therapietrouw van Patiënten met Rugklachten en de Invloed van de Attitude van de Fysiotherapeut en Eerder Gedrag volgens het ASE-model. Wo masteropleiding Psychology, afstudeerrichting klinische psychologie mw. G.M. de Groot-Horst MSc, Leusden Afstudeeropdracht: Effect van Zelfdiscrepantie op Geluksgevoel bij Emerging Adults en Jongvolwassenen en de Invloed van Selfmonitoring. mw. H.D.M. Verboom-de Vries MSc, Zeist * Afstudeeropdracht: Frequentie van Rookcommunicatie en Roken van de Adolescent: de Modererende Invloed van Ouders.
mw. S.J. Holland LLM, Rotterdam Scriptie: De externe rechtspositie van de psychiatrische patiënt in de Wet BOPZ vergeleken met het Wetsvoorstel verplichte GGZ. Leidt het wetsvoorstel tot een betere rechtsbescherming? dhr. M.J.P. van Lieshout LLM, Uden Scriptie: De plattelandswoning in het buitengebied. Is het middel erger dan de kwaal? dhr. S. van ’t Slot LLM, Elspeet Scriptie: Het verbod van vooringenomenheid. Een onderzoek naar de betekenis van artikel 2:4 van de Algemene wet bestuursrecht voor gemeenteraadsleden. Business Process Management and IT Wo masteropleiding Business Process Management and IT mw. Y.M. Boxmeer MSc, Tilburg Afstudeeropdracht: Risico’s door de cloud. Organisatorische en juridische aandachtspunten & maatregelen. mw. G. Speek MSc, Driebergen-Rijsenburg Afstudeeropdracht: Enterprise Architecteur: een principekwestie. Een verkennend onderzoek naar problemen bij het classificeren van architectuurprincipes.
* In modulair 7 werd de studente abusievelijk vermeld bij de afgestudeerden voor de wo bachelor Psychologie.
P Bij deze student werd aan het behaalde getuigschrift de waardering ‘met Lof’ toegekend (gewogen gemiddelde cijfer 8 of hoger, geen cijfer lager dan 7).
Rechtswetenschappen
Psychologie Wo bacheloropleiding Psychologie mw. L Akkerman BSc, Utrecht mw. J.H. Baars BSc, Hoevelaken
32
Open Universiteit Modulair 13 juli 2012
Wo bacheloropleiding Rechtsgeleerdheid mw. M. Goris-de Kroes LLB, Moordrecht dhr. G.J. Middelkoop LLB, Coevorden Wo masteropleiding Rechtsgeleerdheid mw. J. Broese van Groenou LLM, Utrecht Scriptie: Rechtsbescherming tegen canonexplosie. Regulering van erfpachtvoorwaarden ter verbetering van de rechtspositie van erfpachters bij canonverhoging.
5712315
dhr. K.J. Lammers MSc, Alkmaar Afstudeeropdracht: Dual core: Invloed van Samenwerken op Regulatievaardigheden en (Deel-) Vaardigheden van het IPS-I Model bij het Zoeken op Internet.