DRUKWERKBEGELEIDING. voor de DTP-er

GRAFISCHE CURSUSSEN Dirk Laurent

DRUKWERKBEGELEIDING

voor de DTP-er

Deel 9 LETTERTYPES BEHEREN

Soorten fonts • Fonts in OSX • Fonts in programma’s

Fontconflicten • Werkwijze om fontconflicten te voorkomen

Extensis Suitcase Fusion 2 • Fontcase • Fontdoctor • Fontfinagler o n d e rfontproblemen nemersopleiding Specifieke

d t p ■ lettertypebeheer 1

D

e ervaring leert ons dat vele problemen op de Mac veroorzaakt worden door fontconflicten. Lettertypes staan overal verspreid

op uw toestel en uw server waardoor het haast onmogelijk wordt

om overzicht te bewaren. Organiseer daarom uw letterypes met een

fontbeheersysteem. Extensis en Linotype zijn de voortrekkers op het vlak

Wat is de doelstelling van deze cursus ?

van fontmanagement. De bekendste applicaties zijn Suitcase Fusion 2 en FontExplorer X Pro.

In deze cursus leren we de verschillende fontsoorten kennen, we kijken naar de oorzaken van fontconflicten en we lossen ze op door gebruik te maken van FontDoctor en een lettertypebeheerprogramma.

We behandelen er twee: Extensis Suitcase Fusion 2 en Fontcase. In deze cursus ligt de nadruk op het gebruik van fonts in de praktijk en niet op typografie.

Dirk Laurent © 2010

2 o n d e r n e m e r s o p l e i d i n g d t p ■ lettertypebeheer

Cursusdelen ■

Deel 1

Soorten fonts.

■

Deel 2

Fonts in OSX.

■

Deel 3

Fonts in programma’s.

■

Deel 4

Fontconflicten.

■

Deel 5

Werkwijze om fontconflicten te voorkomen

■

Deel 6

Lettertypebeheer met Extensis Suitcase Fusion 2

■

Deel 7

Lettertypebeheer met Fontcase

■

Deel 8

Fonts opruimen en ordenen met FontDoctor

■

Deel 9

Fontcaches leegmaken met FontFinagler

■

Deel 10 Specifieke fontproblemen

o n d e r n e m e r s o p l e i d i n g d t p ■ lettertypebeheer 3

1

FONTSOORTEN leren kennen

Wanneer je Adobe Creative Suite installeert en OSX “Leopard” of

Wat ken je na dit hoofdstuk? ■ Type 1 fonts ■ TrueType fonts ■ OpenType fonts

“Snowleopard” merk je al snel dat er in de fontmenu van InDesign een hele lijst lettertypes verschijnt die je niet eens zelf geïnstalleerd hebt. Tel daarbij de aangekochte fonts die je gebruit in je DTP-werk en je beschikt al snel over honderden lettertypes die bovendien gemaakt zijn met verschilende fonttechnologiëen. Een hele fontsoep dus, en tijd om te starten met een overzicht van de verschillende de fontsoorten Sinds het ontstaan van DTP is er veel veranderd. Tot voor 50 jaar werkte men nog met loodzetsel. Een volledige lettercollectie van een zetterij woog meer dan een

ton. Vandaag kan men die collectie volledig op DVD stockeren. Met DTP heeft men ook veel meer typografische mogelijkheden. Ten eerste bestaan er nu veel meer

lettertypes in digitale vorm dan er vroeger in lood waren en ten tweede kunnen al die letters nog eens electronisch gemanipuleerd worden.

Computers tonen letters als pixels op de monitor. Een letter die op deze manier op het scherm opgebouwd wordt, is een bitmap. Deze bitmapletter (of schermfont)

is gebaseerd op 72 beeldschermpunten per inch als resolutie. Deze pixels worden voor het blote oog zichtbaar als we de letter extreem vergroten. De bitmapletter krijgt dan een gekartelde rand.

Een als bitmap opgebouwde letter is een schermfont. Een vectoriële letter is een printerfont. Voor PostScript-printers en belichters ontwikkelde Adobe Systems samen met

Linotype een fontsysteem om letters te kunnen printen en belichten. Deze techniek gaat ervan uit dat letters en tekens vooraf gedefinieerd worden en in het

geheugen van de RIP opgeslagen worden. Daarbij wordt de letter als vector vanuit

de computer naar de printer gestuurd. Deze techniek is echter tijdrovend. Vandaar dat fonten ook permanent in het geheugen van de RIP opgeslagen zitten.

DAdobe Type-1 of PostScript font

Uit het voorgaande leiden we het volgende af. Een PostScript-font of Type 1-font bestaat uit een printerfont en een schermfont. Om

het font te kunnen gebruiken moet men over beide beschikken. De

eerste zorgt voor een goede afdruk op papier, de tweede voor een zo getrouw mogelijke weergave op het beeldscherm. Een printerfont zit permanent in het geheugen van de printer of in de RIP van de

belichter opgeslagen. Het schermfont moet zich altijd op de computer bevinden.

Wanneer u een font met de opmaak meegeeft, moet u zowel het printerfont als het schermfont meegeven.

In de Mac worden fonten opgeslagen in mappen. Als op een map wordt dub-

belgeklikt, wordt de inhoud van de map zichtbaar. Als deze inhoud bijvoorbeeld bestaat uit een ikoon met de afkorting “.tft”, heeft u een TrueType-font.

Het ikoon van het PostScript-fontbestand kan steeds een andere vorm hebben. Het ikoon met de “a” erin is specifiek voor Adobe fonts. Bij het Mac OSX staan

fonts meestal geïnstaleerd in de map Fonts op verschillende locaties, tenzij met

bijvoorbeeld het fontbeheerprogramma Suitcase een andere map wordt gebruikt.

DTrueType

TrueType-fonts zijn eigenlijk het resultaat van een kleine oorlog

tussen Adobe en Apple. Lang geleden kreeg Apple schoon genoeg van de hoge prijs die Adobe voor het gebruik van de PostScript-

technologie vroeg. Samen met Microsoft werd een klein bedrijf opgekocht dat een soortgelijke technologie had bedacht en

tijdens een Seybold-congres werd bekend gemaakt dat Apple en

Microsoft voortaan gebruik zouden gaan maken van de zogenaamde TrueImagepaginabeschrijvingstaal.

Adobe reageerde woedend en maakte de tot dan toe strikt geheimgehouden

Hint-technologie openbaar. Hierdoor konden de grootste traditionele fontontwerpers eindelijk ook topkwaliteit PostScript-fonts uitbrengen en daardoor groeide de populariteit van PostScript nog meer. Apple en Microsoft kozen er daarom

uiteindelijk toch maar voor om PostScript te blijven ondersteunen. TrueImage

verdween geruisloos, maar er is toch een stukje van overgebleven: de TrueTypefonts.

In principe kan een TrueType-font een even goede kwaliteit hebben als een

PostScript-font, maar er is een paradox waardoor de kwaliteit van TrueType-fonts

▲ Boven: PostScript- of Type 1 fonts worden ontworpen met béziercurves. TrueType fonts worden ontworpen door kwadrantische vergelijkingen

nadelig wordt beïnvloed. Het ontwerpen van een perfect TrueType-font neemt tweemaal zoveel tijd in beslag als van een even goed PostScript-font. De prijs

van TrueType-fonts is echter bijzonder laag. Hierdoor kan veel minder tijd aan

het ontwerpen van TrueType-fonts worden besteed dan noodzakelijk is en dat resulteert in de matige kwaliteit van de meeste TrueType-fonts.

PostScript-fonts worden opgebouwd uit zogenaamde Bézier-krommen. Dit zijn lijnsegmenten die met vier coördinatenparen worden aangeduid: beginpunt,

eindpunt en twee controlepunten. De wiskunde die noodzakelijk is om uit deze vier coördinatenparen een kromme te berekenen, is knap ingewikkeld. Toch

kent iedereen die gebruik maakt van CorelDraw of Adobe Illustrator de Bézierkromme, want ook deze programma’s maken bij het tekenen hiervan gebruik. Met Bézier-krommen is het mogelijk om met weinig lijnsegmenten toch een

goede digitalisatie van een letterontwerp te maken. En hoe minder lijnsegmenten gebruikt worden, hoe minder de belichter hoeft te rekenen.

TrueType-fonts maken gebruik van kwadratische vergelijkingen (bijvoorbeeld

X= Y2). Dit soort vergelijkingen kan de computer razendsnel oplossen, maar het nadeel is dat het met dit soort lijnen veel moeilijker is om precies de vorm van een letterontwerp te volgen. Daarom gebruiken de betere TrueType-fonts veel

meer lijnsegmenten dan PostScript-fonts. Slechte TrueType-fonts gebruiken zelfs een onvoorstelbaar groot aantal lijnsegmenten.. Oudere PostScript-belichters die nog gebruik maken van PostScript- Level 1, kunnen geen TrueType-fonts

afdrukken (en TrueImage-belichters bestaan niet), zodat een TrueType-font eerst


Type 1 Adobe

Bitstream Goede TrueType

Corel Slechte TrueType

wordt vertaald naar een PostScript-font. Zowel de Macintosh als Windows kun-

nen dit doen zonder dat de gebruiker er iets van merkt. PostScript Level 2-printers en -belichters kunnen TrueType-fonts wel verwerken (via de zogenaamde Type 42-enveloppe). Daar zit het probleem dus niet.

Het probleem is echter dat de ingewikkeldheid van een PostScript-document voor

A B C⅛⅜ ff ffi fflfj 2345678 Expertfont Jenson Pro

een belangrijk deel bepaald wordt door de hoeveelheid lijnsegmenten die met

elkaar verbonden zijn. Daar waar twee lijnsegmenten aan elkaar vastzitten, zit

in PostScript-terminologie een “knoop”. En als er teveel knopen worden gebruikt, wordt het document te ingewikkeld voor de belichter.

Samenvattend: er zijn twee redenen om geen gebruik te maken van TrueType-fonts: ▶▶de kwaliteit van de digitalisatie is meestal minder goed.

▶▶door de grote hoeveelheid “knopen” kunnen TrueType-fonts afdrukproblemen geven. Is het dan mogelijk om bij de opmaak TrueType-fonts te gebruiken, bijvoorbeeld de

@#&1 2 3 4 5 6 7!8 9 0 _AZER✍ TYUIOP^ $*` %MLKJ Symboolfont Zapf Dingbats

Bitstream AvantGarde BT die met CorelDraw wordt meegeleverd, en die vlak voor het afdrukken te vervangen door de AvantGarde ITC zoals die door Adobe wordt

geleverd? Jawel dat is mogelijk, maar dit leidt alleen maar tot een nieuw probleem. Hoewel dat op het eerste oog niet is te zien, zijn beide lettertypen niet even breed. De Avant Garde BT “loopt” iets smaller dan de ITC-versie. Als de breedtewaarden van de ITC-versie worden gebruikt, zal het gehele document opnieuw moeten

worden opgemaakt om het verlopen van de tekst te corrigeren. Als de ITC-versie gebruikmaakt van de breedtewaarden van de BT-versie, zal door de onjuiste

letterspatiëring een onrustig letterbeeld ontstaan. Let vooral goed op met de

veelgebruikte TrueType-lettertypen Times New Ro-man, Arial en Courier New, die klonen zijn van respectievelijk de Times, de Helvetica en de Courier; vaak zijn alle zes deze fonts op een computer geïnstalleerd.

DVormfont

Om teksten typografisch aantrekkelijker te maken moet je over een ruimer

tekenaanbod dan het normale alfabet kunnen beschikken. Daarom is er het zgn. expert- en symboolfont.

DExpertfont

Echte kleinkapitaaltjes, accenten, ligaturen, sierletters en uithangende cijfers,

breuken, superieuren en inferieuren vind je terug in een expert-font van klassiek geschreefde boekletters. 6 o n d e r n e m e r s o p l e i d i n g d t p ■ desktop publishing

DSymbool- of pi-font

Hieronder vindt u “WingDings”, een voorbeeld van een zgn. symbool-font. Het is

een verzameling symbolen en tekeningen die als font verkrijgbaar zijn en via het

❶

klavier kunnen ingetypt worden.

❷

DMultiple Masterfonts

In 1992 pakte Adobe uit met een revolutionaire fonttechniek: de Multiple Masterfonts. In de plaats van één gewicht en schreefsoort ontwikkelde Adobe een

“kneedbaar” font dat oneindig veel verschillende variaties kan aannemen binnen bepaalde grenzen. In de plaats van “light”, “bold”, “italic”, “roman” bezit een mm-

font geen vaste diktewaarde. De gebruiker bepaalt dit zelf. Deze techniek is handig om “outline”-lettertypes te maken, maar wordt in de drukvoorbereiding niet echt

❸

gebruikt wegens de kostprijs.

DOpenType

OpenType is een gezamelijk project van Adobe en Microsoft (gestart in 1996) om voor eens en altijd een einde te maken aan de ‘TrueType v.s. PostScript Font-Wars’. Door samen te werken en elkaar de onder-

liggende technieken in licentie te geven was het mogelijk een nieuw allesomvattend formaat te creeëren.

Je kunt OpenType dan ook wel zien als een soort van ‘container’ die verschillende font-formaten kan bevatten. Het grote voordeel van OpenType is dat een het veel

meer karakters kan omvatten dan een TrueType of Postscript. (Een Postscript font kan maximaal 256 karakters omvatten). Zodoende kan één OpenType ‘container’

naast alle bekende varianten van een font (als Bold, Italic, Medium, Light, Heavy,

Condensed, CondensedItalic, etc. etc.) ook zogenaamde ‘Expert Sets’ omvatten. Zo’n Expert-Set bevat bijvoorbeeld speciale kleinkapitalen of alternatieve lettertekens voor combinaties als ‘ff’ in een font. In onderstaande afbeelding van de ‘Zapfino’

is duidelijk te zien dat de Zapfino alternatieve karakters kan tonen, naar gelang de situatie. Een ‘f’ meteen na en ‘f’ ziet er dan anders uit. Hetzelfde geldt voor andere

karakters. Wanneer een letter rekening kan houden met de voorgaande letter krijg

➊ OpenType ➋ TrueType ➌ PostScript

je een veel mooier letterbeeld.

Vanwege de grote hoeveelheid karakters is OpenType dan ook een erg geschikt

formaat voor DTP-werk voor de internationale markt. Juist omdat een OpenType zoveel karakters kan omvatten is het mogelijk Turkse, Centraal Europese, Cyril-

lische en Aziatische tekens te omvatten in één font. En omdat Microsoft OpenType ook gebruikt, is het ontvangen en verwerken van teksten in buitenlande Wordfiles een stuk minder complex.

Een OpenType kán veel karakters omvatten, maar dit is niet altijd het geval.

▲ PostScript printerfonts (OS9)

Sommige fontfabrikanten verkopen gewoon de bekende Postscript-fonts in een OpenType container. Dus zonder alle extra’s die OpenType biedt! Voordat je een

font koopt dien je dit zelf te controleren. Een set van Adobe dat ‘Std’ heet is gelijk

aan de Postscript-variant omdat ‘Std’ staat voor ‘Standard’. Een andere afkorting is de ‘Exp’ dat ‘Expert’ betekent. Een ‘Exp’ font omvat meer dan gebruikelijke karak-

▲ PostScript, TrueType, OpenType

ters en vaak ook karakters met betrekking tot niet-Latijnse talen. Daarnaast is

OpenType crossplatform. Dat wil zeggen: hetzelfde OpenType-font werkt op zowel je Mac als je PC. InDesign is zelfs zo intelligent op fontgebied, dat het zelf allerlei versieringen toevoegt (bijvoorbeeld het laatste teken van een woord heeft een

versiering, en tijdens het tikken verandert die met elke nieuwe letter die je intikt).

o n d e r n e m e r s o p l e i d i n g d t p ■ desktop publishing 7

2

Waar vind je de SYSTEEMFONTS?

Als er één aspect van OSX dat elke DTP-er verbaast, dan is het wel

Wat kan je na dit hoofdstuk? ■ Systeemfonts localiseren ■ Verschillende soorten onderscheiden

het lettertypebeheer. Kon Apple met OS9 nog af met één font map, onder OSX zijn er minstens 6 lokaties waar je fonts kunt vinden. Kon je onder OS9 redelijk overzichtelijk en zonder problemen allerlei fonts die je toch nooit gebruikte verwijderen, in een OSX-omgeving blijkt dat het handmatig verwijderen van fonts niet zo eenvoudig is. Je kunt er je hele systeem mee ontregelen. Daarom volgende basisregels: ■ Gebruik een fontmanagementprogramma voor een optimaal fontbeheer. ■ Hou lettertypes zoveel mogelijk in de originele staat.

■ Hou het scherm- en printerfont steeds bijeen in een map en verzamel al deze map-

pen in een aparte lettertypemap (apart van de map “Fonts” in de systeemmap en bibliotheken).

■ Werp corrupte of beschadigde lettertypes weg. ■ Zet de lettertypes niet in de

Mac OSX systeemfolder; dat is voor de systeemfonts.

DFontnotatie

Eerst even een korte uitleg over de notatie van de font locaties. Het systeemfont Lucida Grande heeft het volgende pad naar de juiste locatie: /Systeem/Bibliotheek/Fonts/LucidaGrande...dfont.

Dit is de hiërarchisch opgebouwde bestandspecificatie van dat font. / De schuine streep aan het begin van een bestandspecificatie duidt op het rootniveau van uw opstartvolume.

~/ De tilde in combinatie met de schuine streep geeft aan dat het gaat om de

thuisfolder van de huidig ingelogde gebruiker. Dus het pad naar de fontmap van de thuisgebruiker is: ~/Bibliotheek/Fonts/.

DEen kijkje in de fontkoffers

Het leeuwendeel van de MacOS X lettertypen is te vinden in de map /Bibliotheek/

Fonts. Deze map is min of meer het equivalent van de map Lettertypen in MacOS 9. Elke lokale gebruiker heeft toegang tot deze letters, maar in MacOS X kan alleen de beheerder van de computer een font toevoegen of verwijderen. In de meeste

gevallen bent u dat zelf, dus in de praktijk is dit de aangewezen verzamelplaats voor al uw fonts.

Een stapje verder is de map /Systeem/Bibliotheek/Fonts. Deze lettertypen staan 8 o n d e r n e m e r s o p l e i d i n g d t p ■ desktop publishing

zo vast als een huis: zelfs de beheerder kan de inhoud van deze map niet zomaar

wijzigen. En niet zonder reden. Het zijn de fonts die MacOS X gebruikt voor iconen, dialoogvensters en rolmenu’s.

De vierde locatie is een oude bekende. Als u Classic hebt geïnstalleerd, vindt u alle fonts uit de MacOS 9 Systeemmap terug in elk lettertypenmenu in MacOS X. Als vijfde noemen we de netwerkfonts. Zoals u met MacOS X bestanden en

programma’s kunt delen, is het ook mogelijk om fonts te delen over het netwerk.

Netwerkfonts vindt u in de map /Bibliotheek/Fonts achter het Netwerk icoontje in de ‘Computermap’ (Shift-Command-c).

Uiteraard ontbreekt de fontmap als u niet op een netwerk met een centraal

beheerde fontcollectie bent aangesloten. De meest geniepige fontlocaties worden aangemaakt door software die u installeert. Programma’s als InDesign, Acrobat

en Microsoft Office houden er namelijk een eigen fontmap (in de programmamap) op na. Adobe maakt het heel bont en heeft zelfs een rijtje weggezet in de map / Bibliotheek/Programma.

Er is nog iets anders aan de hand met de fontlocaties. Wat gebeurt er als op twee

verschillende locaties hetzelfde lettertype staat? De Arial staat bijvoorbeeld zowel in /Bibliotheek/Fonts als in de Systeemmap van MacOS 9. De oplossing is simpel:

Harde schijf

MacOS X hanteert een strikte hiërarchie voor alle locaties. De Classic fontmap

staat bijvoorbeeld lager in de hiërarchie dan de lokale MacOS X fonts. De Arial in

Classic staat dus gewoon een beetje niks te doen! Bij het kiezen van fonts hanteert MacOS X de volgende volgorde:

• Fontmap van een programma (bijvoorbeeld InDesign)

• Persoonlijke fonts /Gebruikers/uwnaam/Bibliotheek/Fonts • Lokale fonts /Bibliotheek/Fonts

• Netwerkfonts /Netwerk/Bibliotheek/Fonts • Systeemfonts /Systeem/Bibliotheek/Fonts

Systemfolder

Bibliotheek

Gebruikers

Als we een blik werpen in de map /Bibliotheek/Fonts werpen, valt onmiddellijk op dat vele lettertypen eindigen met een .dfont extensie. Dit font is

in wezen niets meer dan een ‘opnieuw verpakte’ Mac OS TrueType

FONTS

font die door Apple voor het onderliggende systeem gebruikt wordt. Met als verschil dat ín een ‘.dfont’ een los bestandje is

toegevoegd: de ‘Resource Fork’. (Vanwege de onderliggende Unix-

Bibliotheek

Fontfolder

Thuisgebruiker

structuur was het voor Apple namelijk niet meer mogelijk te

werken met hun bekende ‘data-fork’ en ‘resorce-fork’ bestanden omdat Unix dit soort bestanden niet toestaat).

.dfonts zijn dus fonts die door Apple gemaakt zijn ten behoeve van OSX. .dfonts

zullen dus nooit door derden worden gemaakt, ontw orpen of geleverd. Een echte

FONTS Fontfolder

FONTS Bibliotheek

DTP-er gebruikt de .dfonts dus niet in zijn ontwerpen: het zijn systeemfonts. Je

komt gegarandeerd in de problemen als je klant een ‘light’ of ‘kleinkapitaal’ variant van je ontwerp wil zien. Die zijn er niet voor .dfonts.

De .dfonts functioneren verder prima onder OSX, maar kunnen de gebruiker toch

problemen veroorzaken omdat de namen van de .dfonts identiek kunnen zijn aan namen van bekende Postscript fonts. En dat leidt weer tot allerlei foutmeldingen

FONTS Fontfolder

van Suitcase. Natuurlijk kun je dit oplossen door in de voorkeuren van Suitcase aan te vinken dat je wilt dat Suitcase systeemfonts zelf ‘aan’ of ‘uit’ mag zetten.

MacOS X ondersteunt Windows TrueType (.ttf en .ttc) en OpenType lettertypen


(.otf). Dat is een mooie verbreding van de typografische horizon. Kunt u eindelijk dat leuke TrueType fontje gebruiken van uw Windows-collega of die ene leuke website.

Het is allemaal wat. Er zijn 6 locaties waar OS X op zoek gaat naar fonts om te activeren. En dit is zelfs voordat je überhaupt gebruik hebt gemaakt van bijv. Suitcase, want fonts op deze locaties zijn dus altijd actief en beschikbaar. In volgorde van belangrijkheid (en tevens de laadvolgorde, hierover later meer) zijn dat:

❶ Fonts die geplaatst zijn in ~/Bibliotheek/Fonts. Deze fonts zijn alleen beschik-

baar voor jou als gebruiker, en alle programma’s onder OS X.

❷ Fonts die geplaatst zijn in HD/Bibliotheek/Fonts en dus beschikbaar zijn voor

ALLE gebruikers in OS X.

❸ Netwerklocatie. Dit is eigenlijk alleen van toepassing als je gebruik maakt van

OS X server en daarop een speciale share aanmaakt. Daarmee zorg je er wel

voor dat ALLE gebruikers binnen je lokale netwerk dezelfde fonts gebruiken! Kan interessant zijn maar is 9 van de 10 keer niet van toepassing.

Als je een font map hebt geopend in de Finder lijstweergave, selecteer dan een font en gebruik de spatiebalk om deze te bekijken met de Quicklook feature “Snelle weergave” van OS X. Je kan nu eenvoudig door de verschillende fonts browsen. In het Quicklook preview worden de cijfers plus alle letters weergegeven.

❹ Fonts geïnstalleerd onder HD/Systeem/Bibliotheek/Fonts. Dit spreekt bijna voor

zich. Hierin staan fonts die noodzakelijk zijn op systeem-niveau. Je kan hier

alleen dingen uit verwijderen na het invullen van je admin-wachtwoord. Toch

kan het interessant (zelfs noodzakelijk) zijn om deze op te kuisen. Hierover later meer.

❺ Fonts door applicatie zelf geïnstalleerd. Denk hierbij aan fonts die Adobe in

HD/Bibliotheek/Application Support/Adobe/Fonts zet.

Onmisbare fonts Een schone installatie van Tiger heeft geen enkel fontconflict tot gevolg, hooguit

een hele lading Arabische en Aziatische fonts die je toch niet gebruikt. Locatie ❶ is maagdelijk leeg, fonts staan alleen op locatie ❷ en ❹.

Als je Classic installeert heb je direct een zevental dubbele fonts meer, installeer je Office 2004 heb je een zevental fonts ineens driedubbel!

Na een gemiddelde installatie heb je een hoop rommel in je fontmappen zitten!. Welke fonts heb je nu echt nodig?.

Alle onmisbare fonts voor uw besturingssysteem staan in: /System/Bibliotheek/Fonts/ folder.

DVoor OS X 10.3 en 10.4 zijn dat: • AppleGothic..dfont • Courier..dfont

• Geneva..dfont

• Helvetica..dfont

• Keyboard..dfont

• LastResort..dfont

• LucidaGrande..dfont • Monaco..dfont

10 o n d e r n e m e r s o p l e i d i n g d t p ■ desktop publishing

Times New Roman heb je nodig voor het weergeven van tekst op webpagina’s. Laat daarom het font op z’n originele plaats staan: /Bibliotheek/Fonts/ folder. Daarin vind je volgende Times varianten: • Times New Roman.ttf

• Times New Roman Italic.ttf • Times New Roman Bold.ttf

• Times New Roman Bold Italic.ttf

DVoor OS X 10.5 (Leopard)

OS X 10.5 werkt anders. De Multiple Master fonts die gebruikt worden voor “Voor-

vertoning” zijn nu zichtbaar, terwijl ze in vroegere versies van het OS X verborgen waren. Helvetica en Helvetica Neue staan nu in /System/Bibliotheek/Fonts/. In

vroegere versies stonden deze fonts in /Bibliotheek/Fonts/. Courier is niet langer

een onmisbaar systeemfont in Leopard. 10.5 heeft nu eveneens OpenType versies van fonts met dezelfde naam die geïnstalleerd worden door Microsoft Office. Onderstaande lijst zijn de onmisbare fonts voor OS X, 10.5. • AppleGothic.ttf • Geneva..dfont

• Helvetica..dfont

• HelveticaNeue..dfont • HelveLTMM

• Helvetica LT MM • Keyboard..dfont

Gooi NOOIT de fonts uit uw systeemfolder weg. Uw besturingssysteem zal niet meer opstarten. Deze fonts kunnen niet weggegooid worden zonder wachtwoord in te geven.

• LastResort..dfont

• LucidaGrande..dfont • Monaco..dfont • Times LT MM • TimesLTMM


DVoor OS X 10.6 (Snowleopard)

Voor OS X 10.6 werden de fontformaten veranderd en is de lijst met noodzakelijke fonts weer aangepast. Apple heeft het .dfont format vervangen door standaard TrueType OpenType fonts met .ttf of .ttc extensie. Er blijven nog maar een paar

.dfonts over in de /Systeem/Bibliotheek/Fonts/ folder. Net zoals in 10.5, zijn de Multiple Master fonts zichtbaar. De minimum fontlijst voor OS X, 10.6 is de volgende: • AppleGothic.ttf • Geneva.dfont • HelveLTMM

• Helvetica LT MM • Helvetica.dfont

• HelveticaNeue.ttc • Keyboard.ttf

• LastResort.ttf

• LucidaGrande.ttc

• Menlo.ttc (het nieuwe standaardfont voor Terminal) • Monaco.dfont • Times LT MM • TimesLTMM

• Times.dfont

• Symbol.dfont Dit is het minimum aantal fonts dat u nodig heeft voor de werking van het

systeem. Deze fonts mogen nooit weggegooid of verplaatst worden. Keyboard..

dfont, LastResort..dfont en LucidaGrande..dfont worden gebruikt voor het tonen

Het font “MarkerFelt. ttc” heeft u nodig voor de “Nota’s” in het programma Mail. Het staat niet langer in System/Bibliotheek/Fonts/ Folder maar in Bibliotheek/ Fonts/Folder. Gooi dit zeker niet weg!

van menu’s, vensters,... en zijn dus de belangrijkste fonts van het besturingssteem. Zonder Lucida kan u niet opstarten. Wanneer je het per ongeluk verwijderd terwijl het systeem actief is, verliest u alle controle over de menu’s. Gelukkig zorgt OS X

Leopard ervoor dat deze “kritieke” fonts altijd beschermd worden. Wanneer je ze

wil verwijderen uit de /System/Bibliotheek/Fonts/ folder, worden er onmiddellijk

gedupliceerd op een “beschermde” plaats in de system folder. Dat kan onmiddellijk gebeuren of nadat u herstart heeft.

Slechts enkele fonts kunnen zonder problemen voor de werking van het systeem

worden verwijderd uit /System/Bibliotheek/Fonts/ folder, mits je de toegangsrechten hebt als “administrator”. Gooi nooit zomaar deze verwijderde fonts weg maar zet ze in een map apart en maak een backup. U kan ze later nog altijd activeren met een fontbeheerprogramma.

Standaard geïnstalleerd in het OS X is er Lettertypecatalogus (Font Book) als font-

beheerprogramma. Er bestaan verschillende fontbeheerprogramma’s van andere fabrikanten (Suitcase, Linotype Fontexplorer X, Fontagent Pro,...) en het gevaar is groot dat je er meer dan één activeert met fontconflicten tot gevolg. Stel dat én

Suitcase én Fontexplorer in werking zijn, en je installeert een font door erop te dubbelklikken, dan zal dat font geactiveerd worden in beide fontbeheerprogramma’s. Beslis dus vooraf welk programma je gaat gebruiken en gooi alle andere weg, ook Lettertypecatalogus!

Dubbelklik je op het font en Lettertypecatalogus is tegelijkertijd actief met een

andere fontprogramma, dan zal lettertypecatalogus het font previewen zonder het te activeren. De activatie van het font gebeurt in het andere fontbeheerprogramma.


Maar omdat ook in alle andere fontbeheerpogramma’s een preview optie inge-

bouwd is, heb je Lettertypecatalogus van Apple eigenlijk niet nodig. Indien je dus beslist om iets anders te gebruiken dan Lettertypecatalogus, mag je dat programma verwijderen uit de programmamap.

DUitgebreide fontlijst Leopard en SnowLeopard

De fonts die geïnstalleerd worden door Leopard zijn voor het grootste deel OpenType fonts, ..dfonts suitcase fonts of TrueType suitcase fonts. OpenType fonts

worden bewaard als één font per file. Terwijl het Arial suitcase font van Office

eigenlijk bestaat uit 4 fonts: Arial, Arial Bold, Arial Italic en Arial Bold Italic. Het OpenType fonts verschijnt als 4 aparte bestanden. In Leopard en Snowleopard wordt dat dan: • Arial.ttf

• Arial Bold.ttf

• Arial Italic.ttf

• Arial Bold Italic.ttf • Arial Black.ttf

• Arial Narrow.ttf

• Arial Narrow Bold.ttf

• Arial Narrow Italic.ttf

• Arial Narrow Bold Italic.ttf • Comic Sans MS.ttf

• Comic Sans MS Bold.ttf • Tahoma.ttf

• Tahoma Bold.ttf

• Trebuchet MS.ttf

• Trebuchet MS Bold.ttf

• Trebuchet MS Italic.ttf

• Trebuchet MS Bold Italic.ttf • Verdana.ttf

• Verdana Bold.ttf

• Verdana Italic.ttf

• Verdana Bold Italic.ttf

Gooi nooit ofte nimmer het font Lucida Grande.Dfont weg. Dit systeemfont heeft het besturingssysteem nodig om menu’s en vensters te tonen.

• Webdings.ttf


3

Fonts in PROGRAMMA’S

Niet alleen OSX installeert een heleboel fonts in de verschillende

Wat ken je na dit hoofdstuk? ■ Fonts in Adobe CS 2-CS5 ■ Fonts in Microsoft Office

fontmappen op de harde schijf. Ook de verschillende applicaties plaatsen her en der lettertypes. Deze gaan vaak in conflict met de creatieve fonts die je gebruikt om te ontwerpen en met de systeemlettertypes. Daarom is het ook hier verstandig om er even met de bezem door te gaan.

Fonts met Microsoft Office Deze fonts worden geïnstalleerd door de Microsoft Office programma’s en moeten actief zijn omdat versie 2004 deze nodig heeft. Verschillende browsers gebruiken

deze fonts ook voor het tonen van websites. Geen enkele van deze fonts gaat in conflict met PosScript fonts tijdens het prepresswerk. U mag ze dus gerust actief laten. • Arial

• Arial Black

• Verdana

• WebDings

• Comic Sans MS

• Tahoma

• Arial Narrow

• Trebuchet MS

BELANGRIJK!

Bij de installatie van Leopard, 10.5 worden veel van deze fonts ook geïnstalleerd en ze hebben identiek dezelfde naam als de “office”-fonts. Wat is het verschil tussen beide?

1) De Apple OpenType fonts nemen meer geheugen in.

2) De Apple OpenType fonts hebben een recentere “creation date”.

3 De Apple OpenType fonts hebben .ttf als extentie, de fonts van Office 2004 niet. Omdat de oudere fonts die met Ofice meekomen geen extenties hebben en ze allebei eindigen in de /Bibliotheek/Fonts/ folder, kunnen er fontconflicten ontstaan. Om komaf te maken met fontconflicten moet je eerst handmatig de fonts verwijderen die dezelfde naam hebben. Office kan met beide versies werken, zo

gebruik bij voorkeur de OpenType versies. Hou bijvoorbeeld het door geïnstalleerde Tahoma.ttf en verwijder het oudere Office font Tahoma.

DOffice 2004

Office 2004 installeert zijn fonts in Applications/Microsoft Office 2004/Office/ Fonts/ folder. Deze installatie gebeurt wanneer u voor de eerste keer één van

Office programma’s opstart. Tahoma, Trebuchet MS en Verdana worden door

Office programma’s gebruikt voor menu’s en vensters. Alle andere fonts gïnstal-

leerd door Office mogen worden verwijderd.Hou dus enkel de fonts over die in de 14 o n d e r n e m e r s o p l e i d i n g d t p ■ desktop publishing

lijst hierboven vermeld staan. Gooi ze natuurlijk niet zomaar weg maar maak een backup zodat u ze eventueel later nog kan gebruiken.

Soms worden de Office fonts geïnstalleerd in /Bibliotheek/Fonts/ folder. Je kan

best even alle fontlocaties controleren (zie verder) voor je Office installeerd. Dit om na te gaan welke fonts reeds op je besturingssysteem staan.

Na de installatie van Office controleer je alle fontlocaties nog een keer om na te

gaan wat er veranderd is en je verwijdert dan de fonts die je niet meer nodig hebt.

DOffice 2008

Bij Office 2008 worden de fonts geïnstalleerd tijdens de initiële installatieproce-

dure in /Bibliotheek/Fonts/Microsoft/ folder. Er worden geen duplicaten bewaard in de Office programma folder en er worden ook niet steeds nieuwe kopiëen

gemaakt bij het aanmaken van nieuwe gebruikers. Verwijderen is kinderspel.

Verwijder de volledige Microsoft folder uit /Bibliotheek/Fonts/ folder. Office 2008 heeft hier geen enkel font van nodig voor de werking van zijn programma’s. Met de fonts van Leopard, 10.5, heb je genoeg.

Adobe Fonts Alle fonts die initieel door het OS X geïnstalleerd worden in /Bibliotheek/Fonts/

folder kunnen uitgeschakeld worden door ze naar een andere map op uw harde

schijf te verplaatsen. Hou ze in elk geval bij, je weet maar nooit of je ze nog eens nodig heeft.

Je mag eveneens alle OpenType fonts geïnstalleerd door InDesign of één van de

Adobe CS-versies (CS, CS2, CS3, CS4 en CS5) verwijderen indien je ze niet wil gebrui-

ken. InDesign of Adobe suite opent ze vanuit hun eigen subfolder. Alleen de Adobe programma’s gebruiken ze. In andere programma’s zijn de fonts onzichtbaar.

U vindt de Adobe OpenType fonts in /Applications/Adobe InDesign CS/Fonts/ of in /Bibliotheek/Application Support/Adobe/Fonts/ (CS2).

U kan best de twee plaatsen nakijken, afhankelijk van welke versie van CS u

gebruikt. Of je nu de Creative Suite of één van de individuele programma’s (Pho-

toshop, Illustrator of InDesign; CS en CS2 versies) hebt geïnstalleerd, een deel van de OpenType fonts zullen in de laatste folder geplaatst worden.

Verplaats deze fonts voor toekomstig gebruik. U kan deze fonts activeren door een fontbeheerprogramma. Je vindt eveneens een subfolder in /Bibliotheek/Application Support/Adobe/Fonts/Reqrd/. Gooi deze folder of z’n inhoud NOOIT weg. Zonder deze fonts kunnen de Adobe applicaties onmogelijk opstarten.

Adobe CS3 installeert alle OpenType in /Bibliotheek/Fonts/ folder. De fonts die de CS3 programma’s nodig heeft, zijn verborgen in een map waar enkel CS3 ze terugvindt. Je hoeft er niet achter te zoeken. Net zoals in de vroegere versies

maken alleen de Adobe-programma’s er gebruik van. In andere programma’s zijn ze onzichtbaar.

Kijk uw fonts na in ~/Bibliotheek/Fonts/ folder. Ga na of er geen niet PostScript

duplicaten in zitten die kunnen conflicteren met PostScript fonten met dezelfde naam. Verwijder deze en gebruik de PostScript-versies.

Wanneer je Acrobat Reader geïnstalleerd hebt, vind je meerdere PostScript versies van Helvetica en Courier in de supportfolders van het programma. Omdat geen enkele van deze fonts in een map staan die zorgen voor automatische activatie

door OS X kan je die laten staan. Alleen Adobe Acrobat Reader zal ze gebruiken als ze al niet op een andere manier actief staan


4

FONTCONFLICTEN detecteren

Doordat er op verschillende locaties fonts geïnstalleerd zijn en omdat

Wat ken je na dit hoofdstuk? ■ Soorten conflicten ■ Meest voorkomende conflicten

je fontcollectie door je werk steeds maar aangroeit, zullen er na verloop van tijd fontconflicten ontstaan. Met als gevolg dat je programma’s zich zeer raar gaan gedragen. De hoogste tijd om je fonts na te kijken en fontconflicten op te lossen.

Wat zijn fontconflicten? De oorzaak van vele systeemcrashes vindt haar oorsprong in “fontconflicten” of in het verkeerd of dubbel gebruik van fonten.

Elk digitaal font heeft een vijfcijferig identificatienummer (id). Computers geraken in de war als twee lettertypes hetzelfde id-nummer hebben en met elkaar in conflict komen. Dit id-nummer kan aangepast worden.

Een font kan beschadigd geraken door het teveel te kopiëren op magnetische

dragers. Wanneer een font “corrupt” is, merkt de gebruiker dat niet altijd op. Hij

zal er bij het opmaken geen last van hebben. De problemen beginnen pas als men

het beschadigde font doorgeeft voor de belichting of als men nieuwe systeemsoftware installeert.

Wat zijn de gevolgen van Fontconflicten?

Een fontconflict duikt vaak op als er 2 of meer fonts geactiveerd zijn met dezelfde

• Corrupte fonts = crashes

neer je ze activeert, nemen ze een klein deeltje van het RAM geheugen en één van

• Oude fonts = programmafouten

• Niet complete PS = printproblemen • Duplicaten = slechte autoactivatie • Dezelfde versies = regelverloop

• Helvetica = safari en mail-problemen

interne fontnaam. Eigenlijk zijn fonts kleine, interne programmaatjes. Zij zitten niet te wachten op de harde schijft tot ze opgeroepen worden zich te activeren. Wan-

de dingen die ze laden in dat geheugen is hun interne fontnaam die het OS toont in de verschillende applicaties. Dat kunnen verschillende namen zijn in één keer. Als

het een suitcase font is kan dat meer dan één TrueType, .dfont of Type 1 PostScript

betekenen. Als zo’n suitcase 30 fonts bevat wil dat zeggen dat er 30 individuele tags geopend worden in het RAM.

Stel dat je een font activeert met de naam Courier en de interne naam is eveneens

Courier. Dan activeer je een tweede font met de naam Courier Plus. Je hebt nu 2 fonts die allebei dezelfde naam hebben in het RAM met een conflict als logisch gevolg:

meer dan één font dat verklaart de naam Courier te hebben! Wanneer je het font wil kiezen in de applicatie kan het OS nooit weten welk van de twee je nu juist bedoelt. Er kan vanalles gebeuren bij een fontconflict. Soms krijgt het font met dezelfde

interne naam voorrang boven het font met identieke naam dat al open was. Soms gebeurt het dat het reeds actieve font niet wil sluiten en dat het font dat je nu wil gebruiken niet opent. 16 o n d e r n e m e r s o p l e i d i n g d t p ■ desktop publishing

OS X, 10.5.x Leopard ondersteunt niet langer de Classic omgeving. Toch kunnen er

hier en daar nog OS9 fonts zitten in bv. de /System Folder/Fonts/ folder. Wanneer je bij een fontconflict geen oorzaak vindt de gewone fontfolders, controleer dan of er nog ergens een OS 9 folder voor Classic aanwezig is.

Overzicht meest voorkomende conflicten

DDubbele fonts

Verschillende fabrikanten gebruiken dezelfde lettertypenamen. Zo is de ene Times of Helvetica de andere niet. (PostScript, TrueType, OpenType,…) Door van font te

veranderen kunnen op deze manier mengvormen ontstaan zonder dat je dat wil. Het is daarom verstandig lettertypes van maar één fabrikant te gebruiken. De

belangrijkste fabrikanten zijn Adobe, Linotype, Bitstream, Monotype, Fontfont en Agfa.

DID-nummer

Elk digitaal font heeft een vijfcijferig identificatienummer (id). Printers geraken in de war als twee lettertypes hetzelfde idnummer hebben en met elkaar in conflict komen. Dit id-nummer kan aangepast worden.

DTeveel kopiëren

Een font kan beschadigd geraken door het teveel te kopiëren op magnetische

dragers. Wanneer een font “corrupt” is, merkt de gebruiker dat niet altijd op. Hij

zal er bij het opmaken geen last van hebben. De problemen beginnen pas als men

het beschadigde font doorgeeft voor de belichting of als men nieuwe systeemsoftware installeert.

DOrphan fonts (wezen)

Fonts waarbij of het printerfont of het schermfont ontbreekt.. Je kan er hier maar

▲ Aanvinken om ID conflicten na te kijken

een ding

DFontcacheproblemen

Fontcaches zijn bestanden die door de verschillende besturingssystemen en

programma’s gebruikt worden om bij te houden welke fonts geïnstalleerd zijn. Als deze font cache file beschadigd raakt (ook wel ‘corrupt’ genoemd) dan kunnen er verschillende problemen optreden, zoals fonts die niet in de software programma’s weergegeven worden of verkeerde (of ontbrekende) fonts in documenten.

▲ Bij Fontcacheproblemen kan je tekst er plots heel vreemd uitzien

Programma’s gaan ook trager werken of crashen zonder aanwijsbare reden.

DFontsubstitutie

Een fonts met dezelfde naam maar met een andere kerning of spatiëring of een

font dat ontbreekt, wordt vervangen door een standaardlettertype zoals Courier met tekstverloop tot gevolg.

▲ Een voorbeeld van fontsubstitutie


5

Werkwijze om FONTCONFLICTEN te voorkomen “Voorkomen is beter dan genezen” geldt ook in de wereld van letter-

Wat kan je na dit hoofdstuk?

types. Je kan op een eenvoudige manier voorkomen dat er na verloop van tijd fontconflicten optreden. Hoe dat lees je hier onder. Wat moet je doen om fontconflicten te vermijden? We volgen drie stappen:

■ vereenvoudigen ■ Systeemfonts Preflight profiel instellen

• We gaan eerst de systeem- en applicatiefonts vereenvoudigen;

■ op de juiste plaats zetten ■ Fonts Preflight voorkeuren instellen

• en tenslotte gebruiken we een fontbeheerprogramma om onze (creatieve) fonts te

■ Fouten nakijken ■ Correcties uitvoeren

• vervolgens gaan we alle fonts controleren; beheren.

Vereenvoudigen systeemfonts Wanneer OSX, Microsoft Office en Adobe Creative Suite is geïnstalleerd, staan er een heleboel fonts verpreid over de verschillende fontmappen.

Bij het opstarten InDesign kijkt het programma naar alle fontmappen. Je krijgt een onwerkbaar lange lijst van 160 fonts (zie afbeelding)! Die lijst is maar liefst 3660 pixels lang.

We gaan eerst de overbodige lettertypes apart zetten. Maak nieuwe fontmappen aan in de map “gedeeld” op uw harde schijf.

▶▶Fonts_mainlib: voor de overbodige fonts uit de fontmap van de algemene

Gebruik NOOIT meer dan één fontbeheerprogramma tegelijk. Werp "Lettertypecatalogus", het fontbeheerprogramma van OS X weg indien je bv Extensis Suitcase gebruikt.

bibliotheek;

▶▶Fonts_user: voor de overbodige fonts uit de bibliotheek van de gebruiker; ▶▶Fonts_Adobe: voor de overbodige fonts uit de Creative Suite van Adobe; ▶▶Fonts_Micosoft: voor de overbodige fonts van Microsoft Office; ▶▶Fonts_klanten: voor uw eigen creatieve fonts.

Ga naar: HD/Bibliotheek/Fonts. Selecteer daar alle fonts en verzet ze naar Fonts_ mainlib.

Daarna ga je naar HD/Gebruikers/Uw naam/Bibliotheek/Fonts Selecteer daar eventuele lettertypes en sleep ze naar Fonts_user.

Vervolgens moet je op zoek naar de fonts die geïnstalleerd werden door Microsoft Office en Adobe CS 3, 4 of 5. Voor de laatste versies van beide programma’s is hett

eenvoudig. De fonts staan in HD/Bibliotheek/Fonts. Je hebt ze dus eigenlijk al verzet naar Fonts_mainlib.

Heb je nog een versie CS2 van Adobe, dan staan de geïnstalleerde fonts in:

Bibliotheek/Application Support/Adobe/Fonts. Selecteer de Adobe lettertypes en sleep ze naar Fonts_Adobe.

Je vindt eveneens een subfolder Reqrd op deze plaats. Gooi deze folder of z’n inhoud 18 o n d e r n e m e r s o p l e i d i n g d t p ■ desktop publishing

NOOIT weg. Zonder deze fonts kunnen de Adobe applicaties onmogelijk opstarten. Office 2004 installeert zijn fonts in Applications/Microsoft Office 2004/Office/

Fonts/ folder. Office 2008 zet zijn lettertypes in HD/Bibliotheek/Fonts. In het eerste

geval sleep je ze naar de nieuwe map Fonts_Micosoft. In het tweede geval heb je ze al verplaatst naar Fonts_mainlib. Tahoma, Trebuchet MS en Verdana worden door Office programma’s gebruikt voor menu’s en vensters. Deze laat je best staan.

Alle andere fonts die je aangekocht, gedownload of van je klanten gekregen hebt om een job uit te voeren, zet je best in een aparte map, bv Fonts_klanten.

Wanneer je nu het fontmenu in InDesign oproept, mag de lijst maar een 50-tal (systeemfonts) bevatten.

Fonts controleren Wanneer je FontDoctor hebt kan je alle fonts controleren op corruptie,

beschadiging, enz... Je kunt bepaalde controles ook uitvoeren in Suitcase of in Lettertypecatalogus van Apple. (zie verder)

Fontbeheerprogramma We gebruiken Extenssis Suitcase, FontReserve, Fontcase, Linotype explorer Pro of

Lettertypecatalogus om decreatieve fonts per job te activeren. We werken m.a.w. alleen met de fonts die we op dat ogenblik nodig hebben (zie verder).

Deze werkwijze zorgt ervoor dat je zonder fontconflicten kan werken met een

overzichtlijk fontmenu in InDesign. Natuurlijk is er discipline nodig om zo te blijven werken.

▲ Na het opruimen van je fontmappen wordt dit de lijst van fonts zichtbaar in het fontmenu van InDesign vÓÓr je lettertypes geladen hebt via een lettertypebeheerpogramma


6

Lettertypebeheer met SUITCASE FUSION ❶

❸ ❷

❹

❿ 3

❾


Suitcase Fusion s één van de vele fontmanagementprogramma’s. Het is één van de bekentste en meest gebruikte.. Op deze en volgende bladzijden leert u hoe u het programma gebruikt om uw fonts te beheren.

❽

Wat moet je doen? ❶ Het activeren en deactiveren van een font gebeurt doo de knoppen linksboven te klikken.

❿ ❼

❷ Maak een set of een “smart set” aan door op de symbolen linksonder te klikken. Wanneer er een set in de kolom verschijnt, kan u daar fonts in slepen en activeren. Alleen de fonts van die set is actief. Je maakt per job een set aan.

❸ In het hoofdvenster krijg je alle fonts te zien.

Je kan er fonts naar toe slepen vanuit om het even welke lokatie. Een font uit de lijst is actief als er een groen bolletje voor staat. In de kolommen kan je extra informatie over het lettertype visualiseren.

❹ Een font is permanent of tijdelijk geactiveerd als er een groen (permanent) of blauw bolletje voor de naam van het font staat.

❺ In het preview-venster kan je een stukje

voorbeeldtekst visualiseren in een gekozen font. Je kan dit venster “zwevend” maken.

➏ Met de slider en de knoppen kan je instellen

hoe de voorbeeldtekst moet getoond worden en in welk corps hij moet verschijnen.

❼ Zoekvenster. Je kan hier criteria ingeven om een font te zoeken of om een “Slimme set” aan te maken.

❽ Visualiseren van de fonts in het hoofdvenster. Dit kan in kolommen met of zonder preview.

❾ Extra informatie (attributes) over de fonts en de mogelijke classificaties, stijlen en fabrikanten (Foundry)

❺

❿ Snel de eigenschappen van een font

zoeken: classificatie, foundry, familie,...

➏ o n d e r n e m e r s o p l e i d i n g d t p ■ desktop publishing 21

DVoordelen Suitcase Fusion

▶▶Je kan sets maken met fonts die al in andere sets actief zijn.

▶▶Je kan fonts activeren vanuit de originele mappen. Je hoeft er geen duplicaten van te maken.

▶▶Betrouwbare autoactivatie

▶▶De onderliggende technologie zorgt voor de autoactivatie van het juiste font. ▶▶Je kan beslissen welk font je wil activeren bij een naamconflict.

▶▶Je kan een hele set ineens activeren of je kan kiezen voor de activatie van individuele fonts in de set.

▶▶Fontbeheer van systemfonts. ▶▶Floating preview van fonts

▶▶Fontactivatie kan tijdelijk of permantent. Wanneer het programma niet actief is, zijn de fonts geactiveerd via een systeemvoorkeur “Suitcase Fusion core”.

Suitcase Fusion is een samensmelting van Suitcase en FontReserve, waarin de

beste technieken gebundeld zijn tot één krachtige fontmanager. In versie Fusion 2 ▲ Alle commando’s kunnen via het menu van Suitcase uitgevoerd worden

is de interface volledig vernieuwd.

DFont Vault

Terwijl de oude versies Suitcase een fontdatabase maakten in uw fontmap,

maakt Suitcase Fusion een eigen speciale beveiligde en gestructureerde database, genaamd de “Font Vault” (een kluis voor uw fonts). U kunt nog steeds de oude manier gebruiken indien u dat wilt.

Concreet biedt de Font Vault u het volgende: ▶▶Voorkomt onnodige fontconflicten ▶▶Controle over duplicaten ▶▶Beter fontbeheer

▶▶Elimineert het per ongeluk verwijderen van goed ingedeelde fonts uit een map ▶▶Schone fontbibliotheek

▶▶Activatie van varianten De Font Vault splits automatisch uw fontkoffers (“suitcases”) op, welke u de heel

veel mogelijkheden biedt tot het sorteren, bekijken en activeren van uw fonts. Zo ▲ Het venster “glyphs” in Suitcase om lettertekens te zoeken en te vergelijken.

maak dit mogelijk dat u niet de gehele famillie hoeft te activeren, maar ook slechts één variant kunt activeren. Deze optie werk overigen ook in auto-activatie. Dit

bespaart u wederom fontconflicten en bespaart u tijd en kost u computer minder geheugen.

DFont Sense™

De meest geavanceerde fontidentificatietechnologie die er bestaat. Dit was reeds een onderdeel van FontReserve, maar is nu geïntegreerd in Suitcase Fusion. Font Sense sluit unieke vingerafdrukken - unieke nummers - in in uw fonts. Op het

moment van auto-activatie zoekt Suitcase Fusion in de Font Vault naar het unieke

font op vingerafruk, type, ontwikkelaar, versie, etc. De Font Sense-technologie werkt in alle professionele garifische software zoals QuarkXPress en Adobe InDesign.

DGeneste sets

Een andere nieuwe functie is het maken van sets in sets; meerdere niveaus in sets maken het u gemakkelijker om fonts in te delen en te sorteren naar uw wensen.

DApplicatiesets

In Suitcase Fusion2 kunt u applicatiesets aanmaken, lettertypen die in zo’n 22 o n d e r n e m e r s o p l e i d i n g d t p ■ desktop publishing

applicatieset ingedeeld zijn zullen automatisch opgestart worden wanneer zo’n

applicatie start. Programma’s die u kunt toevoegen hoeven geen QuarkXPress of Adobe InDesign te zijn omdat deze reeds autoactivatie-insteekmodules hebben,

wat denkt u van Apple Keynote en Pages of andere programma’s van bijvoorbeeld

iLife of Adobe Acrobat, Flash, FileMaker, BBEdit, TextEditor... De mogelijkheden zijn oneindig.

DKunstmatige fontstijlen

Suitcase Fusion voorkomt incorrect gebruik van kunstmatige fontstijlen in Cityfonts (Geneva, Chicago, etc.). Vele drukkerijen kunnen deze kuntsmatige stijlen

niet verwerken in hun RIP. Indien u in QuarkXPress of Adobe InDesign een Italicof Boldstijl kiest wordt er gezocht naar de correcte fontstijl die in het font zit.

DMeer Suitcase Fusion

▶▶Bekijk alle informatie over uw font (classificatie, type, ontwikklaar, enz.)

▶▶Maak eigen classificaties en categorieën aan en deel uw fonts in naar uw wensen ▶▶U kunt fonts voorzien van steekwoorden ▶▶Fonts indelen op eigenaar

▶▶Weergavemogelijkheid van PostScript-namen ▶▶Betere duplicatencontrole

▶▶‘Drag & Drop’ fonts naar Suitcase, maar er ook weer uit!

▲ Voordat u met Suitcase Fusion aan de slag gaat moet u de voorkeuren van het programma instellen zoals in de schermafbeeldingen hierboven.

▶▶Een verbeterde zoekfunctie

▶▶De userinterface is aanpasbaar naar eigen wensen

▶▶Mogelijkheid om font te exporteren vanuit het previewpalet (voorvertoningsvenster)

▶▶Fontverificatie

Aan de slag met Suitcase Door de integratie van Plug-ins voor Adobe InDesign en Illustrator werkt Suitcase perfect met ze samen.

Het venster geeft fonts weer die je in het venster hebt gesleept

en kan deze fonts ook beheren. Dit kunnen bijvoorbeeld .dfonts,

Windows .ttfs, TrueType-, of PostScript-fonts zijn.

Het eerste wat je doet, is alle fonts verwijderen, behalve uit de Systeemmap, ze

op een centrale plek plaatsen (map “gedeeld” bij “users”), en het beheer ervan aan

Suitcase overdragen. De eigenlijke systemfonts worden automatisch door Suitcase beheerd. Je kan ze niet deactiveren of verwijderen

Je kunt fonts per map of per naam bekijken, of in nuttige subsets, zoals alle actieve fonts of alle niet-systeem fonts. Je kunt tevens fontsets creëren. Hiermee kun je groepen van fonts samen activeren en de-activeren. Dit is ook mogelijk via het Dock-menu van Suitcase.

We kunnen fonts toevoegen door ze naar het programmavenster te slepen, corrupte of conflicterende fonts worden eruit gevist en er is een mogelijkheid tot

een snelle preview of een wat uitgebreider semi-letterproefje, al dan niet in een

zwevend venster. Het fontbeheerderprogramma neemt de controle over van alle fontmappen.

Suitcase ondersteunt QuarkXPress, InDesign en Illustrator. Ze maken allemaal

gebruik van afzonderlijke auto-activation plugins. Deze insteekmodules zorgen ervoor dat steeds het font met exact dezelfde specificaties wordt geladen.


Een andere functie is de mogelijkheid lettertypen tijdelijk in Suitcase te importeren. Als je Suitcase herstart of het commando Remove Temporary Fonts kiest,

verdwijnen de lettertypenvermeldingen uit het venster in Suitcase. Dat is gemakkelijk als je lettertypen nodig hebt voor maar één opdracht. Met hetzelfde gemak kun je lettertypelijsten selecteren en Collect Fonts For Output kiezen; je letterty-

pen worden dan gekopiëerd naar een enkele map zodat je makkelijk met anderen kunt uitwisselen.

▲ Suitcase Fusion Core is een systeemvoorkeur die ervoor zorgt dat de fonts steeds actief blijven ook al wordt het programma Suitcase gesloten. Core draait op de achtergrond.

▲ Fonts toevoegen kan u door de fonts te slepen in het programmavenster, door op de knop “ad” te drukken of door de menuopdracht “Add Fonts” te kiezen. Ook een nieuwe set aanmaken kan u op verschillende manieren (hier afgebeeld als menuopdracht).

▲ Previewvenster met “paragraph” preview en slider onderaan om het font in de voorvertoning te vergroten en te verkleinen


DActieve fonts

▶▶Actieve fonts worden met een groen bolletje aangeduid. ▶▶Tijdelijk actieve fonts hebben een blauw bolletje.

▶▶Een tijdelijk toegevoegd font krijgt een blauw vierkantje. ▶▶Een ontbrekend font krijgt een rood vraagteken.

▶▶Een wit bolletje voor een set betekent dat er sommige fonts actief zijn in die set en andere fonts inactief.

▶▶Een blauw diamantje betekent dat het font geaciveerd werd door een applicatie.

DPreview in Suitcase

Suitcase Fusion 2 biedt unieke fonten karaktervoorvertoningsmogelijkheden

in een schaalbare balk aan de zijkant. U kan verschillende font voorvertoningsvenster “lostrekken” van het hoofdvenster en ze op elkaar stapelen om fonts te

vergelijken. Het zwevende previewvenster wordt transparant en kan bv op een

InDesign-document geplaatst worden om verschillende lettertypevoorstellingen

te maken. U kan verschillende soorten previews kiezen, of een eigen preview tekst typen. De lettertypegrootte kan aangepast worden met een schuifbalkje.

▲ Aan de hand van het symbooltje voor het lettertype kan je aflezen op welke manier het al dan niet geactiveerd is.

▲ Floating preview: je kan de voorvertoning van een font in een zwevend venster tonen en bovenop een (InDesign) document plakken.

▲ Zwevende voorvertoningen van lettertypes kunnen geplaatst worden op om het even welk document in een ander programma om een typografische simulatie uit te voeren.


7

Lettertypebeheer met FONTCASE ❶

❷

❻ 3

❽


Fontcase is één van de alternatieven voor Suitcase van Extensis en biedt het voordeel daat het werkt met een erg herkenbare interface. De werkomgeving lijkt nl. heel sterk op die van iTunes en het besturingssysteem OSX. Je kan er heel intiutief mee aan de slag.

❺

➍

Wat moet je doen? ❶ Met de toolbar kan je het volgende doen:

▶▶Met eerste button activeer of deactiveer je fonts. Wanneer de button oplicht, geeft hij aan dat het font al actief is. Een zwarte button geeft aan dat het font nog niet actief is. ▶▶Met de volgende 3 buttons kan je schakelen tussen grid view, outline view, en list view. ▶▶ Met de 3de knop kan je een voorvertoning van een font oproepen. Het werkt net zoals “QuickLook” in de OSX Finder. ▶▶De 4de button roept het infovenster op waar je alle metadata zoals tags, genres, fabrikanten en ontwerpers van het font terugvindt Het venster werk zoals het infopallet in i-Tunes. ▶▶De laatste button brengt het vergelijkingspaneel naar voor. Dit geeft extra mogelijkheden om fonts met elkaar te kunnen vergelijken.

❷ Links van het venster staat het navigatie-

paneel waar je bibliotheken, sets (collecties) en smart sets (slimme collecties) kan maken. Fontcase toont hier eveneens alle fabrikanten, stijlen, ontwerpers en Tags als collecties. Je kan een font van de ene naar de andere slepen.

❸

❸ In het hoofdvenster krijg je alle fonts te zien. Je kan er fonts naar toe slepen vanuit om het even welke lokatie. Een font uit de lijst is actief als er een vinkje voor staat (lijstweergave) of als de rand groen kleurt (symboolweergave)

❹ In symboolweergave krijg je meteen een

preview te zien en zijn alle varianten van het font op elkaar gestapeld. Klik met de muis op de stapel en alle varianten worden één na één zichtbaar. In de linkerbovenhoek toont een cijfer hoeveel varianten er zijn.

❺ Zoekvenster ❻ Voorvertoning fonts als tekens, waterfall of als lopende tekst

❼ Slider om de voorvertoning in het

hoofdvenster groter of kleiner te maken.

❽ Klik op het ‘+’-teken om een nieuwe collectie

❼

aan te maken. Klik op het pijltje rechts om het voorbeeldvenster te tonen.


❶

❶ Hier zie je het hoofdvenster met de fonts in “Outline” weergave. Klik op het “Quicklook” oogje in de gereedschapsbalk en er springt het venster “Geef snel weer” springt open met een vergrote weergave van de fonts.

❷ Klik op de knop “Metadata” en een infovenster springt open met dat de metadata van het lettertype bevat.


▲ Via het file-menu importeer je fonts in Fontcase. Je kan ook een font ilorteren door het op het hoofdvenster te slepen.

2

3

4

Hoe worden actieve of niet-actieve fonts getoond? 1

Voorbeeld van één niet-actief font

2

Niet-actieve fontfamilie

3

Actieve familie systeemfonts

4

Actieve fontfamilie

▲ Bij het importeren van een lettertype wordt het automatisch gecontroleerd op fouten

Je kan meerdere fonts in een familie met elkaar vergelijken. Selecteer de fonts en ga vervolgens naar “View” > “Compare”. de fonts worden getoond in het venster naast elkaar. U kan kiezen uit drie v erschillende previews: “Glyphs” (links), “Waterfall” (midden) of “Body Text” (rechts)

▲

1


8

Fontmappen opkuisen met FONTDOCTOR

Krijg je te maken met een verschrikkelijke rotzooi in je fontmap(pen)

Wat kan je na dit hoofdstuk? ■ Diagnose uitvoeren ■ Fonts organiseren

dan is het de hoogste tijd om FontDoctor te gebruiken. Dit programma spoort niet alleen fontconflicten op maar kan ook fontmappen ordenen naar type font. Zo wordt er een map aangemaakt voor alle TrueTypes, één voor alle OpenType-fonten en één voor Type 1-lettertypes. De lettertypes worden alfabetisch in deze mappen geklasseerd.

■ Fonts archiveren

DDiagnose

Als voorbeeld nemen we de fontmap van “Julien”. Hij heeft er een echt rommeltje van gemaakt. Om zijn fonts op te kuisen, starten we FontDoctor op en gaan we

eerst nagaan welke fonts corrupt, beschadigd of onvolledig zijn via een diagnose..

Fontmap met een heleboel verschillende lettertypes door elkaar: Type 1, openType, TrueType, onvolledige fonts, Multiple Master... Gegarandeerd levert dit problemen op.


❶

❷

❹❺

❸ ❶ In het hoofdvenster naviger je naar de mappen die je wil nakijken en opkuisen. ❷ Klik op de knop "Diagnose fonts" om het nazicht vna de map(en) te starten. ❸ Selecteer hier welke actie FontDoctor moet uitvoeren: diagnose van fontmap(pen),

organiseren van uw nagekeken fonts en een archief maken. Je werkt in FontDoctor altijd in deze volgorde. port opvragen.

DRapport

Nadat de map(pen) nagekeken is,, krijg je de resultaten te zien in het venster. Je kan dan niet-compatibele en dubbele fonts verhuizen naar een aparte folder (move fonts)

❹ Je kan een rap-

➎ Voordat je je fonts organiseert, moet je eerst

de opties instellen (zie verder).

Links: waarschuwingsvenster na de diagnose. Je kan nu het gedetailleerde rapport opvragen en fonts verhuizen die op een verkeerde plaats staan.

o n d e r n e m e r s o p l e i d i n g d t p desktop publishing 31

DOrganiseren

Vervolgens gaan we de fonts uit Juliens fontmap reorganiseren. We gaan ze

indelen per soort en alfabetisch gerangschikt. Maak daarvoor drie mappen aan: één voor Type 1-fonts, één voor OpenType-fonts en één voor TrueType-fonts. Klik vervolgens op de knop “Options” rechtsonder. Het volgende venster verschijnt:

Vink voor de organisatie van de Type 1-fonts “Find Bitmap/PostScript Fonts” aan. De rest laat u uitgevinkt.

Hoe organiseer je de fonten? Vink in de voorkeuren aan welke fontsoort je wil reorganiseren.De rest laat je uitgevinkt. Ga ver-

volgens terug naar het hoofdvenster ➊ en duidt

➊

de map aan die je wil reorganiseren of voeg mappen en schijven toe ➋. Vink ze aan indien ze mee moeten opgenomen worden in de reorganisatie

➌ ❹

➌. Selecteer één van de opties ❹. Klik vervolgens

op "Organize" ➎ en wacht de resultaten af. Je kan

de voortgang volgen in deze balk ❻

➋ ➎ ❻

Vervolgens verschijnt dit venster. Klik op "Select" en navigeer naar één van de drie mappen die je hebt aangemaakt (TrueType - OpenType - Type 1). Heb je nog geen map, klik dan op "New" en geef de map de naam van de fontsoort.


Je krijgt nog dit waarschuwingsvenster te zien. Klik op "Proceed"

Als eindresulaat krijg je volgende mappen en rapporten op je bureaublad. In de map "Moved Fonts" vind je beschadigde, onvolledige en onbekende fonts terug.

Na de reorganisatie, krijg je dit venster. Het geeft aan hoeveel fonts er werden gevonden en of de organisatie succesvol was of niet.

Het resultaat van de reorganisatie van de Type1 fonts: een lijst van alfabetische

mappen waarin de Type1-fonts gerangschikt staan. Sommige mappen zullen leeg zijn omdat er geen font met die alfabetische naam gevonden werd.

Deze werkwijze kan je nu herhalen voor alle andere fontsoorten, dus OpenType en trueType.


9

Fontcaches leegmaken met FONTFINAGLER

Het kan gebeuren dat bij het gebruik van Suitcase en je opmaakprogramma's na verloop van tijd fonts op het scherm slecht leesbaar of verkeerd weergegeven worden. Dit komt door het corrupt raken van de fontcaches waarin fontinformatie wordt opgeslagen. Corrupte Caches kunnen verwijderd worden. Je kan caches manueel verwijderen, maar je moet ze dan weten staan. Veel gemakkelijker is het gebruik maken van hulpprogramma's zoals FontFinagler of FontNuke. Het is shareware, probeer het eens uit.

Wat zijn fontcaches? Dit zijn bestanden die door de verschillende besturingssystemen en programma's gebruikt worden om bij te houden welke fonts geïnstalleerd zijn. Als deze font

cache file beschadigd raakt (ook wel 'corrupt' genoemd) dan kunnen er verschillende problemen optreden, zoals fonts die niet in de software programma's weergegeven worden of verkeerde (of ontbrekende) fonts in documenten.

Het Mac OS X besturingssysteem maakt gebruik van verschillende font cache

files. De gemakkelijkste manier om al je font cache files te resetten is om onder Mac OS X is om te herstarten in Safe Modus (ook wel 'Safe Boot' genoemd):

Sluit de computer af Druk op de aan/uit knop. Meteen na het opstartgeluid hou je de SHIFT toets ingedrukt. Laat de toets los als het Apple logo en de draaiende bol

Je kan nog andere programma's gebruiken voor het leegmaken van de fontcaches zoals Onyx en Cocktail. Deze programma's hebben als voordeel dat ze niet alleen de caches legen maar nog andere onderhoudswerken uitvoeren aan het besturingssysteem.

(spinning gear) verschijnt. Herstart de computer zonder een toets ingedrukt te houden.

Voor het verwijderen van font cache files onder oudere Mac OS X versies vind je

hier een lijst van de locaties waar de betreffende files op je computer opgeslagen zijn:

DMac OS 10.5

▶▶/private/var/folders/*/*/-Caches-/com.apple.ATS

DMac OS 10.3 - 10.4

▶▶/System/Library/Caches/com.apple.ATS.System* ▶▶/System/Library/Caches/com.apple.ATSServer* ▶▶/System/Library/Caches/fontTablesAnnex* ▶▶/Library/Caches/com.apple.ATS


DMac OS 10.2

▶▶/System/Library/caches/com.apple.FCache*

▶▶/System/Library/Caches/com.apple.ATSServer* ▶▶/System/Library/Caches/fontTablesAnnex* ▶▶/Library/Caches/com.apple.FCache*

▶▶[Home]/Library/Caches/com.apple.ATSServer* ▶▶[Home]/Library/Caches/com.apple.FCache*

▶▶/Library/Preferences folder: com.apple.ATS.plist

▶▶/System/Library/Caches/com.apple.ATS.System.fcache ▶▶/System/Library/Caches/fontTablesAnnex

DAdobe programma's

❶ Gooi de AdobeFnt*.lst bestanden weg uit de volgende mappen, afhankelijk van welk programma er geïnstalleerd is.

▶▶/Library/Application Support/Adobe/Fonts/Reqrd/CMaps/ ▶▶/Library/Application Support/Adobe/PDFL/8.0/Fonts/

▶▶/Library/Application Support/Adobe/PDFL/8.0/CMaps/

HERSTART altijd ONMIDDELLIJK nadat je de fontcaches handmatig of met FontFinagler verwijderd hebt. Sluit alle programma's vóór je de fontcaches leegt.

▶▶/Library/Application Support/Adobe/TypeSupport/CMaps/ ▶▶[Home]/Library/Application Support/Adobe/Fonts/

▶▶[Home]/Library/Application Support/Adobe/TypeSpt/

▶▶[Home]/Library/Application Support/Adobe/TypeSupport/ ▶▶[Home]/Library/Caches/Adobe/Fonts/

▶▶[Home]/Library/Caches/Adobe/TypeSpt/

▶▶[Home]/Library/Caches/Adobe/TypeSupport/

▶▶[Home]/Library/Caches/Adobe/TypeSupport/CMaps/

➋ Afhankelijk van de InDesign-versie gooi je de volgende AdobeFnt*.lst bestanden uit de volgende locaties : ▶▶/Applications/Adobe InDesign CS2/Fonts/ ▶▶/Applications/Adobe InDesign CS3/Fonts/

▶▶/Applications/Adobe InDesign CS4/Fonts/

▶▶[Home]/Library/Preferences/Adobe InDesign/Version 5.0/ ▶▶CompositeFont/

➌ Afhankelijk van de Illustrator-versie gooi je de

IllustratorFnt*.lst weg uit de volgende locaties: ▶▶[Home]/Library/Application Support/Adobe/Adobe ▶▶IllustratorCS3/

▶▶[Home]/Library/Application Support/Adobe/Adobe ▶▶IllustratorCS4/en_US/

❹ Afhankelijk van deAcrobat-versie gooi je volgene bestanden weg: ▶▶[Home]/Library/Caches/Acrobat/AcroFnt*.lst

▶▶[Home]/Library/Caches/Acrobat/8.0_x86/AcroFnt08.lst

▶▶[Home]/Library/Caches/Acrobat/9.0_x86/AcroFnt09.lst

▶▶[Home]/Library/Acrobat User Data/8.0_x86/AdobeSysFnt*.lst Herstart vervolgens de Adobe-programma's.

• Nota: het “*” in de naam vertegenwoordigt een decimale waarde bv. AdobeFnt10.lst, AdobeFnt11.lst, enz.

• Waarschuwing: werp AdobeFnt.db, FntNames.db of elk ander bestand uit deze folders.


Fontcaches opruimen ❶ Je kan fontcaches met FontDoctor opruimen: ga naar Tools > Clean Font Cache Folders.

Zien je fonts er op het scherm zo uit dan is het tijd om de caches leeg te maken.

➋ Om op een snelle manier al je OSX cache files te resetten herstart je in

Safe Modus (ook wel 'Safe Boot' genoemd). Sluit de computer af . Druk op de aan/uit knop. Meteen na het opstartgeluid hou je de SHIFT toets ingedrukt. Laat de toets los als het Apple logo en de draaiende bol (spinning gear) verschijnt. Herstart de computer zonder een toets ingedrukt te houden.

➌ Gebruik FontFinagler om al je OSX cache files weg te gooien. Het is de gemakkelijkste en veiligste manier. Je kan in dit programma kiezen om de caches

te legen per programma of voor alle programma én het besturingssysteem samen. FontFinagler zal ook vragen om te herstarten..

➊

➌

➋ ❹ Selecteer welke caches je wens leeg te maken: Alle font cache files, OS X font cache files, Adobe caches, QuarkXPress caches, Word of

"custom" ➊ Er verschijnt nu een venster om je administrator paswoord te typen. Klik op "Inspect Font Cache Files" en volg de vooruitgangsbalk ➋. In het venster verschijnt het rapport over de caches ➌. Klik vervolgens op "Clean Font Cache Files" ❹. Er moet worden herstart.


De map "Fonts Disabled" in de algemene bibliotheek. De voortgangsbalk geeft aan hoeveel fontcaches geleegd worden.

Corrupte fonts deactiveren FontFinagler kijkt automatisch de actieve fonts na en identificeert problemen.

Het programma geeft informatie over de naam, het type en de plaats van het font en welke fontmanager verantwoordelijk is voor de fontactivatie.

Een corrupt font kan gedeactiveerd worden door op de knop

“Deactivate Font” te klikken. Wanneer je een"third-party" fontmanager gebruikt wordt er automatisch naar dit programma overgeschakeld wanneer je op deze knop klikt. Je kan dan het

Klik op "deactivate fonts" om de corrupte fonts naar de map " disabled fonts" te verhuizen.

probleemfont manueel inactief maken.

Wanneer je de fonts niet door een fontmanager laat beheren,

maar door het OS X besturingssysteem (De fonts zijn geïnstal-

leerd in de verschillende fontfolders van het systeem) verhuizen

de probleemfonts fysiek uit deze fontfolders naar de map “Fonts (Disabled)” die aangemaakt wordt in de bibliotheek.

De fonts die gedeactiveerd zijn worden met een groen vinkje aangeduid.


10

Specifieke FONTVRAGEN

Problemen met niet-geactiveerde fonts Sommige programma’s van Apple zoals iCal en iChat die draaien onder OS X 10.3

en 10.4 starten niet op wanneer Helvetica ontbreekt. Onder Leopard, 10.5 is Helvetica niet meer vereist om deze programma’s te laten werken. Helvetica Neue, een

andere versie van het bekende font is dan weer nodig om met iPhoto 7 en iLife 08 te werken.

Daarom: laat Helvetica en Helvetica Neue gewoon staan indien je veilig wil werken met als deze applicaties. Als je ze echter nooit gebruikt (bv. binnen een prepressomgeving) mag je ze uiteraard wel verwijderen.

Mail is weer een ander programma dat niet zonder Helvetica (de Unicode versie) kan. Mail heeft ook MarkerFelt nodig voor de “notes”-optie.

Sommige programma’s die onder 10.3 en 10.4 draaien, kunnen niet zonder Courier. Terminal zal opstarten maar niet correct de gegevens tonen in het venster als Monaco ontbreekt.

DWanneer AppleGothic.dfont niet geïnstalleerd is duiken volgende problemen op:

▶▶Adobe CS programma’s kunnen niet geïnstalleerd worden onder Leopard of Tiger (geen probleem met CS2). De installer van Adobe heeft dat font nodig. Eens geïnstalleerd is dat font niet meer nodig.

▶▶OS X Tiger heeft AppleGothic.dfont nodig voor de installatie. Wanneer je de

DVD in de machine steekt en het font ontbreekt sluit de Finder de DVD voor er met de installatie gestart wordt.

▶▶PowerPoint in Microsoft Office 2004 pruttelt tegen wanneer de 4 Aziatische

fonts uit de System fontmap ontbreken. Updaten naar 11.2.x lost dit probleem

op. Zonder AppleGothic.dfont crasht PowerPoint. Dit probleem kan je oplossen

door AppleGothic.dfont te activeren en PowerPoint te herstarten. Apple Gothic is nodig voor installers en voor Microsoft Office programma’s, daarom zorg ervoor dat dit font altijd geactiveerd is.

Wat met Helvetica en Courier?

DHelvetica en Courier controleren voor prepress

Voor Panther en Tiger moeten Courier en Helvetica in één of andere vorm aanwezig zijn. Dat moeten niet de .dfont versies van het OS X zijn. Elke type van Courier of Helvetica is goed: .dfont, Type 1 PostScript of OpenType versie. Voor Leopard,

heb je de ..dfont versies van Helvetica en Helvetica Neue nodig voor Mail, iPhoto 7 en iLife 08. Je mag de ..dfonts uit de System folder verwijderen, maar je moet

dan duplicaten van de ..dfonts op een andere plaats bewaren zodat je voor pre38 o n d e r n e m e r s o p l e i d i n g d t p ■ lettertypebeheer

presswerk alleen de PostScript versie activeert en de ..dfont versie niet. Daarna kan je eventueel de PostScript versie weer afzetten en het ..dfont activeren voor het gewone werk op je Mac.

DHelvetica & Courier verwijderen in Panther en Tiger.

Verwijder Courier..dfont en Helvetica..dfont uit de /System/Library/Fonts/ folder.

Dit kan enkel met je paswoord als “administrator” Activeer daarna permanent de Type 1 PostScript of PostScript OpenType versies van Courier en Helvetica met je fontmanager of plaats duplicaten van de fonts in /Library/Fonts/ folder.

Ondanks de andere naam zal de vroegere versie van Courier New conflicteren met de PostScript versie van Courier. Verwijder de ..dfont version van Courier New en

gebruik in plaats daarvan een standaard PostScript Type 1 of PostScript OpenType versie van Courier. In Tiger en Leopard, zijn de versies van Courier New aangepast zodat ze niet meer conflicteren met Courier. Je kan dus beide versies gebruiken indien je dat wenst.

DHelvetica & Helvetica Neue verwijderen in Leopard.

Apple beschermt sommige fonts tegen ongewild verwijderen. Dat is prima voor de

gewone gebruiker, maar het bezorgt de professionele gebruiker hoofdpijn wanneer die een PostScript versie van Helvetica wenst te gebruiken. Zeker omdat Letter-

typecatalogus (Font Book) altijd de voorkeur geef aan de Apple ..dfont versie van Helvetica.

Zo zal altijd de ..dfont versie verschijnen ook al probeer je de Type 1 PostScript

versie van Helvetica in Suitcase Fusion te activeren. Zelfs met de optie”allow Suitcase to manage system fonts” aan en Font Book’s option “Alert me if system fonts change” uit kan Suitcase de ..dfont versie niet overschrijven.

Omdat Leopard steeds de PostScript-versie weigert, is het verwijderen van het

Helvetica..dfont en HelveticaNeue..dfont niet zo eenvoudig. Toch kan het als je de volgende stappen volgt.

1) Ga naar /System/Library/Fonts/ folder. Kopieer Helvetica..dfont en Helveti-

caNeue..dfont naar een andere plaats wanneer je geen PostScrip-versie van

Helvetica en Helvetica Neue nodig hebt. Helvetica..dfont en HelveticaNeue..

dfont moeten niet verplicht in de /System/Library/Fonts/ folder zitten om correct te werken in Leopard. Je kan ze dus activeren met een fontmanager. 2) Ga naar /System/Library/Frameworks/ApplicationServices.framework/

Versions/A/Frameworks/ATS.framework/Versions/A/Resources/Protecte.dfonts/ folder. Gooi de files Helvetica..dfont en HelveticaNeue..dfont. weg Laat alle andere fonts staan! Herstart uw Mac.

3) Wanneer je Lettertypecatalogus gebruikt (Font Book), open het programma en selecteer Helvetica en Helvetica Neue. Desactiveer de fonts door

Command+Shift+D. Met de beide fonts files nog steeds geselecteert, klikt u op

de rechtermuisknop (of Ctrl+click) en kies “Remove Fonts”. De fonts verdwijnen nu uit Lettertypecatalogus en uit /System/Library/Fonts/ folder. Blijven ze desondanks toch nog in /System/Library/Fonts/ folder staan, moet je ze manueel verwijderen na een herstart. Geef je paswoord in en herstart.

4) Gebruik je geen Lettertypecatalogus ga dan onmiddellijk naar /System/

Library/Fonts/ folder en gooi de 2 Helvetica fonts weg. Geef uw paswoord in

en herstart je Mac. Met de backup fonts voor Helvetica.dfont en HelveticaNeue. dfont verwijderd uit de “Protecte.dfonts folder”, zullen ze niet blijven opduiken


in /System/Library/Fonts/ folder. Nu kan je de PostScipt versie van Helvetica en

Helvetica Neue gebruiken.Courier is niet langer nodig voor OS X in Leopard, 10.5. Je mag het .dfont van Courier verwijderen uit /System/Library/Fonts/ folder, mits je de toegangsrechten hebt.

Wat is een suitcase? (niet te verwarren met het programma Suitcase) Vroeger waren computers uitgerust met een wel erg beperke hoeveelheid RAMgeheugen, vooral omdat het zo vreselijk duur was extra geheugen bij te steken. Het OS en de programma’s erg zuinig met het beschikbare RAM moesten

omspringen. Elk font dat wordt geactiveerd heeft steeds een klein deel van het RAM-geheugen nodig.

In het begin beperkte het OS het aantal geactiveerd fonts tot 128. Vanaf OS 9

beschikt computers over meer RAM en kon het aantal geactiveerde fonts verhoogd worden tot 512. De grafische industrie wou echter meer fonts tegelijk geactiveerd hebben. Dé oplossing (meer een workaround) was het verzamelen van fonts in

“Suitcases”. De Suitcase zelf wordt door het OS als één item beschouwd. Zo kan een DTP-er wel honderden fonts tegelijk gebruiken, zolang ze maar “opgesloten” zitten in een koffertje. Computers die uitgerust zijn met gigabytes RAM hebben deze methode eigenlijk niet meer nodig. OpenType fonts zijn nu bestanden.

Bold, italic,... zitten niet meer samen in een suitcase maar vormen een eigen uniek

bestand. Apple’s ..dfonts zijn suitcase bestanden die de individuele TrueType fonts voor die familie verzamelen. Er zijn momenteel 3 types van suitcases in gebruik: 1) Eigen Mac TrueType suitcase fonts van OS 9 en vroeger.

Dit zijn de 8 bit fonts gelimiteerd tot 256 tekens of glyphs. De suitcase kan tot 999 individuele TrueType of bitmap fonts bevatten. Ze kunnen tot verschil-

lende fontfamilies behoren. Alle data zitten in de resource fork van de fonts. 2) Type 1 PostScript fonts.

Deze bestaan u 2 bestanden. Het eerste bestand is een suitcase dat alle lage

resolutie bitmap scherm fonts bevat. De rest zijn outline printer fonts. bv Adobe Garamond.

▶▶Adobe Garamond ▶▶GarBol

▶▶AGarBolIta ▶▶AGarIta ▶▶GarReg

▶▶AGarSem

▶▶AGarSemIta Het eerste bestand is font suitcase met bitmap scherm fonts. De rest zijn de

individuele outline printer fonts. Beide moeten in dezelfde folder zitten om ermee te kunnen werken. Wanneer je ze in de Font folder steekt of ze activeert met

een font manager zal het OS of de font manager enkel kijken in de suitcase naar

beschikbare lettertypes. Heb je een printer outline font in een italic versie maar het schermfont voor deze italic versie ontbreekt in de suitcase dan zal het italc

font niet werken. Wanneer je een outline font hebt zonder de corresponderende suitcase, dan zal er geen enkel font werken.

Heb je het suitcase schermfont voor bold, maar geen bold outline printer font,

dan zal het vette lettertype getoond worden in de fontlijsten van de verschillende 40 o n d e r n e m e r s o p l e i d i n g d t p ■ lettertypebeheer

programma’s, maar de print zal van slechte kwaliteit zijn omdat het systeem

gedwongen wordt te printen met de 72 dpi schermversie uit de suitcase van dat

font. Alle data voor Type 1 PostScript fonts worden opgeslagen in de resource fork. Het zijn 8 bit fonts met een limiet van 256 tekens. 3) Apple TrueType fonts.

Die zijn in essentie hetzelfde als de eigen Mac TrueType fonts van OS 9 en

vroeger met 3 belangrijke verschillen. De data worden opgeslagen in de data

fork van het font in plaats van in de resource fork. Het zijn Unicode fonts en net

zoals OpenType fonts zijn het 16 bit fonts die tot65,536 tekens kunnen bevatten.

Wat betekenen FFIL en LWFN? FFIL en LWFN zijn de typecodes van de respectievelijke bestanden. Toen PostScript

Type 1 fonts voor het eerst gebruikt werden, hield het OS bij welke Type 1 PostScript fonts door welke programma’s gebruikt werden dankzij de Type en Creator codes. De Type code van een font suitcase is FFIL. Voor het outline printer font is dat

LWFN. OS X kan er nog steeds gebruik van maken maar de Type en Creator codes, maar ondertussen werden ze door modernere varianten vervangen, bekend als Uniform Type Identifiers.

Welke fonts in OS X kan je gebruiken in OSX?

DFonts die je kan gebruiken in OSX:

▶▶Apple Data Fork Fonts (.dfont) - een Unicode TrueType suitcase variation die 65,536 tekens per font toelaat.

▶▶Mac legacy TrueType - ook een TrueType suitcase font, meestal zonder file extention. 256 tekens per font.

▶▶Mac Type 1 PostScript - fonts per paar, opgeslagen in een suitcase van screen fonts en de individuele outline printer fonts. Meestal zonder file extentie.

Indien er toch extenties gebruikt worden dan variëren ze van .bmap, .scr en nog enkele anderen.

▶▶Multiple Master (Alleen Mac OS X 10.2 en later) - Een Type 1 PostScript variant.

Wordt niet gebruikt in productie, maar het maakte deel uit van de voorvertoning van Adobe Acrobat Reader. Acrobat Reader. Wordt niet meer gemaakt.

▶▶OpenType (.otf and .ttf) - De recentste fontuitvinding. Het zijn Unicode fonts

met als grote voordeel dat ze Mac-pc compatibel zijn.. Ze kunnen 65,536 karakters bevatten. Deze fonts hebben als extentie .otf in de PostScript versie en .ttf for in de TrueType versie.

▶▶Windows TrueType (.ttf) - De Windows versie van de originele 8 bit, 256 character TrueType fonts.

▶▶Windows TrueType Collectie (.ttc) - Windows versie gelijkend op de Mac TrueType suitcase fonts. Ze kunnen meer dan één TrueType font in één pakket bevatten.

DFonts die je niet kan gebruiken in OS X

▶▶Linux Type 1 PostScript - fonts met .pfa en .afm extenties.

▶▶Type 3 PostScript - Hebben maar even bestaan. Type 1 variant die 256 stappen in schaduwen in de vullingen en in de outline toeliet. Bestaat niet meer.


DRUKWERKBEGELEIDING. voor de DTP-er

Recommend Documents