Verslag Roppov-dag dag 7 juni 2013 - 9.00-12.30 - vzw Steevliet,
Melle
Voor de ouders? Voor de professionelen? Voor het beleid?
‘Welke rol speelt een ouderwerking als Roppov in dit veranderend jeugdhulp landschap? En hoe kunnen voorzieningen zich hierin hi vinden?’ Over deze vragen willen we ons tijdens de Roppov-dag Roppov buigen. We doen dit samen met ouders en met deelnemers uit het netwerk van Roppov: oudergroepen, denkgroep, Raad van Bestuur, regionale werkgroepen.
Aanbod naar de ouders….. → Een gesprek met ouders over zin en inhoud van oudergroepen. → Wat komt er uit de oudergroep? En wat gebeurt er mee? → Mogelijkheden voor ouders naast de oudergroep: vragenlijsten, contact via website en elektronische vragenlijst, interview en voorzieningsgebonden groepen….. groepen… Wat vinden ouders zelf zinvol aan de ouderwerking? -
-
Het is belangrijk om onze inbreng te doen, over wat wij als ouders veranderd willen zien. De teksten naar het beleid zijn een belangrijke reden om Roppov te steunen. Het is een indirecte manier om de omkadering te duiden. Het doel is andere ouders die na ons komen te helpen. Roppov is een klankbord, je kan daar ‘je ei kwijt’. Het is een luisterend oor, je komt daar ook te weten wat je mogelijkheden zijn als ouder. De communicatie is belangrijk. Je kan an daar als ouder je steentje bijdragen aan de jeugdhulp. Het is een werking die zorgt zorg voor een aanvulling vanuit ervaringsdeskundigheid. eskundigheid. Als hulpverlener wordt je met dezelfde dingen geconfronteerd maar je perceptie is anders. Roppov kan helpen je visie bij b te passen. Om iets rijker verder te doen. Roppov als groep is belangrijk vanuit het idee: met hoe meer je bent, hoe sterker je staat. Uit mijn ervaring van ongeveer 3 jaar: Roppov is geven en nemen. Het zou goed zijn dat dit in alle regio’s bestaat, over over heel Vlaanderen. Zodat we samen adviezen naar het beleid kunnen formuleren.
1
Wat kan beter volgens de ouders? Waaraan moet nog gewerkt worden? -
-
Ouders moeten meer betrokken worden; meer aandacht voor inspraak; kansen om de visie naar voor te brengen. Graag nieuwe ouders in de oudergroepen. Meer marketing voor Roppov: als je er als hulpverlener bewust van bent dat dit belangrijk is, ook al ben je zelf goed bezig, kan je ouders beter informeren. Het publiek moet verruimd worden, vertegenwoordiging van alle lagen van de bevolking; verschillende problematieken. Maar je moet eerst als hulpverlener zien welke rol Roppov speelt. Hoe gevariëerder het publiek, hoe breder de feedback. Taak voor hulpverleners: vraag je af: is Roppov iets dat ik met ouders deel? Hoe kan je dan de instroom verbeteren? Het is nodig dat nieuwe ouders bij komen. Sommige ouders zijn niet meer op de hoogte van de laatste nieuwe ontwikkelingen. Kan de vragenlijst niet gekoppeld worden aan de check list van alle info die aan de ouders moet gegeven worden? Een schaalvergroting zou goed zijn, uitwisseling tussen de provincies ifv beleidsadviezen. Kan Roppov niet via facebook werken? Ik (ouder) zou dat zeker volgen en ik ken nog ouders die dat zouden doen.
Hoe heb jij als ouder de ouderwerking leren kennen? Wat is een goede manier om ouders aan te spreken? -
-
Via de thuisbegeleider die me persoonlijk aansprak. Via de instelling die me meenam ifv de opstart van een regionale oudergroep. Via mijn begeleider die me meenam naar een dialoogdag. Je mag als hulpverlener niet aan ‘typecasting doen’, beter alle ouders informeren. Ieder heeft zijn eigen inbreng en zijn eigen waarde. Stimuleer ouders om op verschillende manieren een inbreng te doen. Ouders die vroeger naar de groep kwamen, blijven nu bv. nog een inbreng doen via mail. Een eenmalige inbreng is even zinvol, zeg dat zeker tegen de ouders. Ouders die naar de groep willen komen: de boodschap die je aan hen geeft moet zijn: ga een kijkje nemen en zie of het iets voor jou is. Wij (voorziening) gaven de folders mee op de nieuwjaarsreceptie. Tussen pot en pint is misschien een beter moment. Bij de intake moeten we al zoveel meegeven. Het is belangrijk om de collega’s warm te houden, zij moeten tenslotte ook aan de ouders vertellen over Roppov. Doch dit blijkt het moeilijkste stuk. Alle hulpverleners spelen een belangrijke rol in het contact met ouders, ook opvoeders. Het is de taak van de voorziening om alle personeel te betrekken. Om Roppov meer levendig te houden in de dienst, wordt tijdens het 2-wekelijks overleg tussen gezinsbegeleiders altijd ruimte gelaten voor terugkoppeling rond Roppov. Daar wordt ook bekeken wat we meenemen naar de eigen teams. Het is moeilijk om collega’s mee te krijgen in thema’s uit Roppov, dit wordt door veel aanwezigen herkend. Voorstel: 1e stap is één persoon per voorziening, Aan ouders niet bij het begin info geven; wel individueel aanspreken; koppelen aan een checklist, zodat het bij iedere ouder een vaste procedure is.
2
Bronmateriaal wat is dat, hoe ontstaat het, hoe werken we ermee? Wat komt er uit de oudergroep? En wat gebeurt er mee? Wat hebben jullie al gedaan met deze teksten? -
In de voorziening was een werkgroep bezig rond verslaggeving, we hebben toen de teksten van ouders hierover nagelezen. Dit gebeurde ook al rond andere thema’s in andere voorzieningen. Bij het herwerken van de tevredenheidmeting hebben we de oudergroep geconsulteerd. Eind van het jaar wordt een draaiboek opgesteld met daarin de belangrijkste cliëntenfeedback, ook hier worden de teksten vanuit Roppov meegenomen. Onze folder werd herschrven en door de oudergroep gelezen. CBJ: ontwerp brochure OCJ werd voorgelegd en aangepast na de adviezen die uit de oudergroep kwamen.
Welke mogelijkheden zijn er voor ouders naast de oudergroep? Op welke manier kunnen ouders hun verhaal inbrengen zonder naar een groep te moeten gaan? Hoe worden adviezen naar het beleid gemaakt? In welk overleg zitten de ouders zelf? - Ouders zitten ook in verschillende werkgroepen van IJH en in debatgroepen op beleidsniveau. Daar nemen zij ook de mening van de andere ouders mee. Hoe kunnen we ouders aanspreken om ook hun stem in te brengen? Hoe ouders motiveren voor de oudergroep? - Taal is een probleem, vakjargon is een rem om ouders te laten meedenken. - Het is moeilijk om ouders aan te spreken. Ze moeten al zoveel lezen, doen voor ons (oooc) om dan nog eens een vragenlijst voor te leggen die niet over onze dienst gaat? - Ik heb het er nog niet over gehad met ouders…. Hoe maken de diensten de ouderwerking bekend aan alle ouders? -
Als er klachten zijn van ouders over het systeem, dat is de moment waarop wij (voorziening) ouders kunnen motiveren. Dat zou ook de moment zijn om een interview af te nemen. Ouders kunnen misschien beter andere ouders meebrengen/ uitnodigen/motiveren.
Beleidsadviezen geven is dat niet te moeilijk? -
-
Peter Casteur: Beleid voeren is vooral luisteren om te beginnen. Participatie is een moeilijk thema omdat er zo weinig concrete voorbeelden zijn. Soms komt men met te weinig tastbare voorstellen. Hoe kan je dit omzetten in goed beleid? Dat blijft een belangrijke vraag. Belangrijke punten: structurele verankering – directies overtuigen – marketing….werken via facebook…..
Wat is nodig om meer ouders te bereiken? -
Meer via internet werken. Ouders kunnen ouders uitnodigen. Kan men gebruik maken van geluidsfragmenten om Roppov voor te stellen aan de ouders?
3
Ouders hun mening verzamelen via interview, hoe gaan we dat organiseren? Vragenlijsten efficiënt gebruiken naar ouders, hoe kunnen we dat best aanpakken? -
Wij voelen aan welke nood er bij ouders leeft, voor wie het iets is en voor wie niet. Er wordt al zoveel gevraagd van de ouders. Dit vraagt veel energie en tijd. Kan je alle bevragingen niet bundelen? Vragen over de dienst en over hulpverlening algemeen? Deel voorziening, deel Roppov? De vragenlijsten samen met de eigen begeleider invullen is geen goed idee (ouder). Het is wel belangrijk dat ouders aangesproken worden door hulpverleners die dichtbij Roppov staan, anders kan men de ander niet motiveren. Er moeten andere kanalen gezocht worden om Roppov bekend te maken dan enkel via de hulpverleners.
Kennen jullie de Schouders van ouders? Hebben jullie een abonnement op Schouders?Wat gebeurt er met Schouders? Hoe gebruiken jullie Schouders? Waar ligt het? -
Schouders zat een tijdje in de kennismakingsmap. Hulpverleners lezen het zelf soms, ouders: weet ik niet. Komt niet tot bij de ouders. Het ligt in de overlegruimte. Het werd vroeger gekopieerd en verspreid. Vraag om het elektronisch te voorzien. Is het mogelijk een werkgroep samen te stellen om verschillende zaken eens te bekijken ifv het betere gebruik van internet ifv Roppov?
Aanbod naar voorzieningen…. → → → →
Wat kan Roppov betekenen voor de diensten? Wat is de opdracht van Roppov volgens de convenanten? Profiel deelnemers regionale werkgroep….. Roppov consulteren?
Wat is het doel, de opdracht van Roppov? Wat zeggen de convenanten? Wie bent U? Hoe bent U bij Roppov betrokken? Wat is het belang van de opdracht van Roppov, voor uw opdracht? Voor uw dienst? Doet u (of iemand anders van uw dienst) iets met wat uit Roppov komt? Uit de oudergroep, uit de regionale werkgroepen •
•
• •
Thema’s die actueel zijn, kunnen in de regionale werkgroepen voorgelegd worden. Toen het thema ‘rechtspositie minderjarigen’ actueel was, werd dit bijvoorbeeld opgenomen bij Roppov in de regionale werkgroep. Hulpverleners denken het soms allemaal te weten. Soms word je met je voeten op de grond gezet als je verneemt hoe ouders bepaalde zaken aanvoelen of ervaren. Het verruimt je blik. Er is nog heel wat werk aan de winkel. Samen met ouders aan tafel zitten is zeer interessant. Hun verhaal horen, rechtstreeks van de ouders, kan de blik van hulpverleners verruimen. Het thema ‘open verslaggeving’ was zeer boeiend. Ouders bleken vaak geen verslag te krijgen terwijl velen dachten dat dit een evidentie was. Het is belangrijk te praten met in plaats van over ouders. 4
•
• •
•
In de hulpverlening gaat het vaak over rechten minderjarigen en over ouders wordt er weinig of niet gesproken. Bij Roppov staat participatie van ouders centraal, ouders een stem geven. Verdienste Roppov: niet in plaats van ouders beslissen, ouders zelf vragen, mee laten denken en mee laten beslissen. Het idee van participatief werken is inspanningen leveren om te laten voelen dat het werkt. Je moet het aanvoelen als‘vergemakkelijkt’ je werk op termijn. Het is wel van belang dat je erin gelooft om zo tot verandering te kunnen komen. De regionale werkgroepen zijn er enerzijds om er voor de eigen voorziening iets uit te halen en als voorziening steeds meer participatief te kunnen werken. Anderzijds kan er vanuit Roppov ook naar het beleid gecommuniceerd worden zodat de werking van de Bijzondere Jeugdbijstand kan verbeterd worden. Opmerking: heel wat voorzieningen hebben een schat aan informatie intern. Moesten we de informatie nog meer bundelen, met elkaar delen, zou de stem naar het beleid nog meer kunnen doorwegen.
De Raad Van Bestuur en de denkgroep van Roppov maakten ‘het profiel’ van deelnemers in de Regionale Werkgroepen’…. •
•
•
• •
Er is een duidelijk verschil tussen mensen die actief betrokken zijn bij Roppov en anderen. Het vraagt een andere manier van denken. De uitdaging is mensen, nieuwe mensen, bereiken. Het lijkt alsof de meest participatief ingestelde medewerker de ‘ambassadeur’ is die deelneemt aan de regionale werkgroep. We zien vaak dezelfde gezichten op dialoogdagen - hoe komt dit en hoe kunnen we andere mensen warm maken? En hoe stroomt de informatie door naar de voorzieningen? In de regionale werkgroepen vragen we een of twee vaste medewerkers. Er is een zekere continuïteit nodig om rond een thema te werken. Is het een idee om meer samen met ouders rond bepaalde thema's werken? Ook ouders uitnodigen op de regionale werkgroepen en op die manier een link leggen tussen oudergroepen en regionale werkgroepen? Op een of andere manier zorgen voor een verbinding oudergroep - regionale werkgroep lijkt interessant. Opmerking: werving nieuwe ouders is moeilijk - hoe komt dit? Er komt al te veel op hen af. Ze zijn intensief bezig met hun probleem waardoor ze het er moeilijk nog kunnen bijnemen. Ze hebben schrik, het is hen onbekend. Het is praktisch moeilijk: vervoer, kosten, tijd. Voor sommige ouders past het best in de namiddag terwijl andere zich ’s avonds gemakkelijker kunnen vrijmaken. Vervoersonkosten worden terugbetaald. Oplossing: bevraging doen in voorzieningen? Interviews? In Vlaams-Brabant worden de ouders opgehaald. Dit gebeurt ook bij Roppov. Een hulpverlener rijdt rond met een busje, andere medewerker pikt ook ouders op. Het is een uitdaging om medewerkers warm te maken voor Roppov. De deelnemers van de regionale werkgroepen hebben moeite om wat bij Roppov wordt besproken ook op de agenda van het team te brengen. Bij tijdsgebrek - wat geregeld het geval is wordt dit vaak als eerste geschrapt. Er werd opgemerkt dat het moeilijk over te brengen is naar het volledige team, collega’s die niet bekend zijn met Roppov. Oplossing? Is het een idee om tijd te vragen aan de directie? De coördinator betrekken die kan ondersteunen om het op team te brengen? Los van het al dan niet krijgen van een mandaat van de directie moet je zelf ook creatief zijn. 5
Een deelnemer van de RWG en OG brengt wat besproken is op team en krijgt hiervoor ook de nodige tijd. Onlangs met stellingen van ouders gewerkt en collega's naar hun mening gevraagd. Een van de deelnemers van de RWG vindt het een meerwaarde voor zichzelf als hulpverlener en heeft zich erbij neergelegd dat het moeilijk op de teamvergadering komt. Misschien weten hulpverleners te weinig over Roppov? Meer sensibilisering nodig. Bij discussie op team kan het een meerwaarde zijn om de inbreng van de ouders van de oudergroep mee te geven. Als er iets moet worden beslist kan je dan advies geven hoe het best wel of beter niet wordt gedaan, rekening houdend met de meningen van ouders. Het is belangrijk participatief werken mee te nemen in elke discussie, elke beslissing, elke stap die gezet wordt, los van tijd krijgen op team. Roppov heeft heel veel materiaal ter beschikking. Als een bepaald thema aan bod komt, kan je de website raadplegen. Op die manier kan je als team telkens de mening van ouders erbij nemen. Als team moet je telkens de reflex maken om die bril op te zetten. In de dagelijkse werking 'participatie' zoveel mogelijk in praktijk proberen te integreren. Vb. Jongere wil naar de kapper -> ouders vragen om mee te gaan. Bij de start van een begeleiding telkens Roppov toelichten. Op die manier zijn ouders reeds van in het begin op de hoogte van de werking. Een bepaald aantal keren per jaar op team werken rond thema van Roppov. Daarbij kan de website geraadpleegd worden. •
•
• • •
Z-O-Vl:In de beginperiode hebben we veel informatie opgedaan en in de praktijk geïmplementeerd. Nadien zijn er geen thema’s meer gekomen. Het participatief gedachtengoed leeft misschien niet zo? Misschien nog minder bij coördinatoren? In ZO-Vl wacht men om het nieuw leven in te blazen. Wie wacht op wie? Wat is er nodig? Moeilijke vraag. Dir Z-OVl 'geloof'. Worden ouders genoeg gehoord? Indruk: de mening van ouders wordt niet altijd genoeg gewaardeerd. Medewerkers vormen is belangrijk. Participatief werken rendeert. Extra tijd is nodig daarnaast ook begeestering bij medewerkers en coördinatoren. Het participatief gedachtengoed staat tegenover de hulpverleningsreflex: hulpverlener en ‘redder’ - focussen op participatie is een constant gebeuren, zal nooit ‘af’ zijn. ‘Ambassadeur’ van de voorziening steunen - de uitdaging is uitzoeken hoe de transfer gemaakt kan worden van ouders naar voorziening/team? Het is niet juist dat je in een RWG zou moeten zitten om als ‘participatief’ bestempeld te worden.
Doen we het goed zo? Kan Roppov zo aan zijn opdracht voldoen? Hoe kan Roppov nog aan zijn opdracht voldoen? Concrete voorstellen? Waarvoor zou je Roppov uitnodigen in je team? Wat moet Roppov volgens U (meer, anders) doen? • •
Zit Roppov met een Imagoprobleem? Soms wordt Roppov geassocieerd met saaie materie. Het geloof, de visie erachter moeten we meer verspreiden. Bekendmaking via internet? Nadenken over hoe we de manier van werken kunnen ‘updaten’ of ‘opfrissen’?
6
•
•
•
Thema: hoe wij als comité / consulenten positioneren ten opzichte van ouders? Wat zijn de concrete verwachtingen van ouders naar consulenten toe? Dit thema is waarschijnlijk al aan bod geweest - in oudergroepen en/of regionale werkgroepen. Er staat heel wat informatie op de website. Nadenken over het bereiken van nieuwe ouders: is het een idee om ouders via andere ouders te bevragen? Ouders van de oudergroep zijn misschien de geknipte mensen om andere ouders warm te maken om lid te worden van de oudergroep? Werken met geluidsfragmenten / filmprojecten? Cachet heeft bvb. een filmproject ingediend waarbij de rechten van jongeren worden uitgelegd door jongeren zelf.
Roppov komt ook naar u toe! Wat vindt u van het aanbod ‘consult? •
Scholen aanspreken. Reclame maken in opleidingen opvoeders? Beginnen bij de bron. Visie meegeven aan mensen die nog moeten starten met werken in de hulpverlening, toekomstige hulpverleners.
Beleidsinput en centrale werking….. Sprekers: mevr. Leen Poppe (Stafmedewerker IJH / Pilootregio Oost-Vlaanderen) en dhr. Peter Casteur (raadgever Jeugdzorg - Kabinet van de Vlaamse minister dhr. J. Vandeurzen) → Voorbeelden van input die ouders deden naar het beleid. → Deelname aan fora van Integrale Jeugdhulp, in het verleden en de toekomst? → Ontwikkelingen in andere provincies en op Vlaams niveau? Verwachtingen? Input van Roppov naar IJH: -
-
Bij de start: via regionale stuurgroep,vertegenwoordiging, reflectiegroep voor ouders als achterban. Probleemvoor IJH: cliënten waren niet georganiseerd. Bij Roppov kwamen wel ouders samen. Ook verenigingen waar armen het woord nemen, maar daar was het thema niet altijd de hulpverlening zelf. Moeilijkheid: cliënten werden gevraagd mee te denken over thema’s die niet alleen uit hun eigen ervaring komen. Tevens was de opdracht niet echt vastgelegd. Hoe inspraak van cliënten moest gerealiseerd worden stond nog open. Wat de opdracht juist was voor ouders in de stuurgroep? Nu wordt er gewerkt met een ouder en een ondersteuner. Deze vertegenwoordigers van het ouderperspectief reageren op agendapunten die in de stuurgroep aan bod komen. Soms worden deze voorbereid in de reflectiegroep. Daarnaast werden ook punten door ouders aangebracht, dit leidde tot adviezen die dan bij IJH onder de aandacht gebracht zijn. Deze adviezen betroffen ook de opdrachten van IJH: toegankelijkheid, continuïteit, crisishulp, verontrusting, informatie, participatieve basishouding (vorming). Deze adviezen zijn gebundeld in de brochure: ‘Bundeling van de adviezen van de reflectiegroepen minderjarigen en ouders Oost-Vlaanderen over de verschillende thema’s in de jeugdhulp’; te verkrijgen via IJH.
7
Standpunten vanuit het kabinet: -
-
-
Er wordt aan een model gedacht om participatie te concretiseren, over de sectoren heen. Dit model moet nog uitgewerkt worden en dit graag samen met Roppov. Ook op het kabinet komen vaak verhalen van cliënten toe, sommige onbegrijpelijk, dat men zo slecht geïnformeerd wordt, dat men nergens terecht kan met bepaalde klachten. Een werking naar ouders zou ook hierop moeten inspelen. Vragen die leven: wordt dit een aanbod voor ouders en jongeren samen? Hoe ver gaat intersectoraal? Graag een centraal gegeven. Vanuit het beleid zal geen model opgelegd worden, kan wel uitgewerkt samen met mensen met ervaring en dan naar voor geschoven voor heel Vlaanderen. De vraag ligt op tafel. Zaken bundelen en herkenbaar maken is de uitdaging. Een ander belangrijk accent: krachtgerichte werkingen naar voor schuiven. Inzetten op vertrouwenspersonen, ervaringsdeskundigen (regeling hiervoor is versoepeld), bemiddeling.
Reacties uit de zaal: -
-
Er is ergens een contradictie in het beleid: enerzijds wil men dat we participatief werken, dit vraagt inzet en tijd, anderzijds zijn er veel eisen bijgekomen en besparingen en veranderingen??? Jargon is een zware hinderpaal bij input vanuit IJH!!
Antwoord: Het is ondertussen een fetisj geworden dat iedereen steeds over alles moet geïnformeerd zijn, misschien is dit niet vol te houden. Niet iedereen moet bij alles betrokken zijn, hulpverleners moeten wel inzetten op participatie, directies moeten zich focussen op financiering. De nieuwe financieringsmogelijkheden zouden het moeten mogelijk maken om flexibeler in te zetten op eigen gekozen accenten. Ook voor de inzet van ervaringsdeskundigen werd de regelgeving al versoepeld.
8
