D
XXXIII - 2011 - 4 BULLETIN D’INFORMATION
de l’Association Belge d’Histoire Contemporaine www.abhc.be
D
MEDEDELINGENBLAD
van de Belgische Vereniging voor Nieuwste Geschiedenis www.bvng.be
Comité/Bestuur: Michael Auwers, Ludo Bettens, Lien Ceûppens, Sophie Delhalle, Vanessa D’Hooghe, Christine Machiels, Pieter Raymaekers, Anne Roekens, Frank Seberechts, Jasmien Van Daele, Jens van de Maele, Veerle Vandeputte, Arthe Van Laer, Paule Verbruggen, Rik Vercammen, Geneviève Warland, Nico Wouters Rédacteur en chef / Hoofdredacteur: Jasmien Van Daele Lay-out: Patricia Rau (Amsab-Instituut voor Sociale Geschiedenis) Imprimerie/Drukwerk: Druk in de Weer, Forelstraat 35, 9000 Gent ABHC administration/BVNG administratie: c/o p/a Lut Van Daele, Square de l’Aviation/Luchtvaartsquare 29, 1070 Brussel/Bruxelles, tel. 02/556.92.11, fax: 02/556.92.00,
[email protected] Secrétariat de rédaction/Redactiesecretariaat: Jasmien Van Daele, Vakgroep Geschiedenis, Universiteit Gent, Sint-Pietersnieuwstraat 35 (Universiteitsforum), 9000 Gent, tel. 09/331.02.87,
[email protected] De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van individuele bijdragen. Le contenu des contributions individuelles n’engage que leurs auteurs. Wie lid wil worden van de BVNG, betaalt jaarlijks 16 euro (te storten op rekeningnummer 068-2043958-01 met vemelding ‘lidgeld BVNG’). U ontvangt dan 4 keer per jaar het Mededelingenblad. Les personnes désirant devenir membres de l’ABHC paient une cotisation annuelle de 16 euro (à verser au numéro de compte 068-2043958-01, avec la mention ‘cotisation membre ABHC’). Elles recevront 4 fois par an le Bulletin d’information.
En couverture/op de omslag: De leden van de Velo-club Het Blauwe Wiel, een afdeling van de Liberale Bond 1ste Wijk Antwerpen (Liberaal Archief) 11-4
bvng 2011-4.indd 1
BVNG ABHC
6-12-2011 16:56:11
MASTERSCRIPTIES
D
TRAVAUX DE MAÎTRISE 2010-2011
Deze lijst bevat de (geslaagde) masterscripties in de nieuwste geschiedenis die in het academiejaar 2010-2011 aan de Belgische universiteiten werden ingediend. Vous trouverez ci-après tous les travaux de maîtrise en histoire contemporaine défendus (avec succès) dans les universités belges durant l’année académique 2010-2011.
1. Politieke en institutionele geschiedenis / Histoire politique et institutionnelle
BAUM Joël Le Theutois Laurent-François Dethier et le Spadois Jean-Guillaume Brixhe, acteurs majeurs de la Révolution et de la période française dans le pays de Franchimont (1789-1805) ULg (P. Raxhon) BAYET Britt Het verleden bewaard. Over strategieën van publieke figuren voor het behoud van de Antwerpse historische stadskern en de publieke opinie in de pers bij het rechttrekken van de Scheldekaaien (1879-1885) UA (H. Van Goethem) BELLADONE Thomas Fonctionnement et évolution des identités belge, wallonne
et flamande vus à travers l’analyse des comptes-rendus journalistiques de grands quotidiens de presse nationaux à l’occasion des fêtes nationales de chacune des communautés, pour une période allant de 1970 à 2000 UCL (L. Van Ypersele et V. Dujardin) BOISDENGHIEN Geoffrey Quel impact a provoqué la mise à contribution du gouvernement provisoire de la Belgique à la cause alliée? Phénomène étudié aux niveaux administratif, politique, social et économique du département de Jemappes entre février et juillet 1814 UCL (P. Servais) BROUWERS Senne “Laat ze nog maar een tijdje verder kijken!” – ‘De Nieuwe Orde - L’Ordre Nouveau’: analyse van de beeldvorming rond
Leopold III en de receptie van dit beeld door de Belgische geschreven pers UA (V. Vanden Daelen) CHIN Claudia Le Parti Communiste belge face à la crise économique de 1929 (1928-1936). Espoirs et opportunités d’un parti communiste face à la crise du capitalisme ULB (A. Morelli) COCRIAMONT Benjamin Histoire politique de l’I.N.E.P.S. et de l’A.D.E.P.S. ULB (J. Jaumain) DE JAEGHER Laetitia Ordre et désordre urbain au temps des révolutions. La criminalité réprimée par la Haute Cour de Namur (décembre 1789août 1795) UCL (X. Rousseaux et S. Auspert)
09-4
bvng 2011-4.indd 53
BVNG ABHC
53
6-12-2011 16:56:15
DE LEPELEIRE Eline Padania, een construct van de Lega Nord. Een historisch onderzoek naar de jaren ’90 van de twintigste eeuw KULeuven (H. Cools) DERAUW Caroline Baudouin avant Baudouin Ier. De Prince du centenaire à Prince royal (1930-1951) UCL (V. Dujardin) DUHOUX Jonathan Pratiques traditionnelles et interventions de l’État dans l’arrondissement judiciaire de Neufchâteau (1824-1833) UCL (X. Rousseaux) GAUTHIER Sophie L’image de Jacques Delors, président de la Commission européenne, en 1985, à travers la presse, les travaux-sources et le témoignage de ses collaborateurs UCL (G. Duchenne et M. Dumoulin) HADJI Sabrine La justice dans les départements gouvernés par les Alliés entre mars 1814 et avril 1815. Organisation générale et étude de la pratique de la Cour d’assises du Brabant UCL (X. Rousseaux) HARDY Ruud Militaire kazernes in het 19deeeuwse België: een conflict tussen stad en Staat VUB (G. Vanthemsche)
54
bvng 2011-4.indd 54
HENDRICKX Senne Het antifascistisch front en zijn strijd tegen het fascisme (19742011) UA (M. Beyen)
PUTMAN Didier Les élections de l’an V (1797) dans le département de la Dyle. Essai d’interprétation ULB (B. Bernard)
HERMANS Bram De straat op van d’Hoppe tot in Voeren. Het Taalaktiekomitee, 1972-1983 K.U.Leuven (L. Vos)
SOETAERT Thomas Leger- en natievorming in België in de 19de eeuw UGent (F. Caestecker)
LE CLEF Corentin Portraits individuels et collectifs d’un groupe d’officiers et de sous-officiers de l’EIC pendant la campagne arabe (1892-1894) UCL (M. Dumoulin) LOURTIE Jordan La répression des violences interpersonnelles par le tribunal correctionnel de Nivelles, 18311840 UCL (X. Rousseaux) MASSAGÉ Hans Het opinieweekblad De Nieuwe. Groeipijnen en verval van een links flamingant tijdschrift (1964 -1980) K.U.Leuven (L. Vos) NUTTENS Louis-Philippe Discoursanalyse van het ACW ten opzichte van het Vlaams Blok/Belang (1978-2010) K.U.Leuven (J. De Maeyer) PHILIPS Gilles Le journal Le Matin face aux lois linguistiques des années 1930 en Belgique ULB (J. Jaumain)
SIPS Tom Negentiende-eeuwse stadsvernieuwing in Antwerpen: een vergelijking tussen de aanleg van de Nationalestraat en de De Keyserlei als stationsboulevards UA (I. Van Damme) VANDENBOSCH Bas De weg naar een hernieuwde orde. Een diepteanalyse van de politiek in de bestuurlijke overgangsperiode direct na de tweede wereldoorlog, aan de hand van drie casusgemeenten (Duffel, Heist-op-den-Berg en Sint-Katelijne-Waver) UA (N. Wouters) VANLAER Pieter Een Groene Golf over Mortsel. Van het Mortsels Actiecomité Leefmilieu in 1973 tot AGALEVMortsel in 1988 UA (M. Beyen) VERFAILLIE Florent “Vivent les Patries!”. Les fêtes nationales en Belgique (19191930). Les commémorations des 21 juillet et des Journées de septembre à travers la presse belge UCL (L. Van Ypersele et V. Dujardin)
BVNG 09-4 ABHC
6-12-2011 16:56:15
VIAENE Tuur Verkiezingsfraude en de Belgische trias politica, 1848-1884. Een algemeen overzicht met sterke nadruk op cijnsfraude UGent (S. Van de Perre)
2. België en het buitenland / La Belgique et l’étranger
BALEMANS Dennis Henry Kissinger in de Vlaamse pers. Beeldvorming in De Standaard en Volksgazet/De Morgen K.U.Leuven (I. Goddeeris) BRYSSINCKX Bram Van voorbeeldfunctie tot barbaar? Het beeld van Duitsland in de flamingantische pers. Een casestudy van Het Laatste Nieuws en Vrij België UA (M. Beyen) CORNELIS Stef Quo vadis? Het historisch compromis in Italië door de ogen van de Belgische pers K.U.Leuven (H. Cools) DEBLIECK Birgit De beeldvorming van Herbert Hoover in de Belgische pers en historiografie UGent (C. Van Minnen) DEHERT Joachim “Het Roode Paradijs”. Het beeld van Sovjet-Rusland in de Gazet van Antwerpen 1918-1930 UA (H. Van Goethem)
DERKINDEREN Jeroen Belgische handelsmissies naar Latijns-Amerika, 1830-1914 VUB (G. Vanthemsche) DE ROY Gerwin Verre Vrienden? De BelgischAmerikaanse relaties onder de eerste twee ambtstermijnen van Franklin Delano Roosevelt (1933-1940) K.U.Leuven (P. Pasture) HENDRICKX Anne De Vlaamse Palestina-beweging (1990-) K.U.Leuven (I. Goddeeris) LAMBORELLE Marie-Constance L’élection présidentielle française de décembre 1965: regards de l’opinion belge francophone ULg (C. Lanneau) LANNEAU Leni De afvaardiging van de Belgische christendemocraten naar het Europees Parlement 1952-1979 K.U.Leuven (J. De Maeyer) LEFEBVRE Amand Fin de la guerre d’Algérie: une ère nouvelle? L’opinion belge francophone face à l’Algérie nouvellement indépendante (juillet 1962-juin 1965) ULg (C. Lanneau) MAERTEN Cédric Brussel in de inter-stedelijke competitie. Een analyse van de internationale ambities tijdens de periode 1905-1930 UGent (J. Van Daele)
MERTENS Mathias 1917: de ruïne van het Oude Corps Diplomatique? Oude en nieuwe diplomatie en de casus baron Paul de Groote UA (M. Beyen) OGER Hélène Les Amitiés belgo-polonaises. Analyse de la revue éditée entre 1952 et 1959 par l’ASBL éponyme UCL (V. Dujardin) PETIT Christophe Egypte, een land in omwenteling. Een diplomatiek-culturele studie van de Belgische diplomaat in Egypte ’48-’58 UA (M. Beyen) PHYFFEROEN Maarten Algerië en Wij! Het beeld van de Algerijnse oorlog in de Belgische socialistische pers (1954-1962) K.U.Leuven (I. Goddeeris) ROUILLE Benoît Le Parti Communiste de Belgique et la Conférence sur la Sécurité et la Coopération en Europe (1954-1989) ULB (P. Lagrou) ROEMER Charles La révolution sandiniste au Nicaragua, mobilisation en Europe. Les comités de soutien pour le Nicaragua en Belgique et au Grand-Duché de Luxembourg de 1979 à nos jours ULB (P. Lagrou)
09-4
bvng 2011-4.indd 55
BVNG ABHC
55
6-12-2011 16:56:15
SCHEPERS Wester Van ‘Overlevingsfonds voor de Derde Wereld’ naar ‘Belgisch Fonds voor Voedselzekerheid’: een analyse van drie decennia Belgische ontwikkelingssamenwerking, 1983-2010 UGent (B. Lecocq) SEBRECHTS Bart Beeldvorming van Atatürk in de Belgische pers (1918-1938/1960) UA (H. de Smaele) VAN DEN BERGHE Jeremi Protea: de Zuid-Afrikaanse lobby in Vlaanderen K.U.Leuven (I. Goddeeris) VANDENRIJT Kristel De Verenigde Staten: olifant in de Vlaamse huiskamer? Beelden van de Vlaamse weekbladpers in de jaren 1950 K.U.Leuven (I. Goddeeris) VAN INNIS Benjamin Vers l’adhésion de la République d’Irlande à la CEE. Regard sur le processus à partir des sources diplomatiques belges (19691973) UCL (V. Dujardin) VAUSE Nicolas Un diplomate à l’OTAN: André de Staercke et les ministres belges des Affaires étrangères (1951-1966) UCL (V. Dujardin)
56
bvng 2011-4.indd 56
3. Koloniale geschiedenis / Histoire coloniale
BOON Ruben Tot meerdere eer en glorie van de Prins Regent. Het verscheurde moederland en de Belgische koloniën: de reis van Prins Regent Karel naar Belgisch Congo en Ruanda Urundi, 29 juni-12 augustus 1947 K.U.Leuven (G. Janssens) BUDCHICH Moustapha Regards de la presse francophone sur l’intervention militaire belge en novembre 1964 dans l’Est du Congo ULB (S. Jaumain) CASSIMAN Ruben L’Association des intérêts coloniaux belges. Over de relatie tussen bedrijfswereld en koloniaal bestuur in Belgisch Congo (1940-1960) UGent (E. Vanhaute) DE MOL Thomas Hervormingskoorts bij de Force Publique in Belgisch-Kongo voor, tijdens en na de economische depressie begin jaren ’30 van de twintigste eeuw VUB (G. Vanthemsche) DE SCHUTTER Sam De “Anciens de Belgique” in de Democratische Republiek Congo. Een historisch onderzoek naar de impact van Belgische studies op de Congolese samenleving UGent (F. Caestecker)
LÉONARD Guillaume Belges, consommez les produits de la colonie. Les cafés arabicas Kivu, portrait d’une société, reflet d’une époque (1945-1960) UCL (M. Dumoulin) NÉDÉE An-Sofie De perceptie in België van stedenbouw en architectuur in koloniaal Congo UA (M. Van Ginderachter) SINGIZA Dantès La famine Ruzagayura (Rwanda, 1943-1944): causes, conséquences et réactions des autorités ULg (C. Lanneau) STEGEN Marie Onrust in Congo. De perceptie van en reactie op strubbelingen door de koloniale staat 19091933 K.U.Leuven (J. De Maeyer) TETTELIN Valerie Het landbouwbeleid in Belgisch Congo, 1908-1933. Belgische landbouwers in Congo K.U.Leuven (Y. Segers) VERBEKE Davy De onafhankelijkheid van Belgisch Congo. Het begin van een geschiedenis UGent (B. Lecocq) VERCARRE Stijn Vergelijking tussen koloniaal geweld en postkoloniaal geweld in Rwanda K.U.Leuven (P. Pasture)
BVNG 09-4 ABHC
6-12-2011 16:56:15
ZAGO Sylvia La domination de l’environnement congolais et la bataille de l’eau: instruments de la conquête coloniale, 18851960 ULB (C. Deligne)
BRASSINNE Mélodie Les évacués français dans les provinces de Namur et Liège pendant la Première guerre mondiale (1917-1919) UCL (L. Van Ypersele et A. Tixhon)
ZIAN Yasmina Représentation des Araboswahilis à travers les écrits des agents de Léopold II au Congo. Quand l’imaginaire se confronte au réel 1876-1892 ULB (P. Lagrou)
CAMPS Nele Criminaliteit in oorlogstijd. De ‘Bende Max’ in TessenderloVorst (1940-1945) K.U.Leuven (L. Vos)
4. De twee Wereldoorlogen / Les deux Guerres mondiales
BAUDINE Julie Le mouvement de la protection de l’enfance en Belgique occupée pendant la Première guerre mondiale UCL (L. Van Ypersele et A. Tixhon) BILLA Mathieu Les relations entre les sinistrés ardennais et l’État central après la Bataille des Ardennes (19451948) UCL (L. Van Ypersele et E. Debruyne) BOUEYRIE Pierre Pie XII et la Shoah. Regards sur une polémique et sur ses perceptions en Belgique francophone UCL (V. Dujardin)
CASTERMANS Rebecca “Pruisenhoeren en zwartlappen”. Verklikking tijdens de Tweede Wereldoorlog in Tongeren en omstreken. Een kwantitatieve microstudie van strafdossiers UGent (B. De Wever) CULTIAUX Laurent Le viaduc ferroviaire du ValBenoît en août 1914 ULg (F. Balace) DEGREEF Filip Georg Stilke, de verkoop van kranten en tijdschriften in (stations)kiosken: activiteiten aan het Westelijke front (1914-1918) VUB (P. Scholliers) DELPLANQUE Julien Les fusillés de Charleroi. Un aspect de la répression des collaborations par la justice militaire belge (Conseil de guerre de Charleroi et Cours militaire de Bruxelles, 1944-1948) UCL (X. Rousseaux)
DEMEY Maarten Oorlogsmonumenten in GrootNinove UGent (B. De Wever) DE NUTTE Pim Zoersel tijdens de Tweede Wereldoorlog UGent (B. De Wever) DEVEL Edith Les Belges dans les camps d’internement japonais en Chine (1941-1945) ULg (C. Lanneau) DUWELZ Laura Quand la Belgique ‘libre’ était occupée ... Le rapport des particuliers à l’autorité militaire derrière le front de l’Yser à partir des procès de civils de Furnes et La Panne devant les conseils de guerre (1914-1918) UCL (X. Rousseaux) GALLO Maria Un acte de résistance belge durant la Première Guerre mondiale: l’aventure de l’Atlas V UCL (L. Van Ypersele et E. Debruyne) GOOVAERTS Stefan De politie van Deurne 19401944: Een casestudie van verzet en collaboratie binnen een korps UA (H. Van Goethem) JACOT Anne-Sophie Le Comité national de secours et d’alimentation à Namur durant la Première guerre mondiale. Analyse institutionnelle UCL (L. Van Ypersele et A. Tixhon)
09-4
bvng 2011-4.indd 57
BVNG ABHC
57
6-12-2011 16:56:15
KINT Griet Jeugd en jeugdbeweging in de spiegel van de propagandafotografie. Een historische analyse van de beeldvorming rond jeugd en haar bewegingen tijdens de Tweede Wereldoorlog, gebaseerd op de propagandafotografie van het persagentschap SIPHO UGent (B. De Wever) LOTHE Jeremy Le grand rabbin Salomon Ullman. Son action durant la Seconde Guerre mondiale ULB (P. Lagrou) MALDAGUE Raphaël La résistance et sa répression: étude de cas à partir des archives du procès de la Geheime Feldpolizei de Gand ULB (P. Lagrou) MALFAIT Valentin “Pro Aris et Focis”. L’opposition du clergé namurois aux Allemands durant la première occupation (1914-1918) UCL (L. Van Ypersele et A. Tixhon) MARTENS Christophe Belgische historici en de verwerking van de Eerste Wereldoorlog. Een studie aan de hand van de Commission des Archives de la Guerre en de Revue Belge des Livres, Documents et Archives de la Guerre (1919-1928) UGent (A. Vrints)
58
bvng 2011-4.indd 58
MARTENS Lotte De veestapel onder schot. De invloed van de Eerste Wereldoorlog op de Belgische veestapel K.U.Leuven (Y. Segers)
ROZENBERG Patricia Du ‘Bureau de guerre’ au Comité d’épuration. Les libéraux pendant la Seconde Guerre mondiale ULB (V. Piette)
MIGOM Willem Maurits Van Haegendoren. Van para- tot partijpolitiek UGent (B. De Wever)
SERVAIS Loïc ‘Les mauvais belges’. Les institutions punitives de l’armée belge 1914-1918 ULg (F. Balace)
NATH Giselle Voedselschaarste en voedselbedeling, tactieken en strategieën. Twee episodes uit de Belgische bezetting tijdens de Eerste Wereldoorlog UGent (G. Deneckere) OOSTERLINCK Francis Een analyse van weerstand in de gemeente Wetteren tijdens de Tweede Wereldoorlog UGent (B. De Wever) PFOEST Sandra La gestion de la correspondance des prisonniers de guerre allemands dans les camps de travail sous administration belge entre 1945 et 1947 UCL (L. Courtois) ROLAND Romain Un aspect de la Résistance belge durant la Première Guerre mondiale: l’organisation Frankignoul. Une approche sociologique du réseau en tant que milieu relationnel UCL (L. Van Ypersele et E. Debruyne)
STABEL Bart Collaboratie en verzet in Bornem tijdens Wereldoorlog II K.U.Leuven (L. Vos) TIELEMAN Jean-Charles Mayer-Quade Lager, entre répression et exploitation. Etude quantitative et de fond à partir de dossiers nominatifs conservés aux Archives du Service des Victimes de la Guerre ULB (P. Lagrou) VAN CROMBRUGGE Yaelle Le réseau des renseignements clandestins ‘Zéro’ et ses relations avec les décideurs politiques et économiques belges sous l’occupation (19401944) UCL (L. Van Ypersele et E. Debruyne) VANDAMME Bram Het Ardennenoffensief in beeld. Fictiefilm als historisch onderzoeksobject UGent (B. De Wever)
BVNG 09-4 ABHC
6-12-2011 16:56:15
VANDENBROECK Yannick De Nieuwe Orde op dorpsniveau: Politieke collaboratie en ordehandhaving in een vergelijkend perspectief UA (N. Wouters) VANTYGHEM Sarah L’affaire Surin-Boveroulle. L’impossible oubli de la collaboration dans la région de Mons et du Borinage ULg (C. Lanneau) VERHAEGHE Vincent Le bombardement du Quartier des Casernes à Ixelles et Etterbeek, le 7 septembre 1943. Une erreur aux conséquences tragiques pour la population civile UCL (L. Van Ypersele) VIJVERMAN Stijn ‘Bommenrijders’ voor den zege! Een studie van het Vlaamse NSKK UGent (B. De Wever) WORRÉ Olivier Le Recensement du 10 octobre 1941. Un lieu de mémoire luxembourgeois: entre réalité et fiction UCL (M. Dumoulin et J.-M. Yante)
5. Economische geschiedenis / Histoire économique
ANDERSEN Lucas Concessies in de Antwerpse haven vóór de Tweede Wereldoorlog K.U.Leuven (E. Buyst)
BAECK Julien Europe libérale ou Europe organisée? Etude transnationale de la réaction des fédérations patronales anglaises, belges et françaises sur l’intégration de l’Angleterre dans le cadre de la CEE (1957-1971) ULB (K. Bertrams) BOSSENS Nele Hoe later op de avond, hoe schoner volk. Zuid-Aziatische nachtwinkeluitbaters in Leuven K.U.Leuven (I. Goddeeris) COP Wouter Het gezicht van het failliet. Zelfstandige ondernemers in de crisis van de jaren 1930 K.U.Leuven (L. Van Molle) DEBEYS Michael De symbolische waarde van chocolade. Een studie over reclamekaarten UA (I. Van Damme) DE LICHTERVELDE Sébastien Le rôle des ‘économistes’ belges dans la diffusion du libéralisme économique en Belgique à travers le Congrès des Économistes de 1847 et L’Économiste belge (1846-1868) UCL (L. Courtois) DESTATTE Julien La compagnie générale des conduites d’eau: Parcours d’une entreprise, activités industrielles et logiques financières (1865-1939) ULg (E. Geerkens)
DUMOLYN Thomas Tussen Liberalisme en Dirigisme. Het Belgisch economisch beleid 1944-1948 UGent (D. Luyten) GOOSSENS Katrien Naar de geboorte van een antiquarische consumptiecultuur? Handel en product op het breukvlak van kunst- en tweedehandsmarkten in Antwerpen in de lange negentiende eeuw (ca. 1795-ca. 1914) UA (I. Van Damme) HEURCKMANS Kenny Boeren in de schaduw van de hoofdstad. Landbouwontwikkelingen tussen 1880-1960 in de regio Brussel-Leuven K.U.Leuven (Y. Segers) JARYCH Ruben De stille devolutie: een terreinonderzoek naar de daadwerkelijke verdwijning van de gemene gronden op microniveau in de gemeentes Genk, As en Opglabbeek in de 19de eeuw VUB (D. Tys) KAISER Anne-Lyse La ligue agricole belge à Namur. De sa mise en place en 1920 à son évolution vers l’Alliance agricole belge en 1930 UCL (L. Courtois et A. Tixhon) SAVELKOUL Brecht Uitverkoren Graanstreek. Modernisering en subsistentie in de Haspengouwse graanteelt, 1845-1913 K.U.Leuven (L. Van Molle)
09-4
bvng 2011-4.indd 59
BVNG ABHC
59
6-12-2011 16:56:15
VAN BEVEREN Bart Een verleden in de put. Omgaan met het verleden bij voormalige inwoners van de Antwerpse polderdorpen na de havenuitbreiding op rechterscheldeoever UA (H. Greefs) VANKEER Iris Oudekleerkopers in een nieuwe jas? Evolutie van de Antwerpse tweedehandssector tussen 1795-1850 in sociaaleconomisch perspectief UA (I. Van Damme)
6. Sociale geschiedenis / Histoire sociale
BEGINE Sofie De Tunesische gemeenschap in België. Een verkennende studie over de wederzijdse relatie tussen migranten en het land van herkomst K.U.Leuven (I. Goddeeris) BELAYEW Charlotte Les journées sans voiture d’une crise à l’autre. Des années 1970 aux années 2000 ULB (S. Jaumain) BERVOETS Jonas Ontwikkeling in het Verloren Decennium. Een onderzoek naar de projectenwerking van Broederlijk Delen in de jaren tachtig K.U.Leuven (I. Goddeeris) BOEYNAEMS Pieter Het landlopersbeleid in België tijdens het interbellum UGent (F. Caestecker)
60
bvng 2011-4.indd 60
CAMPFORTS Dorien “Son excuse est dans sa jeunesse”. De wijzigende perceptie in het gezin ten aanzien van jongeren en jeugddelinquentie op basis van briefwisseling met het Gentse Quartier de Discipline, 1887-1921 UA (H. Greefs) CLOET Quincy Sikhs in België. Beeldvorming en zelfperceptie K.U.Leuven (I. Goddeeris) CORNELISSEN Tom Zeventig jaar jeugdwerk in een bipolair landelijk dorpje. Geschiedenis van de BJB/KLJ in Molenbeek-Wersbeek K.U.Leuven (L. Vos)
LAUWERS Wanda De bijdrage van de Internationale Arbeidsorganisatie aan de internationale strijd tegen apartheid in Zuid-Afrika UGent (J. Van Daele) LODEWIJCKX Marian Samenwerking inzake mensenrechten in de uitbreiding van de Europese Unie (1960-2007) UGent (J. Van Daele) LORIERS Savinien Les recensements de population à Bruxelles pendant la période française ULB (C. Loir)
DANEELS Jan Arme stakkers naar de stad? Buitenlandse immigratie naar Leuven tussen 1859 en 1880 K.U.Leuven (L. Van Molle)
NIETVELT Michelle “Maak het niet te bont!”: Een vergelijkende studie over migrantondernemers in de bontsector van Antwerpen, Brussel en hun aangrenzende gemeenten 1920-1930 UA (H. De Smedt)
DE CUYPER Pieter Expo ’58 op ons bord. Een kwantitatief onderzoek naar de wijzigingen binnen de voedselcultuur in het naoorlogs België door middel van een advertentieanalyse van Het Rijk der Vrouw VUB (P. Scholliers)
PEETERS Laura “Mijn heere ik […] verzoek aen u edele heere van wat onderstand”. Armenbrieven in Antwerpen tussen 1810-1852 als bijdrage tot een ‘New History from Below’ UA (H. Greefs)
DE METS Jeroen De geschiedenis van het gelijkheidsbeginsel in België UGent (K. Velle)
RAMAKERS Nick Lier in de tweede helft van de negentiende eeuw: een verkennend onderzoek naar de maatschappelijke perceptie van milieuhinder UGent (E. Thoen)
BVNG 09-4 ABHC
6-12-2011 16:56:15
REMONDEULAZ Mickaël Geschiedenis van een Tiense voetbaltrots: Royal Racing Club Tienen (1945-1981) K.U.Leuven (D. Vanysacker) ROELANDT Sander ‘Naming and shaming’, de invloed van de Internationale Arbeidsorganisatie. Dwangarbeid in Myanmar 1996-2006 UGent (J. Van Daele) VANHEES Katrijn Russische vluchtelingen in Brussel tijdens het interbellum UGent (F. Caestecker) VANMIGERODE Maxim Pompen of verzuipen? Verwachtingspatronen na de stormvloed van 1953 UA (T. Soens)
tieve analyse van de bevolkingsregisters uit 1846, 1876 en 1900 K.U.Leuven (E. Buyst)
7. Cultuur- en mentaliteitsgeschiedenis / Histoire culturelle et des mentalités
ALMACI UmmüGülsüm Van ‘De Jonge Kantwerkster’ tot ‘Ouwe Dag’, de representatie van arbeiders in het volkstoneel, Gent 1880-1914 UGent (C. Verbruggen) BABIC Mathias Huey Long. Une incarnation du populisme en Louisiane durant la Grande Dépression ULB (V. Pouillard)
VANROMPUY Elisabeth Levensloopanalyse van Duitse dienstmeisjes aangekomen in Antwerpen tussen 1866 en 1868 UA (H. Greefs)
BAHRI Mohammed Robert Goffin: les influences américaines sur la littérature belge francophone de 1945 à 1968 ULB (V. Pouillard)
VERHEYDEN Annelies Tiener zijn in de jaren vijftig. Vlaamse tienermeisjes in middenstand en burgerij K.U.Leuven (L. Van Molle)
BRAINE Jessica La naissance du mouvement wallon: d’une volonté culturelle à une nécessité politique ULg (P. Raxhon)
VERSPEET Griet Emigratie vanuit lokaal perspectief, het Pajottenland UGent (F. Caestecker)
BÜCHLER Daniela Hof van Eden: Een focus op het dierenbeleid van de Zoo van Antwerpen tijdens het dertigjarig beheer van Walter van den Bergh UA (H. de Smaele)
WAEGHE Jasper Knokke-Heist in de 19de eeuw: demografie en tewerkstelling. Een kwantitatieve en kwalita-
CLAES Karolien De donkerste dagen van Vlaanderens mooiste. Politieke inschakeling of puur amusement in Wereldoorlog II? UGent (K. Velle) COOREVITS Iris Adellijke dames, seksualiteit en religie tijdens de eerste helft van de 19de eeuw in België: een mentaliteitsstudie aan de hand van egodocumenten UGent (G. Deneckere) DEBLON Veronique De constructie van een waanbeeld. De illusie van de vrijheid in de 19de-eeuwse gestichtsarchitectuur in België K.U.Leuven (K. Wils) DE BRABANTER Dominique Goden, fakirs en maharaja’s. De representatie van India in Belgische strips K.U.Leuven (I. Goddeeris) DECANCQ Gerlien “Het zal weer vollen bak zijn”. Een geschiedenis van de vrijetijdsbesteding in het volkshuis en Feestpaleis te Menen (19441955) K.U.Leuven (T. Verschaffel) DELEEUW Ward Onderzoek naar het gebruik, plaatsing en vormen van humor in drie verzuilde Belgische/ Vlaamse kranten in de onmiddellijke naoorlogse periode (1945-1951) UA (M. Beyen)
09-4
bvng 2011-4.indd 61
BVNG ABHC
61
6-12-2011 16:56:15
DIERCKX, Esse Verbeelding van de middeleeuwen in Scandinavische en Nederlandstalige jeugdfilms: RonjaRövardotter en Mariken UA (M. Beyen) GALLEZ Frédéric Le Catéchisme du Peuple d’Alfred Defuisseaux. Contexte et réactions à sa sortie ULB (S. Jaumain) HERPELINCK Fran Het fenomeen ‘Poeske’ Scherens K.U.Leuven (D. Vanysacker) HERREMAN Ellen Het Museum Vanderkelen-Mertens. Impact van privépersonen en de stedelijke overheid op het Leuvense museum in de twintigste eeuw (1920-1999) K.U.Leuven (K. Wils) LABRUYÈRE Romain La place et le traitement du sport dans la presse. Les cas des Jeux olympiques d’Anvers en 1920, de Berlin en 1936 et de Londres en 1948 à travers Le Soir, Le Temps, Le Monde et The Times UCL (G. Zelis et A. Roekens) LAMBRECHT Edward De vroege Vlaamse Cinema van 1930-1945. Zoektocht naar een eigen filmnijverheid en identiteit K.U.Leuven (H. Cools) LANDMETERS Romain Georges Goriely. Itinéraire d’un intellectuel européiste. Des années 1920 aux années 1960 UCL (M. Dumoulin)
62
bvng 2011-4.indd 62
LEMMENS Ruben Het Aarschotse erfgoedverhaal. Een case study van het gemeentelijke monumentenbeleid in Vlaanderen van 1915 tot de 21ste eeuw VUB (I. Bertels) LEONARD Ingrid De verbeelding van België. De constructie van nationale identiteit in de vroege non-fictie film, 1895-1914 UA (M. Van Ginderachter) LIBERT Julien Le ‘Wilderness’ dans l’identité américaine au travers des films contestataires américains des années Vietnam (1965-1975) UCL (M. Dumoulin) MERTENS Jamina Congolese hiphop in België. Hybride identiteiten in een postkoloniale en urbane context K.U.Leuven (I. Goddeeris) TERMONIA Camille Cent ans de représentations coloniales au Musée de Tervuren. À la croisée des aspects muséographiques et identitaires UCL (L. Van Ypersele et N. Tousignant) STROOBANT Elodie Le voyage du Roi Albert et de la Reine Elisabeth au Congo en 1928 au miroir de l’album photographique de la Reine UCL (M. Dumoulin)
TSAKIRIDIS Evdokia De muziekprogrammatie van Vooruit, 1982-2010 UGent (L. Nys) UYTDEWILLIGEN Kris “Hunnesteenen gestalten hinderen het verkeer”. Veranderende visies op Antwerpse standbeelden in de 19de, 20ste en 21ste eeuw UA (M. Beyen) VANDENBROECK Laure Natuurbehoud in evolutie. De casus Planckendael als ‘groen’ recreatiepark UA (G.Verhoeven) VAN DE VELDE Diederik Een mentaliteitshistorische studie naar het naoorlogse stripverhaal in Vlaanderen (1945-1975) K.U.Leuven (T. Verschaffel) VAN INGELGEM Gaëlle De l’exotisme au retour à la tradition. Les restaurants italiens à Bruxelles dans la deuxième moitié du 20e siècle ULB (J.-P. Devroey) VANOOSTHUYSE Thomas De lokroep van het geld. De verbeelding van de stad in de Vlaamse roman van de negentiende eeuw (1842-1895) K.U.Leuven (T. Verschaffel) VAN UFFELEN Jens Jozef Van Overstraeten en zijn strijd voor Vlaamse bewustwording. De ideologie van de Vlaamse Toeristenbond en het
BVNG 09-4 ABHC
6-12-2011 16:56:15
Verbond voor Heemkunde (19291945) K.U.Leuven (J. Tollebeek)
8. Religieuze geschiedenis / Histoire religieuse
DE BAENST Catherine Notre-Dame de la Salette en Belgique. L’appropriation d’un culte marial à la fin du 19e et au début du 20e siècle ULB (A. Dierkens) LAMBRICHTS Noortje “Een missie zonder broeder is als een huishouden zonder moeder”. Broeders van Scheut in Kasaï (ca. 1890-1940) K.U.Leuven (J. De Maeyer) LEBRUN Liza Le rôle et l’influence des missionnaires sur le développement du secteur scolaire primaire du Ruanda entre 1922 et 1939. Les Missionnaires d’Afrique, les Frères de la Charité et les missionnaires de la Société Belge des Missions Protestantes au Congo ULB (J.-P. Schreiber) MOEYS Hendrik “L’invasion noire”. Immigratie van Franse religieuzen naar België (1900-1905) K.U.Leuven (J. De Maeyer) ONGENAE Jonas In de naam van de Vader, de Zoon en de Duitse Keizer. Duitse protestantse kerkgemeenten
in België voor, tijdens en na de Eerste Wereldoorlog UGent (A. Vrints) PAQUE Laurence Les Jésuites au Congo belge à travers la revue Missions belges de la Compagnie de Jésus (1908-1926) et Revue missionnaire des Jésuites belges (1927-1946). Information et propagande missionnaire UCL (V. Dujardin) SCHUDDINCK Koen Het sociale en geografische profiel van de leden van de broederschap van de veertiendaagse berechting in de Antwerpse Sint-Paulusparochie UA (H. Greefs) SOETE Jakob Ontwikkeling van de protestants-evangelische kerk in Vlaanderen. Analyse van het weekblad De Kruisbanier (19451958) K.U.Leuven (J. De Maeyer)
9. Wetenschaps- en onderwijsgeschiedenis / Histoire des sciences et de l’enseignement
CHAKROUN Imen Politique et éducation nationale: Confrontation et cohabitation des trois religions (du 5e au 15e siècle) à travers les manuels belges francophones (de 1947 à nos jours) ULB (A. Morelli)
CLAES Michael Clio op de buis en op de beamer. Schipperen tussen concrete kennis en abstractie bij het gebruik van multimedia in de moderne geschiedenisklas UA (M. Beyen) DEFERM Laura Een heer in de wetenschap. Een kijk op de ‘gentleman scientist’ in België in de negentiende eeuw K.U.Leuven (R. De Bont) DEGLAIN François Histoire de la Revue Belge de Philologie et d’Histoire ULB (A. Dierkens) DEJONCKHEERE Maarten Hongerwinter, jodenvervolging en collaboratie in de spiegel van Nederlandse leerboeken. Een onderzoek naar emotionaliteit en subjectiviteit in het Nederlandse geschiedenisonderwijs UGent (B. De Wever) DE KEERSMAECKER Jonas De onderwijspolitiek in België tussen 1936 en 1944, bekeken vanuit extreemrechts standpunt VUB (J. Tyssens) DE MOOR Tuur Diagnostiek in de Penitentiair Antropologische Dienst (PAD) van Vorst: 1920-1930. Louis Vervaecks theorie getoetst aan de praktijk VUB (M. Rodriguez)
09-4
bvng 2011-4.indd 63
BVNG ABHC
63
6-12-2011 16:56:15
GIRALDO Filip Onder de wapens met pen en bajonet. Een onderzoek naar de onderwijsinitiatieven voor ongeletterde militairen in het Belgische leger (van 1870 tot de vooravond van WOI) VUB (G. Vanthemsche) HORSTEN Michiel De stem van de student aan de UFSIA, 1973-2003. Theorie, praktijk en perceptie UA (M. Beyen) HURTMANS Michel Paul Sivadon et l’évolution de la psychiatrie institutionnelle après 1945 ULB (P. Lagrou) KAUFFMANN Katrien Historische interesse en visie op geschiedenis en verleden bij jongeren K.U.Leuven (K. Wils) LE COMTE Florence De plaats van het nationaal verleden in de Belgische geschiedenishandboeken (1945-1990). De uitdaging van de regionale en de internationale geschiedenis K.U.Leuven (K. Wils) MOREELS Emmanuel Belgische studenten aan Amerikaanse universiteiten 1920-1970 K.U.Leuven (E. Buyst) OPSOMER Goedele Over hoogleraren in, rond en (ver) buiten Gent. Een sociografische analyse van het Gentse
64
bvng 2011-4.indd 64
professorenkorps tussen 1890 en 1931 UGent (C. Verbruggen) REDANT Emilie Emile de Laveleye (1822-1892) et Emile Waxweiler (1867-1916). Itinéraires croisés de deux intellectuels à la fin du 19e et au début du 20e siècle: réseaux et pensée sur l’enseignement ULB (K. Bertrams) RUTTEN Kim De presentatie van de penitentiair antropologische dienst van België (1918-1940) K.U.Leuven (K. Wils) SCHRIJVERS André Jongerencultuur achter de schoolpoort. Impact van de snel veranderende maatschappij op de samenleving van internen en surveillanten in Broederpensionaat Sint-Niklaas van 1950-1972 UGent (C. Verbruggen) VANDEN DORPE Thomas Henri Pirenne, Mahomet, Charlemagne et l’orientalisme ULB (P. Lagrou) VANSTEELANDT Laurens De geschiedenis van het onderwijs in Congo anders bekeken. Een kritische analyse van Westers onderwijsdiscours UGent (B. Lecocq)
10. Vrouwen- en gendergeschiedenis / Histoire des femmes et du genre
COSEMANS Sara Sikhs in Haspengouw. Migratie en integratie vanuit een vrouwelijk perspectief K.U.Leuven (I. Goddeeris) CREVECOEUR Florine La prise en compte de l’alcoolisme féminin à l’Institut de psychiatrie de Brugmann et la prise en charge des patientes de 1931 à 1970 ULB (P. Lagrou) DALLE Amélie Madame, dame, veuve et demoiselle. Uitvindingsbrevetten en handels- en fabrieksmerken op naam van vrouwen, België 1879-1900 K.U.Leuven (L. Van Molle) DEBLOCK Thomas Een gegenderde sportverslaggeving? De beeldvorming over Olympische atleten in een katholiek en een socialistisch dagblad, 1956-1980 UA (M. Beyen) DE MOT Marion La mère ou l’enfant? La question de la césarienne dans la Belgique du 19e siècle (1830-1914) ULB (A. Morelli) DE VRIES Maartje Stakingen van vrouwen in de Gentse textielindustrie op het einde van de negentiende en het
BVNG 09-4 ABHC
6-12-2011 16:56:15
begin van de twintigste eeuw VUB (P. Scholliers) GILLET Florence En finir avec les violences faites aux femmes. Le combat des féministes belges entre 1970 et 1990 ULB (V. Piette) GYDÉ Clio Modebladen in België tussen 1890 en 1940, door consumptie naar emancipatie van vrouwen? UGent (J. Carlier) HEYVAERT Marie Nora Staels-Dompas en de emancipatie van de vrouw. Wisselwerking tussen ideaal en persoonlijke ambitie K.U.Leuven (L. Van Molle) HEYVAERT Stijn Feminisme en kolonialisme (1890-1960): de houding van Belgische feministen ten opzichte van de Belgische koloniale politiek en imperialisme in het algemeen UGent (J. Carlier) KERREMANS Julie Het Rijk van de vrouw tussen twee wereldoorlogen: een comparatief tijdschriftenonderzoek naar de constructies van vrouwelijkheid in een Nederlands en Duits vrouwentijdschrift UA (H. De Smaele) LEGRAND Manon Accoucher sans douleur. Une victoire? Pour qui? Itinéraires et acteurs de la méthode de
l’accouchement sans douleur en Belgique (1950-1965) ULB (V. Piette) MESSINA Mathilde Des Biches Sauvages aux Lesbianaires: le lesbianisme politique à Bruxelles (1972-1982) ULB (V. Piette) ROSIERE Marie L’évolution des mentalités quant à la place des femmes au sein du mariage. Apport des débats parlementaires relatifs aux lois du 30 avril 1958 et du 14 juillet 1976: “des droits et devoirs respectifs des époux” et “des régimes matrimoniaux” UCL (L. Courtois et P. Servais) SAEY Géraldine Repertoires en impact van de vrouwenbewegingen in België in de publieke ruimte tijdens de jaren 1971-1985 UGent (G. Deneckere) SCHEPERS Simon “L’homme heureux n’a pas de chemise”. Een queer-studie naar de belichaming van mannelijkheid in het Belgische culture physique tijdschrift Muscles Magazine, 1946-1969 UA (H. De Smaele) SMITS Sien ‘Vrouw en Geloof’ en ‘Levend Water’: feministische theologie in Vlaanderen UGent (J. Carlier) SOUKIAS Sophie La production industrielle des
différences. Jouets pour filles et jouets pour garçons dans la société de consommation en France et en Belgique (19501980) ULB (V. Piette) VANDENBUSSCHE Iris Vrouwen en vrijmetselarij in de kolonies UGent (G. Deneckere) VAN HAUWERMEIREN Remco The Ogaden War: Somali women’s roles and the psychological and social consequences UGent (B. Lecocq) VAN NIMWEGEN Hannah Een eigen nationaliteit, echtscheiding als weg naar een onafhankelijke nationaliteit voor de vrouw in de Belgische wetgeving (1919-1922) UGent (F. Caestecker) VERHOEVEN Kim Beeldvorming over de vrouw in Belgische reclame, een casestudy: Belgische spoorwegaffiches in de twintigste eeuw (1886-1982) UA (G. Verhoeven) WYNANTS Hanne Een muze in de schaduw. Nel Wouters (1886-1971), een vrouw achter een bezield kunstenaar K.U.Leuven (T. Verschaffel) WILLEMS Loes Maria Baers (1883-1959) en de katholieke (arbeiders)vrouwenbeweging in België, een biografie UGent (J. Carlier)
09-4
bvng 2011-4.indd 65
BVNG ABHC
65
6-12-2011 16:56:16
WINTERS Jaliena Tussen pot en pint, het uitgaans(be)leven van lesbische en biseksuele vrouwen in Antwerpen vanaf de jaren ‘50 UGent (J. Carlier) WOUTERS Jelle Vrouwen aan het woord. Beleving van de tweede feministische golf in de landelijke gemeente Olen UA (H. De Smaele)
de regionale politiek van Zuid-Afrika na het einde van apartheid UGent (B. Lecocq) DELAENDER Wannes Islam als eeuwige andere? Beeldvorming over Iran en islam in Le Monde en The Times, 19791989 UA (H. De Smaele)
11. Wereldgeschiedenis / Histoire mondiale
DEVRES Murat La Turquie en transformation. Une histoire politique de la Turquie de 1922 à 1932 ULB (P. Lagrou)
ALBERS Hanne De burgeroorlogen in Rhodesië, 1972-1979: Kwantitatief onderzoek naar burgeroorlog onder de loep UGent (B. Lecocq)
DHAENENS Maarten De Gele Draak in West-Europa. Analyse van de beeldvorming over het China tussen 1976 en 1989 in Knack, Le Nouvel Observateur en The Economist K.U.Leuven (I. Goddeeris)
BUYLE Pieter-Jan Het beeld van Tibet in de Westerse populariserende pers gedurende de periode 1913-1959 UGent (E. Vanhaute) CLARYSSE Kjell De oliecrisis in 1973 en hoe de reactie van de OPEC-lidstaten hun economische ontwikkeling heeft bepaald. Een case-studie van Nigeria, Saoudie-Arabië en Venezuela gedurende de eerste 25 jaar na de crisis UGent (E. Vanhaute)
D’HAVÉ Joris De Indische aanwezigheid in Uganda UGent (B. Lecocq) LECLERCQ Davy Les Trois Royaumes en Chine vus par les sinologues occidentaux entre 1800 et 2011 UCL (P. Servais) MICHIELS Sarah Virunga in de mist: het behoud van een natuurpark in conflictgebied UGent (B. Lecocq)
PARDON Geert De invloed van de val van de Berlijnse Muur op de beeldvorming op zigeuners in West-Europa. Een vergelijkende studie tussen Duitsland en Frankrijk 1984-2000 K.U.Leuven (P. Pasture) ROOSE Annelies Conflict en verzet in tijden van neoliberale globalisering: de boerengemeenschap Yanta in het Noord-Peruaanse Andesgebergte (1969-2011) UGent (E. Vanhaute) VAN DER GUCHT Eva Ongelijkheid in de naoorlogse ontwikkelingsideologie. Een vergelijkend onderzoek tussen de jaren 1960 en de jaren 1990 UGent (E. Vanhaute) VAN POECKE Mitchell Westerse beeldvorming van Japan. Evoluties van de beeldvorming van Japan in de Angelsaksische populaire pers, 1850-1905 UGent (E. Vanhaute) VERBOGEN Leni De Tweede Sino-Japanse Oorlog in vergelijkend perspectief: herinnering, nationalisme en historiografie in China en Japan UGent (E. Vanhaute)
DE CONINCK Michiel Afrika voor de Zuid-Afrikanen? Een kritische analyse van
66
bvng 2011-4.indd 66
BVNG 09-4 ABHC
6-12-2011 16:56:16
12. Meta- en publieksgeschiedenis / Théorie de l’histoire et histoire public
BONNE Basiel Belgische Interbrigadisten na de Spaanse Burgeroorlog: een analyse van de herinnering aan een vergeten engagement UGent (G. Deneckere) COPPEIN Henk Een stormlamp en rood zijdepapier. De publieke herdenking van Transport XX K.U.Leuven (T. Verschaffel)
VANNESTE Dries Marzabotto di Monte Sole en Sant’Anna di Stazzema. De herinnering aan twee Italiaanse oorlogstragedies in vergelijkend perspectief K.U.Leuven (H. Cools) VISKENS Lyne (Ver)beelden van een historische herinnering. Historische documentaires als drager van het recuperar le memoria historica-discours in Spanje UGent (G. Deneckere)
FIERS Ellen Wat geschiedenis mij wil vertellen: de rol van geschiedenis in identeitsconstructie UGent (B. Bevernage) HERCK Katrien Het jeugdige collectieve geheugen. Jongeren en hun omgang met het verleden K.U.Leuven (K. Wils) JOCQUÉ Alexander Het Weense proces-Verbelen of de strijd om geschiedenis (1944-1990) UGent (B. De Wever) TIELEMAN Lieven De wegen van het geheugen. De herinnering aan de Burgeroorlog en aan de Franco-dictatuur in Spanje K.U.Leuven (I. Goddeeris)
09-4
bvng 2011-4.indd 67
BVNG ABHC
67
6-12-2011 16:56:16
