Drs. R.K.M. Marttin
HEALTH CARE Basic Idioms
Walvaboek
––––––––––––––––––
WOORD VOORAF
––––––––––––––––––––––––––––––––––
Health Care is bestemd voor de opleidingen voor Verpleegkundigen, Dokters-, Tandarts- en Apothekersassistenten en werkers in de gezondheidszorg. Het verdient aanbeveling dit boek al bij aanvang van de opleiding naast de gebruikte leergang te gebruiken, zodat redelijk snel een basale, maar zeer ruime woordenschat wordt opgebouwd als basis voor verdere uitbouw van de communicatieve vaardigheden en de leesvaardigheid. Bij de samenstelling van Health Care hebben onder meer de volgende overwegingen een rol gespeeld: – Het behandelde idioom is bedoeld als voorbereiding op communicatie en leesvaardigheid. De inhoud is gebaseerd op handboeken, bestaande leergangen, teksten van internet en op materiaal dat met succes op verschillende opleidingen wordt gebruikt. Dit materiaal heeft een grote rol gespeeld bij de keuze van de 22 thema’s waarin het idioom is ingedeeld. – Bij elk woord staat een voorbeeldzin om het voor de student in een context te plaatsen. Zowel van het woord als de voorbeeldzin is de Nederlandse vertaling gegeven om bestudering eenvoudiger te maken en onnodig opzoekwerk te voorkomen. – Bestudering van de voorbeeldzinnen zal naast het aanbod van veel extra gangbaar idioom tevens een introductie in het soms niet eenvoudige medische taalgebruik vergemakkelijken en bespoedigen. Achterin het boek zijn alfabetische woordenlijsten E – N en N – E opgenomen. Voor op- en aanmerkingen die tot verbetering van dit boek kunnen leiden, houden wij ons gaarne aanbevolen. De auteur
––––––––––––––––––
Part I 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Part II 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22
CONTENTS
––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
General Health Illness & Recovery Injuries, Accidents, Emergencies Doctor’s Practice Physical Examination Medical History Hospital Admission & Release The Ward Mental Health Drugs & Related Subjects Basic Equipment
5 11 22 26 31 35 37 42 46 51 60
The Body & Main Functions The Body The Heart & Blood Circulation The Brain & Nervous System The Lungs & Airways The Stomach & Digestion The Liver & Bile The Kidneys & Waterworks The Skin The Senses Sexuality, Pregnancy & Childbirth Teeth & Dental Care
Appendix I Appendix II Appendix III
Medical Specialists Prescription Abbreviations Weights & Measures, Temperature
Alphabetical Wordlist English - Dutch Alphabetical Wordlist Dutch - English
62 68 73 76 79 83 85 87 90 94 101 110 111 114 115 130
1
––––––––––––––
HEALTH
––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
health
He may be 75 but he’s still in good health. Hij kan dan wel 75 zijn, maar hij verkeert nog steeds in goede gezondheid.
gezondheid
jeopardize
Smoking jeopardizes your health. Roken brengt je gezondheid in gevaar.
in gevaar brengen
health insurance
Do you think our health insurance is costly? Vind je onze zorgverzekering duur?
zorgverzekering
health care system
Our health care system is subject to criticism. Ons zorgsysteem staat bloot aan kritiek.
zorgsysteem
lifestyle
He maintains a healthy lifestyle. Hij houdt er een gezonde leefstijl op na.
leefstijl
sick
Peter has called in sick again. Peter heeft zich weer ziek gemeld.
ziek/onwel/ misselijk
ill
He fell seriously ill and was taken to hospital. Hij werd ernstig ziek en werd naar het ziekenhuis gebracht.
ziek/ongezond
sound
(1) (2)
The patient was sound asleep. gezond/gaaf De patient lag diep te slapen. Bone healing should look sound before we take off the cast. De heling van het bot moet er eerst gaaf uitzien voordat we het gips eraf halen.
recover
The patient has to be fully recovered before he is released. De patient dient volledig hersteld te zijn voordat hij wordt ontslagen.
thrive
The mother fed her children well and so they were goed gezond zijn/ thriving. goed gedijen De moeder gaf haar kinderen goed te eten dus waren ze goed gezond.
bounce
Bouncing babies make healthy grown-ups. blakend gezond Blakend gezonde baby’s worden gezonde volwassenen.
hygienic
Good hygienic habits should be learned from childhood. Goede hygiënische gewoonten moet je van jongs af aan leren.
5
herstellen
hygiënisch
sanitary
The sanitary facilities in this refugee camp are sanitair/hygiënisch well-organised. De sanitaire voorzieningen in dit vluchtelingenkamp zijn goed georganiseerd.
pollute
Air and water are polluted by heavy industry. Lucht en water worden vervuild door de zware industrie.
vervuilen
wholesome
Wholesome food contains a lot of proteins and vitamins. Gezonde voeding bevat veel proteïnen en vitaminen.
gezond
benefit from
Most people benefit from exercise programmes. De meeste mensen hebben baat bij oefen/bewegingsprogamma’s.
baat hebben bij
personal hygiene
Personal hygiene prevents a lot of ailments and lichaamsverzorging diseases. Lichaamsverzorging voorkomt een hoop kwaaltjes en ziekten.
vitality
His vitality helped him to recover quickly. Zijn levenskracht hielp hem er snel bovenop.
levenskracht
The liver is a vital organ. De lever is een orgaan van levensbelang. Grandma is very vital for her age. Oma is zeer vitaal voor haar leeftijd. Dental hygiene is of vital importance. Mondhygiëne is van uitermate groot belang.
van levensbelang
vital
(1) (2) (3)
vigorous
(1) (2)
vitaal/energiek uitermate groot
The patient showed a vigorous cough. heftig/hevig De patient vertoonde een heftige hoest. By its screaming this is a vigorous baby. kranig/sterk Aan zijn geschreeuw te horen is dit een kranige baby.
well-being
A healthy life-style enhances your physical and mental well-being. Een gezonde leefstijl bevordert je lichamelijk en geestelijk welzijn.
welzijn/ welbevinden
wellfare
When in hospital you may want the help of a wellfare worker. Als je in het ziekenhuis ligt heb je misschien de hulp van een maatschappelijk werker nodig.
maatschappelijk
wellness
This clinic offers a number of wellness programmes. Deze kliniek biedt een aantal gezondheidsprogamma’s aan.
gezondheid
6
constitution
Due to his strong constitution he can endure a lot of pain. Dankzij zijn sterk gestel kan hij veel pijn verdragen.
gestel/bouw/ constitutie
fit
Fit patients often show fewer complications. Fitte patiënten vertonen vaak minder complicaties.
fit, in vorm
condition
As she is out of condition she cannot be operated upon. Aangezien zij een slechte conditie heeft kan ze niet geopereerd worden.
conditie/vorm
relaxation
Gwen benefits a lot from these relaxation techniques. ontspanning Gwen heeft veel baat bij deze ontspanningstechnieken.
recreation
Outdoor recreation is a healthy pastime. Buitensport is een gezond tijdverdrijf.
ontspanning
disabled
A disabled person may experience everyday life as cumbersome. Een invalide kan het leven van alledag lastig vinden.
invalide
firm
The old man still shows a firm belly. De oude man heeft nog steeds een strakke buik/een sixpack.
stevig
exercise
You should exercise every morning. Je moet elke ochtend beweging nemen.
trainen/bewegen
To keep it simple: a regular diet consists of three meals a day. Heel eenvoudig: een normaal dieet bestaat uit drie maaltijden per dag. If you want to lose weight you have to stick to a strict diet. Als je gewicht wilt verliezen moet je je aan een strikt dieet houden.
dieet/eetpatroon
ingest
How long can man survive without ingesting any food? Hoe lang kan een mens overleven zonder voedsel te nuttigen?
innemen/nuttigen
saliva
Saliva plays an important role in the digestive system. speeksel Speeksel speelt een belangrijke rol bij de spijsvertering.
constipation
Eating too little may cause constipation. Te weinig eten kan verstopping veroorzaken.
binge eating
Some depressed patients suffer from binge eating. vreetbui(en) Sommige depressieve patienten lijden aan vreetbuien.
diet
(1)
(2)
7
leefregel/dieet
verstopping/ obstipatie
obesity
Obesity increases the likelihood of various diseases. vetlijvigheid Vetlijvigheid vergroot de kans op verscheidene ziekten.
anorexia
Can we blame magazines and advertisements for anorexia? Kunnen we tijdschriften en reclame de schuld geven van anorexia?
anorexie
bulimia
Bulimia is an eating disorder characterised by binge eating and, often, vomiting. Boulemie is een eetstoornis die gekenmerkt wordt door vreetbuien en, vaak, overgeven.
boulemie
disorder
Schizophrenia is a serious disorder. Schizofrenie is een ernstige stoornis.
stoornis/ziekte
eating habits
It might be interesting to have a closer look at your own eating habits. Het kon wel eens interessant zijn je eigen eetgewoonten nader onder de loep te nemen.
eetgewoonten
caustic
The child accidentally took in some caustic soda. Het kind nam per ongeluk wat caustische soda.
bijtend/brandend
consume
Many people consume too much fast-food. Veel mensen eten te veel fast food/snacks.
nuttigen/gebruiken
Being very weak she had to be fed. Aangezien ze erg zwak was moest ze gevoed worden. How often does your baby feed? Hoe vaak drinkt jouw baby?
voeden
tube-fed
He was very ill and had to be tube-fed. Hij was erg ziek en moest sondevoeding krijgen.
sondevoeding
chew
He never chews his food; he is a real gobbler. Hij kauwt zijn eten nooit; hij is een echte schrokop.
kauwen
edible
Experimenting with edible flowers is good fun (careful though!) Het is echt leuk met eetbare bloemen te experimenteren (wel voorzichtig!)
eetbaar
inedible
These mushrooms may be inedible. Deze paddestoelen zijn misschien oneetbaar.
oneetbaar
palatable
I did not know these vegetables; they are very palatable. Ik kende deze groenten niet; ze zijn heel smakelijk.
smakelijk
additive
Tinned food often contains additives. Eten in blik bevat vaak toevoegingen.
toevoeging/additief
feed
(1) (2)
8
drinken
preservative
The preservatives in this loaf of bread see to it you can still consume it after a week. De conserveermiddelen in dit brood zorgen ervoor dat je het na een week nog kunt eten.
conserveermiddel
miss a meal
Office workers often miss their meals. Kantoorlui slaan vaak hun maaltijd over.
maaltijd overslaan
meals on wheels
Mary cannot cook any longer so she has given her tafeltje dekje name to meals on wheels. Marie kan niet meer koken dus heeft ze zich opgegeven voor tafeltje dekje.
meal pattern
It is essential you do not change your meal pattern too often. Het is belangrijk dat je je eetpatroon niet te vaak verandert.
eetpatroon/ eetgewoonten
dish
Be careful with raw fish dishes. Wees voorzichtig met rauwe visschotels.
gerecht, schotel
serving
In most hospitals patients can choose from a menu; portie servings are plentiful. In de meeste ziekenhuizen kunnen de patienten van een menu kiezen; de porties zijn meer dan voldoende.
appetite
Some patients, though, lose their appetites. Sommige patienten verliezen echter hun eetlust.
deficiency
The doctor diagnosed a dietary deficiency. tekort/gebrek De dokter constateerde een gebrek aan goede voeding.
dietician
The dietician came up with a well-balanced diet. De diëtist(e) kwam met een evenwichtig dieet.
diëtist(e)
nutrients
Wholesome food is rich in nutrients. Gezond eten is rijk aan voedingsstoffen.
voedingsstoffen
She is starving herself. Ze volgt een hongerkuur. A lot of children starved. Veel kinderen kwamen van de honger om.
een hongerkuur volgen/vasten omkomen
fast
Diarrhoea often resolves from fasting. Diarree gaat vaak over door te vasten.
vasten
best-before-date
With a lot of jarred vegetables you can easily pass houdbaarheidsthe best-before-date. datum Bij veel groenten in potjes kun je de houdbaarheidsdatum best overschrijden.
starve
(1) (2)
9
eetlust
nutrition
A nutrition guide shows you what types of nutrients your body requires. Een voedingsgids laat je zien wat voor soorten voedingsstoffen je lichaam nodig heeft.
voeding
food poisoning
Undercooked meats can cause food poisoning. Ongaar vlees kan voedselvergiftiging veroorzaken.
voedselvergiftiging
athlete’s foot
If you do not dry your feet properly after showering you may contract athlete’s foot. Als je je voeten niet goed afdroogt na het douchen kun je voetschimmel oplopen.
voetschimmel/ zwemmerseczeem
prevent
To prevent direct contact with an open wound you voorkomen should always wear gloves. Om direct contact met een open wond te voorkomen dien je altijd handschoenen te dragen.
educate
He travelled around educating the local people on polluted water. Hij reisde rond om de plaatselijke bevolking over vervuild water voor te lichten.
voorlichten
prescribe
I shall prescribe you an antibiotic. Ik zal je een antibioticum voorschrijven.
voorschrijven
desperate
He was desperate when he could not find his sleeping pills. Hij was wanhopig toen hij zijn slaappillen niet kon vinden.
wanhopig
weigh
She is a healthy baby and weighs 8 pounds. Ze is een gezonde baby en weegt 8 pond.
wegen
gain weight
A few days after birth the baby will start gaining weight. Een paar dagen na de geboorte zal de baby beginnen aan te komen.
aankomen
pathogenic
The immune systeem is our body’s defense against ziekteverwekkend pathogenic bacteria and organisms. Het immuunsysteem is de verdediging van ons lichaam tegen ziekteverwekkende bacterieën en organismen.
fatigue
Symptoms of fibromyalgia are fatigue, sleeplesness, pain and stiffness. Symptomen van fibromyalgie (weke-delen- reuma) zijn vermoeidheid, slapeloosheid, pijn en stijfheid.
sweat
When you become too hot your blood vessels dilate zweten and you start sweating. Als je het te warm krijgt verwijden je bloedvaten zich en begin je te zweten. 10
vermoeidheid
