CO2e rekensystematiek voor tuinbouwketens Drs. Myrtille Danse Markt en Netwerken LEI Netherland
LEI/ WUR •
•
•
ONDERZOEK Toegepast wetenschappelijk onderzoek gericht op socioeconomische vraagstukken over: • Landbouw, tuinbouw en visserij • Plattelandsontwikkeling • agribusiness & voedingsmiddelen industrie ADVIES aan publieke, private en maatschappelijke organisaties DOCUMENTATIE bedrijfgegevens en statistieken
WERKVELDEN
Internationaal beleid Consumenten en ketens Consument, gedrag en gezondheid Sector, bedrijven en ondernemerschap Milieu, Natuur en Landschap Rurale economie en ruimtegebruik
Meer informatie en onderzoeksrapporten:
www.lei.nl
CO2 rekensystematiek voor tuinbouwketens
1. 2. 3. 4.
Aanleiding en doelstelling Methodologie Resultaten Vervolg activiteiten
Groeiende interesse voor klimaatsverandering
Krantenartikelen over klimaatsverandering: 1985– 1985–2003 (UK)
Ontwikkeling carbon foot print UK Food Fertiliser manufacture manufacturing 2.2% 1.0% Agriculture 7.4%
Packaging (incomplete data) 0.9%
CO2 bijdrage voedingssector: 19%
Transport incl overseas 2.5% Home food related 2.1% Retail 0.9%
Catering 1.5%
Non food 81.6%
Garnett T. 2007
“Duurzaamheid” als differentiatiestrategie retail
Voedselkeuze en Food Miles
Ontwikkeling GHG systematiek Carbon Trust/ BSI: PAS 2050
“An issue ignored is a crisis invented” invented”, CEO Shell
Wanneer is pro actief issue management gewenst?
Potential im pact on reputation
high
Continuous monitoring
Proactive management Active attention & preparation
medium
low
Periodic reassessment Low
Emerging issues Medium Likelihood of occurence
high
CO2 rekensystematiek voor tuinbouwketens Primair doel
Ontwikkelen rekensystematiek waarmee de Nederlandse teeltsector en handel van tuinbouwproducten broeikasgas emissiescores kan berekenen
Afgeleide doelen
Ketenpartijen bewust te maken van: mogelijkheden
en onzekerheden berekenen scores mogelijkheden om te sturen en te verbeteren
Afstemming met internationale initiatieven
Betrokken partijen & planning
Financiering:
Productschap Tuinbouw
Ministerie van LNV
LTO Glastuinbouw Groente-, Fruit- en Sierteeltbedrijven
Uitvoer:
Landbouw Economisch Instituut PPO Blonk Milieu Advies MPS AIP CLM
CO2 rekensystematiek voor tuinbouwketens
1. 2. 3. 4.
Aanleiding en doelstelling Methodologie Resultaten vervolg activiteiten
Uitgangspunten systematiekontwikkeling
LCA methodiek, IPCC richtlijnen en in afstemming met ontwikkeling PAS 2050 Alle broeikasgassen Case-studies:
Grote, aansprekende productcategorieën (productie en handel) Anticiperen op discussie over productvergelijkingen Anticiperen op vragen over optimalisatie (dichtbij- verweg, groenten uit het seizoen)
Methodiekvraagstukken Algemeen
(1) Afkap (productie brandstoffen) (2) Lachgas emissiemodellering (3) Allocatie bij coproductie (4) Bronnen voor achtergronddata (5) Productuitval Open teelt (6) Bouwplanallocatie (7) Meerekenen van dierlijke mest (8) Bodem organische stof balans (9) Landgebruik en landconversie Beschermde (10) Substraat en lachgas teelt (11) Oxidatie van potgrond Verwarmde (12) Allocatie bij WKK en warmtegebruik teelt (13) Methaanslip bij WKK Transpport Verwerking Verpakking
(14) Modellering transportmiddel & logistiek (15) Toerekening in bedrijf naar product (16) Berekening broeikaseffect in relatie tot recycling en ov materialen afvalverwerking DC en retail (17) Lekkage koelvloeistoffen in keten
Case selectie
Verschillende teelttechnieken
Volle grond, beschermde teelt, verwarmde teelt
Nederland en UK
Spanje, Kenya, Nederland, Ecuador
Afzetmarkten:
Productie locaties: Ketengrenzen:
Zaad-jonge plant productie – teelt – verwerking-handel- opslag (excl. winkel, eindgebruik en restafval door consument)
Transport:
Alle transportactiviteiten van jpp tot winkel
Kg product in de winkel
Functionele rekeneenheid:
CO2 rekensystematiek voor tuinbouwketens
1. 2. 3. 4.
Aanleiding en doelstelling Methodologie Resultaten Vervolg activiteiten
Resultaten
Dataverzameling: praktijkexperts, literatuur Cases:
Rozen Kenya- Nederland: luchttransport Aardbeien NL, SP: bedekte en verwarmde teelt, met zonder WKK Banaan Ecuador: zeetransport Verwerkte boontjes: bijdrage verwerking Appels: langdurige opslag vs. lange afstand import Aardbeien: uiteenlopende teeltvormen Potplanten: gebruik potgrond en verpakkingen Champignons: gebruik compost, afvoer champost Ananas Costa Rica: import tropisch fruit Biologische bloemkool: bouwplan
17
Beter inzicht verdeling en omvang CO2 binnen keten
Ontwikkeling default waarden
Opbrengst hoofdproduct (is oogstbare deel gewas) hoofdproduct bijproduct (is niet oogstbare deel gewas) bijproduct organische stofvastlegging vastlegging N door Nbinding vlinderbloemigen vastlegging N gewasresten afvoer C afvoer N elektriciteit uit WKK elektriciteit uit WKK warmte warmte Input uitgangsmateriaal diesel smeerolie stookolie aardgas ex wkk aardgas WKK (1,8% slip) warmte elektriciteit
eenheid kg/ha Euro/kg kg/ha Euro/kg kg C/ha kg N/ha kg N/ha kg C/ha kg N/ha kwh/ha Euro/kwh MJ/ha Euro/MJ
Nkunstmest P2O5 kunstmest K2O5 kunstmest dierlijke mest compost gewasbeschermingsmiddelen materialen
kg N/ha kg P2O5/ha kg K2O/ha kg product/ha kg product/ha kg ai/ha kg/ha
Opslag en koeling (allen wanneer apart van input) koelmiddelen uitval diesel stookolie aardgas warmte elektriciteit
g/1000 kg product uit< kg/kg product in kg/kg product in kg/kg product in m3/kg product in MJ/kg product in kwh/kg product in
Transport naar volgende schakel koelmiddelen uitval diesel benzine stookolie kerosine Vermeden productie (uitbreiding) (zie rekenblad) diesel aardgas warmte elektriciteit Nkunstmest
kg/ha kg/ha kg/ha kg/ha m3/ha m3/ha MJ/ha kwh/ha
<
<
g/1000 kg product uit< kg/1000 kg product in kg/1000 kg product in kg/1000 kg product in kg/1000 kg product in kg/1000 kg product in kg/ha kg/ha kg/ha kwh/ha kg/ha
Ontwerp demorekentool
Afstemming buitenland
Feedback PAS 2050 versie oktober 2007 Deelname agro adviescommissie van BSI/ Carbon Trust initiatief november 2007 Verwachte deelname aan PAS 2050 stakeholder consultatie februari 2008 Uitwisseling inzichten met onderzoeksinstellingen in Duitsland, Zweden, Finland en Engeland Beleidsafstemming LNV- Defra
CO2 rekensystematiek voor tuinbouwketens
1. 2. 3. 4.
Aanleiding en doelstelling Methodologie Resultaten Vervolgactiviteiten
Vervolgactiviteiten 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Afronden software ontwikkeling Valideren demotool bij minimaal 3 ondernemingen Opstellen en valideren protocol Organisatie stakeholder bijeenkomst: 23 april 2009 Stimuleren gebruik kennis en ervaring op nationaal en internationaal niveau: EU expertbijeenkomst mei 2009 Nader onderzoek kansen CO2 reductie Nader onderzoek gebruik duurzaamheidsindicatoren voor stimuleren duurzaam consumeren Nader onderzoek klimaatneutraal en ontwikkelingssamenwerking
Dank voor uw aandacht! Meer informatie:
[email protected]
© Wageningen UR
