Drieluik. Even voorstellen Sytze en Josine Visser. In de schijnwerper Koren. Thema Muziek. Het verhaal achter... De orgelpijp

Drieluik

Even voorstellen Sytze en Josine Visser

4

In de schijnwerper Koren

5

Thema Muziek

10

Het verhaal achter... De orgelpijp

13

December 2013 jaargang nr. 4 uitgave van Hervormde Gemeente Groot-Ammers 15e

meditatie

Zingen in de nacht (Handelingen 16:16-34) Muziek hoort bij het leven. Ook bij het leven met God. Een vorm van muziek die in de Bijbel veel aandacht krijgt, is het zingen. Geloven en zingen hebben alles met elkaar te maken. We hoeven alleen maar te denken aan de psalmen, een verzameling van maar liefst 150 liederen voor de omgang met God. Of aan de lofzangen na wonderlijk ingrijpen van God (o.a. de lofzangen van Debora, Hanna, Maria en Zacharias). Ook in het Bijbelgedeelte dat in deze meditatie centraal staat, wordt er gezongen. Paulus is met zijn naaste medewerker Silas in Filippi. Hij is daar op een bijzondere manier terechtgekomen. In Troas droomde hij over een Macedonische man die hem om hulp riep. Paulus begreep dat dit een roepstem van God was. Ook in Macedonië moest het evangelie verkondigd worden. Maar als Paulus en Silas in de belangrijkste stad van Macedonië, Filippi, aankomen, komen ze al snel in grote moeilijkheden. Nadat ze een meisje bevrijden uit de macht van de duivel, worden ze beschuldigd van oproer en komen ze in de gevangenis terecht. En dan lezen we iets heel bijzonders: ‘En omstreeks middernacht baden Paulus en Silas en zongen lofzangen voor God’ (vers 25). Dat bidden is nog wel te begrijpen. Maar zingen? Op dit moment? Waarom doen ze dat? Ik zou drie redenen willen noemen.

Twee keer bidden In de eerste plaatsen zingen ze om elkaar te bemoedigen. In Kolossenzen 3:16 schrijft Paulus: ‘onderwijs elkaar en wijs elkaar terecht, met psalmen, lofzangen en geestelijke liederen.’ En dat is precies wat Paulus en Silas hier doen. Natuurlijk heeft dit alles hen aangegrepen. God had hen toch Zelf naar Macedonië geleid? En nu gebeurt dit? Wat is de bedoeling van dit alles? Maar dwars tegen de omstandigheden en de aanvechtingen in herinneren Paulus en Silas elkaar zingend aan Gods macht, aan Gods zorg en aan Gods genade. Het loopt Hem niet uit de hand. Hij weet wat Hij doet. Ze zijn in Gods handen en dus in goede handen.

te prijzen. En dat is toch het verlangen van iedere gelovige? Dat je God wilt laten weten hoe belangrijk Hij voor je is, hoeveel Hij je waard is, dat Hem te kennen zoals Hij Zich in Zijn Zoon openbaart het echte leven is? Zoals in de berijming van psalm 73: Wien heb ik nevens U omhoog? Wat zou mijn hart, wat zou mijn oog, Op aarde nevens U toch lusten? Niets is er, waar ik in kan rusten. Bezwijkt dan ooit, in bittre smart Of bangen nood, mijn vlees en hart, Zo zult Gij zijn voor mijn gemoed Mijn rots, mijn deel, mijn eeuwig goed.

De kerkvader Augustinus zei eens: ‘Zingen is twee keer bidden.’ Zingen is een krachtig middel in Gods hand. Herkennen we daar iets van? Dat we door het zingen van een psalm of een ander lied tot in het diepst van ons hart geraakt werden en (meer) houvast kregen in de Heere God en in Zijn Woord, juist ook in moeilijke omstandigheden? Wat belangrijk om het evangelie niet alleen te lezen en te horen maar ook te zingen. Alleen. Maar zeker ook met elkaar.

M.K. de Wilde Geloofsbelijdenis In de tweede plaats zingen Paulus en Silas ook om hun geloof te belijden. Het werk in Gods koninkrijk heeft ze in de gevangenis gebracht. Maar ook nu zullen ze doorgaan. Ze zullen de Heere Jezus niet verloochenen. En dat mag iedereen weten. En daarom zingen ze middenin de nacht (letterlijk en figuurlijk!) lofzangen. Wat een indruk moet dat op de medegevangenen gemaakt hebben. Lukas wijst er met nadruk op dat ze naar hen luisterden. Ze zullen zich zeker hebben afgevraagd: Wat zijn dit voor mensen? Hoe kun je in deze omstandigheden zingen? En zo gaan Paulus en Silas in de gevangenis gewoon door met hun werk. Ook hier verkondigen ze het evangelie. Maar nu door te zingen. Dat kan vandaag nog. En dat gebeurt gelukkig ook vandaag nog. Voor God Dat brengt me bij een derde reden. De belangrijkste reden ook. Paulus en Silas zingen vooral ook om God te loven en te prijzen. Niet voor niets lezen we in vers 25 dat ze lofzangen zingen ‘voor God’. Ze zingen voor elkaar, om elkaar te bemoedigen. Ze zingen voor hun medegevangenen, om zo hun geloof te belijden. Maar ze zingen vooral voor de Heere God. Ook nu in de gevangenis kunnen ze het niet laten om Hem te loven en 2

van de redactie ‘Stille nacht, heilige nacht….’ Dit alom bekende kerstlied scoort nog steeds hoog in de top drie van meest geliefde kerstliederen. Hoe vaak heeft u het al gezongen, geneuried tijdens het winkelen of geluisterd via de radio of cd-speler? Vindt u de wijs mooi…of gaat het u om de woorden van dit kerstlied? In dit nummer van de Drieluik staan we stil bij het thema ‘muziek’. Juist in de tijd van kerst luisteren en zingen we veel liederen. Muziek is iets wat mensenharten raakt. Muziek heeft kracht. We kunnen dit lezen in de verschillende stukjes die geschreven zijn door gemeenteleden. Misschien heeft u, of heb jij, er nooit echt bij stilgestaan hoe groot de invloed is die muziek heeft in je leven. Wij zijn als redactie blij dat er weer zoveel gemeenteleden wilden meewerken aan de totstandkoming van dit nieuwe nummer. Daarom ook vanaf deze plaats, hartelijk bedankt voor uw openheid tijdens de interviews en gesprekken, fijn dat u wilde meewerken! Wij wensen u veel leesplezier en goede en gezegende feestdagen toe. Van de redactie. Glorie aan God, onze Vader. Glorie aan Christus onze Heer. Glorie aan de Geest van genade. Drieenig God aan U de eer!

Gemeenteavond 31 oktober 2013

Uit de kerkenraad Het winterseizoen is weer in volle gang. De afgelopen maanden is er door de kerkenraad weer diverse keren vergaderd.

Deze gemeenteavond, georganiseerd door het college van kerkrentmeesters, stond in het teken van een toelichting op de financiële situatie van de gemeente, geschiedenis van het kerkorgel en daarnaast kregen drie mannen, dhr. A. P. Spelt, dhr. C. de Vries en dhr. J.H. van Wingerden een insigne van de Vereniging voor Kerkrentmeesterlijk Beheer (VKB) opgespeld. Bij de opening van deze avond stonden we kort stil bij psalm 150, een psalm waarin het loven en grootmaken van de Heere centraal staat. We kunnen dit doen door onze stem en door het maken van muziek.

De gebruikelijke agendapunten namen veel tijd in beslag. Ingekomen post en mails worden besproken en waar nodig wordt actie ondernomen. Ook wordt de voortgang van diverse lopende zaken gevolgd. De begroting van het college van kerkrentmeesters werd door de kerkenraad goedgekeurd. Veel geld is ieder jaar weer nodig om alle kosten te kunnen betalen. We mogen erop vertrouwen dat er ook het komende jaar weer voldoende middelen bijeengebracht zullen worden om de exploitatierekening sluitend te krijgen. Om de twee jaar is altijd weer een onderwerp dat diverse keren terugkomt op de vergadering: de ambtsdragersverkiezing. Eerst wordt vastgesteld wie aftredend zijn en wie zich herkiesbaar stelt. Het kan zijn dat een ambtsdrager zijn maximale termijn van twaalf jaar erop heeft zitten, dan kan hij zich niet herkiesbaar stellen. De gemeente mag vervolgens namen indienen van broeders die zij geschikt achten voor het ambt. Daar wordt gelukkig in onze gemeente goed gebruik van gemaakt. Het betekent betrokkenheid bij het werk van de kerkenraad. Vervolgens stelt de kerkenraad dubbeltallen op. Op een gemeenteavond (met altijd een goede opkomst) wordt vervolgens de ambtsdragersverkiezing gehouden. Hierna krijgen de verkozen broeders een week de gelegenheid zich te beraden op hun verkiezing. Voor allen een spannende tijd! Dankbaar zijn we altijd weer als broeders de vrijmoedigheid krijgen om de roeping tot het ambt de aanvaarden. Ook nu hopen we weer alle vacatures te kunnen vervullen die in januari 2014 gaan ontstaan. Zo mag steeds weer het werk in de kerkenraad doorgang vinden. Gemeente, omring de kerkenraad steeds met uw gebed. Zij hebben dit echt nodig! Dat het werk van de kerkenraad dan ook mag zijn tot heil van onze gemeente en tot de verheerlijking van de Koning van de Kerk.

Financiën Wij als kerkrentmeesters zijn dankbaar en blij dat de financiële situatie van onze gemeente geen grote zorgen kent. We danken de Heere God voor Zijn trouw en weten ons afhankelijk van Zijn zorg. Wanneer er gekeken wordt naar de opbrengsten van de collecten tijdens de erediensten zien we wel een teruggang, maar we hopen en verwach-

T.H. Copier (scriba)

3

ten dat de dankdagcollecte deze teruggang kan compenseren. Daarnaast hopen we dat de opbrengsten van de collecten weer toe gaan nemen en daarom roepen we u op om hierin uw verantwoordelijkheid, indien mogelijk, te nemen. Het orgel Tijdens deze gemeenteavond heeft dhr. J.H. van Wingerden ons over de geschiedenis van het kerkorgel verteld. Hij wist ons te vertellen welke orgels er in onze kerk hebben gestaan en wat voor orgel wij nu hebben. Het kerkorgel wat nu in de kerk staat is een groot orgel. We zien als gemeente maar een deel van alle pijpen (ongeveer 3.000 stuks) die er in werkelijkheid zijn. Vanwege de goede kwaliteit van het orgel komt er ook mooie muziek uit. Hij noemde de verschillende onderdelen van het orgel en lichtte de werking van elk onderdeel toe. Het kerkorgel van nu is aan de kerk geschonken door dhr. Broere. Dhr. Van Wingerden speelt er met veel plezier op en hoopt dit ook nog lang te mogen blijven doen. Groot was dan ook zijn verbazing toen, tijdens het verdere verloop

dorp en in de gemeente voelen we ons thuis. Sytze is geboren in Hendrik -Ido-Ambacht, hij is 21 jaar oud. Hij is opgegroeid in een gezin met 3 zussen. Nadat hij zijn school afgerond heeft, is hij gaan werken bij Smit Mode in Hendrik-Ido-Ambacht, daar volgde hij de opleiding voor filiaalmanager. Nadat hij zijn opleiding met succes afgerond heeft, is hij gaan werken bij Omoda schoenen in Dordrecht als filiaalmanager. Josine is geboren in Nieuw-Lekkerland, ze is 22 jaar oud. Ze is opgegroeid in een gezin met 5 kinderen waarvan zij de jongste is. Na de middelbare school heeft ze de opleiding apothekersassistent gevolgd. Daarna is ze gaan werken in Lekkerkerk, na het trouwen is ze gaan werken in de Schoonhovense apotheek.

van de avond, hij ineens zijn familieleden zag binnenkomen voor de uitreiking van de insigne. Uitreiking insignes Dhr. A.P. Spelt kreeg van dhr. C. de Vries een insigne opgespeld als dank voor zijn 40 jaar trouwe dienst aan onze gemeente. Dhr. A.P. Spelt heeft 40 jaar lang verschillende soorten kerkenwerk mogen uitvoeren waaronder het ambt van ouderling- kerkrentmeester. Dhr. C. de Vries kreeg van dhr. A.C. Jongeneel een insigne opgespeld als dank voor zijn 40 jaar trouwe dienst aan onze gemeente. Dhr. C. de Vries heeft ook 40 jaar lang verschillende soorten kerkenwerk mogen uitvoeren waaronder het secretariaat van het college kerkrentmeesters en het collecteren binnen de erediensten. Dhr. J.H. van Wingerden kreeg met hulp van zijn kleindochter Anne van dhr. K. van der Vlist een insigne opgespeld omdat hij al ruim 50 jaar organist is. Zoals u in het interview met dhr. Van Wingerden kunt lezen is hij al een aantal jaren aan onze gemeente verbonden als organist. U kunt op de foto’s onze drie jubilarissen zien en we bedanken hen nogmaals voor hun inzet. Het College van Kerkrentmeesters

Sytze en Josine Visser

Even voorstellen ...

Sytze en Josine Visser Wij zijn Sytze en Josine Visser. We hebben elkaar leren kennen op de middelbare school en na 6 jaar verkering vonden we het tijd om op zoek te gaan naar een huis. We hebben eerst gezocht in Nieuw-Lekkerland en Kinderdijk, maar daar stond niet het huis van onze dromen en na wat verder zoeken vonden we een heel leuk huis in de Emmastraat 4 in Groot-Ammers. Na een half jaar klussen zijn wij op 19 april 2013 getrouwd. In het 4

In de schijnwerper

Koren

Habakuk ‘Komt laten wij Hem aanbidden, Die Koning.’ Dat was het thema van de kerstsing-in die vorig jaar, 24 december 2012, werd gehouden op het Fortuynplein. Het was een mooie avond waar velen uit het dorp, al dan niet opnieuw, hebben kennisgemaakt met Habakuk. En Habakuk mag in een themanummer van Drieluik over ‘muziek’ natuurlijk niet ontbreken. Het thema van de kerstsing-in was niet een thema voor die avond alleen. Juist via de muziek hoopt Habakuk steeds weer invulling te geven aan wat er met die zin bedoeld wordt: muziek tot eer van God om Zijn grote Naam te loven en te prijzen. Zoals de profeet Habakuk het zelf aangeeft in Habakuk 3: 17-19: ‘Al zal de vijgenboom niet in bloei staan en er geen vrucht aan de wijnstok zijn, al zal de opbrengst van de olijfboom tegenvallen en zullen de velden geen voedsel voortbrengen, al zal het kleinvee uit de kooi verdwenen zijn en er geen rund in de stallen over zijn – ik zal dan toch in de HEERE van vreugde opspringen, mij verheugen in de God van mijn heil. De HEERE Heere is mijn kracht, Hij maakt mijn voeten als die van de hinden, en Hij doet mij treden op mijn hoogten. Voor de koorleider, bij mijn snarenspel.’ Hoe het begon… Het jongerenkoor van Habakuk is ontstaan nadat een groep enthousiaste jeugd in 2007

zich van harte voor inzetten. Naast een muziekinstrument bespelen en zingen met het jongerenkoor kan de bijdrage ook bestaan uit een persoonlijk woord, een schriftlezing, zingen anders dan met het jongerenkoor of, niet te vergeten, samenzang. Op die manier hoopt de commissie met het koor, de muzikanten en de zangavonden op een goede manier invulling te kunnen geven aan het gemeente zijn rond het Woord. Naast de startdiensten van het winterwerk heeft Habakuk op die manier al verschillende zangavonden georganiseerd. Enkele voorbeelden zijn de Passie-en-Pasenavonden in 2009 en 2011, kerstzangavonden in 2009 en 2012 en een thema-avond over ‘kruis dragen’ in maart 2012. het initiatief heeft genomen een zangavond te organiseren voor de opening van het winterwerk in. Het bleek al gauw dat het niet bij deze ene keer zou blijven en daarom is er een commissie opgesteld voor het organiseren van dergelijke zangavonden. De commissie bestaat momenteel uit zes leden.

Kerstsing-in Uit de enthousiaste en positieve reacties mochten wij vernemen dat de kerstsing-in voor velen voor herhaling vatbaar is. Een groot aantal mensen mocht bereikt worden

Commissie Habakuk Tijdens het lezen zal misschien opgevallen zijn dat er steeds werd gesproken over ‘Habakuk’. Meestal wanneer men het heeft over Habakuk, doelt men op het koor. Het koor is immers ook de belangrijkste reden waarvoor de commissie Habakuk in het leven is geroepen, maar door de jaren heen is Habakuk meer geworden. De commissie heeft ook als taak het organiseren van een aantal avonden voorafgaand aan bijzondere gebeurtenissen. Daarbij vindt de commissie het belangrijk dat dergelijke avonden worden ingevuld door mensen uit de gehele breedte van de gemeente. U zult vast al wel gemerkt hebben dat in de loop van de tijd het aantal musici tijdens de verschillende sing-ins is uitgebreid. Tijdens de afgelopen gemeentedagsing-in zijn maar liefst zeven verschillende instrumenten bespeeld. Ook daar wil Habakuk 5

Met hart en stem

met het Kerstevangelie. Zo’n avond komt er echter niet zomaar, daar gaat heel veel tijd en voorbereiding aan vooraf: muziek uitzoeken, oefenen met koor en muzikanten, organiseren van de praktische kanten van de avond, enzovoort. Vandaar dat er dit jaar geen kerstsing-in wordt georganiseerd. De commissie zit ondertussen echter niet stil en is al volop bezig met voorbereidingen voor een komende uitvoering in het nieuwe jaar.

Elke woensdagmorgen om 9.00 uur staan ze weer bij mij op de stoep, de dames van het koortje ‘Met hart en stem’. Dan zingen we psalmen of geestelijke liederen. We zingen vaak tweestemmig en proberen duidelijk te zingen zodat we goed verstaanbaar zijn. We geven regelmatig uitvoeringen op ouderenmiddagen of in verzorgingshuizen en willen zo het evangelie van genade en verlossing doorgeven door liederen, gedichten en schriftlezing. De eerste keer dat we optraden was bij het afscheid van Ds M.A. van den Berg. Als vrouwenvereniging mochten er alleen een paar afgevaardigden komen op de afscheidsavond, maar we wilden als hele vereniging daar wel naar toe. Daarom bedachten we om met elkaar wat liederen in te studeren, om Ds en mevrouw Van den Berg toe te zingen. Na die avond zijn we in afgeslankte vorm doorgegaan. Niet alle leden zijn lid van de vrouwenvereniging, maar we zingen wel graag. Er zijn nog altijd nieuwe leden welkom. We zijn geen topkoor, maar hebben wel een boodschap en die willen wij graag doorgeven.   Pia Huisman

Viviane Wij zijn een groep vrouwen die met veel plezier muziek maken. Als gelegenheidskoortje hebben wij in het verleden een aantal keer opgetreden. Omdat we er zoveel plezier in hadden,

Ten slotte, wij zijn nog steeds op zoek naar nieuwe koorleden en nieuwe muzikanten! Alle jongeren vanaf de brugklas die graag mee willen zingen of musiceren, heten wij van harte welkom. Het koor oefent iedere eerste zondag van de maand na de morgendienst in het Hervormd Centrum. Wil je persoonlijk mail ontvangen over de oefendata en ander nieuws van Habakuk, meldt je dan aan bij [email protected] Tot ziens! Maria Klomp 6

groep Sela, liederen van Taize, opwekkingsliederen of psalmen. Met elkaar kijken we hoe we een lied gaan zingen. Met de volgende instrumenten begeleiden we de liederen: gitaar, piano, accordion en fluiten. We oefenen bij iemand in de huiskamer, beginnen met een kopje koffie of thee….en een gezellig praatje. Soms wordt het zo gezellig dat we bijna vergeten wat we gaan doen! Verschillende keren hebben we een optreden gehad. Dit was ook de reden dat we een naam moesten bedenken voor ons ‘koortje’. We hebben toen gekozen voor ‘Viviane’. Deze naam betekent levendig. Zo willen wij natuurlijk ook overkomen, maar we zingen ook over onze levende Verlosser, Jezus! We hopen dat we nog lang muziek kunnen blijven maken, en dat we iets kunnen betekenen voor de mensen die naar ons luisteren. hebben we besloten om met een zekere regelmaat en in een vaste samenstelling met elkaar te gaan zingen. We komen nu gemiddeld 1x in de 5 weken bij elkaar om met onze stem en een aantal intrumenten aan de gaan te gaan. We zingen verschillende soorten liederen: van de

Ik vond een mooie uitspraak op het internet waar ik mee wil afsluiten: Een valse noot zingen is onbelangrijk, maar zingen zonder passie is onvergeeflijk. Janny Brokking

7

Persoonlijk

Meneer Rijkse en Matthijs de Jong Op de bank in de huiskamer van de familie Rijkse zitten opa en kleinzoon klaar voor het interview. Matthijs in de ene hoek van de bank en opa in de andere hoek. Ze weten dat het over hun koren zal gaan en hebben zich goed voorbereid. Maar we willen ze graag eerst wat beter leren kennen. Matthijs de Jong vertelt dat hij is geboren in het ziekenhuis te Gorinchem. ‘Ik heb zes jaar in Hardinxveld-Giessendam gewoond. Nu woon ik in de Marijkestraat in GrootAmmers met mijn vader, moeder en mijn zusjes Sabine en Annelyn. Ik heb nog wel een vriendje in Boven-Hardinxveld. Op 12 oktober is hij nog op mijn feestje geweest.’

Als we vragen wat Matthijs leuk vindt om te doen, vertelt hij over zijn nieuwe lego city vrachttrein. ‘Gekregen voor mijn verjaardag. In één dag was hij opgebouwd,’ zegt hij. Verder houdt hij van lezen, buitenspelen en natuurlijk zingen en … keyboardspelen.

jaar en Rinus zit er nu ongeveer drie jaar op. Het koor heeft 175 leden die uit een groot gebied (van Ameide tot Babyloniënbroek) komen. Rinus: ‘Je kent dus niet alle mannen. Meestal vertrekt iedereen na afloop vrij snel. Maar het is allemaal goed georganiseerd. Via het koornieuws, wordt iedereen op de hoogte gehouden en de mannen die voor of naast je staan, spreek je natuurlijk wel wat vaker.’ Iedere maandagavond wordt er geoefend in de grote kerk van Sliedrecht. Alle mannen hebben daar hun eigen plekje. De eerste keer zetten ze me bij de 2e tenoren. Dat ging niet, want ik kon eigenlijk helemaal niet goed zingen. Toen kwam ik bij de baritons en dat ging ook niet. Uiteindelijk ging het goed bij de bassen. In het begin is het best lastig. Je krijgt een map met dertig tot vijfendertig liederen, die je niet kent. Ik kan geen noten lezen en daarbij staan ook nog allemaal tekentjes die van belang zijn voor harder, zachter, sneller of langzamer zingen. Als je iemand achter je hebt staan, die goed kan zingen, heb je daar wel veel steun aan. Ik sta helemaal achteraan. Dat is eigenlijk wel jammer. Maar mijn buurman helpt me ook, zoals van de week; dan zing ik en dan geeft mijn buurman me een zetje: ‘Je moet stoppen, want dat is voor de baritons.’ Dat is natuurlijk alleen bij het oefenen. Als je zo’n stukje een paar keer gezongen hebt, dan weet je het wel.’ Ali: ‘Hij is wel beter gaan zingen sinds hij op de zang zit. Dat verschil merk ik wel tijdens de kerkdienst.’

Rinus Rijkse is geboren in Krabbendijke en komt dus uit Zeeland. Hoe ontmoet iemand uit Krabbendijke een jongedame uit Streefkerk, vragen we ons af. ‘In Oostenrijk, tijdens een Daniel jeugdkamp hebben we elkaar leren kennen. Ik zat toen al op kamers in Den Haag, voor mijn werk bij de administratie van de geneeskundige dienst bij het Ministerie van Defensie. Samen zijn we begonnen in Streefkerk. Eerst aan de dijk in een voorhuis en later op het dorp.’ ‘Maar ik wilde graag terug naar Groot-Ammers,’ zegt Ali. ‘Toen hebben we een huis gekocht in de Leeuwerikstraat.’ Rinus heeft jaren gewerkt bij Verlaat & de Rooij Accountants en Belastingadviseurs in Hardinxveld, waar onze organist de heer J. van Wingerden directeur was. Nu heeft hij al weer zes jaar een eigen administratiekantoor. Jacquelien zijn dochter werkt part-time bij hem. Jacquelien, de moeder van Matthijs is de oudste dochter van Rinus en Ali. Ze hebben nog drie dochters Corlinde, Marjan, Elsaline en een zoon, Marijn. Met hun echtgenoten en kinderen is het al een hele familie, zoals we kunnen zien op de foto aan de muur. Vertel iets over jullie koor! Matthijs: ‘Ik zit op kinderkoor de Regenboog. Er zitten 18 kinderen op. Ongeveer 5 jongens. De meeste jongens zitten in de jongste groep. Als je op het koor komt, zit je eerst in de jongste groep tot acht jaar. Daarna ga je naar de oudste groep. Ik zit er nu vier jaar op en ik denk dat ik blijf tot ik 12 ben. We oefenen op maandagavond. De jongste groep van 18.30 uur tot 19.15 uur en de oudste groep van 18.30 tot 19.30 uur. De ene week gaat mijn zusje Sabine, die zit in de jongste groep en de andere week ga ik. We oefenden eerst in de Eben-Haëzerschool in Langerak, nu in het Hervormd Centrum in Nieuwpoort. We zingen Bijbelse liedjes. Vaak met een gewone stem en een tweede stem. Soms hebben we ook een solo. Dat heb ik ook al heel vaak gedaan. Bijvoorbeeld bij: ‘He is the King…en King of Kings.’ Als we vragen hoe dat klonk, laat Matthijs ons zo een stukje horen. We genieten! Rinus zit op het Christelijk mannenkoor Ichthus in Sliedrecht. Dit koor bestaat bijna 25 8

Matthijs: ‘Mijn leidster is Lia Brokking. Ze leert ons de liedjes van cd, met een radio of laptop. Het is nu heel leuk op het koor want we zijn aan het oefenen voor een kerst­ musical. Lia vertelt dan het verhaal en daar leren we liedjes over. Het verhaal gaat over een vader en een zoon, die leefden in de tijd van Jozef en Maria. We doen de musical samen met een kinderkoor uit Ameide. De volgende keer gaan we samen met dat koor oefenen en dan worden de rollen verdeeld. Ik hoop dat ik soldaat mag zijn. Op 20 december is de uitvoering van de kerstmusical in Langerak.’ Martin Zonnenberg is de dirigent van het Christelijk Mannenkoor Ichthus. Hij regelt het repertoire. Bijvoorbeeld psalmen, het slavenkoor uit Italië, Sanctus en Dobra Noc, een pools lied. Tijdens het oefenen zit hij achter de piano en zingt hij alle partijen voor. Rinus vindt dat je wel kan merken dat hij één van dé mannen is onder de dirigenten. ‘Hij hoort het gewoon, als één stem een foutje maakt. Ik kom wel eens bij een ander koor en dan merk je toch dat Martin meer pit heeft. Hij zit kort bij het vuur en hij heeft een muzikale familie.’ Hoe zijn jullie er toe gekomen op het koor te gaan? Matthijs denkt dat het komt doordat zijn vader en moeder vroeger ook op een koor hebben gezeten. Ze zaten op Salvation o.l.v. Annet de Kluijver in Groot-Ammers. Zijn moeder heeft ook nog op We Believe gezeten o.l.v. Remoc Hakkert. ‘Op een dag ging ik naar een kerstconcert in

de Reiger. De regenboog zong daar ook en toen vond ik het zo mooi. Thuis, vroeg mijn moeder: ‘Wil je erop?’ Ik zei: ‘Ja.’ Wij zijn ook heel muzikaal in de familie, want mijn moeder heeft gitaar gespeeld en ik zit zelf op keyboard les.’ Rinus vertelt dat Ali ernstig ziek is geweest. Daar ze weer gezond verklaard was, heeft hij gezegd: ‘Kies maar waar je heen wilt en daar gaan we dan samen heen.’ Ali koos voor een Nederland Zingt Reis van vier dagen naar Berlijn. Dit werd uitgezonden op televisie en doordat zij ook in beeld kwamen, kregen ze de weken daarna veel reacties. Arie Domburg kwam naar Rinus toe en zei: ‘Joh, jij kan ook wel met ons mee gaan zingen.’ Rinus dacht toen: ‘Laat die maar even tuten,’ maar Arie bleef het vragen en uiteindelijk is Rinus toch mee gegaan. Ze gaan nu met z’n vijven. Arie Domburg, Dirk van Voorthuijsen, Bart Roest, Henk Otten en Rinus.

Maar wellicht bent u in de gelegenheid een concert te bezoeken van de Regenboog of Ichthus. Wij zijn er in elk geval warm voor gemaakt tijdens het gesprek. Hartelijk bedankt meneer, mevrouw Rijkse en Matthijs voor jullie gastvrijheid en jullie leuke verhaal.

Uitvoeringen? Vooral uitvoeringen vind Matthijs leuk om te doen. Meestal hebben ze die in de kerk van Waal. Het begint ’s middags met oefenen. Een vriendin van Lia begeleidt hen dan op keyboard. Daarna gaan ze een uur naar huis om te eten en dan begint de uitvoering. Vorig jaar hebben ze in de feesttent een jubileumuitvoering gegeven. Tijdens de uitvoering dragen alle kinderen een gekleurd shirt. Matthijs heeft een rode gekregen en zijn zusje een oranje. Daaronder heeft iedereen een wit shirt en een spijkerbroek of -rok. Als het koor op het podium staat zie je mooi de kleuren van de regenboog.

Esther en Connie

Het mannenkoor geeft iedere zes weken een concert. Vaak voor Stichting Ontmoeting of Woord en Daad. Het liefst zingt Rinus in de Laurenskerk in Rotterdam. ‘Dat is het mooist.’ Ook bij het regelen van concerten profiteert het koor regelmatig van de contacten die Martin Zonnenberg heeft. Een koor alleen trekt minder bezoekers, dan een koor met een orkest erbij of met de Martin Mans Formation en Marjolein de Wit. Soms regelt hij ook een bijzondere locatie, zoals onlangs in de Kolner Dom bij het middaggebed. We zijn meestal twee uur voor aanvang van het concert aanwezig om het complete repertoire door te zingen. Mocht u nog eens een lied aan willen vragen van de koren dan adviseren de mannen u het volgende: Matthijs: ‘We leven in de tijd van de romeinen’ Rinus: ‘Lichtstad met uw paarlen poorten’ ‘Hoe groot zijt Gij’ ‘Rock a my soul’ 9

Thema

Muziek Als je echt gelukkig wilt zijn, dan… …zing je het uit! Zing voor de Heere een nieuw lied, zing voor de Heere, heel de aarde. Psalm 96 : 1 Diep in het binnenste van ieder mens heeft God de vreugde van het zingen geplant-het lijkt wel met de bedoeling om wat tegenwicht te bieden aan de wat alledaagse en soms moeilijke dingen in het leven. Ook al

kun je geen wijs houden, dan nog kun je je heerlijk verkwikt voelen als je toegeeft aan je aandrang om eens lekker hard te zingen. Het geeft je nieuwe kracht en inspiratie. In feite is het zo, dat is bekend, dat zingen zoveel energie geeft, dat mensen het soms moeilijk vinden stil te blijven zitten: ze tikken met hun voeten en zouden het liefst even lekker meedansen. Dus waarom niet? Zing gewoon omdat het leuk is. Je kunt het toch? Geluk is maar een paar nootjes bij je vandaan.

Muziek en zingen in het gezin Een paar weken voor het feest ontvangen alle kinderen en kleinkinderen een email van tante Coby. Ze vraagt of een ieder die een instrument bespeelt, dit instrument mee wil nemen naar het feest. Ook kunnen verzoeknummers doorgegeven worden, zodat er voor ieder een bekend lied op de liedlijst komt. Als de grote dag is aangebroken stroomt de zaal meestal vanaf een uur of vier vol met kinderen en kleinkinderen. De instrumenten staan nog even onaangeroerd. Trouw aan onze traditie, worden die net voor het eten gestemd en klaar gezet, zodat we na het eten met elkaar kunnen zingen. Zolang ik me herinner is het zo geweest, dat we met elkaar zongen, als we bij elkaar waren op een verjaardag van opa of oma. Altijd begeleid door ooms, tantes, neven en nichten op orgel of gitaar, dwarsfluit en piano tot en met een drumstel. Zo leerde ik ‘Daar ruist langs de wolken’ en ‘Als ge in nood gezeten’ en ‘Psalm 84’. Als kind al werd ik geraakt door dat zingen. Ik genoot ervan en vond het heerlijk mee te kunnen doen. Zodra je een eigen instrument had en er wat geluid uit kon krijgen, speelde je mee.

over om de kinderen te laten leren orgel spelen. Eigenlijk werd er daarvoor ook al veel gezongen. Oom Job en papa zongen samen tijdens het melken. Je hoorde ‘Daar ruist langs de wolken’ gewoon over de polder galmen. Mama zong de hele dag psalmen en liederen onder ’t werk. ‘Als ge in nood gezeten’ vond ze mooi. … groter dan de Helper, is de nood toch niet…. Toen Coby les had gekregen van Jasper de Vos in Goudriaan, kon zij de jongere broertjes en zusjes lesgeven. Niet alle kinderen genoten daarvan. Er was er één, die een keer met tranen in zijn ogen achter het orgel zat, toen hij moest oefenen. Toch genoten

Hoe is deze traditie ontstaan? Deze vraag legde ik voor aan Oom Jan en oom Rinus den Besten. Zij vertellen: ‘Een grote wens van mama was een orgel in huis. Toen de oudste kinderen rond de tien jaar oud waren, werd het eerste orgel gekocht. Het was een traporgel met blaasbalgen en knoppen die je uit kon trekken. Hoe meer knoppen je uittrok, hoe meer geluid er uit kwam. Mama bestelde Klavarskribo lessen. Elke week zat er een nieuwe les bij de post. Die moest dan geoefend worden. Ieder had taken in huis of op de boerderij, maar als je zei dat je op het orgel moest oefenen, deed mama de taak voor je. Ze had er alles voor 10

Thema

Muziek ze allemaal van het orgel … en van het zingen bij het orgel. Iedere zaterdagavond zongen ze bij het orgel uit de bundel van Joh. de Heer. Soms stonden ze met zijn tienen om het orgel te zingen. Vrienden en vriendinnen die kwamen konden gewoon meedoen. Of ze dat allemaal, altijd uit volle borst deden … dat denken we niet. Op een bepaalde leeftijd, schaamde je je ook wel eens om te zingen bij het orgel. Zoals nu tienerjongens ook niet altijd staan te dringen om te zingen. Als de kinderen van oom Kees kwamen, zongen ze mee. Leen speelde ukulele en

Maartje kon echt mooi zingen. Coby werd daardoor geïnspireerd en toen Jan door een countryband ook enthousiast werd, besloten de oudste drie samen een gitaar te kopen. Jan vond de gitaar erg mooi, het oefenen, wat minder. Hij vond het niet erg dat hij door een snee in zijn vinger genoodzaakt was te stoppen. Coby en Marrie kregen het wel onder de knie. Marrie speelde ‘Brandend Zand’ van Anneke Gronloh met de radio mee. Die radio ging ook mee de kuikenschuur in. Tijdens het saaie werk, werd er uit volle borst meegezongen met de radio. Papa zei er nooit wat van, als er maar gewerkt werd. Maar als de veearts kwam, moest de radio uit. Mama had wel versjes, waar ze een hekel aan had. Als er gevloekt werd bijvoorbeeld. ‘Zet dat ding toch es uit,’ zei ze dan. Ook onze jongere broer Teus en zus Hilly oefenden op het orgel en op gitaar. Ze speelden in ‘Shalom’ en traden met die groep op. Als één van de broers en zussen trouwde, stonden de anderen op het podium om de samenzang te begeleiden. We zongen natuurlijk een lied over het bruidspaar, maar ook geestelijke liederen. Verder werd er dagelijks gezongen om de psalmversjes voor school te leren. Als je op je rapport geen tien had voor psalm, dan was het niet goed.’

leider was van de knapenvereniging, was er op een gegeven moment niemand meer op de club, die het zingen kon begeleiden. Toen heb ik de gitaar en de klavarskribo lessen van mijn zus opgehaald en ben ik gaan oefenen. De gitaar ging ook mee naar de VBW, die in die tijd voor het eerst georganiseerd werd. Met al het oefenen, werd er gelijk gezongen. En de dochters kregen de smaak ook te pakken. Marieke ging op gitaarles bij Teuni van Andel en heeft zichzelf ook blokfluit en dwarsfluit leren spelen. Caroline heeft van Marieke les gekregen op de gitaar. ’ Jan: ‘Ik vind zingen wel mooi, zoals in de kerk en met Groot Nieuws Radio. We zongen en zingen om iets te leren, maar ook tot Gods eer, om God te verheerlijken.’ Rinus: ‘Je kunt met zingen gebruik maken van de woorden die iemand anders mooi bedacht heeft. En wat wel gezegd wordt: Als de bedoeling goed is, is zingen twee keer bidden.’ Komt, laten wij vrolijk zingen voor de Heere, Laten wij juichen voor de rots van ons heil. Laten wij Zijn aangezicht tegemoetgaan met een loflied, Laten wij voor Hem juichen met psalmen. Want de HEERE is een groot God! Psalm 95:1-3a

Bleven jullie zingen na jullie trouwen? Jan: ‘Na het avondeten zongen we de psalmen die de kinderen moesten leren voor school en voor de zondagsschool. We deden dit zonder begeleiding, want niemand bij ons kon spelen. Joyce heeft later gitaar leren spelen. Wilrik heeft het geleerd om op de kinderclub te kunnen begeleiden. Als de kinderen nu ’s zondags komen, zingen we na de maaltijd liedjes, die de kleinkinderen kennen of we kijken op internet, welke psalm ze moeten leren.’ Rinus: ‘Ook wij zongen na het eten de psalmen, die geleerd moesten worden. Toen ik

Met dank aan Jan en Rinus den Besten, Connie 11

Thema

Muziek gevolgen gehad voor het thema muziek. Waar het voor de zondeval zeer goed was, zien we dat na de zondeval de boze op allerlei manieren zijn invloed via muziek probeert uit te oefenen.

Verantwoord(e) muziek luisteren Schepping, paradijs en zondeval Christenen geloven dat God de almachtige Schepper is van alle zichtbare en onzichtbare dingen, zoals dat zo mooi is beschreven in de geloofsbelijdenis van Nicea. God zag aan het einde van de zesde scheppingsdag dat alles wat hij gemaakt had zeer goed was. Ook muziek was in het paradijs zeer goed. Helaas is dit niet zo gebleven. De mens werd God ongehoorzaam en viel in de zonde. Dit gebeuren heeft ook grote

Geestelijke strijd De zondenval heeft geleid tot een geestelijke strijd tussen God en de satan. Wij mogen weten dat Jezus Christus de boze heeft overwonnen aan het kruis op Golgotha. De overwinning is toen behaald maar de strijd woedt nog voort. De satan en zijn demonen zijn eropuit om zoveel mogelijk mogelijk mensen mee te nemen in zijn nederlaag die definitief gestalte krijgt op de jongste dag. Waar God muziek gemaakt had als een zeer goede en mooie manier voor de mens om zijn Schepper te eren, zet de satan daar een leugen tegenover. David maakte psalmen, door God geïnspireerd en tot eer van Hem. De heidense volken gebruikten muziek om hun afgoden, demonen in vermomming, te prikkelen en aan te roepen. Bach maakte muziek tot eer van God. De violist Paganini stond bekend als ‘duivelsviolist’. Bekeerde negerslaven maakten de eerste blackgospelmuziek. Van Robert Johnson wordt gezegd dat hij zijn ziel aan de satan verkocht alvorens de grondlegger te worden van de Rock & Roll. Duizenden mensen komen bij elkaar om God te eren tijdens de EO-jongerendag. Duizenden mensen komen af op dansfeesten zoals Sensation om zich compleet uit te leven op dancemuziek. Deze geestelijke strijd, vaak niet zo zwart-wit en daardoor geniepiger, gaat onze voordeur niet voorbij. Keuzes Wij zijn als mens vaak geneigd om niet te doen wat God van ons vraagt. Toch geeft God ons een keuze als het gaat om muziek. Dit vraagt een kritische houding. Je afvragen waar de muzikant voor staat, wat hij of zij met de song duidelijk wil maken en welke plaats God en Gods woord in dit geheel heeft, zijn essentiële zaken om mee bezig te zijn of te gaan als het over muziek gaat om te voorkomen dat wij binnen de geestelijke strijd de verkeerde kant kiezen. Ik hoor nog weleens zoiets als ‘Ik luister niet naar de teksten maar alleen naar de muziek’. Dit is een erg gevaarlijke uitspraak als bewezen is dat muziek bij uitstek geschikt is om het onderbewuste te beïnvloeden. Welkom in de strijd! Melvin Uittenbogaard 12

Het verhaal achter...

De orgelpijp de speeltafel gaat zitten, gebeuren er wekelijks onverwachte dingen die je zelf niet bedenkt of arrangeert. Ik ervaar heel sterk dat God me gebruikt om extra ‘ mee te preken’ wanneer Hij dat wil! Jan Stolk, Jan van Driest en Frans van Tilburg waren wel mijn geloofshelden op muziekgebied. Ik ervaar dat ik datzelfde spoortje mag volgen in Zijn koninkrijk. Mensen het Evangelie meegeven en ze daarbij heerlijk laten zingen. En zingen is 2x bidden.....

mijn drukke werkzaamheden ben ik sinds twee maanden gestopt met Gospelkoor Believe. Dit koor richtte ik in 2011 op en mocht ik met veel plezier dirigeren. Wat betekent muziek voor u/jou? Muziek is een deel van mijn leven. De gaven en talenten die ik van God op dit gebied gekregen heb mag ik gebruiken om als profeet op de orgelbank en als dirigent van een koor mensen de liefde van de Here Jezus mee te geven.

Acht vr agen aan de organisten Peter Boele Wilt u/jij zich even   even voorstellen? Mijn naam is Peter Boele, ik woon in Bergambacht en ben getrouwd met Ineke. Samen hebben we drie dochters waarvan de oudste afgelopen september is getrouwd. In het dagelijks leven ben ik directeur van Stichting Care for Brazil, een organisatie die al meer dan 50 jaar het zendingswerk in Brazilië ondersteunt. Daarnaast ben ik dirigent van het ZuidHollandkoor. Met dit koor hoop ik in 2014 weer een concertreis te maken naar Keulen/Luxemburg/Antwerpen. Houdt u van zingen? Dan bent u van harte uitgenodigd met ons mee te gaan! Vanwege

Hoe lang speelt u/jij al op het orgel? Toen ik acht jaar oud was, kreeg ik mijn eerste orgelles. Jan Stolk inspireerde mij in die tijd op muzikaal gebied enorm. Ik mocht wel eens bij hem op de bank achter het orgel zitten als hij de dienst begeleidde. Later kreeg ik van Gijsbert Lekkerkerker ook orgelimprovisatielessen. Vanaf 2000 mocht ik af en toe op het orgel van de Ammerse kerk, de kerk waarin ik opgroeide en waar mijn vader kerkrentmeester/notabel was, spelen. Nu doe ik dat nog steeds met veel plezier, en sinds 1990 begeleid ik ook in Bergambacht de diensten.

Welke rol speelt muziek in uw/jouw gezin? Als organist en dirigent misschien wel eens een te grote als het over tijd gaat. Leuk om te merken dat vooral onze jongste dochter een ‘aardje naar haar vaartje’ heeft. Zij heeft eerst viool gespeeld en nu speelt ze ook piano. De piano is dus vaak bezet thuis!

Bespeelt u/jij nog meer muziek instrumenten? Ik speel ook piano en daarnaast is dirigeren mijn grote passie. Waarom bent u/jij orgel gaan spelen (in de kerk)? Ik zie mijn orgelspel als uitvoering van de opdracht die wij van onze Hemelse Vader hebben gekregen, namelijk het evangelie uitdragen. Het doorgeven van het Goede Nieuws, dat Hij er voor ons is, staat centraal in het zingen en musiceren.

Martijn Borsje Wilt u/jij zich even even voorstellen? Ik ben Martijn Borsje, 18 jaar en woon in Groot-Ammers. Zeven jaar lang kreeg ik orgelles van Leo Terlouw en studeerde ik op het orgel van de Hervormde Kerk in Nieuwpoort. Sinds juli 2010 krijg ik les van Cor Ardesch in de Grote Kerk van Dordrecht op het Kam orgel. Na dit laatste schooljaar op het Hoornbeeck College hoop ik naar het conservatorium te gaan in Rotterdam.

Welke psalm/welk lied speelt u/jij het liefst? Er zijn veel liederen die ik graag speel. Ik heb net, samen met anderen, een CD gemaakt met daarop een aantal van mijn lievelingsnummers, zoals een improvisatie van psalm 25, Neem Heer mijn beide handen, psalm 42, psalm 68 vers 10 met een verhoging, Blijf bij mij Heer (het lied dat gespeeld werd toen mijn vader was overleden) en Van U zijn alle dingen. Welk moment is u/jou het meest bijgebleven in de periode dat u/jij de diensten begeleidde? De vele momenten dat God doorwerkt van preekstoel naar orgelbank en vice versa. Wanneer je Hem vraagt om doorwerking via je spel naar de gemeente, voordat je achter 13

Wat betekent muziek voor u/jou? Muziek is m’n alles, ik kan mij geen dag voorstellen zonder muziek. Heel vaak, bijna altijd, luister ik naar muziek. Als ik weer een nieuwe mooie wijs hoor ga ik weer achter mijn piano zitten om het na te spelen, zo ontwikkel je jezelf weer in de muziek. Hoe lang speelt u/jij al op het orgel? Op mijn zesde ben ik begonnen met orgelspelen. Bespeelt u/jij nog meer muziek instrumenten? Alle toetsinstrumenten bespeel ik zoals orgel, piano, keyboard en vleugel. Waarom bent u/jij orgel gaan spelen (in de kerk)? Als eerste ben ik door de gemeente van Hagestein gevraagd of ik daar de dienst wilde begeleiden. Ze waren op zoek naar een organist en hadden van kandidaat van Ginkel te horen gekregen dat ik orgel speelde en ze zijn zo bij mij terecht gekomen. Ik was veertien jaar toen ik in Hagestein begon. In 2012 is mij gevraagd om ook hier in onze eigen gemeente te spelen. Dit vind ik heel bijzonder en ik doe het heel graag, zeker omdat het een geweldig orgel is om te bespelen. Het is mooi om in je eigen gemeente, waarin je bent opgegroeid, werkzaam te zijn. Per november 2013 ben ik ook als organist werkzaam in de gemeente van Schoonrewoerd. Welke psalm/welk lied speelt u/jij het liefst? Er zijn zoveel liederen en psalmen die ik graag speel. Mijn favorieten zijn toch psalm 42

en 150. Verder speel ik ook graag de liederen van Sela en Opwekking.

die hoedanigheid ben ik tevens directeur van Stichting Protestants Diaconaal Krediet Nederland. Beide stichtingen zijn financiële stichtingen binnen de Protestantse Kerk in Nederland. In onze gemeente zit ik nu bijna acht jaar in de kerkenraad, waarvan de laatste vier jaar als scriba.   Wat betekent muziek voor u/jou? Al vroeg kwam ik met muziek in aanraking. Mijn moeder speelde (vaak op zondag) psalmen en liederen uit de bekende bundel van Johannes de Heer, op het harmonium. Als kind werd ik meegenomen naar orgelconcerten en zangavonden. Ik heb daar altijd van genoten. Toen ik zelf orgel ging spelen, werd dit de belangrijkste invulling van mijn vrije tijd. Nog steeds geniet ik van het luisteren naar klassieke muziek en koor en samenzang kan ik ook zeer waarderen. Orgelspelen doe ik ook nog steeds graag. Ik zou alleen graag meer tijd hieraan kunnen besteden. Door mijn drukke werkzaamheden komt er van studeren eigenlijk te weinig.

Welk moment is u/jou het meest bijgebleven in de periode dat u/jij de diensten begeleidde? Een aantal maanden geleden heb ik in Hagestein in een dienst gespeeld met voor mij een onbekende dominee. Toch voelden de dominee en organist elkaar feilloos aan: preek, samenzang en orgelspel waren tot eer van God! Na afloop van de dienst ontmoeten we elkaar en vonden het heel bijzonder, het werd door de Geest geleid! Welke rol speelt muziek in uw/jouw gezin? Elke dag klinkt er wel muziek in ons huis. Gelukkig vindt mijn familie het niet erg en krijg ik de kans om mij verder te ontwikkelen. Met vriendelijke groet, Martijn Borsje 06-12868306 www.martijnborsje.nl

Hoe lang speelt u/jij al op het orgel? In 1967 werd er door mijn vader een elektronisch orgel aangeschaft. De oudste drie kinderen in ons gezin (waaronder ik) werden direct op orgelles gedaan. Wekelijks gingen op de fiets van Vreeswijk naar IJsselstein. Drie kwartier les op een groot Pedaal Harmonium. Op de middelbare school heb ik jaren les gehad van mevrouw Kiezebrink, toen organiste in de Oranjekerk in Utrecht. Als laatste heb ik nog een aantal

Teun Copier Wilt u/jij zich even voorstellen? Ik ben Teun Copier, geboren in Vreeswijk (nu een wijk van Nieuwegein) op 17 september 1960. Al ruim dertig jaar getrouwd met Corrie en we hebben vijf kinderen gekregen, van wie er nu nog twee thuis wonen. In het dagelijks leven werk ik als directeur bij Stichting Kerkelijk Geldbeheer in Gouda. In 14

jaren les gehad bij Jan van Westenbrugge in Wateringen. Ik speel dus al heel wat jaren orgel. Bespeelt u/jij  nog meer muziekinstrumenten? Naast orgel speel ik geen andere instrumenten. Waarom bent u/jij orgel gaan spelen (in de kerk)? Wanneer je jong bent (en daar hoef je niet alleen jong voor te zijn), en je speelt thuis op een elektronisch orgel en je hoort op zondag het echte kerkorgel, dan wens je eenmaal ook op zo’n orgel te mogen spelen. Ik zal ongeveer tien jaar geweest zijn, toen ik na een avonddienst even op het orgel mocht spelen. Een ervaring om nooit te vergeten. Een paar jaar later werd het mij vergund dat ik de sleutel van de kerk mocht halen en op doordeweekse dagen op het orgel mocht studeren. In november 1974 begeleidde ik voor het eerst een dienst. Ik weet dit nog als de dag van gisteren! Het is fijn om op deze wijze een bijdrage te hebben in de eredienst. Een zingende gemeente mag het antwoord zijn op de Woorden die gesproken worden in de kerk. Dat met muziek te ondersteunen zie ik als een voorrecht. Welke psalm/welk lied speelt u/jij het liefst? Om één psalm of lied te noemen vind ik moeilijk. Psalmen die mij persoonlijk erg aanspreken zijn bijvoorbeeld psalm 35 vers 13, psalm 56 vers 5 en 6. Liederen die ik

graag speel zijn bijvoorbeeld: Wat de toekomst brenge moge en Heer wees mijn Gids op heel mijn levenspad.

orgellessen. Toen ik vanaf de lagere school naar het middelbaar beroepsonderwijs ging en huiswerk moest maken, deed ik dit huiswerk meestal ’s nachts, omdat ik elk uur overdag wilde gebruiken om orgel en intussen ook piano te spelen. De uitdrukking dat de muziek voor mij een eerste levensbehoefte is gaat mij te ver, maar ik zou mij niet in kunnen denken een leven te moeten leiden zonder muziek. Naar muziek luisteren vind ik heerlijk (wij gaan regelmatig naar het Concertgebouw in Amsterdam of de Doelen in Rotterdam), maar muziek maken is nog mooier, omdat je dan nog dichter betrokken wordt bij de klanken die de componist aan het papier heeft willen toevertrouwen. Maar ook aan de organisatie van muziekuitvoeringen besteed ik veel tijd, als bestuurslid van een culturele organisatie in de binnenstad van Den Haag.

Welk moment is u/jou het meest bijgebleven in de periode dat u/jij de diensten begeleidde? Ik heb niet een speciaal moment dat mij is bijgebleven. Hoogte punten zijn vaak wel de feestdagen waarop je in een volle kerk het orgel mag laten horen. Samen zingen tot eer van de Heere. Welke rol speelt muziek in uw/jouw gezin? Alleen Carlo (jongste zoon) speelt orgel. Henk en Machiel hebben een blaasinstrument verkozen boven een toetsinstrument. Zij spelen trompet en cornet, beide zeer fraaie instrumenten die zij beiden met enthousiasme bespelen.

Jan van Wingerden Wilt u/jij zich even voorstellen? Ik ben opgegroeid in de Alblasserwaard in een gezin van 7 kinderen, waarvan ik de jongste was. Mijn vader overleed op 43 jarige leeftijd toen ik 4 jaar oud was. Mijn moeder was hierdoor verplicht om dagelijks uit werken te gaan, omdat de sociale zekerheden in die tijd minimaal waren. Van de kinderen werd verwacht dat zij zoveel mogelijk zelfstandig hun weg zochten. Dit heeft mij duidelijk gevormd. Geen woorden maar daden. Ik ben getrouwd en wij hebben vier kinderen, waarvan de middelste twee dochters een tweeling vormen. Alle kinderen zijn intussen uit huis en wij hebben zes kleinkinderen. Ik ben jarenlang eigenaar geweest van een accountants- en belastingadvieskantoor met een 15-tal personeelsleden. Drie jaar geleden is de onderneming verkocht en ik hoop op 12 november a.s. officieel afscheid te nemen van mijn cliënten. Na de ernstige ziekte van mijn vrouw drie jaar geleden, wat een grote impact heeft gehad op ons leven, hopen wij samen nog een aantal jaren in gezondheid met elkaar door te mogen brengen.

Hoe lang speelt u/jij al op het orgel? Ik was elf jaar toen ik voor het eerst de samenzang tijdens de eredienst begeleidde en kreeg een jaar later mijn vaste aanstelling. Dit betekent dat ik vorig jaar mijn 50-jarig jubileum heb gehouden als kerkorganist. Dit jubileum heb ik herdacht met een concert in de Lutherse kerk in Den Haag. Daarnaast is het ruim 40 jaar geleden dat ik mijn eerste concert gaf op het Naber-orgel in de Hervormde Kerk in Sliedrecht.

Wat betekent muziek voor u/jou? Muziek heeft al vanaf mijn kinderjaren een belangrijke plaats ingenomen in mijn leven. Opgegroeid in een huisgezin waarin het harmonium (traporgel) centraal stond, ben ik al op mijn achtste jaar begonnen met

Bespeelt u/jij nog meer muziekinstrumenten? Naast het orgel speel ik het volledige klassieke repertoire op de piano (Bach, Beethoven, Chopin, Schubert, Schumann, 15

Mozart enz), daarnaast speel ik een tiental jaren klavecimbel. Ik heb deze maand een CD opgenomen, die volgende maand uitkomt, waarop ik zowel het orgel (Groot Ammers), de piano als het klavecimbel bespeel. Waarom bent u/jij orgel gaan spelen (in de kerk)? Vanaf mijn kinderjaren heeft het orgel in de kerk mij op een bijzondere wijze geïnspireerd. De wijze waarop de volkszang (gemeentezang) kan worden beïnvloed en ondersteund door het orgelspel is voor mij van zeer grote betekenis. Het is dan ook een bijzondere gewaarwording als tijdens de gemeentezang de vonk overspringt en de gemeentezang en het orgelspel samensmelt tot een geheel, zodat de gemeentezang omhoog wordt geheven tot eer van Gods grote Naam! Eveneens kan de gemeentezang door de orgelklanken gedragen als een bede worden opgeheven. Als ik mijn gave daarvoor kan geven en een dienende taak in de eredienst kan worden toebedeeld ben ik dankbaar en rijk bedeeld. Ik heb heel veel orgelwerken bestudeerd en geeft graag concerten in binnen- en buitenland met de meest uiteenlopende composities van Bach, Franck, Widor, Guilmant of Vierne, Dupré enz., maar ik zou voor geen goud de begeleiding in de kerkdienst willen missen. Welke psalm/welk lied speelt u/jij het liefst? Dat is een moeilijke vraag, omdat op gezette tijden veel liederen een rijke inhoud hebben.

Kijk en raad waar het de volgende keer over gaat...

Maar de psalmen hebben voor mij een zeer waardevolle betekenis. De psalmen hebben ook de langste historische rechten. Als wij de psalmen zingen gebruiken wij de woorden van Mozes, die ook de Israëlieten, David, Salomo, Hiskia en Josafat in hun hart hebben meegezongen met de Levieten, die de christenslaven in Rome’s catacomben zongen, de gelovigen in Milaans kathedraal, de Waldenzen en Camisards in hun schuilplaatsen de Hugenoten in hun gevangenissen, onze voorvaderen in hun kostbare bedehuizen en onze grootvaders in hun schamele kerkjes. Dan zingen wij dezelfde woorden die ook onze nakomelingen zullen zingen tot de jongste dag: ‘Gij zijt o Heer van d’allervroegste jaren voor ons geweest een toevlucht in gevaren’. Welk moment is u/jou het meest bijgebleven in de periode dat u/jij de diensten begeleidde? Dat zijn die momenten die ik al aanhaalde bij een eerdere vraag, waar de vonk overspringt en waarbij de gemeentezang collectief is. Zij is een brede stroom, die in haar bedding alle gebeden verzamelt. De gemeentezang is de wierookwolk die het heiligdom daarboven vervult. De gemeentezang is op God gericht, en de Kerk weet daarbij, dat de Geest der gebeden voor haar bidt. Zo is de gemeentezang het gesprek tussen Christus en Zijn Bruid. En als dat gevoeld wordt tijdens de begeleiding dan zijn die momenten zo dierbaar, dat ik wel eens gewenst heb, dat er geen ‘Amen’ op de preek zou volgen, maar dat wij eeuwig zullen zingen van Gods goedertierenheen! Welke rol speelt muziek in uw/jouw gezin? Ik heb al eerder aangehaald dat mijn vrouw en ik veel naar muziek luisteren, naar concerten gaan. Toen onze kinderen nog in huis waren, hebben we vele uren met elkaar muziek gemaakt bij de piano. Een dochter zong, de ander speelde alt-blokfluit en de andere speelde viool. En dat gezamenlijk rond de piano, dat waren heerlijke momenten waar onze kinderen nu zij getrouwd zijn nog over spreken. Er werden dan soms ook vriendinnen meegenomen die er ook bij betrokken werden. Kortom: de muziek heeft altijd een belangrijke plaats ingenomen in ons gezin. Maar men kon ook wel eens mopperen als een moeilijke passage eindeloos moest worden geoefend voordat deze perfect liep en dan kon men ook wel wensen dat je even ophield ... Tot slot wil ik het volgende citaat aanhalen van Albert Schweitzer, die ik in een periode van crisis kreeg van mijn vrouw en kinderen, een tekst die al jaren bij ons aan de muur hangt: ‘Alle ware en diepdoorleefde muziek, hetzij profaan, hetzij kerkelijk - leeft op die gindse hoogten waar kunst en religie elkaar te allen tijde kunnen ontmoeten’ Jan van Wingerden 16

Woord aan het woord

Laten we zo de gave van muziek gebruiken. Niet om te vernietigen, om aan onze eigen verlangens te voldoen. Maar laat muziek in ons leven een uiting zijn van onze omgang met de Heere. Want het is toch geweldig als onze muziek eens mag samenvloeien met het lied van overwinning uit Openbaring 19:

Muziek

Psalm 150: Halleluja! Loof God met bazuingeschal, met luit en harp, met tamboerijn en reidans, met snarenspel en fluit, met klinkende cimbalen. Laat alles wat adem heeft de HEERE loven! Muziek is al zo oud als de wereld bestaat. Wat zal het een heerlijk moment zijn geweest toen God op de vijfde dag de vogels schiep. De stilte was voor eens en voor altijd verdwenen van de aardbodem. Alle gevleugelde vogels naar hun soort. ‘Elk vogeltje zingt zoals het gebekt is’. Het luchtruim vulde zich met het gezang van de vogels. Ook de mens heeft zich vanaf het begin van hun bestaan beziggehouden met muziek. We lezen immers dat Adam het uitriep toen hij Evan van God ontving: ‘Deze is ditmaal been van mijn beenderen. (…) Deze zal Mannin genoemd worden.’ Het eerste lied van de mens. Na de zondeval is de gave van muziek gebleven. Jubal wordt immers de vader genoemd van hen die muziekinstrumenten bespelen. Muziek maken, liederen zingen. De Bijbel staat er vol van. Mozes zong een lied toen de farao en de zijnen verdwenen waren in de Schelfzee: ‘Zing voor de HEERE, want Hij is hoog verheven. (…) De HEERE zal regeren voor eeuwig en altijd.’ Mirjam beantwoordde dit lied met haar refrein en tamboerijn. Zien we David niet huppelend vol vreugde, begeleid met muziek voor de

ark uitgaan. Hoe was de tempeldienst niet gevuld met muziek van de zangers onder de levieten. In al deze voorbeelden zien we dat de gave van muziek gebruikt wordt tot eer van God. We komen in de Bijbel echter ook andere vormen van muziek tegen. David zong een klaaglied toen Jonathan en Saul gedood waren in de strijd. Dan wordt muziek een uiting van je intense verdriet. Of denk eens aan Sadrach, Mesach en Abed-Nego. Buigen op de maat van de muziek. Eer geven aan het beeld van Nebukadnezar, buigen voor dat wat hij god noemt. We horen Jeremia klagen over degenen die een spotlied op hem uitbrengen. Dan wordt muziek gebruikt om iets te kapot te maken, om je in een sfeer te brengen van vernietiging, van zonde. Muziek beïnvloedt ons leven, onze gedachten. Positief én negatief. Saul werd weer opgericht als David voor hem speelde en zong. De menigte mensen die verzameld was voor de rechterstoel van Pilatus, liet zich meenemen in het cadans van het volk: ’Kruisig Hem, kruisig Hem! Muziek…, zingen… Het kan ons diep raken in ons binnenste. Jezus zong de lofzang, voor Hij de lijdensweg inging. Lees in het boek Psalmen: liederen voor de morgen, voor de avond. Lieden die zingen van angst, rouw, diepten, aanvechting, boete, eenzaamheid. Maar ook liederen van overwinning, dankliederen, lofliederen liederen als een gebed. Natuurlijk hoeven we niet alleen naar het boek Psalmen te kijken. Liederen werden er in de tabernakel en tempel al gezongen vóór de psalmen werden geschreven. Gods kinderen schreven en zongen ook in het Nieuwe testament liederen op allerlei verschillende momenten. Paulus en Silas, zingend in de gevangenis. Later roept Paulus ons (=de gemeente) op om zo met elkaar te spreken: ‘zingend en lofzingend in uw hart voor de Heere!’ (Ef. 5:19). Johannes was op Padmos getuige van nieuwe liederen die werden gezongen. Het lied van het Lam, het lied van overwinning, nieuwe liederen die nog door niemand waren gehoord. Dit is de eeuwen door zo gebleven. Steeds hebben gelovigen hun hart uitgestort in muziek, zijn er nieuwe liederen geschreven en gezongen. Muziek, bedoeld om de Heere groot te maken. Zingen van Gods glorie en trouw, musiceren om de Heere te loven. Wat een vreugde kan muziek, kunnen zulke liederen in ons leven brengen. Wat is muziek dan een geweldig instrument om je hart leeg te maken van zorgen en nood. Om God de diepten van onze nood te laten horen. Maar ook om je hart te vullen met (Zijn! ) blijdschap en liefde. Dan wordt het hemelse muziek.

‘Halleluja, de zaligheid, de heerlijkheid, de eer en de kracht zij aan de Heere, onze God. Loof onze God, al Zijn dienstknechten, en die Hem vrezen, kleinen en groten!’ Ineke Bloemendal

17

Muziek

Bericht uit Zuid-Afrika van

Puzzels voor kinderen van 4 t/m 12 jaar

de Ditseles

In de Bijbelverhalen lees je vaak dat mensen zingen en muziek maken. Ook Maria, de moeder van Heere Jezus, zong toen zij hoorde dat de beloofde Messias na jarenlang wachten toch zou komen. Je kunt dat lezen in Lucas 1. Vraag maar eens of papa of mama je dit mooie verhaal wil voorlezen. Daarna kun je de puzzel oplossen.

Een van de jongens van het project heeft een bijzondere naam, zijn naam betekend ‘gebed’. Wij maakten ons veel zorgen over hem! Hij heeft in zijn leven veel meegemaakt, een van zijn zussen is voor zijn ogen neergeschoten en een andere zus is vorig jaar overleden. Hij is ook getuige geweest van ‘mob justice’ waar de mensen uit de wijk het heft in eigen handen nemen en een vermoedelijk crimineel vermoordde. Hij was vaak agressief tijdens de na schoolse opvang van het project, maar we hebben hem door de tijd zien veranderen. Hij wil nu dominee worden. Soms vragen we een van de kinderen te bidden voor het eten of voor een van de leerkachten. Hij doet dit nu heel graag! Van 10-13 oktober zijn we op kamp geweest met de kinderen. Thabiso was verantwoordelijk voor de groep jongens tijdens het kamp. Op vrijdag avond gaf hij hen instructies. Ze hadden allemaal een pen en een boekje gekregen om aantekeningen te maken, toen vroeg die jongen heel enthousiast: “We gaan praten over God he?” Hij liet ook heel trots een overhemd zien dat hij had mee genomen voor zondag. Hij was echt gekomen om van God te horen en dat is gebeurd! Het was geweldig om hem en de andere kinderen te zien genieten van het spelen van de spellen, het eten, de Bijbelverhalen en het zingen. Voor veel kinderen is het kamp het hoogtepunt van het jaar! Thabiso en ik hebben al drie keer geregeld dat de kinderen van het centrum naar het kamp konden gaan, maar dit was de eerste keer dat Thabiso, David en ik zelf mee konden. We zijn heel dankbaar voor deze bijzondere kampen waar de kinderen leren over God en ook zo veel mogen genieten! Dankzij giften konden alle kinderen op het kamp gaan!

Je ziet hieronder een notenbalk met daaronder de losse noten waar een letter onder geschreven is. Schrijf de goede letters onder de noten in de notenbalk en je leest een woord. Dit woord kun je op een briefje schrijven en voor 1 februari inleveren bij Tina Mourik, Lijsterstraat 55. Schrijf je naam, leeftijd en adres erbij en misschien win jij een boekenbon. De vorige keer kreeg Hannah Maat de boekenbon. Gefeliciteerd Hannah! Misschien heb je er al iets moois voor gekocht en anders ga je dat vast nog doen.

Hartelijke groeten uit Zuid-Afrika Eline, Thabiso en David Ditsele 18

Rubriek:

‘Met wie we verbonden blijven’ De Vijverhof, postcode 2965 CG te Nieuwpoort: Mw. N.A. van Arkel-de Jong, Vlietzicht 139 Mw. G. Blonk-de Bruin, Vlietzicht 220 Mw. E. den Boer-Tanis, Vlietzicht 105 Mw. N. van Holten-Houweling, Vlietzicht 205 Mw. J.E. de Jong-de Bruin, Woongroep ‘De Poort’, Vlietzicht 3 Dhr. C. Kortlever, Vlietzicht 7 Mw. E. Ooms-Temmer, Vlietzicht 239 Mw. E.W. Boele-Maat Glasstaete - Hartenhof Lingesteynplantsoen 8 4141 GJ Leerdam

Carol Korevaar Kooningsweg 8-9 Hartenkoning 24 6816 TB Arnhem

Buitenlandgangers

Mw. A. de Langen-Rademaker Sportlaan 252 7312 TW Apeldoorn Mej. E.G. Ooms Verpleeghuis Dorestad Afdeling Luzere Passievruchtstraat 2 2552 BJ Den Haag Leo Prins Wijnkoperstraat 78c 4204 HK Gorinchem

Mw. A.M. van den Broek-Verhoeff Aanleunwoning Graafzicht Amandelhof 30 2971 CB Bleskensgraaf

Corrie van Rees Schoonsterland 45-47 7951 HM Staphorst

Annie de Bruin Dalemstraat 24 4201 BP Gorinchem

Georgina Ritmeester ‘De Lingebolder’ Ph. Willemstraat 2-4 4141 EZ Leerdam

Marjolein Karens De Blauwe Lis Vivaldilaan 88 3363 KG Sliedrecht

Arie Zwanenburg De Blauwe Lis Vivaldilaan 94 A 3363 KG Sliedrecht

Tjerk en Marieke Visser PO BOX 6

Thabiso en Eline Ditsele

Ekwendeni

www.familieditsele.nl

Malawi

mailadres: [email protected]

Mailadres: [email protected]

postadres: 406 Chambord

Verjaardagen

210 Albertusstreet 0184 La Montagne Pretoria (Tshwane)

26 december Marjolein Karens

South-Africa



27 jaar

29 december Georgina Ritmeester

Stan Mons



53 jaar

T.a.v. Steven Mons

18 januari

Leo Prins

74 Harrison School Road



42 jaar

11 februari

G. Blonk-de Bruin



84 jaar

19 februari

J.E. de Jong-de Bruin

Leanne Korevaar



80 jaar

Australian backpackers lounge

1 maart

C. Kortlever

2/220 William Street



78 jaar

20 maart

N. van Holten-



Houweling



97 jaar

Summit International School of Ministry

Grantville, PA 17028 USA Website: summitpa.org/

Woolloomooloo 2011 NSW Sydney Australia Email: [email protected] 19

Preekbeurten

Agenda

9 januari: 15 januari: 29 januari: 30 januari:

6 februari: 9 februari: 12 februari: 26 februari: 27 februari:

2 maart: 12 maart: 13 maart: 19 maart: 27 maart:

Bijbellezing Moderamenvergadering Kerkenraadsvergadering Doopaangifte/Thema-avond

Bijbellezing Heilige Doop Consistorievergadering Moderamenvergadering Censura morum + gemeenteavond HA

Heilig Avondmaal Biddag Bijbellezing Kerkenraadsvergadering Doopaangifte

De preekbeurten 8 december 2013 t/m 2 maart 2014 zijn als volgt:

(mogelijke wijzigingen voorbehouden) Morgendienst: aanvang 09.30 uur – Avonddienst: aanvang: 18.30 uur

  8 december

Kand. Dr. A.A. Teeuw, Ridderkerk

Ds. P. Molenaar, Lunteren

15 december

Ds. A. Bloemendal Heilige Doop

Ds. P.J. Teeuw, Papendrecht

22 december

Ds. A. Bloemendal

Ds. F. Hoek, Alblasserdam

25 december 1e Kerstdag

Ds. A. Bloemendal

Kerstfeestviering Zondagsschool

26 december 2e Kerstdag

Ds. A. Bloemendal

Geen dienst

29 december

Ds. A.J. Kunz, Katwijk

Ds. T. van Bruggen, Streefkerk

31 december Oudjaar

Geen dienst

Ds. A. Bloemendal 19.00 uur

  1 jan. Nieuwjaar

Ds. A. Bloemendal 10.00 uur

Geen dienst

  5 jan.

Ds. A. Bloemendal

Ds. J.M. Molenaar, Hoevelaken

12 jan.

Kand. M.K. de Wilde

Ds. D. Jongeneel, Arnemuiden

19 jan.

Ds. A. Bloemendal

Ds. A. Bloemendal

26 jan.

Ds. A. Bloemendal

Ds. B.M. van den Bosch, Linschoten

  2 februari

Ds. A. Bloemendal

Ds. A. Bloemendal

  9 februari

Ds. A. Bloemendal Heilige Doop

Kand. M.K. de Wilde

16 februari

Ds. A. Bloemendal

Ds. A. Bloemendal

23 februari

Ds. A. Bloemendal Voorbereiding H.A.

Dr. M.A. van den Berg, Zoetermeer

  2 maart

Ds. A. Bloemendal Heilig Avondmaal

Ds. A. Bloemendal Dankzegging H.A.

Colofon

11 december: Kerkenraadsvergadering 15 december: Heilige Doop

Drieluik: Uitgave van de Hervormde Gemeente te Groot-Ammers. Verschijnt 4x per jaar (mrt/juni/sept/dec). Bezorging: N. van VoorthuijsenVan de Ree Margrietstraat 8 tel. 661230

Redactie: Connie Aarten Kees Boer Lisa Burggraaf Elly Molenaar Tina Mourik Jantine van der Perk Ester Uittenbogaard Redactieadres: [email protected]

Druk: De Groot PrintShop, Goudriaan Giften: Rabobank Groot-Ammers 32.35.02.504 t.n.v. kerkvoogdij Hervormde Gemeente te Groot-Ammers.

20

De redactie heeft het recht om ingezonden artikelen wel/ niet te plaatsen, dan wel de tekst aan te passen.