Draag Zorg voor Uw Zorg Zorg voor Uw Talent Het topje van de ijsberg Bert Laurier & Peter Beeusaert & Hilde Billen Consultants SD Worx Leadership & Strategy
VERZUIM IS EEN IJSBERGFENOMEEN Verzuimcijfers zijn een goede graadmeter voor de totale conditie van een organisatie: het zegt iets over de betrokkenheid en motivatie van haar werknemers. Bedrijven staan hoofdzakelijk bovenop de ijsberg en blijven vooral de zichtbare symptonen aanpakken. Het is echter net onder de waterlijn dat u het verschil kan maken. Je voert dan een pro-actief en geïntegreerd beleid.
2
1
Achter cijfers en feiten schuilt vaak… … een attitudeprobleem: ziekte als een vorm van gedrag en gedrag (houding, motivatie,….) is beïnvloedbaar.
Gedrag = persoonlijkheid x omstandigheden
3
Wat meten wij bij verzuim?
Percentage ziekteverzuimers
(aantal mw’s met 1 of meerdere ziekteperiodes *100 / totaal aantal medewerkers)
Frequentie het ziekteverzuim
(aantal nieuw begonnen ziekteperiodes per jaar / aantal mw’s)
Gemiddelde ziekteduur
(totaal aantal ziektedagen per jaar / aantal nieuw begonnen ziekteperiodes per jaar
Bradfordfactor
= Storingsgraad van het ziekteverzuim = Indicator om individuele probleemverzuimers te identificeren = Totaal aantal ziektedagen x (frequentie)² 4
2
Verzuim als symptoom Verschil tussen
= •
MW met verkoudheid die thuis blijft
•
•
• •
•
•
tevredenheid zich verantwoordelijk voelen werksfeer, graag komen werken gewaardeerd worden geen nummer zijn, ‘onmisbaar’ administratieve rompslomp …
MW met verkoudheid die toch komt werken
5
Gedrag = persoonlijkheid x omstandigheden De verzuimgelegenheid - Hoe eenvoudig of moeilijk is het om te verzuimen? • Legaal kader (Wetgeving, CAO, Arbeidsreglement, Controle en sancties) • Sociaal kader (Hoogte van de drempel, Gemist kunnen worden, Niet aangesproken worden op afwezigheid) De verzuimnoodzaak ( functiegebonden) - Verkoudheid, verzwikte vinger, rugklachten, … De verzuimbehoefte ( persoonlijk) - De behoefte om te verzuimen wordt bepaald door: • privésituatie • arbeidsomstandigheden • werksfeer 6
- In een verzuimbeleid is het belangrijk ze alle drie tegelijk aan te pakken. Anders verschuiven ze toch maar onderling.
3
Soorten verzuim
Wit
Motivatie
verzuim grijs verzuim zwart verzuim
Mate van arbeidsgeschiktheid
7
Mogelijke oorzaken van ziekteverzuim Wit verzuim = medewerker is te ziek om te komen werken
Oorzaken • Virussen, bacteriën, lichamelijke ongemakken, … • Privé-ongeval, hospitalisatie, … • Levensstijl • Woonomgeving • Werkomgeving (bv. airco, zithouding, …) !! •…
8
4
Mogelijke oorzaken van ziekteverzuim Grijs verzuim = medewerker voelt zich niet helemaal goed. Zou kunnen werken, maar beslist het niet te doen.
Oorzaken • Slechte werksfeer (relationeel, reorganisatie, sociale onrust…) • Ontevredenheid (inhoud van job, loon, collega’s, leidinggevende, …) • Slachtoffer van pesten of roddels • Zich oneerlijk behandeld voelen, gebrek aan waardering, zich misbaar voelen • Geen inspraak noch betrokkenheid • Verzuimcultuur •…
9
Mogelijke oorzaken van ziekteverzuim Zwart verzuim = medewerker meldt zich ziek, maar is zeker niet ziek
Directe oorzaken • Privé-problemen interfereren met het werk • Uitbreiding vakantie • Thuiswerk/zwartwerk •…
Onderliggende oorzaken • Lage betrokkenheid en motivatie • Lage verantwoordelijkheid en inspraak •… 10
5
Mogelijke oorzaken van ziekteverzuim Evenwicht tussen
Arbeidsbelasting
Belastbaarheid van het individu
Elke job of taak heeft
•
gezondheid, persoonlijke levensstijl
eigen mate van belasting
•
persoonlijke leefsituatie
•
attitude, intrinsieke arbeidsmotivatie, omgang met stress en stressgevoeligheid
11
Persoonlijke spanningsboog Persoon
Persoon
Persoon
> organisatie
= organisatie
< organisatie
hoog
Rendement
laag
frustratie
creativiteit
ziekte
verveling
uitdaging
bedreiging
ontevredenheid
vooruitstrevend
laag
ontevredenheid hoog
Belasting
12
6
Herkennen van signalen
Let op non verbale lichaamstaal
Frequent ziek vallen
Ontwijkend gedrag, gebrek aan interesse
Klachten van collega’s of klanten
Patroon in ziektegedrag !
Geweigerde vakantie
Aangekondigd ziek zijn
(Mentale) aanwezigheid / afwezigheid
Cijfermateriaal
…
13
De sleutel ligt bij de leidinggevende !!!
14
Hij is het best geplaatst om de belangen van de organisatie en de medewerker te verdedigen.
HR kan faciliteren
HR staat in voor het coachen van leidinggevenden
Hij is voor de zieke het belangrijkste aanspreekpunt.
HR zorgt voor rapportering en voor doorstroming van informatie
Hij kent de problemen van de werksituatie en van de medewerker.
HR is voor de betrokken partijen een vertrouwenspersoon
Indien de oorzaak arbeidsgebonden is dan is hij de meest belanghebbende.
Hij dient bij te sturen bij afwezigheid.
Hij kan eventuele reïntegratie bevorderen.
Hij dient verzuimcijfers pro-actief op te volgen en tijdig in te grijpen
Rol van HR
7
Aandacht voor het belang van de medewerker
Mogelijke houdingen van leidinggevende
Meehuilen, bemoederen, zorgen …
Streng maar rechtvaardig
Ik doe mee omdat het moet …
Aanpassen of eruit
Aandacht voor het belang van de organisatie 15
Praktisch: Coachend leiderschap Aanspreken en aansturen Ziektemelding Contact tijdens ziekteperiode
Leiderschap
Terugkomgesprek Reïntegratiegesprek Verzuimgesprek
Opvolging cijfers en bijsturing
16
8
Voordelen om te investeren in verzuimbeleid Een zeer belangrijke financiële besparing zonder slachtoffers te maken! Een hoger rendement want de medewerkers zijn meer gemotiveerd en betrokken Een duidelijker zicht op de graad van ontevredenheid van de medewerkers: in hoeverre leeft de organisatie op een tijdbom? Een bewuste kijk naar het functioneren van de organisatie en dat van de leidinggevenden Een duidelijk beeld op de interne communicatie en cultuur of het ontbreken ervan De gelegenheid om bewust na te denken over het al of niet efficiënt inzetten van werkkrachten: is er capaciteitsverlies en waar situeert zich dat? 17
18
9
Dank u voor de aandacht en veel succes !!
19
10
