Wietcriminaliteit Tilburg uit Een stevig beleid en een einde aan de hypocriete praktijk
Nota van de VVD gemeenteraadsfractie Tilburg 12 maart 2007
Voorwoord Tientallen branden als gevolg van illegale plantages, vuurwapenbezit, illegale lozingen pesticiden, normvervaging, verloedering, toename gevoel van onveiligheid, stankoverlast en € 80 per jaar per huishouden aan gestolen stroom. Zomaar een paar gevolgen van de illegale wietteelt in Tilburg. Reden genoeg voor de gemeenteraadsfractie van de VVD om haar standpunt hierover uit te werken in deze nota. Deze nota concentreert zich op de aanpak van de illegale wietteelt om de hierboven genoemde problemen op te lossen. Zij concentreert zich niet op de problemen die wiet veroorzaakt voor de gebruikers die hun wiet (legaal) kopen in coffeeshops. Wietgebruik, vooral onder jongeren, ziet de VVD echter wél als een groot probleem. De discussie over de wijze van bevoorrading aan de achterdeur is niet zichtbaar voor de gebruikers - en kan daardoor niet van invloed kan zijn op het gebruik. Toch blijken deze onderwerpen zich in discussies lastig te laten ontkoppelen. Vandaar dat de VVD er voor gekozen heeft haar standpunt over wietgebruik op hoofdlijnen in het eerste hoofdstuk weer te geven. Deze nota heeft als doel om het beleid zowel landelijk als in Tilburg aangepast te krijgen. Aan de hand van de nota zullen wij zowel in de lokale als de landelijke politiek bij zowel coalitie- als oppositiepartijen draagvlak proberen te verwerven voor de actiepunten. Wij danken al die personen die ons de afgelopen jaren informatie hebben verstrekt over de wereld van de wietcriminaliteit. In het bijzonder danken wij het district Tilburg van de politie Midden en West Brabant voor de gesprekken en de gastvrije ontvangst waarbij zij hun werk hebben laten zien én de problemen waarmee zij in de dagelijkse praktijk geconfronteerd worden. Joost Möller Fractievoorzitter VVD Tilburg 12 maart 2007
Waar in deze nota wordt gesproken over “de VVD” wordt bedoeld de gemeenteraadsfractie van de VVD Tilburg.
Wietcriminaliteit Tilburg uit. Nota van de VVD gemeenteraadsfractie Tilburg. 12 maart 2007
pagina
1
Samenvatting Het gebruik van softdrugs (m.n. wiet) en de verkoop ervan in coffeeshops wordt in Nederland gedoogd. De teelt ervan is echter verboden, evenals de verkoop aan coffeeshops. Deze merkwaardige “spagaat” in de wet- en regelgeving getuigt van een behoorlijke hypocrisie: de overheid laat verkoop toe en creëert daarmee willens en wetens een situatie dat teelt wel moét plaatsvinden, die dan door de overheid op haar beurt weer moet worden bestreden. Het productieproces van wiet is relatief eenvoudig en de benodigde middelen en materialen hiervoor zijn volstrekt vrij verkrijgbaar. De kans dat een wietplantage wordt “opgerold” is erg klein (ongeveer één keer in de zes jaar); de straffen zijn relatief licht in relatie tot de mogelijke opbrengsten. Dit gegeven heeft geresulteerd in een situatie waarin in Tilburg naar schatting zo’n 1500 illegale wietplantages bestaan. Vaak zijn dit zolderkamers van burgers (m.n. de sociaal zwakkeren) die de verleiding van “gemakkelijk” geld niet kunnen weerstaan, daartoe vaak aangezet door criminele organisaties die “alles eromheen regelen”. Zo wordt o.a. de benodigde stroom voor de plantage illegaal afgetapt vóór de stroommeter waardoor direct gevaar bestaat voor de omgeving (brand, schade van “gestolen stroom”). De VVD acht het legale gebruik van wiet als genotmiddel passend binnen haar liberale uitgangspunt, mits dit geen overlast veroorzaakt voor anderen. Het terugdringen van het gebruik en/of misbruik van wiet lijkt haar zinvol om verder uit te werken, in analogie met de aanpak van het gebruik van tabak. De criminaliteit rond de teelt van wiet vindt de VVD echter een complex probleem met maatschappelijk verstrekkende gevolgen. Dit complexe probleem vraagt naar mening van de VVD om een onorthodoxe oplossing. De VVD gelooft daarbij sterk in de koppeling van repressie enerzijds en gereguleerde aanvoer anderzijds. Voor een succesvolle repressie ontbreekt momenteel op een aantal vlakken de wettelijke basis; voor een gereguleerde aanvoer eveneens. Toch zijn beide zaken essentieel om de problemen in Tilburg te kunnen oplossen. Daarom wil de VVD dat de gemeente op beide vlakken een duidelijke voortrekkersrol neemt. De VVD vindt dat de gemeente daarin de volgende actiepunten dient te nemen: • Informatieverstrekking aan private verhuurders over de tekst van het artikel in huurovereenkomsten die het mogelijk maakt om huurders het huis uit te krijgen nadat gebleken is dat zij een hennepplantage hebben • Organiseren van een expertmeeting om te komen tot een pakket maatregelen wat huizenbezitters die in hun koopwoning een hennepkwekerij hebben in vergelijkbare mate treft als huurders worden getroffen • Afsluiten convenant tussen gemeente, makelaars, justitie, notarissen, banken en taxateurs naar Rotterdams model om spookaankopen van huizen voor wietplantages te voorkomen • Bestrijden “spookhuurders” door het controleren van adressen waar niemand staat ingeschreven • Uitvoeren van thermische metingen vanuit de lucht • Plaatsen van “tussenmeters” op het hoofdelektriciteitsnet • Zorgen dat er € 250.000 per jaar beschikbaar komt voor de kosten van het verdubbelen van het aantal op te ruimen hennepplantages • Lobby richting landelijke overheid om growshops op termijn wettelijk te verbieden • Opnemen bepaling in APV die het vervoer verbiedt van spullen die typisch nodig zijn voor het opzetten van een hennepkwekerij • Growshops vergunningplichtig maken zodat BIBOB mogelijk wordt • Realiseren van een goed systeem van gereguleerde aanvoer van wiet, bijvoorbeeld door gemeentelijke wietteelt.
Wietcriminaliteit Tilburg uit. Nota van de VVD gemeenteraadsfractie Tilburg. 12 maart 2007
pagina
2
Hoofdstuk 1. Gebruik- en verkoop van wiet Verkoop cannabis in coffeeshops: verbieden of toestaan? Het verbieden van drugs en een streng repressief optreden heeft nog in geen enkel land geleid tot het structureel terugdringen van gebruik en criminele bijeffecten. Ook de drooglegging in de VS met alcohol (indien alcohol naar de huidige normen zou worden gekwalificeerd zou het zelfs een harddrug zijn) tussen 1920 en 1933 bevestigt dit. Het enige effect was dat de handel er omheen in de criminele sfeer terecht kwam met alle onaangename bijwerkingen daarvan. Landen die vergelijkbaar zijn met Nederland en waar de verkoop van drugs wél verboden is, hebben niet significant méér of minder gebruikers. In de VS bijvoorbeeld heeft 11% van de bevolking het laatste jaar cannabis gebruikt. In Australië, ook een land waar cannabis verboden is, was dit zelfs 13%; in Nederland 6%. Voordeel van legale verkoop is dat je beter in staat bent de overlast te beperken, dat er een beter toezicht mogelijk is op verkoop aan jeugdigen en dat de winsten van de verkoop niet onbelast verdwijnen in de zakken van de handelaren. Voor het principiële argument dat de overheid het gebruik van voor mensen schadelijke middelen moet afremmen en zeker niet moet faciliteren is de VVD zeker gevoelig. In de afweging tussen deze principiële benadering en de praktische benadering kiest de VVD er echter voor om dát te doen waar de overlast en de gevolgen zoveel mogelijk beperkt zijn. Ook ons liberale uitgangspunt leidt tot de keuze om niet te verbieden. Een meerderheid van de wietrokers wordt in zijn maatschappelijk functioneren niet belemmerd, veroorzaakt geen overlast en loopt slechts (zeer) geringe gezondheidsrisico’s. Wietgebruik De VVD maakt zich wél grote zorgen om het wietgebruik. Het toegenomen THC1 gehalte heeft de gevolgen van het roken van wiet sterk beïnvloed. De term “softdrug” doet vermoeden dat de effecten wel meevallen. Schooluitval van blowende jongeren is aan de orde van de dag. Ook op straat is een joint op meters afstand te ruiken. Dit geeft anderen een onveilig en vervelend gevoel. Ook geur kan aan verloedering bijdragen. Softdruggebruik in combinatie met autorijden zorgt jaarlijks voor vele slachtoffers. Het geld dat nodig is voor het kopen van softdrugs is niet zelden verkregen uit crimineel gedrag. Verslaving heeft een negatief effect op het krijgen of houden van werk met alle gevolgen die daar weer mee samenhangen. Echter, een meerderheid van de gebruikers gebruikt wiet als genotmiddel zonder dat dit tot problemen leidt. Vanuit het liberale uitgangspunt van de VVD moet iedereen zelf kunnen bepalen wat hij doet zolang hij geen overlast voor anderen veroorzaakt. Het terugdringen van wietgebruik moet verder worden uitgewerkt. De houding van de overheid ten aanzien van wietgebruik staat echter in schril contrast met de houding tegenover het roken van tabak. Het antirook beleid lijkt effect te sorteren. Het aantal rokers daalt namelijk al jaren. Het beleid daarin wordt gekenmerkt door voorlichting, ontmoediging, beperking van het aantal plaatsen waar gerookt mag worden en het sterk verhogen van de prijzen. Als we dan vervolgens écht iets willen doen aan het terugdringen van het gebruik van softdrugs denkt de VVD dat dit het beste kan gebeuren op een wijze analoog aan de aanpak van het roken van tabak. Natuurlijk moet deze methode op nuances worden aangepast aan de specifieke situatie van cannabis maar de basis moet dezelfde zijn. Het toepassen van een prijsbeleid door het opleggen van accijnzen is nu niet mogelijk omdat er geen accijns zit op wiet. Sterker nog; over de wiet wordt niet eens BTW betaald!
1
THC is de werkzame stof in Cannabis
Wietcriminaliteit Tilburg uit. Nota van de VVD gemeenteraadsfractie Tilburg. 12 maart 2007
pagina
3
Hoofdstuk 2 Illegale wietteelt Een hennepkwekerij Een professionele kwekerij heeft in ieder geval de volgende voorzieningen nodig: een aantal bakken waarin de hennepplanten staan, een aantal “assimilatielampen” (per 10 planten ongeveer één lamp) van gemiddeld 500 watt bevestigd in verlichtingsarmaturen, die weer zijn aangesloten op zogenaamde voorschakelapparaten (transformatoren), een reservoir gevuld met water voorzien van een dompelpomp ten behoeve van het voedings- en bevochtigingsysteem, een of meerdere ventilatoren om de lucht tussen de planten te bewegen, elektrische kachels en een afzuiginstallatie met koolstoffilters. Dat laatste is van belang voor het (reukloos) afvoeren van de vochtige lucht. Op het waterreservoir is dan een verdeelsysteem aangesloten van diverse slangen die door de kwekerij worden geleid met voor elke plant een aansluiting (de zgn. druppelaar). De voorschakelapparaten zijn op hun beurt (via wandcontactdozen) aangesloten op een verdeelbord dat tenslotte is aangesloten op de, in de woning aanwezige, elektrische installatie. Dit aansluiten gebeurt meestal (illegaal) vóór de verbruiksmeter. De groeicyclus van hennepplanten is 10 tot 12 weken wanneer de planten dagelijks een groot aantal uren (10 tot 15 uur) via de lampen worden belicht. Het kweken van hennepplanten gaat gepaard met een wat weeïge geur die overgaat in een zeer penetrante geur tegen de tijd dat de hennepplant volwassen is. Om deze stankoverlast voor omwonenden te verbergen, worden (doorgaans goed functionerende) ventilatiesystemen gebruikt. Als de plant volwassen is (de plant is dan 1 à 1,5 meter hoog en ongeveer 50 centimeter breed), wordt er geoogst. Van een plant worden alleen de toppen geoogst. Aangenomen wordt dat gemiddeld per plant een opbrengst mogelijk is van 22 gram hennep. De inkoopprijs (voor de coffeeshops) is als gevolg van de strengere aanpak en vergroting van de gevolgen in korte tijd gestegen van € 2,50 naar € 3,50 per gram; de verkoopprijs aan de consument ligt rond € 6,50 per gram. Een kwekerij van 150 planten (die gemakkelijk in een kamer of op de zolder van een woning kan worden gehouden) levert zodoende per oogst een bedrag op van ongeveer € 11.550. Daarop komt in mindering het bedrag van de investering, zijnde de aanschafkosten van de stekjes en (voor de eerste oogst) de aanschafkosten van de inventaris. Als de elektriciteit vóór de meter wordt afgetapt (wat vrijwel altijd het geval is), zullen er verder weinig overige kosten zijn. Enkele oogsten per jaar leveren zodoende een aardige winst op. Het is dan ook niet zo verwonderlijk dat hennepkwekerijen veelal door criminele organisaties beheerd worden die huurders benaderen om een kamer of de zolder af te staan om een dergelijke kwekerij op te zetten. De huurder, die met de installatie dan wel exploitatie verder niets van doen heeft, krijgt daarvoor een vast bedrag per oogst (veelal ongeveer € 10 a € 15 per plant per oogst). Probleem van criminele wietteelt De teelt van hennep is qua problematiek van een geheel andere orde dan het wietgebruik. Zowel de soort overlast als de maatschappelijke effecten zijn anders. Was de wietteelt aanvankelijk nog een uit de hand gelopen hobby van een “losgeslagen jaren 70-hippie”, tegenwoordig heeft de georganiseerde criminaliteit de thuisteelt steeds meer in de greep. De gevolgen voor de openbare orde en de maatschappelijke kosten zijn enorm. Ieder Tilburgs huishouden betaalt ieder jaar indirect alleen al € 802 voor de gestolen stroom. Om nog maar niet te spreken over allerlei andere kosten die natuurlijk indirect óók door alle Tilburgers worden betaald, zoals de inzet van politie en justitie. Een tiental branden als gevolg van illegale plantages (kortsluiting), vuurwapenbezit en schietpartijen, normvervaging, stankoverlast, verloedering, lozingen van pesticiden op het riool, schade aan woningen en toegenomen gevoel van onveiligheid.
2
1500 kwekerijen * 15 lampen * 12 uur * 365 dagen * 0,5 KWatt * € 0,1667 / 100.000 huishoudens
Wietcriminaliteit Tilburg uit. Nota van de VVD gemeenteraadsfractie Tilburg. 12 maart 2007
pagina
4
Aantal plantages in Tilburg Het aantal wietplantages in Tilburg is uiteraard niet precies bekend. Er zijn echter diverse methoden om een schatting te doen. Al deze schattingen komen ongeveer op hetzelfde aantal plantages uit. Allereerst is er de Rotterdamse rekenmethode. Deze methode heeft als basis het aantal growshops dat zich in een stad bevindt. Op basis van de Rotterdamse rekenmethode zou Tilburg ongeveer 1700 wietplantages hebben. Een andere manier is om het te berekenen door de gegevens te combineren van “per ongeluk” aangetroffen plantages, en te bepalen hoeveel van die plantages op de lijst staan van bij de politie gemelde plantages. Op deze lijst stonden vorig jaar 300 adressen met mogelijk een plantage. Uit de praktijk bleek dat op 80% van die locaties ook daadwerkelijk een plantage zat. Op de lijst stonden dus 240 daadwerkelijke plantages. In die tijd werden 11 plantages “bij toeval” ontdekt, bijvoorbeeld na een brand of bij waterschade. Van die 11 plantages stonden er 2 op de lijst van 300. Extrapolatie betekent dat er zich in Tilburg 1320 plantages zouden bevinden. Schattingen van politie en mensen uit “de branche” lopen uiteen van 1000 tot 2000 plantages. In deze nota zullen wij uitgaan van 1500 plantages in Tilburg. Vanwege het feit dat alle indicatoren consistent zijn met elkaar is de schatting naar mening van de VVD voldoende betrouwbaar voor deze beleidsnota. Gevolgen van betrapt worden De gevolgen voor de exploitant van een plantage die wordt opgerold bestaat uit diverse delen: Stroom Het stroombedrijf vordert de gestolen stroom terug maar slechts voor het aantal oogsten dat bewezen kan worden. Meestal is dat hooguit één oogst en niet zelden is het zelfs niet eens te bewijzen dát er al een keer geoogst is. Bij het opruimen van de plantage wordt de stroom voor het gehele huis afgesloten. De stroom wordt pas weer aangesloten als de rekening voor de gestolen stroom is voldaan. Ook de afsluit- en aansluitkosten worden in rekening gebracht. Bijstandsuitkering In het geval dat er sprake is van een bijstandsuitkering kan de uitkering (deels) worden teruggevorderd. Inrichting plantage Alle lampen, transformatoren en planten worden in beslag genomen en vernietigd. De kosten voor de eerste inrichting en aanleg van een plantage van 150 planten bedragen ongeveer € 10.000. Justitiële straf Er wordt zelden een gevangenisstraf opgelegd aan de daders. Zeker voor de mensen die voor het eerst worden gepakt blijft het bij een werkstraf en/of een boete. Huisuitzetting Met de woningbouwverenigingen is een akkoord gesloten dat de huurovereenkomst wordt beëindigd als mensen een wietplantage in huis hebben. Bij de rechter houdt deze maatregel stand. Ook bij huurders die via “de vrije markt” huren kan de huurovereenkomst worden beëindigd mits dit in de huurovereenkomst goed is geregeld. In de praktijk gebeurt dit nog niet. Informatieverstrekking aan private verhuurders over de tekst van het artikel in huurovereenkomsten die het mogelijk maakt om huurders het huis uit te krijgen nadat gebleken is dat zij een hennepplantage hebben. Voor mensen met een koopwoning en huurders die in werkelijkheid niet in het huurpand gaan wonen, geldt huisuitzetting echter niet als extra nadelig gevolg. Organiseren van een expertmeeting om te komen tot een pakket maatregelen wat huizenbezitters die in hun koopwoning een hennepkwekerij hebben in vergelijkbare mate treft als huurders worden getroffen.
Wietcriminaliteit Tilburg uit. Nota van de VVD gemeenteraadsfractie Tilburg. 12 maart 2007
pagina
5
Spookkoop is één van de laatste ontwikkelingen in de wereld van hennepteelt. Met valse loonstroken en -werkgeversverklaringen worden huizen gekocht. Vaak schrijven de pandeigenaren zich helemaal niet in bij de gemeente. Soms worden deze panden daarnaast nog bewoond door illegaal in Nederland verblijvende personen. Afsluiten convenant tussen gemeente, makelaars, justitie, notarissen, banken en taxateurs naar Rotterdams model om spookaankopen van huizen voor wietplantages te voorkomen. Ook spookhuur komt voor waarbij een pand, meestal via de vrije markt, wordt gehuurd door een niet bestaande persoon of een stroman om er vervolgens een plantage te beginnen zonder dat in het pand wordt gewoond. Bestrijden “spookhuurders” door het controleren van adressen waar niemand staat ingeschreven. Opsporing en pakkans Jaarlijks worden er in Tilburg ongeveer 250 plantages opgerold. Er zijn 1500 plantages. Dit betekent dat de pakkans gemiddeld ééns in de zes jaar is. Omdat er 4x per jaar geoogst kan worden is de pakkans in Tilburg één op de 24 oogsten. Vorig jaar was er nog een “wachtlijst” van ongeveer 300 adressen waarvan signalen waren dat er zich een plantage bevond. Deze lijst wordt voornamelijk gevoed door meldingen via Meld Misdaad Anoniem. Uitsluitend één melding via MMA is voor de politie onvoldoende reden om ergens binnen te vallen. De MMA informatie moet verrijkt worden door aanvullende informatie. Dit kan zijn een warmtemeting vanuit de lucht, een bezoek van een wijkagent die gaat kijken of er van buiten aanwijzingen te vinden zijn voor een plantage, of informatie uit andere politieonderzoeken. De “wachtlijst” van adressen waar de politie voldoende aanwijzingen voor heeft om ook daadwerkelijk binnen te vallen bestaat momenteel nog uit 5 a 10 adressen en is dus bijna “opgedroogd”. Deze lijst kan het meest efficiënt worden verrijkt door warmtemetingen vanuit de lucht. Dit mag echter niet zomaar en de Officier van Justitie moet expliciet toestemming geven om dit middel in te zetten. Dit zal hij alleen geven als er aanwijzingen zijn dat er in een bepaald gebied veel plantages zijn. De toestemming zal hij vervolgens dan ook nog alleen geven voor een beperkt gebied. De VVD is van mening dat warmtemetingen voor dit doel geschikt kunnen zijn en acht een eventuele aantasting van de privacy voor dit doel acceptabel. Bovendien is ook bij een warmtemeting één enkele aanwijzing onvoldoende. Uitvoeren van thermische metingen vanuit de lucht.
Ook zou het wellicht een mogelijkheid zijn om aan de hand van het elektriciteitsverbruik van een blok woningen aanwijzingen te krijgen óf er zich een plantage bevindt. Momenteel kan dit nog niet omdat “tussenmeters” doorgaans vele tientallen huizenblokken meten. Het extra stroomverbruik van één enkele plantage valt dan niet op. De VVD stelt voor om de mogelijkheid uit te werken om extra meters te plaatsen ter opsporing van plantages. Ook kan dan worden meegenomen of het mogelijk is om extra aanwijzingen te verkrijgen aan de hand van het specifieke verbruikspatroon: 12 uur veel verbruik, 12 uur geen verbruik. Plaatsen van “tussenmeters” op het hoofdelektriciteitsnet. Extra kosten bij verdubbeling aantal opgerolde plantages Het verhogen van de pakkans is erg arbeidsintensief. Het vereist extra personele inzet van gemeente, BAT, sleutelmaker, Essent maar vooral van de politie. Een verdubbeling van het aantal op te rollen plantages brengt de volgende extra personele inzet met zich mee:
Wietcriminaliteit Tilburg uit. Nota van de VVD gemeenteraadsfractie Tilburg. 12 maart 2007
pagina
6
Politie • Uitvoeren van warmtemetingen vanuit de lucht • Voorbereiden opruimacties (4 uur per plantage) • Inzet bij daadwerkelijke oprollen (6 uur per plantage) • Administratieve afhandeling van opruimacties (4 uur per plantage) Per op te rollen extra plantage is de extra politie-inzet ongeveer 20 uur. 250 plantages per jaar extra oprollen betekent een extra inzet van 5000 uur. Eén FTE politie maakt (naast training, verlof, feestdagen, ziekte etc.) jaarlijks 1250 effectieve politie-uren. Dit betekent dat 4 FTE extra nodig zijn. Er zijn 2 mogelijkheden: de politie maakt een her-prioritering van haar inzet en dat betekent dan bijvoorbeeld dat er minder uren worden ingezet voor politie-inzet in het uitgaansgebied, of op de opsporing van fietsendieven. Een discussie over deze prioriteiten acht de VVD niet gewenst in deze nota. Er is echter ook een andere mogelijkheid. De politieorganisatie heeft een vastgesteld aantal formatieplaatsen. Daar zitten bijvoorbeeld ook formatieplaatsen in van hoofdzakelijk administratieve medewerkers. Dit zijn bijvoorbeeld de mensen die het callcenter bemannen (0900-8844). De gemeente kan die medewerkers ter beschikking stellen van de politie (of hen van de politie overnemen) waarmee de politie formatieplaatsen vrij krijgt om in te zetten voor opsporing. De kosten van 4 FTE is ongeveer € 200.000 per jaar Gemeente • Coördinatie van gemeentelijke belangen wat betreft naleving regels • Nazorg en controle, een paar weken na oprollen plantage Dit betekent 0,75 FTE extra Extra uren door woningbouwverenigingen, inzet van justitie en inzet van medewerker van Essent worden bekostigd door de instanties zelf. Ook beleidsmatig staan deze instanties los van de gemeentelijke organisatie en zijn allen blij met de extra gemeentelijke inzet. De kosten van het verdubbelen van het aantal op te rollen plantages bedraagt € 250.000 per jaar. Als het aantal plantages daardoor met 25% afneemt levert deze investering een besparing aan “gestolen energie” op van € 2 miljoen! Zorgen dat er € 250.000 per jaar beschikbaar komt voor de kosten van het verdubbelen van het aantal op te ruimen hennepplantages. Het groene goud Het telen van wiet is een zeer lucratieve business. De opbrengsten zijn hoog, de pakkans is klein en de gevolgen zijn beperkt. Niet alle gevolgen (strafblad, werkstraf, huis uitgezet worden) zijn in geld uit te drukken. De kosten als je gepakt wordt met een “gemiddelde” plantage van 150 planten zijn bij benadering de volgende: in beslag genomen apparatuur en inrichtingskosten € 10.000; de naheffing van de stroom plus aan- en afsluitkosten € 2.500; boete van de rechter € 7.500 (is lager als er ook nog een werkstraf wordt opgelegd). Het gevolg dat sommige thuistelers in een huurhuis hun huis worden uitgezet én het krijgen van een strafblad zullen we moeten stellen op een fictieve schade. Wij schatten dat deze schade door de mensen wordt beleefd als een schade van € 1.000 tot € 10.000. Voor onze berekeningen gaan we met € 10.000 aan de veilige kant zitten. De opbrengst van een plantage van 150 planten is zoals eerder aangegeven ongeveer € 11.500 per oogst. Via de formule: nettowinst per oogst = opbrengst één oogst – (kans x gevolg bij oprollen) is te berekenen of de business winstgevend is. Invullen levert op: € 11.500 – (1/24 x € 30.000) = € 10.250. De verwachtingswaarde is dus een winst van € 10.250 per oogst ofwel € 41.000 per jaar. De opbrengsten (€ 11.500) zijn dus ruim 9 keer hoger dan de verwachte schade van het oprollen (1/24 x € 30.000 = € 1.250)! De term “het groene goud” is dan ook niet uit de lucht komen vallen!
Wietcriminaliteit Tilburg uit. Nota van de VVD gemeenteraadsfractie Tilburg. 12 maart 2007
pagina
7
Om de wietteelt succesvol te kunnen bestrijden is het noodzakelijk om die factor 9 drastisch omlaag te brengen. Dit kan worden gedaan door de pakkans te vergroten en/of de gevolgen te vergroten. Wietverkoop in Tilburg De Tilburgse coffeeshophouders gaven tijdens het bezoek van de raadsleden aan diverse coffeeshops aan dat zij per coffeeshop ongeveer 5 kilo per week verkopen. Hiervan is tweederde wiet en eenderde hasj. Er zijn in Tilburg 13 coffeeshops. Per jaar wordt er dus ongeveer 2250 kilo wiet in de coffeeshops verkocht en ruim 1000 kilo hasj. Export van wiet De gemiddelde grootte van een plantage is 150 planten. Er kan in een plantage 4x per jaar worden geoogst. De opbrengst per plant per oogst is gemiddeld 22 gram. Een gemiddelde kwekerij oogst dus 13 kilo per jaar. Er van uitgaande dat er 1500 plantages in Tilburg zijn kan je dan berekenen dat er per jaar 19.800 kilo wordt geproduceerd. Hiervan wordt 2250 kilo verkocht in de coffeeshops. Dit is 11% 3 van de totale teelt. Tilburg is dus een echte “export” stad . Growshops De growshops blijken een belangrijke rol te vervullen in het “rekruteren” van mensen om een hennepplantage te beginnen. Ook blijken growshops een rol te vervullen bij de financiering van de plantages. Via ondoorzichtige constructies, niet zelden via in het buitenland gevestigde bedrijven, worden de growshops gerund. Het is natuurlijk heel bijzonder dat deze schimmige wereld formeel gezien legaal is. Met een brede grijns beweren uitbaters van growshops dat zij niet weten dat hun klanten hennep gaan kweken. Tilburg kent 17 growshops. Het is naar mening van de VVD verbazingwekkend dat growshops legaal zijn. De activiteiten die zij ontplooien zijn faciliterend voor criminele activiteiten. Een lobby richting de landelijke politiek kan bijdragen aan een landelijk verbod. Lobby richting landelijke overheid om growshops wettelijk te verbieden. In de tussentijd kunnen via de APV de activiteiten van een growshop echter flink worden bemoeilijkt. Dit kan worden gedaan door in de APV het vervoeren van artikelen ten behoeve van wietteelt te verbieden. Het vervoeren van inbrekerswerktuig is ook in de APV verboden. Dit is door de rechter in een tweetal uitspraken geaccepteerd. Dit omdat het gaat om zaken waarvan aan te nemen is behoudens tegenbewijs - dat deze gebruikt gaan worden om een misdrijf te plegen. Het tegengaan van dit soort misdrijven ziet de rechter als een (openbare orde) belang, dat de gemeente in haar APV mag regelen. Dezelfde vraag doet zich voor ten aanzien van (voor diefstal) geprepareerde tassen. In artikel 59 APV heeft Tilburg een verbod opgenomen die bij je te hebben. Een bepaling om het vervoer te verbieden van spullen die mensen nodig hebben om een hennepkwekerij op te zetten (een misdrijf), moet daarom ook mogelijk zijn. Door het verbod te beperken tot de zaken die typisch nodig zijn voor een hennepkwekerij worden de mogelijkheden vergroot dat een rechter het verbod in stand laat. Een dergelijke maatregel kan uiteraard worden ontweken door de uitbaters van een growshop maar het werk wordt hen weer een flink stuk bemoeilijkt. Opnemen bepaling in APV die het vervoer verbiedt van spullen die typisch nodig zijn voor het opzetten van een hennepkwekerij. Een uitstekend middel om de growshops te bestrijden zou verder het middel BIBOB zijn. BIBOB staat voor de wet: Bevordering Integriteits Beoordelingen Openbaar Bestuur. Aan de hand van een door de aanvrager ingevulde vragenlijst bij de vergunningaanvraag wordt gekeken of er een verhoogd risico bestaat dat de aanvrager betrokken is bij criminele activiteiten. Het gaat hierbij om de antecedenten van de ondernemers. De wijze waarop de financiering van de onderneming is geregeld, speelt hierbij een nadrukkelijke rol. Als er aanwijzingen zijn voor criminele relaties dan wordt de aanvraag doorgespeeld aan een landelijk team dat inzicht heeft in alle politie en justitie gegevens en dat alle direct en indirect bij de onderneming betrokken personen en hun relaties in kaart kan brengen.
3
Ook in het rapport “Hennepteelt in Nederland” van Professor Bovenkerk wordt berekend dat het overgrote deel de illegaal geteelde hennep wordt verhandeld naar het buitenland.
Wietcriminaliteit Tilburg uit. Nota van de VVD gemeenteraadsfractie Tilburg. 12 maart 2007
pagina
8
Hieruit volgt een advies waarmee de gemeente kan weigeren een vergunning af te geven. Daarnaast heeft het vergunningplichtig maken een preventieve werking. Omdat growshops momenteel niet vergunningplichtig zijn kan BIBOB nu niet worden ingezet en hebben criminelen op dit moment vrij spel. Growshops vergunningplichtig maken zodat BIBOB mogelijk wordt. Convenant met landelijke overheid De regering zal zowel beleidsmatig als financieel extra ruimte maken voor het opruimen van wietplantages. Dit is een unieke kans om invulling te geven aan dit landelijke beleid in Tilburg. Omdat de regering de bereidwillige medewerking van Tilburg nodig heeft en Tilburg de medewerking van de regering ligt een convenant voor de hand. Afsluiten convenant tussen gemeente Tilburg en regering om genoemde actiepunten mogelijk te maken.
Wietcriminaliteit Tilburg uit. Nota van de VVD gemeenteraadsfractie Tilburg. 12 maart 2007
pagina
9
Hoofdstuk 3. Gemeentelijke wietteelt De VVD is tegen volledige legalisering van wietteelt; niet in de laatste plaats vanuit internationaal perspectief. De enorme maatschappelijk gevolgen, de kosten en de negatieve effecten van criminaliteit zijn hiervoor veel te groot. Daarom moet illegale wietteelt harder worden aangepakt dan nu het geval is. Omdat de verkoop echter wél legaal is (cq zij wordt gedoogd), moet er een oplossing worden gevonden voor de hypocrisie van het huidige beleid. Deze hypocrisie is één van de belangrijke redenen dat er in Nederland een sfeer is ontstaan waarbij wietteelt gezien wordt als niet meer dan “burgerlijke ongehoorzaamheid”. De overheid laat immers de verkoop toe en creëert daarmee willens en wetens een situatie dat teelt wel moét plaatsvinden. Het recent afgesloten regeerakkoord (CDA, PvdA, ChristenUnie) kent twee passages over drugs: • De bestrijding van de productie van en de handel in drugs wordt evenals de bestrijding van drugsoverlast onverminderd voortgezet. Het wetsvoorstel tot sluiting van woningen bij illegale drugsverkoop wordt met spoed doorgezet. Ten aanzien van jongeren wordt een krachtig preventiebeleid gevoerd. Coffeeshops bij scholen worden gesloten en coffeeshops in de grensstreek worden tegengegaan. De bestrijding van grootschalige wietteelt wordt geïntensiveerd; er komen geen experimenten en er wordt nauw samengewerkt met buurlanden in het 4 grensgebied. Coffeeshops die zich niet houden aan de AHOJ-G criteria worden zonder pardon gesloten. • Het bestaande ontmoedigingsbeleid ten aanzien van drugs, alcohol en tabak wordt voortgezet. Er komt een verbod op reclame voor alcohol op radio en televisie tot 21.00 uur. De controle op de handhaving van de leeftijdsgrens bij verkoop van alcohol wordt verscherpt. De VVD is van mening dat het akkoord op dit punt veel te weinig ambitieus is in relatie tot de omvang van het drugsprobleem. Het is absoluut een gemiste kans om te proberen de neveneffecten te beperken zonder daadwerkelijk het probleem (letterlijk) bij de wortel aan te pakken! Voor een succesvolle repressie ontbreekt momenteel op een aantal vlakken de wettelijke basis net als voor een gereguleerde aanvoer. Toch zijn beide zaken essentieel om de problemen in Tilburg te kunnen oplossen. Daarom wil de VVD dat de gemeente op beide vlakken een duidelijke voortrekkersrol neemt. Gegeven de voorliggende feiten en argumenten is de VVD dan ook voorstander van gemeentelijk gereguleerde wietteelt. Ter bevoorrading van de Tilburgse coffeeshops is een plantage nodig van ongeveer 25.000 planten. De VVD is mede-indiener van het initiatiefvoorstel in de gemeenteraad van Tilburg dat pleit voor een experiment met gemeentelijke wietteelt. De VVD zal alle mogelijkheden benutten om dit te bereiken. Voor de beeldvorming volgt nu een gedetailleerde beschrijving van een mogelijke aanpak. Om de gehele bevoorrading van coffeeshops in Tilburg te realiseren, is een plantage nodig van ruim 25.000 planten. De plantage wordt beheerd door de “Stichting Tilbo-wiet”. Het bestuur van deze Stichting bestaat uit drie gemeenteraadsleden van verschillende politieke partijen. De Stichting stelt zich ten doel om “Tilbo-wiet” te kweken ter bevoorrading van Tilburgse coffeeshops. Het college heeft de bevoegdheid om bestuursleden te benoemen of te ontslaan; bestuurder van de Stichting is een onbezoldigde functie. Om belangenverstrengeling tegen te gaan, is het de Stichting niet toegestaan om giften te aanvaarden. De Stichting bekostigt de teelt vanuit de opbrengsten. Louter voor de opstartkosten verstrekt de gemeente een lening Maandelijks bezoekt de politie de kwekerij op door hen te bepalen momenten. Hiertoe heeft de politie de beschikking over een sleutel die toegang biedt tot de kwekerij. Indien het de Stichting niet mocht lukken een BTW nummer te verkrijgen, stort de Stichting de BTW over de verkochte teelt toch op de rekening van de Belastingdienst. Ook wordt over ieder zakje wiet accijns afgedragen. De wiet wordt verpakt in zakjes met het logo van Tilburg. De inkoopprijs voor de coffeeshops is vastgesteld op € 5,50 per gram. In dit bedrag is de BTW (€ 1,24 per gram) over de vastgestelde 4
Geen Affichering, geen Harddrugs, geen Overlast veroorzaken, geen Jongeren onder de 18, geen Grote hoeveelheden.
Wietcriminaliteit Tilburg uit. Nota van de VVD gemeenteraadsfractie Tilburg. 12 maart 2007
pagina
10
verkoopprijs en de accijns inbegrepen. De vastgestelde verkoopprijs is € 8,00 per gram. Op de zakjes staat het THC gehalte en een uitdrukkelijke waarschuwing voor de gevaren van wietgebruik naar analogie van het roken van sigaretten. De samenwerking met de coffeeshophouders wordt geregeld aan de hand van de keiharde afspraak dat de coffeeshop direct wordt gesloten (en de eigenaar strafrechtelijk vervolgd) wanneer illegaal geteelde wiet wordt aangetroffen. Illegaal geteelde wiet zal met deze aanpak uit de Tilburgse coffeeshops verdwijnen: waarom zou je illegaal wiet kweken of deze wiet kopen? Teelt of gebruik van illegale wiet wordt zeer streng bestraft en de kwaliteit en prijs van de Tilbo-wiet is gewaarborgd.
Wietcriminaliteit Tilburg uit. Nota van de VVD gemeenteraadsfractie Tilburg. 12 maart 2007
pagina
11