#2 2014 www.wienerberger.nl
Wienerberger nieuwsmagazine
02 | inhoud
02 03 04 06 08 09 10
Baksteen meest duurzaam Onderzoek onder 1600 architecten in Europa
Meer kleur op het dak? Wienerberger signaleert een opvallende trend
Grootschalig renoveren in Lisse
04
218 keer meer comfort en minder stookkosten
Wienerberger Brick Award 2014
10
Een bescheiden fotografische impressie van de winnaars
Download de gratis Layar-app voor Android of Iphone
HISTORISCHE DAKEN
Download the free PRINT Download this page the free Discover INTERACTIVE Scan Discover Scan this page Tribune is voortaan Layarverrijkt App interactive Bekijk content pagina’s met het Layar-icoon Layar App interactive content met Layar. Staat het Download the free Scan this page Discover Layar App interactive content Layar-icoon op de pagina, Open Layar, houd de telefoon boven de gehele pagina en druk op ‘Scan’ dan kunt u extra informatie INTERACTIVE PRINT Download the free Scan this page Discover bekijken met de LayarLayar App interactive content Bekijk de interactieve informatie applicatie. INTERACTIVE PRINT
Nieuwe dakpan, authentieke uitstraling
De sprekende kleuren van Astro
INTERACTIVE PRINT
Zes nieuwe handvorm baksteensorteringen
Maatwerk met glazuurbakstenen Wereldiconen en Hollands Glorie
INTERACTIVE PRINT
Download the free Scan this page Discover Layar App interactive content
Onderzoek onder 1600 architecten in Europa
Baksteen meest duurzame gevelproduct Bakstenen hebben het imago het meest duurzame gevelproduct te zijn. Hout wordt als het meest duurzame product gezien in Engeland, maar dit materiaal heeft in Frankrijk, België en Nederland juist een tegengesteld imago. Enkele conclusies van de Q3 2013 European Architectural Barometer, een onderzoek dat elk kwartaal wordt uitgevoerd door Arch-Vision onder 1600 architecten in acht Europese landen. 40%
Meest duurzaam
Minst duurzaam
In zes van de acht landen staat baksteen bovenaan de lijst. De meest duurzame bouwmaterialen volgens de Nederlandse architecten zijn: 1. baksteen (40%); 2. hout (27%); 3. architectonisch glas (5%). Als de minst duurzame bouwmaterialen worden beton en aluminium composiet genoemd. De Nederlandse optiek wijkt hierin af. Nederlandse architecten noemen als de minst duurzame materialen:
30% 20%
1. plastic (22%); 2. staal/metaal (12%) en 3. hout (9%).
10% 0% 1
2
3
1
2
3
Kijk op www.wienerberger.nl voor het complete persbericht van Arch-Vision. INTERACTIVE PRINT
Download the fr
dak | MEER KLEUR OP HET DAK; TREND OF STIJL? | 03
Meer kleur op het dak; TREND OF STIJL? Wienerberger signaleert een opvallende trend: ook op het dak komt meer kleur. Mode en het interieur zijn graadmeters van het consumentenvertrouwen. De crisis werd vertaald in industrieel, vintage en brocante. Nu de grootste somberte voorbij is, wil de klant weer kleur in huis, zo lijkt. Is de industriële vormentaal over het hoogtepunt heen? Zoals ook meubilair van sloop- en steigerhout de hype voorbij is? In 2014 staat de architectuur in Nederland er onmiskenbaar gekleurder op. Wienerberger signaleert de kleurentrend ook voor het pannendak. Bij dakrenovaties wordt bijvoorbeeld ‘zwart verglaasd’ als (te) hard ervaren. Eén type pan met vier tot vijf kleurnuances kan daarvoor een creatieve oplossing zijn. Trend of stijl, de tijd zal het leren.
Eén type DAKpan met vier tot vijf kleurnuances kan een creatieve oplossing zijn Bezoek www.wienerberger.nl/dak of neem voor meer informatie direct contact met ons op via
[email protected]
04 | renovatie | Grootschalig renoveren in Lisse
218 keer meer comfort en minder stookkosten
De Vogelwijk in Lisse dateert van eind jaren 60. Woningstichting Stek renoveerde de vijf carrévormige bouwblokken . Met subtiele ingrepen een goede facelift voor 218 woningen. In één bouwstroom. Hulde, ook voor Hooyschuur architecten bna uit Wormerveer. Een bureau dat zich terecht positioneert als ‘Kenniscentrum voor Transformatie & Restauratie’. De rijwoningen van toen waren een beetje eenheidsworst. Constructief goed, maar qua voorzieningen verouderd. Doelstelling was om samen met de zittende huurders tot een breed gedragen renovatieplan te komen. Uitgangspunten waren: minimaal label B optionele comfortverbeteringen en verandering van beeld en ruimte door individualisering van de woningen. De renovatie moest in bewoonde toestand worden uitgevoerd. Daarvoor werden de 218 woningen opgedeeld in vijf typen; varierend in mate van gevel- en dakisolatie. Per
George Altena, Coen Hagedoorn Bouwgroep: “Groot onderhoud aan 218 woningen, zonder dat bewoners verhuizen, vraagt voorbereiding. Om snel en efficiënt te kunnen werken, hebben wij eerst proefgedraaid in een leegstaande woning. Wij zijn gaan schetsen en ontwikkelden een pilot. Aan de hand van de pilot zijn de gevels en daken prefab uitgevoerd. Om de overlast te beperken, zijn de gevels en daken in één dag vervangen. In de ochtend werd de gevel of het dak verwijderd, zodat in de middag een prefab-element kon worden teruggeplaatst. Zo hadden de bewoners aan het einde van de middag weer een wind- en waterdichte woning. In drie achtereenvolgende dagen zijn de werkzaamheden aan de voor- en achtergevel en het dak uitgevoerd. Oudere mensen, mensen met astma en mensen die slecht ter been zijn, konden tijdelijk wonen of verblijven in de logeerwoningen die Stek Wonen klaar had staan. Een mooi geklaarde klus.”
woningtype werd een specifieke aanpak uitgewerkt, afgestemd op de staat van het bezit. Door intensieve samenwerking en het werken met een LEAN-planning had het proces een snelle doorlooptijd. De bakstenen gevel kon in één dag worden vervangen. De prefab onderdelen, ontwikkeld aan de hand van een modelwoning, werden van buitenaf gemonteerd. Voor corporatie Stek geldt dat het de woningen kon behouden. De levensduur is met 35
jaar verlengd. De woningen werden aangepast aan de huidige energie-eisen. Alle woningen zijn door de EPA-adviseur voorzien van een groen energielabel.
Ron Baltussen, Hooyschuur architecten: “Je zag hier verouderde systeembouw met visueel-kwalitatief slechte gevels. In hoge mate identiek. Terwijl corporaties en huurders op het moment een zekere individualisering nastreven. Maar hoe ver ga je daarin mee? De Nederlandse sociale woningbouw oogt weliswaar saai, maar heeft daarmee wel rust en samenhang in zich. Daarmee zijn we aan de slag gegaan, op zoek naar de balans tussen
Door de gemetselde gevels in verschillende maar bij elkaar passende kleuren
renovatie | Grootschalig renoveren in Lisse | 05
persoonlijke expressie en samenhang. De rijen zijn steeds opgedeeld in blokken van acht tot twaalf woningen. Van ieder blok maakten we een soort schilderijtje. Door de gemetselde gevels in verschillende maar bij elkaar passende kleuren uit te voeren, ontstond zowel samenhang als afwisseling en individualiteit. Daarnaast kon met het geïsoleerde HSB-element worden geïnvesteerd in duurzaamheid en comfort. Binnen dat kader zijn we gaan componeren met drie verschillende kleuren baksteen. Eén baksteenuitstraling identiek qua textuur en formaat maar onderscheidend in kleur. Het potdeksel-hout zorgt voor een prettig ogende woningscheiding. Kortom, individualisering binnen een collectief beeld. Passeer je met de auto, dan zie je het niet. Met de fiets vallen de kleurverschillen op. Passeer je te voet, dan is de beoogde individualiteit helder te herkennen.” Rien van Amerongen, Adviseur Gevel & Wand Wienerberger: “In dit project is gekozen om de buitenschil te vervangen met volle gevelbakstenen. Een alternatief hiervoor is de SlimBrick baksteen, waardoor meer ruimte ontstaat voor isolatie. Maar ook met standaard gevelbakstenen ontstaat een passende, robuuste renovatie-oplossing. De bouwer heeft in Lisse puik werk geleverd, met een fantastische procesbeheersing. Het is mooi om je bijdrage aan dit keuzeproces te mogen leveren. Een goede architect was hier bezig. Hij wist met de diverse gevelbakstenen een subtiel kleurpalet te creeeren.
Renovatieproject Vogelwijk, Lisse Opdrachtgever:
Woningstichting Stek, Lisse
Architect:
Ron Baltussen, Hooyschuur Architecten, Wormerveer
Aannemer:
Coen Hagedoorn Bouwgroep, Huizen
Leverancier:
Kooy Baksteencentrum, Bilthoven
Terca gevelbakstenen: 135.000 stuks Koraalrood, 49.000 Beigerood,
40.000 Mastiek - Wienerberger Haaften
Koramic dakpannen:
Madura, 94.000 leikleur mat engobe, 53.000 natuurrood
De bakstenen gevel kon in één dag worden vervangen. De prefab onderdelen, ontwikkeld aan de hand van een modelwoning, werden van buitenaf gemonteerd.
uit te voeren, ontstond zowel samenhang als afwisseling en individualiteit
06 | Wienerberger Brick Award 2014
Winnaars Wienerberger Brick Award 2014 Vijf projecten werden op 8 mei jl. beloond met de Brick Award 2014. Dé mondiale erkenning voor buitengewone baksteenarchitectuur. De vakjury, onder wie Vera Yanovshtchinsky uit Den Haag, legde projecten uit 26 landen onder de loep. In deze Tribune een bescheiden fotografische impressie.
De overall-winnaar: het Kantana Film & Animation Institute in Nakhon Pathom, Thailand. Opgebouwd uit meer dan 600.000 handgemaakte bakstenen. Bangkok Project Studio imponeerde in alle opzichten. De bakstenen constructie biedt esthethiek en comfort in dit project.
Om de ontelbare ontwerpmogelijkheden van BAksteen te benadrukken is Wienerberger in 2004 gestart met het uitreiken van de Wienerberger Brick Awards Het is algemeen bekend dat baksteen één van de oudste en meest duurzame bouwmaterialen is. Misschien is dat juist de reden waarom het materiaal soms over het hoofd wordt gezien in de ‘moderne’ architectuur. En dat terwijl baksteen ontelbare ontwerpmogelijkheden biedt. Om dat te benadrukken is Wienerberger in 2004 gestart met het uitreiken van de Wienerberger Brick Awards en de bijbehorende Brick boeken. De Brick Awards zijn bedoeld om de esthetische en functionele voordelen van bakstenen en andere keramische bouwmaterialen voor de hedendaagse architectuur onder de aandacht te brengen.
Kijk voor een compleet overzicht van alle projecten op www.brickaward.com Hier vindt u naast projectbeschrijvingen tal van inspirerende beelden en video’s.
kans maken op een Brick boek? Stuur dan het lezersonderzoek in.
Wienerberger Brick Award 2014 | 07
Een warme opsteker voor de architectuur en bouw in Spanje. Bij Cadiz werd in een oud slachthuis een kookschool gerealiseerd. Let vooral op de dakpannen, vond de jury. Lokale tradities in een warme, contemporaine snit. In de categorie openbaar hergebruik overtuigde de Belgische Studio 51N4E met het Buda Kunstencentrum in Kortrijk. Een textielverffabriek werd een cultuurpaleis. Bestaande muren werden schoongemaakt en gerenoveerd. Met het hout en de betonnen kolommen geeft de gele baksteen het gebouw een bijna fluweelachtige uitstraling.
INTERACTIVE PRINT
Download the free Scan this page
Discover
Online inspiratie & informatie over keramisch bouwen Het Wienerbergerblog Vision, gericht op keramisch bouwen, staat boordevol met interessante, en inspirerende informatie. Hier kunt u projecten uitgebreid bekijken, delen via social media en reageren. Neem eens een kijkje op vision.wienerberger.nl.
08 | dak | historische uitstraling
Nieuwe dakpan, authentieke uitstraling Stijlvol afwerken van een pand met historische uitstraling zou eigenlijk alleen kunnen met oude pannen. Want die bezitten een unieke charme. Buiten het feit dat er moeilijk aan te komen is, hebben ze echter ook nadelen. Oude dakpannen zijn door hun manier van fabriceren niet maat- en vormvast en het eventueel ontbreken van ophangnokken en schroefgaten bemoeilijkt de plaatsing. Doordat gebruikte keramische hulpstukken vaak moeilijk of onvoldoende verkrijgbaar zijn, kan het dak bovendien niet optimaal worden afgewerkt. Speciaal procedé De series Cottage, Vieilli en Oud Latem uit het Koramic assortiment beschikken over het bijzondere patina zoals eeuwenoude pannen dat ook vaak hebben. Dit effect wordt bereikt door een speciaal procedé, voorafgaand aan het bakproces. Hierdoor
Sinus vieilli rood
Sinus vieilli blauw
Oude Holle 451 vieilli rood
Oude Holle 451 vieilli blauw
verkrijgen de dakpannen na het bakken de typische patina van eeuwenoude dakpannen en combineren zij de charme en de expressieve kracht van de oude dakpannen met de kwaliteit van nieuwe. Deze afwerkingen worden zowel op rode als op blauwe scherf toegepast. 30 jaar garantie Bij deze dakpanmodellen hoort een breed assortiment hulpstukken en toebehoren, dat speciaal voor deze modellen is geproduceerd. Hiermee is het dak zowel technisch als esthetisch perfect af te werken. Ook voor al deze modellen geldt de garantie van dertig jaar op breuksterkte, waterdichtheid en vorstbestendigheid.
OVH cottage rood
OVH cottage blauw
VHV cottage rood
Tuille du Nord 44 Oud Latem rood
De dakpannen beschikken over het bijzondere patina zoals eeuwenoude pannen dat ook vaak hebben Meer weten? Bezoek www.wienerberger.nl/dak en vraag een monster aan van deze speciaal afgewerkte dakpannen.
Tuille du Nord 44 Oud Latem blauw
gevel | nieuwe sorteringen | 09
De sprekende kleuren van Astro Met de Astro-serie biedt Wienerberger zes nieuwe handvorm baksteensorteringen in heldere, sprekende kleuren. Astro is een markante serie metselbakstenen door de krachtige kleurnuances en de afwisselend matte en glanzende textuur. De productie ervan is zo ingericht dat de uiterlijke kenmerken voor de gehele baksteen gelden, zodat deze aan alle zijden te verwerken is. De kleuren lopen uiteen van helder oranjerood en sprekende roodnuances tot bijzondere grijstinten. Door overlappende basiskleuren en eenzelfde textuur zijn de sorteringen goed te combineren. Bij toepassing van meerdere sorteringen in een gevel
of bij seriematige woningbouw met verschillende kleuren gevels ontstaat een zowel kleurrijk als harmonieus geheel. De kleur van de voeg heeft grote invloed op de uitstraling van de gevel; Wienerberger benadrukt dan ook het belang van een goed morteladvies. Bekijk de kleuren van de verschillende sorteringen en het effect van de kleur van de voeg in het productzoeksysteem op www.wienerberger.nl. Extra gemak: hier kunt u ook direct online monsters aanvragen.
Agena
Altair
Pollux
Avior
Polaris
Sargas
Vanwege de speciale schitteringen dragen de nieuwe sorteringen de namen van heldere sterren: Agena, Altair, Sargas, Polaris, Avior en Pollux Meer informatie over de Astro-serie vindt u op www.wienerberger.nl/gevel. Hier kunt u de brochure inzien en eventueel een monster bestellen. INTERACTIVE PRINT
Download the free Scan this page
Discover
10 | gevel | Wereldiconen en Hollands Glorie
Wienerberger biedt 43 standaardkleuren geglazuurde bakstenen. Op projectbasis zijn bijna alle RAL-kleuren te realiseren, al dan niet met afwerkingen als parelmoer, metallic en glitter.
Maatwerk met glazuurbakstenen Gevelbakstenen met nog meer kleur én glans. De duurzame glazuurlaag geeft extra kleurmogelijkheden, en zorgt voor een fraaie spiegeling.
Een strakke gevel wordt opgetrokken met geglazuurde strengpersstenen die worden verlijmd. De voegen zijn dan nauwelijks zichtbaar en de gevel spreekt nog meer.
Isthar Gate, een van de ingangen van het wereldwonder Babylon, is geheel gemaakt van blauw geglazuurde stenen en ornamenten. De poort staat er nu zo bij, 2.600 jaar na oplevering. Een voorbeeld waarmee we u kunnen overtuigen van de lange levensduur van glazuurbakstenen.
Duurzaamheid als stijlelement. Savoy Hotel Londen, helaas alleen voor de rijken der aarde. Architect Jim Ryan, ReardonSmith: “Een nationaal erfgoed, een van de meest prestigieuze hotels in de wereld.” Wienerberger leverde voor deze grootse renovatie Terca glazuurbakstenen voor de expressieve gevels, ornamenten en details.
www.shutterstock.com/gallery-438058p1
Naast het standaard assortiment levert Wienerberger op projectbasis oplossingen op maat. De mogelijkheden in verglaasde gevelbakstenen met afwijkende vormen en maten zijn enorm. Bijzondere kleurverlopen, metallic glazuur, afbeeldingen, van alles is denkbaar én mogelijk.
GEVEL-BINNENMUUR | VERWERKINGSGEMAK | 11
Verwerkingsgemak met Porotherm PM20 Metselblokken Terca glazuurbakstenen • Basiskleuren rood, ivoorwit, blauw, groen, geel en zwart. Standaard leverbaar in strengpers, in waalformaat en Engels formaat. • Daarnaast 37 andere standaardkleuren in strengpers, vormbak en handvorm. • Voor binnen en buiten, nieuwbouw en renovatie. • Glazuurbakstenen zijn ‘gemaakt’ voor bijzondere accenten; denk aan grootformaat en speciale vormstenen. • Ook voor het accentueren van een belijning en bij graffiti-gevoelige objecten als tunnels, viaducten, muren, banken en trappen.
De ‘lage’ Porotherm PM20 blokken krijgen allemaal dezelfde lengte: 333 mm. Dus meer eenheid in de maatvoering en nóg meer verwerkingsgemak. De eenheidsmaat van 333 geldt echter niet voor de PM20 200/155. Alle ‘hoge’ blokken zijn in de hoogte aangepast naar 253 mm. U bereikt in 10 lagen de standaard verdiepingshoogte – met de oude maten waren hier elf lagen voor nodig. In alle gevallen blijft de vierkante meterprijs ongewijzigd. Wijzigingen zullen gefaseerd worden doorgevoerd. U vraagt het nieuwe Porotherm Productoverzicht aan via e-mail
[email protected]
nieuw huidig
PM20 'laag'
PM20 'hoog'
Meer informatie over Porotherm binnenmuurstenen: www.wienerberger.nl/binnenmuur
Snel digitaal dilatatie-advies Het proces om tot een dilatatieadvies te komen is vereenvoudigd. Tot voor kort gingen bouwtekeningen nog per post op en neer tussen aannemer/architect, handel en Wienerberger. Bouw en renovatie metrostation Den Haag CS. De originele belijning van glazuur werd hier doorgetrokken naar de trasramen eronder. De oude en nieuwe elementen zijn niet van elkaar te onderscheiden, noch in kleur, noch in vorm, noch in formaat.
Stijlkenmerken van de Art Deco waren de rijke kleuren, uitdagende geometrische vormen en uitbundige versieringen. Een prachtig voorbeeld met geglazuurde bakstenen is het tankstation in ’s-Hertogenbosch.
Het dilatatieproces advies is door alle partijen gedigitaliseerd. Werken met PDF’s is sneller en reduceert papier. Adviezen en updates zijn ook makkelijk te archiveren.
Voor meer info afdeling Pre & After Sales: Koen de Paepe of Hein Roozen, telefoon 088-118 51 11
Voor meer info: Wienerberger Panningen. T 077 - 307 18 55. E
[email protected] I www.wienerberger.nl/gevel
#2 2014 www.wienerberger.nl
Wienerberger B.V. Hogeweg 95 5301 LK Zaltbommel Postbus 144 5300 AC Zaltbommel T 088 - 118 51 11 F 088 - 118 50 05
[email protected] www.wienerberger.nl