Wetenschap en techniek in de klas Hanno van Keulen
Masterplan 2011 -‐ 2016 NOT 2011
1
Even voorstellen • Scheikundige • Universiteit Utrecht • Meer en beter bètatechniekonderwijs • Lector Science & Techniek EducaHe bij Fontys Pabo Limburg
E lle n R o h a a n & H a n n o v a n K e u le n
NOT 2011
2
Waarom? • •
Uit het programma van de NOT: Techniekstraat -‐ Er is een groot tekort aan technici en dit tekort wordt de komende jaren alleen maar groter. In de Techniekstraat laten we zien op welke manier je als docent in het basisonderwijs leerlingen met techniek kennis kunt laten maken. Daarnaast is het een goede voorbereiding op technische opleidingen in het voortgezet onderwijs. LocaCe: Hal 10
• Weet u het al? • Welke methode ...... Welke acCviteiten ..... Waarom ...... Waartoe? NOT 2011
3
Overzicht • W&T is belangrijk • Maar ... – Leraren weten er weinig van – Moeilijk, saai ... – ‘Geen Hjd’
• Anders denken over W&T – Andere inhoud – W&T als context voor talentontwikkeling
• Andere didacHek NOT 2011
4
De essenHes • W&T is een houding: willen weten, willen begrijpen, willen verbeteren. Het begint met een vraag! • W&T is een prakCjk: je gaat op zoek naar het antwoord of de oplossing. • W&T is kennis als beloning: het antwoord op je vraag
NOT 2011
5
Kijken door de ogen van kinderen
• • • •
Wat zien en ervaren kinderen? Welke vragen kan dit oproepen? Wat zit daar voor systeem achter? Hoe kan je je daar als leraar op voorbereiden? NOT 2011
6
Hoe kinderen leren • • • •
Ervaringsgericht Zintuiglijk Betekenisgevend Van concreet naar abstract
• Van vraag/probleem naar antwoord/oplossing • Van context naar concept NOT 2011
7
Een wandeling door het domein ....
NOT 2011
8
NOT 2011 9
D e i n h o u d v a n W & T
NOT 2011
10
Wetenschap en techniek is .... • Hoe komt het dat je de wekker hoort? • Hoe komt het dat je de verwarming voelt? • Hoe komt het dat een strik in een veter blijd zieen? • Hoe gaat het licht aan? • .....
NOT 2011
11
NOT 2011
12
Hygiëne en duurzaamheid combineren
• Waarom moet je je handen wassen? • Hoeveel water kun je besparen? • Hoe werkt het riool? NOT 2011
13
NOT 2011
14
IJzer in de stroop
NOT 2011
15
Ei uit de magnetron
NOT 2011
16
Ei en wetenschap
NOT 2011
17
Wetenschap = Wiskunde = Modelleren = Visualiseren = Experimenteren NOT 2011
18
NOT 2011
19
NOT 2011
20
NOT 2011
21
• De school van de toekomst? • W&T niet als vak maar als context
NOT 2011
22
Wetenschap in de klas = talentontwikkeling • • • • •
• • • •
Zintuiglijke, directe ervaring is basis Verwondering wekken Handelingen uitlokken; experimenteren Uitdagen tot taalproducHe Redeneren (oorzaak-‐ gevolg; doel-‐middelen; behoudsprincipes; systeemdenken; vorm-‐funcHe denken) Visualiseren, modelleren, abstraheren Meten en kwanHficeren Volharding, inbeeldingsvermogen, nauwkeurigheid Expliciteren, conceptualiseren, verankeren NOT 2011
23
NOT 2011
24
Niet alles kan in de klas • Brede school • Naschoolse opvang • Science Musea (Nemo, Naturalis, Technopolis, ConHnium, Nieuw Land, Sterrenwacht, ....) • Bedrijven en instellingen
NOT 2011
25
Kerndoel 46 / Sterrenkunde
• Hoe laat is het hier?
NOT 2011
26
NOT 2011
27
NOT 2011
28
Waarom verkleuren de bladeren in de herfst? • Taal: “Het regent en het is november” • Kunst en cultuur: Kleur, beeldtaal, oproepen van associaHes • W&T: Bladgroen en schimmels
NOT 2011
29
Wetenschap is .....
NOT 2011
30
De regenworm
NOT 2011
31
NOT 2011
32
Context, ervaring, vraag, concept • Context: overal beschikbaar • Ervaring: zo op te roepen • Vraag: spontaan of uitgedaagd • Concept: van ‘aanwijzend benoemen’ via overeenkomsten en verschillen naar ‘wetmaHg’ patroon NOT 2011
33
Van incident naar opbouw • Groep 1/2 – zintuiglijke ervaring opdoen: wippen en kinderen hun ervaringen laten beschrijven • Groep 3/4 – wie is het zwaarst? Meten met de wip als balans • Groep 5/6 – Verwoorden en verstaan: van ervaring naar regelmaat, ‘vaktaal’ en intuïHes over een (hetoom)regel • Groep 7/8 – Verhoudingen: van concrete dingen naar abstract manipuleren NOT 2011
34
NOT 2011
35
Onvoldoende hout
NOT 2011
36
OriëntaHe op jezelf en de wereld • Kennismaken met de ‘werkende’ wereld • AansluiHng zoeken / verbeteren – VO (VMBO en Havo/VWO) – HO (ROC, Pabo, 1e-‐2e-‐3e graad lerarenopleidingen, bètafaculteiten HBO en WO, Wetenschapsknooppunt)
NOT 2011
37
NOT 2011
38
NOT 2011
39
NOT 2011
40
NOT 2011
41
Ervaringsleren • Kinderen construeren betekenis op basis van concrete, exemplarische, zintuiglijke ervaringen • Sluit aan bij de leefwereldcontext: badkamer, keuken, op de fiets naar school, naar Oma in het ziekenhuis, et cetera • Zet dit door naar concepten zoals hygiëne, duurzaamheid, wrijving, stabiliteit, symmetrie
NOT 2011
42
Inhoud: contexten en thema’s • • • • • • • •
Het huis Tuin, park en natuurgebieden Het menselijk lichaam Ziekte, gezondheid en medische technologie Voeding, landbouw en voedseltechnologie Energiegebruik Mobiliteit en transport Gebouwen en construcHes
• • • • • • • • • •
NOT 2011
CommunicaHe Muziek Sport, spel en beweging Ontspanning en uitgaan Kleding Schoonmaken Water en watermanagement Grond, stenen, bodem, aarde Weer, klimaat, lucht en hemel Hergebruik, duurzaamheid en kringlopen
43
De concepten in W&T
NOT 2011
44
Talentontwikkeling en basisscholen • • • • • • • •
Van acHviteitgericht naar (leer)doelgericht Van opdrachtgestuurd naar vraaggestuurd Van methodisch naar open Van instruerend naar onderzoekend Van vakgericht naar geïntegreerd Van losse lessen naar leerlijnen Binnenschools én buitenschools Van ‘one size fits all’ naar ‘passend onderwijs’ NOT 2011
45
Werk aan jezelf! • Kijk om je heen en verwonder je! • Ontwikkel jezelf! Er zijn prachHge boeken over W&T • Oefen in de didacHek van vragen, doorvragen en coachen (en niet alleen in uitleggen) • Gebruik methodes, leskisten en werkbladen als inspiraHebron maar blijf zelf de baas!
NOT 2011
46
LeesHps • • • • • • • • • • • • • • • • •
Bryson, B. (2008). Een heel kleine geschiedenis van bijna alles. Amsterdam: Atlas. Dijkgraaf, R., Fresco, L., Weezel, T. G. van, & Calmthout, M. van (Eds.). (2008). De bètacanon. Amsterdam: Meulenhoff. Lloyd, C. (2008). Wat is er in hemelsnaam gebeurd? Het complete verhaal van onze geschiedenis van oerknal tot nu. Amsterdam: Nieuw Amsterdam. Ray, C., & Poizat, J.-‐C. (2010). De natuurkunde in alledaagse apparaten. Diemen: Veen. Teichmann, J., & Krapp, T. (2010). Natuurkunde eenvoudig uitgelegd. Aartselaar: Zuidnederlandse Uitgeverij. Schilling, G. (2007). Handboek sterrenkunde. Abcoude: Fontaine. Leenaers, H. (2009). De Bosatlas van ondergronds Nederland. Groningen: Noordhoff. This, H. (2008). Chemie in de keuken. Diemen: Veen. McGee, H. (2010). Goed koken -‐ En wat je daarvoor moet weten. Amsterdam: Nieuw Amsterdam. Darwin, C. (1857/2009). Het ontstaan van soorten (R. Rook, Trans.). Amsterdam: Atlas. Trueb, L. F. (2010). Het periodiek systeem. Diemen: Natuurwetenschap & Techniek Veen Magazines. Pilloton, E. (2009). Design revoluDon -‐ 100 products that are changing people's life. New York: Thames & Hudson. Verdult, E. (2010). Ingenieus -‐ De mooiste technische illustraDes. Diemen: Veen. Herwijnen, F. van (2009). Leren van instorDngen -‐ Waarom bruggen en gebouwen soms instorten en hoe dat is te voorkomen. Zoetermeer: Bouwen met Staal. Bailey, D., & Gates, K. (2010). FietsreparaDe en onderhoud voor dummies. Amsterdam: Pearson EducaHon Benelux. Braungart, M., & McDonough, W. (2007). Cradle to cradle -‐ Afval = voedsel. Heeswijk: Search Knowledge. Kroonenberg, S. (2008). De menselijke maat -‐ De aarde over Denduizend jaar. Amsterdam: Atlas. NOT 2011
47
Websites e.d. • InformaHe over Masterplan:
– Plaxorm Bèta Techniek – Carlijn Schendstok | Procesmanager Professionalisering| PlaOorm Bèta Techniek | Lange Voorhout 20 | Postbus 556, 2501 CN Den Haag | T. 070 311 9724|
[email protected] | www.plaOormbetatechniek.nl
• Domeinbeschrijving downloaden:
– hep://www.vtbprogramma.nl//docs/Beleidsdocumenten/ wt-‐ijkpunten.pdf
• LessuggesHes Junior Bètacanon downloaden:
– hep://www.vtbprogramma.nl//docs/VTB/lessuggesHes-‐ jbc-‐def.pdf NOT 2011
48
