Werkgerichte interventies bij psychische klachten
Dr. Karen Nieuwenhuijsen Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid, AMC
Goed Gestemd aan het werk, 20 maart 2013
Coronel Instituut
Inhoud I.
Psychische aandoeningen en problemen in werk
II.
Preventie van functioneringsproblemen en verzuim
III. Terugkeer naar werk- stressgerelateerde aandoeningen
Coronel Instituut
Ernst –aard van de klachten
Coronel Instituut
Ernst –aard van problemen in werk
Coronel Instituut
Ernst –type interventies
Coronel Instituut
Werkgerichte interventies
Coronel Instituut
Klinische interventies
Coronel Instituut
Werkgerichte interventies
Coronel Instituut
Gevolgen voor werk
Verzuim Verminderd werk functioneren
Coronel Instituut
Verminderd werk functioneren • Aangetoond bij: Depressieve stoornis Angststoornis Stress gerelateerde stoornis • Depressie: Persisterende problemen Meer problemen dan (1) gezonden, (2) RA patiënten Na klinisch herstel: problemen blijven voortbestaan
Bron: Adler, 2006; Dewa & Lin 2000; Gärtner et al, 2010; Haslam e.a., 2005; Hilton et al. 2008; Lerner en Henke, 2008; Lagerveld et al. 2010, Nieuwenhuijsen et al, 2010
Coronel Instituut
Werk functioneren
Beperkingen
Werk inhoud & omstandigheden
Werk functioneren
Coronel Instituut
Mental Vitality @ Work Een psychische module Preventief Medisch Onderzoek (PMO) voor goed & gezond werken in de zorg
Sarah Ketelaar MSc. & Dr.Fania Gärtner Dr. Karen Nieuwenhuijsen Drs. Linda Bolier, Trimbos-instituut Ir. Odile Smeets, Trimbos-instituut Prof. Frank van Dijk Dr. Judith Sluiter
Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid, AMC i.s.m. Trimbos-instituut Subsidiegevers: Stichting Instituut GAK & ZonMw
Coronel Instituut
Onderzoeksvraag Effect op werk functioneren en pscyhische klachten?
Bedrijfsarts groep
E-mental health groep
Controlegroep
Coronel Instituut
Methode: Twee strategieën PMO
Psychische klachten
Werk functioneren
Coronel Instituut
Psychische klachten • Stress (4DKL-stress) • Werkgerelateerde vermoeidheid (VBBA Herstelbehoefte) • Alcoholgebruik (AUDIT-C) • Depressie (BSI-DEP) • Angst (BSI-ANG) → Paniek (PHQ-15 module Paniek) • Posttraumatische stress (SVL)
Coronel Instituut
Nurses Work Functioning Scale Subschalen
Voorbeeld items (totaal aantal items 47)
Cognitieve aspecten van Werk functioneren
- Alert blijven in uw werk - Op een dag niets vergeten
Incidenten in het werk veroorzaken
- Foutloos toedienen/ aangeven van medicijnen - Inschatten welke (verpleegkundige) zorg een patiënt nodig heeft
Vermijdingsgedrag
- Vergaderingen en evaluaties vermijd ik zo veel mogelijk - Samenwerking met uw collega’s vermijden
Conflicten en irritaties met collega’s & leidinggevende
- Ik verbaas me er vaak over hoe weinig ik van anderen kan hebben - Ik reageer vaak geïrriteerd op collega’s/ leidinggevende
Verstoord contact met patiënten & familie
- Ik merk bij mezelf dat ik te ruw omga met patiënten en hun familie - Het lukt me niet goed om naar mijn patiënten te luisteren
Gebrek aan energie & motivatie Coronel Instituut
- Bent u iemand die zonder enig enthousiasme werkt? - Het kost me heel veel moeite om een werkdag door te komen
Consult bedrijfsarts • Alleen indien positief gescreend • Uitnodiging voor preventief consult met eigen bedrijfsarts Vrijblijvend 30 minuten • 7 stappen: Aandacht voor screeningsresultaten Adviezen verbetering werk functioneren en psychische gezondheid Evt. doorverwijzingen
Coronel Instituut
Coronel Instituut
Resultaten (1) • Basismeting 32% respons → 557 deelnemers
Positief gescreend
n
%
Werk functioneren
353
63%
Psychische gezondheid
340
61%
Werk functioneren en/of psychische gezondheid
451
81%
Coronel Instituut
Resultaten (2): Werk functioneren Werk functioneren in belangrijke mate verbeterd (%) %
- 16%
- 13%
Bedrijfsarts groep: € 485 besparing per deelnemer (dankzij verzuim en presenteeism reductie)
Coronel Instituut
Resultaten (3): Psychische klachten
• Beide strategieën: Geen effecten op psychische klachten
Coronel Instituut
Terugkeer naar werk- stress
Coronel Instituut
Terugkeer naar werk-stress Eerstelijns zorgverleners:
Bedrijfsarts Huisarts Psycholoog Psychotherapeut Maatschappelijk werk
Eerstelijns activerende begeleiding: Cognitieve gedragstherapie/ Problem solving therapie - Procescontingent - Activerend - Elementen CGT/PST - Geleidelijke terugkeer naar werk
Coronel Instituut
Activerende eerstelijns begeleiding -
Crisisfase Doel acceptatie en perspectief Middel: voorlichting, perspectief, rationale
Coronel Instituut
Activerende eerstelijns begeleiding
-
Probleem- en oplossingsfase Doel: oriëntatie op problemen en oplossingen Middel: schrijf, inventarisatie & beslisprotocollen
Coronel Instituut
Activerende eerstelijns begeleiding
-
Toepassingsfase Doel: controle herwinnen of vergroten in de praktijk Middel: opbouwschema
Coronel Instituut
Richtlijn overspanning en burnout
Coronel Instituut
Tot slot
Coronel Instituut
Vragen?
Karen Nieuwenhuijsen
[email protected]
Coronel Instituut
