Het meten van functioneren op het werk bij psychische klachten Femke Abma, PhD Universitair Medisch Centrum Groningen, Rijksuniversiteit Groningen, afdeling Sociale Geneeskunde
Symposium Goed Gestemd aan het Werk 20 maart 2013
Achtergrond • Steeds meer werkenden die (nog) niet optimaal functioneren door (resterende) gezondheidsproblemen. • Van compensatie naar participatie en preventie • Duurzaam aan het werk (‘Sustainable working life’) • Functioneren in werk in relatie met gezondheid
Het ontbreekt echter aan geschikt instrumentarium om het functioneren in werk in relatie tot gezondheid te meten.
Conceptueel model Work Functioning
Abma et al, 2012
Definitie van Work Functioning • “Work functioning is the ability of the worker to meet work demands given current physical and emotional health status. Health-related work functioning is considered a broad concept that can be seen as a continuum varying from working successfully (i.e., the ability to meet all work demands for a given state of health) to a sub-optimal state of work functioning (with an extreme when absent from work)”
Meten is weten • Een greep uit de bestaande instrumenten die het functioneren in werk in relatie tot de gezondheid in kaart brengen: •
Instrumenten met losse overkoepelende vragen (meten ‘lost performance’ of ‘work impairment’, met vragen over absentie en productiviteit): – Health and Productivity Questionnaire (HPQ) – Work Productivity and Activity Impairment Questionnaire (WPAI)
•
Multiple item instrumenten (meten de mate waarin de gezondheid van invloed is op het vermogen om werk taken/rollen uit te voeren met meerdere items): – – – –
•
Endicott Work Productivity Scale (EWPS) Stanford Presenteeism Scale (SPS) Work Limitations Questionnaire (WLQ) Work Role Functioning Questionnaire (WRFQ)
Van beide soorten bestaan er aandoeningsspecifieke en/of werk specifieke instrumenten
Maar is meten ook echt weten?? • Voor welke doelgroepen zijn de instrumenten ontwikkeld? • Wat zijn de meeteigenschappen van deze instrumenten in de populatie waarvoor ze zijn ontwikkeld? • Wat zijn de meeteigenschappen van de instrumenten in andere populaties waarin ze worden gebruikt? • Verschillen de meeteigenschappen tussen de verschillende populaties? Waarom is het eigenlijk belangrijk om de meeteigenschappen te weten?
Gebruik instrumentarium in CMD populatie • Een systematische literatuurstudie door Nieuwenhuijsen et al. (2010) laat zien dat er 21 instrumenten gebruikt kunnen worden om ‘lost productivity’ of ‘work role limitations’ in kaart te brengen. Velen hiervan worden gebruikt in een populatie met veel voorkomende psychische aandoeningen, de zgn. ‘common mental disorders’ (CMD). • Maar zijn de meeteigenschappen van deze instrumenten wel bekend voor de CMD populatie?
Systematische literatuurstudie naar meeteigenschappen in CMD populatie
• Vraagstelling: – Wat zijn de meeteigenschappen van instrumenten die het functioneren in werk in kaart brengen in een CMD populatie en wat is de onderliggende kwaliteit van de valideringsstudies? (focus op zelfgerapporteerde multi-item instrumenten, atwork functioning (dus geen absentie), en betaald werk)
Resultaten • Uit de zoekopdracht bleek dat er 5 valideringsstudies zijn die specifiek in een CMD populatie de meeteigenschappen onderzoeken van in totaal 5 instrumenten: – – – – –
Endicott Work Productivity Scale (EWPS) Work Limitations Questionnaire (WLQ) Stanford Presenteeism Scale (SPS) Work Performance Scale of the Functional Status Questionnaire (WPS) Lam Employment Absence and Productivity Scale (LEAPS)
Methodologische kwaliteit
* www.cosmin.nl
• Beoordelen van de kwaliteit van de studies met behulp van de COSMIN* checklist – De studies werden beoordeeld (poor-fair-good-excellent) op hoe ze de volgende meeteigenschappen hebben onderzocht: • Betrouwbaarheid: • Interne Consistentie • Betrouwbaarheid • Meetfout
• Validiteit: • Inhoudsvaliditeit • Construct validiteit • Structurele validiteit • Hypothese toetsing • Cross-culturele validiteit • Criterium validiteit •Responsiviteit •Interpreteerbaarheid
10
Gebruik van de COSMIN checklist voor de methodologische kwaliteit • Voor elke meeteigenschap: – De items van de checklist scoren op: poor-fair-good-excellent
• Beoordeling van de methodologische kwaliteit gebaseerd op de laagste item score based voor een meeteigenschap in de checklist
Meeteigenschappen
Conclusie literatuurstudie • Studies hebben een slechte tot matige methodologische kwaliteit. • Veel informatie ontbreekt in de rapportage van de resultaten. • De beschikbare evidence voor de meeteigenschappen is beperkt voor deze populatie. • Dit hoeft echter niet te betekenen dat de meeteigenschappen slecht zijn, maar impliceert dat studies met hoge methodologische kwaliteit nodig zijn om de meeteigenschappen te onderzoeken.
Een nieuw instrument: de WRFQ • De Nederlandse versie van de Work Role Functioning Questionnaire (WRFQ 2.0) meet de ervaren moeite met het uitvoeren van de taakeisen in de afgelopen 4 weken. • Hoofdvraag: “Hoeveel van de werktijd, in de afgelopen 4 weken, hebben uw fysieke gezondheid of emotionele problemen het moeilijk gemaakt om het volgende te doen?” • Antwoordschaal: 5 puntsschaal van ‘de hele tijd (100%)’ tot ‘helemaal niet (0%)’ met extra optie ‘niet van toepassing op mijn werk’.
WRFQ 2.0 • 27 items over 4 domeinen: – “Werkplanning en - uitvoering” (WSOD) bevat o.a. vragen over het kunnen volgen van een planning, het werken van het vereiste aantal uren; de werklast en voldoening in het werk; – “Fysieke taakeisen” (PD) bevat vragen over de fysieke eisen die het werk stelt; – “Mentale en Sociale taakeisen” (MSD) bevat vragen over de mentale/cognitieve en de interpersoonlijke relaties/sociale eisen van het werk; – “Flexibiliteitstaakeisen” (FD) bevat vragen over eisen van het werk die betrekking hebben over het omgaan met veranderingen, prioriteiten stellen en meerdere taken tegelijk uitvoeren.
Cross-culturele adaptatie naar Nederlands •
Pre-test: 40 werknemers met gezondheidsklachten
•
Doel is evalueren van de bruikbaarheid, toepasbaarheid, begrijpelijkheid, en volledigheid van de vragenlijst.
•
Nederlandse versie (WRFQ 2.0) is aangepaste versie van origineel: – Instructie aangepast – Vijf items aangepast – Nieuwe subschaal toegevoegd en andere indeling subschalen
Forward translation Synthesis Back translation Expert committee Pre-test Final version
Voorbeeld item WRFQ: “Ik vind het moeilijk om me aan een routine of werkschema te houden”
Meeteigenschappen Valideringsonderzoek uitgevoerd in werkende populatie: – Goede betrouwbaarheid: • Interne consistentie (incl. nieuwe items) – Cronbach's alfa's voor de subschalen en totaalscore >0.9
• Test-hertest – ICC totaalscore 0.66
– Goede validiteit: • Correlatie met vergelijkbare instrumenten: work ability (0.47), productiviteit (0.49) • Correlatie met andere, gerelateerde constructen: gezondheid (0.27), bevlogenheid (0.30), motivatie (0.21) • Verschillen tussen groepen (zie volgende slide)
– Responsiviteit • Niet goed vast kunnen stellen
WRFQ 2.0 en gezondheid WRFQ 2.0 subgroep scores voor gezondheid*
Werkplanning en – uitvoering Fysieke taakeisen Mentale en Sociale taakeisen Flexibiliteitstaakeisen Totaalscore
Goede-excellente gezondheid (Gemiddelde)
Slechte-matige gezondheid (Gemiddelde)
82.7
73.7
88.8
74.7
86.5
75.6
84.9
76.1
85.2
75.5
*Gezondheid is gemeten met de overzichtsvraag van de SF-12 ‘Hoe zou u over het algemeen uw gezondheid noemen?’ met als antwoord categorieën: ‘uitstekend’, ‘zeer goed’, ‘goed’, ‘matig’, en ‘slecht’.
Vergelijkbare verschillen voor hoge/lage mate van vermoeidheid, herstelbehoefte, mentale gezondheid, en fysieke gezondheid.
De SHARP-at work studie • Ontwikkeling van een interventie om terugval van ziekte verzuim te voorkomen bij werkenden die terug keren naar werk na een periode van verzuim door veel voorkomende psychische aandoeningen, de zgn. ‘common mental disorders’ (CMD). • Onder CMD wordt verstaan: depressie, angststoornissen en aanpassingsstoornissen Arends et al. Prevention of recurrent sickness absence among employees with common mental disorders: design of a clusterrandomised controlled trial with cost-benefit and effectiveness evaluation. BMC Public Health 2010; 10:132,2458-10-132.
Meeteigenschappen WRFQ in CMD populatie
Werkplanning Werk uitvoering Fysieke taakeisen Mentale taakeisen Sociale taakeisen Totaalscore
Werkende populatie (Gemiddelde) 83,2 81,2 86,7 83,6 90,6 84,5
CMD populatie (Gemiddelde)
Cronbachs alpha’s
64.8 64.7 85.1 60.8 75.0 68,2
0.80 0.90 0.89 0.94 0.73 0.96
• Goede betrouwbaarheid: • Interne consistentie Cronbach's alfa's >0.70
• Validiteit: • Verschillen tussen groepen (zie volgende slide)
Verschillen in WRFQ scores gebaseerd op 4DKL groepen Somatisatie
Distress
Angst
Depressie
Werkplanning Werk uitvoering Fysieke taakeisen Mentale taakeisen Sociale taakeisen Totaalscore Werkplanning Werk uitvoering Fysieke taakeisen Mentale taakeisen Sociale taakeisen Totaalscore Werkplanning Werk uitvoering Fysieke taakeisen Mentale taakeisen Sociale taakeisen Totaalscore Werkplanning Werk uitvoering Fysieke taakeisen Mentale taakeisen Sociale taakeisen Totaalscore
Laag
Matig verhoogd
Sterk verhoogd
66.7 69.1 87.9 63.2 76.5 71.5 72.9 76.8 94.3 72.1 84.3 78.0 66.2 66.5 89.0 62.6 77.1 70.4 68.3 67.7 91.2 64.1 76.7 71.1
63.0 57.0 82.6 58.4 73.5 63.1 70.4 66.0 90.7 64.2 70.7 71.1 57.9 59.4 65.1 52.5 60.7 58.2 60.7 60.2 83.0 56.4 79.0 65.7
55.7 54.5 32.5 49.8 67.5 55.1 54.7 54.8 73.4 50.2 70.7 58.5 56.1 47.4 74.2 51.0 66.7 53.1 45.2 45.9 50.7 44.2 54.5 45.3
Somatisatie
Distress
Angst
Depressie
Verschillen in WRFQ over tijd
Werkplanning Werk uitvoering Fysieke taakeisen Mentale taakeisen Sociale taakeisen Totaalscore
Baseline
Na 3 maanden
Na 6 maanden
Na 12 maanden
Sign (p) (baseline-3 maanden)
64.8
73.7
77.6
80.7
0.000
64.7
73.4
77.2
79.3
0.000
85.1
90.4
92.3
93.5
0.160
60.8
72.0
78.4
77.8
0.000
75.0
80.4
85.7
89.1
0.120
68.2
76.7
81.1
83.0
0.000
Verschillen over tijd
ERROR: stackunderflow OFFENDING COMMAND: ~ STACK:
