website pastoraal@ school: www.dpbbrugge.be/schoolpastoraal
bewonderen – een adembenemend uitzicht Waarom zijn heiligen, heiligen? Omdat ze opgewekt waren, als het moeilijk was om opgewekt te zijn; geduldig, als het moeilijk was om geduldig te zijn; omdat ze verder gingen, als ze het eigenlijk wilden opgeven; omdat ze stil waren, als ze eigenlijk liever wilden spreken; en aangenaam, als ze slecht gemutst waren. Dat is alles. 31 oktober/04 november - verrekijker
In ons dagelijks spreken vallen wel eens woorden als: een heilige zaak, een heilige plaats, heilige boeken, een heilig mens. Wat zeggen we als we het woord "heilig" uitspreken? Meestal denken we spontaan aan ethisch perfect, aan volkomen goed. Daardoor krijgt het woord "heilig" iets onmogelijks. Iets veraf en onbereikbaar. Als ik te rade ga bij de Bijbel, dan kunnen we daar zien dat "heilig" twee betekenissen heeft, die met elkaar samenhangen. Heilig betekent eerst letterlijk "anders". Wat uit de band springt, wat ingaat tegen het vanzelfsprekende, het gewone. Het woord "heilig" gaat steeds de uitdaging aan met dat gewone en vanzelfsprekende. Het heilige stelt het vanzelfsprekende van bijvoorbeeld onze samenleving fundamenteel in vraag. Zo is er één heilige dag in de week – de Sabbat of de zondag – om ons eraan te herinneren dat de uitbuiting van mens en aarde tijdens de gewone dagen niet goed is en moet worden tegengesproken. En hier komt de tweede betekenis: daarom is op de keper beschouwd alleen de ENE het waard om heilig te worden genoemd. Deze ENE, déze God als radicaal tegenwoord tegen alles wat zichzelf tot afgod wil verheffen en daardoor mens en aarde onderwerpt aan bijvoorbeeld de wetten van winst en macht.
Allerheiligen is veel meer dan een kerkhofdag. Geen dag alleen van treuren om het verlies en het gemis van je geliefden, maar een dag van verder kijken, verder dan het verdriet en verder dan de lege plek in huis, om door het verdriet heen het geschenk te zien, het levengevend geschenk van goedheid en vriendschap en liefde dat mensen voor jou geweest zijn. Dat geschenk kan niemand ons ontnemen. Wij mogen het bewaren en koesteren en verder leven. Want het heeft ons mee gemaakt tot de mens die wij tot nu toe geworden zijn. Allerheiligen spreekt van heiligen, van ‘heel-gemaakte’, helende mensen, mensen met naam en vooral zonder naam, gekend en vooral ongekend, mensen van vroeger en mensen van nu in wie onze God - Hij die heet : Ik zal er zijn voor u -
verwerking bij leeftocht VSKO INPAKKEN - WEGWEZEN DPB- Brugge – oktober 2011, week 10
website pastoraal@ school: www.dpbbrugge.be/schoolpastoraal
zich heeft mogen uitleven omdat zij zich inleefden in Hem. Zij zijn te herkennen zoals het evangelie van de zaligsprekingen ons duidelijk maakt: Heilig zijn zij die arm voor God staan, die hun leven als een geschenk uit Zijn handen beleven. En die daarom blij zijn om de vreugde van anderen, en droevig om het verdriet van anderen. Die hongeren en dorsten naar gerechtigheid voor ieder mens, en doorgaan met zachte moed, zonder hardheid of bitterheid. Die een groot hart hebben voor de medemens in zijn kwetsbaarheid, en vrede brengen om zich heen. Die recht in hun schoenen staan, doorzichtig en zuiver van hart. En die trouw zijn in de tegenstand. Heiligen zijn geen helden, geen perfecte mensen. Het zijn mensen met zwakheden en kleine kanten, zoals u en ik, maar het zijn mensen in wie “Ik zal er zijn” gebeurt. Mensen om ons aan op te trekken, voorbeelden, lichtbakens, wegwijzers, in wie wij het beste van onszelf herkennen; ze leven dichterbij dan wij op het eerste gezicht zouden denken. Ze doen misschien veel, maar stralen in de eerste plaats iets uit: vreugde, warmte, liefde die meer is dan mensenwerk. Allerheiligen is een dag van verbondenheid beleven met mensen van vroeger en nu, van dichtbij en veraf, met zoveel heiligen die sporen nagelaten hebben in ons leven: ouders en familieleden, vrienden, bekenden en onbekenden, lichtende voorbeelden die elk op hun manier en met vallen en opstaan iets van God zichtbaar hebben gemaakt. Mensen om te her-inneren, een plek te geven in ons diepste binnenste, een plek waar ze blijven spreken, waar wij ons voeden aan hun woorden en hun waarden, aan hun gegrepen zijn door God en mensen. verwerking bij leeftocht VSKO INPAKKEN - WEGWEZEN DPB- Brugge – oktober 2011, week 10
website pastoraal@ school: www.dpbbrugge.be/schoolpastoraal
Neen, wij staan niet op ons eentje in deze grote wereld. Zoals paddenstoelen in herfstgrond die ondergronds met elkaar verbonden zijn in een heksenkring, zo zijn wij verbonden met al de vezels van ons bestaan in een grenzeloze kring van liefde. Grenzeloos, want niet gebonden aan plaats of tijd of ruimte. Als het waar is dat wij getekend zijn door het kwaad dat voor ons is gebeurd, is het nog meer waar dat wij gedragen zijn door alle goedheid die mensen in de wereld gebracht hebben. Er is nooit tevergeefs bemind. Wij zijn gemeenschap van heiligen, en die gaat zoveel dieper dan samen te zijn op eenzelfde plaats, en op een zelfde uur, dan het delen van dezelfde belangen en dezelfde sympathieën, maar die groeit waar mensen zich door God aangesproken weten met zijn eigen Naam, en niet anders kunnen dan die Naam verder te spreken en te doen. En dat maakt ons tot familie, tot familie van God. Carlos Desoete
Allerzielen Op een dag als vandaag kan je er niet meer omheen : de dood hoort bij het leven. Je kan het dagen, weken, misschien jarenlang uit het gezichtsveld wegduwen, alsof alleen vandaag belangrijk is, maar op een dag als deze spreekt de dood vanuit zoveel geliefden die er niet meer zijn, en wiens aanwezigheid alleen nog klinkt in de pijn van leegte en gemis. En misschien in de vraag: ‘Waar ben je nu?’ ‘Ben je er nog?’ Is er iets na dit leven? Moet de vraag niet eerder gesteld: ‘Is er Iemand na dit leven?’ Iemand die er is, bij wie de mens over de grenzen van het hier en nu tot zijn bestemming komt? verwerking bij leeftocht VSKO INPAKKEN - WEGWEZEN DPB- Brugge – oktober 2011, week 10
website pastoraal@ school: www.dpbbrugge.be/schoolpastoraal
Allerzielen spreekt van Leven, voor én na het sterven. Alleen is wat hierna komt - het leven na de dood geen kopie van het leven voor de dood. Want het leven na de dood heeft niets van doen met de dagelijkse zorgen die ons op deze aarde gegeven zijn: het zorgen voor een nageslacht het in stand houden van je naam en je bezit, noch met huwen of ten huwelijk gegeven worden. Het leven na de dood heeft alleen te maken met Hem die liefde is, die sterker is dan alle dood, en die leven doet. Maak van het leven na de dood geen kopie van je leven hier met alleen alles veel beter en mooier. Maar laat je leven hier op aarde een kopie zijn van het leven dat ons te wachten staat, waar alles spreekt van de liefde van: ‘Ik zal er zijn voor u.’ Laat je eeuwig leven hier beginnen. Allerzielen zegt: de dood hoort bij het leven, maar nog veel meer hoort het leven bij de dood. Carlos Desoete
Zaligsprekingen vandaag Gelukkig ben jij omdat je ervaart dat je niet perfect bent. Gelukkig ben je omdat je voelt dat je telkens weer op grenzen botst. Omdat je niet alles kan, niet alles weet en je niet voor alles kan inzetten. Gelukkig ben je dat je op je grenzen botst want juist daardoor ontstaat er ruimte. Ruimte voor een liefdesverhaal van God en mensen waarin prestatie niét telt. Gelukkig als we dat beseffen. Wanneer we ons er heel bewust van zijn dat we de waarheid niet in pacht hebben, dat onze blik beperkt is. Zo kunnen we een oase, een ademruimte worden voor mensen die zoeken naar de grond van dit bestaan.
verwerking bij leeftocht VSKO INPAKKEN - WEGWEZEN DPB- Brugge – oktober 2011, week 10
website pastoraal@ school: www.dpbbrugge.be/schoolpastoraal
Gelukkig ben jij omdat je beseft dat je ook verdriet met je meedraagt. Misschien stop je het vaak weg, denk je er liever niet aan of laat je het nooit merken. Maar gelukkig ben je als je je verdriet erkent. Verdriet is niks anders dan gekwetste liefde. Jouw verdriet vertelt je dat je nog steeds naar die liefde verlangt. Samen met vreugde is verdriet een broodnodige gids op je zoektocht naar die diepste Bron van liefde. Gelukkig als we dat we beseffen. Gelukkig zijn we als we onze tranen hier mogen huilen, onze pijn uitspreken en ons verdriet delen. Zo kunnen we een schuilplaats worden voor mensen van wie het leven pijn doet. Gelukkig ben jij omdat je ervaart dat je eigenlijk een heel breekbare en kwetsbare mens bent. Gelukkig ben je als je voelt hoe hard, pijnlijk of oneerlijk het leven kan zijn. Het zal je verlangen naar zachtheid en tederheid versterken. Zoals Leonard Cohen het ooit schreef: “In alles zit er een barst, want precies daardoor kan het licht er binnen vallen.” Gelukkig als we dat beseffen. Dat ons geloofsverhaal heel breekbaar is en vaak barsten van macht of eigenbelang vertoont. Gelukkig zijn we wanneer we die barsten niet wegstoppen, maar ze au serieux nemen en ze beschouwen als tegendraadse wegwijzers naar waar het echt over gaat: de mensen om ons heen en God zelf. Gelukkig ben jij omdat je in je binnenste dat verlangen naar rechtvaardigheid ervaart. Gelukkig ben je omdat je weet wat het betekent om onrecht aangedaan te worden. Het kan je dorst naar eerlijkheid en oprechtheid alleen maar groter maken. Gelukkig ben je omdat je kwaadheid voelt bij het onrecht en verdriet bij de mens die eronder lijdt. Het vertelt je over een visioen dat God zelf in jou heeft gelegd. Gelukkig als we dat beseffen. Gelukkig zijn we wanneer we ons niet tot rechter opwerpen, maar steeds weer proberen te zoeken hoe elke mens bemind wordt. Dan zijn we heilige grond voor mensen. Dan doen we de schoenen van het oordeel uit om elkaar niet te vertrappelen. Gelukkig ben jij omdat je voelt dat je eigenlijk maar één diepe wens hebt: gewoon helemaal jezelf mogen zijn. Gelukkig ben je omdat je niet voortdurend afhankelijk wil zijn van het oordeel of de verwachtingen van mensen. Gelukkig ben je als je van jezelf probeert te houden. Het maakt je steeds milder en verdiept je relaties. Het brengt je bij je diepste kern: God zelf. Gelukkig als we dat beseffen. Gelukkig zijn we wanneer we niet voortdurend anderen willen zeggen wat ze moeten doen. We zijn een oase voor mensen als we God helpen ontdekken in wie ze al zijn en wat ze al doen. Gelukkig ben jij omdat je steeds weer op zoek bent naar vrede. Gelukkig ben je omdat je ervaart dat het soms stormt in je hart, dat er een onrust woelt die je maar moeilijk kan beschrijven. Het zal je helpen om Gods vrede niet langer buiten jezelf te zoeken, want daar is ze niet te vinden. Vrede kan je niet maken, zoals een bron het water niet maakt. Ze brengt het enkel naar boven omdat er in haar binnenste een overvloed leeft. Gelukkig als we dat beseffen. Gelukkig zijn we als we eerst vrede zoeken met onszelf. Het zal ons de wereld doen begrijpen zoals God die begrijpt: een tijd en ruimte om elkaar lief te hebben. Gelukkig ben jij omdat je soms kampt met wanhoop en twijfel. Gelukkig ben je omdat je voelt dat er doorheen tegenkanting en ongeluk, verdriet en onrust, iets in jou blijft hopen. Gelukkig ben je, want je hoeft niet bang te zijn. Niemand kan ooit vallen uit Gods lege handen. Gelukkig als we dat beseffen. Zoals Charlie Chaplin het ooit schreef: “Wij hoeven niet bang te zijn voor conflicten en problemen met onszelf en met anderen. Want soms botsen zelfs de sterren op elkaar en dan ontstaan er nieuwe werelden.” Gelukkig zijn we, vrienden, omdat we dat vertrouwen bij elkaar kunnen doen groeien. Omdat we mogen hopen en geloven. Verheug jullie en juich want dat is echt Vincent Duyck, naar: Matteüs 5:1-12 leven… verwerking bij leeftocht VSKO INPAKKEN - WEGWEZEN DPB- Brugge – oktober 2011, week 10
website pastoraal@ school: www.dpbbrugge.be/schoolpastoraal
Soms zoals … Soms zoals de zon: aanwezig met warmte. Soms zoals een ster: aanwezig met een lichtpuntje in donkere dagen. Zo ben je in ons midden. Zo denken we aan jou. Soms zoals de lente: aanwezig met een nieuw voorstel. Soms zoals een bloem: aanwezig met troost. Zo ben je in ons midden. Zo denken we aan jou. Soms zoals de zee: aanwezig met eb, met vloed. Soms zoals het zand: aanwezig in soepelheid. Zo ben je in ons midden. Zo denken we aan jou.
Gelukkig wie vanwege de gerechtigheid vervolgd worden want voor hen is het koninkrijk van de hemel. het koninkrijk van de hemel: dat is niet zozeer het hier-na-maals met gouden lepeltjes en rijstpap je weet wel… dat is veeleer het hier-nu-maals een samenleving; hier én nu waarin mensen -jij en ikmet elkaar omgaan zoals God zelf het -hier en nu- zou doen… …’hemel op aarde’ bewerken dus als voorwaarde om ooit te zijn ‘aarde in de hemel’
Soms zoals de ochtend: aanwezig met stilte. Soms zoals de avond: aanwezig met een drankje en een hapje. Zo ben je in ons midden. Zo denken we aan jou. Soms zo, soms anders maar altijd sprankelend aanwezig. Zo ben je in ons midden. Zo denken we aan jou. naar Jean-Paul Vermassen
Bidden we dat zij, die vernederd en in ademnood zijn, mogen opstaan en wegen van bevrijding gaan. Bidden we dat zij die treuren en in rouw zijn mogen gesterkt en getroost worden. Bidden we dat zij die hongeren en dorsten naar gerechtigheid, in hun verwachtingen niet worden beschaamd. Bidden we dat zij die vrede stichten, niet ontmoedigd worden. Bidden we dat zij die beschimpt en vervolgd worden, belasterd en van allerlei kwaad beschuldigd omwille van de zaak van de Messias Jezus, dat ze telkens weer mogen opstaan en wegen van bevrijding gaan, en dit vanuit het vertrouwen dat ze in het verborgene gedragen worden door de ENE, die het werk van zijn handen nooit laat varen. Het moge zo zijn!
de plaats waar we staan is daartoe ‘heilige grond’ en…zegt God ons als ‘voetnoot’: “Doe je sandalen uit om écht voeling te krijgen met die heilige grond -jouw; Mijn; ons koninkrijk-“ als je dat aanvoelt: ben je ‘de koning te rijk’ hét codewoord is: GERECHTIGHEID: bewerken dat recht wordt gedaan aan ieder mens -de kleinsten het eerst én het meestvoorwaar geen gemakkelijke opdracht! we horen immers het Jezuswoord: ‘Er zelfs voor vervolgd worden’ toch opstandig doorgaan de Opgestane achterna zo zijn we onderweg naar wat we steeds méér aan het worden zijn: ‘parels in Gods ogen - koninklijke mensen’
verwerking bij leeftocht VSKO INPAKKEN - WEGWEZEN DPB- Brugge – oktober 2011, week 10
hier en nu: vandaag morgen: daar en dan GELUKKIG