water warmtepompen. Planningsaanwijzing. Vitofriocal ijsreservoir

VIESMANN

Planningsaanwijzing

Vitofriocal ijsreservoir Compleet pakket ijsreservoir met zonneluchtabsorber voor brijn/water-warmtepompen van 6,0 tot 17,2 kW Kant- en klare reservoir om te plaatsen in de bodem Als warmtebron voor warmtepompen Vitocal 300-G, 350-G, 333-G und 343-G Energie-opbrengst in het systeem: ■ Door zon en lucht - zonneluchtabsorber ■ Door aardwarmte - oppervlak ijsreservoir Gebruik van de latente energie in de periode zonder energieopbrengst

5516 003 B/fl

5/2015

Vitofriocal ijsreservoir

Voor Vitocal brijn/water warmtepompen

Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1.


1. 1 Werkingsprincipe ........................................................................................................ ■ Ijsreservoir .............................................................................................................. ■ Zonneluchtabsorber ................................................................................................ 1. 2 Productbeschrijving .................................................................................................... ■ Systeemweergave .................................................................................................. ■ Voordelen ................................................................................................................ ■ Toestand bij levering Systeempakket ...................................................................... 1. 3 Toewijzing Vitocal brijn/water-warmtepompen aan het systeempakket ......................

4 4 5 5 5 6 6 6

2.

Zonneluchtabsorber

2. 1 Bouwvorm zonneluchtabsorber type SLK ................................................................... 2. 2 Technische informatie ................................................................................................. ■ Technische gegevens ............................................................................................. ■ Drukverlies zonneluchtabsorber in serieschakeling ................................................

7 7 7 8

3.

Ijsreservoir

3. 1 Productbeschrijving .................................................................................................... ■ Bouwvorm ijsreservoir, type ES-B 10 ...................................................................... 3. 2 Technische gegevens ................................................................................................. ■ Warmtedragervolume van de warmtewisselaar ...................................................... ■ Drukverliezen regeneratieen onttrekkingswarmtewisselaar .................................

9 9 10 10 10

4.

Installatietoebehoren

4. 1 Overzicht installatie- en regelingstoebehoren ............................................................. 4. 2 Toebehoren ijsreservoir .............................................................................................. ■ Schachtafdekking .................................................................................................... 4. 3 Primair circuit zonneluchtabsorber ............................................................................. ■ Zonneluchtabsorber ................................................................................................ ■ Aansluitsets ............................................................................................................. ■ Primaire pompen (regeneratiecircuit) ...................................................................... ■ Pompkogelkranen ................................................................................................... ■ Membraan-veiligheidsklep ...................................................................................... 4. 4 Primair circuit ijsreservoir (brijncircuit) ........................................................................ ■ Brijntoebehorenpakket ............................................................................................ ■ Drukbewaker brijncircuit .......................................................................................... ■ Warmtedragend medium ”Tyfocor” ......................................................................... ■ Vulstation ................................................................................................................ ■ 3-wegomschakekleppen ......................................................................................... 4. 5 Regelingstoebehoren voor warmtebronmanagement, met Vitotronic 200, type WO1C ......................................................................................................................... ■ Vitosolic 200, type SD4, best.nr. Z007 388 ............................................................. ■ Hulprelais ................................................................................................................

11 12 12 12 12 12 12 13 13 13 13 14 15 15 15

2

Planningsaanwijzingen

VIESMANN

5. 1 Ijsreservoir .................................................................................................................. ■ Eisen aan de bouwput ............................................................................................ ■ Leveren en uitladen ................................................................................................ ■ Inbrenging ............................................................................................................... ■ Aansluitingen .......................................................................................................... ■ Ijsreservoir vullen .................................................................................................... 5. 2 Zonneluchtabsorber .................................................................................................... ■ Inbouwplaats ........................................................................................................... ■ Sneeuwlast- en windlastzones ................................................................................ ■ Aanwijzingen omtrent absorbervlak ........................................................................ ■ Aanwijzingen omtrent dakoppervlak ....................................................................... ■ Toegestane montageplaatsen ................................................................................. ■ Montage op platte daken ........................................................................................ ■ Schuine dakmontage — Opdakmontage ................................................................ ■ Vereiste dakoppervlakte .......................................................................................... ■ Bevestigingssysteem .............................................................................................. ■ Veiligheidstechnische uitrusting .............................................................................. 5. 3 Hydraulische integratie ............................................................................................... ■ Voorbeeld: Installatieschema voor ijsreservoir met Vitocal 343-G, met zonneinstallatie voor de tapwateropwarming en ”natural cooling” .................................... ■ Hydraulische integratie van de 3-weg-omschakelklep ............................................ 5. 4 Wanddoorvoer en kabels ............................................................................................ 5. 5 Omrekening debiet aan primaire zijde ........................................................................ 5. 6 Buisleidingen primair circuit ........................................................................................ ■ Dimensioneringstabel voor de geraamde dimensionering van de aansluitleidingen .......................................................................................................................... ■ Buisleidingen primair circuit ....................................................................................

18 18 19 20 21 22 22 22 22 22 23 23 23 23 24 25 26 26 26 28 28 29 29 29 29


5516 003 B/fl

5.

16 16 17

Inhoudsopgave (vervolg)

Index

30 31 31 31 32 32 32 33 33 33 33 34

............................................................................................................................................

37

34 34 35 36 36 36 36

5516 003 B/fl

6.

5. 7 Dimensionering ijsreservoir ........................................................................................ ■ Monovalente werking .............................................................................................. ■ Estrikdroogfunctie ................................................................................................... ■ Toeslag voor tapwateropwarming bij monovalente werking .................................... ■ Toeslag voor verlaagde werking ............................................................................. 5. 8 Voorbeeldberekeningen voor de dimensionering van de warmtebron ........................ 5. 9 Berekening van de vereiste hoeveelheid van het warmtedragend medium (VWM) ..... 5.10 Drukverliesberekening ................................................................................................ ■ Ijsreservoir — warmtepomp en zonneluchtabsorber — warmtepomp .................... 5.11 Voorbeeldberekening voor keuze van de regeneratiepomp ....................................... ■ Benodigd debiet ´ ................................................................................................... ■ Drukverlies ijsreservoir — zonneluchtabsorber ΔpES-SLA ......................................... ■ Pompvermogenstoeslagen (procentueel) voor de werking met warmtedragend medium Tyfocor ....................................................................................................... 5.12 Expansievat voor het primair circuit dimensioneren ................................................... ■ Voorbeeldberekening voor ijsaccumumatorsysteem 6,0 kW: ................................. 5.13 Koelwerking ................................................................................................................ ■ Bouwsoorten en configuratie .................................................................................. ■ Koelvermogen van de NC-box in combinatie met ijsreservoir ................................ 5.14 Reglementair gebruik ..................................................................................................


VIESMANN

3

Vitofriocal ijsreservoir 1.1 Werkingsprincipe Ijsreservoir De ijsreservoir, type ES-B 10 is een met staal gewapende betonhouder die in de aarde wordt gebracht en met water wordt gevuld als opslagmedium voor energie. De ijsreservoir dient als energiebron voor een brijn/water warmtepomp. Daarbij onttrekt de warmtepomp aan de ijsreservoir de benodigde energie voor de kamerverwarming en het opwarmen van drinkwater. Hierbij wordt eerst energie aan het vloeibaar water onttrokken. Bij het verder onttrekken van energie vriest het water tot ijs en er wordt aanvullende energie door een faseverandering van het water in de vorm van kristallisatie-energie aan de warmtepomp ter beschikking gesteld. Voor de regeneratie van de ijsreservoir wordt energie via de zonneluchtabsorber en via het omgevende aardbereik toegevoerd. Als de warmtepomp voor de ruimtekoeling wordt gebruikt, kan de aan het gebouw onttrokken warmte in de ijsreservoir worden afgeleid. In de ijsreservoir bevindt zich een gepatenteerd warmtewisselaarsysteem, bestaande uit onttrekkings- en regeneratiewarmtewisselaars: ■ Onttrekkingswarmtewisselaar: De onttrekkingswarmtewisselaar is onderdeel van het primaire circuit van de warmtepomp. Via de onttrekkingswarmtewisselaar onttrekt de warmtepomp aan de ijsreservoir de energie, die via het koelcircuit naar de verwarmingsinstallatie wordt overgedragen. ■ Regeneratiewarmtewisselaar: De regeneratiewarmtewisselaar is deel van het absorbercircuit. Via de regeneratiewarmtewisselaar wordt aan de ijsreservoir door de zonneluchtarbsorber energie toegevoerd, de ijsreservoir wordt geregenereerd.

Water als energie-opslagmedium In de stooktechniek is water een vaak gebruikt wamrte-opslagmedium. Water is niet giftig, overal beschikbaar en heeft een hoge specifieke warmtecapaciteit. Specifieke warmtecapaciteit De specifieke warmtecapaciteit geeft aan welke warmtehoeveelheid 1 kg aan een stof moet worden toegevoegd, zodat deze stof met 1 K opwarmt. De specifieke warmtecapaciteit van water bedraagt 1,163 Wh/(kg·K). Dezelfde warmtehoeveelheid moet aan een stof worden onttrokken om af te koelen. Fase-overgang Bij de fase-overgang wijzigt de aggregaattoestand zich, bijv. van vloeibaar naar vast (kristallisatie). De temperatuur, waarbij deze fasewissel optreedt, hangt van het stof af. Tijdens de fasewissel blijft de temperatuur van de stof constant tot de stof volledig gekristalliseerd is. D.w.z. tot het volledige volume van bijv. water volledig tot ijs bevroren is. Water geeft tijdens de fasewissel van vloeibaar naar vast een kristallisatie-energie van 93 Wh/kg af (zie volgend diagram). Te gebruiken thermische energie Temperatuurniveaus onder de kamertemperatuur zijn normaal niet te gebruiken voor de opwarming van tap- en verwarmingswater. Met een warmtepomp is het mogelijk lage temperatuurniveaus voor warmtegewinning te gebruiken.

De ijsreservoir en de zich daarin bevindende warmtewisselaars zijn zo vervaardigd dat deze volledig kunnen bevriezen zonder beschadigd te raken.

100 Temperatuur in °C

80

0 93 Wh/kg 0,58 Wh/(kg·K)

93 Wh/kg 1,163 Wh/(kg·K)

Om water van 80 °C naar 0 °C af te koelen, kan een warmtehoeveelheid van 1,163 Wh/(kg·K) x 80 K = 93 Wh/kg worden onttrokken.

Hoeveelheid energie Specifieke warmtecapaciteit Wordt aan het tot 0 °C afgekoelde water verder energie onttrokken, dan blijft de temperatuur zolang constant op 0 °C, tot het water volledig tot ijs bevroren is. Tijdens deze fasewissel van vloeibaar naar vast kan aan het water eventueel een warmtehoeveelheid van 93 Wh/kg worden onttrokken.

5516 003 B/fl

1

4

VIESMANN


Vitofriocal ijsreservoir (vervolg) Zonneluchtabsorber De zonneluchtabsorber, type SLK is een niet-verglaasde, open absorber. De warmte uit de omgeving wordt door convectie, wind en regen aan de zonneluchtabsorber overgedragen. Het grote oppervlak van de zonneluchtabsorber maakt een warmte-absorptie met hoog vermogen mogelijk. De zonneluchtabsorber wordt als een directe warmtebron gebruikt voor de warmtepomp (primaire bron) en voor de regeneratie van de ijsreservoir.

■ Neerslag ■ Rijp

1

De warmteoverdracht naar de warmtepomp of de ijsreservoir gebeurt via een gesloten circuit van water-glycol. Afhankelijk van de temperatuur in de ijsreservoir en aan de zonneluchtabsorber kan de zonneluchtabsorber via een 3-weg omschakelklep direct in het primaire circuit van de warmtepomp worden geïntegreerd. Als aan de zonneluchtabsorber een grotere hoeveelheid warmte beschikbaar is als de warmtepomp nodig heeft, dan wordt parallel ook de regeneratiewarmtewisselaar van energie voorzien.

De zonneluchtabsorbers kunnen uit de volgende bronnen energie opnemen: ■ Omgevingslucht ■ Directe en diffuse zonnestraling

1.2 Productbeschrijving Systeemweergave C

D

E

B

H

K

A

F

F

5516 003 B/fl

G

A B C D E

Warmtepomp Vloerverwarming Warmte door zonnestralen Warmte uit de omgevingslucht Zonneluchtabsorber


F Warmte uit de aarde G Ijsreservoir met onttrekkings- en regeneratiewarmtewisselaar H 3-wegomschakelklep voor het omschakelen van de primaire bron K Zonneregeling

VIESMANN

5

Vitofriocal ijsreservoir (vervolg) Voordelen ■ Gecombineerde sluiting van de omgevingslucht, de aardbodem en de solaire stralen als warmtebron ■ Geen boring — geen milieurisico, vrij van goedkeuring ■ Geringe bedrijfskosten door hoge COP-waarde van de warmtepompen volgens EN 14511: Tot 5,0 (B0/W35).

■ Zeer hoge efficiëntie (JAZ) door intelligent warmtebronmanagement en warmtepomp met RCD-systeem (Refrigerant Cycle Diagnostic System) met elektronische expansieklep (EEV) ■ Eenvoudig te bedienen Vitotronic regeling, in de warmtepomp geïntegreerd

Toestand bij levering Systeempakket ■ Ijsreservoir (vanaf 13,0 kW 2 ijsreservoir) ■ Naargelang systeempakket 4 tot 13 zonneluchtabsorbers (telkens met 2 hydraulisch gescheiden niveaus) ■ Bevestigingssysteem voor zonneluchtabsorber: – Bevestigingssysteem voor opdakmontage (montage schuin dak) of montage plat dak – Aansluitsets voor de hydraulische aansluiting van de zonneluchtabsorber

■ Warmtedragend medium als kant-en klaar mengsel ■ Levering en plaatsing in de bouwput, kraanlastdiagram in acht nemen zie pagina 19.

1.3 Toewijzing Vitocal brijn/water-warmtepompen aan het systeempakket Vitocal Vitocal 300-G, type BW/BWC 301.B06 301.B08 301.B10 301.B13 301.B17 Vitocal 350-G, type BW/BWC 351.A07 Vitocal 333-G, type BWT/BWT-NC 331.B06 331.B08 331.B10 Vitocal 343-G, type BWT 341.B06 341.B08 341.B10

Systeempakket 6,0 kW 8,0 kW

10,4 kW

13,0 kW

17,2 kW

X X X X X X X X X X X X

Samenstelling van de systeempakketten zie prijsblad.

5516 003 B/fl

1

6

VIESMANN


Zonneluchtabsorber 2.1 Bouwvorm zonneluchtabsorber type SLK ■ Zonneluchtabsorber zonder glas voor de montage op schuine en platte daken ■ In een stuk van 100 % polyethyleen (PE). Geen las- of lijmverbindingen binnen de zonneluchtabsorber.

■ 2 hydraulisch onafhankelijke niveaus, die over elkaar liggend op een dakstaander worden gemonteerd. ■ Bij meerdere absorbervelden wordt aan het begin en einde van elk absorberveld het bovenste niveau via een aansluitstuk verbonden met het onderste niveau.

1278 1225

2

100

2050

2143

A

B

A Aanvoer B Retour

2.2 Technische informatie

5516 003 B/fl

Technische gegevens Type Oppervlak Bruto oppervlak Absorberoppervlak Warmtewisselaaroppervlak Afmetingen Breedte Totale breedte met aansluitstukken Hoogte Diepte Afstanden Afstand tussen de aansluitstukken Afstand tussen 2 absorbers Gewicht Leeg gewicht Gewicht gevuld Inhoud zonneluchtabsorber Nominaal debiet Max. werkdruk Stilstandtemperatuur Vitofriocal ijsreservoir

SLK m2 m2 m2

2,61 2,34 9,1

mm mm mm mm

1225 1278 2120 50

mm mm

2050 35

kg kg l m3/h bar MPa °C

38 (19 per absorberniveau) 81 45 0,25 3 0,3 60

VIESMANN

7

Zonneluchtabsorber (vervolg) Type Aansluitingen (vlak afdichtend) Materiaal Hydraulische schakeling: – In serie – Parallel Toegestane inclinatie

SLK 1 PE (polyethyleen), recyclingcode PE-LD

G

Stuks Series

max. 8 2 (volgens ”Tichelmann”) 5° tot 90°

Drukverlies zonneluchtabsorber in serieschakeling

2

125

12,5

A

100

10

75

7,5

50

5

25

2,5

0

kPa

15

Drukverlies in mbar

150

D C B

0

0

500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 Debiet in l/h Aanwijzing Het drukverlies bij 3, 5 en 7 zonneluchtabsorbers kan worden geïnterpoleerd.

5516 003 B/fl

Aantal zonneluchtabsorbers (serieschakeling): 2 A 4 B 6 C 8 D

8

VIESMANN


Ijsreservoir 3.1 Productbeschrijving Bouwvorm ijsreservoir, type ES-B 10 Ø600 D

E

10

600

c

b

C

A

B

a

10

F

Ø2410 Ø2500 Ø2700

120

2300

2430

3

E F

Verdelerbalk, uittrekbaar Dompelhuls voor temperatuursensor ijsreservoir S2 2 versterkingsbanden 625/150 (compensatieringen) Schachtafdekking: ■ ES-B 10 Klasse A: Belastbaar tot 15 kN ■ ES-B 10 Klasse B: Belastbaar tot 125 kN Maten Schachtafdekking ES-B 10 Belastbaar tot Belastbaar tot 15 kN 125 kN a mm 3330 3375 b mm 420 465 c mm 900 945

5516 003 B/fl

A B C D


E RDS-mof voor lege buis DN 100, voor aansluitleidingen F Aansluitmof DN 100, voor overloop

VIESMANN

9

Ijsreservoir (vervolg) 3.2 Technische gegevens Warmtedragervolume van de warmtewisselaar Ijsreservoir Inhoud water/glycool-mengsel in de warmtewisselaar – Onttrekkingswarmtewisselaar – Regeneratiewarmtewisselaar Gewicht – Reservoir (inclusief warmtewisselaars) – Conus – Schachtafdekking Totaal gewicht

6,0 kW

8,0 kW

10,4 kW

13,0 kW

17,2 kW

136 77

136 77

136 77

272 154

272 154

7230 1300 75 8605

7230 1300 75 8605

7230 1300 75 8605

2 x 7230 2 x 1300 2 x 75 2 x 8605

2 x 7230 2 x 1300 2 x 75 2 x 8605

l l kg kg kg kg

Drukverliezen regeneratieen onttrekkingswarmtewisselaar 400 40

3

350 35 300 30 B

250 25 200 20 A

150 15

50 kPa

Drukverlies mbar

100 10

0

5 0 0 500 Debiet in l/h

1000

1500

2000

2500

3000

3500

5516 003 B/fl

A Regeneratiewarmtewisselaar B Onttrekkingswarmtewisselaar Aanwijzing voor de drukverliesberekening van de aansluitleidingen ■ Bij de berekening van de drukverliezen moet telkens de aanvoeren de retourleiding in acht worden genomen. Voorbeeld: Bij een afstand van 10 m tussen ijsreservoir en warmtepomp bedraagt de lengte van de aansluitleiding 2 x 10 m = 20 m. ■ Bij Vitocal 333-G/343-G en Vitocal 300-G/350-G type BWC: Resterende transporthoogte van de gemonteerde circulatiepomp in acht nemen (zie Technische gegevens van de Vitocal).

10

VIESMANN


Installatietoebehoren 4.1 Overzicht installatie- en regelingstoebehoren Toebehoren

Vitocal 300-G BW, BWC 301.B06 tot B17 350-G, type BW, BWC 351.A07

333-G BWT 331.B06 tot B10

343-G BWT 341.B06 tot B10

ZK01417 ZK01416

X X

X X

X X

ZK01917 ZK01918 ZK01919 ZK01920

X X X X

X X X X

X X X X

7514 859

X

X

X

75140862

X

X

X

9572 265 9572 266 9572 267 9572 268 9572 222

X X X X X

X X X X X

X X X X X

ZK00 300 ZK00 301 9532 663

X X X

X

X

X

X

9532 655 9542 602 7188 625

X X X

X X X

X X X

7539 123 7165 482

X X

X

X

Z007388 7814681

X X

X X

X X

4

5516 003 B/fl

Toebehoren ijsreservoir, zie vanaf pagina 12 Schachtafdekking: – Belastbaar tot 15 kN (1,5 t) – Belastbaar tot 125 kN (12,5 t) Primair circuit zonneluchtabsorber, zie vanaf pagina 12 Zonneluchtabsorber: – SLK voor schuin dak (als uitbreiding van de pakketten ijsreservoir) – SLK voor plat dak (als uitbreiding van de pakketten ijsreservoir) Absorberaansluitset Absorberverbinderset Circulatiepompen (primaire pompen, regeneratiecircuit): – Hoogefficiënte circulatiepomp voor het brijncircuit (tot 10,4 kW) Ecocirc Basic, type E4-basic 25/180 – Hoogefficiënte circulatiepomp voor het brijncircuit (11 tot 17,0 kW) Ecocirc Basic, type E6-basic 32/180 Pompkogelkranen: – Pompkogelkraan G 1/DN 25 (tot 10,4 kW) – Pompkogelkraan G 1¼/DN 32 (tot 17,2 kW) – Pompkogelkraan G 1/DN 25 (tot 10,4 kW) – Pompkogelkraan G 1¼/DN 32 (tot 17,2 kW) Membraan-veiligheidsklep, type MS ½ Primair circuit ijsreservoir, zie vanaf pagina 13 Brijntoebehorenpakket: – Brijntoebehorenpakket tot 10,4 kW – Brijntoebehorenpakket tot 17,2 kW Drukschakelaar Warmtedragend medium: – Warmtedragend ”Tyfocor” 30 l – Warmtedragend ”Tyfocor” 200 l Vulstation 3-wegomschakelklep: –G1 – R 1¼ Regeling zie vanaf pagina 16 Vitosolic 200, type SD4 Hulprelais

Best.nr.


VIESMANN

11

Installatietoebehoren (vervolg) 4.2 Toebehoren ijsreservoir Schachtafdekking ■ Best.nr. ZK01 417 Belastbaar tot 15 kN (1,5 t) ■ Best.nr. ZK01 416 Belastbaar tot 125 kN (12,5 t)

■ Schachtdeksel ■ Aansluitring ■ Dimensioneringsring (2 stuks)

4.3 Primair circuit zonneluchtabsorber Zonneluchtabsorber ■ Best.nr. ZK01 917 Voor schuin dak ■ Best.nr. ZK01 918 Voor plat dak

Uitbreiding voor Vitofriocal systeempakket ■ 1 zonneluchtabsorber ■ Bevestigingssysteem ■ Absorberverbindingsset met afdichtmateriaal

Aansluitsets Absorberverbinderset

Best.nr. ZK01 919

Best.nr. ZK01 920

Voor de aansluiting van de hydraulische leiding (primair circuit) op de zonneluchtabsorber, type SLK ■ 2 aansluitmodules R 1 ■ Dompelhuls voor temperatuursensor ■ Montagemateriaal

Voor het verbinden van de zonneluchtabsorber, type SLK onder elkaar ■ 2 absorberverbinders ■ Montagemateriaal

Primaire pompen (regeneratiecircuit) Hoogefficiënte circulatiepompen Ecocirc Basic Best.nr. 7514 859 7514 862

Type

Stooklijn type E4-Basic 25/180

Aansluiting E4-Basic 25/180 E6-Basic 32/180

G 1½ G2

6 A 5 4 3 Opvoerhoogte in m

B

2 1

0

0 0,5 1,0 Debiet in m³/h

1,5

2,0

2,5

3,0

3,5

A Traploos instelbare vaste waarderegeling Voor boilerlading, enkelvoudige buisverwarmingen, systemen met evenwichtsfles B Automatische proportionele drukregeling Δpv Voor radiatorverwarmingen

12

VIESMANN


5516 003 B/fl

4

Absorberaansluitset

Installatietoebehoren (vervolg) Stooklijn type E6-Basic 32/180

6 5

Opvoerhoogte in m

4

A

3 2 B 1 0 0,5 1,0 0 Debiet in m³/h

1,5

2,0

2,5

3,0

3,5

A Traploos instelbare vaste waarderegeling Voor boilerlading, enkelvoudige buisverwarmingen, systemen met evenwichtsfles B Automatische proportionele drukregeling Δpv Voor radiatorverwarmingen

4

Pompkogelkranen Best.nr. 9572 265

Nom. vermogen ≤ 10,4 kW

9572 266

≥ 13,0 ≤ 17,2 kW

9572 267

≤ 10,4 kW

9572 268

≥ 13,0 ≤ 17,2 kW

Aansluiting G1 DN 25 G 1¼ DN 32 G1 DN 25 G 1¼ DN 32

■ Met geïntegreerde terugstroomblokkering ■ Nominale druk PN10

■ Max. werkingstemperatuur 120 °C ■ Aansluiting met binnenschroefdraad

Membraan-veiligheidsklep Best.nr. 9572 222 ■ Aanspreekdruk 3 bar ■ Aansluiting G ½, afgang G ¾

■ Nominale druk PN10 ■ Max. werkingstemperatuur 120 °C

4.4 Primair circuit ijsreservoir (brijncircuit) Brijntoebehorenpakket ■ Voorgemonteerde aansluitset ■ Geschikt voor warmtedragende medium op basis van ethyleenglycol (zie hoofdstuk ”warmtedragend medium”).

5516 003 B/fl

Best.nr. ZK00 300 ZK00 301

Nom. vermogen Expansievat ≤ 10,4 kW ≥ 13,0 kW ≤ 17,2 kW

■ Expansievat ■ Kapventiel ■ Ontluchtingspot


25 l 40 l

■ Veiligheidsklep 3 bar ■ Manometer ■ Vul- en aftapkranen (2 stuks) ■ Afsluitingen ■ Wandbeugels ■ Isolatie (dampdiffusiedicht) Aanwijzing Als de primaire pomp niet in de warmtepomp gemonteerd is, is een brijntoebehorenpakket met pompenset beschikbaar (zie toebehoren Vitocal).

VIESMANN

13

Installatietoebehoren (vervolg)

86

670 D

192

G 1¼

G 1¼

E

F

A

C

B

N

B

360 G

192

G 1¼ K

M

L

4

B

G 1¼

H

C

Aanvoer primair circuit (brijninlaat warmtepomp) Kogelkraan Vul- en aftapkraan aansluiting voor een pressostaat (Drukschakelaar: Best.nr.: 9532 663, niet geschikt voor warmtedragend medium op basis van kaliumcarbonaat) E Ontluchtingspot Installatie- en montageaanwijzingen ■ Voor het correct functioneren van de luchtpot het brijntoebehorenpakket horizontaal monteren. ■ Ontluchter boven het brijntoebehorenpakket monteren. ■ Circulatiepomp op voldoende restopvoerhoogte controleren (zie stooklijnen). Kabelinvoer van de pomp onderaan, links of rechts monteren, evt. de pompkop draaien. ■ Als de drukschakelaar brijncircuit niet wordt aangesloten, kan het brijntoebehorenpakket ook in de aan de buitenkant liggende overdrachtkoker (tegen water beschermd) worden geïnstalleerd. A B C D

F G H K L M N

Aanvoer primair circuit (brijninlaat brijntoebehorenpakket) Manometer Veiligheidsklep (3 bar) Retour primair circuit (brijnuitlaat brijntoebehorenpakket) Aansluiting voor expansievat Retour primair circuit (brijnuitlaat warmtepomp) Primaire pomp (zie toebehoren Vitocal)

Drukbewaker brijncircuit

5516 003 B/fl

Best.nr. 9532 663 Schakelt de primaire pomp bij drukverlies in het brijncircuit uit.

14

VIESMANN


Installatietoebehoren (vervolg) 44

23

25

75

1

86

Aanwijzing ■ Niet te gebruiken in combinatie met warmtedragend medium op basis van kaliumcarbonaat ■ Voor het gebruik van een drukbewaker in het brijncircuit moeten de wettelijke voorschriften in acht genomen worden.

Warmtedragend medium ”Tyfocor” ■ 30 l in wegwerpcontainer Best.nr. 9532 655 ■ 200 l in wegwerpcontainer Best.nr. 9542 602

Lichtgroen kant-en-klaarmengsel voor het primaire circuit, tot –19 °C, op basis van ethyleenglycol met inhibitoren voor de corrosiebescherming.

Aanwijzing Om een lange bedrijfsduur te garanderen, adviseren we het brijn pas na 5 jaar, daarna alle 3 jaar te controleren. Ter controle volstaat een eenvoudige pH-waardebepaling. Als de pH-waarde onder 5,5 daalt, Viessmann Technische Dienst informeren.

Vulstation Bestelnr. 7188 625 Voor het vullen van het primaire circuit.

■ Zuigzijdige slang (0,5 m) ■ Aansluitslang (2 stuks, elk 2,5 m) ■ Transportvat (als spoelreservoir te gebruiken)

Onderdelen: ■ Zelfaanzuigende impellerpomp (30 l/min) ■ Zuigzijdig vuilfilter

3-wegomschakekleppen Best.nr. 7539 123 7165 482

Nom. vermogen ≤ 10,4 kW ≥ 13,0 ≤ 17,2 kW

Hydraulische aansluiting G1 R 1¼

■ Met elektrische aandrijving (230 V~) ■ Vereist voor het omschakelen tussen de primaire bronnen zonneluchtabsorber en ijsreservoir ■ 3-wegomschakelklep staat in stroomloze toestand op warmtepomp —ijsreservoir (zie installatieschema's)

Elektrische aansluiting 1-fasig, met terugstelveer 2-fasig

A

B

5516 003 B/fl

AB

A Aansluiting zonneluchtabsorber B Aansluiting naar de ijsreservoir AB Aansluiting warmtepomp Vitofriocal ijsreservoir

VIESMANN

15

4

Installatietoebehoren (vervolg) 4.5 Regelingstoebehoren voor warmtebronmanagement, met Vitotronic 200, type WO1C Vitosolic 200, type SD4, best.nr. Z007 388

Collectortemperatuursensor Voor de aansluiting in het toestel Verlenging van de aansluitkabel (installateur): ■ 2-aderige kabel, kabellengte max. 60 m bij een kabeldoorsnede van 1,5 mm2 koper ■ Kabel mag niet samen met 230/400-V-kabels worden gelegd Kabellengte Beschermingstype

2,5 m IP 32 conform EN 60529 , te waarborgen door opbouw/inbouw Sensortype Viessmann NTC 20 kΩ bij 25 °C Toegelaten omgevingstemperatuur – Werking −20 tot +200 °C – Opslag en transport −20 tot +70 °C

Kabellengte Beschermingstype

3,75 m IP 32 conform EN 60529 , te waarborgen door opbouw/inbouw Sensortype Viessmann NTC 10 kΩ bij 25 °C Toegelaten omgevingstemperatuur – Werking 0 tot +90 °C – Opslag en transport −20 tot +70 °C Bij installaties met Viessmann opslagboilers wordt de opslagtemperatuursensor gemonteerd in de haakse inschroefsok in de heetwaterretour. Zie hoofdstuk ”Technische gegevens” voor de betreffende warmwaterboiler en hoofdstuk ”Installatietoebehoren”. Bij toepassing van de temperatuursensor (zwembad) voor het bepalen van de zwembadwatertemperatuur kan de als toebehoren verkrijgbare dompelhuls uit roestvrij staal direct op de retourleiding van het zwembad worden gemonteerd. Functies ■ Schakelen van de zonnecircuitpompen voor de tapwater- en/of zwembadwaterverwarming resp. andere verbruikers ■ Elektronische begrenzing van de temperatuur in de warmwaterboiler (veiligheidsuitschakeling bij 90 °C) ■ Veiligheidsuitschakeling van de collectoren ■ Opwarming van tapwater en zwembadwater Tapwateropwarming gebeurt indien gewenst eerst. Tijdens de opwarming van het zwembadwater (verbruiker met de lagere gewenste temperatuur) wordt de circulatiepomp tijdafhankelijk uitgeschakeld. Zo kan worden bepaald of de warmwaterboiler (verbruiker met de hogere gewenste temperatuur) kan worden nageladen. Als de warmwaterboiler opgewarmd is of de temperatuur van het warmtedraagmedium voor de opwarming van de warmwaterboiler niet voldoende is, wordt verder zwembadwater verwarmd. ■ Tapwater-en verwarmingswateropwarming met verwarmingswaterbuffer: Het waterboilerwordt door zonne-energie verwarmd. Door de waterboiler wordt het tapwater verwarmd. Als de temperatuur in de verwarmingswaterbuffer de verwarmingsretourtemperatuur met de ingestelde waarde overstijgt, wordt een 3-wegklep geschakeld. Het verwarmingsretourwater wordt voor de retourtemperatuurverhoging via de verwarmingswaterbuffer naar de verwarmingsketel gevoerd. Andere functies: Zie hoofdstuk ”Functies”. Technische gegevens

250

47

Boilertemperatuursensor resp. temperatuursensor (zwembad/ verwarmingswaterbuffer) Voor de aansluiting in het toestel Verlenging van de aansluitkabel (installateur):

16

VIESMANN

5516 003 B/fl

4

Opbouw De regeling bestaat uit: ■ Elektronica ■ Digitale indicatie ■ Insteltoetsen ■ Aansluitklemmen: – Sensoren – Zonnecel – Pompen – Impulstelleringangen naar de aansluiting van debietmeters – KM-BUS – Groepsalarmmeldingsinrichting – V-BUS – netaansluiting (netschakelaar door de installateur te voorzien) ■ PWM-uitgangen voor de aansturing van de zonnecircuitpompen ■ Relais voor het schakelen van de pompen en kleppen ■ Beschikbare talen: – Duits – Bulgaars – Tsjechisch – Deens – Engels – Spaans – Estisch – Frans – Kroatisch – Italiaans – Lets – Litouws – Hongaars – Nederlands (Vlaams) – Pools – Russisch – Roemeens – Sloveens – Fins – Servisch – Zweeds – Turks – Slowaaks Meegeleverd worden de collectortemperatuursensor, boilertemperatuursensor en temperatuursensor (zwembad/verwarmingswaterbuffer).

■ 2-aderige kabel, kabellengte max. 60 m bij een kabeldoorsnede van 1,5 mm2 koper ■ Kabel mag niet samen met 230/400-V-kabels worden gelegd

204

Technische gegevens


Installatietoebehoren (vervolg) Nominale spanning Nominale frequentie Nominale stroom Opgenomen vermogen Beschermingsklasse Beschermingstype

230 V~ 50 Hz 6A 6 W, in stand-bywerking 0,9 W II IP 20 conform EN 60529 , te waarborgen door opbouw/inbouw Werking Type 1B conform EN 60730-1 Toegelaten omgevingstemperatuur – Werking 0 tot +40 °C gebruik in woon- en stookruimtes (normale omgevingsomstandigheden) – Opslag en transport −20 tot +65 °C

Nominale belasting van de relaisuitgangen – halfgeleiderrelais 1 tot 6 0,8 A – relais 7 4(2) A, 230 V~ – Totaal Max. 6 A Toestand bij levering ■ Vitosolic 200, type SD4 ■ Collectortemperatuursensor ■ 2 temperatuursensoren Gecertificeerde kwaliteit CE-label overeenkomstig bestaande EG-richtlijnen

Hulprelais Technische gegevens Spoelspanning Nominale stroom (Ith)

230 V/50 Hz AC1 16 A AC3 9 A

180

Bestelnr. 7814 681 ■ Schakelrelais in minibehuizing ■ Met 4 verbreekcontacten en 4 maakcontacten ■ Met serieklemmen voor aardleiding

4

95

5516 003 B/fl

14 5


VIESMANN

17

Planningsaanwijzingen 5.1 Ijsreservoir Eisen aan de bouwput B 465 100

G

C

H

G

3675 3375

420

A

3630 3330

D

E

E

100 200

F

K

F

LM 3200

L/M

N

5

600 800

2500 2700 3200 Schachtafdekking ES-B 10 klasse A, belastbaar tot 15 kN Schachtafdekking ES-B 10 klasse B, belastbaar tot 125 kN RDS-mof voor KG-buis DN 100, voor aansluitleidingen Aansluitmof DN 100, voor overloop Putwand Aarde

G H K L M N

2 versterkingsbanden 625/150 Conus Ondergedeelte accumulator Zandbed van fijn zand Verdicht kiezelzand, korrel 0 tot 16 mm Grondoppervlak ijsreservoir

5516 003 B/fl

A B C D E F

18

VIESMANN


Planningsaanwijzingen (vervolg) De bouwput moet door de installateur gemaakt worden en moet als volgt voorbereid zijn: ■ De bouwput moet voor het levervoertuig toegankelijk zijn: – Max. afstand van de toegangsweg tot aan de bouwput: 3,5 m – Vrije werkruimte: min. 6 x 11 m Aanwijzing Als er geen mogelijkheid is voor een toegangsweg of als de vrije werkruimte niet volstaat, dan moet de installateur voor een geschikte autokraan zorgen. ■ Ontsnappende warmte door voldoende afstand vermijden: – Minimale afstand tot de aangrenzende gebouwen aanhouden. – Minimale afstand tussen 2 ijsreservoirs aanhouden. – Afstand tot omliggende met water gevulde buisleidingen: min. 2m Als de minimale afstand niet kan worden aangehouden, moeten de leidingen overeenkomstig worden geïsoleerd.

■ De bouwput moet door de diepbouwonderneming volgens de geldende richtlijnen en veiligheidsvoorschriften gegraven worden. ■ Grootte van de bouwput: – DIN 4124 in acht nemen. – Afmetingen van de ijsreservoir inclusief de aanvoeren retouraansluitingen in acht nemen. – Bepalen van de hoogte: Hoogte van de overloop voor de aansluiting aan de riolering in acht nemen (zie EN 752-3 opstuwingsniveau). Overloop moet min. 1 m diep liggen of zich onder de vorstbeschermingsgrens bevinden. ■ Putrand reglementair beveiligen. ■ Bij losse grond voor een passende hellingshoek zorgen. ■ Punt- en kantpersingen vermijden. ■ Zettingen en schuine stand van de ijsreservoir achteraf vermijden. Evt. geologisch bouwgrondrapport voor de locatie aanvragen en putgrond voorbereiden.

m

2

2

m

Putgrond: – 20 cm verdicht kiezelzand (korrel 0 tot 16 mm) – Met 10 cm dik zandbed nivelleren. – Er mag geen put- of hangwater staan (opstuwgevaar). – Bij problematische bouwgrond kan een bodemvervanging of een magerbetonlaag vereist worden. Geraamde verdichtingsvereiste: Proctordichtheid Dpr = 1,0 ■ Een minimum overdekking aan aarde van de onderkant van de conus tot het aardoppervlak van 1 m moet worden aangehouden.

Leveren en uitladen Voorwaarde voor de levering op het bouwterrein met een vrachtwagen inclusief hydraulische laadkraan is een bevestigde toegang zonder hindernissen en gevaren. De beslissing omtrent de berijdbaarheid ligt bij twijfel bij de bestuurder. Ondersteunen van de hydraulische laadkraan mogelijk maken: ■ Dikke planken/kanthout voor het ondersteunen van de hydraulische laadkraan voor de installateur klaarzetten. ■ De mogelijke lengtes voor de giek van de hydraulische laadkraan moeten voor de montage met de leverancier worden geregeld en uit de kraanbelastingsdiagrammen worden afgelezen.

Weersafhankelijke verlichting en/of waterhouder door de installateur klaarzetten. Aanwijzing Om extra kosten als gevolg van vertragingen van de vrachtwagen te voorkomen moet op de afgesproken datum voor levering van de ijsreservoir de bouwput voor het inbrengen zijn voorbereid.

5516 003 B/fl

1000


VIESMANN

19

5

m

m

2550

3800

2550

700

7600

3800

m

2550

m m 3

4

5

6

m

7

8

9

m

Planningsaanwijzingen (vervolg)

10000

Max. belasting (kg)

Aanwijzing Indien niet anders overeengekomen, gebeurt het afladen en inbrengen van de ijsreservoir door de firma Mall.

12 300 9 800 7 900 6 400 5 600 4 800 4 300

Inbrenging ■ De KG-buisdoorvoer wijst in richting van het buisgracht. ■ Toewijzing van de verdelerbalk: Zie volgende afbeelding in het hoofdstuk ”Hydraulische en elektrische aansluitingen”.

Om de ijsreservoir tegen druk te beveiligen, moeten de ijsreservoir en de bouwput op de dag van de installatie worden gevuld.

5516 003 B/fl

5

Gieklengte Midden kraan tot midden reservoir 3m 4m 5m 6m 7m 8m 9m

20

VIESMANN


Planningsaanwijzingen (vervolg) Aansluitingen Overloop ■ Overloop met een KG-buis DN 100 op de riolering aansluiten of voor het doorspijlen in een geschikt grindbed plaatsen. Grootte grindbed A: min. 0,5 m3

F

G

E D H

1000

A

■ Overloop moet min. 1 m diep liggen of onder de vorstgrens. ■ Terugstuwing van verontreinigd water in de ijsreservoir (bijv. bij regen) vermijden, evt. terugstuwklep inzetten. Hydraulische en elektrische aansuitingen

E B C

D C

Verdelerbalk, uittrekbaar Dompelhuls voor temperatuursensor ijsreservoir S2 Asklemringen RDS-mof voor overloop DN 100 RDS-mof voor lege buis DN 100, voor PE-leidingen 4 x 32 mm

Volgende kabelparen moeten worden verplaatst – PE-kabelpaar voor de zonneluchtabsorber (regeneratie) – PE-kabelpaar voor de warmtepomp (onttrekking) ■ De PE-kabelparen overeenkomstig drukverliesberekening dimensioneren (zie pagina 33) ■ Alle leidingen spanningvrij aansluiten. Evt. langs de buitenwand van de ijsreservoir een lus leggen, bijv. bij enge plaatsomstandigheden. ■ Sensorkabel met een kabelbinder ca. 20 cm onder de bovenkant van de ijsreservoir aan een standbeen bevestigen. ■ Sensorkabel aan de door de installateur te plaatsen aansluitdoos in de schacht boven de overloop aansluiten. Aanwijzingen voor het leggen van de leidingen naar de ijsreservoir ■ Hydraulische leidingen naar de ijsreservoir vorstveilig aanleggen, min. 80 cm onder het aardoppervlak. Bij geringere plaatsingsdiepte kunnen daarover lopende wegen verijzen. Evt. warmte-isolatie tussen buizen en wegplaten aanbrengen. ■ Hydraulische leidingen in een KG-buis of in een zandbed aanleggen. ■ De hydraulische leidingen moeten in richting kelder met verval worden aangelegd.

5516 003 B/fl

A B C D E

A

D Aansluitmof E RDS-mof voor lege buis DN 100, voor PE-leidingen 4 x 32 mm F Verdelerbalk (onttrekking) met PE-fitting voor PE-leiding 32 x 2,9 mm G Y-verdeler (regeneratie) met PE-fitting voor PE-leiding 32 x 2,9 mm H Buisgreppel ■ Verdelerbalk boven de overloop installeren. ■ De beide PE-leidingparen en de sensorleiding door de KG-buis in de RDS-mof in de ijsreservoir leiden. Leidingen in de aansluiting met bronschuim of dergelijk materiaal in de KG-buis/RDS-mof afdichten.


VIESMANN

21

5

Planningsaanwijzingen (vervolg) Het leggen van leidingen bij systemen met ijsreservoirs (systeempakketten voor 13,0 kW en 17,2 kW)

b

c

a a

a a

In de hydraulische aansluiting van 2 ijsreservoirs moet bovendien met de volgende punten rekening worden gehouden: ■ Hydraulische leidingen voor de beide ijsreservoirs volgens Tichelmann aanleggen. ■ De aansluitleidingen a gelijk lang uitvoeren. ■ Min. buiten-7 van de aansluitleidingen: – a = 32 mm – b, c = 40 mm ■ De leveringsomvang voor ijsreservoir met 13,0 kW en 17,2 kW bevat de aansluitset voor 2 ijsaccumulatorreservoirs. ■ In de aansluitset zijn 4 T-stukken 32 x 40 x 32 inbegrepen.

Ijsreservoir vullen 1. Alle aansluitingen aanbrengen. 2. Beide warmtewisselaars in de ijsreservoir spoelen. Dichtheid controleren volgens EN 805, testdruk 3,3 bar (0,33 MPa). 3. De beide warmtewisselaars met een water-/glycolmengsel vullen. Vorstbescherming tot min. –15 °C garanderen. 4. Ijsreservoir met aarde vullen. Reservoir tot aan de overloop met drinkwater vullen.

Aanwijzing Verontreinigd water kan de volgende problemen veroorzaken: ■ Versterkte corrosie aan de draagconstructie van de warmtewisselaars ■ Vorming van algen en zodoende verontreiniging van de buizen van de warmtewisselaar Opdat de ijsreservoir niet begint te drijven, moet het reservoir in volgende gevallen voor het aansluiten van alle aansluitingen gevuld worden: ■ De ijsreservoir wordt tijdens de ruwbouwfase van een nieuw gebouw ingebouwd. ■ De ijsreservoir kan om een andere reden gedurende langere tijd niet aangesloten worden.

5.2 Zonneluchtabsorber De zonneluchtabsorber is niet voor de solaire tapwateropwarming geschikt.

5 Inbouwplaats Het medium in de zonneluchtabsorber wordt hoofdzakelijk door de omgevingslucht opgewarmd. Daarom kan de zonneluchtabsorber onafhankelijk van de windstreek worden gemonteerd.

Op basis van de eerder koudere omgevingslucht adviseren we de zonneluchtabsorber niet naar het noorden te richten.

Sneeuwlast- en windlastzones De zonneluchtabsorber en het bevestigingssysteem moeten zo worden gedimensioneerd dat ze mogelijke sneeuw- en windlasten kunnen uithouden. EN1991, 3/2003 en 4/2005 onderscheidt in heel Europa voor elk land tussen verschillende sneeuw- en windlastzones.

De zonneluchtabsorber, type SLK, alsook het bijbehorende montagemateriaal voor schuine en platte daken is tot sneeuwlastzone 2a en windlastzone 2 vrijgegeven.

Aanwijzingen omtrent absorbervlak

Vereist aantal zonneluchtabsorbers Nominaal vermogen van de Aantal zonneluchtabsorbers in warmtepomp: het systeempakket 6,0 kW 8,0 kW 10,4 kW 13,0 kW 17,2 kW

22

VIESMANN

4 5 8 10 13

Bij noordelijke afstelling, bij schaduw op het absorberveld en bij sneeuwlastzone ≥ 2 moet volgende tabel in acht worden genomen:

Noordelijke afstelling of schaduw op het absorberveld — — +1 zonneluchtabsorber — +1 zonneluchtabsorber

Sneeuwlastzone ≥ 2

— +1 zonneluchtabsorber +1 zonneluchtabsorber — +1 zonneluchtabsorber


5516 003 B/fl

De in het systeempakket inbegrepen zonneluchtabsorbers stellen aan het ijsreservoir bij vrije luchtstroom en zonder directe zonnestralen voldoende energie ter beschikking. Om in met sneeuw bedekte toestand een snellere dooiing te garanderen, adviseren we een zuidelijke afstelling van het absorberveld.

Planningsaanwijzingen (vervolg) Aanwijzingen omtrent dakoppervlak De gegevens aangaande sneeuw- en windlasten in deze planningsaanwijzing sluiten de montage van de zonneluchtabsorbers in de weergegeven hoek en randbereiken uit.

A B

■ Hoekbereik A en randbereik B: In die bereiken kunnen verhoogde windturbulenties ontstaan. De minimumbreedte (1 m) van het hoek- en randbereik moet conform EN 1991 berekend en gerespecteerd worden. ■ Bij een afstand bovenkant zonneluchtabsorber tot aan de daknok van meer dan 1 m adviseren wij een sneeuwvanghaak of sneeuwvangrooster te monteren. ■ Zonneluchtabsorbers niet in de onmiddellijke omgeving van dakoverhangen monteren waarvan eventueel sneeuw kan afglijden. Evt. een sneeuwvangrooster monteren. ■ Statisch draagvermogen controleren en garanderen. Aanwijzing Er moet bij de statica van het gebouw rekening worden gehouden met extra lasten die door sneeuwophopingen aan zonneluchtabsorbers of sneeuwopvangroosters ontstaan.

A B

Toegestane montageplaatsen

5

A

A Montage op een schuin dak B Montage op platte daken C Gevelmontage (op aanvraag)

C B

Montage op platte daken Opstelhoek voor platdakmontage aan het gebouwlichaam door de installateur laten verankeren. Absolute regendichtheid en een veilige verankering moeten door de installateur worden verzekerd. Op een deskundige uitvoering letten. Zonneluchtabsorber met min. 5° inclinatie installeren.

Vereiste voor de door de installateur geplaatste betonplaten: ■ Grootte: Min. 40 cm x 40 cm x 5 cm ■ Gewicht: Min. 18 kg

5516 003 B/fl

Schuine dakmontage — Opdakmontage Bij opdakinstallaties worden zonneluchtabsorber en dakstoel met elkaar verbonden. Absolute regendichtheid en een veilige verankering moeten worden verzekerd. De bevestigingspunten en dus ook eventuele fouten zijn na de installatie niet meer zichtbaar.


Aanwijzing De minimumafstanden tot de dakrand volgens EN 1991 moeten aangehouden worden.

VIESMANN

23

Planningsaanwijzingen (vervolg) Vereiste dakoppervlakte Installatievoorbeelden (aansluitingen rechts en links verwisselbaar) Zonneluchtabsorber in één rij gemonteerd

1278

34

2100

A

8

Zonneluchtabsorber in twee rijen gemonteerd Aansluiting aan een kant

1278

Volgens Tichelmann

34

1278

A

34

2100

A

8

60

60

2100

8

8

8 – 6,0 tot 17,2 kW: 1 x absorberaansluitset (zie pagina 12) als toebehoren vereist Aanwijzing Optionele aansluitsets zie de prijslijst van Viessmann

– 6,0 tot 10,4 kW: 1 x absorber aansluitset (zie pagina 12) als toebehoren vereist – 13,0 tot 17,2 kW: aansluitsets meegeleverd

A Absorber temperatuursensor in de aanvoer Dakoppervlak

Aantal zonneluchtabsorbers eenrijig: 1 2 3 4 5 6 7 8 Tweerijig: 2 4 6 8 10 12 14 16

24

VIESMANN

Maten in mm a b 2150

1388 2700 4012 5324 6636 7948 9260 10572

4360

1388 2700 4012 5324 6636 7948 9260 10572


5516 003 B/fl

5

Planningsaanwijzingen (vervolg) Bevestigingssysteem Voorbeeld: Montageframe voor 5 zonneluchtabsorbers

6560 30

2600

750

750

1300

750

750

a

2000

750

30

2600

b

A

A

A Montageframe voor 2 zonneluchtabsorbers B Montageframe voor 1 zonneluchtabsorbers Maat in mm a Schuin dak Afstand tussen bovenste en onderste spanthaak: 1460 tot 1850 Plat dak Afstand tussen bovenste en onderste opstelhoek: 1850 Inclinatie op schuin dak

B

b

b Afstand tot de eerste/laatste spanthaak: ≤ 240 Afstand tot de eerste/laatste opstelhoek: 240

Inclinatie op plat dak

350

5 5°

5° - 60°

Bevestigingsmateriaal per systeempakket Zonneluchtabsorber A Montageframe voor 2 zonneluchtabsorbers B Montageframe voor 1 zonneluchtabsorbers Dakhaak bij montage schuin dak of Opstelhoek bij montage plat dak

Stuks Stuks Stuks Set

6,0 kW 4 2 — 8

8,0 kW 5 2 1 10

10,4 kW 8 4 — 16

13,0 kW 10 4 2 20

17,2 kW 13 6 1 26

5516 003 B/fl

Aanwijzing omtrent set dakhaak/opstelhoek 1 set bevat 2 dakhaken/opstelhoeken.


VIESMANN

25

Planningsaanwijzingen (vervolg) Veiligheidstechnische uitrusting Expansievat ■ Volumes voor expansievat overeenkomstig de planningsaanwijzingen op pagina 34 bepalen. Hiervoor het volume van de zonneluchtabsorber en de volledige installatie aan primaire zijde in acht nemen, inclusief regeneratieen onttrekkingswarmtewisselaar. ■ Expansievat op correcte voordruk instellen.

Aanwijzing Het aanbevolen brijntoebehorenpakket bevat een veiligheidsklep voor 3,0 bar (0,3 MPa). Drukbewaker brijncircuit Voor het gebruik van een drukschakelaar in het brijncircuit moeten wettelijke richtlijnen worden nagestreefd.

Veiligheidsklep Veiligheidsklep voor 3,0 bar (0,3 MPa) installeren.

5.3 Hydraulische integratie Voorbeeld: Installatieschema voor ijsreservoir met Vitocal 343-G, met zonne-installatie voor de tapwateropwarming en ”natural cooling” Het hier weergegeven installatieschema is een basisvoorbeeld en dient als overzicht van de hydraulische schakeling en de gebruikte componenten, zonder afsluit- en veiligheidsinrichtingen. De deskundige planning ter plekke wordt hierdoor niet vervangen. Andere installatieschema's zijn voor het ijsreservoir beschikbaar.

Aanwijzing Installatieschema's kunnen via de Vitodesk browser worden gekozen. De Vitodeks browser staat gratis in het marktpartnerbereik van de Viessmann homepage ter beschikking om te downloaden op software-service/software ”CAD-/schema's-browser”.

5516 003 B/fl

5

26

VIESMANN


--S1---S2--

Planningsaanwijzingen (vervolg)

31

86

111 M2 93

115

30

--111/S1--

90 95

112

94

92

91

M3

A1

32

A B

113

114 AB

WW

12 P2

11

P1

KW --111/S2-116

6

5 1

Ijsbuffer 10m³

150

2

50

119

120

5

121

110

5516 003 B/fl

Benodigde toestellen Pos. Omschrijving Warmtegenerator Compacte verwarmingscentrale Vitocal 343-G: 1 – Geïntegreerde warmtepompregeling 2 – Geïntegreerde primaire pomp 5 – Geïntegreerde secundaire pomp 6 – Driewegomschakelklep ”Verwarmen/tapwaterverwarming” – Boilerlaadpomp – Warmwaterboiler – Boilertemperatuursensor Primair circuit Brijntoebehorenpakket qQ Drukbewaker primair circuit qW Koelfunctie ”natural cooling” (NC) NC-Box met mengklep oP


VIESMANN

27

Planningsaanwijzingen (vervolg) Pos. qYP qYZ qYR qYW qYQ qYT qYE qYO qXP qXQ

Omschrijving Ijsaccumulatorinstallatie Boilertemperatuursensor zonneregeling Omschakelklep lading ijsreservoir Zonneluchtabsorber voor schuine en platte daken Vitosolic 200, type SD4 Absorbertemperatuursensor Absorbercircuitpomp Hulprelais K1 Hulprelais K2 Hulprelais K3 Toebehoren KM-BUS verdeler (bij meer dan één KM-BUS deelnemer)

qBP

Hydraulische integratie van de 3-weg-omschakelklep Bij de montage van de 3-weg-omschakelklep moet erop worden gelet dat de hydraulische integratie overeenkomstig de posities A, B en AB zoals in het installatieschema gebeurt. Bij deze integratie is in de spanningsvrije toestand van de 3-weg-omschakelklep het debiet open tussen aanvoer primair circuit warmtepomp en aanvoer onttrekkingswarmtewisselaar ijsreservoir.

A A M

AB

B

B

C

A Aansluiting zonneluchtabsorber B Aansluiting warmtepomp C Aansluiting naar de ijsreservoir

5.4 Wanddoorvoer en kabels

2°

Uitvoeringsvoorbeeld voor een wanddoorgang A B C D E F G H K

28

Naar de warmtepomp Gebouwen Fundament Drainage Afdichting Voerbuis Rolgrind Naar de primaire bron Aarde

VIESMANN

■ Alle geplaatste buizen, vormstukken enz. uit corrosiebestendig, zuurstofdiffusiedicht materiaal opstellen (spanningsrij bij verschillende werkzame stoffen in acht nemen). ■ Aanvoer- en retourleidingen geleiden het koude warmtedragend medium (aardwarmtetemperatuur < keldertemperatuur). Daardoor kan condenswater en zo vochtschade ontstaan. Om dit te voorkomen, moeten daarom alle leidingen en armaturen in het gebouw en de muurdoorvoeringen (ook binnen de wandconstructie) dampdiffusiedicht geïsoleerd worden. ■ Aanvoer- en retourleidingen en armaturen buiten het gebouw moeten eventueel dampdiffusiedicht worden geïsoleerd. ■ Leidingen boven aardniveau (bijv. naar de zonneluchtabsorber) enkel in UV-bestendige materialen uitvoeren en tegen het kapot bijten door dieren beschermen. ■ Leidingen kunnen buiten het gebouw bijv. achter regenpijpen naar de zonneluchtabsorber worden geleid. ■ Om ook bij sterke regenval het binnendringen van water te voorkomen, de kabelgeleiding met een licht niveauverschil naar de buitenkant van het gebouw uitvoeren. Een ervoor geplaatste drainage garandeert het wegsijpelen van het regenwater. ■ Als speciale, bouwtechische eisen tegen drukkend water worden gesteld, is het gebruik van toegelaten wanddoorvoeringen (bijv. fa. Doyma) nodig. ■ De aansluiting op de warmtewisselaars moet spanningsvrij worden uitgevoerd. ■ Warmte-onttrekking door voldoende afstand tot omliggende watergeleidende leidingen, bijv. tapwater of afvalwater vermijden. min. 2m Als de minimale afstand niet kan worden aangehouden, moeten de leidingen overeenkomstig worden geïsoleerd.


5516 003 B/fl

5

Planningsaanwijzingen (vervolg) 5.5 Omrekening debiet aan primaire zijde Warmtepomp, type

Koelvermogen in W

Vitocal 300-G BW/BWC 301.B06 BW/BWC 301.B08 BW/BWC 301.B10 BW/BWC 301.B13 BW/BWC 301.B17 Vitocal 333-G/343-G BWT 331/341.B06 BWT 331/341.B08 BWT 331/341.B10 Vitocal 350-G BW/BWC 351.A07

Specifieke warmtecapaciteit Tyfocor in Wh/(kg x K) 4543 6127 8433 10569 13849

Spreiding in K

1,014

Min. debiet in l/h

3 3 3 3 3

1493 2014 2772 3474 4553

4567 6157 8475

1,014

3 3 3

1501 2024 2786

5770

1,014

3

1897

5.6 Buisleidingen primair circuit Dimensioneringstabel voor de geraamde dimensionering van de aansluitleidingen Lengte van de PE-leiding van warmtepomp tot ijsreservoir of van warmtepomp tot zonneluchtabsorber Minimale diameter van de PE-leiding da x s in mm voor pakket ijsreservoir: – 6,0 kW – 8,0 kW – 10,4 kW – 13,0 kW – 17,2 kW

5m

10 m

15 m

20 m

25 m

32 x 2,9 32 x 2,9 32 x 2,9 40 x 3,7 40 x 3,7

32 x 2,9 32 x 2,9 32 x 2,9 40 x 3,7 40 x 3,7

32 x 2,9 32 x 2,9 40 x 3,7 40 x 3,7 50 x 4,6

32 x 2,9 40 x 3,7 40 x 3,7 50 x 4,6 50 x 4,6

32 x 2,9 40 x 3,7 40 x 3,7 50 x 4,6 50 x 4,6

5516 003 B/fl

Buisleidingen primair circuit Drukverliezen voor PE-buizen, PN 10 met Tyfocor

Debiet in l/h

R-waarde (weerstandswaarde): ■ R-waarde = drukverlies/m leiding ■ De aangegeven R-waarden gelden voor het warmtedragend medium Tyfocor: – Kinematische viscositeit = 4,0 mm2/s – Dichtheid = 1050 kg/m3

420 440 460 480 500 520 540 560 580 600 620 640 660 680 700 720 740 760 780 800 820 840 860 880 900 920 940 960 980 1000 1020

Grijs Wit

Laminaire stroming Turbulente stroming

Debiet in l/h

R-waarden in Pa/m voor PE-buis 20 × 2,0 mm 25 × 2,3 mm 77,4 27,5 92,9 32,9 108,4 38,4 123,9 43,9 139,4 49,4 154,9 54,9 170,3 60,4 185,8 65,9 201,3 71,4 216,8 76,9 232,3 82,3 247,8 87,8 263,3 93,3 278,7 98,8 294,2 104,3 309,7 109,8

100 120 140 160 180 200 220 240 260 280 300 320 340 360 380 400


32 × 2,9 mm – – – – – – – – – – 31,2 33,3 35,4 37,5 39,5 41,6

R-waarden in Pa/m voor PE-buis 20 × 2,0 mm 25 × 2,3 mm 325,2 115,3 554,6 120,8 599,5 126,3 645,8 131,7 693,7 137,2 742,9 142,7 793,7 246,3 845,8 262,4 899,4 279,1 – 296,1 – 313,6 – 331,5 – 349,9 – 368,6 – 387,8 – 407,4 – 427,4 – 468,7 – 489,9 – 511,5 – 533,5 – 566,0 – 578,8 – 602,0 – 625,6 – 649,6 – 674,0 – 698,8 – 723,9 – 749,4 – 775,3

5 32 × 2,9 mm 43,7 45,8 47,9 49,9 52,0 54,1 56,2 58,3 60,3 62,4 64,5 66,6 68,7 70,7 122,5 128,7 135,0 141,5 148,1 154,8 161,6 168,6 175,7 182,9 190,2 197,7 205,3 213,0 220,8 228,7 236,8

VIESMANN

29

Planningsaanwijzingen (vervolg) Debiet in l/h

Debiet in l/h 32 × 2,9 mm 245,0 253,3 261,7 270,2 278,9 287,7 296,6 305,6 314,7 333,3 352,3 371,8 391,7 412,1 433,0 454,2 475,9 498,1 520,6 543,6 567,0 590,9 615,1 639,8 664,9 690,4 716,3 742,6 769,3 796,4 824,0 851,9 880,2 909,0 938,1 967,6 997,5 1027,8 1058,5 1089,5 1121,0 1152,8 1185,0 1217,6 1250,6 1283,9 1317,6 1351,7 1386,2

2840 2880 2920 2960 3000 Debiet in l/h 1500 1600 2000 2100 2300 2400 2500 2700 3000 3200 3600 3900 4200 5200 5400 5500 6200 6300 7200 7800 9200 9300 12600 15600 18600

R-waarden in Pa/m voor PE-buis 20 × 2,0 mm 25 × 2,3 mm – – – – – – – – – –

32 × 2,9 mm 1421,1 1456,3 1491,8 1527,8 1564,1

R-waarden in Pa/m voor PE-buis 40 × 3,7 mm 50 × 4,6 mm 165,8 56,9 209,6 61,7 274,0 96,0 305,5 102,8 383,6 117,8 389,1 128,8 404,2 141,8 479,5 163,7 575,4 189,1 675,6 216,5 808,3 202,8 952,2 315,1 1082,3 356,2 1589,2 530,2 1712,5 569,9 1787,9 596,0 2274,2 739,8 2340,0 771,3 – 1000,1 – 1257,7 – 1568,7 – 1596,1 – 2794,8 – – – –

63 × 5,8 mm 17,8 25,3 30,1 34,0 42,7 45,2 48,0 56,2 63,0 69,9 84,9 102,8 121,9 161,7 187,7 191,8 227,4 239,8 316,5 367,2 493,2 509,6 956,3 1315,2 1808,4

Debiet in PE-buizen, PN 10 Buiten-Ø buis × wanddikte mm 20 × 2,0 25 × 2,3 32 × 3,0 (2,9) 40 × 2,3 40 × 3,7 50 × 2,9 50 × 4,6 63 × 5,8 63 × 3,6

DN

Volume per m buis l 15 20 25 32 32 40 40 50 50

0,201 0,327 0,531 0,984 0,835 1,595 1,308 2,070 2,445

5.7 Dimensionering ijsreservoir Warmtepompen met ijsaccumulatorinstallaties als primaire bron moeten zo worden gedimensioneerd dat een monovalente verwarming van het gebouw kan worden bereikt. D. w.z. het stookvermogen van de warmtepomp volstaat om de nodige stooklast tot 100 % af te dekken. Toch moet een extra verwarmingswaterdoorstromer of een externe warmtegenerator steeds als noodverwarming worden gepland. De inlaattemperatuur in het primair circuit kan tot –8 °C bedragen. De gemiddelde inlaattemperatuur ligt echter bij ca. +3°C. Daarom moet bij monovalente verwarming met het bedrijfspunt van de warmtepomp B–5/W35 rekening worden gehouden.

Aanwijzing De primaire inlaattemperatuur kan tot –8 °C bedragen. Eventueel worden de vereiste aanvoertemperaturen voor de verwarmingscircuits en het tapwater niet bereikt. Toepassingsgrenzen van de warmtepomp in acht nemen (zie ”Planningsaanwijzing” van de warmtepomp).

5516 003 B/fl

5

1040 1060 1080 1100 1120 1140 1160 1180 1200 1240 1280 1320 1360 1400 1440 1480 1520 1560 1600 1640 1680 1720 1760 1800 1840 1880 1920 1960 2000 2040 2080 2120 2160 2200 2240 2280 2320 2360 2400 2440 2480 2520 2560 2600 2640 2680 2720 2760 2800

R-waarden in Pa/m voor PE-buis 20 × 2,0 mm 25 × 2,3 mm – 801,6 – 828,3 – 855,3 – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –

30

VIESMANN


Planningsaanwijzingen (vervolg) Monovalente werking Bij een monovalente werkingswijze moet de warmtepomp als enige warmtegenerator de gehele warmtebehoefte van het gebouw dekken conform EN 12831. Bij de dimensionering van de warmtepomp op het volgende letten: ■ Rekening houden met toeslagen voor blokkeringsperiodes voor de stooklast van het gebouw. Het energiebedrijf mag de stroomtoevoer van warmtepompen onderbreken gedurende max. 3 × 2 uur binnen 24 uur. Bovendien rekening houden met individuele regelingen van klanten met speciale contracten. ■ Wegens de inertie van het gebouw wordt met een blokkeringsperiode van 2 uur geen rekening gehouden. Aanwijzing Tussen twee blokkeringsperiodes moet de vrijgavetijd minstens zo lang zijn als de voorgaande blokkeringsperiode. Schatting van de stooklast op basis van de verwarmde oppervlakken Het verwarmde oppervlak (in m2) wordt met de volgende specifieke vermogensbehoefte vermenigvuldigd: Passieve woning Lage-energiewoning Nieuwbouw (conform EnEV) Woning (bouwjaar voor 1995) met normale isolatie Oud huis (zonder isolatie)

10 W/m2 40 W/m2 50 W/m2 80 W/m2

Theoretische dimensionering bij 3 × 2 uur blokkeringsperiode Voorbeeld: Nieuwbouw met goede isolatie (50 W/m2) en een verwarmd oppervlak van 170 m2 ■ Volgens schatting bepaalde stooklast: 8,4 kW ■ Maximale blokkeringsperiode 3 × 2 uur bij minimale buitentemperatuur volgens EN 12831 Over 24 uur leidt dit zo tot een dagwarmtehoeveelheid van: ■ 8,4 kW ∙ 24 h = 202 kWh Om de maximale dagwarmtehoeveelheid te dekken, staan op grond van de blokkeringsperiodes voor de werking van de warmtepompen slechts 18 uur/dag ter beschikking. Wegens de gebouwinertie wordt met 2 uur geen rekening gehouden. ■ 202 kWh / (18 + 2) h = 10,1 kW Het vermogen van de warmtepomp moet bij een maximale blokkeringsperiode van 3 × 2 uur per dag dus met 20 % verhoogd worden. Vaak worden spertijden alleen geschakeld indien nodig. Informeer bij het betreffende energiebedrijf van de klant naar de blokkeringsperiodes. Aanwijzing ■ Bij de keuze van het vermogen van de warmtepomp moet de minimaal mogelijke primaire temperatuur in acht worden genomen. ■ Voor de zekerheid is bij een zeer koude winter een elektrische extra verwarming of een externe warmtegenerator vereist.

120 W/m2

Estrikdroogfunctie Het tijdprogramma voor de estrikdroging van de warmtepompregeling kan als volgt worden gebruikt: ■ Van 01 mei tot 31 oktober is de estrikdroogfunctie via de zonneluchtabsorber mogelijk. ■ Van 01 november tot 30 april is de estrikdroogfunctie enkel via de zonneluchtabsorber mogelijk.

5

Toeslag voor tapwateropwarming bij monovalente werking Aanwijzing Bij de bivalante werking van de warmtepomp is het ter beschikking staande verwarmingsvermogen normaal zo hoog dat met deze toeslag geen rekening gehouden hoeft te worden.

Lage behoefte

5516 003 B/fl

Normale behoefte*2

*1 *2

Voor de gebruikelijke woningbouw wordt uitgegaan van een maximale warmwaterbehoefte van ca. 50 l per persoon en dag met ca. 45 °C . ■ Deze behoefte komt overeen met een extra stooklast van ca. 0,25 kW per persoon bij 8 uur opwarmtijd. ■ Met deze toeslag wordt alleen rekening gehouden als de som van de extra stooklast groter is dan 20 % van de volgens EN 12831 berekende stooklast.

Warmwaterbehoefte bij een Specieke nuttige warmte Aanbevolen stooklasttoeslag warmwatertemperatuur van voor tapwateropwarming*1 45 °C in l/d en persoon in Wh/dag per persoon in kW/persoon 15 tot 30 600 tot 1200 0,08 tot 0,15 30 tot 60 1200 tot 2400 0,15 tot 0,30

Bij een opwarmingstijd van de warmwaterboiler van 8 h. Als de werkelijke warmwaterbehoefte de aangegeven waarde overschrijdt, moet een hogere vermogenstoeslag worden aangehouden.


VIESMANN

31

Planningsaanwijzingen (vervolg) of Referentietemperatuur 45 °C in l/d en persoon Etagewoning (afrekening naar verbruik) Etagewoning (afrekening all-in) Eengezinswoning*2 (gemiddelde behoefte)

Specieke nuttige warmte

Aanbevolen stooklasttoeslag voor tapwateropwarming*1 in Wh/dag per persoon in kW/persoon 30 ca. 1200 ca. 0,150 45

ca. 1800

ca. 0,225

50

ca. 2000

ca. 0,250

Toeslag voor verlaagde werking Omdat de warmtepompregeling van een temperatuurbegrenzing voor verlaagde werking is voorzien, kan afgezien worden van de toeslag voor verlaagde werking volgens EN 12831 . Door de inschakeloptimalisering van de warmtepompregeling kan ook van de toeslag voor verwarming uit de verlaagde werking worden afgezien.

Beide de functies moeten in de regeling geactiveerd worden. Als wordt afgezien van de genoemde toeslagen op grond van de geactiveerde regelingsfuncties, moet dit bij de overgave van de installatie aan de gebruiker van de installatie worden verteld. Als de toeslagen ondanks de vermelde regelingsopties in aanmerking moeten worden genomen, gebeurt de berekening volgens EN 12831.

5.8 Voorbeeldberekeningen voor de dimensionering van de warmtebron Keuze ijsreservoir Leveringsomvang per ijsaccumulatorpakket Ijsreservoir Zonneluchtabsorber Warmtedragend medium Volume van de componenten Onttrekkingswarmtewisselaar Regeneratiewarmtewisselaar Zonneluchtabsorber

Totale stooklast van het gebouw Systeemtemperatuur (bij min. buitentemperatuur −14 °C) Werkpunt van de warmtepomp

Liter Liter Liter

6,0 kW 1 4 400

8,0 kW 1 5 430

10,4 kW 1 8 580

13,0 kW 2 10 860

17,2 kW 2 13 1000

136 77 180

136 77 225

136 77 360

272 154 450

272 154 585

3,5 kW 0,5 kW (zie pagina 31) 0,5 kW < 20 % van de gebouwstooklast 3 x 2 h/d(in aanmerking genomen worden slechts 4 h , zie hoofdstuk ”Monovalente werkingswijze” in planningsaanwijzing warmtepompen) 4,2 kW 35/30 °C B–5/W35

Volgende warmtepomp komt overeen met het vereiste vermogen (zie "Technische gegevens" in planningsaanwijzing warmtepompen): Vitocal 300-G, type BWC 301.B06: Stookvermogen 4,95 kW bij B–5/W35 (inclusief toeslag voor blokkeertijden, zonder tapwateropwarming) Koelvermogen: ²K = 3,8 kW

Gekozen ijsreservoir: Pakket voor 6,0 kW warmtepomp kan voor het gebouw worden gebruikt.

5.9 Berekening van de vereiste hoeveelheid van het warmtedragend medium (VWM) Te beacten zijn volgende volumes: ■ Zonneluchtabsorber (zie pagina 7) ■ Onttrekkingswarmtewisselaar (zie pagina 10) ■ Regeneratiewarmtewisselaar (zie pagina 10) ■ Leidingen (zie pagina 30) ■ Warmtepomp en armaturen (niet in voorbeeldberekening opgenomen)

*1 *2

32

VWM = aantal zonneluchtabsorber x 45 l + volume onttrekkingswarmtewisselaar VEWT + volume regeneratiewarmtewisselaar VRWT + kabellengte naar de onttrekkingswarmtewisselaar LEWT x buisvolumes per meter Vbuis/m + kabellengte naar de regeneratiewarmtewisselaar LRWT x buisvolumes per meter Vbuis/m + kabellengte naar de zonneluchtabsorber LSLA x buisvolumes per meter Vbuis/m

Bij een opwarmingstijd van de warmwaterboiler van 8 h. Als de werkelijke warmwaterbehoefte de aangegeven waarde overschrijdt, moet een hogere vermogenstoeslag worden aangehouden.

VIESMANN


5516 003 B/fl

5

Gebouwstooklast (netto-stooklast) Toeslag voor tapwateropwarming voor 2-personenhuishouden Blokkeringperiodes

Stuks Stuks Liter

Planningsaanwijzingen (vervolg) Volumes voor voorbeeldberekening Component Volume Onttrekkingswarmtewisselaar 136 l Regeneratiewarmtewisselaar 77 l Zonneluchtabsorber 45 l Aantal zonneluchtabsorbers 4 Aansluitleiding PE 32 x 2,9 mm 0,531 l/m Lengte aansluitleiding onttrek10 m kingswarmtewisselaar (leidingspaar) Lengte aansluitleiding regenera- 10 m tiewarmtewisselaar (leidingspaar) Lengte aansluitleiding zonne10 m luchtabsorber (leidingspaar)

VWM = 4 x 45 l + 136 l + 77 l + 10 m x 0,531 l/m + 10 m x 0,531 l/m + 10 m x 0,531 l/m = 404 l Resultaat: In de voorbeeldberekening is het in het 6,0 kW ijsaccumulatorpakket inbegrepen 400 l warmtedragend medium voor het vullen van de installatie niet voldoende. Extra warmtedragend medium moet worden besteld (zie pagina 11).

5.10 Drukverliesberekening Ijsreservoir — warmtepomp en zonneluchtabsorber — warmtepomp Voor de gekozen warmtepomp Vitocal 300-G, type BWC 301.B06 bedraagt het minimale volume, bij een spreiding 3 K: 1493 l/h (zie pagina 29). ΔpES-WP = ΔpEWT + ΔpLEWT ΔpSLA-WP = ΔpSLA + ΔpLSLA ΔpES-WP Drukverlies ijsreservoir — warmtepomp ΔpSLA-WP Drukverlies zonneluchtabsorber — warmtepomp ΔpEWT Drukverlies onttrekkingswarmtewisselaar (zie pagina 10) ΔpSLA Drukverlies zonneluchtabsorber (zie pagina 8) ΔpLEWT Drukverlies leiding onttrekkingswarmtewisselaar ΔpLEWT = R-waarde x LEWT ΔpLSLA Drukverlies leiding zonneluchtabsorber ΔpLSLA = R-waarde x LSLA R-waarde Weerstandwaarde kabel (zie pagina 29) Voorbeeldrekening voor ΔpES-WP en ΔpSLA-WP: Aansluitkabel PE 32 x 2,9 mm Lengte aansluitleiding onttrek10 m kingswarmtewisselaar (leidingspaar) Lengte aansluitleiding zonne10 m luchtabsorber (leidingspaar) Debiet 1493 l/h R-waarde 460 Pa/m Drukverlies onttrekkingswarmte- 7500 Pa wisselaar ΔpEWT Drukverlies zonneluchtabsorber 2600 Pa ΔpSLA ΔpES-WP ΔpSLA-WP

= 7500 Pa + 460 Pa/m x 10 m = 1400 Pa = 140 mbar = 12100 Pa + 121 Pa/m x 10 m = 7200 Pa = 72 mbar

Resultaat: Aangezien de warmtepomp ofwel de ijsreservoir of de zonneluchtabsorber als primaire bron gebruikt, moet het hogere drukverlies worden gebruikt. In de voorbeeldberekening is dit ΔpES-WP = 121 mbar. Aanwijzing Om de restopvoerhoogte van de warmtepomp correct te controleren, moeten de drukverliezen voor hydraulische componenten (bijv. 3wegomschakelklep) absoluut worden nageleefd. Met deze drukverliezen wordt er voor de eenvoudigheid bij deze voorbeeldberekening geen rekening gehouden. Max. toegestane drukverlies Δptoegest Aan de hand van de restopvoerhoogte van de warmtepomp moet worden gecontroleerd of het berekende drukverlies in het ijsreservoir toegestaan is (zie ”Technische gegevens” planningsaanwijzing warmtepompen). Voorbeeldberekening voor Δptoegest: Pakket ijsreservoir 6,0 kW Restopvoerhoogte Vitocal 300-G, 61 kPa type BWC 301.B06 (zie ”Technische gegevens” planningsaanwijzing warmtepompen) met betrekking tot 1493 l/h Drukverlies ΔpES-WP 12,1 kPa Ijsreservoir — warmtepomp Resultaat: Δptoegest = 61 kPa/610 mbar ΔpES-WP < Δptoegest, d. w.z. de geplande buisdimensies kunnen voor de aansluitleidingen worden gebruikt.

5.11 Voorbeeldberekening voor keuze van de regeneratiepomp

5516 003 B/fl

Benodigd debiet ´ Voorbeeldberekening voor ´: Aantal zonneluchtabsorbers Nominaal debiet per zonneluchtabsorber (zie pagina 7)


4 0,25 m3/h

Benodigd debiet ´: ´ = aantal zonneluchtabsorber x nominaal debiet = 4 x 0,25 m3/h = 1,0 m3/h

VIESMANN

33

5

Planningsaanwijzingen (vervolg) Voorbeeldberekening voor ΔpES-SLA: Aansluitkabel PE 32 x 2,9 mm Lengte aansluitleiding regenera- 10 m tiewarmtewisselaar (leidingspaar) Debiet 1,0 m3/h

R-waarde Drukverlies regeneratiewarmtewisselaar ΔpRWT Drukverlies zonneluchtabsorber ΔpSLA

228,7 Pa/m 6000 Pa 1800 Pa

Drukverlies ijsreservoir — zonneluchtabsorber ΔpES-SLA ΔpES-SLA = ΔpRWT + ΔpLRWT + ΔpSLA ΔpES-SLA Drukverlies ijsreservoir — zonneluchtabsorber ΔpRWT Drukverlies regeneratiewarmtewisselaar (zie pagina 10) ΔpSLA Drukverlies zonneluchtabsorber (zie pagina 8) ΔpLRWT Drukverlies leiding regeneratiewarmtewisselaar ΔpLRWT = R-waarde x kabellengte R-waarde = Weerstandwaarde kabel (zie pagina 29) ΔpES-SLA = 6000 Pa + 1800 Pa + 228,7 Pa/m x 10 m = 10087 Pa = 100,9 mbar De regeneratiepomp moet zo worden gekozen dat bij een debiet van 1,0 m3/h een opvoerhoogte van 100,9 mbar/10,09 kPa mogelijk is.

Aanwijzing ■ Karakteristieken van de circulatiepompen, zie hoofdstuk "Primaire pomp" pagina. 12 ■ De toeslagen zijn slechts een correctie voor de circulatiepompen. Correcties van de installatiekarakteristieken en gegevens moet met behulp van vakliteratuur of de gegevens van de armaturenfabrikant worden bepaald. ■ Het Viessmann warmtedragend medium „Tyfocor“ voor het ijsreservoir (kant-en klaar mengsel tot –19 °C) heeft een debiet ethyleenglycol van 30 %

Pompvermogenstoeslagen (procentueel) voor de werking met warmtedragend medium Tyfocor Aanwijzing De pompvermogenstoeslagen moeten voor de dimensionering van de aansluitleidingen enkel worden gebruikt als andere buiswerkstoffen als die in deze planningsaanwijzing vermelde PE-buizen PN 10 worden gebruikt. De R-waarden in de tabel vanaf pagina 29 nemen Tyfocor reeds als warmtedragend medium in aanmerking.

25

30

35

7 5

8 6

10 7

7 5

8 6

9 6

6 5

7 6

8 6

5.12 Expansievat voor het primair circuit dimensioneren Bij de berekening van het vereiste volume van het expansievat in het primair circuit van het ijsreservoir moeten 2 deelberekeningen worden uitgevoerd. Op basis van de verschillende temperatuurniveaus en de hieruit ontstane max. temperatuurverschillen, wordt het primair circuit in 2 deelfasen onderverdeeld. Hierbij wordt de volumetoename voor het zonneluchtabsorbercircuit (inclusief aansluitleiding) en de volumetoename in het ijsaccumulatorcircuit (inclusief aansluitleiding) afzonderlijk berekend. Het hierbij grotere expansievolume wordt voor de dimensionering van het expansievat gebruikt. Als temperatuurverschillen worden de vultemperatuur van het warmtedragend medium (10 °C) en de betreffende max. bedrijfstemperaturen in de zonneluchtabsorber (60 °C) en in de ijsreservoir (20 °C) aangenomen.

5516 003 B/fl

5

Dimensionerings-pompstroom ²A = ²Water + fQ (in %) Dimensionerings-pomphoogte HA = HWater + fH (in %) Met de verhoogde pompvermogensgegevens ²A en HA moet de pomp gekozen worden.

Volumeaandeel ethyleen% glycol Bij werkingstemperatuur 0 °C – fQ % – fH % Bij werkingstemperatuur +2,5 °C – fQ % – fH % Bij werkingstemperatuur +7,5 °C – fQ % – fH %

34

VIESMANN


Planningsaanwijzingen (vervolg) Dimensioneringstabel voor de geraamde dimensionering van het expansievat Ijsreservoir pakket Brijntoebehorenpakket tot 10,4 kW tot 17,2 kW Expansievat 25 l 40 l 6,0 kW x 8,0 kW x 10,4 kW x 13,0 kW x 17,2 kW x

1. Berekenen van het volume in de deelparagraaf: VA-WP-SLA = VSLA + Vbuis SLA VA-WP-SLA Installatievolume zonneluchtabsorbercircuit VSLA Volume zonneluchtabsorber VBuis SLA Buisvolume zonneluchtabsorbercircuit VA-WP-ES = VEWT+RWT + Vbuis ES VA-WP-ES Installatievolume ijsaccumulatorcircuit VEWT+RWT Volume onttrekkings- en regeneratiewarmtewisselaar VBuis ES Buisvolumes ijsaccumulatorcircuit 2. Berekening van de volumetoename in de deelparagraaf: VZ-WP-SLA = VA-WP-SLA x βmiddel x Δtmax SLA VZ-WP-SLA Volumetoename in het zonneluchtabsorbercircuit Δtmax SLA Temperatuurverschil in de zonneluchtabsorber (50 K) VZ-WP-ES = VA-WP-ES x βmiddel x Δtmax ES VZ-WP-ES Volumetoename in het ijsaccumulatorcircuit Δtmax ES Temperatuurverschil in de ijsreservoir (10 K) βmiddelgrof Middelste kubieke expansiecoëfficiënt Tyfocor 30 Vol.-% = 0,00044 1/K

Aanwijzing

De brijntoebehorenpakketten onder volgende omstandigheden gebruiken: – Lengte van de aansluitleidingen voor de ijsreservoir en zonneluchtabsorber: 10 m per kabelpaar (Σ aanvoer en retour) – Buiten7 PE-buis max. 32 mm (6,6 tot 10,4 kW) of 40 mm (13,0 tot 17,2 kW) Bij afwijkende voorwaarden volume van het expansievat gedetailleerd berekenen.

3. Keuze van de grotere volumetoename VZ = VZ-WP-SLA of VZ-WP-ES van de deelparagraaf met de grotere volumetoename wordt voor de dimensionering van het expansievat gebruikt. 4. Berkening van het nom. volume van het expansievat VN = (VZ + VV) · (pe + 1) / (pe – pst) VV veiligheidsvoorraad (warmtedragend medium Tyfocor) in liters VV = VAX (Waterrichtlijn/0,005), minstens 3 l (volgens DIN 4807) pe Toegelaten overdruk in bar pe = 0,9 x psi = 0,9 x 3 bar = 2,7 bar pst Stikstof-voordruk = 1,5 bar psi Afblaasdruk van de veiligheidsklep = 3 bar

5

Voorbeeldberekening voor ijsaccumumatorsysteem 6,0 kW: Component Onttrekkingswarmtewisselaar (bij 6,0 kW) Regeneratiewarmtewisselaar Zonneluchtabsorber Aansluitleiding PE 32 x 2,9 mm Lengte aansluitleiding onttrekkingswarmtewisselaar (leidingspaar) Lengte aansluitleiding regeneratiewarmtewisselaar (leidingspaar) Lengte aansluitleiding zonneluchtabsorber (leidingspaar)

77 l 45 l per module 0,531 l/m 10 m

2. Berekening van de volumetoename in de deelparagraaf VZ-WP-SLA = VA-WP-SLA x βmiddel x Δtmax SLA = 185,3 l x 0,00044 1/K x 50 K = 4,1 l VZ-WP-ES = VA-WP-ES x βmiddel x Δtmax ES = 218,31 l x 0,00044 1/K x 10 K = 0,96 l

10 m

3. Keuze van de grotere volumetoename VZ = VZ-WP-SLA = 4,1 l

Volume 136 l

10 m

5516 003 B/fl

1. Berekenen van het volume in de deelparagraaf VA-WP-SLA = VSLA + VBuis SLA = 4 x 45 l + 0,531 l/m x 10 m = 185,3 l VA-WP-ES = VEWT+RWT + VBuis ES = 136 l + 77 l + 0,531 l/m x 10 m = 218,31 l

4. Berkening van het nom. volume van het expansievat VV = VA x 0,005 = 185,3 l x 0,005 = 0,93 l < 3 l Gekozen: 3 l VN = (VZ + VV) x (pe + 1) / (pe – pst) =(4,1 l + 3 l) x (2,7 bar + 1) / (2,7 bar - 1,5 bar) = 21,9 l Gekozen: 25 l expansievat


VIESMANN

35

Planningsaanwijzingen (vervolg) 5.13 Koelwerking Bouwsoorten en configuratie Naargelang installatie-uitvoering is de koelfunctie ”natural cooling” mogelijk: ■ naar keuze met of zonder mengklep. ■ De compressor is uitgeschakeld. De warmte-uitwisseling gebeurt direct met het primaire circuit.

Aanwijzing Meer informatie zie ”Planningsaanwijzing brijn/water-warmtepompen”.

Koelvermogen van de NC-box in combinatie met ijsreservoir In combinatie met de NC-box wordt de ijsreservoir in de koelwerking slechts tot maximaal 8°C opgewarmd (regeneratie). Daardoor wordt een zo hoog mogelijk koelvermogen verzekerd. Met toenemende opwarming van de ijsreservoir (regeneratie) neem het koelvermogen af. Voor het verlengen van de koelwerking wordt de ijsreservoir als primaire bron (onttrekking) voor de tapwateropwarming gebruikt.

Installatieschema's van de ijsreservoir in combinatie met de NC-box kunnen in het marktpartnerbereik (login) op de Viessmann homepagina onder de rubriek ”software-service”, ”software”, ”CAD-/schema's-browser” gratis worden gedownload.

5.14 Reglementair gebruik Het reglementaire gebruik bepaalt dat een vaste installatie in combinatie met installatie specifiek toegelaten componenten werd uitgevoerd. Afwijkend gebruik moet door de fabrikant worden vrijgegeven. Verkeerd gebruik of ondeskundige bediening is verboden en leidt tot uitsluiting van de aansprakelijkheid, bijv. het openen van de zonneluchtabsorber door de installatie-exploitant of manipulatie aan de ijsreservoir. Er is ook sprake van verkeerd gebruik als componenten van het systeem in hun reglementaire functie veranderd worden, bijv. het direct opwarmen van drinkwater in de absorber of door gebruik van de ijsreservoir als regenwaterbak. De wettelijke bepalingen, vooral i.v.m. de drinkwaterhygiëne, moeten in acht genomen worden.

5516 003 B/fl

5

De toestellen mogen conform de voorschriften alleen in gesloten systemen volgens EN 12828 / DIN 1988 en zonne-energie-installaties conform EN 12976 rekening houdende met de bijgeleverde montage-, service- en bedieningsaanwijzingen geïnstalleerd en gebruikt worden. ■ Zonneluchtabsorber: – Zonneluchtabsorbers zijn uitsluitend voor de verwarming van een primaire circuit van een brijn/water-warmtepomp of voor de regeneratie van de ijsreservoir bestemd. – Zonneluchtabsorbers mogen alleen met door de fabrikant vrijgegeven warmtedragend medium gebruikt worden. – Het commerciële of industriële gebruik voor een ander doeleinde dat voor het opwarmen van gebouwen of regeneratie van de ijsreservoir geldt als niet reglementair. ■ Ijsreservoir: – De ijsreservoir is uitsluitend als energiebron van het primaire circuit van een brijn/waterwarmtepomp of voor de opslag van zonnewarmte bestemd. – De ijsreservoir mag alleen met door de fabrikant vrijgegeven warmtedragend medium gebruikt worden. – Een technische keuring door een daarvoor opgeleide technicus moet plaatsgevonden hebben. – Het gebruik voor een ander doeleinde dan voor het opwarmen van gebouwen, het koelen van gebouwen met de koelfunctie ”natural cooling” of het opwarmen van drinkwater geldt als niet reglementair.

36

VIESMANN


Index A active cooling................................................................................... 36 B Blokkering door energiebedrijf......................................................... 31 Blokkeringsperiode...........................................................................31 D Debiet in buizen............................................................................... 30 Drukverliezen in buisleidingen......................................................... 29

V Veiligheidsklep........................................................................... 13, 26 Veiligheidstechnische uitrusting....................................................... 26 Vereiste dakoppervlakte — Opdak...................................................24 Vitosolic 200 – Technische gegevens................................................................... 16 – Toestand bij levering..................................................................... 17

F Fase-overgang................................................................................... 4

W Warmtedragend medium..................................................................15 Warmtepomp – Toewijzing aan het ijsreservoir........................................................ 6 Warmtewisselaar – Drukverliezen................................................................................ 10 – Volumes........................................................................................ 10 Warmwaterbehoefte.........................................................................31 Werking – monovalent................................................................................... 31 Windlastzones..................................................................................22

K Koelwerking......................................................................................36 – Bouwsoorten en configuratie........................................................ 36

Z Zonneluchtabsorber – Drukverlies...................................................................................... 8

E Energie – te gebruiken.................................................................................... 4 Energie-opslagmedium...................................................................... 4 Expansievat......................................................................................26

L Leveringsomvang – Ijsreservoir...................................................................................... 6 Luchtpot........................................................................................... 14 M Monovalente werking....................................................................... 31 N natural cooling..................................................................................36 O Omschakelklep.................................................................................15 Onttrekkingswarmtewisselaar............................................................ 4 P Primaire pomp..................................................................................12 Productinformatie – Ijsreservoir...................................................................................... 4 R Regeneratiewarmtewisselaar.............................................................4 Reglementair gebruik....................................................................... 36 S Schuine dakmontage – Opdak........................................................................................... 23 Sneeuwlastzones............................................................................. 22 Specifieke warmtecapaciteit...............................................................4

5516 003 B/fl

T Tapwaterbehoefte.............................................................................31 Technische gegevens – Vitosolic 200..................................................................................16 Toebehoren – Aansluitsets...................................................................................12 – Overzicht....................................................................................... 11 Toeslag tapwateropwarming............................................................ 31 Toeslag verlaagde werking...............................................................32 Toestand bij levering – Ijsreservoir...................................................................................... 6 – Vitosolic 200.................................................................................17


VIESMANN

37

38

VIESMANN


5516 003 B/fl Vitofriocal ijsreservoir

VIESMANN

39

Viessmann Belgium bvba-sprl Hermesstraat 14 B-1930 ZAVENTEM Tel. : 02 712 06 66 Fax : 02 725 12 39 e-mail : [email protected] www.viessmann.com 40

VIESMANN


5516 003 B/fl

wijzigingen voorbehouden.

water warmtepompen. Planningsaanwijzing. Vitofriocal ijsreservoir

Recommend Documents