Verslag van een pilot: Inzetten van een verpleegkundig specialist in de penitentiaire inrichting Veenhuizen

Verslag van een pilot: Inzetten van een verpleegkundig specialist in de penitentiaire inrichting Veenhuizen

2

Inhoudsopgave Voorwoord .............................................................................................................................3 Inleiding .................................................................................................................................3 Aanleiding om met het project te starten .................................................................................4 Termen en afkortingen ............................................................................................................4 Het projectplan .......................................................................................................................5 Doelstelling van deze pilot ...........................................................................................................5 Hypothese ...................................................................................................................................5 Afspraken/activiteiten .................................................................................................................5 Kaders waarin inzet wordt gerealiseerd .......................................................................................6 Kritische succesfactoren ..............................................................................................................6

Ontplooide activiteiten voor, tijdens en na het project .............................................................7 Werving en selectie van een VS d.m.v. een vacature ...................................................................7 In gesprek gaan met beide artsen om projectplan te bespreken ..................................................7 Introductie van VS op de locatie ..................................................................................................7 Evaluaties met artsen en VS m.b.t. de ontwikkeling van het project ...........................................7 Evaluaties met de VS te beschouwen als tussenevaluatie over eigen functioneren ......................7 Het houden van interviews met de verpleegkundigen en arts van de medische diensten ............7

Verwerking van interviews Veenhuizen: .................................................................................8 Conclusies: ........................................................................................................................... 10 Bijlage 1 ............................................................................................................................... 11 vacature .................................................................................................................................... 11

Bijlage 2 ............................................................................................................................... 13 Functieprofiel Verpleegkundig Specialist binnen de Penitentiaire Inrichting .............................. 13

Bijlage 3 ............................................................................................................................... 22 Taken en verantwoordelijkheden: ............................................................................................. 22

Bijlage 4 ............................................................................................................................... 24 evaluaties.................................................................................................................................. 24

Bijlage 5 ............................................................................................................................... 25 Handreiking implementatie taakherschikking ............................................................................ 25 Beroepsprofiel verpleegkundig specialist................................................................................... 25

Dankwoord en bronnen......................................................................................................... 26

vrijdag 1 februari 2013

3

Voorwoord Voor u ligt het rapport over het resultaat van de Pilot: “ inzet van een verpleegkundig specialist binnen een penitentiaire inrichting”. De keuze om een inrichting te kiezen waarin de pilot gestalte zou kunnen krijgen was niet voor de hand liggend. Van belang was voor de FMMU als initiator van het project, om medestanders te krijgen voor het project en enthousiaste beroepsbeoefenaren op een medische dienst van de gevangenis, die voldoende gemotiveerd waren om een bijdrage te leveren. In Veenhuizen vond de FMMU gehoor bij zowel de directie, het hoofd zorg, de artsen en de medische diensten op de diverse locaties. Een breed draagvlak is onontbeerlijk voor een geslaagd project zoals deze omdat de meeste resultaten op de werkvloer behaald moeten worden. Een omgeving als een gevangenis om in te werken zoals tijdens dit project, is geen eenvoudige. Je hebt te maken met diverse veiligheidsvoorschriften, afwijkende manieren van werken en veel verschillende disciplines met ieder hun eigen belangen. Daarnaast is er nog nergens een verpleegkundig specialist in de Nederlandse gevangenissen ingezet in het huisartsendomein als zelfstandig functionerende beroepsbeoefenaar. Wij willen dan ook absoluut deze groep mensen bedanken voor hun medewerking en bovenal voor hun inzet. De verpleegkundig specialist die voor ons baanbrekend werk heeft verricht heeft haar weg moeten zoeken en gevonden, maar dit is niet zonder slag of stoot gegaan. Dit geldt hetzelfde voor de mensen om haar heen.

Inleiding PI Veenhuizen bestaat uit een vestiging van 3 locaties in het midden van Drenthe. De vestiging heeft verschillende populaties aan gedetineerden nl: 2012: 2013: Esserheem 254 239 Norgerhaven 272 242 Groot Bankenbos: 137 120

De populatie is divers: vreemdelingen, langgestraften, mensen in voorarrest en mensen die aan het einde van hun detentie zijn. De FMMU is een bedrijf in Utrecht dat huisartsenzorg levert aan voornamelijk, politie en justitie. In Veenhuizen levert het bedrijf het totale pakket aan huisartsen zorg wat inhoud dat er naast een vast aantal spreekuren ( = planbare zorg ) ook 24 uur per dag spoedzorg wordt geleverd. De FMMU is de initiator van dit project. Iedere gevangenis heeft een eigen medische dienst met verpleegkundigen die op HBO niveau functioneren. Zij zorgen voor de toegeleiding naar de huisarts en ondersteunen hem/haar administratief. De arts is eindverantwoordelijk voor de medische zorgverlening. vrijdag 1 februari 2013

4

Aanleiding om met het project te starten De aanleiding om dit project te starten is in de eerste instantie een heel praktische geweest nl; noord Nederland is in het algemeen dun bevolkt en de werving van artsen in deze regio’s verloopt vaak moeizaam. Een tweede motief was de positieve ervaring die er inmiddels was opgedaan in de gevangenissen met VS in opleiding. Deze VS zijn om diverse redenen, opgeleid in gevangenissen in Nederland, maar binnen DJI was / is er geen plaats voor hen binnen het functielandschap. De opgeleide VS verdwijnt na de opleiding, naar de reguliere gezondheidszorg. Hiermee gaat kennis en investering verloren terwijl er volgens de FMMU voldoende argumenten zijn om deze VS zelfstandig ( doch onder supervisie ) in te zetten in het huisartsendomein in de gevangenissen in Nederland. De belangrijkste conclusies zullen gebaseerd zijn op de hypothesen die in het projectplan zijn beschreven, op de tussentijdse evaluaties en de interviews met de diverse disciplines die er aan het einde van de pilot, zijn gehouden

Termen en afkortingen FMMU DJI PI VS RVS CSV GZ BIG WGBO


Forensisch Medisch Maatschap Utrecht Dienst Justitiële Inrichtingen ( waar de gevangenis onder valt ) Penitentiaire Inrichting ( waaronder b.v. gevangenis, huis van bewaring, vreemdelingen in strafrecht ) Verpleegkundig Specialist ( voorheen nurse practitioner ) Registratiecommissie Verpleegkundig Specialisten College Specialismen Verpleegkunde Afd. Gezondheid Zorg ( hoofdkantoor van DJI in Den Haag ) Beroepen Individuele Gezondheidszorg Wet Geneeskundige Behandel Overeenkomst

5

Het projectplan Inzet VS in Veenhuizen; Pilot FMMU/Veenhuizen Doelstelling van deze pilot

Gedurende een jaar, onderzoeken wat de taakherschikking ( van care naar cure ) tussen arts en VS oplevert, ervaren of de hypothese m.b.t. de meerwaarde gegrond is en meten of dit alles naar formatie, tijd en geld te vertalen is. Tevens is het van belang in welke mate de inzet van een VS het cure domein kan versterken binnen een penitentiaire inrichting. De pilot wordt in 2 fases uitgevoerd nl; eerste half jaar opstarten, inwerken en het profileren van de VS. Fase 2 het zelfstandig inzetten van de VS in de inrichting. Hypothese

Meerwaarde van de VS binnen de penitentiaire inrichting:  Arts wordt ontlast doordat deze relatief minder tijd kwijt zijn aan de patiënten en hierdoor meer tijd over houden voor complexe werkzaamheden en het draaien van productie.  Het blijkt dat de inzet van VS een positief effect heeft op de kwaliteit van de geboden zorg, doordat er meer gewerkt wordt volgens protocollen en standaarden. De NP kan tevens voorzien in de coachende rol van de arts ( als aanvulling )  De informatie die door VS aan patiënten wordt gegeven blijkt ook beter aan te sluiten bij de individuele patiënt.  De VS kan een brugfunctie vervullen tussen verpleegkundigen en artsen en eerstelijns zorg.

De inzet van een VS kan op verschillende wijze gebeuren door b.v. de VS een aantal dagen per week in te zetten op de medische dienst van Veenhuizen in het cure domein onder supervisie van de huisartsen. Dit kan op basis van in dienst treden bij de FMMU ( deze wordt werkgever )of op basis van detachering ( DJI blijft werkgever ) In beide gevallen blijft de FMMU verantwoordelijk voor de hiërarchische aansturing o.l.v. het medisch management. De functionele aansturing blijft altijd bij de arts. Afspraken/activiteiten

- Komen tot een taak/functiebeschrijving  meerwaarde helder krijgen i.r.t. de taak/functiebeschrijving. - Contacten leggen met bureau GZ1 Den Haag - In gesprek gaan met de betreffende artsen, verpleegkundigen en directie.

1

Zie ook afkortingenlijst pagina 3


6

Kaders waarin inzet wordt gerealiseerd

- Wettelijke kaders  wet BIG, WOG zie ook http://www.nvnp.nl en http://www.zibbsearch.nl/gezondheidszorg/interstitial/news/Gezondheidszorg_Gezo ndheid+%26+Gezondheidszorg+Algemeen_Beroepen+in+de++Gezondheidszorg_Ver pleegkundig+Beroep_Nurse+Practitioner - Organisatorische kaders  draagvlak van DJI/GZ, directie Veenhuizen en artsen - Uitvoerende kaders  samen overeenkomen Kritische succesfactoren

- Voor verantwoorde taakherschikkingen zijn wettelijke waarborgen nodig. Voor VS is dit recent geregeld opgenomen in artikel 14, waardoor er dan wel wettelijke waarborgen zullen zijn. - Voor verzekeraars: het is voor de zorgverzekeraars nog niet duidelijk wat de taken van de VS precies zijn, waardoor het lastig wordt om de specifieke zorg van de VS te berekenen of in te kopen. - Titelbescherming: VS is een beschermde titel geworden. Verpleegkundigen die nu al werken onder de naam VS en geen geaccrediteerde masteropleiding hebben gevolgd mogen deze titel niet meer gebruiken. Om deze titel te mogen gebruiken dien je geregistreerd te staan in het VS en register. De Registratiecommissie Verpleegkundig Specialisten voert de regelgeving uit die het College Specialismen Verpleegkunde vaststelt. Het RSV zal zorg dragen voor het beoordelen van aanvragen, voor inschrijving van VS en in het specialistenregister.


7

Ontplooide activiteiten voor, tijdens en na het project Werving en selectie van een VS d.m.v. een vacature

Er is middels de FMMU site een vacature gezet waar 3 reacties op zijn gekomen, waarvan 2 gesprekken zijn gehouden In gesprek gaan met beide artsen om projectplan te bespreken

Uit de gespreksverslagen blijkt dat artsen sceptisch waren t.o.v. de inzet van de VS. Zij hadden kritische vragen en opmerkingen maar stonden er wel open voor. Introductie van VS op de locatie

Uit de evaluatieverslagen blijkt dat er vanaf de eerste dag, duidelijkheid is geboden aan de verpleegkundigen op de medische dienst dat de VS in het huisartsendomein werkzaam is. Evaluaties met artsen en VS m.b.t. de ontwikkeling van het project

Het is erg zoeken geweest naar de goede weg, goede structuur, momenten van supervisie, het winnen van wederzijds vertrouwen en het loslaten van de VS naar zelfstandig werken ( dus de 2 de fase van de pilot) Evaluaties met de VS te beschouwen als tussenevaluatie over eigen functioneren

De tussentijdse evaluatie m.b.t. functioneren van de VS heeft de status van een functioneringsgesprek gehad en is gevoerd met de VS en de plv. Medisch manager. De eindevaluatie ( tevens einde tijdelijk dienstverband ) was het definitieve functioneringsgesprek en heeft eind 2012 plaatsgevonden met de Medisch Manager. Het houden van interviews met de verpleegkundigen en arts van de medische diensten

Heeft plaatsgevonden met minimaal een verpleegkundige per locatie op 6 december 2012


8

Verwerking van interviews Veenhuizen: Waarom interviews: Ervaringen van verpleegkundigen willen weten ( nog niet bekend bij FMMU) Antwoorden en ervaringen willen verwerken in een evaluatierapport om uiteindelijk aan te bieden aan het hoofdkantoor DJI afd. gezondheidszorg

Interviews: Er zijn 3 verpleegkundigen van 3 verschillende locaties en een arts geïnterviewd d.m.v. de volgende vragen:

1. Wat is volgens jou de haalbaarheid van de structurele inzet van de VS in de PI? En onder welke randvoorwaarden? 2. Welke effecten heeft de inzet van de VS gehad afgelopen jaar in de PI. Effecten in

termen van toegankelijkheid, objectieve werkdruk en subjectieve werkdruk beleving van artsen, kwaliteit van de zorg en patiënttevredenheid. 3. Hoe doelmatig is de inzet van de VS in de PI? Wat zou dit op kunnen leveren ? 4. Wat zijn de belemmerende en bevorderende factoren voor de inzet van de VS in de PI. 5. In welke mate ( positief/negatief ) heeft de inbreng van de VS bijgedragen aan de arbeidsvreugde van de verpleegkundigen. Voor wat betreft de eerste vraag werd aangegeven door alle geïnterviewde dat het haalbaar2 tot zeer haalbaar is om VS structureel in te zetten in de PI. Randvoorwaarden: Voor wat betreft het profiel: - VS die stevig in zijn schoenen staat en zelfstandig kan werken - VS die communicatief sterk is i.v.m. goede communicatie arts - VS die weet wat haar/zijn competenties ( ook lacunes )zijn Voor wat betreft plaats binnen MD: - VS werkt zelfstandig in huisartsendomein onder supervisie van huisarts - Duidelijkheid voor verpleegkundigen wie wat doet ( arts/VS ) in het kader van taakafbakening - Supervisie wordt geborgd in dagprogramma maar tevens door VS afgedwongen - Afstand / toegankelijkheid naar huisarts is klein - Huisarts moet in staat zijn s.v. te bieden Voor wat betreft de plaats in de organisatie 3: - In dienst van de FMMU ( werkend in het artsendomein ) - Breed draagvlak directie Opmerkingen overig: 2 3

Definitie van haalbaar: als iets gerealiseerd, uitgevoerd of bereikt kan worden Is niet besproken tijdens de interviews; kan wel een issue zijn tijdens het maken van afspraken met directie


9

-

-

Vertaalslag moet gemaakt worden naar de huisartsgeneeskunde vanuit wettelijke kaders: m.a.w. op welke wijze kan de functie van VS werkzaam binnen een justitiesetting worden weggeschreven? VS functioneert ( binnen de kaders van de wet BIG ) als zelfstandig beroepsbeoefenaar in de PI ( zie ook implementatie taakherschikking november 2012 KNMG/V&VN )

Effecten & doelmatigheid: - In een bepaalde mate beleving van verlichting/verschuiving werkdruk4 - Arts komt meer aan eigenlijke werkzaamheden toe ( complexe zaken, diepgang en evt. activiteiten ontplooien). Agenda raakt minder snel vol. - Aangetoond verschil tussen deskundigheid vplk. en VS - Vplk. heeft makkelijker toegang tot huisartsendomein ( brugfunctie door VS ) - Toegeleiding naar VS/arts gaat sneller hierdoor ervaren de verpleegkundigen meer rust en voelen zich gesteund door VS - Patiënten krijgen waar ze recht op hebben  toegang tot medische zorg is laagdrempeliger - Er ontstaat meer overleg, afstemming en continuïteit deze mogelijkheid ontstaat ook omdat er meer ruimte is gecreëerd. Overleg kan nu ook direct  niet meer opsparen tot de dokter komt, rechtstreekse feedback m.a.g. zaken direct oppakken - Vplk. leren veel van VS voor wat betreft kennis en deskundigheid ( deze wordt extra toegevoegd ) - Uiteindelijk effectievere zorgverlening, omdat er beter gemonitord kan worden Bovenstaande geven tevens aan wat het zou kunnen opleveren. Belemmerende factoren: - Artsen in ziekenhuizen reageren soms erg bot en negatief tijdens contact met VS - Complexe vestigingen met diverse locatie zijn vooral in het begin wat ineffectief en vermoeiend om het logistiek passend te krijgen Bevorderend: - Gescheiden inzet arts/VS op verschillende momenten of locaties met mogelijkheid voor telefonische supervisie - Geen weerstanden ( wat het geval was in Veenhuizen ) - Als VS zich voldoende profileert en staat voor zijn/haar zaak - Duidelijke taakafbakening arts/VS/vplk.

4

De werkdruk is op de diverse locaties altijd behoorlijk hoog geweest; als de V.S. hier niet aan toegevoegd was, was dit wellicht nog steeds hetzelfde / hoger geweest. vrijdag 1 februari 2013

10

Conclusies: De volgende hypothesen zijn in het projectplan genoemd: 1. Arts wordt ontlast doordat deze relatief minder tijd kwijt zijn aan de patiënten en hierdoor meer tijd over houden voor complexe werkzaamheden en het draaien van productie. 2. Het blijkt dat de inzet van VS een positief effect heeft op de kwaliteit van de geboden zorg, doordat er meer gewerkt wordt volgens protocollen en standaarden. De VS kan tevens voorzien in de coachende rol van de arts ( als aanvulling ) 3. De informatie die door VS aan patiënten wordt gegeven blijkt ook beter aan te sluiten bij de individuele patiënt. 4. De VS kan een brugfunctie vervullen tussen verpleegkundigen en artsen en eerstelijns zorg.

Vooral de hypothese 1, 2 en 4 zijn geheel of gedeeltelijk waar gebleken. Uit niets is gebleken dat de veronderstelling, dat informatie die door VS aan patiënten wordt gegeven, beter blijkt aan sluit bij de individuele patiënt. Verpleegkundigen hebben unaniem aangegeven dat de arts zich meer met complexere zaken kan bezig houden. Het draaien van productie is gedeeltelijk weggenomen en door de VS overgenomen. De taakverlichting van de arts zit dus vooral daarin. De agenda raakt niet minder leeg maar is gevuld met meer relevantere werkzaamheden. Het gestandaardiseerd werken kan nog meer gestalte krijgen. De coachende rol van de VS zit veel meer in het kader van de deskundigheidsbevordering. De beoogde brugfunctie van de VS naar de arts is vooral tot uiting gekomen in de toegankelijkheid van de verpleegkundigen naar de arts, de snelheid waarmee naar oplossingen kan worden gezocht, de momenten van overleg. Kortom er is meer ruimte ontstaan voor zaken die voorheen tussen neus en lippen door gedaan moesten worden. Dit is te lezen in de beschrijving van de interviews. Uit deze interviews is echter nog meer gebleken nl. iets wat niet zichtbaar is en niet even makkelijk op papier is uit te drukken. Het enthousiasme van de verpleegkundigen dat zij hebben ervaren door op deze wijze te werken. Het heeft hen veel momenten opgeleverd die zij als toegevoegde waarde hebben ervaren nl; ondersteuning tijdens hun eigen werkzaamheden, extra kennis en ervaring en ruimte voor eigen ontwikkeling. De FMMU heeft als initiator soms lastige momenten ervaren en dan ging het vooral om de goede weg te zoeken en te vinden, hoe stuur je aan op afstand, welke aspecten spelen er nog meer en hoe signaleer je deze. Voor ons als bedrijf beschouwen we dit project als geslaagd en gaan wij verder met de inzet van de VS. Inmiddels is er in Hoogeveen een VS gestart in het huisartsendomein.


11

Bijlage 1 vacature De Forensisch Medische Maatschappij Utrecht levert zorg op huisartsenniveau in politiebureaus, Penitentiaire Inrichtingen, Justitiële Jeugdinrichtingen, TBS-klinieken, Asielzoekerscentra en instellingen voor verslavingszorg. Om onze huisartsen in Noord Nederland, te ondersteunen zijn wij op zoek naar een:

Nurse Practitioner/Verpleegkundig Specialist 32 uur Omgeving Als nurse practitioner werk je in de meeste gevallen in een ziekenhuis, verpleeghuis of GGZ maar steeds meer instellingen gaan gebruik maken van deze discipline. Functie Als nurse practitioner of verpleegkundig specialist ben je een verpleegkundige die bevoegd is om bepaalde medische taken uit te voeren. Je werkt als het ware op het grensgebied van de verpleegkunde en de geneeskunde ( cure/care ). Je bent daarbij gespecialiseerd in een bepaald gebied van de gezondheidszorg. Zo werk je bijvoorbeeld met patiënten die hartproblemen hebben of met patiënten met chronische aandoeningen, zoals huidaandoeningen of verslavingsproblematiek. De functionaris kan altijd terugvallen op een huisarts van de betreffende inrichting of locatie. Als nurse practitioner of verpleegkundig specialist ben je expert op jouw vakgebied. Een deel van je taken bestaat uit het geven van scholing aan justitieel verpleegkundigen en voorlichting geven aan gedetineerden. Een belangrijke taak van de nurse practitioner is meewerken aan het verbeteren van de kwaliteit van de zorg. Dit doe je bijvoorbeeld door je met onderzoek bezig te houden. Je leert tijdens de opleiding praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek doen. De nadruk ligt hierbij vooral op het interpreteren van de onderzoeksresultaten zodat je deze in de praktijk kunt toepassen. Kerntaken van de nurse practitioner / verpleegkundig specialist 

Je stelt diagnoses en behandelt patiënten zelfstandig;



Je schrijft medicijnen voor in samenspraak met een arts;



Je verricht lichamelijk onderzoek;



Je interpreteert laboratoriumtests;



Je bespreekt uitslagen met patiënten;



Je verzorgt scholing en voorlichting zoals klinische lessen en GVO



Je denkt mee in oplossingen en mogelijkheden m.b.t. knelpunten



Je werkt intensief samen met de medische dienst.


12

Functie-eisen • Je hebtt een afgeronde opleiding hbo-V; • Je hebt aanvullend een hbo masteropleiding Advanced Nursing Practice; • Je hebt een aantal jaren werkervaring als verpleegkundige. ( voorkeur ervaring als justitieel verpleegkundige ) Competenties Voor een goede uitoefeningen van de functie van nurse practitioner, herken je jezelf in de volgende persoonlijke vaardigheden: • Je hoofd én handen erbij kunnen houden • Nauwkeurige werkwijze • Verantwoordelijkheidsgevoel • Pioniersgeest voor deze nog redelijke nieuwe functie

Overig Kandidaat moet in het bezit zijn van een rijbewijs en bereid zijn op diverse locaties in noord Nederland te werken. Woonachtig zijn in die regio ( Friesland, Groningen en Drenthe ) heeft de voorkeur.


13

Bijlage 2 Functieprofiel5 Verpleegkundig Specialist binnen de Penitentiaire Inrichting Algemeen: De Verpleegkundig Specialist (afgekort als VS ) is een verpleegkundige beroepsbeoefenaar met de bevoegdheid tot het stellen van diagnosen en het uitvoeren van medische handelingen. De VS kan worden ingezet bij verschillende patiëntencategorieën in diverse werkvelden. De verbijzondering, m.b.t. de VS die wordt ingezet binnen de PI’s, zit ‘m in het feit dat de VS een specifieke taakinvulling en taakuitvoering heeft m.n. het medisch handelen en het diagnosticeren. De specifieke taakinvulling en uitvoering zullen in de eerste instantie zijn verbonden met de zorgvragers met hun medische zorgvragen.

Doelstelling van de functie: De functie van VS is binnen de setting van de FMMU is beschreven in het projectplan.

Plaats in de organisatie: Hiërarchisch ontvangt de VS leiding van de leidinggevende van het betreffende dienstonderdeel in dit geval de medisch manager van de FMMU. Functioneel zal de VS door de huisarts worden gesuperviseerd. De functie zal als een pilotfunctie worden opgestart.

Positie: Naast het uitvoeren van medische taken 70%, zal de VS zich ook richten op taken als deskundigheidsbevordering, onderwijs en coaching. In een ander stadium zal het verrichten van onderzoek deel uit gaan maken van de functie.

Prestatie indicatoren: In dit competentie profiel zijn prestatie indicatoren opgenomen.

Hoofdtaken: Hoofdtaak 1 Patiëntenzorg: het onderzoeken, diagnosticeren en behandelen van de toegewezen patiëntencategorie 5

definitief vastgesteld op 01-07-2012


14

-

VS neemt zelfstandig een medische anamnese af, verricht lichamelijk onderzoek en bepaalt, binnen vooraf vastgestelde richtlijnen, welke diagnostische onderzoeken relevant en noodzakelijk zijn en vraagt deze aan.

-

VS interpreteert observaties en diagnostische resultaten en stelt op basis daarvan medische behandeling vast en neemt deze op in een zorgplan, binnen vooraf vastgestelde protocollen.

-

VS consulteert relevante andere hulpverleners en hulpverlenende instanties en vervult een spilfunctie tussen de verschillende hulpverleners betrokken bij de behandeling en initieert multidisciplinaire overlegsituaties.

-

VS voert geprotocolleerde en gestandaardiseerde medische handelingen uit en laat verpleegkundige interventies toepassen.

-

VS verstrekt informatie aan de cliënt en zijn/haar omgeving met betrekking tot de diagnose, het verloop, de behandeling, de risicofactoren en de prognose van de ziekte.

-

VS coördineert het zorgproces/klinisch pad.

-

VS voert zelfstandig spreekuur binnen eigen deelgebied.

Hoofdtaak 2 Kwaliteitszorg: in overleg tussen leidinggevende en VS worden jaarlijks, op basis van een jaarplan, verbeterpunten benoemd en gerealiseerd. Hiertoe signaleert de VS knelpunten in de verpleegkundige en medische (na)zorg en zet effectieve acties in binnen het geldende kwaliteitsmodel ter verbetering van de kwaliteit van zorg. -

VS ontwerpt hiertoe verpleegkundige en medische ketens

-

VS stelt standaardprocedures, werkinstructies en protocollen op in samenwerking met andere betrokkenen.

Hoofdtaak 3 Onderwijs, deskundigheidsbevordering en coaching: -

VS levert een bijdrage aan de scholing van verpleegkundigen en andere beroepsgroepen in de werkomgeving, door het mede organiseren en uitvoeren van scholingsprogramma’s met betrekking tot het eigen werkgebied.

-

VS draagt in dagelijkse werksituaties kennis en vaardigheden over en stimuleert en motiveert verpleegkundigen en andere disciplines daarbij tot het meedenken in en optimaliseren van de zorg rondom de cliënt.


15

-

VS is actief in geven van consulten en adviseren ten aanzien van deskundigheidsbevordering van en voor verpleegkundigen.

Hoofdtaak 4 Het verrichten van onderzoek ( tijdens de pilot zal deze taak niet relevant zijn ): -

VS verricht wetenschappelijk onderzoek (literatuur en/of praktijk) naar aanleiding van vragen vanuit de dagelijkse praktijk (evidence based medicine) en verwerkt deze in een publicatie.

-

VS vertaalt voor de cliëntengroep relevante resultaten van wetenschappelijk onderzoek en implementeert deze in de praktijk.

Hoofdtaak 5 Professionele ontwikkeling: -

VS houdt zich op de hoogte van ontwikkelingen binnen het verpleegkundig en medisch vakgebied, door bijhouden van vakliteratuur, het volgen van na en bijscholing en het bijwonen van congressen en symposia.

De deskundigheid manifesteert zich op 4 taakgebieden namelijk; a) medische handelen ( integreert verpleegkundige aspecten ) b) behandel en zorgcoördinatie c) kwaliteitszorg d) innovatie van zorg en beroep

Alle taakgebieden samen dekken het totale proces van behandeling en zorg, zoals die als verbijzondering in de hulpverlening zal moeten verlopen. Beroepsuitoefening in de functie van VS bouwt voort op een al aanwezig competentieniveau als verpleegkundige. Het handelings repertoire van een VS kenmerkt zich door de voor iedere gezondheidswerker geldende methodische beroepsuitoefening en beroepsmatig handelen, maar omvat daarnaast specifieke vaardigheden, procedures en handelingen.

Functie eisen / gezichtspunten Kennis: -

VS is geschoold tot Verpleegkundige en heeft een diploma Master of Advanced Nursing Practice ( of wel Verpleegkundig Specialist )


16

-

VS is BIG geregistreerd.

-

VS heeft twee jaar relevante werkervaring als VS.

-

Vakkennis wordt bijgehouden door het volgen van ontwikkelingen op het gebied 

Eerste lijnszorg i.r.t. patientencategorie



Farmacotherapieën i.r.t. patiëntencategorie



Kennis van de organisatie en andere disciplines



Kennis van Micro-His



Kennis van het VMZ model dat binnen justitie wordt gehanteerd

Zelfstandigheid: -

VS voert de functie zelfstandig uit binnen de aangegeven kaders die door de inrichtingsarts worden aangegeven.

-

VS kan terugvallen op inrichtingsarts en/of dagarts & medisch manager FMMU.

Sociale vaardigheden: -

VS beheerst vaardigheden als tact, inlevingsvermogen, tolerantie voor andere standpunten.

-

VS is instaat op te komen voor de gevoelens en behoeften van een ander.

-

VS is klantgericht voor de opdrachtgevers van de FMMU, behartigt het belang van de patiënt en van de FMMU, en betracht geheimhouding over de patiënt en de FMMU.

Bevoegdheden: -

De werkzaamheden worden binnen kaders, procedures en richtlijnen NHG standaarden zelfstandig uitgevoerd, met dien verstande dat er continu een huisarts bereikbaar is tijdens de dienst voor supervisie en/of consultatie.

-

Verantwoording van eigen handelen volgens de wet “BIG” artikel 3 (later artikel 14, als verpleegkundig specialist) daardoor tuchtrechtelijk vervolgbaar.

Samenwerking: -

VS is in staat om samen te werken met overige teamleden en andere disciplines.

-

VS wil zich op diverse locaties in zetten ( tijdens de pilot: alleen Veenhuizen )

-

VS heeft een positieve kritische instelling.


17

Discipline: -

VS komt gemaakte afspraken na in directe werkomgeving en met werkgever FMMU.

-

VS is bereikbaar voor zowel teamleden als andere disciplines als derden, tijdens afgesproken werkuren

Risico’s verantwoordelijkheden en invloed: -

VS is verantwoordelijk voor de hem/haar toegewezen cliënten, waarbij de VS een eigen verantwoordelijkheid heeft en daarbij binnen de vastgestelde kaders kan en moet terugvallen op de inrichtingsarts.

-

Er is kans op het veroorzaken van materiële en Immateriële schade aan cliënten.

-

Er is kans op het veroorzaken van materiële schade aan apparatuur.

-

Er is kans op beschadiging van het imago van FMMU

-

VS blijft in regelmatig overleg verantwoording schuldig aan de medisch manager van de FMMU.

Uitdrukkingsvaardigheid: -

VS beheerst helderheid bij behandelende artsen en andere disciplines over organisatorische situaties.

-

VS draagt zorg voor helderheid bij allen over de functie van VS.

-

Extra eisen worden gesteld aan schriftelijke en mondelinge uitdrukkingsvaardigheid

-

Het planmatig en methodisch verwerken van de verkregen gegevens volledig en bondig huisartsen informatiesysteem.

-

Classificeren volgens de Internationale classificatie van patiëntencategorieën (ICPC).

Essentiële situaties

Snel oordelen: -

Van de VS wordt verwacht dat hij/zij in voorkomende situaties snel tot een oordeel kan komen en vervolgens daarnaar handelt. Hierbij gaat het vooral om situaties waarbij spoedeisende hulp geboden moet worden, geen arts (of psychiater) aanwezig is (wat doorgaans het geval zal zijn) en de VS moet bepalen wat er met de gedetineerde dient te gebeuren. Hierbij zal de VS telefonisch kunnen terugvallen op de arts (of psychiater), maar houdt hij de verantwoordelijkheid voor de verpleegkundige zorg in dergelijke situaties. Naast


18

de lichamelijke of geestelijke staat van de gedetineerde zal de VS de gevolgen voor de inrichting moeten betrekken in zijn besluit en in overleg met de arts en een afdelingshoofd een afweging moeten maken. Hierbij kan de VS op tegengestelde belangen stuiten wanneer het afdelingshoofd uit veiligheidsoverwegingen een andere beslissing wil nemen over de te ondernemen acties. Tevens weet de VS in die situaties tijdig en duidelijk te communiceren met collega’s over zijn besluit en weet hen gerust te stellen.

Professioneel operen onder spanning: -

Het werken op een medische dienst in een penitentiaire inrichting kent vele bronnen van spanning zoals: de medische dienst als enige toegang tot de arts en medicijnen, het bewaken van het medische geheim, het risico van bedreiging, intimidatie, het vraagstuk van de VS als vertrouwenspersoon voor de gedetineerde, evenals het scherp krijgen en beoordelen van de hulpvraag van mensen uit verschillende culturen, met gedragsstoornissen en verslavingsproblematiek. De VS toont aan deze dilemma’s met zelfvertrouwen tegemoet te treden en weet hierin een eigen positie te bepalen vanuit een grondhouding van eigen professionaliteit. De VS past daarbij de beschikbare (medische) protocollen correct en professioneel toe. Wanneer de VS afwijkingen van de (medische) protocollen bij zijn/haar collega’s constateert spreekt hij deze daarop direct aan. Indien hij een spanning ziet tussen zorg en/of beheersbeslissingen en praktische of verpleegkundige consequenties deinst hij/zij niet voor terug om dit bespreekbaar te maken.

Samenwerken: -

De medische dienst vervult een belangrijke rol in de dagelijkse zorg voor de gedetineerden. Essentieel is dat de VS ter voorkoming van mogelijke problemen zijn bevindingen, binnen de kaders van de regelgeving afstemt met zijn directe collega’s en de afdelingen. Hierbij weet de VS een goede balans te vinden tussen het overtuigen van medische en beheersgerichte collega’s over het belang van de verpleegkundige invalsoek en het meedenken met problemen en oplossingen vanuit andere invalshoeken.

Coördineren: -

De VS coördineert een divers aanbod aan werk, naast reguliere en terugkerende werkzaamheden veel ad hoc vragen en continue beschikbaarheid. Daarnaast coördineert de VS de kwaliteit van de zorgverlening van het eigen aandachtsgebied. Voor een betrouwbare


19

voortgang van de afgesproken zorgverlening is het essentieel dat de VS de uitvoering ervan bewaakt en hiervoor accuraat en tijdig signaleert waar nodig aanwijzingen geeft en rapporteert.

Professionalisering: -

Op het werkterrein van de VS spelen vele ontwikkelingen, onder meer op het raakvlak met de inrichtingsarts

-

Voor een professionele dienstverlening binnen het cluster is het essentieel dat de VS gedreven is om relevante ontwikkelingen in het eigen aandachtsgebied te signaleren en te vertalen naar een verdere professionalisering van de dienstverlening in de inrichting. De VS weet dergelijke ontwikkelingen te vertalen naar de werkwijzen in de inrichting en weet deze over te dragen op zijn/haar collega’s.

Prestatie indicatoren: Coördinatie van behandeling en zorgprogramma’s: Betreft het afstemmen van de medische, paramedische, verpleegkundige en overige behandelingen binnen het totale zorgproces van toegewezen cliënten. 

aantal toegewezen cliënten



indicaties voor de verschillen in complexiteit en zorgbehoefte



continuïteit van de zorgprocessen



effectiviteit van de zorgprocessen (bijv. geen overbodige onderzoeken en bepalingen)



effectieve overlegsituaties met verpleegkundigen, artsen en overigen



juiste timing en prioriteitstelling bij het inroepen van aanwijzingen, advies of assistentie



geconstateerde fouten en daarop aansluitende acties

Kwaliteitsborging van het behandelingen zorgproces: Betreft het behartigen van de zorg voor de algemene gezondheidstoestand van de cliënt, alsmede kwaliteitscontrole op de bejegening en het welbevinden van de patiënt en diens relatie. 

mate waarin de continuïteit van zorg wordt ervaren door de cliënt



signalen over wenselijke medische en verpleegkundige behandelingen van cliënten, normaliter vallend buiten het behandelend specialisme



bereikbaarheid voor de collega’s, de cliënt en diens relaties


20

Professionele medische en verpleegkundige verrichtingen: Betreft het methodisch, volgens protocollen, procedures en richtlijnen, deels op eigen verantwoordelijkheid, deels op voorschrift van en onder verantwoordelijkheid van de behandelend arts, het voorschrijven, uitvoeren en registeren van onderzoeken, metingen en (be)handelingen. 

aantal verrichtingen, waaronder lichamelijk onderzoek van de cliënt



doorverwijzingen



terecht onderkende individuele afwijkende of complicerende situaties



vaardigheid bij specialistische verpleegkundige handelingen en medische verrichtingen



aanwezig vertrouwen van artsen en collega’s in de VS

Informatieverstrekking: Betreft het informeren en adviseren van de cliënt en/of diens relaties met betrekking tot de aandoening of de ziekte, het verloop, de behandeling en de gevolgen. Verder het participeren in de organisatie en de opzet van symposia, workshops en voorlichtingsbijeenkomsten rond specifieke ziektebeelden. 

aantal en kwaliteit van de gesprekken met cliënt en bezoek



tijdige en adequate voorinformatie over gebeurtenissen, behandelingen en consequenties



checks of de informatie volledig is begrepen en verwerkt



solide informatie voor vervolg- of nazorg

Bijdragen aan beroepsontwikkeling van de VS, werkverbetering, kennisverbreding en consultatie: Betreft vernieuwingen binnen het beroep van VS op het gebeid van kennis en werkwijzen en het verzorgen van informatie daarover, onder andere doormiddel van publicaties en posters of workshops bij congressen en symposia. Verder het voorbereiden van en deelnemen aan onderwijsprogramma’s, inwerkprogramma’s, stagebegeleiding, etc. voor artsen en andere professionals. Voorts het geven van adviezen inzake functie-inhoud en samenwerkingsvormen rond de VS. 

bijdragen, deelnames aan bijscholingsprogramma’s, refereeravonden etc



geven van impulsen voor verbetering van werkwijzen



publicaties



aantallen feitelijk gegeven consulten en adviezen


21

Inconvenienten: -

Functionaris heeft te maken met een innoverende functie, die nog onvoldoende is ingebed in de organisatie.

-

Functionaris heeft te maken met een nieuwe functie die vooralsnog onvoldoende ingebed is in de justitiële zorg en Wet BIG.

-

Functionaris heeft een innoverende functie, welke een brugfunctie vervult tussen medischen verpleegkundige zorg. Functionaris begeeft zich hierdoor in een spanningsveld tussen twee beroepsgroepen.

-

Psychische belasting kan voorkomen in verband met hectische situaties en confrontatie met het leed van patiënten.

-

Er is risico op persoonlijk letsel (bijvoorbeeld prikaccident).


22

Bijlage 3 Taken en verantwoordelijkheden:

Huisarts:  De huisarts is eindverantwoordelijk voor het medisch proces;  De huisarts volgt de organisatorische aanwijzingen van het Hoofd Medische Dienst op tenzij deze conflicteren met de normen, waarden en richtlijnen vigerend binnen de beroepsgroep huisartsen of de FMMU;  De huisarts geeft functionele aanwijzingen aan het verpleegkundig en overig ondersteunend personeel van de medische dienst. De huisarts kan medische taken delegeren aan de verpleegkundigen, mits deze door de arts daartoe deskundig en bekwaam acht;  De huisarts is eindverantwoordelijk voor de verslaglegging en een goed beheer van het medisch dossier van de patiënt;  De huisarts organiseert en geeft leiding aan de medische spoedhulp;  De huisarts is indien aanwezig in de instelling, de medische autoriteit bij een ramp op het terrein van de inrichting, totdat de GHOR de medische verantwoordelijkheid overneemt. De huisarts levert vervolgens spoedeisende hulp aan slachtoffers totdat de rampsituatie is opgeheven;  De huisarts is eindverantwoordelijk voor inbreng in het PMO van de 1e lijns medische zorg. De huisarts is op uitnodiging of uit eigen initiatief incidenteel bij het PMO aanwezig;  De huisarts houdt binnen het medisch domein toezicht en heeft “control” op de deskundigheid en bekwaamheid van de verpleegkundigen en overig ondersteunend personeel van de medische dienst (voorbehouden handelingen, medisch spreekuur en farmacie);  De huisarts adviseert het Hoofd Medische Dienst op welke wijze tekortkomingen in deskundigheid en/of bekwaamheid bij een verpleegkundige kunnen worden opgelost. De huisarts levert binnen zijn mogelijkheden een bijdrage aan het behoud of op peil brengen van de deskundigheid en bekwaamheid van de verpleegkundigen door casuïstiek overleg en door thematisch onderwijs;  De huisarts is verantwoordelijk voor de huisartsgeneeskundige zorg aan de ingeslotenen in isolatie en ingeslotenen in honger en/of dorststaking;  De huisarts overlegt en coördineert de kwaliteit van de huisartsenzorg met het Hoofd Medisch Dienst, waarbij de inhoudelijke aspecten onder verantwoordelijkheid van de huisarts en de bestuurlijke en organisatorische aspecten onder verantwoordelijkheid van Hoofd Medische Zorg vallen;  De huisarts is verantwoordelijk voor het verwijzen van de ingeslotene naar de 2 e lijns gezondheidszorg;  De huisarts is generiek eindverantwoordelijk voor het medicatiebeleid binnen de PI. De huisarts stemt zo nodig de individuele medicatie af met medisch specialisten. De huisarts bewaakt per patiënt interacties in de medicatie en de risico’s van bijwerking;  Geeft gevraagd en ongevraagd advies aan de Directeur in geval van strafmaatregelen.


23

Hoofd Zorg:  Hoofd Zorg is eindverantwoordelijk voor de organisatie van de medische dienst, en geeft organisatorische aanwijzingen aan de huisarts. De huisarts volgt deze aanwijzingen op tenzij deze conflicteren met de normen waarden en richtlijnen vigerend binnen de beroepsgroep huisartsen of de FMMU. Hoofd Zorg stuurt organisatorisch het verpleegkundig en overig ondersteunend personeel aan;  Is verantwoordelijk voor adequate ondersteuning van het medisch proces zowel personeel, infrastructuur, materiële, informatievoorziening, bereikbaarheid, veiligheid;  Is verantwoordelijk voor na- en bijscholing van de verpleegkundigen;  Het Hoofd Zorg overlegt over en coördineert met de huisarts de 1e lijns zorg  Is verantwoordelijk voor de training van de medische dienst voor de hulpverlening bij calamiteiten of rampen in de inrichting. De huisarts van de inrichting neemt deel aan deze oefeningen zoals met de FMMU contractueel is afgesproken;  Is verantwoordelijk voor de aansluiting van de medische plannen bij rampen en calamiteiten op die van de GHOR;  Is verantwoordelijk voor de deskundigheidsbevordering van de verpleegkundigen door de GGD voor het aspect Gezondheidszorg en Voorlichting. Verpleegkundige:  Legt hiërarchisch verantwoording af aan het Hoofd zorg;  Legt functioneel verantwoording af aan de huisarts;  Is verantwoordelijk voor het verpleegkundig proces;  Vertegenwoordigt de huisarts, op diens verzoek, in het PMO en zorgt tevens voor verslaglegging van het PMO;  Is verantwoordelijk voor de bekwaamheid bij het in opdracht toepassen van voorbehouden handelingen. Is verantwoordelijk voor het onderhouden van de kennis die noodzakelijk is om te werken in het medisch domein.


24

Bijlage 4 evaluaties

Tijdspad gehouden evaluaties en high lights hieruit: 16-01-2012 Start fase 1 van de VS in Veenhuizen -

met beide artsen een planning gemaakt m.b.t. meelopen en inwerken introductie medische dienst met als doel informeren van verpleegkundigen afspraak dat VS een logboek bijhoudt met dingen die ze meemaakt, die vragen oproepen of aandachtspunten. Afspraak volgende evaluatie

06-02 09.00 Evaluatie voortgang : geen verslag Tussentijdse evaluaties zijn maandelijks telefonisch gehouden. 09-05-2012 overleg met FMMU en artsen&VS Agenda tussenevaluatie: - Wat waren de uitganspunten voor de pilot inzet VS - op welke punten wordt daarvan afgeweken en waarom - Wat moet worden geleverd in de planbare zorg. - Wat wordt daarvan nu niet uitgevoerd - Bijstellen van bovenstaande 01-07-2012 definitieve vaststelling van het functiebeschrijving “Functieprofiel Verpleegkundig Specialist binnen de Penitentiaire Inrichting” 05-07-2012 tussen evaluatie met VS 17-09-2012 bespreking start 2 de fase inzet VS 14-10-2012 presentatie van de eindevaluatie van de VS zelf High lights: - Eigen positionering - Afbakening taken - Nieuw werkrooster i.v.m. vertrek van een van de artsen - Reflectieverslag. 29-11-2012 Functioneringsgesprek met de VS 06-12-2012 interviews met verpleegkundigen en arts.


25

Bijlage 5 Handreiking implementatie taakherschikking

http://knmg.artsennet.nl/Publicaties/KNMGpublicatie/Handreiking-implementatietaakherschikking-2012.htm

Beroepsprofiel verpleegkundig specialist

http://www.venvn.nl/Vakdossiers/Beroepsprofielen.aspx


26

Dankwoord en bronnen Aan deze pilot hebben de volgende beroepsbeoefenaren meegewerkt: Penitentiaire inrichting Veenhuizen: Anita den Otter hoofd zorg Directie Veenhuizen Anske Kerstholt arts Hanneke van der Woude arts Jennifer Wolting secretaresse Henk Hingstman verpleegkundige Mandy Buring verpleegkundige Hilly….. Verpleegkundige Verpleegkundig specialist: Kim Buitenwerrf FMMU medisch management Wil van de Water Medisch manager en leidinggevende van artsen en VS Riet Verhoogt plv. Medisch manager, coördinator van de pilot en auteur van dit document Bronnen: V&VN KNMG


Verslag van een pilot: Inzetten van een verpleegkundig specialist in de penitentiaire inrichting Veenhuizen

Recommend Documents