51
de kalfortse klok
14° jg., sept. 2004, n° 51
Verantwoordelijke uitgever:
Guy De Keersmaecker Breendonkdorp 90 2870 PUURS Tel. 03 886 66 87 e-mail:
[email protected] Redactieadres:
Luc Schokkaert Kalfortdorp 16 2870 PUURS Tel. 03 889 97 15 e-mail:
[email protected] Kalfort op het internet:
http://www.kalfort.be/ 2
de kalfortse klok
1. Inhoud 1. Inhoud 2. Woord vooraf 3. Woordje van pastoor Guy 4. Bezinning 5. 25 jaar Kerk: Staf Nimmegeers 6. Uit de oude doos 7. Geschiedenis van de kerk (3) 8. 25 jaar Kerk: Parochieweekend 9. Maria-ommegang 2004, een terugblik 10. Familienieuws 11. Meter Neffes 12. De grafzerk Van Den Wiele 13. Onze parochie Nieuw werkjaar voor onze Chirojeugd KVLV opnieuw uit de startblokken
14. Kalender 15. Kruiswoordraadsel
3 4 5 6 7 8 9 17 18 24 25 27 28 28 31 33 34
De Kalfortse Klok is een uitgave van de Parochiale Ploeg van Kalfort de kalfortse klok
3
2. Woord vooraf Beste lezer Nog enkele weken scheiden ons van het orgelpunt op de viering van 25 jaar nieuwe kerk in Kalfort. Van 15 tot 17 oktober vindt immers het parochieweekend plaats. Dit weekend bevat een aantal belangrijke ingrediënten. BIDDEN EN BEZINNEN doen we in een eucharistieviering, waarin uitdrukkelijk het leven en de beweging in de kerk centraal staan. We worden uitgenodigd om ons te bezinnen over wat de parochiegemeenschap nog voor ons betekent. NADENKEN EN PLANNEN doen we op het aperitiefgesprek. Aan de hand van de resultaten van de enquête gaat de Parochiale Ploeg proberen een aantal actiepunten te lanceren, met het doel hieraan de volgende jaren keihard te werken. We worden uitgenodigd om onze inbreng te doen. EVALUEREN doen we op de open bijeenkomst van de Maria-ommegang. We worden uitgenodigd om de beelden van de voorbije ommegang kritisch te bekijken, en op een positieve manier suggesties te doen en verbeteringen voor te stellen. ONTSPANNEN doen we op een kaartavond en op zondag met muurschildering, opdrachtentocht en pannenkoekenslag. We worden uitgenodigd om gezellig bij elkaar te zijn met gezin, familie, vrienden of vereniging. Vier grote ingrediënten, waarop wij u allen uitnodigen, en die wij u aanbieden als totaalpakket. U krijgt alles voor één prijs en die is nagenoeg gratis! Wij hopen u massaal te mogen verwelkomen! De redactie.
4
de kalfortse klok
3. Woordje van pastoor Guy Tijdens de bedevaartweek werd Kalfort volop gemobiliseerd. Plots was de omgeving van de kerk veel te klein geworden voor iedereen die er bij wilde zijn. Het gebeuren rond onze kerk, met de ommegang als hoogtepunt, stond voor één week centraal. In september maakte ik hetzelfde mee in Breendonk, Bornem, Sint-Amands en Wintam. De startdag van het parochiale werkjaar in Breendonk was een succes. Het enthousiasme rond de aanstelling van de nieuwe federatiepastoor voor Bornem was groot. Een bomvolle kerk mensen vormden gemeenschap rond de nieuwe pastoor en zijn parochieverantwoordelijken. De viering van de pastoors Jef Vervloet en Tony Van Ranst zorgde ook in Sint-Amands en Wintam voor afgeladen volle kerken. Je vraagt je dan wel eens af hoe dit mogelijk is, terwijl voor de rest van het jaar de meeste mensen aan het kerkgebouw voorbij gaan. Het toont nochtans een van de belangrijkste facetten van ons geloof aan. Geloven is immers ook gemeenschap vormen. Hebben we dit trouwens ook niet goed gesymboliseerd in de groep rond 25 jaar kerk in de ommegang: een groep van meer dan zestig enthousiaste zangers, die volop getuigden van de kracht van een gelovige gemeenschap? Gemeenschap vormen is onontbeerlijk. Het zorgt ervoor dat mensen zich goed voelen bij elkaar, dat er niet wordt gevochten maar gepraat, dat de zieken en zwakken een plaats krijgen, dat iedereen zich thuisvoelt, dat er met vereende krachten grootse dingen worden gerealiseerd. Gemeenschap vormen komt sterk tot uiting in de grote vieringen. Mensen hebben die nodig om in beweging te blijven. Het zijn aansporingen om ook in het dagdagelijkse werk de moed niet op te geven. Het zijn noodzakelijke vitamines voor de vele vrijwilligers. We kunnen enkel hopen dat het niet beperkt blijft tot deze vieringen, dat het vuur als het ware niet enkel even opflakkert en snel weer wegdeemstert. Maar laten we bidden dat vanuit de grootse momenten ook de inspiratie en de kracht kan groeien om te werken aan een gelovige gemeenschap met diepe wortels. Pastoor Guy
de kalfortse klok
5
4. Bezinning Kerk en wereld Het kerkgebouw staat vreemd te kijk, verloren tussen drukke straten, verlegen naast de supermarkt, onwennig bij een benzinepomp en een appartementsblok. Vele mensen gaan die kerk voorbij. Zij hebben net genoeg te doen om hun eigen leven uit te leven: liefst geen stoorzender, neen, bedankt. Andere mensen voelen er zich thuis, zijn dankbaar om haar stilte. Vinden er een plek om te vieren, een plek om samen te zijn, een plek om zichzelf te zijn, waar niets moet, waar je bij Onze-Lieve-Vrouw je zorgen kan uitspreken, waar je kan bidden tot God. Vele mensen zijn dankbaar voor dit kerkgebouw, waarin ze kunnen thuis komen, waarin plaats is voor momenten die zin geven aan hun leven.
Hebben we nog een kerkgebouw nodig, hoor je sommigen zeggen. Zal er morgen dan nog meer ruimte zijn voor een zwembad of een bioscoop, een recreatieoord of een parkeergarage? En gaat de mens nog sneller voort, al mist hij ook de samenhang, de zin en de uiteindelijke reden van zichzelf en van zijn wereld. En zal hij dan nog hartelozer knokken om er te komen? Zal zijn sterven dan niet onmenselijk eenzaam zijn? Morgen wordt het evangelie nieuw geschreven - zonder woorden op de lijnen van gezin, beroep en vrije tijd. Mannen, net als vrouwen, met of zonder ambt of teken, zullen dragers van de boodschap zijn en rondom zich de vrede delen. Dank zij hen, zal voor zovelen sterven niet zo eenzaam zijn. De hoop zit in de mensen
Naar Manu Verhulst
6
de kalfortse klok
5. 25 jaar Kerk: Staf Nimmegeers Op vrijdag, 24 september zaten er in de kerk van Kalfort 150 mensen om te luisteren naar wat Staf Nimmegeers te vertellen had over de kerk en het geloof van vandaag en morgen. Zijn lezing samenvatten is onbegonnen werk, wel noteer ik enkele losse gedachten als voorbereiding op het aperitiefgesprek van zondag 17 oktober.
Wij moeten van de kerk een beeld van Jezus maken. De mensen moeten aan ons kunnen zien dat we gelovig zijn, dat we van mekaar houden. Onze kerk moet gezellig en warm zijn en je moet er iemand kunnen vinden van de levende kerk, iemand die luistert. Nimmegeers vond onze gezellige kerk uitermate geschikt om mensen te ontmoeten. Wij moeten het evangelie beter kennen! Lezen wij wel eens een boek over geloof of houden wij het bij de oude catechismus? Heb geen angst om over het geloof te praten! Als we de geschiedenis van de kerk beter zouden kennen, dan zouden we begrijpen dat de huidige crisis heel gewoon is. De kerk heeft al veel ergers meegemaakt. We mogen niet bang zijn om een kleine minderheid te worden. Jezus heeft toch gezegd: Wees niet bevreesd, klein kuddeke! en Gij zijt het zout in de soep. Gij zijt de gist in het deeg. Wij zijn een kleine groep die smaak geeft aan het leven van de mensen. Volksdevoties moeten we in ere houden. Een kaars branden is het gebed van de analfabeet en zijn we niet allen analfabeet als we voor God staan? Als bedevaartsoord heeft Kalfort de speciale taak om de Mariadevotie te bevorderen. Hoe kunnen wij deze dingen in Kalfort waarmaken? Dit is stof voor het aperitiefgesprek in oktober. Nimmegeers voordracht kan ons zeker inspireren. de kalfortse klok
7
6. Uit de oude doos Het is een prachtige foto! Leden van de Eucharistische Kruistocht poseren in 1932 op processiedag als schildknapen op de trappen van de kerk. Maar helaas kunnen we niemand identificeren! Kan iemand ons helpen?
8
de kalfortse klok
7. Geschiedenis van de kerk (3) We vervolgen de geschiedenis van onze kerk. Ondertussen zijn we in het jaar 1866 gekomen en is de kerk tien jaar oud. De problemen met de stabiliteit blijven de constructie achtervolgen. Herstellingswerken 1866-1867 Op 5 mei 1866 schreef de gouverneur een brief aan de Koninklijke Commissie voor Monumenten, waarin hij deze verzocht een van de leden te delegeren naar de kerk van Kalfort, omdat er twijfels waren ontstaan over de stevigheid van de gebouw. Na een nauwgezette inspectie van de kerk met de medewerking van architect Schadde op 17 mei moesten de afgevaardigden van de Commissie echter unaniem besluiten dat deze vrees totaal ongegrond was. In het rapport dat zij overmaakten aan het provinciebestuur vermeldden zij wel de verscheidene scheuren in de kerk en gaven verscheidene redenen aan die volgens hen verantwoordelijk waren.
de kalfortse klok
9
Een eerste opmerking was dat deze relatief ingewikkelde constructie voor een miniem bedrag van 42599 fr. was opgetrokken. Daarenboven werd de kerk op een zeer slechte bodem gebouwd, en maakte zij kort na haar oprichting een zware beproeving mee, door de instorting van de toren. De commissieleden stelden vast dat ondanks deze slechte voorgeschiedenis de situatie van de kerk relativement satisfaisant was.
10
de kalfortse klok
De scheuren schenen niet onrustwekkend te zijn en waren naar hun mening onbelangrijk. De grootste barst, die zich bevond boven de rechtse toegangsdeur, was afkomstig van de val van de toren en de andere barsten leken niet te vergroten. Zij merkten eveneens op dat een van de zuilen voor het koor niet loodrecht was. Deze onvolkomenheid, die ook dateerde van bij de constructie, verergerde echter niet. In de hoeken van het gebouw had er zich een zichtbare verzakking, zetting van het gewelf (tassement), voorgedaan, maar de bogen waren er niet door vervormd. De scheuren in het gewelf waren een bagatel, il ny pas lieu de sy arrêter, omdat het geen stenen gewelf was, maar uit plafonneerwerk was opgebouwd. Om een punt te zetten achter de nutteloze ongerustheid over de stabiliteit van de kerk, volstond het volgens de gedelegeerden de scheuren met zorg op te vullen. Daarenboven hadden ze aan de architect aangeraden een afloop te construeren om het water weg te leiden dat op de grond terecht kwam en mogelijk de funderingen kon aantasten. Tenslotte bekritiseerden zij de bonte beschilderingen (peinturlurage) van het interieur die getuigde van bijzonder slechte smaak. Het meubilair, waarvan de uitvoering was overgelaten aan onervaren handen, liet ook veel te wensen over. Na dit rapport, bevindt er zich geen verdere correspondentie meer in het Provinciaal Archief. Blijkbaar was men na dit rapport gerust gesteld. Een jaar later, op 21 augustus 1867, ontving de provinciale bouwmeester de opdracht vanwege de gouverneur zo snel mogelijk naar Kalfort te gaan om een restauratieproject op te stellen. Afgaande op geruchten, meldde de gouverneur dat de werken bijzonder dringend waren en ieder uitstel verantwoordelijk zou kunnen zijn voor ongelukken. Reeds een week later ontving de hoge functionaris een verslag van de architect, die echter met nadruk stelde dat een restauratie op dat moment niet dringender was dan een jaar voordien bij de inspectie van de Koninklijke Commissie voor Monumenten. Evenwel stond niets de uitvoering van de toen voorgestelde herstellingswerken in de weg, die hij begrootte op 1634,09 fr. (en meteen zou iedere aanleiding tot paniek weggenomen worden). Gezien de diversiteit van de werken meende de architect dat een openbare aanbesteding geen goede oplossing zou zijn en pleitte voor een uitvoering en régie. Ditmaal stemde de gemeenteraad, waarin ondertussen een nieuwe, mildere generatie zetelde, wel in met een bijdrage in de kosten en stond samen met de kerkfabriek in voor twee derde van deze kostprijs. De Bestendige Deputatie en de staat verleenden elk een toelage van 272,33 fr. de kalfortse klok
11
Verder verloop tot 1970 In 1871 werd het interieur herschilderd door Jos Van Dijck, schilder en docent aan de Academie voor Schone Kunsten te Mechelen, aan wie 1200 fr. betaald werd voor de geleverde verven, fijn goud en de arbeid voor het schilderen van het koor en fresque, style roman. Het beschrijvend bestek van 1854 voorzag niet in de (definitieve) bevloering van de kerk, waarvoor werd gewacht tot de financiële toestand van de kerk dit toeliet. Het zou echter niet voor 1877 zijn, onder de ambtstermijn van Schaddes opvolger, L. Blomme, dat de voorlopige vloer uit grove blauwe karreelstenen (baksteen) werd vervangen. Het bestek voorzag in de plaatsing van gezaagde blauwe hardstenen tegels afkomstig uit Ecaussines of Zinnik en witte marmer in het dwarsschip. De werken werden op 12 april 1877 aanbesteed aan aannemer J.H. Berger uit Antwerpen voor 3925 fr., wat veel lager was dan de geschatte kostprijs. Dezelfde architect werd in 1886 gelast met de constructie van een belfort met nieuwe klokken in de toren van Kalfort. Dertig jaar lang had slechts een klein klokje, afkomstig uit de oude kapel in de toren gehangen. De bouwmeester was niet in staat onmiddellijk een plan op te maken voor een klokkenstoel, omdat hij de inwendige structuur van de kerk niet kende en verklaarde dat deze onzichtbaar was. In een brief aan de gouverneur opperde de architect het voorstel of het niet doelmatig zou zijn de Heer
Bouwmeester Schadde, maker van den genoemde toren, over de zaak te raadplegen, of zoo niet, mijne collegas, Gife en Taeymans te willen gelasten met mij een nieuw onderzoek ter plaetse te doen.
Hierop gelastte de gouverneur de drie provinciale architecten van de provincie Antwerpen met het onderzoek van de toren, waarvan de algemene conclusie was dat de toren versterkt moest worden door bijkomende ankers te plaatsen (tussen de tweede en derde roostervloer van de toren en onder het tweede rooster om de uitwijking van de gevel te beletten) en een supplementair rooster aan te brengen in de toren. Daarenboven zou de massa van de klokken nooit 600 kg mogen overschrijden en moesten de klokken zo geplaatst worden dat de toren geen trillingen zou ondergaan. Op 7 oktober 1887 werden de werken toegestaan bij Koninklijk Besluit en op 2 juni 1888 toegewezen aan aannemer Mertens uit Willebroek voor 2830 fr. 12
de kalfortse klok
de kalfortse klok
13
14
de kalfortse klok
In 1910 stroomden er opnieuw klachten binnen bij het provinciebestuur over toenemende barsten en scheuren in de gewelven van de kerk. Men vreesde voor de instorting van de kerk en de provinciale architect Careels werd gelast met het onderzoek. Zijn eerste bevinding was dat de kerk gebouwd was in een geest van overdreven spaarzaamheid, wat de gemeenschappelijke oorzaak was van alle gebreken die zich toen voordeden. De bogen, die onder een grote spanning staan, waren volgens de architect niet voldoende gesteund doordat de muren te weinig dikte hadden en de steunpunten stevigheid misten. Bijgevolg zetten de bogen uit en duwden de muren opzij, waardoor er scheuren in de muren en bogen ontstonden. Hij merkte op dat het koepelgewelf reeds vroeger moest geschoord worden en besloot: De kerk bevindt zich in eenen toestand dat
zoo er middelen voorhanden zijn het best ware dezelfde te herbouwen.
Niettemin meende hij de kerk te kunnen conserveren door nieuwe eiken gewelven te vervaardigen. Toch stelde de architect tenslotte uitdrukkelijk dat hij afzag van de verantwoordelijkheid. Een voorlopige rekening kon de bouwmeester niet presenteren. Het was immers onmogelijk de juiste toestand van de gewelven te achterhalen, omdat er geen zolder bestond. De enige mogelijkheid om dit te doen, was van op een rollende schildersstelling boringen uit te voeren. Uit het lastcohier blijkt dat de werken werden opgedeeld in drie groepen. Er werd een nieuwe kroonlijst geplaatst met de noodige herstellingen aan het dak en metselwerk aan den voorgevel der zijbeuk rechts. Onder de hoofding herstellingen aan het inwendige de kerk werd de herstelling beschreven van de bogen van de kerk, bestaande uit het wegnemen van de vervormde delen van het metselwerk en het bijwerken van de bepleistering. Aan de verscheidene gewelven, bestaande uit hout en plafonnering, werden herstellingen uitgevoerd bestaande uit het afkappen
der gebarste deelen, het onderzoeken der centers welke zullen uitgebroken worden en het vervangen der nieuwe. Op 8 december 1911 verleende de Koninklijke Commissie voor Monumenten haar goedkeuring, zonder restricties, en stelde voor de inschrijvingen voor de aanbesteding te beperken tot twee à drie gespecialiseerde aannemers. De werken werden voor 4160 fr. toegewezen aan A. Roothooft uit Boom, de enige aannemer die zich kandidaat stelde.
de kalfortse klok
15
In 1928 bleken de daken en kroonlijsten echter reeds opnieuw in een zorgwekkende toestand. De werken werden uitgevoerd onder eigen beheer, door firma Liebaert maar onder toezicht van provinciaal bouwmeester Careels voor een indrukwekkend bedrag van 99198,57 fr. De uitvoering van de werken liep gelijktijdig met de vergrotingswerken van Vrededaal tot parochiezaal, die in eerste instantie moest dienen als bergplaats voor de processie- en kerkornamenten en plaats voor het catechismusonderricht. Alle bestaande schilderingen werden verwijderd in 1938 en het interieur werd volledig herschilderd in olieverf door firma Frans De Smedt en Zonen van Blaasveld. Zij traden slechts op als aannemer en schikten zich naar de schetsen en beschrijving van Eerw. Heer Hoogleraar Lemaire, die als werkleider optrad. Recenter, in 1966, werd het torendak hersteld door schaliedekker Van Keer en schrijnwerker Maurits Saerens. (wordt vervolgd)
16
de kalfortse klok
8. Parochieweekend Van vrijdag 15 oktober tot zondag 17 oktober vindt ter gelegenheid van de viering van 25 jaar Kerk het eerste parochieweekend plaats. We nodigen u graag uit aan de vele activiteiten deel te nemen. Hierbij nog eens een kort overzichtje. Vrijdag 15 oktober - Kaartavond - 20 u. De KWB verwacht alle kaarters vanaf acht uur in de parochiezaal. Prijzen: twee kippen per tafel en een mooie prijs voor de eerste 25 gerangschikten. Zaterdag 16 oktober - Open bijeenkomst Maria-ommegang - 20 u. Alle medewerkers, deelnemers en geïnteresseerd zijn welkom op deze gezellige avond, waarop de vertoning van de video-opname van de Mariaommegang centraal staat. We praten met zn allen na over de voorbije 17de editie met een hapje en een drankje. Zondag 17 oktober - Parochiedag Deze dag is het hoogtepunt van de viering. Om 10 u. wordt u in de kerk verwacht voor een stemmige eucharistieviering, die aandacht heeft voor de gemeenschapsvorming in onze kerk. Om 11 u. worden alle geïnteresseerde parochianen verwacht voor een aperitiefgesprek. Aan de hand van de resultaten van de voorbije enquête zal de parochiale ploeg voorstellen doen voor de toekomstige werking en deze toetsen aan uw inzichten. Wij hopen op een grote opkomst! Tegelijkertijd maken de kinderen een reuze muurschildering met als thema 25 jaar Kerk, die nadien zal worden opgesteld in de Rozenkransweg als tastbare getuige van het feestjaar 2004. Nadien is er tijd om de honger en dorst te lessen aan een hotdog- en hamburgerkraam. Vanaf 14 u. staat er een opdrachtentocht op het programma. We trekken door Kalfort van de ene parochiale locatie naar de andere, lossen vraagjes op en voeren opdrachten uit. Prijsuitdeling om 19 u. Vanaf 15 u. kan je in de parochiezaal terecht voor een lekkere pannenkoek (met of zonder ijs).
U merkt het: een goed gevuld programma. De opbrengst komt ten goede aan onze parochiezaal. Wij hopen op een massale opkomst! de kalfortse klok
17
9. Maria-ommegang 2004 We hebben weer een bedevaartweek achter de rug, die we niet snel zullen vergeten. Er werd door tientalle mensen weer keihard gewerkt om er iets moois van te maken. De commentaren waren lovend. Kalfort was weer op zijn best en kan tevreden terugblikken op de hoogdag van ons gemeenschapsleven. In de rand
Met de stemmige Maria-avond openden we de bedevaartweek. De kerk was goedgevuld, maar vooral met mensen van buiten Kalfort. Het thema 25 jaar Kerk werd in vijf themas naar voor gebracht. De tijd van breken, bouwen, beleven, bewegen en bedanken werd met tekst, zang, muziek en choreografie tot leven gebracht. We zijn ervan overtuigd dat de aanwezigen samen met een honderdtal uitvoerders een stemmige en deugddoende avond hebben doorgebracht. Na de Maria-avond konden de aanwezigen de tentoonstelling Van neobyzantijns tot modern... de kerk van Kalfort bezoeken. De eerste indrukken waren goed. En dat bleef ook zo... want de tentoonstelling werd tijdens de kermisweek traditiegetrouw zeer druk bezocht. De dag daarop werd de openingsmis opgeluisterd door het gemengd koor Salvocalee uit Blaasveld. Het koor kon de vele aanwezigen bekoren met zijn uitvoering. Wanneer de laatste noten gezongen waren, brak er spontaan een luid applaus los, een duidelijk teken dat het koor door de aanwezigen werd geapprecieerd. Ook de andere dagen van de begankenisweek was er volk in onze kerk. Er waren de goed bijgewoonde bedevaarten van Blaasveld, Wintam, Weert, Kallo, Niel, Puurs en Liezele. Op woensdag waren er de 360 leden van ziekenzorgkernen van Groot-Puurs. En elke dag zijn er bedevaarders in de kerk die naar Onze-Lieve-Vrouw ten Traan komen. Als je in de kerk binnenspringt, ben je nooit alleen. Kalfort heeft met de bedevaartweek een zending! De bedevaarders opvangen blijft voor onze kerk een belangrijke taak, ook in de toekomst! 18
de kalfortse klok
de kalfortse klok
19
En de Maria-ommegang...
De voorbereidingen waren voor een groot deel letterlijk in het water gevallen. Onze technische werkgroep werd zwaar getroffen door de overvloedige regen van de week voor de ommegang. Maar vanaf zaterdag was het droog. En de Maria-ommegang kon weer uitgaan in een prachtig zonnetje. Vele waarnemers bevestigden dat er meer volk was dan andere jaren. Misschien heeft dit te maken met de late kermis? In elk geval moeten we ons zeker nog geen zorgen maken over de publieke belangstelling. We brachten de toeschouwer dan ook een kleurrijk en gevarieerd schouwspel, met toneelspelende en zingende taferelen, muziekmaatschappijen, choreografische groepen, heel wat beestjes (paarden, koe, schapen, uil) en noem maar op. We overspanden met 800 deelnemers meer dan 700 jaar geschiedenis van ons Kalforts gehucht. En brachten daarna ook een opvallende hulde aan Onze-Lieve-Vrouw ten Traan, wiens verering ontegenzeggelijk een stempel heeft gedrukt op onze leefgemeenschap. Dit jaar werd het uiterste gevergd van onze technische werkgroep en van de groep bloemen en versiering, want er diende heel wat nieuws te worden klaargemaakt.
20
de kalfortse klok
Jan Van De Voorde ontwierp een prachtige wagen, die hulde bracht aan de asperge. Dank aan Jan en het team van de technische diensten van het gemeentebestuur die tekenden voor de realisatie.
Ook ons eigen team zorgde voor creaties die in het oog sprongen. Er was een wagen met ons eigen Maria-embleem. Daarnaast werd er een nieuwe vredeswagen door een fier Brabants trekpaard door de straten getrokken. Voor de vredesgroep werden prachtige nieuwe kleren gemaakt. Hierdoor oogde de groep zeer fris. Het enthousiasme van de jeugdige danseresjes deed de rest. Het Paxteken was de afsluiter van de nieuwe groepen rond de Eerste Wereldoorlog. Met de medewerking van de vzw Fort Liezele werd alweer een stukje vaderlandse geschiedenis ten tonele gevoerd. De Eerste Wereldoorlog liet Kalfort zeker niet onberoerd. In de augustusdagen van 1914 werd Kalfort nog beschouwd als een veilige have in al het oorlogsgeweld. Ons dorp werd dan ook het decor van de toevloed van moegestreden Belgische troepen en ontelbare vluchtelingen. Het geheel werd treffend geëvoceerd. de kalfortse klok
21
22
de kalfortse klok
Ook 25 jaar Kerk bleef niet onopgemerkt in de ommegang. André Schampaert verzamelde rond ons eigen zangkoor een groep van meer dan zestig enthousiaste zangers. Zij stonden symbool voor onze levende kerkgemeenschap en haar geloof in de toekomst. Het was een sterke getuigenis! Inhoudelijk zat het dus zeker goed. Maar ook praktisch liep deze ommegang op rolletjes. Het nieuwe parcours langs Winkelveld en Fabiolapark werd positief geëvalueerd. De wachttijden waren veel korter en de ommegang verliep vlotter dan anders. Ook het experiment met de tribunes in de Coolhemstraat kan als geslaagd worden beschouwd. Met andere woorden... het ommegangcomité is tevreden en hoopt dat hetzelfde gevoel heerst bij iedereen die rechtstreeks of onrechtstreeks bij de ommegang is betrokken. Het hoopt ook de verwachtingen van het grote publiek te hebben ingelost. Want zonder het grote draagvlak, waarop we elk jaar kunnen rekenen, is een organisatie als de ommegang niet mogelijk. Hartelijk dank voor iedereen die op een of andere wijze heeft bijgedragen tot dit succes! Iedereen die zich bij de ommegang betrokken voelt, is uitgenodigd op de bijeenkomst van zaterdag 16 oktober voor de vertoning van de video-opname van de voorbije ommegang. En dan... tot volgend jaar!
de kalfortse klok
23
10. Familienieuws Doopsels
Gedoopt op 8 augustus Jorben, ° 15 november 2003, zoontje van Joachim Van Der Wilt en van Saskia Van Der Auwera, Haverblok 2. Luna, ° 1 maart 2004, dochtertje van Ivan Van Ranst en van An Smedts, Schipstraat 7. Joffrey, ° 22 juni 2004, zoontje van Gunter Huyssens en van Katleen De Bondt, Berkenkant 13. Cato, ° 6 juni 2004, dochtertje van Luc Meersmans en van Dominique Boeykens, Kloosterbunder 23. Senne, ° 23 december 2003, zoontje van Geert Bernaerts en van Greet Vervoort, Coolhemstraat 10. Overlijdens Françine De Decker, weduwe van Albert Van Trier (° Boom, 5 oktober 1920 - + Bornem, 4 juli 2004) Cyriel Vercauteren, echtgenoot van Godelieve Maes (° Bornem, 20 augustus 1931 - + Kalfort, 22 juli 2004) Amy Van Laer, dochter van Peter en Nelly Van Laer-Van Bosch (° Bornem, 12 augustus 1993 - + Edegem, 30 juli 2004) Maria Maes, echtgenote van Frans Slachmuylders (° Zwijndrecht, 8 oktober 1913 - + Kalfort, 14 augustus 2004) Frans Van Hoyweghen, echtgenoot van Martha Kerremans (° Puurs, 23 juli 1930 - + Bornem, 25 augustus 2004) Clementine Ilegems, weduwe van Marcel De Smedt (° Puurs, 27 maart 1925 - + Bornem, 17 september 2004)
24
de kalfortse klok
11. Meter Neffes Jan Michiels en Louis Callaert bezorgden de redactie het levensverhaal van Maria Henrica Pauwels van de Kleine Amer. In de volksmond was deze dame beter bekend als Rika. Maar haar kleinkinderen noemden haar steevast Meter Neffes, omdat meter nu eenmaal naast hen woonde. Maria Henrica was geboren op 31 maart 1875 als 9de kind van Jacobus Pauwels, landbouwer, paardenslachter en tapper (Lippelo 1836-Puurs 1921) en het 3de kind van diens 2de vrouw Theresia De Man (Hingene 1845-Puurs 1931), bij wie hij 11 kinderen kreeg. Maria Henrica trad in 1893 in dienst bij Antoon Vander Elst in Lot en volgde hem naar Huizingen. Zij leerde er Egidius Demol (Dworp 1873Huizingen 1944) kennen en huwde er op 14 mei 1907. Hun enig kind Jan Karel werd geboren in 1908. Na de vroege dood van zijn echtgenote zou Antoon Vander Elst bij zijn vroegere meid en haar man gaan inwonen. Egidius en Maria Henrica bouwden in 1910 een café en winkel. In 1920 gingen ze naast hun oude woonplaats een nieuw huis bewonen, toen zoon en schoondochter café en winkel overnamen. Vandaar de naam Meter Neffes. Op zondagnamiddag kon men bij haar niet binnengeraken en waren alle deuren op slot. Dan telde Rika haar geld dat ze verstopte onder een losse steen in de kelder en waar ze daarna een wijnrek op plaatste. Ze legde krieken op in jenever en wanneer iemand voor haar een klusje of boodschap had gedaan, kreeg die een glaasje kriekenwijn. Ook legde ze iedere dag een doekje dat bevochtigd was met jenever op haar ogen de kalfortse klok
25
Tot haar 75 jaar kwam Rika elk jaar met Kalfort Kermis naar de Kleine Amer. Zij bleef er dan een week bij haar familie logeren en zag er de vele broers en zussen terug die ook steeds naar Kalfort kwamen. Haar jongste zus was Maria Theresia Florentina (Puurs 1891-Antwerpen 1957), die de vrouw was van de bekende paardenslachter Louis De Prins uit Leest. Haar accent is ze nooit kwijt geraakt, maar het viel wel op dat ze na een week Amer en Kalfort bij haar terugkomst nog wat meer op haar Kallefëts sprak. De vijftiende van de maand was de vervaldag van de huur. De veertiende kwam ze bij haar schoondochter inkopen doen en zei dan bij de afrekening steevast: Jeanne, leg nu maar gewoon verder op, daarmee is de huur betaald. Maria Henri Pauwels overleed op 8 september 1959 in Ukkel. Ze was 84 jaar oud.
Als we aan heemkunde in Klein-Brabant denken, dan valt onmiddellijk de naam Louis Callaert. Onvermoeibaar gaat hij op zoek naar allerlei interessante weetjes uit de geschiedenis van Puurs en omstreken. Onlangs verscheen opnieuw een werk van zijn hand. De naam Encyclopedie van Klein-Brabant zegt voldoende. Het boek is een naslagwerk geworden over de streek, boordevol gegevens over aardrijkskunde, geschiedenis, folklore, evenementen, landbouw, onderwijs, bevolking, kerkelijk leven, dialect, genealogie, heraldiek en toerisme. Het beschrijft onder andere meer dan 100 verdwenen of huidige bedrijven, meer dan 300 verdienstelijke en bekende personen, bijna 300 merkwaardige gebouwen of landschappen enz. En vanzelfsprekend komt ook Kalfort aan bod. Het boek telt 176 paginas met ca. 276 illustraties en is te verkrijgen voor de prijs van 24 euro bij de auteur thuis (Europastraat 14, Puurs) en in de boekhandel. Voor verzending kan 27 euro worden overgeschreven op rekeningnummer 833-3521850-38 van Louis Callaert. 26
de kalfortse klok
12. De grafzerk Van Den Wiele In nummer 49 van De Kalfortse Klok publiceerden wij een artikel van Jos Peeters over het graf van de familie Van Den Wiele dat van het oud kerkhof werd verwijderd. Jos bezorgde ons volgende aanvulling.
In de grafkelder bevonden zich geen drie, maar vijf kisten van overledenen van deze familie. Naast vader Eugeen Van Den Wiele werd ook moeder Hemma Van Diepenbeeck na haar overlijden in 1917 bijgezet. De jongste dochter Victoria, die in Boom overleed in 1904 (amper 29 jaar oud) werd eveneens bijgezet in de familiekelder. De familie Convent uit Boom plaatste tot vorig jaar met Allerheiligen een bloemstuk op het graf. Luc Convent, kleinzoon van Victoria en wonende in Aartselaar, gaf uiteindelijk toelating om de bouwvallige zerk af te breken. De familie Van Den Wiele werd in de adelstand verheven in 1767 door keizerin Maria-Theresia van Oostenrijk, vandaar het wapenschild. In 1870 nam de familie Van Den Wiele hun intrek te Coolhem na grote verbouwingswerken van de voorste hoeve, die ze lieten verbouwen tot het huidige residentiële herenhuis. Ze verbleven er tot 1920.
In de Maria-ommegang was het echtpaar Van Den Wiele te bewonderen in de groepen rond de asperge. Eugeen Van Den Wiele speelde immers een belangrijke rol in de invoering van de aspergeteelt in Kalfort. de kalfortse klok
27
13. Onze parochie
Nieuw werkjaar voor onze Chirojeugd Op 19 september namen onze Chirojongens en -meisjes afscheid van een heleboel leiders en leidsters, die voortaan door het leven gaan als oudleid(st)er van Chiro Kalfort, een eretitel die zij zonder enige twijfel met ere zullen dragen. Chiro zou geen jeugdbeweging zijn, mocht ze zich niet elke generatie opnieuw verjongen en vernieuwen. Dit is ook dit jaar het geval. Heel wat nieuwe gezichten komen de leiding vervoegen. De nieuwe leidingsploeg ziet er als volgt uit: CHIROMEISJES Speelclub (6-9 jaar)
Tiptiens (14-16 jaar)
Stefanie Meersmans
Annelies Geldhof
L. Nutenstraat 29 Freija Aerts
Stationsstraat 29
Essendries 13D Kwiks (9-12 jaar)
Aspiranten (16-18 jaar)
Sanne Meersmans
Niki Bulckmans
Ellen De Vos
Kim De Leeuw
L. Van Campenhoutstraat 10 Essendries 15
Moerplas 64
Fabiolapark 90
Tippers (12-14 jaar)
Volwassen begeleidster
Anne De Ron
Greet Cordeel
Schipstraat 50
Valerie Muyshondt
Berkenkant 7
Coolhemstraat 48
28
de kalfortse klok
CHIROJONGENS Sloebers (6-8 jaar)
Kerels
Jelle Meersmans
Jan Van Camp
Filip Van Ranst
Senne Van Herbruggen
L. Van Campenhoutstraat 10 Zeutestraat 1
Jeroen Schokkaert
L. Nutenstraat 29A
Molenstraat 3
Haverblok 22 Geert De Ron
Schipstraat 50
Speelclub (8-10 jaar)
Aspiranten
Stijn Decat
Daan Decat
Yves Decat
Roel Wauters
Schaapsveld 18 Berkenkant 7
Joris De Ruyte
Kerkplein 18
Schaapsveld 18 Molenstraat 56
Jan Van Assche
Rijweg 116
Rakkers (10-12 jaar)
Volwassen begeleider
Kristof Stevens
Gunter Lerno
Coolhemveld 10A
Kristof Van Overloop
H. Muyshondtstraat 26, Wintam
Kleine Amer 46 Jelle Buyst
Kon. Astridlaan 108, Hingene Toppers (12-14 jaar)
Thijs Van Herbruggen
Haverblok 22 Raf Peeters
Nijven 16, Oppuurs
Maarten Van Assche
Kleine Amer 112
de kalfortse klok
29
Het jaarthema van de Chiro is dit jaar Natuurleuk. Stilstaan bij de natuur is voor de Chiro een heel natuurlijke keuze. Ze trekken vaak naar een grasveld of het bos in. En dat ze s zomers tien dagen in de natuur doorbrengen, vinden ze heel normaal, heel natuurlijk. De natuur is hun speelruimte bij uitstek. Vaak is de natuur de achtergrond van de Chiro-activiteiten. Maar dit jaar zetten ze de natuur op de voorgrond! Ze kiezen daarbij voor een uitgesproken positieve invalshoek. Ze leggen de klemtoon op spelen en beleving, niet op de problemen. Het kan niet anders dan leuk worden: ze focussen op het favoriete spelterrein, en bieden een brede waaier van activiteiten aan. Alle Chiroleden gaan er natuurlijk een heel leuk werkjaar van maken. Zij hopen dat nog vele andere jongens en meisjes geen zin hebben om s zondags thuis stil te zitten. Iedereen is welkom om elke zondag vanaf twee uur te komen spelen en sporten, zingen en dansen, tuimelen en ravotten, knutselen en creatief bezig te zijn. Met meer is altijd leuker, dus kom maar af naar de terreinen aan de Leopold Van Kerckhovenstraat.
Op zondag 10 oktober is het AANWERVING. Dan worden alle meisjes en jongens die het ook zien zitten om bij die toffe chirobende te komen vanaf 14.00 uur verwacht op de chiroterreinen. Er worden meerdere leuke dingen gepland en er is zeker een lekkernij voorzien. Het is dus een megagoed idee om naar de Chiro te komen! En breng gerust andere vrienden en vriendinnetjes mee! 30
de kalfortse klok
KVLV opnieuw uit de startblokken September is voor velen een ontwaken uit een zalige zomerslaap. Dat is ook zo voor KVLV. We kunnen er weer tegen en gaan ertegen aan. Zelfs vóór we ons werkjaar opstartten, hebben enkele KVLV-leden al een bijdrage geleverd bij de actie Kom op tegen kanker. Met het plantjesweekend hebben we alle azaleas verkocht die ons werden toevertrouwd. Dank u wel, supermarkt Okay, dat we daar een verkooppunt mochten opbouwen. KVLV draagt solidariteit hoog in haar vaandel. Maar KVLV is meer. In mei woonden we met vele bestuursleden de programmadagen in Oostmalle bij. Daar werd het startschot gegeven en konden we onze keuze maken uit een rijk aanbod. We hebben daar goed geluisterd, gekeken en geoefend om ons programma op te stellen. Het is een mix geworden van ernst en humor, voor jong en oud, om te leren en te ontspannen. Allemaal tegenstellingen! Het leven van elke dag zit er vol van: tegenstellingen waaruit je een keuze moet maken. Vrouwen geven hier telkens met veel creativiteit en slaagkans een antwoord op. Het lijken wel vrouwenstreken. Vrouwenstrekenis het nieuwe thema van onze jaarwerking, met o.a.: Vormingsavonden:
Vrouwenstreken tussen heks en heilige Tussen angst en vertrouwen Kracht van kruiden Incontinentie aanpakken Vergaderingen voor 55+:
Ik heb een GSM! Wat nu? Een koffer vol herinneringen Creatieve lessen:
Kookles: Paddenstoelen Kookles: Asperges Bloemschikken Paverpol Modetrends: sjalen knopen de kalfortse klok
31
Naast onze plaatselijke activiteiten zijn er nog gewestactiviteiten en vorming voor de Agraleden. We blijven dus niet altijd onder de toren (waar is de Kalfortse toren?). En reizen doen we ook. Op 28 september reizen we naar Mechelen, zo dichtbij maar toch zo boeiend! Mechelen kan iedereen bekoren en charmeert elke bezoeker: de cultuurminnaar, de natuurliefhebber en de Bourgondische genieter. In mei maken we een reis naar Hoogstraten en sluiten het jaar af met een zeereis. Het volgende bestuur staat weer klaar om er een boeiend werkjaar van te maken. Bent u geïnteresseerd om aan te sluiten? Of wenst u meer informatie? Aarzel niet met één van hen contact te nemen! Alma Van Segbroeck, 03 889 06 64 Aquiline Peleman, 03 889 15 26 Delphine Moons, 03 889 53 16 Frieda Van de Ven, 0474 41 74 51 Godelieve Van Achter, 03 889 83 95 Ingrid Bessems, 03 889 17 77 Ilse Raes, 03 889 37 20 Maria Van Verre, 03 889 37 20 Juliette Cools, 03 889 25 86 Lutgart Demul, 03 889 23 09 Maria Meersmans, 03 889 21 25 Marie-Jeanne Van Achter, 03 889 01 61 Marleen Van Baden, 03 899 41 92 Nicole Michiels, 03 889 01 36 Ria De Roover, 03 889 13 93 Rita De Boeck, 03 889 09 38 Ann Peeters, afgevaardigde cultuurraad, 03 899 19 62 Yvonne Van Walle, Agraverantwoordelijke, 03 889 19 50 Maria Lauwers, reisverantwoordelijke, 03 889 42 01 Pascale Matthieu, gewestverantwoordelijke, 03 889 67 52 Ria Schokkaert, secretaresse, 03 889 57 35 Nini Vivijs, voorzitster, 03 889 63 69
32
de kalfortse klok
14. Kalender PAROCHIEWEEKEND 25 JAAR KERK Vr. 15 okt. 20.00 u. Kaartavond Za. 16 okt. 20.00 u. Open bijeenkomst Maria-ommegang Zo. 17 okt. 10.00 u. Eucharistieviering 25 jaar Kerk 11.00 u. Aperitiefgesprek 11.00 u. Muurschildering vanaf 13.00 u. Hotdog- en hamburgerkraam 14.00 u. Opdrachtentocht door Kalfort vanaf 15.00 u. Pannenkoekenslag
Zo. 31 okt. Ma. 1 nov. Zo. 21 nov. Za. 11 dec.& zo. 12 dec.
Zo. 12 dec. Vr. 24 dec. Za. 25 dec. Zo. 26 dec. Za. 1 jan. Zo. 2 jan.
de kalfortse klok
11.00 u. Eucharistieviering (Geen eucharistieviering om 17.00 u.) 11.00 u. Allerheiligenviering 15.00 u. Gebedswake voor de overledenen 11.00 u. Christus Koningviering Chirojeugd 8ste Kersttentoonstelling / Kerstmarkt (Parochiezaal) Standhouders tonen verscheidene hobbys Kerststallententoonstelling Optreden Folkgroep Klean (traditionele folk) (zondag van 14.00 u. tot 17.00 u.) Open zaterdag van 14.00 u. tot 19.00 u. Zondag van 10.00 u. tot 18.00 u. 11.00 u. Kinder- en gezinsviering Advent 20.30 u. Kerstviering 11.00 u. Kerstviering (Geen eucharistieviering om 17.00 u.) 11.00 u. Eucharistieviering 10.00 u. Eucharistieviering (Geen eucharistieviering om 17.00 u.) 11.00 u. Eucharistieviering
33
15. Kruiswoordraadsel
Horizontaal (van links naar rechts) 1 kan je eten op onze parochiedag in oktober 2 maand - West-Vlaamse volksvertegenwoordiger 3 lidwoord - glasachtig mineraal met metaalachtige glans 4 mannelijk schaap - leerling 5 zijn er in de spits veel te veel - filmopname 6 Integrated Technology Education Group (afk.) - mannelijke hond 7 Chinese lengtemaat - Apalochicola River Wildlife and Environmental Area (afk.) 8 staat je bij bij je doopsel - plaats in Tsjaad 9 Efeziërs (afk.) - houten klepperend instrument 10 Egyptische god - Stichting Vrouwelijke Entrepreneurs (afk.)
34
de kalfortse klok
Vertikaal (van boven naar onder) 1 weg - hij die iets op pellicule vastlegt 2 krijg je gegarandeerd op zondag 17 oktober om 11 uur 3 nummer (afk.) - bier 4 was in Kalfort op bezoek op 24 september 5 Bijbelse figuur - Italiaanse omroep 6 cassiopeium (afk.) - dwarsmast - tijdschrift (afk.) 7 kroop ergens op (gebeurt zeker veel in onze chiro) 8 onder andere (afk.) - achternaam van meter Neffes 9 voornaam die hoort bij Ibsen - lengtemaat 10 knock-out - ontwerper van de glasramen in de kerk uit 1938
Het 52ste Kalfortse Klokske verschijnt in december 2004. Artikels zijn welkom tot 1 december 2004 bij de redactie. Wie wil helpen dit blaadje gratis te verspreiden, kan een vrijwillige bijdrage storten op rekening 733-2320737-42 van Parochie Kalfort, met vermelding Kalfortse Klok. Met dank bij voorbaat. Lezers van buiten Kalfort die het tijdschrift per post willen ontvangen, betalen een minimale bijdrage van 6,50 euro. de kalfortse klok
35
