Mei/Juni 2007 1
Van het bestuur Op 4 juni overleed Sonja van den Heuvel. Haar tragische dood laat ons achter met veel vragen: hadden we iets kunnen doen, hebben we iets verkeerds gezegd of gedaan, wat is er door haar heen gegaan, die laatste maanden, die laatste dag, dat laatste uur? Op 12 juni is Sonja gecremeerd. Zij heeft nauwkeurig beschreven hoe haar afscheid er uit zou moeten zien, welke muziek er gespeeld moest worden, wie er zou spreken. Omdat er op dat moment niemand anders was heeft De Pion het op zich genomen om dat afscheid zo goed mogelijk de vorm te geven die Sonja voor ogen stond. Het is zeer uitzonderlijk en ook bijzonder dat een schaakclub die taak op zich neemt, maar ik geloof dat we naast alle verwarring blij zijn dat we dit voor Sonja hebben kunnen doen. Dank aan allen die hier aan bijgedragen hebben. Verderop vind u de tekst die (ongeveer) door Tom Kooij is uitgesproken. Een afgerond in memoriam is dat niet geworden, kan dat ook niet zijn. Herinneringen zullen blijven komen, pas na haar overlijden wordt duidelijk hoeveel dwarsverbindingen er zijn bij een club als De Pion, wie er wanneer nog contact had en heeft gehad met Sonja. Oud bestuurslid Elco Hollander stuurde vanuit Calgary de volgende reactie: Lieve mensen, Gisteren kreeg ik van Wim Brouwer een e-mail met het verdrietige nieuws over Sonja. Het is (letterlijk en figuurlijk) van enige afstand, maar ik wil jullie allemaal veel sterkte wensen met het verwerken van deze schok… Ik heb inmiddels een paar uur de tijd gehad om na te denken waarom het nieuws bij mij zo hard aan is gekomen (ik heb immers al jaren geen direct contact meer met De Pion en zo). Ik kan me nauwelijks een voorstelling maken van hoe moeilijk de situatie voor jullie moet zijn. de ‘verklaring’ die ik heb gevonden is dat de pion in veel opzichten een heel bijzondere club was en is. Die paar uur per week die je schakend/pratend doorbrengt zorgt op een bepaalde manier voor een band die je bijna met een familieband kan vergelijken. Wellicht een overbodig voorbeeld, maar er zijn hier inmiddels behoorlijk wat mensen die weten dat er in Amsterdam een schaakclub ‘De Pion’ bestaat. Anekdotes over goede en slechte partijen, goede en slechte verliezers (‘ach, ga toch basketballen’ doet het in het engels prima), zijn inmiddels meerdere keren in Calgary verteld. Eén van de meest intense momenten die ik me echter kan herinneren was de avond van 11 september 2001 (een dinsdag). De wereld had een behoorlijke klap opgelopen, en op een of andere manier vonden een groep mensen in het Woestduincentrum ‘troost’ bij elkaar. Ik heb dat als uniek ervaren… Verliezen verwerken is altijd moeilijk, en als verliezen heel dichtbij komen wordt dat alleen maar moeilijker. Omdat de club zo hecht is zal dit verhaal nog lang nadreunen. De enige geruststelling die ik kan bedenken is dat (om dezelfde reden) De Pion hier minstens net zo sterk uit zal komen. Wat overblijft is dat jullie van dichtbij iets heel verdrietigs hebben meegemaakt. Ik wens jullie alle kracht toe om daar handen en voeten aan te geven. Ik heb deze e-mail 5x overgelezen. De woorden klinken inadequaat, maar ze zijn uit de grond van mijn hart. Ik hoop dat jullie misschien een klein beetje steun hebben aan de gedachte dat er aan de andere kant van de sloot iemand met jullie meevoelt. For what it’s worth…
Elco
2
Tekst uitgesproken bij de crematie van Sonja van den Heuvel (door Tom Kooij) Dames en heren, familieleden, vrienden en vriendinnen, Het valt mij niet makkelijk hier te staan en te spreken, want het is nog zo moeilijk te accepteren dat Sonja er niet meer is. Ik ben nog te veel in verwarring, ik heb nog teveel vragen, teveel onzekerheid. en ik heb gemerkt dat ik niet de enige ben, dat ook velen van u met vragen worstelen. Vragen als: Hoe is het in hemelsnaam zover gekomen? Hadden wij dit kunnen zien aankomen? Zijn wij zelf tekortgeschoten? De meeste van deze vragen zullen blijven en daarom is het goed dat we met elkaar over haar blijven praten, troost en steun zoekend bij elkaar. Wat we inmiddels wel weten is dat Sonja zelfstandig voor dit besluit heeft gekozen en dat ze tot het einde toe de regie in eigen hand heeft gehad. Als er een troost is, zit die misschien hierin: dat Sonja ook aan het einde van haar leven nog steeds dezelfde vrouw was, zelfstandig, consciëntieus, het lot in eigen hand houdend. Veel van ons kennen Sonja, net als ik, uit de schaakwereld, in het bijzonder uit De Pion en uit de toernooipraktijk. Maar Sonja was veel meer dan een schaakster: een veelzijdige, intellectuele vrouw, met intense belangstelling voor literatuur, voor bijna alle vormen van kunst en schoonheid, maar ook een natuurliefhebster pur sang. Bovendien een vrouw die veel alleen deed, maar tegelijkertijd ook graag midden in het verenigingsleven stond. Kenmerkend daarbij was haar diepe belangstelling, voor bijna alles. Als je terugblikt naar het leven van Sonja, dan zie je een aantal eigenschappen steeds terugkomen, waarvan de meest in het oog springende zijn: de wil om haar geest te laten werken, vechtlust, zelfstandigheid, zorgzaamheid en leergierigheid. Veel van wat Sonja heeft gedaan, komt uit deze eigenschappen voort. Bijvoorbeeld: het zich vanuit de achtergrond inzetten voor haar idealen, op verschillende terreinen. Ze was iemand die naar het goede streefde, op een beheerste manier. Haar zou je niet op de barricaden zien, haar kon je niet betrappen op een ongefundeerde mening, nee, de posities die ze innam zijn tot stand gekomen na het weloverwogen bekijken van de situatie van alle kanten. Vanuit die positie deed ze wat ze volgens haar geweten moest doen, met inzet van de talenten die ze had. Dat deed ze in haar politieke werk, voor een groene partij en dat paste ook wel bij haar: de zorg voor de grote wereld had net zo haar aandacht als de zorg voor de kleine wereld die Schaakvereniging De Pion heet. In haar professionele leven was het werken op een gerenommeerd pedagogisch instituut, bij Professor Idenburg, Sonja’s hoogtepunt. Ook daar floreerde ze in een ondersteunende taak, als spin in het web, op haar stipte en beheerste manier was zij daar een spin in het web. Het is niet verwonderlijk dat ze, toen haar lichamelijke conditie dermate verslechterde dat ze hier moest stoppen, zijn een andere weg zocht om haar geest te benutten: dat werd schaken. Ook in de schaakwereld kwamen dezelfde eigenschappen naar boven, en dan bedoel ik niet alleen op het bord. Als Sonja iets deed, dan wilde ze het goed doen, alles of niets. Daarbij legde ze de lat hoog, heel hoog. Soms zo hoog, dat het lichaam, de gezondheid, haar weerhield het kwaliteitsniveau te bereiken dat ze wilde. Dan rondde ze af wat ze beloofd had en trok zich dan stilletjes terug. Zo heeft ze het redacteurschap van ons cluborgaan gedeeld met de ervaren Jan Roosendaal, met een prachtig resultaat, maar na twee jaar moest ze er mee stoppen. Ook was ze twee jaar teamleider, voor ze aangaf dat het haar te zwaar viel. Ze heeft niet opgegeven bij de eerste tegenslag, maar moest zich steeds weer neerleggen bij haar beperkingen. Ik weet bijna zeker dat ze dat als nederlagen heeft ervaren, maar hoe diep haar dat raakte liet ze niet zien. Daar was ze de persoon niet naar. 3
Want denkend aan haar, zie ik toch allereerst die vrolijke, beschaafde en intelligente vrouw die de schaakzaal binnenkomt. Altijd tot in de puntjes verzorgd, met een groot gevoel voor presentatie: als Sonja binnenkwam, dan wàs ze er ook. Niet luidruchtig, niet nadrukkelijk, maar onmiskenbaar aanwezig. Zo wilde ze dat: als ik er ben dan wil ik STRALEN, als dat niet kan dan trek ik me terug. Daarbij viel nog iets op: haar observeren. Ze keek rond met zo’n blik van: ‘is hier nog iets interessants te beleven?’ Dat was er meestal en met haar aangeboren belangstelling wist ze dat interessante ook altijd te vinden, bij iedereen. ‘Want,’ zei ze, ‘alle mensen hebben hun eigen talenten en inzichten en het allermooiste op de wereld is toch als je die naar voren kunt laten komen.’ Een gedenkwaardige uitspraak van een gedenkwaardige en rijk getalenteerde vrouw. Alles wat ik tot nog toe gezegd heb, klinkt zo serieus, maar laten we niet vergeten, dat je met Sonja vooral ook kon lachen. Om u allen iets te laten horen van haar talenten en haar humor, heb ik twee fragmenten uitgekozen van een stukje dat Sonja voor de Pionier heeft geschreven. In het eerste fragment herken je de scherpe blik die Sonja had, die doet denken aan het observatietalent Carmiggelt. Die verschrikkelijke jongetjes ‘We hebben het allemaal wel eens meegemaakt. Daar sta je, in de speelzaal vóór een externe partij, tot de tanden toe gewapend, gemotiveerd tot op het bot en dán komt je tegenstander binnen: een jongetje van – hoe oud zou ‘ie helemaal zijn – 9, 10, 11 jaar? Niet te schatten, maar van dat kleine grut dus. De moed zinkt je in de schoenen. Iets te opgewekt begroet je hem, terwijl hij ongeïnteresseerd, verveeld bijna, plaatsneemt tegenover je. Zijn hoofd komt ternauwernood boven het bord uit. Zijn armen liggen vreemd hoog op de tafel. Terwijl je ijverig een cola voor hem haalt, wil híj nu eindelijk wel eens beginnen met het schaken. Daar kwam hij tenslotte voor. In het begin van de partij peilt hij na iedere zet je reactie door je even aandachtig aan te kijken. Als je lang zit na te denken, verdwijnt hij om bij de andere borden te kijken en als hij kennelijk van mening is dat hij goed staat, fluistert hij wat met een vriendje, want zelden is hij het enige jongetje van die avond.’ Het tweede fragment, het slot van hetzelfde stukje, laat Sonja zien in al haar passie en al haar betrokkenheid. ‘Vermoedt u enige afgunst bij mij? Dat zou ik betreuren. Sterker nog: ik ga er zonder meer vanuit dat u inmiddels wel begrepen hebt wat ik vanaf het begin al wilde zeggen: die jongetjes, daar ben ik verschrikkelijk trots op!’ Hierin schuilt ook de Sonja die we missen. Dat is een deel van het beeld dat ik van haar wil houden. Dat beeld is een deel van het beeld van de Sonja die ik heb gekend, of misschien beter: van het stukje Sonja dat zij mij vergund heeft te zien. In het grote plaatje zit de vrouw die zelfstandig is, die voor zichzelf kan zorgen, maar die nog beter voor de omgeving kan zorgen. Een vrouw die zorgde haar eigen veiligheid, ook in haar schaakwereld. Want, zoals ze zei: Schaken is mijn leven. En WEER zie ik haar binnenkomen. Met open blik, stralende ogen en een vriendelijke glimlach. Rondkijkend, bereid tot gesprek, maar ook klaar om je op de 64 velden van katoen te geven, Zo wil ik me haar herinneren, voor altijd, ook in de tijd die nu nog niet is aangebroken, de tijd dat ik heb geaccepteerd dat ze nooit meer zo zal binnen komen. En dan denk ik: Ach Sonja, waarom nog niet 1 KEER d2-d1, promotie tot dame en mat. Met als toetje de nazit aan de bar, waar je eerder hoorde WAAROM ze dingen deed, dan WAT ze deed.
4
Sonja van den Heuvel 1946-2007
5
Bestuursleden gezocht Wellicht heeft u al gemerkt dat het bestuur op zoek is naar nieuwe leden. Bij de volgende jaarvergadering zullen Harold van der Laan en Carin Giessen stoppen met hun werk in het bestuur van De Pion. Wij zijn bezig mensen te benaderen, maar doen intussen ook een oproep om u zelf voor het voetlicht te brengen. Het gaat om de functies van extern wedstrijdleider en secretaris, belangrijke functies voor een schaakclub. Bent u liever penningmeester, dan schuift Harrie Boom graag door naar de functie van extern wedstrijdleider. Het bestuur informeert u graag over wat de functies inhouden, wat ze u aan tijd kosten en wat ze u aan aanzien opleveren.
Boottocht op 30 september Tijdens de boottocht ter gelegenheid van het negentigjarig bestaan zal er een tafel gevuld worden met voorwerpen die verhalen oproepen uit de rijke historie van De Pion. Ieder lid wordt gevraagd iets mee te nemen waarover een herinnering, een anekdote, hoe klein ook, verteld kan worden. Dat kan zijn: de enige beker die u ooit won, of uit heimwee naar de tijd dat het nog kon, een bruine envelop waarop de afgebroken stand werd genoteerd en de allesbepalende zet werd ingesloten en verzegeld. Maar het kan ook een foto van uw vrouw zijn die u al die honderden avonden heeft moeten missen, u bedenkt maar wat. Tijdens de rondvaart zal het bestuur enkele mensen uitnodigen publiekelijk de keuze voor hun voorwerp toe te lichten.
Afscheid Wystke en Raph Op 19 juni hebben Raph en Wytske officieel afscheid genomen van de club en de scepter overgedragen aan Joop, die met veel enthousiasme aan zijn werk begonnen is. Iedereen werd verrast met taart bij de koffie, lekkere hapjes en een drankje. Herbert Tulleken componeerde en zong een hartelijk afscheidslied voor hen. ‘Excelleren en waarderen door gewoon jezelf te zijn’, was zijn rake en warme typering. Iedereen liet deze avond na elven zowaar de schaakstukken staan en klonterde samen rond de bar, waar het gezellig druk was. Het bestuur bedankte onze gastheer en gastvrouw met het ‘Grote Boor Boek‘, een boek vol levensverhalen van Pionleden dat aan hen zeker besteed is en daarbij gevoegd een uitnodiging voor de boottocht op 30 september. Elders in dit nummer vind u bijdragen van zowel Raph als van Wystke.
Dankbetuiging familie Vulsma Naar aanleiding van de brief die het bestuur schreef aan de vrouw van Rudolf Vulsma en naar aanleiding van de stukken die over hem verschenen in De Pionier, schreef zijn vrouw aan de Pionleden het volgende, op postpapier met het familiewapen van de Vulsma’s: Amsterdam, 19-5-2007 Met uw herinneringen gaf u een treffend beeld van mijn man tijdens vergaderingen; ik herken dat omdat hij in meerdere verenigingen ook zó optrad. Hij vertelde regelmatig over wat De Pion bezighield en waarom hij noodzakelijk een bepaalde jaarvergadering moest bijwonen. Als dat niet kon, schrééf hij. omdat ze nu niet alleen in brieven, maar ook in De Pionier van februari 2007 zijn vastgelegd. Behalve met een neutrale kaart, wilde ik daar toch nog persoonlijk uiting aan geven. Hartelijk dank! mede namens de kinderen, mevrouw Vulsma 6
Voor Sonja Wat heeft het leven u misdaan, Wat had u er zo van te duchten Dat u besloot het te ontvluchten Om nimmermeer terug te gaan? De vraag die in ons op komt wellen, Mogen, uit eerbied, wij niet stellen. Het antwoord zal geen van ons krijgen, Dat is uw onvervreemdbaar eigen. U reist, van alle angst bevrijd, Thans veilig door de eeuwigheid, Waar vrede heerst die bovenal Verstilde rust u geven zal. Wij wensen u behouden vaart, Hoezeer uw heengaan ons bezwaart.
JCR
SGA-trainingen in het nieuwe seizoen! Bij elke club zitten wel enthousiaste schakers die hun spelpeil willen verbeteren of zin in een gezellige trainingsavond hebben, maar de meeste SGA-clubs hebben geen trainingen voor deze leden. Veelal omdat men geen geschikte trainer heeft, het financieel niet haalbaar is, het niveauverschil van de geïnteresseerden binnen de club te groot is of omdat er niemand is die deze trainingen wil organiseren. Vandaar dat de SGA en het Servicepunt Randstad het plan hebben opgevat om trainingen voor de SGA-ers te gaan organiseren. De organisatie (locatie, ervaren – gediplomeerde schaaktrainers, geschikt lesmateriaal) wordt centraal geregeld, zodat de clubbestuurders slechts hun leden hoeven te enthousiasmeren voor dit nieuwe plan. Doordat er deelnemers komen van verschillende SGA-clubs zullen de trainingsgroepen zo homogeen mogelijk (qua speelniveau) ingedeeld kunnen worden. In het kort ziet het plan er als volgt uit: - Drie homogene trainingsgroepen: 1400-1600, 1600-1800 en 1800-2000 - Maximaal 16 deelnemers per groep - Centrale locatie: de Boomsspijker [op de Nieuwmarkt] of sporthal de Pijp - 8 trainingen van 2¼ uur (tussen oktober 2007 en mei 2008) - Zondagmiddag (b.v. 15.30-17.45 uur) of woensdagavond (b.v. 20.00-22.15 uur) - Eigen bijdrage: € 70 voor 18 uur training Heeft u belangstelling voor één van deze trainingen? De SGA wil graag een indicatie van de animo voor ze daadwerkelijk beginnen. Geef uw belangstelling door aan één van de bestuursleden van De Pion, met het gewenste niveau en uw voorkeur voor zondagmiddag of woensdagavond.
7
De Pion 1 - Oosten Toren 1: 3 - 5 Pion 1 laat winst op Oosten Toren in slotfase glippen Vierde plaats in eerste klasse B nu nog het hoogst haalbare
H
et ging nergens meer om, de avond van 5 april. Maar toen de grote wijzer de elf al ruim gepasseerd was, werd het in het kleine, bloedhete zaaltje in Watergraafsmeer nog even ongemeen spannend. Oosten Toren 1, dat in de eerste klasse B samen met Pion 1 de tweede plaats bezette, leidde royaal met 3½-1½. Maar daarna wilde het bij de gastheer even niet meer vlotten. Met een beetje mazzel zouden de partijen aan het tweede, derde en vijfde bord uitdraaien op misschien wel drie volle punten. Dachten de meeste Pionnen en vreesden de meeste Torens. En daarmee zou de niet meer verwachte winst alsnog een feit zijn. De volle buit bereikte echter nooit het kamp van De Pion. Eerst bleef Jos Backer na een kolderieke en superspannende partij steken op remise - een 4-4 gelijkspel hing nog wel in de lucht - maar tot verbijstering van de helft van de omstanders vergooide Chris Alberti in gierende tijdnood zijn voordeel van twee torens tegen toren en loper, raakte er onderweg ongelukkigerwijs nog eentje kwijt ook en ging uiteindelijk zelfs door zijn vlag. De teleurstelling was groot. Dat Henk Enserink zijn tegenstander tot diens ontzetting mat zette op h8, was niet meer dan een pleister op de wonde. Geen 4½-3½ zege maar een 5-3 nederlaag. En dat binnen enkele minuten. De avond was nog wel zo rustig begonnen. Aan bord 7 speelde ik een remisepartijtje dat bij niemand blosjes op de wangen veroorzaakte. Wit had de Franse opening ontlopen en na een grote afruil ontstond na negen zetten een volstrekt gespiegelde stand. Het had nog ‘erger’ kunnen worden, maar zwart vond het wel welletjes zo en week als eerste af. Toen ook nog beide torens van het bord verdwenen, zag ook mijn tegenstander dat deze stand hem geen soelaas bood. Een vreedzame remise was het resultaat; de enige partij zonder bloedvergieten die avond. Achteraf zag ik dat de speler van Oosten Toren een rating had van 1949, en dat zorgde ervoor dat ik wat milder tegen het halfje aankeek. Paul Muiser aan bord 6 had niet echt zijn avond. Hij raakte een pionnetje achter, bleef gedrukt staan en had eigenlijk nauwelijks compensatie maar speelde voor wat hij waard was - en dat is doorgaans flink wat. Toch leek het even of hij een gaatje naar een gelijkspel had gevonden… als hij niet pardoes een stuk had weggegeven. Ja, toen was de lol er ook voor hem snel af. Een nul dus. Dat bracht de stand op 1½-½ voor de gastheren, die op alle borden prettig tot zeer prettig stonden. De tweede nul viel aan bord 8. Willem Muts stond best aardig, als je die vervelende witte indringer op d6 even niet meerekende. Wat onze man ook deed, dat pionnetje werd voor hem een obsessie. Elke liquidatiepoging strandde, Willem werd er moedeloos van. En toch… En toch lukte het hem kleine tegenkansen te creëren, waardoor de angel in zijn vlees iets minder pijn begon te doen. Iets te snel opspelen van zijn e-pion deed hem echter de das om. Zijn eigen zwarte loper op d4 werd nu van de verdediging afgesneden en de zwarte koning werd met twee dames inmiddels opgejaagd en mat gezet. ‘Gegokt en verloren’, bekende Willem na afloop ruiterlijk. Toen even daarna ook Frits Veenstra het hoofd in de schoot legde en de tussenstand 3½-½ aangaf, leek een debacle in de maak te zijn. Frits speelde uiteraard Scandinavisch, maar ditmaal kwam hij niet in zijn spel. Hij kon zich niet lekker ontwikkelen, moest constant c7 in de gaten houden waar wit dreigde binnen te vallen, kon nog wel rokeren maar zag even later dat g5 te veel van zijn stelling vroeg. Van alle kanten kwamen de witte stukken op de zwarte koningsstelling af. Dat kostte hem eerst een kwaliteit, vervolgens een stuk en met de vlag toch al op vallen vond Frits het genoeg zo. Hij heeft wel eens een leukere avond gekend. 8
De eerste hapering, en tekenen van herstel, deed zich voor aan bord 1 waar Jos van Ommeren weer eens een vreemde partij speelde. Vreemd in die zin dat hij de gewoonte heeft merkwaardig van acquit te gaan. Anders gezegd: Jos doet altijd veel moeite een stelling op het bord te krijgen die slecht tot verloren staat, om dan miraculeus toe te slaan. Hoewel deze keer minder extreem, was het na de opening zwart die het beste van het spel had. Maar toen de dames eenmaal van het bord waren verdwenen, was zwart opeens de weg kwijt. Hij raakte een stuk kwijt en je zag aan Jos dat hij de overhand begon te krijgen. Sterker, mat met de toren op h8 was niet meer te vermijden en zijn tegenstander gaf confuus op. Hij had toch goed gestaan… Dat had hij ook, maar wat hij niet wist was dat juist op die momenten bij Jos onvermoede krachten naar boven komen. Jos’overwinning gaf de stand een wat draaglijker karakter. Het was nu 3½-1½ en wie een rondje langs de overgebleven borden maakte kon voorzichtig concluderen: een nipte overwinning behoorde tot de mogelijkheden. Bij voetbal zeggen ze wel eens dat een balletje raar kan rollen, maar bij schaken gebeuren de laatste tijd ook de vreemdste dingen. Wat te denken van Jos Backer aan bord 2. Gesteund door de fraaie score 4 uit 4 had Jos zich die avond waarschijnlijk anders voorgesteld. Op een gegeven moment, de heren hadden zich op een Siciliaan gestort, had het er alle schijn van dat Jos mat zou lopen. Maar op dat moment voltrok zich een klein wonder. Een zwakke zet van wit en Jos nam het initiatief over; de prooi werd jager. De witte monarch werd het halve bord over gejaagd, maar mat ging hij niet! Jos op zijn beurt tastte ook mis, deed althans niet de sterkste zet, en er ontstond een gevaarlijk soort evenwicht. Te link, oordeelden beiden, en ze besloten tot remise. Daarmee was meteen de kans op de eindzege bekeken, want Oosten Toren stond nu op 4 punten, met twee partijen die nog aan de gang waren: Chris en Henk. Eerst Chris, die na de opening aanvankelijk moeizaam spel had. Hij kon niet goed loskomen; zwart had de witte stelling aardig in de tang. Maar op een gegeven moment, het ontging me even hoe het precies gebeurde, kwam Chris los. Sterker nog, zet voor zet dreef hij zijn tegenstander naar achteren. Een dame op h7 heeft geen enkele speler graag! In overwegende stand snoepte Chris een kwaliteit mee en niemand gaf nog en stuiver voor de speler van Oosten Toren. Maar ja, de klok… Chris kampte met lichte tijdnood en toen de partij uitgevluggerd moest worden raakte hij volledig het spoor bijster. Hij verspeelde een van zijn torens en het ging van kwaad tot erger. Toen als klap op de vuurpijl zijn vlag viel, had de beste vluggeraar gewonnen. In plaats van 3½3½ stond het nu 5-2 voor Oosten Toren. Gelukkig hadden we Henk (bord 3) nog en die speelde als altijd: onnavolgbaar. Wie voor het eerst tegen onze voorzitter speelt, heeft achteraf vaak het gevoel kansen te hebben gemist, maar waar precies? Maar aanvankelijk ging het Henks tegenstander voor de wind. In wat betere stand bood hij dameruil aan. Niets voor Henk natuurlijk, die altijd maar één doel heeft: de kortste weg naar de vijandelijke koning, mét dame. Maar onze man werd onvoorzichtig en hij verloor de kwaliteit. Het einde van de partij leek in zicht, maar nu begon zwart te knoeien. Het werd zelfs zo erg dat Henk met dame en paard, zwarts g-pion stond inmiddels op f6, aan mat of damewinst begon te denken. Zetherhaling lag voor de hand, maar zwart zag alleen een tikkende klok met een wijzer die steeds verder omhoog kroop. In plaats van zetherhaling toe te staan ging hij pardoes mat op h8; het was bijna een zelfmat. Hoe hij het doet, doet hij het, maar Henks wegen zijn voor zijn tegenstander vaak duister en af en toe hoogst onaangenaam. Met een 5-3 nederlaag op zak rest alleen nog een wedstrijd tegen Tal/DCG3. Die vierde plaats komt wel goed, maar achteraf kan toch worden gesteld dat het eerste zijn kansen heeft gehad deze competitie en ze niet heeft gegrepen. Aan de andere kant, heeft het eerste reële overlevingskansen in de promotieklasse? Het huidige eerste achttal telt slechts drie spelers met een rating boven de 1900, van Oosten Toren heeft geen enkele speler een score ónder de 1900.
9
Tja. Maar goed, Oosten Toren speelt binnenkort dan ook in de finale van de SGA Cup, dus zo slecht zijn ze nu ook niet meer. Wat óók curieus valt te noemen: de eerste vier borden van De Pion hebben een betere score dan de borden 5 tot en met 8. Wat u zegt, merkwaardig!
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
OOST’TOREN 1 Bert Kaizer H. v. Doggenaar Iwan Bonoo Theo Gosman Hank Hoving Huub v.d. Bergh Hans Rijninks Richard Zijlstra
RATING TEGEN DE PION 1 1799 J. van Ommeren 1825 Jos Backer 1918 Henk Enserink 2023 Frits Veenstra 1923 C.Alberti 1780 Paul Muiser 1949 Johan de Lange 1820 Willem Muts
RATING 1966 1877 1891 1897 1725 1742 1738 1749
5-3 0-1 ½-½ 0-1 1-0 1-0 1-0 ½-½ 1-0
W Z W Z W Z W Z
Johan de Lange Pion 2: onopvallend einde seizoen Niemand is perfect, ook de teamleider van het tweede laat wel eens een steekje vallen. Zo is hem vrijwel niets bijgebleven van de laatste twee wedstrijden van zijn team in dit seizoen, wellicht omdat er in het geheel niets meer op het spel stond. U zult het dan ook moeten doen met de kale uitslagen.
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
DE PION 2 Roelof Kist Wim Helmers Willem Muts Rob Nuy Ton v/d Eyden Harrie Boom Wim Paijmans Dik Blokland
RATING 1753 1741 1771 1736 1732 1666 1683 1572
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
DE WACHTER 1 RATING Janko Gorter 2059 Iskander Schrijvers 1941 Johan Haspels 1905 Arjen van Dijkhuizen 1846 Jurriaan Eggelte 1882 Stefan Steinbusch 1739 Peter Krijnen 1692 Alex Tas 1720
-
VAS 7 Chris van Bockel Peter de Casparis Jef Hamburg Ben Duivenvoorden Jerry Pieter Rommert Bakker Henri Francois sr Tom Prent
-
RATING 1774 1579 1716 1624 1695 1641 1648 1695
DE PION 2 RATING Roelof Kist 1753 Harrie Boom 1666 Wim Helmers 1741 Ton v/d Eyden 1732 Wim Paijmans 1683 NO Boor Fekkes 1631 Geert Renkema 1597
4½-3½ 1 -0 1 -0 1 -0 0 -1 ½ -½ ½ -½ 0 -1 ½ -½
3-5 ½ -½ 1 -0 ½ -½ ½ -½ 1 -0 1 -0 0 -1 ½ -½
Z W Z W Z W Z W
W Z W Z W W Z
Bij de laatste wedstrijd hadden we mischien een punt kunnen claimen bij de Nederlandse Spoorwegen daar deze organisatie de beoogde invaller Herbert Tulleken zodanige vertraging liet oplopen dat hij zijn bord onbezet moest laten. Verder opmerkelijk was de vierde invalbeurt van Geert Renkema. Dat kan natuurlijk helemaal niet, maar het gebeurde toch. Harrie Boom
10
De Pion 3 – VAS 9: 1 – 7
S
lechts een enkel GEMIST HALF BORDPUNT in de vijfde ronde bij Probleem 4 zou uiteindelijk verstrekkende gevolgen hebben voor de rest van het seizoen…. Enerzijds betekende een teleurstellend 4-4 evenwicht tegen nota bene de theoretisch zwakste broeder in de poule het eerste verliespunt voor Team Drie, anderzijds zou een extra gerealiseerd half bordpunt reeds op dat moment promotie hebben betekend, daar de beide volgers met twee verliespunten VAS 9 en Isolani 2 eveneens tegen elkaar remiseerden! In de voor Team Drie vrije zesde ronde verloor Isolani 2 met grote cijfers, doch won VAS 9 gadegeslagen door ooggetuigen Geert Renkema plus uw verslaggever thuis nipt van onze ‘lastpost’ Probleem 4. Consequentie van dit alles was dat Team Drie in de allesbeslissende kampioensmatch thuis tegen laatste concurrent VAS 9 dankzij een beter bordsaldo zelfs met 3-5 mocht verliezen! In de aanloop naar dat cruciale duel bleek ‘verloren zoon’ Jaap de Kreek weliswaar op krukken weer dermate opgeknapt en ‘speelklaar’ dat na een persoonlijke interne test door Harold van der Laan het bestuur besloot voor het eerst dit seizoen een voltallig Team Drie te laten aantreden, waar Chris Alberti reeds pal na de beschamende 4-4 de mogelijkheid adviseerde om algemeen reserve Henk Plantfeber in te zetten! Het bestuur had overigens wellicht onwetend de optie Plantfeber niet eens overwogen, derhalve schikte uw verslaggever zich zonder morren in een beleid tegen competitievervalsing, zij het dat hij met het logische alternatief helaas nog de nodige moeite zou krijgen… Zo verschenen op clubavond 17 april uit de Plantagebuurt nabij Artis de gasten van VAS 9, een achttal van Neerlands oudste schaakclub. Uw verslaggever heette aan de bar Jaap de Kreek welkom in Team Drie en meldde terloops dat bord 7 zijn deel zou zijn, waarop het hele seizoen invallers nog niet hadden verloren. Wie schetste vervolgens zijn opperste verbazing toen De Kreek een wit bord opeiste wat hem door Harold van der Laan zou zijn toegezegd! Na ruggespraak met onze extern wedstrijdleider plus de toevoeging dat bord 8 onaantastbaar is gereserveerd voor Sonja, werd de hoog opgelopen consternatie voorlopig gesust met de melding dat ondergetekende hoofdverantwoordelijk blijft voor de bordvolgorde. Echter u raadt het al: aan het slot van het lied werd de reeds ingevulde teamopstelling op het wedstrijdformulier alsnog gewijzigd door Harold, zodat Jaap op bord 6 met wit zou spelen en uw verslaggever op 7 met zwart… Bovendien liet onze slecht ter been zijnde nieuwkomer eigenhandig door hem gefabriceerde visitekaartjes, voorzien van computergetekende portretten bekend van de alom gewaardeerde Pion-notatieboekjes, door Herbert Tulleken uitreiken aan alle teamleden, overigens een initiatief dat op de laatste Algemene Ledenvergadering nog massaal werd weggestemd!! Niet geheel verwonderlijk kreeg uw verslaggever door al deze opgeklopte heisa eerder de indruk deel uit te maken van een circusvoorstelling dan het reële besef een cruciale kampioensmatch te regisseren waarbij nog gigantische clubbelangen op het spel stonden…!! Sonja van den Heuvel speelde met wit een Damegambiet dat werd geweigerd met 2. … e5! Na 3. dxe5 d4 gaf wit op de elfde zet de pion terug en herstelde daarmee het evenwicht in de stelling. In het pionneneindspel vergaloppeerde Sonja zich uiteindelijk met het slappe 38.h3, waarmee op slag alle kansen op remise als sneeuw voor de zon verdwenen. Herbert Tulleken trof in een Siciliaan met wit een bijzonder sterke zwartspeler. Omstreeks kwart over tien werd Herbert genoodzaakt in hopeloze stand met twee pionnen minder de ongelijke strijd te staken tegen een stel zwarte vrijpionnen. De vermeende bewering als zou dit zijn eerste verliespartij zijn blijkt onjuist, waarover later meer. Jaap de Kreek fianchetteerde in zijn enige partij in dit seizoen beide lopers tegenover zwart slechts de koningsloper. In het middenspel ontstond de volgende dynamische stelling. 11
Zie diagram WyyyyyyyyX xAaFaAcGax xaBcAaBeBx xAbDaBaBax xbAaAaAaAx xAaAhAjAax xhHaAhAhAx xAkAlAhAhx xaAaIiAmAx VuuuuuuuuU
Echter op het moment dat Jaap dacht aan te vallen bood zwart tactisch remise aan. Er volgde spectaculair: 20. d5 Pe5 21.Kg2?( Lxe5 had de partij gered) Tc2 22. Dd4 Txf2+! 23.Kh1 Txh2! 24.Kxh2 Pf3+ 25.Kg2 Lxd4 26.Lxd4 Pxe1 27.Txe1 Dc2+ 28.Te2 De4+ 29.Kf2 e5 en Jaap modderde nog zes zetten door voor hij definitief de vlag streek. Uw verslaggever liet in een gesloten Siciliaan zijn f6-paard ruilen en bereikte in het middenspel de navolgende stelling: Zie diagram
WyyyyyyyyX xAaCcAaGax xaEfAaBaBx xBaDbBeBax xaBbAaAaAx xAaAaHaAax xhAjHaAhAx xAhHkAhKhx xaIaLiAmAx VuuuuuuuuU
In een ultieme poging de zwarte d-pion door te drukken volgde 15. Pe2 Pe5 16.Lf4 d5 17. exd5 Lxd5 18.Lxd5 Txd5( alternatief exd5) 19.Pc3 Dc6 20.Pxd5 Dxd5 21.Lxe5 Lxe5 22. Dh5(?) f6 23.f4?? Uw verslaggever reageerde in een toch vrij simpele stelling a tempo met 23. … Dd4+??, waar het opgelegde 23. … Ld4+ een volle dame gewonnen zou hebben!! Onfortuinlijk drong de kapitale blunder één zet te laat door en resteerde na ruil van dames, wederzijdse b- en c-pion plus een stel torens een pionneneindspel met een kwaliteit minder. Wit creëerde tenslotte dermate tempowinst dat uw verslaggever zijn vitale d-pion moest prijsgeven doch het gemis van dat kostbare kleinood niet meer afwachtte. Halfkoers vertoonde het scorebord derhalve een onheilspellend nadelige 0-4 tussenstand, voldoende reden voor uw verslaggever om zijn niet-spelende collega teamleider wellicht voorbarig reeds te feliciteren met het aanstaande kampioenschap. De hangende bui zou overigens weldra tot orkaankracht uitgroeien… Wil Haggenburg adviseerde zijn teamleider nooit meer te verkondigen dat het team zou mogen verliezen: het brengt onherroepelijk ongeluk.! De linkerbuurman gehoorzaamde en blunderde, terwijl de rechterbuurman ‘braaf’ eenzelfde lot onderging. Dat bedreigende virus bleek niet te stoppen, want ook in Wil’s aanpak zat een lek: een verraderlijk tussenschaak betekende desastreus stukverlies. Volgend jaar beter! Dik Blokland hield een Franse opening lange tijd in evenwicht totdat de zwartspeler een damezet verzuimde die hem op zijn minst groot voordeel had kunnen opleveren. In plaats daarvan werden de dames geruild en bleef de stelling nagenoeg gelijkwaardig. In tijdnood liet de tegenstander van Dik tenslotte een onstuitbare vrijpion toe die Team Drie zowaar een sprankje hoop bezorgde
12
op een wankele balans tussen hoop en vrees. Het bleek slechts een druppel op de gloeiende plaat… Kopman Boor Fekkes zag zich geconfronteerd met een d4-opening met druk van wit. In het middenspel leidde een breekzet van Boor tot pionwinst wat later zelfs uitgroeide tot een trio, doch wit koesterde een sterke vrijpion. Dreigende promotie kostte Boor tenslotte een vol stuk plus de partij. Geert Renkema tenslotte zag wit in het middenspel van een Siciliaan een klassiek paardoffer op b5 loslaten in ruil voor drie verbonden vrijpionnen op de damevleugel, ondersteund door een ijzersterk loperpaar. Ondanks verwoede pogingen van Geert bleek er uiteindelijk geen enkel kruid tegen gewassen… De even onthutsende als verpletterende 1-7 thuisnederlaag kwam aan als de bekende mokerslag en liet Team Drie verlamd en verdoofd achter in grote verslagenheid, terwijl de gasten voldaan het glas hieven. Werkelijk niemand binnen het Pion-kamp had een dergelijke dramatische ontknoping voorzien: zelfs de champagne stond koud, welke teleurstelling overigens nog tijdens een bestuursvergadering zal worden weggespoeld. Vanaf de eerste ronde greep Team Drie kordaat de leiderspositie in de poule, om die tot ronde zeven niet meer af te staan. Zoals gemeld miste Team Drie in de vijfde ronde op slechts een half bordpumnt promotie, na een geleden puntverlies door een schamele 4-4 bij zwakste broeder Probleem 4, dat uiteindelijk nota bene zelfs degradeerde!!! Laatste concurrent VAS 9 putte hieruit kennelijk zoveel moed dat het in de slotronde vertrouwde op de ultieme test in hoeverre de favorietenrol bestand is tegen de psychische druk en derhalve handelde volgens het gouden sportprincipe ‘Wie weigert zijn kansen te benutten wordt ermee om de oren geslagen…’( Vergelijk AZ). Afgezet tegen de hoogste gemiddelde poulerating 1579 van Team Drie leert nadere analyse overigens dat VAS 9 aantrad met een gemiddelde rating van minstens 1622(!) in plaats van van de bij de SGA aangegeven 1554 en dat vooral aan hun derde bordspeler de kwalijk onwelriekende geur van competitievervalsing kleefde!!! Voorts had slechts een drietal Pionezen in theorie de mogelijkheid eventueel een punt te noteren: Herbert Tulleken, Wil Haggenburg en Sonja van den Heuvel. Voeg daarbij het gegeven dat uw verslaggever een volle dame had kunnen scoren terwijl Dik Blokland boven zichzelf uitsteeg, en de wereld had er heel anders uitgezien… Qua individuele score speelde een zevental teamleden alle zes wedstrijden , een duidelijke blijk van een gezonde teamgeest, wellicht in het besef dat er dit seizoen iets te halen viel. Absolute topscorer Herbert Tulleken greep met 4 gewonnen wedstrijden juist naast de Struijlaart-trofee. Hij werd op de voet gevolgd door Dik Blokland(3½) en Wil Haggenburg(3), terwijl een kwartet teamleden bleef steken op 2½: Boor Fekkes, Geert Renkema, Co van Heerwaarden en Sonja van den Heuvel. Onmetelijke dank zijn we voorts verschuldigd aam een trio invallers die opvallend geen van allen verloren. Reeds eerder werd de fabelachtige 3 uit 3 van Hans Looman geroemd, doch ook de prestaties van Ruut Keijzer( 1½ uit 2 ) en Harold van der Laan (1 uit 1) mogen niet onvermeld blijven. Welbeschouwd was dit de derde maal dat Team Drie onder uw verslaggever aan een promotie mocht ruiken doch in de eindfase noodlottig faalde. Jaloerse blikken richten zich in dat opzicht naar Harrie Boom, die twee seizoenen geleden wel slaagde terwijl uw verslaggever figureerde in Pion 5!!. Een dergelijk scenario zou zich volgend seizoen zomaar kunnen herhalen… Prettige vakantie!
13
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
DE PION 3 Boor Fekkes Dik Blokland Geert Renkema Herbert Tulleken Wil Haggenburg Jaap de Kreek C.v.Heerwaarden Sonja v/d Heuvel
RATING 1631 1572 1597 1594 1585 1587 1581 1485
-
VAS 9 S. Trautmann Dies de Dreu Daan Vreeswijk C. v. Dusschoten M. Eichhorn M. van Beusekom Daan Schaink Tom Flesseman
RATING 1843 1633 1812 1522 1546 1640 1611 1382
1 -7 0-1 1-0 0-1 0-1 0-1 0-1 0-1 0-1
Z W Z W Z W Z W
Ciao, Co van Heerwaarden
April doet wat hij wil
H
et komt door de datum. Had ik maar meer geweten van astrologie,dan had ik tijdig kunnen waarschuwen. Nu kan ik me wel voor de kop slaan. Want het stond in de sterren maar ik zag het niet op tijd. De zeventiende, dat schrijf je met een 1 en een 7. Vandaar het bijpassende resultaat. 1-7 dus. Voortaan raak ik geen schaakboek meer aan, nee, ik raadpleeg domweg Nostrodamus. En voor mijn verjaardag vraag ik alsnog een wichelroede. Voor de wedstrijd tegen VAS 9 stopte Co me een papiertje in de hand. Er stonden voorgedrukte lijnen op. In de rechter bovenhoek was met keurige hoofdletters een geheime code geschreven. GRAAG Z.S.M. Dat stond er. Op mijn vraag naar de duiding hiervan zei Co als voorbereiding op zijn partij verkeerde hij reeds in kennelijke staat van diepe trane - dat het papiertje diende voor het noteren van mijn wedstrijdverslag, en of ik dat maar snel bij hem wilde indienen. Althans, dat meende ik uit zijn gehaaste kreten te mogen opmaken. Vol ongeloof staarde ik naar het velletje papier van wel gemeten 97 bij 148 millimeter. Ook de achterkant was niet groter. Zou ik op een oppervlak van bij elkaar niet meer dan de voorkanten van vijf Sigarettenpakjes mijn wedstrijd kunnen analyseren ? Team 3 ging kampioen worden. Herbert aasde zelfs al op de Struijlaart trofee. Deze wedstrijd moest worden geboekstaafd op vele pagina's gevuld met jubelzang. Vellen A4, die moest ik hebben. Maar Co had gelijk. Het papiertje was ruimschoots groot genoeg voor het ontvangen van de korte schuttingwoorden die mijn spel verdiende. En verder wil ik er ook geen woord meer aan vuil maken.
Jaap de Kreek.
De Pion 4 - Es 80 2: 3½ - 4½ a een matig begin, gevolgd door een opbeurend middengedeelte, heeft De Pion 4 het seizoen besloten met een aantal nederlagen. Of het daarmee het degradatiespook van stal gehaald heeft, is op het moment dat dit verslag geschreven wordt, nog niet bekend, maar als de ‘concurrentie’ zich geroerd heeft, zit Team Vier nog niet op het droge. De wedstrijd van dinsdagavond 24 april was er zo één die ook een gunstiger uitslag had kunnen tonen, maar enkele onfortuinlijke momenten van een aantal der onzen deed de balans voor ons aan de verkeerde kant doorslaan. Het grootste drama, zo mag je het toch wel noemen, speelde zich af op het bord van
N
14
Gertjan Zorgman, al moet hem vergeven worden dat hij met de theorie van de hem voorgeschotelde variant niet op de hoogte was. Het begon allemaal heel onschuldig. Gertjan opende 1. e4 en dat leidde tot 1 ... e5 2. Pf3 Pc6 3. Lc4 Pf6. Vroeger heette dat Pruisisch, maar al heel lang is dit omgedoopt in Tweepaardenspel in de nahand. Nu zijn er twee vertakkingen, waarvan de ene begint met 4. d4 en de andere met 4. Pg5, de zet van Tarrasch. Die koos Gertjan en er kwam 4 ... d5 5. exd5 b5. De hoofdvariant gaat verder met 5 …Pa5 6. Lb5+ c6 7. dxc6 bxc6 8. Le2. Wat zwart doet, staat bekend als lastig voor wit. Het beste antwoord is hier 6. Le2, want als wit zich laat provoceren is dat spelen met vuur. Gertjan waagde het erop en er volgde 6. Lxb5 Dxd5 7. De2 (ook hier was 7. Le2 beter geweest) 7 … Ld6 8. Pxf7. Dat ziet er aardig uit, want na terugslaan met de dame volgt Lxc6+ en als de koning neemt, wint wit met 8. Lc4 de dame. Maar ja, dat is nu juist iets wat je beter kunt laten. Zwart counterde met 8…Dxg2 en in arren moede speelde wit 9. Lxc6+ Dxc6 10. Pxd6+ cxd6, waarna onze man zich liet verleiden tot 11…0-0?, rekenend op 11... Lb7 12. f3. Tot wits schrik speelde zwart echter 11 ... Lh3 en een paar zetten later was het over en uit. Inmiddels had ook Hans Looman verloren. Hij was daar behoorlijk boos over, maar soms zit het mee en soms zit het tegen. Dit keer was het laatste het geval. Wit zette een koningsaanval in en daartegen wist Hans niet het juiste afweermiddel te vinden. Rik Vlaanderen verging het niet beter. Hij raakte al snel in de verdrukking door een witte pionnenovermacht in het centrum en werd door toedoen daarvan langzaam aan de kant geschoven. Gelukkig stond tegenover deze misère ook nog iets vrolijkers. Harold van der Laan won. Hoe dat precies in zijn werk ging, is uw verslaggever ontgaan, maar naar de tussentijdse standen te oordelen, ging het om een degelijke overwinning. Ook Tom Kooij won. Eerst snoepte hij een pion en niet veel later ook nog een kwaliteit. Het resterende eindspel vereiste nochtans de nodige accuratesse, maar Tom bleef goed bij de les en won verdiend. Remises bij Ruut Keijzer en invaller Gerard Noback. Ook hierover kan ondergetekende niets vertellen. Gerard zal zeker tevreden geweest zijn, Ruut misschien ook wel, gezien zijn huidige prestaties. Schrijver dezes kwam ook niet verder dan remise in een aan mogelijke combinaties rijke partij (de combinaties deugden geen van alle en werden dan ook niet uitgevoerd). Na afloop zeiden beide combattanten zich uitstekend vermaakt te hebben, en daar gaat het toch in feite om. Eindresultaat van De Pion 4: vier nederlagen, twee overwinningen en een gelijkspel. We zullen zien of het genoeg is voor handhaving in de derde klasse.
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
DE PION 4 J. Roosendaal G Zorgman H Looman R Keijzer R.Vlaanderen H.v.d. Laan G. Noback T Kooij
RATING TEGEN ES’80 2 1645 F Kerkhoff 1548 K. den Uyl 1558 F Steensma 1538 R. Sie 1468 L Bergveld 1569 R Schalekamp 1423 W. Jonkers 1476 A. Vellkoop
RATING 3½ - 4½ 1629 ½-½ 1662 0-1 1599 0-1 1598 ½-½ 1518 0-1 1560 1-0 1408 ½-½ 1570 1-0
Z W Z W Z W Z W
JCR
15
Patrouilleschaak en tijdje terug vertelde Eric mij dat hij had deelgenomen aan een toernooi waarvoor de regels van Patrouilleschaak golden en hij vroeg of ik die spelsoort kende. Nu behoort Patrouille tot het genre wat een collegaproblemist eens Sprookjesschaak gedoopt had, het soort schaak waarvoor de meest uiteenlopende regels van kracht zijn en dat ook een aantal stukken kent waarvan partijschakers nooit gehoord hebben. Ik zei dat ik Patrouille natuurlijk kende en dat het mij uiterst moeilijk leek de regels daarvan in een schaakpartij toe te passen. Eric beaamde dat ten volle, maar zei dat het toernooi toch een succes geworden was. Reden om u er iets meer over te vertellen. Patrouilleschaak of kortweg Patrouille werd in 1975 bedacht door de Nederlander F.H. von Meyenfeldt en zegt dat een stuk niet kan slaan of schaak(mat) kan geven indien het niet door een ander eigen stuk gedekt staat. Dat geldt voor alle stukken, dus ook de koning. staat een stuk ongedekt, dan kan het natuurlijk wel spelen, maar slaan of schaak geven zijn er niet bij. Dat leidt, vooral omdat de koning zich actief met het geheel kan bemoeien, tot situaties die in een gewone schaakpartij onmogelijk zijn. Het paradoxale is dat de regel heel eenvoudig klinkt, maar in de praktijk consequenties heeft die, zeker in een schaakpartij, voortdurende opmerkzaamheid vereisen. Ik ben zo onbescheiden om u aan de hand van een eigen probleem te laten zien wat er zoal gebeuren kan. Jan Roosendaal Probleemblad 2000 Zie diagram
E
yyyyyyyyX xAaAaAaAax xeAaAaAaAx xAaAaBaBax xaJbAgBhDx xHaAaAaAax xaAaAmKbJx xAaAaAaHax xaAaIaAaAx VuuuuuuuuU
Mat in twee zetten. U ziet dat beide koningen ongedekt staan, maar ook dat de zwarte koning geen kant op kan, want Td1 staat gedekt en dat geldt ook voor de andere witte stukken. De zwarte La7 staat echter ongedekt, dus de zet 1… c4 is geen schaak. De velden d4, e4 en f4 zijn ontoegankelijk voor de witte koning want ze worden gedekt door de gedekt staande pionnen op c5, f5 en Ph5. Ze worden echter ook bestreken door de witte gedekt staande Pb5, Lf3 en Ph3 en daar draait het hier dus om. Ten overvloede: de ongedekt staande zwarte koning is machteloos. We komen nu bij de oplossing en die begint met 1. Kd2. dreigt 2. Te1 mat. Waarom niet 1. Kd3? Omdat dan 1. Te1 niets dreigt, aangezien de toren op e1 ongedekt zou staan. Nu volgen er drie varianten die typerend zijn voor Patrouilleschaak: 1 ... c4, 2 Kd4; 1 ... f4, 2. Ke4 en 1 ... Pf6, 2. Kf4. De witte koningszetten zijn dus matzetten, omdat de zwarte koning ongedekt staat en de witte koning gedekt wordt door een gedekt staand wit stuk. Patrouilleschaak is nooit echt populair geworden, maar misschien is het een idee voor de organisator(en) van de komende Wijnwedstrijd!
JCR
16
Het Grasmat 3 - De Pion 4: 5 - 3 et liefst zou ondergetekende dit verslag niet schrijven, maar aangezien erop gerekend wordt dat hij het doet, houdt hij zich zuchtend aan zijn woord. De wedstrijd begon met een uniek incident. Op dezelfde avond, 26 maart, speelde in het lokaal van Het Grasmat ook de zeer belangrijke wedstrijd Het Grasmat 1 - Isolani 1. De wedstrijdleider van Het Grasmat raakte hierdoor even de draad kwijt, zodat hij als onze tegenstander de namen van Isolani 1 invulde. Dat leidde tot enige consternatie, maar die was gelukkig van korte duur. Een nieuw wedstrijdformulier met nu de juiste namen en het probleem was verholpen. Niet helemaal bleek echter, want onze gastheren konden slechts zes van de acht borden bemannen.
H
Nu was naast de vaste afwezige Edward Versluis ook Tom Kooij niet van de partij (vakantie) en op het laatste ogenblik zegde ook Harold van der Laan af. Tom werd vervangen door Raymond Altman, die aan het zesde bord was ingeschaald. Dat was wél bezet en Raymond vond dat hij, als invaller, recht had op een onbezet bord. Helemaal logisch klonk dat niet, maar Ruut Keijzer (aan bord vier) maakte geen bezwaar en verhuisde aldus naar bord zes. De consequentie bleef uiteraard dat De Pion 4 met een 0-2 voorsprong startte, maar dat bleek niet genoeg. Niet echt een schande, want Het Grasmat3 heeft nog kleine kampioenskansen, maar toch wel wat droevig, ook al zat. De Pion 4 dan met drie invallers. Na al deze onregelmatigheden nu maar een verslag van boven naar onderen. Niet geheel zonder reden overigens, want schrijver dezes wil zijn partij zo snel mogelijk afgehandeld zien. Hij deed het op de vierde zet al fout, deed het twee zetten later nog fouter en weer twee zetten later nog maar eens gewoon fout. Daarna was er geen redden meer aan. De achttiende en laatste zet was de ultieme misser: hij kostte een stuk. Zijn buurman, Gertjan Zorgman, deed het ook al niet volgens het boekje in de opening. Zijn positie evolueerde van bedenkelijk naar slecht en van daar naar uitzichtloos. Mat was een einde dat erbij paste. Bord drie, Hans Looman, was het enige lichtpunt in deze duisternis. Hans speelde zeer geconcentreerd en kwam zo overwegend te staan dat zijn tegenstander uit wanhoop een stuk offerde. Het mocht niet baten. De zware stukken verdwenen van het bord en het pionneneindspel met nog een loper voor Hans was een kwestie van rustig uitschuiven. Eén zet voor Hans' a-pion zou promoveren vond zwart het welletjes. De partij van Ruut was er ook al zo een waar je maar liever over zwijgt. Ruut won een stuk, kwam gewonnen te staan, maar gaf het stuk onnodig terug en belandde in een eindspel met ongelijke lopers, maar wel met twee pionnen in de min. Er zijn gevallen bekend waarin dit toch nog in een halfje resulteert, maar bij Ruut was het niet zo'n geval en dus werd het een nul. Even beroerd verging het invaller Udo Hoogervorst. Die kreeg een pracht van een stand en zou twee pionnen gewonnen hebben, indien hij niet na een schaakje voor zijn koning het verkeerde veld zou hebben gekozen. Nu volgde een familieschaakje en verlies van de loper die anders twee pionnen geconsumeerd zou hebben. Het zoveelste drama van deze avond. Carin Giesen, inderhaast door Harold opgetrommeld, deed het aan het laatste bord niet slecht, maar verdwaalde toch toen de stelling te ingewikkeld werd en het kiezen van de juiste verdediging de enige kans op overleven inhield. Het was Carin niet kwalijk te nemen dat ze de weg kwijtraakte - ze was al dapper genoeg geweest om het achtste bord voor haar rekening te nemen! Al met al een treurige avond, waarop menigeen van de onzen beter verdiend had. Maar ja, over rechtvaardigheden in het schaakspel zou een heel dik boek te schrijven zijn.
17
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
GRASMAT 3 G Gortzak J. Eggers G. Visser n.o. n.o. H. Van Berkel E Annema E Spits
RATING TEGEN DE PION 4 1726 J. Roosendaal 1788 G. Zorgman. 1622 H. Looman R Altman R Vlaanderen 1517 R Keinzer 1577 U Hoogervorst 1548 C. Giesen
RATING 1645 1548 1558 1461 1468 1538 1335 1200
5-3 1-0 1-0 0-1 0-1 0-1 1-0 1-0 1-0
W Z W Z W Z W Z
JCR
Pionieren buiten de club
D
e voorbije maanden organiseerde de SGA zoals gebruikelijk twee belangrijke evenementen: het Persoonlijk Kampioenschap SGA 2007 en het SGA Veteranen Kampioenschap 2007. Aan beide toernooien namen leden van De Pion deel, al moet gezegd worden dat de deelname aan het PK minimaal was. In het verleden is dat wel eens anders geweest, Maar ja, het leven wordt drukker en vrije weekeinden dus steeds kostbaarder in die zin dat men dan ook werkelijk vrij wil zijn en zich niet wil vermoeien door het spelen van een aantal schaakpartijen. Zowel bij het PK als bij het VK waren de deelnemers naar rating op gesplitst in vier groepen en in beide toernooien ging het om zeven ronden met indeling naar het Zwitserse systeem. Bij het PK mengden zich slechts twee Pion-leden in de strijd. Partipan Groen in ft Wout meldde zich voor groep B en behaalde daar met 4½ punt een uitstekende gedeelde derde plaats. In groep C trad Harrie Boom aan. Hem verging het minder goed: met 3 punten kwam hij niet verder dan een gedeelde zesde plaats. Bij de Veteranen was het enthousiasme beduidend groter (veteranen hebben voldoende vrije tijd… ), al is het jammer dat ook hier in groep A De Pion niet vertegenwoordigd was. Gelukkig hield Henk Plantfeber in groep B onze naam hoog door met 5 punten beslag te leggen op een gedeelde tweede plaats. Wil Helmers scoorde 4 punten en Dik Blokland 3½ punt, waarmee zij respectievelijk gedeeld vierde en vijfde werden. In groep C weerde Hans Looman zich verdienstelijk en behaalde met 4½ punt een gedeelde derde plaats. Sonja van den Heuvel was minder fortuinlijk: ze kwam niet verder dan 2 punten en werd daarmee gedeeld achtste. Wel goed deed Theo van der Voort het in groep D: hij werd met 4½ punt gedeeld tweede.
JCR
Lige toernooi
O
p zaterdag 31 maart 2007 werd voor de zestiende keer het Lige (spreek uit Liezjee) toernooi gehouden voor schakers met een rating tot ongeveer 1450. Ik heb geprobeerd zoveel mogelijk mensen te enthousiasmeren, maar gezien de lage rating was de keuze natuurlijk beperkt. Raymond Altman moest zijn zoon coachen bij een sportwedstrijd en Ernst ter Schegget moest werken, anders hadden zij meegedaan. Uiteindelijk bleven we met zijn drietjes over: Carin Giesen, Jos Hillebrand en ondergetekende.
18
Lige was voor Carin een onbekende grootmeester, ze is gaan zoeken, maar heeft natuurlijk niets gevonden. Het Lige toernooi is indertijd opgezet door twee vrouwen van wie de eerste twee letters van de voornamen zijn gebruikt voor de naam. Ge is van Gerda Schiermeier, al jaren wedstrijdleidster bij het Corus toernooi in groep 9 in café de Zon en Li komt van Lies Derragee. Het speellokaal is gelegen op een steenworp afstand van de Bavo kathedraal aan de Leidsevaart op de Westergracht hoek Oosten de Bruynstraat. Er wordt gespeeld in 4-kampen met een speeltempo van 45 min. p.p.p.p. De eerste ronde begon om 11 uur en de prijsuitreiking was na de laatste ronde om ca. half vijf. De winnaars van de 4-kampen krijgen een beker en d.m.v. loting zijn er voor iedereen leuke, heel gevarieerde prijzen te winnen, o.a. schaakboeken en flessen wijn, maar ook tassen en sjaals. Onze Carin (gefeliciteerd!) is met een beker naar huis gegaan! Jos Hillebrand heeft minder geluk gehad, zat dan ook in groep 1. Hij heeft een lange rokade gespeeld, vind ik veel sympathieker klinken dan 3 nullen en ondergetekende heeft een puntje gekregen voor de moeite. Ik heb zelf aan alle 16 toernooien meegedaan en ook een keer, jaren geleden een beker gewonnen. Deze beker heeft nu gezelschap gekregen van de beker die ik met de Kooij kubus heb gewonnen en staat niet meer zo eenzaam in mijn kast. Het was een bijzonder gezellige dag, vooral het après-schaak. We zijn in Amsterdam de kroeg ingedoken en hebben daarna heerlijk gegeten in een Italiaans restaurant. Ik hoop volgend jaar meer mensen te charteren voor dit gezellige evenement.
Martha
Beste Pionezen Hoewel ons werk heel onregelmatig is hebben wij één constante: de schaakclub op dinsdagavond. In drie en een half jaar tijd zijn er slechts enkele avonden uitgevallen, door vakantie of feestdagen. Dat betekent dat wij elkaar zo’n 175 keer ontmoet hebben (wie gaat nu gelijk rekenen?) Familie en vrienden weten dat ze ons alleen in hoge nood op dinsdagavond kunnen bellen maar dat kan dan wel weer tot 1.30u. Want zo het schaakspel een serieuze bezigheid is, zo is ook het drinken daarna van vele consumpties aan de bar een belangrijke zaak. En wordt de eerder aangename stilte verbroken door een luid gekakel en gelach. En sluiten wij de bar om 1 uur ‘s nachts is er nog gemopper te horen van ‘nu al’?! Gesprekken worden moeizaam afgerond, alsof men elkaar al jaren niet had gezien en eindelijk weer eens bij kon praten. Inmiddels kennen we onze pappenheimers wel. Want alhoewel ieder weer een eigen aanpak vergt zijn de gedragingen van iedere Pionees redelijk voorspelbaar. En maken we ons pas zorgen als iemand opeens anders doet qua gedrag maar zeker ook qua bestellingen. Waarom na drie jaar nu opeens maar twee wijntjes i.p.v. de gebruikelijk drie. Waarom nu wel opeens een tosti, krijgt diegene geen eten meer thuis? Vanuit sociaal gevoel vragen we zeker naar de ommekeer maar ook uit praktische overwegingen. Zo werden er de laatste tijd steeds meer vaasjes gedronken dan er glazen waren, schokkend. Waardoor het tapbier harder gaat dan de flesjes, waardoor de gebruikelijke inkoop moet worden aangepast. We hebben vele gesprekken mogen aanhoren van achter de bar. Niet allen konden wij volgen. Als schaakonbenullen begrijpen wij niets van alle verhalen over de gespeelde partijen. Evenmin 19
als men later overgaat tot uitleg van ingewikkelde wiskundige formules of berekeningen op achterkanten van viltjes. Maar gelukkig gaan de gesprekken niet altijd hierover en worden naast voetbaltheorieën ook maatschappelijke zaken besproken en zelfs wel eens wat persoonlijks. Groepsdynamica leert dat je niet met een ieder uit een groep hoeft om te kunnen gaan. In eerste instantie dachten we dat dit überhaupt met velen niet zou kunnen want de club werd overgedragen als lastig, plakkerig, zuigers, dronkelappen die van hun kruk afvielen enz. Viel het daarom uiteindelijk allemaal wel mee? Wij hebben ons best gedaan ons als gastheer en gastvrouw te gedragen en hebben daar echt iets voor terug gekregen. Vertrouwen, complimenten en vrolijke gezichten. Maar per 1 juli is dit alles voor ons afgelopen, wij zijn gevraagd voor een nieuwe baan. Wij gaan als huismeesters werken bij de diaconie van Amsterdam. Wij zullen vier grote monumentale panden gaan beheren en catering gaan doen. Onze kosterswoning wordt verruild voor een huismeesterwoning, op de Nieuwe Herengracht, dus nog meer op stand dan nu. De baan is een ware uitdaging en we hebben er echt zin in. Inmiddels weten we dat we een geweldige opvolger krijgen, Joop! Joop zal de baan alleen gaan doen en daarom drukken we jullie op het hart om wat behulpzamer te zijn. Zo moeilijk moet het niet zijn om af en toe een glaasje naar de bar terug te brengen of straks de as in de asbak te tippen i.p.v. ernaast. Joop zal het vast op zijn eigen manier doen maar als volgzame club zal dit geen problemen opleveren, toch!!! Op 19 juni hopen wij afscheid van jullie te nemen. Hoe en wat moet nog worden besproken. Wij weten nu al dat we jullie zeker zullen gaan missen maar denken dat we vast elkaar waar dan ook wel eens zullen tegenkomen. En heel veel plezier straks met het 90ste jaar bestaan van de club! Wytske en Raph
Asielig een dag uit het leven van een huismeester bij de Diaconie. Een asielzoekster heeft een andere woning gekregen in Venserpolder, Amsterdam Zuid Oost. Al haar spullen waren reeds verhuisd vanaf de Diaconie, behalve de wasmachine en 1 of 2 koffers. Ach roept Wytske, dan rijdt Raph toch even heen en weer met het aanhangwagentje. (Het bezit van bus en aanhanger = je nooit hoeven vervelen.) Mopperend en knorrend geef ik toe, want ik hou er niet van als anderen over mijn tijd beslissen, zeker niet als het buiten werktijd valt. Maar nee zeggen kan ik slecht, dus ik ben de pineut. Wel roep ik: ‘ik ga geen wasmachines sjouwen, ik heb al twee hernia’s achter de rug’. Nee zegt een collega, ik roep wel wat asielzoekers bij elkaar. Zo gezegd zo gedaan. Ineens stonden daar zes diverse nationaliteiten asielzoekers in een combinatie van Engels, Frans, Nederlands, Swahili, Botswanees en Iraans met elkaar te discussiëren. Iedereen had zo zijn eigen idee over hoe de wasmachine naar beneden te krijgen en ja, deze jongens hebben nu eenmaal niets omhanden dus nemen ze daar de tijd voor. Je begrijpt, een half uur later ….! Now ies fieniesh? Vraagt een van de jongens aan de vertrekkende. No not fienish! Zegt zij met brede grijns op haar gezicht. ‘Also cupboard stiel opstairs’ zegt zij. ‘Alors nous alez pickup cupboard from boven’. Zegt de jongen die eerder het woord voerde Het hele tafereel herhaalde zich nog een maal, alleen was de kast wat ingewikkelder want groter dan de wasmachine en de bochten in de wenteltrap scherp. 20
Dit hele verhaal ging ook weer gepaard met internationale discussies in diverse talen en dialecten en met veel gelach waarbij het zwaartepunt op discussie en lachen lag i.p.v. op de actie zelf. Dus drie kwartier later; eindelijk de kast beneden. Die moest toen nog op de aanhanger. Now ies fieniesh? Vraagt de jongen weer goedlachs. No not fienish! Zegt zij weer met een brede grijns op haar gezicht. Er komen nog twintig vuilniszakken kleding, schoenen en andere artikelen. Uiteindelijk zijn we twee uur verder en is zowel bus als aanhanger afgeladen. Ik neem drie asielzoekers en de dame in kwestie mee en we rijden naar de Bijlmer. In de Bijlmer aangekomen rijd ik nietsvermoedend een bocht om en beland in een politiefuik. Geen papieren, een aanhanger zonder verlichting en een bus vol met illegalen voor zover mensen illegaal kunnen zijn). De politie vraagt naar mijn papieren- ik kan alleen mijn rijbewijs laten zien- en maakt een rondje om de auto met aanhanger. ‘Mijnheer, u heeft een gele nummerplaat op de aanhanger’. Ja? Zeg ik vragend, niet vermoedend dat het een strafbaar feit is, terwijl ik ondertussen licht zweet op mijn voorhoofd begin te vertonen vanwege de asielzoekers. Ik krijg een bekeuring van € 75,= voor de verkeerde kentekenplaat en een boete van € 25,= omdat ik mijn papieren niet bij me heb. Niet omdat mijn rechter clignoteur stuk is, niet omdat de aanhanger geen verlichting heeft, niet omdat er geen veiligheidskabel aan de aanhanger zit maar vanwege een kentekenplaat die geel is in plaats van wit en omdat ik mijn kentekenbewijs niet bij me heb. Nog maar te zwijgen over de asielzoekers die ook zwetend en angstig in de bus zitten; de ruiten zijn inmiddels beslagen. Honderd euro lichter en met een hartslag van 120 vertrekken we naar de eindbestemming. De jongens laden de bus uit. Als de bus en de aanhanger leeg zijn vraagt de jongedame doodleuk of we nog even gezellig een kopje thee willen drinken. Het is inmiddels vijf uur, ik ben om acht uur begonnen ik heb een uur om te eten en daarna begint de schaakclub weer tot twee uur ’s nachts. Bedankt
Raph
Een onsimpatake tiek Ik had 9 flessen whiskey in mijn kelder en 1 vrouw in mijn huiskamer en nadat ik op ’n avond een fles had genuttigd, ongezellig op m’n eentje omdat zij niet meedronk, gelastte ze mij de volgende dag de resterende 8 flessen leeg te gieten in de gootsteen en zo niet… dan! Gedachtig de oude wijsheid dat men een onplezierige taak het best meteen kan uitvoeren begon ik ook maar uit de eerste fles en goot de inhoud in de keukengootsteen rechtstreeks in het ronde gat van de afvoerpijp, op één glas na, dat ik opdronk. Ik trok de kurk uit de 2de fles en goot ook die leeg in ’t ronde gat van de afvoerpijp, wederom met uitzondering van 1 glas dat ik leegdronk. Ik trok vervolgens de kurk uit de 3de fles die ik leegdronk op 1 glas na dat ik leeggoot in de keukengootsteen rechtstreeks in het gat van de afvoerpijp. Toen trok ik de fles van de 4de kruk en goot de whiskey in de gatsteen precies in de ronde goot van de afvoerpijp. Hierna trok ik de flurk van de 5de kles en goot die leeg in het ronde keelgat van mijn afvoerpijp. Zo ging ik systematisch door tot ik de laatste flerk uit de kus had getrokken en leggegoten in de geutelkooksteen, die ik leegdronk. Toen ik klaar was hield ik met één hand de keuken overeind en telde met de andere het aantal lege gootstenen, glessen en flassen en pas toen ik had vastgesteld dat het er inderdaad 119 waren ging ik even liggen uitrusten op de aanrecht. Dit is een exact verslag van de wijze waarop ik me gekweten heb van een onsimatake tiek mij opgedragen door mijn onsimanote echtgetieke en ik ben niet half zo verondersteld al U teut dat ik ben. 21
Ik voel me alleen wat draaierig omdat de keuken telkens voorbijkomt en ik te moe ben om nog weer eens na te tellen of ze alle 90 wel hun gootsteen hebben leeggegooiten in de keukenfles precies in ’t ronde pijpje van mijn afvoergat.
Uit: PerpleXicon Het abc van de nonsens door Tysger Boelens & Gerrit Komrij
De Koningin
H
ij heette Charles Lutwidge Dodgson en was van 14 januari 1832. Hij werd een briljant wiskundige, leermeester van de Prince of Wales en hield zielsveel van kleine meisjes. Die fotografeerde hij op een manier die een hedendaagse pedofiel tot diepe voldoening zou brengen. Grappig genoeg baarde dat in het preutse Engeland van zijn tijd geen opzien. Nog in 1928 werd bij Sotheby's in Londen een van zijn prenten geveild voor liefst 250.000 pond. Charles vermaakte zich behoudens met meisjes ook – als lector aan de Universiteit van Oxford met verlerlei wiskundige grapjes en freudiaanse duidingen. Hij vermaakte zelfs zijn identiteit. Charles werd via Carolus omgebouwd tot Carroll en Lutwidge werd van Ludovicus tot Lewis. Zo was hij jarenlang voor een ieder een grote onbekende: Lewis Carroll. Niemand vermoedde dat de schrijver van het indrukwekkende werk The Syllabus of Plane Algebraical Geometry dezelfde kon zijn als die van Alice in Wonderland. Behalve Alice zelf, natuurlijk. De kleine Alice Pleasance Liddell, amper zeven jaar, werd niet alleen uitbundig gefotografeerd, ze werd ook getekend. Haar lieve gezichtje siert vele pagina's van haar tochten door Wonderland en Spiegelland. In het verhaal Through the looking-glass and what Alice found there schaakt ze bovendien een wonderbaarlijke partij waarin ze glansrijk promoveert tot Koningin. Maar wie was Alice en wie was de koningin ? Zoals bij Shakespeare het verhaal gaat dat hij ghostwriter was voor Queen Elisabeth, zo was knappe kop Dodgson de spookschrijver voor Queen Victoria. Zegt men. Althans, dat zeggen de tien leden van het illustere continentale historisch genootschap van San Francisco na een studie van twaalf jaar, uitmondend in de 241 dikbedrukte pagina's van In Queen Victoria's Alice in Wonderland. Na uitvoerige vergelijking van Hare Majesteits dagboeken met de werken van C.L. Dodgson werd hun duidelijk dat Alexandrina Victoria, Queen of the United Kingdom of Great Britain and Ireland, Empress of India, het verdriet over haar ongelukkige jeugd van zich af had geschreven en om nare roddels te voorkomen het auteursrecht opdroeg aan de leraar van haar zoon. Een complotje. Zoals de traditie voorschrijft, smullen Britten van complotjes. Alice als lieverdje Ook de schaakpartij van Alice in haar tocht door Spiegelland is een waar complot. Elke zet klopt. Alleen, de volgorde van de zetten is wat verhaspeld, zowel van zwart als van wit. En als er uiteindelijk drie dames in het spel zijn, houdt om het wat moeilijker te maken de term rokeren louter in dat zij - in het verhaal - hun intrede doen in een paleis. Menigeen ziet het resultaat van zijn/haar rokades liever als een onneembaar fort. Maar toch, ook de hellingen van Massada waren bekleed met ongekende luxe. De hoofdrolspelers is het inmiddels vergaan. Dodgson verblijft sinds 14 januari 1898 in Guildford, Koningin Vicotria regeerde 63 jaar en 7 maanden totdat het (alweer januari, dit keer de 22ste van 1901) ook haar welletjes werd en de kleine Alice werd als weduwe Hargreaves in 1934 drieëntachtig jaar en geen jaar ouder. Wat rest is de hoofdprijs: eeuwige roem en een geestrijk drankje bij Wietske voor hem of haar die - al dan niet na lezing van Alice in Spiegelland 22
- onontkoombaar de juiste volgorde van zetten decodeert uit de volgende wonderbaarlijke avonturen. Zie diagram
WyyyyyyyyX xAaAaAaDax xaAaAaAaAx xAaMaAaAax xaAaAaJaAx xAaAaGaAax xaAaAaAaAx xAaAhFaAax xaAlAaIaAx VuuuuuuuuU
1. Alice ontmoet de Zwarte Koningin. De Zwarte Koningin verhuist naar h5. 2 Alice reist per spoor naar Tiedeldom en Tiedeldie op d4. De Witte Koningin pakt haar sjaal op c4. 3. Alice ontmoet de Witte Koningin met sjaal. De Witte Koningin wordt schaap op c5. 4. Alice reist naar d5. De Witte Koningin laat op f8 een ei op de plank staan. 5. Alice gaat naar Hompie Dompie op d6. De Witte Koningin vlucht voor het Zwarte Paard naar c8. 6. Alice loopt naar het bos op d7. Het Zwarte Paard geeft schaak op e8. 7. Het Witte Paard slaat het Zwarte Paard. Het Witte Paard trekt zich terug op f5. 8. Alice wordt gekroond op d8. De Zwarte Koningin doet examen op e8. 9. Alice wordt koningin. De koninginnen rokeren ten paleize. 10.Alice viert feest en rokeert. De Witte Koningin schrijdt naar a6, soep dus. 11.Alice slaat de Zwarte Koningin en wint.
Jaap de Kreek
DÉJÀ VU at heeft muziek met schaken te maken zult u zicht wellicht afvragen? Uiteraard is ‘Déjà vu’ de titel van het wereldberoemde album uit 1970 van Crosby, Stills, Nash & Young met zulke klassiekers als Carry On, Teach Y our Children, Alrnost Cut My Hair, Helpless, Woodstock en Our House. Anderzijds betekent ‘déjà vu’ letterlijk ‘reeds gezien’ of vrijer vertaald ‘eerder beleefd’, in werkelijkheid dan wel fictief. Het is een fenomeen dat uw verslaggever overkwam in een clubduel op 23 januari tegen Wim Paymans, die een partij met een Slavische verdediging bezegelde met een fraaie slotzet. Onbewust gingen de gedachten van uw verslaggever terug naar een paar jaar geleden, toen Wim Brouwer in een vrijwel of geheel identieke partij dezelfde stunt
W
23
uithaalde! Toeval wilde dat we Wim Brouwer op 23 januari voor het eerst weer op de club mochten begroeten, weliswaar als toeschouwer van het Corus Toernooi mee terug gereden met Chris Alberti en Peter de Heer. Onderstaand volgt de miniatuur met Wim Paijmans, die aantoont hoe lastig de Slavische verdediging is: l.d4 d5 2.Pf3 Pf6 3.c4 c6 4:Pc3 e6 5.Lg5 Le7 6.e3 Pbd7 7.Ld3 h6 8.Lh4 0-0 9.0-0 Te8 10.cxd5 exd5 II.Dc2 Pg4? 12.Lg3 Pgf6 13 .Pb5! !! 1-0 Zie diagram WyyyyyyyyX xCaEfCaGax xbBaDeBbAx xAaBaAdAbx xaJaBaAaAx xAaAhAaAax xaAaKhJkAx xHhLaAhHhx xiAaAaImAx VuuuuuuuuU Het ultieme bewijs dat schaken naast een denksport vooral een KIJKSPORT is!!
Co van Heerwaarden
24
