Lieve Mensen, Pasen. Aardbeving

Brief Tjeu Kuppens – vlak na de aardbeving 2005

Lieve Mensen,

Vanwege de aandacht om de slachtoffers van de tsunami, de hulpverlening die goed moest verlopen, de vele gasten die in Sirombu een tijdje vertoefden, de vele besprekingen voor de opbouw van west Nias, was mijn gewone pastoraal – het aanwezig zijn in de vele(62) staties, niet volgens plan verlopen. Met Pasen zou ik 6 staties bezoeken. En dit liep wel volgens mijn planning. Ik liet de vele gasten (36) meest Amerikanen en enkele Indonesiërs) rustig hun gang gaan en ik bezocht die, die al lang naar mijn komst uitkeken . Pasen Ze hadden begrip voor mijn "laat" komen en waren goed op de hoogte van alles wat we voor de slachtoffers van de tsunami gedaan hadden. Ze waren trots op de kerk die zich van de beste kant had laten zien. De verrezen Christus was voelbaar aanwezig tijdens de mooie viering met Pasen. De kinderen dansten hun vreugde uit en de mensen waren zichtbaar tevreden. Ze hadden hun nieuwe kerk goed verzorgd, geverfd,vandaar dat ik hen prees. De tweede paasdag wordt hier ook als zondag gevierd dus gelegenheid om een verre statie te bezoeken. Het had flink geregend, dus veel plassen, water en modder op de weg. De weg was erg glad en de bruggetjes waren gevaarlijk, je kunt zo van een gladde boomstam naar beneden duikelen. We zijn daar een kerk aan het bouwen en de mensen vergeten zelfs op de sawahs te werken zo enthousiast zijn ze bezig om na zoveel jaren een mooie plaats (kerk) te hebben om samen te komen. Iets anders dan het vol met gaten gebouwtje, waar ze zich voor schaamden. Na zes dagen rijden op de motor, kilometers te voet te hebben afgelegd was ik flink moe. Ik ging op die tweede paasdag om 8 uur naar mijn kamer en viel in slaap. Om een uur of negen werd ik wakker en ging naar de eetkamer waar een confrater naar de TV zat te kijken. Die collega had in ons team van de tsunami 2 maanden dag en nacht gewerkt, had malaria tropica gekregen en in verschillende ziekenhuizen gelegen. Hij was net terug in Sirombu. We hadden een goed gesprek en hij voelde zich gesterkt in zijn roeping na al die ervaringen van dag en nacht werken onder grote spanning en het ziek zijn. Ik was hem aan het prijzen voor zijn inzet en liet blijken dat ik blij was met deze verrijking voor hem. Aardbeving Toen het schudden, de aardbeving! Mijn confrater wilde al direct naar buiten lopen maar ik hield hem een beetje tegen, omdat zo vaak lichte aardbevingen in Nias voorkomen. Maar de aardbeving bleef aanhouden en werd steeds heviger. Met moeite konden we buiten komen. Buiten hield ik me vast aan een stevige buis waarop de TV schotel is bevestigd. Die schotel schudde zo op en krijgen, daarom liep ik met veel moeite naar een stevige boom in de tuin. Mijn confrater had geprobeerd buiten het complex te komen, maar halverwege kreeg hij een steen tegen zijn hoofd, liep terug en zag mij bij de boom. Tenslotte waren we met zijn drieën die de boom omhelsden.

1


Van alle kanten kraakte het, kwamen stenen en zinken platen naar beneden, de toren van de kapel kwam met groot geweld naar beneden. De aardbeving hield zo lang aan en werd steeds heviger. Ik was heel bewust, keek naar alle kanten uit, klaar om weg te lopen als het nodig was. Tenslotte pakte ik de twee anderen stevig vast, zodat we nergens anders heen konden. Bij de boom waren we het veiligst. Drie meisjes kwamen, gelukkig zonder door iets geraakt te zijn, uit hun kamer. Twee mannen waren al buiten het complex. Onze Amerikaanse dokter met een stel verpleegsters sliepen in de aula, op de eerste verdieping die was ingezakt. Toen het plafond naar beneden kwam hadden ze zich tegen de muur gedrukt en waren daar blijven staan. De muur naast hen was omgevallen. Ik ben snel naar de aula gelopen, heb de deur geforceerd en onze gasten kwamen naar buiten. Vol schrik maar dol gelukkig. Iedereen leefde nog. De grote aula, de kantoren, de vergaderzaal, de badplaatsen, de W.C's, de kamers voor de gasten, het hing allemaal scheef en de muren lagen in grote stukken verspreid. De kapel, de recreatie en eetkamer en andere kamers waren kapot, de muren gebarsten en half naar beneden gekomen, de deuren ontzet en grote barsten in de vloer. De overdekte gang tussen de aula en de pastorie was helemaal naar beneden gekomen. Een grote ravage. We moesten vlug weg want als de zee zou komen zoals drie maanden geleden bij de tsunami liepen we groot gevaar… Zwaargewond Vlug naar de weg en een hoger gelegen stuk grond zien te bereiken. Bij de weg bleef ik achter als laatste van alle mensen van Sirombu, oplettend en kijkend of niemand achterbleef of terug ging. Ik spoorde de mensen aan elkaar te helpen en te ondersteunen vooral de meest lichtgewonden. Auto's die niet verder konden versperden de weg. Na een hele tijd kwamen we op een veilige plek. Toen kwam het bericht dat er nog een zwaar gewonde vrouw was achtergebleven. De Amerikaanse vrouwelijke dokter, twee flinke mannen, militairen die al maanden bij ons logeerden en ik gingen terug en we vonden de zwaar gewonde vrouw. Grote wonden veel bloed verloren. De dokter gaf adviezen, de bloedsomloop gedeeltelijk afgebonden en toen dragen: dat was zwaar werk. Vaak moeten rusten. De omgeving vooral het water in de moerassen in de gaten houdend. We konden op de duur niet meer en zaten op de weg. Toen kwam een man op een motor, de man de motor afgenomen en de zwaar gewonde vrouw, op een ladder achter op de motor gelegd en dat ging wat vlugger. Het ziekenhuis was gesloten, niemand te bekennen. Op mijn verantwoordelijkheid de deur geforceerd en dat deden de jongens vakkundig. De gewonde was erg verzwakt. Ondertussen waren mijn confraters uit Mandrehe in Sirombu gearriveerd. Ze wilden naar de pastorie om de waardevolle papieren/documenten te halen. Het waren leden van het team van de tsunami. Ze waren vlug terug en brachten mijn motor mee. Ze reden snel terug naar Mandrehe. Levensgevaarlijk met al die gaten in de weg en losse elektriciteitsdraden. Ik bleef bij de gewonden. In het ziekenhuis was geen infuus. Op de pastorie waren dozen infuus en andere geneesmiddelen. Voorzichtig ben ik naar de pastorie gereden om infuus en andere geneesmiddelen te halen. Overal mensen nog wit van de schrik, sommigen stil,anderen huilen, weer anderen druk vertellen. Veel mensen ontmoet totdat ik zo moe was dat het niet meer ging. Nergens was plaats om wat uit te rusten. De zee was niet gekomen. Dus pakte ik mijn motor en reed weer heel langzaam naar de pastorie, want daar stond nog een tent van de tsunami, voldoende ver van alle gebouwen. Mijn motor naast de tent gezet voor het geval dat. Uit een

2


kamer wat beddengoed gehaald en ik ging in de tent liggen, ver en veilig voor het instorten van de gebouwen, dat bleef maar doorgaan omdat de naschokken zwaar en veelvuldig waren. Eerst de mensen… Daar heb ik liggen luisteren en bidden, zo nu en dan flink geschrokken, wanneer er weer iets instortte of naar beneden kwam. Je bent dan tot het uiterste gespannen en van slapen kwam natuurlijk niets. De schok van de aardbeving was zo groot, ook nadenken ging niet. Om een uur of zes kwam er een motor aan. Ik dacht: als dat maar geen plunderaars zijn. Ik had daarom al een flink stuk ijzer naast me liggen. Gelukkig waren het een soldaat en een man, ze deden de ronde om te kijken of er niet geroofd werd. Ik stond op en ging voorzichtig de pastorie binnen. Er was nog een thermosfles heel en er zat warm water in. Een groot glas chocomel gemaakt en een bank genomen en die langs onze beroemde boom gezet. Daar heb ik een tijdje zomaar zitten te zitten. Ik durfde nog niet de pastorie binnen te gaan want er kwam nog van alles naar beneden. De ravage en de vernieling was het eerste gezicht totaal. De meeste muren lagen tegen de vlakte, waren omgekieperd of er zaten grote gaten in de muren en barsten. Ik probeerde in de keuken te komen. Alle potten en pannen lagen onder een omgevallen muur. Er was nog een komfor (kacheltje) heel. Water gekookt om koffie te zetten. De spullen van mijn kamer die veelal door de tsunami nat waren geworden, lagen overal verspreid en waren ook door elkaar geschud. Alle archieven en belangrijke stukken, de kruisbeelden, de geneesmiddelen het lag allemaal door elkaar. Ik probeerde de deur dicht te doen maar dat lukte niet; nog dagen lang zal mijn kamer zo blijven liggen. Ik had als principe: eerst de mensen helpen, vervolgens de kamers en de gebouwen. De kapel en de kamer van de geneesmiddelen zijn we pas op de achtste dag binnen kunnen komen. De grote aula, de trots van Sirombu, waar we zoveel cursussen, retraites en vergaderingen gehouden hebben en die ook dienst deed als kerk, is totaal kapot en staat op instorten. Op de negende dag hebben we de doopboeken en de parochiegegevens kunnen redden. Enkele jaren geleden hebben we een nieuw dak op verschillende gebouwen aangebracht. Door de voortdurende flinke naschokken (tot meer dan drie weken lang) zijn vele gebouwen tot levensgevaarlijke skeletten geworden. Voor alles gaat onze aandacht uit naar die mensen die geen huizen meer hebben. Vooral langs de kust is de aardbeving het hevigst geweest en dat komt vooral omdat de grond erg labiel is. In de bergen, waar de grond vast is (vaak rode grond genoemd), zijn de gevolgen van de aardbeving vaak niet zo fataal als in Gunungsotoli of andere kustgebieden. De mensen durven na de negende dag nog niet in hun huizen te slapen want de naschokken zijn gevaarlijk. Job Ik heb me in deze dagen als Job gevoeld. Van heel West Nias kwamen de mensen met Jobstijdingen. Alles kapot, in sommige dorpen staat geen huis meer overeind. Wegen, bruggen scholen en vooral ook de kerken hebben 't moeten ontgelden. Van de 62 kerken van mijn parochie zijn er ongeveer 50 kerken van zwaar beschadigd tot totaal verwoest, Er staan nog 5 betonkerken overeind, wel met barsten en ook nog enkele houten kerken. In een andere parochie 35 van de 40 kerken tegen de vlakte. Van andere parochies heb ik nog geen data. Ik spoor de mensen aan om zowel van hun huizen als kerken, te redden wat er te redden valt, en weer te gebruiken, want

3


een nieuw huis bouwen of een nieuwe kerk, zit er de eerste jaren niet in. Het sociaal centrum dat we met veel moeite aan het bouwen waren in de moerasstreek is met de grond gelijk. We hebben 10 jaar nodig om weer te komen aan de situatie van vóór de aardbeving. Wat zal daar een tijd en energie en geld aan besteed moeten worden. En we hebben maar weinig mensen die kunnen bouwen. En dan te denken dat al die tijd, aandacht en energie gedeeltelijk wordt onttrokken aan het pastoraat in de vele staties, die toch al op een laag pitje staat en ze weinig bezocht worden. Hulp De hulp is te langzaam op gang gekomen. Vooral dat de hoofdstad, het centrum van de handel en de havens totaal tegen de vlakte ligt, dat er een onbeschrijflijke angst en wanorde was. De militairen hebben hardhandig moeten optreden om het stelen en plunderen tegen te gaan. Verders waren de wegen, de bruggen bijna allemaal zodanig gescheurd dat er geen vrachtwagen overheen kon. Ook de aanvoer van Sumatera kwam maar langzaam op gang. Pas na 8 dagen kwam er wat hulp. Gelukkig hadden we nog wat rijst in voorraad. De helft hebben we uitgedeeld aan iedereen (islamieten, protestanten en katholieken), de andere helft ging naar de 62 staties. Dagelijks komen mensen naar de pastorie, honger geen eten, ziek,geen huis, geen tent en de moed kwijt. En dan zijn er berichten dat Nias zal wegzakken in zee. Vandaar de grote uittocht naar Sumatera. Halve dorpen ontvluchten de ramp, die volgens berichten voor de deur staat. We proberen met behoorlijk succes ze tegen te houden. En zo lang de pastor er is en blijft, willen ze ook blijven. Ik zeg tegen de mensen: ik blijf bij jullie en als ik weg ga mogen jullie allemaal mee. Vandaar dat ik al verschillende keren met de motor rondgereden ben om te laten zien dat de pastor er nog is (er waren berichten dat de pastor gevlucht was). We delen uit aan etenswaar, wat we hebben en je moet natuurlijk verstandig zijn en iets achter de hand houden voor noodgevallen en die zijn er veel. Er ligt een schip met 70 ton rijst voor de deur, maar 't kan niet gelost worden in Sirombu omdat de haven niet functioneert en alle kleinere boten met de tsunami verloren zijn gegaan. Het schip moet terug naar Gunungsitoli om de rijst over land naar Sirombu te sturen, dus het duurt nog een dag of tien eer de rijst weer hier is om uitgedeeld te worden. Woede Ondertussen worden de plasticzakjes met rijst steeds kleiner. Wanneer de handel niet op gang komt en de mensen van de bedeling moeten leven zal 't karig blijven. De Chinese handelaren zijn alles kwijt, hun huizen, hun winkels en opslagplaatsen en soms ook nog hun familieleden. Het is voor mij zeer zwaar om al die mensen met hetzelfde verhaal dat alles kapot is, dat ze niets meer hebben, dat de kinderen huilen van de honger, omdat ze ziek zijn, omdat ze buiten op de grond in met plasticzakken of bladeren afgeschermde ruimtes moeten overnachten. En het stikt van de muggen. Gelukkig regent 't niet vaak. De mensen zijn zwaar aangeslagen, een geweldige schrik heeft hen bevangen en er zijn veel lichtgewonden. Het steeds opgeschrikt worden door zware schokken, maakt de mensen onrustig en bang en doet de mensen van het werk houden. Er zijn mensen die niet naar huis durven om naar hun huis en spullen te gaan kijken. Ik kan dat begrijpen, want ik ben ook nog niet overal geweest. Je moet je er mentaal op voorbereiden.

4


Soms komt een grote woede in me op en schop ik maar ergens tegen aan. Dom natuurlijk, maar 't schijnt toch goed te doen. Als je maar uitkijkt je niet te bezeren. Soms heb ik ook een opruimwoede en gooi ik zomaar een hele hoop boeken en rommel in de kruiwagen. Op een gegeven ogenblik was ik briefjes van 5000 rupiah in de prullenbak aan het gooien. Daar schiet je natuurlijk niets mee op. Alle mappen mooi opgestapeld tot een flinke schok de zaak weer naar beneden doet tuimelen. Ik heb veel zaken maar in zakken gedaan om eens (wanneer?) alles in orde te brengen. Alleen oppassen dat de zakken per vergissing niet in de kruiwagen terecht komen. Vissen op het droge Terwijl ik dit schrijf is er een zodanige schok, dat de hele zaak weer naar beneden komt. Tientallen mensen komen voor niets naar de pastorie. Ze hebben honger, hun eten is op en er is nergens rijst te krijgen en dan te weten dat er een schip met tonnen rijst en vis van CARITAS, ongeveer 500 meter hier vandaan in zee ligt. Suf gepiekerd, tenminste in zoverre je nog kunt denken, of er geen manier is die kostbare rijst en vis hier te krijgen. Het is ons niet gelukt. De noodvoorraad rijst die ik naast en onder 't bed van een confrater had verborgen, moet worden aangesproken, vooral voor de kinderen (het is eerste klas rijst, hele lekkere). Omdat door de aardbeving West Nias omhoog is gekomen (ongeveer 2 meter), zijn de moerassen bijna droog komen liggen. Drommen kinderen zijn daar met de handen visjes aan het vangen, hele zakken vol lekkere visjes. Verschillende mensen komen de pastor verrassen met die lekkernij. De mensen die om hulp vragen, naar huis sturen, dat mag niet, vooral als ze zoals meestal komen met een hele troep kinderen. We hebben nog biscuits van de tsunami, beter iets dan niets. Op die manier gaan ze nog lachend naar huis. Omdat de hulp maar traag op gang komt hebben de mensen in de binnenlanden het best zwaar. Wel kunnen deze mensen zich een beetje redden met alle mogelijke knollen die overall groeien. Maar ook het zeewater van de tsunami is hier bezig geweest en het duurt lang voordat de modder van de zee vruchtbaar wordt. Informatie uit andere delen van Nias komt weinig door. Iedereen probeert zich zo goed mogelijk te redden en een voorlopig onderkomen in elkaar te flansen. Schrik maakt de mens lam. Vooral 's nachts als het donker is (er is geen elektriciteit en ook ons aggregaat is weer kapot), en 't blijft schokken of er steekt plotseling een geweldige storm op met de wind van zee. Deze heeft dan een flinke vaart want die word nergens tegengehouden, met daarbij nog gedonder en geflikker van de bliksem, ja, dan gaan de tenten, de planken en de zinken platen, de plastics en de kartonnen de lucht in. Alles is dan nat, donker (geen olie voor de lampjes), de kinderen beginnen te huilen en dan zijn de moeders helemaal ten einde raad, want ze zijn toch al gespannen door 't gehuil, 't gezeur ook en de honger van de kinderen. Water tekort De regen, het water is welkom, overal is er te weinig zuiver water. Door de optilling van West Nias is het water gezakt of moet zijn weg weer gaan vinden. Gewoonlijk hebben we voldoende water in de grote bakken. Maar de bakken (reservoirs) zijn gebarsten, dus zuinig zijn met water. Onze voorraden raken snel op want veel mensen eten mee. Een helikopterpiloot uit Californië heeft beloofd vrijdag 8 april om 5 uur een dropping te doen voor de pastor. Plaats: Voor de pastorie op het strand. Elke keer als ik een heli hoorde naar het

5


strand gelopen om aan te geven waar hij moest landen. Ik heb me moe gelopen maar de heli voor de pastor verscheen maar niet. Met beloftes hebben we al veel ervaring!

Hulpverlening De mannen van de hulpverleningsdiensten en logistiek hebben geen idee hoe 't binnenland van Nias eruit ziet, vandaar dat 't allemaal maar langzaam gaat. Bij de tsunami hadden we in hele korte tijd de zaak in handen. De ramp is nu zo geweldig groot en heel Nias is getroffen, dat wij de grote hoeveelheid hulp van PBB, CRS, Caritas verdelen met behulp van de plaatselijke regering. We proberen de zaak te controleren en recht te houden. Medische teams zijn overal neergestreken, ook in ons klooster in Mandrehe, ze doen zeer goed werk, vliegen de zwaar gewonden over naar de noodziekenhuizen die ze opgezet hebben. In Sirombu kunnen we niets doen omdat alles kapot is, alleen de voorraad geneesmiddelen stellen we ter beschikking. Ze zijn gegeven en gedeeltelijk gekocht om te gebruiken, dus gebruiken; wanneer ze op zijn, zien we wel weer. Er zijn veel goede mensen in onze kringen. In West Nias zijn tien mensen bedolven bij de instortingen en onze zwaar gewonde vrouw is ook overleden, dus 11 in totaal. In Gunungsitoli zijn heel veel slachtoffers, vooral mensen zijn slachtoffer geworden die in verdiepingshuizen wonen. Dat zijn de meer rijkere en nogal veel chinezen. De huizen zijn niet anti-aardbeving gebouwd en de grond is labiel (vroeger waren dat moerassen). Vandaar dat die mooie huizen zijn ingestort en wel zo snel, dat de bewoners niet snel genoeg naar beneden/naar buiten konden vluchten. Veel actieve katholieken zijn omgekomen Sommigen belden nog naar de pastors toen ze onder de muren bekneld lagen, om hulp. Maar jammer genoeg niemand kon hen helpen. Het beton was te dik. De hoofdstad is dagenlang volslagen in wanorde , de wegen vol met betonblokken en omgevallen muren. De opslagplaatsen totaal vernield en de inhoud dikwijls bedorven. Er was praktisch geen winkel meer heel. De mensen vol schrik, van slag, prikkelbaar. Een paar mensen met een grote mond kunnen de menigte beïnvloeden, wat dan ook gebeurd is. Onze hulppost in Gunungsitoli werkt onder zeer grote druk, vooral aandacht en bijstand van de familie is waar veel doden zijn. Ook het verzorgen en overbrengen van gewonden en de doden een zo behoorlijk mogelijke begrafenis geven. Veel naaste medewerkers van de pastores zijn slachtoffer geworden, vooral kinderen en vrouwen. Marine Het is zwaar werk voor de pastores vandaar dat de fraters ook behoorlijk mee hielpen. Ik heb zelf ervaren wat 't wil zeggen als je gesteund wordt door je confraters in zulke moeilijke omstandigheden. Behalve dat, gingen enkele jonge pastors meehelpen in Gunungsitoli. Jammer dat er niet aan gedacht is om gegevens te verzamelen en die door te geven. De Australische marine heeft schepen die overal kunnen aanleggen, waar dan ook. Ze hebben 38 ton rijst gelost en ik heb hun hulp gevraagd om ook 't Caritas schip te helpen lossen, want onze voorraad is minimaal zodat alleen maar noodgevallen geholpen kunnen worden. De mensen die geen rijst krijgen moeten 't doen met wat

6


biscuits en degenen die wel rijst krijgen, moeten die verbergen zodat veel vrouwen met een dikke buik de pastorie verlaten en anderen door een achterdeur. Ik zei tegen die Australische mariniers dat ze creatief moeten zijn en niet alleen naar de bevelen van de commandant moeten luisteren want die zien de situatie niet. Ik had ze verzocht 't Caritas schip te lossen, ook al kostte dat tijd. En dat tijd een begrip is, dat anders wordt begrepen dan de minuut in Australië. Ze lachten en begrepen wat ik bedoelde, maar ze moesten contact opnemen met hun commandant... Ze zijn niet teruggekomen. De mannen van de hulpverlening hebben wel ervaring en principes, toch zou 't goed zijn om met respect naar de kleine man te luisteren en flexibel te zijn. Fietsen Van de 352 fietsen hadden we zo ongeveer 300 fietsen uitgedeeld aan de Tsunami slachtoffers; van ongeveer 20 fietsen waren de onderdelen niet compleet en de fietsen die klaar waren (28) kregen een muur over zich heen. Die fietsen dat was zo'n goed idee geweest, dat de mensen er niet van konden afblijven. Een stuk of 11 fietsen zijn er verdwenen. Er waren geen muren (geen grenzen) meer en de verleiding was te groot. Groeten van Tjeu Cuppens in Sirombu-Nias INDONESIA

7

Lieve Mensen, Pasen. Aardbeving

Recommend Documents