Aardbeving in Haïti Auteur: Lieve Hoet
kracht van 7 op de schaal van Richter.' Dit bericht werd de wereld rondgestuurd.
De republiek Haïti Haïti is een heel arm land. Het is eigenlijk een deel van een eiland in de Caraïbische Zee, dicht bij Cuba en gelegen tegenover Midden-Amerika.
De schaal van Richter geeft aan hoe zwaar een aardschok is en 7 wil zeggen 'zwaar',
met
grote
gevolgen.
De
aardbeving, die in 2004 de tsunami veroorzaakte op enkele eilanden in Azië was nóg zwaarder, 9,3 op de schaal van Richter. Wetenschappers kunnen de schokken zien, zelfs hier in België toonde hun meetapparatuur dat het beefde in Haïti. Na de eerste grote schok volgden nog vele lichtere bevingen, die de gebouwen nog verder in elkaar deden stuiken.
De hoofdstad is Port-au-Prince. En daar is op dinsdag 12 januari 2010 een zware aardbeving gebeurd. In Haïti, dat iets kleiner is dan België, leven ongeveer 9 miljoen mensen. De meeste mensen wonen dicht op elkaar in de hoofdstad. Ze spreken Frans en een eigen taal die afgeleid is van het Frans, het Kreools.
De aarde beefde
Hoe ontstaat zo'n aardbeving? De aardkorst, diep onder het zeewater,
'Op dinsdag om 16u53 plaatselijke tijd
bestaat uit grote platen, die door
(bij ons was het toen 22u53) werden de
krachten van diep in de aarde tegen
bewoners van Port-au-Prince opgeschrikt
elkaar worden geduwd. Daardoor wordt
door een zware aardbeving, met een
veel energie opgestapeld op bepaalde
© Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.1
Aardbeving in Haïti
punten. Als die energie vrijkomt, plant
meer gewonden.
ze zich voort vanuit dat centrale punt,
Er zouden nog geen Belgische doden zijn,
het epicentrum. In golfbewegingen,
wel vier gewonden. Eén persoon is
zoals kringen in het water als je er een
vermist.
steen in gooit. De aarde beeft.
Maar er zijn veel meer mensen die ook
Ter hoogte van Haïti waren de platen al
op een andere manier de gevolgen
sinds 250 jaar niet meer verschoven. Dus
ondervinden. In Port-au-Prince leven wel
waren de wetenschappers bang dat er
2 miljoen mensen, vaak in krotten, dicht
heel veel energie opgestapeld was. Ze
bij elkaar. Hun huizen zijn ingestort of
wisten dat, als die zou vrijkomen, de
door brand verwoest, allemaal hebben
schokken hevig zouden zijn. Ze wisten
ze wel ergens familie of vrienden die
alleen niet wanneer en juist waar de
gedood of gekwetst zijn. En ze zijn bang
beving zou gebeuren.
voor de naschokken, daarom leven ze nog op straat.
Zware gevolgen Menselijke slachtoffers Op het ogenblik van de aardbeving waren veel mensen in gebouwen: voor hun werk, aan het winkelen of op school. Sommigen konden nog snel naar buiten rennen en zagen het gebouw, waaruit ze ontnapt waren, als een kaartenhuisje in elkaar zakken. Anderen hadden dat geluk niet meer en liggen bedolven onder het puin. Hoeveel mensen door de aardbeving in Port-au-Prince het leven verloren, is nog niet echt geweten. Nog veel mensen zijn vermist. De tol zal hoog zijn, dat staat vast. Het Internationale Rode Kruis schat het aantal op 40 tot 50 000 doden en nog
Materiële schade Niet alleen huizen zijn verwoest, zelfs grote stevige gebouwen zijn in elkaar
gestuikt. Dat is bij voorbeeld het geval met het presidentieel paleis (zie foto pg.
3), het parlementsgebouw, de kathedraal, een gevangenis en het hoofdgebouw van de vredesmacht van de Verenigde Naties. Maar ook twee ziekenhuizen zijn bijna
© Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.2
Aardbeving in Haïti
helemaal onbruikbaar en dat is nu
kapot. Dat kan brand veroorzaken, maar
natuurlijk een ramp. Nergens was nog
dat heeft ook voor gevolg dat er geen
een operatiezaal die kon gebruikt
drinkbaar water is. Daardoor gebruiken
worden!
mensen vaak vervuild water, wat weer
Ook de wegen zijn niet meer bruikbaar
tot ziektes kan leiden.
en
de
Mensen zijn wanhopig, ze hebben honger
vrachtwagens, die met hulpgoederen tot
en zoeken eten, waar het te vinden is.
daar willen komen.
Bijvoorbeeld
dat
heeft
gevolgen
voor
in
warenhuizen,
die
ingestort zijn. Velen zijn bang dat dit niet zal stoppen. Als de Haïtianen niet snel geholpen worden, zullen ze om het eten vechten. Haïti zit in een diepe put Toen de Afrikaanse slaven in de 17e eeuw naar Haïti gebracht werden om er op koffie- en suikerplantages te werken, leek Haïti nog een mooi groen eiland. Ondertussen is er veel gebeurd. De heuvels zijn ontbost, zware stormen en orkanen
hebben
de
aarde
doen
verschuiven, oogsten verwoest en huizen vernietigd. Haïti heeft ook politiek verschrikkelijke
Bijkomende problemen Bij
een
aardbeving
zien
mensen
natuurlijk het eerst hoe er slachtoffers vallen en hoe gebouwen vernietigd zijn, maar er zijn gevolgen die minder zichtbaar zijn, maar ook een grote invloed hebben. Door
de
aardschokken
zijn
ook
elektriciteitsleidingen, water- en gasleidingen
tijden gekend, er heerst heel veel
corruptie en de mensen zijn straatarm. Toch was het nu eindelijk een klein beetje uit dat dal aan het kruipen. Er was politieke vrede, de economie begon lichtjes te verbeteren. De aardbeving heeft de bevolking van Haïti dus dubbel hard getroffen.
© Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.3
Aardbeving in Haïti
was niet eenvoudig want de controletoren
Internationale hulp
was ook gedeeltelijk ingestort. Het BToen het bericht van de aardbeving de
Fastteam had een zoek- en reddingsteam
wereld rondging, hebben de andere
met speurhonden, een medische ploeg
landen onmiddellijk gereageerd. Zo'n
met
ramp kan een land, en zeker een arm
waterzuiveringsinstallatie voor drinkbaar
land zoals Haïti, niet alleen aan.
water. Een groot deel van het team is
Natuurlijk zijn ook de Haïtianen, die in
ondertussen naar huis teruggekeerd.
andere landen wonen meteen ter hulp
Want de kans om overlevenden van onder
gesneld. Dat was niet zo eenvoudig
het puin te halen, wordt elke dag kleiner.
omdat de telefoonverbinding met Port-
We kunnen fier zijn op ons Belgisch team!
au-Prince bijna onmogelijk was.
Ze hebben immers drie mensen kunnen
Het was bang afwachten of er nieuws was
redden,
van
jongetje. Dit gebeurde twee dagen na de
de
familieleden,
die
ginder
een
veldhospitaal
waaronder
een
en
een
tweejarig
woonden.
aardbeving. Wat een gelukkig moment
Van overal verzamelen de uitgeweken
voor moeder en zoon!
Haïtianen geld. Een beroemde rapper (Wyclef Jean), een basketbalspeler, een voetballer, een schrijfster, veel gewone Haïtianen... ze springen allemaal in de
bres voor hun land van herkomst. Maar ook veel wereldleiders, zoals paus Benedictus XVI, doen beroep op onze steun. Hulp uit België Het Belgian First Aid and Support Team, of kortweg B-Fastteam, is speciaal getraind om bij rampen onmiddellijk hulp te kunnen bieden. Zij waren met 58 mensen ter plaatse. Zij konden landen op het vliegveld van Port-au-Prince. Dat
Natuurlijk zijn ook alle organisaties, die al in het land actief waren, bij de hulpacties betrokken. Zij sturen extra mensen en materiaal naar ginder. Dit kost allemaal geld, daarom doen ze beroep op alle Belgen om te storten voor Haïti.
© Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.4
Aardbeving in Haïti
Hulp uit de hele wereld Uit
tientallen
landen
levend van onder het puin halen, wordt stroomt
de
met het uur kleiner. Maar de gewonden
noodhulp toe. Maar dat gaat niet zo
moeten verzorgd worden, de lijken
gemakkelijk. Er zijn te veel vliegtuigen,
moeten
die willen landen op het kleine, slecht
overlevenden hebben eten, een dak en
uitgeruste vliegveld. En wie over land
vooral zuiver water nodig.
geborgen
worden
en
de
komt, moet langs kapotte wegen. Wat gebeurt er als al die hulpteams aankomen? Wie wijst hen de weg? Wie bepaalt waar ze kunnen werken?
En nu? Hoe kan Haïti ooit deze zware ramp overleven? De inwoners van Haïti zijn veel gewoon. Overstromingen, afrekeningen,
orkanen,
corruptie,
politieke armoede...
Maar deze aardbeving heeft het klein beetje hoop dat ze weer hadden, weg geslagen. Hun economie moet weer van nul beginnen. Veel werknemers zijn gestorven, de gebouwen van bedrijven zijn vernietigd, containers zijn gezonken Dat weet niemand. En dat leidt nu tot
chaos. De regering zelf is veel van haar mensen verloren in de aardbeving. Er is
in de haven, de wegen zijn kapot, er is geen elektriciteit en er zijn geen telefoonverbindingen.
eigenlijk ook geen degelijke structuur in het land, dus zeker geen rampenplan. Ook de mensen van de Verenigde Naties zijn zwaar getroffen. Er is
bijna geen telefoonverkeer
mogelijk, hoe moet je dan afspraken maken? Ook via internet verloopt het heel moeilijk. Toch proberen de helpers er het beste van te maken. De kans dat ze nog iemand
© Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.5
Aardbeving in Haïti
Regering, universiteiten, kerk, scholen...
aardbeving weer. Deze cijfers gaan van
iedereen is geraakt.
0, naar 1 (lichte aardbeving) tot 12 en
Toch zullen de Haïtianen, met de hulp
hoger (zeer zware aardbeving).
van de hele wereld, weer opstaan.
tsunami tsunami: een vloedgolf veroorzaakt door
Misschien grijpen ze deze moeilijke tijd
aardbevingen op de zeebodem. Wanneer
aan om hun land uit de put te tillen. Maar
een tsunami bij de kust komt, kan ze heel
dat kunnen ze zeker niet alleen.
groot worden en grote stukken land onder water zetten.
Verklarende woordenlijst De schuingedrukte woorden uit de tekst worden hieronder verklaard. chaos: alles ligt door elkaar, er is geen chaos orde. container: een grote rechthoekige bak container om goederen in te vervoeren corruptie: het voortrekken van mensen corruptie in ruil voor bijvoorbeeld geld of cadeaus energie: het is de kracht waardoor iets energie werkt. epicentrum epicentrum: centraal punt aan het aardoppervlak vanwaaruit de trillingen zich over het aardoppervlak verspreiden in elkaar stuiken stuiken: in elkaar zakken in de bres springen voor iemand iemand: iemand helpen Internationele Rode Kruis Kruis: een organisatie die wereldwijd hulp verleent krot krot: een slecht huis waar het tocht en lekt schaal van Richter Richter: de cijfers op deze schaal
geven
de
sterkte
van
een
© Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.6
Verenigde Naties Naties: organisatie die werk maakt van vrede, veiligheid, hulp en mensenrechten in de wereld
Aardbeving in Haïti
En nu jij! 1. Haïti is een deel van een eiland. Kan je ook het andere deel noemen? ___________________________________________________
2. Hoe ontstaat een aardbeving? ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________
3. Waarom zijn de gevolgen van de aardbeving in Port-au-Prince zo groot, denk je? ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________
4. aa) Wat is het B-Fastteam? b) Wat is hun taak? ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________
© Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.7
Aardbeving in Haïti
5. Wat kan je zelf doen om Haïti te helpen? ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________
© Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.8
