Tussenevaluatie Jeugd & Gezinsteam de Westwijk Vlaardingen. Investeren en professionaliseren van de voorkant integreren van de achterkant

Tussenevaluatie Jeugd & Gezinsteam de Westwijk – Vlaardingen ‘Investeren en professionaliseren van de voorkant integreren van de achterkant’

Opdrachtgever: Opdrachtnemer: Projectleider: Tussenevaluatie:

Gemeente Vlaardingen MDNW (Franc. Bongaerts) Marian Dobbe-Kluijtmans Versie 28 september 2014

Jeugd & Gezinsteam Westwijk –Vlaardingen

“Samen op weg naar een succes!” Voor alle kinderen, jongeren en hun ouders met een vraag of probleem.

Tussenevaluatie Jeugd & Gezinsteam Westwijk Leren door te doen Op 17 maart 2014 is het Jeugd- en Gezinsteam (JGT) van start gegaan. Met een groep enthousiaste professionals is de afgelopen maanden ervaring opgedaan met de nieuwe werkwijze binnen het Nieuwe Vlaardingse Jeugdstelsel. Een belangrijk uitgangspunt is dat we samenwerken: samen met én voor de wijk en dus in contact zijn met de gezinnen, maar ook met de partners in de wijk en de lokale infrastructuur. In de afgelopen 4,5 maand is al veel bereikt, maar we realiseren ons ook dat de beoogde verandering een proces van jaren gaat zijn. We zijn er van overtuigd dat de ruimte die we nu krijgen om uit te proberen en te experimenteren met een nieuwe manier van werken nodig is om de grootschalige veranderingen in de jeugdzorg voor elkaar te krijgen. We leren door te doen, dit doen we als professional, als team en met de partners in de Wijk. Proeftuin Het Jeugd-en Gezinsteam Westwijk maakt onderdeel uit van de Proeftuin Nieuwe Waterweg Noord. In de gemeenten Maassluis, Vlaardingen en Schiedam wordt het nieuwe jeugdstelsel in de praktijk getest. We toetsen in de praktijk of de aannames die we vanuit de regio hebben opgesteld ook overeenkomen met de praktijk: “van best practice naar next practice”. Voor wie is deze tussenevaluatie? Deze tussenevaluatie is geschreven voor iedereen die geïnteresseerd is in de ervaringen van het JGT tot nu toe. De officiële evaluatie volgt dit najaar, maar neemt niet weg dat we ook op dit moment al ervaringen hebben die we graag willen delen. Een aantal zaken staat nog open: bij het JGT of bij de gemeente/de regio. Dat maakt niet uit, dat past ook bij de fase waarin we zitten. Deze antwoorden hopen we later dit jaar te kunnen geven bij de eindevaluatie. Als er vragen zijn naar aanleiding van deze evaluatie, stel ze gerust, want dat vinden wij fijn. We zijn er van overtuigd door slim samen te werken, elkaar te bevragen en ook positief kritisch mee te denken we nog meer stappen kunnen zetten, die allemaal bijdragen aan een beter zorg en ondersteuning voor kinderen en gezinnen.

versie 28 september 2014

3

Tussenevaluatie Jeugd & Gezinsteam Westwijk Dit document: • geeft inzicht in de behaalde resultaten tot nu toe van het Jeugd- & Gezinsteam Westwijk (verder: JGT) • vertelt het verhaal van het JGT: hoe werken we op een nieuwe manier samen met de partners in de wijk en hoe ervaren de professionals en de cliënten dat? • laat met cijfers zien wat we tot nu toe hebben bereikt • biedt een leidraad voor de vervolgfase in Vlaardingen waar in vier wijken sociale wijkteams worden opgezet met ieder een focusteam Jeugd en een focusteam Volwassenen


4

Leeswijzer Onderdelen: 1. Wat willen we bereiken met het JGT? 2. Hoe vertellen we wat we hebben bereikt? 3. Wat hebben we bereikt? a) Wat hebben we bereikt voor de cliënten? b) Wat hebben we bereikt in de wijk? c) Wat hebben we bereikt als team? d) Wat zijn de ontwikkelpunten met het team? e) Hoe staat het JGT in relatie tot de keten? f) Wat hebben we bereikt in cijfers? 4. Waar richten we ons op na de zomer? Bijlagen: 1. Werkproces JGT 2. Uitgewerkte casuïstiek JGT

Het JGT

In het JGT experimenteren we met andere werkwijzen (vraaggericht, burgerparticipatie en 1 gezin 1 plan 1 regisseur), zorgconcepten en (nieuw) instrumenten. Alle vraagstukken in de Westwijk komen binnen bij het JGT. In iedere situatie kijken we wat een effectieve aanpak is, ongeacht nu nog geldende regels en protocollen. We benutten zo goed mogelijk de lokale basisinfrastructuur en vrijwilligers/informele zorg (burgerkracht). We schakelen pas andere hulpverleners in als het écht niet anders kan, maar het uitgangspunt is dat alle vragen door het JGT worden opgepakt. In ieder geval houdt het JGT het procesmanagement als casusregisseur. We werken met de Zelfredzaamheidsmatrix en kijken dus naar alle levensgebieden. In het JGT (willen we) sturen we op kostenbewustzijn en slim organiseren van de zorg, zodat we ons bewust zijn van het beschikbare budget en weten te vertalen naar eigen handelen én dat er ruimte is voor handelingsvrijheid.


5

MiSSIE

1. Wat willen we bereiken met het JGT? Meer Vlaardingse Jongeren kunnen terugkijken op een fijne jeugd waarin zij kansrijk, gezond en veilig zijn opgegroeid en hun talenten optimaal hebben kunnen ontwikkelen.

EEN

Nieuwe werkwijze Een JGT dat proef heeft gedraaid met een nieuwe werkwijze met betrekking tot vroegsignalering, vindplaatsgericht en ambulant werken, versterking Eigen Kracht, gezinsregie en toeleiding naar ondersteuning

TWEE

De proeftuin JGT Westwijk zet in op het opleveren van twee resultaten:

Nieuw type professional Een team dat functioneert met een nieuw type professional (Jeugd- en Gezinsondersteuner), nieuwe infrastructuur, met andere werkprocessen met als doel voldoende informatie op te leveren voor besluitvorming over de uiteindelijke inrichting van het Vlaardings Jeugdstelsel vanaf 1 januari 2015 We hebben de resultaten vertaald naar het niveau van het gezin/de jongeren, de omgeving en de teamleden. Het JGT wordt gewaardeerd door de direct betrokkenen: - gezinnen en jongeren vinden dat zij in het algemeen snel en adequaat en op een prettige wijze geholpen zijn om zelf weer regie te krijgen - omgeving: sociale netwerk, vrijwilligersorganisaties, lokale infrastructuur, basis en specialistische voorzieningen zijn bekend met het team en tevreden over de samenwerking en voelen zich gesterkt in de uitvoering van de eigen taken - de teamleden: werken met plezier en voldoening en vinden dat zij goed zijn toegerust in de uitvoering van hun werk Wanneer is de werkwijze van het JGT een succes: • als we kunnen laten zien dat cliënten meer tevreden zijn dan voorheen. • als er minder vaak specialistische zorg nodig is binnen de gezinnen in de Westwijk • Als er progressie te zien is in het functioneren of in de situatie van het gezin


6

2. Hoe vertellen we wat we hebben bereikt? Kwalitatieve evaluatie Het JGT streeft er naar om ieder traject waar meer speelt dan een enkelvoudige vraag af te sluiten met een evaluatie (en natuurlijk ook de ZRM). Gezien de korte doorlooptijd en de ondersteuningstrajecten (meervoudige problematiek én meerdere gezinsleden met vraagstukken) die op dit moment nog lopen hebben we nog maar een beperkt aantal evaluaties gehouden. Met een kwalitatieve evaluatie vertellen we het verhaal van het JGT tot nu toe. Wat hebben we tot nu toe gedaan en bereikt? We vertellen het verhaal met: - de ervaringen van cliënten met het JGT - een beschrijving van wat we tot nu toe hebben gedaan om de zichtbaarheid en vindbaarheid van het JGT te vergroten - een beschrijving van onze werkwijze: hoe werken we samen en welke afspraken hebben we daarvoor gemaakt? - toelichting op de ontwikkelpunten van het JGT tot 31 december 2014 Met de ervaringen van professionals en de casussen uit de praktijk tot nu toe, geven we kleur aan de objectieve gegevens en maken we de verandering zichtbaar. Kwantitatieve evaluatie In het kwantitatieve deel brengen we de feiten en cijfers rondom het JGT in beeld. We gebruiken hiervoor het ICT-systeem wat alle professionals in onze pilot gebruiken (REGAS). De objectieve gegevens schetsen een eerste beeld van de ontwikkelingen in het JGT.

In het rapport ‘Alleen cijfers is niet genoeg’ (juli 2014) van Platform31 wordt benadrukt dat het effect van wijkteams niet makkelijk te meten is: ‘de investeringen die de teams in mensen doen renderen pas in tweede instantie, namelijk wanneer duurdere zorg wordt voorkomen. De ‘besparingen’ landen dus vaak bij andere partijen. De klassieke, traditionele sturing en prestatiemeting op targets, regels en protocollen passen dus niet bij deze manier van werken’. “That’s one of the hardest things in government. If every time you want to do something, they demand the final results, when you’re just sort of feeling your way and trying to evolve, it’s hard to govern.” (Michael Bloomberg, burgemeester van New York)


7

3a. Wat hebben we bereikt voor de cliënten? Hoe ervaren de cliënten het JGT? Ieder traject met een gezin sluiten we af met een cliëntevaluatie, waarin we vragen naar de ervaringen van de cliënt met het JGT en de (nieuwe) werkwijze van het JGT. Ervaren de cliënten dit als een vooruitgang ten opzichte van het ‘oude systeem’ als zij daar ervaring mee hebben? En hoe vinden ze dat het traject is verlopen en zijn ze tevreden met de uitkomsten? In de afgelopen 4,5 maand hebben we ook een aantal cliëntevaluaties uitgevoerd. Een aantal quotes uit de cliëntevaluaties geven een beeld: Een sms aan het JGT: “jullie zijn een team met een gouden hart! Eindelijk iemand die naast me staat!” “Fijn, er gebeurt wat!” Maar ook een verwijzer heeft ons een email gestuurd: “Voor het eerst in mijn bestaan als huisarts krijg ik een brief met de melding dat een kind in zorg is bij een jeugd en gezinsinstelling. Daar heb ik al 10 jaar zonder resultaat om gezeurd bij het cjg. Een felicitatie waard met dit goede begin! Ik hoop dat dit routine wordt” * belangrijk om te realiseren is dat de enkelvoudige vragen niet geëvalueerd worden (hier wordt ook geen ZRM ingevuld). Als we kortstondig in contact zijn (telefonisch of in gesprek) sturen we geen evaluatieformulier toe. Uiteraard vragen we wel of iemand op weg is geholpen, maar de vragenlijst staat niet in verhouding tot de inspanning/het contact met het gezin. Naast de quotes hebben we ook een aantal voorbeelden van casuïstiek uitgewerkt in bijlage 2. In deze voorbeelden wordt ook duidelijk wat er door de komst van het JGT is veranderd: de ondersteuning is dichterbij het gezin georganiseerd en met een duidelijk aanspreekpunt vanuit het JGT én levert ook een besparing op: we doen wat nodig is!


8

3b. Wat hebben we bereikt in de wijk? Zichtbaarheid en vindbaarheid van het JGT Het JGT is met veel enthousiasme ontvangen in de Westwijk: een helder aanspreekpunt voor en in de wijk. Het JGT heeft geen formeel loket, maar de teamleden zijn het loket voor vragen op het terrein van jeugd en gezin. Zij zijn zichtbaar op school, in de buurt, bij de kinderkledingbank etc. Een belangrijke voorwaarde voor het succes van het JGT is de zichtbaarheid en vindbaarheid van het team, zowel voor netwerkpartners als voor bewoners in de wijk. We bereiken het resultaat van het JGT alleen samen met de netwerkpartners in de wijk. Ons doel is dat partners de werkwijze van het JGT kennen, weten wanneer zij het JGT kunnen inschakelen en er gezamenlijk meer zicht is op hoe we elkaar kunnen versterken. Veel betrokken netwerkpartners in en buiten de wijk zijn ondertussen op de hoogte van het JGT en de werkwijze. Netwerkpartners zijn voor ons zowel professionals in jeugdzorg, maar ook breder: scholen (basisscholen & voortgezet onderwijs), kinderdagverblijven, het CJG, de huisartsen, sportverenigingen, het wijkcentrum, de buurtagent, de kerken, maar ook st Aanzet, de kledingbank, steunpunt huiselijk geweld en mantelzorg, en de voedselbank in de Westwijk. In de afgelopen maanden is geïnvesteerd in de kennismaking, zichtbaarheid en vindbaarheid van het JGT in de wijk: • voeren van kennismakingsgesprekken met betrokken partners in de wijk (dit vraagt continue aandacht) • verspreiden folder over het JGT in de wijk bij partners en op vindplaatsen • ontwikkelen website (http://www.jgtwest.nl/) • bereikbaarheid op iedere werkdag tussen 10.00 – 13.00u op een vast telefoonnummer • we zijn bij en initiëren activiteiten en gesprekken in de wijk: social media training voor ouders op school, organiseren van vrijwilligerstraining ‘hoe signaleer ik, waar let ik op?’ • organiseren van een netwerkbijeenkomst ‘voor alle partners in de wijk op 19 juni om elkaar beter te leren kennen en het preventieve werken in de wijk te versterken. Wat zijn de vijf belangrijkste tips die het netwerk op 19 juni aan het JGT meegaf? • problemen zo vroeg mogelijk signaleren is belangrijk! • versterk de deskundigheid van mensen in de wijk (leerkrachten, sportcoaches, politie et cetera) om vroeg te kunnen signaleren • zet actieve ouders in die de jongeren kennen en hen ook kunnen helpen (voetballen/gesprek aangaan et cetera) • zorg voor diversiteit (ook qua cultuur) in het jeugd- en gezinsteam • Spreek de taal van de wijk! Ontwikkelpunten tot 1 januari 2015: • Hoe sluiten we als JGT nog beter aan bij de (partners in de) wijk? Hoe benutten we de kracht van de Westwijk optimaal? versie 28 september 2014

9

3c. Wat hebben we bereikt als team? (1) Werkwijze De basisgedachte achter onze werkwijze is ‘investeren en professionaliseren van de voorkant en integreren van de achterkant’. Teamleden van het JGT zijn er maximaal op gericht om zich te ontwikkelen tot brede professionals: een generalist die in staat is om preventief te werken, te sturen op eigen kracht en inzet van het netwerk en vooral te normaliseren. We nemen afstand van het ‘oude werken en denken’ door werkelijk alle vragen op te pakken. Schotten in de hulpverlening bestaan niet meer en als er extra ondersteuning nodig is die niet geleverd kan worden door het team dan regelen we dat. Hierin blijft de JGT-ondersteuner de regisseur. In bijlage 1 is het werkproces van het JGT verder uitgewerkt. De werkwijze is het beste te illustreren aan de hand van een aantal concrete voorbeelden. In bijlage 2 is casuïstiek uitgewerkt door teamleden van het JGT, waarin we onderscheid maken tussen de werkwijze vóór het JGT en in de huidige situatie. Met de casuïstiek hopen we te laten zien dat de meerwaarde van het JGT zich nu al bewijst in de praktijk en dat het JGT in verbinding staat met de wijk. Professionals in het JGT Het JGT wordt vertegenwoordigd door professionals van verschillende organisaties vanuit de jeugd- & opvoedondersteuning, jeugd-GGZ, algemeen en school maatschappelijk werk, licht verstandelijk beperkten, jongerenwerk. Zij werken allen als gezinsgeneralist/sociaal professional in het team. De kracht van de teamsamenstelling bewijst zich in de praktijk: kennisoverdracht en benutten van elkaars vaardigheden maakt dat vragen sneller, slimmer en effectiever worden opgepakt én we sneller kunnen schakelen. De keuze om een jongerenwerker aan het team toe te voegen, levert meerwaarde: een goede jongerenwerker kent de jongeren, weet waar zij zich bevinden en weet op een juiste manier in contact te komen. De andere werkwijze in het JGT vraagt om de ontwikkeling van een aantal kerncompetenties van de professionals in het team: • vraag verhelderen • versterken eigen kracht en inzetten netwerk • voeren van regie in het kader van één huishouden, één plan, één regisseur (aanspreekpunt) • zelfstandig uitvoeren van ambulante zorg en ondersteuning • signaleren • benutten van de basisinfrastructuur • beslissen over de toegang tot ‘specifieke’ (gemeentelijk gefinancierde) voorzieningen


10

3c. Wat hebben we bereikt als team? (2) Ontwikkeling van het team In dit hoofdstuk gaan we in op een aantal ontwikkelvragen die we hebben gesteld bij de start van het JGT en zijn opgenomen in het plan van aanpak. Vanaf de start van het JGT hebben we als team permanent aandacht voor kwaliteitsverbetering en versterking van de samenwerking onder andere door: • starttraining/moment: vanaf de start van het team is tijd gestoken in het elkaar leren kennen, elkaars kracht en valkuil leren kennen om zo te bouwen aan het team. • casuïstiek overleg: we bespreken twee keer per week casuïstiek aan de hand van een vast format. Dit is het moment om vragen te delen, te leren van elkaar en om tot praktische werkafspraken te komen. Kennisuitwisseling is een belangrijke basis. Het overleg dient ook om elkaar feedback te geven en te inspireren op een frisse aanpak om uit je bestaande patronen te komen. Daarnaast organiseren we dit najaar ook gecoachte intervisie. • organiseren opschalingsmogelijkheden én behouden regie bij het JGT: Belangrijk uitgangspunt is dat JGT ondersteuner de regisseur is én blijft in het gezin. Mocht er (intensieve) specialistische zorg nodig zijn buiten het team om dan blijft de JGT ondersteuner ook regisseur. Dit vraagt een gedragsverandering bij alle professionals. De JGT-ers moeten initiatief nemen en voorop de ‘bok’ zitten en de meer specialistische (vaak hoger opgeleide) professional aan sturen: niet inhoudelijk maar wel procesmatig in relatie tot de te boeken resultaten in het plan van aanpak/gezinsplannen (gedragsveranderingen kosten tijd en kun je niet afdwingen in protocollen, maar wél consequent op sturen over in gesprek zijn). Procesregie is een vak apart voor veel JGT-ers en dit zijn zij vanuit de vorige werkkring niet altijd gewend. Het is belangrijk om hier aandacht voor te blijven vragen en is ook een ontwikkelpunt voor het najaar van 2014 en uiteraard ook nog in 2015 en verder. • in duo’s/tandem aan het werk met een gezin: ook hier geldt dat we leren van elkaar (zowel werkwijze als inhoud) én scherpte borgen. De lijntjes tussen de regisseur en de duopartner zijn kort, er kan snel geschakeld worden en vragen worden hiermee sneller, slimmer en effectiever opgepakt. Naast het leren van elkaar in duo’s heeft ieder teamlid regelmatig een één op één gesprek met de teamleider om te reflecteren op zijn/haar ontwikkeling binnen het JGT. • training en scholing teamleden Regio Rijnmond start een Leerhuis voor wijkteamleden. Dit leerhuis willen we benutten om te werken aan de professionele ontwikkeling van de teamleden. Dit leerhuis is nog in ontwikkeling, dus tot die tijd willen (naast leren in het werk) ook aantal interventies toepassen op de team- en individuele ontwikkeling van het JGT. Daarnaast brengen we in kaart aan welke opleidingseisen je moet voldoen i.v.m. Beroepsregistraties. We wijzen geen experts of specialisten aan binnen het team (oud denken), maar we koppelen professionals aan ‘aandachtsgebieden’ en nodigen hen uit om hun kennis over te dragen. Dit breiden we uit met de start van de 3 focusteams Jeugd.


11

3d. Wat zijn de ontwikkelpunten voor het team? Bij de start van het JGT hebben we een aantal doelen/ontwikkelvragen opgesteld voor 2014. Waar zijn/gaan we mee aan de slag tot 1 januari 2015? • inzicht in de wijze waarop de Voorlopersaanpak past binnen het JGT/ Hoe zorgen we voor slimme koppeling met de scholen: vindplaatsen voor jongeren, verbinding zorg voor jeugd aan de scholen/met de scholen Binnen de Voorlopersaanpak draaien de MVS-gemeenten proef met gezinsspecialisten op school. Dit is veelal de schoolmaatschappelijk werker of de jeugdverpleegkundige verbonden aan die school. Deze schoolmaatschappelijk werker of jeugdverpleegkundige maakt in de toekomst onderdeel uit van het jeugd- en gezinsteam, als JGT’er. De SMW-er in zijn volledige arbeidsomvang en de jeugdverpleegkundige gedeeltelijk ivm behoud BIG-registratie. In het JGT Westwijk draaien wij proef met deze nieuwe werkwijze. De schoolmaatschappelijk werkers zijn onderdeel van het team en werken op de scholen. Zij bieden ondersteuning op de school aan gezinnen en jeugdigen. Als meer ondersteuning nodig is, halen zij er een collega van het JGT bij. De gezinsspecialist (SMW) op de scholen pakt nu zo’n 80% van de vragen op de scholen direct op. • inzicht in het takenpakket van de teamleden van het JGT In het JGT organiseren we vormen van hulp, die in het huidige systeem als eerstelijnszorg worden aangemerkt (bijvoorbeeld individuele opvoedondersteuning, algemeen maatschappelijk werk, schoolmaatschappelijk werk, cliëntondersteuning), maar ook vormen van hulpverlening die nu als tweedelijnszorg (met indicatie) worden geboden. Daarmee organiseren we een bundeling van zorg en ondersteuning: verschillende expertises samengesmeed tot één generalistisch wijkteam. Een exact takenpakket is niet te duiden. Het JGT moet aansluiten bij de opgave in de wijk. Het JGT heeft net als andere wijkteams in het land nadrukkelijk de opdracht doelen oplossingsgericht te werken: doelen stellen over wat er bereikt moet worden in het huishouden, wat kan het huishouden zelf, indien nodig met ondersteuning van het eigen netwerk en wat daarbij de toegevoegde waarde van het wijkteam is.


12

3d. Wat zijn de ontwikkelpunten voor het team? Bij de start van het JGT hebben we een aantal doelen/ontwikkelvragen opgesteld voor 2014. Waar zijn/gaan we mee aan de slag tot 1 januari 2015? Uit ontwikkelvragen plan van aanpak (januari 2014) • Wat is reëel om van een generalist te verwachten (competenties en caseload) • Hoe gaan we om met langdurige begeleidingsvragen in de caseload? • Welke werkwijze/instrumenten dragen bij aan het versterken van de 0 e en 1e lijn en leidt tot terugdringen specialistische zorg (nb: niet meer spreken over 2e lijn is financieringstaal!) Zonder wrijving geen glans Het is goed om te realiseren dat het team sinds haar start enorme stappen heeft gezet: 10 professionals afkomstig uit verschillende moederorganisaties, kennen elkaar niet, weten een beetje wat ze gaan doen, maar eigenlijk ook nog helemaal niet, behalve dat het ‘anders is dan ze tot nu toe gewend waren’. In die paar maanden is er veel gebeurd en veel bereikt én is het soms ook best even spannend en dat is goed. Mijn overtuiging is: zonder wrijving geen glans, want zonder wrijving zijn we niet bezig met de transformatie, maar doen we wat we altijd al deden. Het opzoeken van de wrijving en daarmee de scherpte is en blijft een uitdaging voor alle teamleden: bevraag elkaar, durf kritisch te zijn én neem feedback of een vraag niet al te persoonlijk op: ja het gaat over jou als professional, maar daarmee staat niet direct je algehele functioneren ter discussie. We tornen wel aan wat je gewend was te doen en dagen je uit om anders te gaan werken én verwachten dit ook van je. Lukt het om in de praktijk volgens de nieuwe werkwijzen te werken, eigen kracht te stimuleren, het netwerk in te zetten? Hier bevragen we elkaar op én dagen we elkaar in uit. Dit betekent ook dat je in gesprekken net andere vragen gaat stellen dan je gewend was, omdat je zaken hebt opgepikt uit de praktijk van je collega. Als je gewend was om meer naar ‘achteren te hangen’ en in actie te komen als de indicatie al was geschreven, vraagt dit nu een veel proactieve houding: vanaf het 1 e contact ben je aanzet en wordt er van jou als JGT-er verwacht dat je stuurt en werkt volgens de nieuwe uitgangspunten. En dat is soms best wennen en maakt de collega’s onzeker: afstand doen van oude gewoonten doet soms pijn. En tegelijkertijd zie ik iedereen ook genieten van de nieuwe werkwijze, want we maken verschil iedere dag maar weer én dat is waar we het voordoen!


13

3d. Wat zijn de ontwikkelpunten voor het team? Bij de start van het JGT hebben we een aantal doelen/ontwikkelvragen opgesteld voor 2014. Waar zijn/gaan we mee aan de slag tot 1 januari 2015? In de zomer hebben we onder het mom van een ´summer breeze´ een aantal thema´s benoemd dit najaar de focus op te leggen: - Verbeteren en intensiveren feedback geven aan elkaar - Minder overnemen en meer gericht zijn op coachen/eigen kracht - Benutten van het netwerk/omgeving van de cliënt - Verstevigen regisseursrol: hoe geef je hier effectief invulling aan? De JGT-ondersteuner heeft drie petten op, zie onderstaande figuur. De voorkeursrol (vanuit het oude werken) ligt vaak bij ‘medewerker’. De kunst is om te variëren in de rollen en alleen daar waar nodig de “meewerkende pet” op te zetten. Medewerker

Coach


Regisseur

14

3e. Hoe staat het JGT in relatie tot de keten? • Relatie tot Veilig thuis De gemeente krijgt de verantwoordelijkheid om bovenlokaal één Advies en Meldpunt Huiselijk geweld en Kindermishandeling (AMHK Veilig Thuis) te organiseren. De ontwikkeling van Veilig Thuis is in volle gang. Het is van belang dat het JGT hier straks goed op aansluit. In de praktijk werken we nu ook al samen met AMK en SHG. • Relatie tot Jeugdbeschermingsplein (JB-plein) Regiogemeenten in Rijnmond maken gebruik van het JB-plein waarin o.a. Bureau Jeugdzorg en Raad voor de Kinderbescherming deelnemen. Het JB-plein is er voor die zaken die binnen het lokale veld vastlopen en waarbij het veilig opgroeien van het kind gevaar loopt. Partijen maken afspraken om het veilig opgroeien, desnoods onder drang of dwang, te waarborgen. Er is een werkproces in de maak vanuit het JB-plein dat t.z.t. geldt voor alle gemeenten (ontwikkeling najaar 2014). Ons uitgangspunt is dat de JGT’er de procesregie houdt. De JGT-er blijft betrokken bij de zaak en wordt goed geïnformeerd door alle partijen. We hebben ervaring opgedaan met het JB-plein, deze ervaringen verwerken we in de eindevaluatie. Er heeft ook al een aantal keer telefonische consultatie plaatsgevonden met als doel te achterhalen of het JB-plein al ingezet kan worden of dat er nog andere interventies mogelijk zijn. • Relatie tot Veiligheidshuis Voor jongeren die veelvuldig in aanraking komen met politie of met justitie, de zogeheten risicojongeren en gedetineerden, vindt overleg plaats in het Veiligheidshuis. Dit is een samenwerking tussen RvdK, OM, politie, SHG en jeugdzorg om recidive te voorkomen. De gemeente geeft invulling aan de relatie JGT en veiligheidshuis, zodra dit definitief is, wordt er ook inhoudelijk en procesmatig verbinding gelegd met het JGT.


15

3e. Hoe staat het JGT in relatie tot de keten? • Relatie tot CDT We schakelen het Consultatie en Diagnostisch Team Rijnmond, CDT in als we er als JGT zelf niet uitkomen. In dit team is de kennis en kunde gebundeld van o.a. de jeugdarts, jeugdverpleegkundige, pedagoog, jeugdzorg, geestelijke jeugdgezondheidszorg, verstandelijke beperkingen. We benutten het CDT voor: diagnose, specifieke interventies en advies en klankborden. In principe bepaalt de regisseur of consultatie in het CDT gewenst is (in de praktijk veelal na bespreking in het casuistiekoverleg/ in overleg met teamleider). In de ontwikkelfase is de afspraak dat de teamleider sowieso akkoord moet geven op het wel of niet consulteren van het CDT, maar vanuit de lijn van zelfredzaamheid van het team is het op termijn de bedoeling dat de teamleden dit zelf doen. Op dit moment is het CDT één keer geconsulteerd en dit was een positieve ervaring: snel en kundig advies met oog voor de inzet die de professional in de wijk al heeft geleverd. Kleine kanttekening is dat het advies (bij voorkeur) ook reel is: als we weten dat er een enorme wachtlijst is, is het fijn als het CDT ook al meedenkt over een alternatief voor de tussenliggende periode. • Relatie tot lokaal zorgnetwerk en ontruimingspreventie (LZN) Met de oprichting van sociale wijkteams zal de gemeente in overleg met MDNW de relatie van het LZN en de ontruimingspreventie tot de wijkteams concretiseren.” • Relatie tot het CJG Het CJG is een vraagbank (kennisbank) voor JGT-leden. De kennis en signalen van het CJG ontvangt het JGT gevraagd en ongevraagd. Het CJG voert de jeugdgezondheidswet uit en is in die zin een belangrijke vindplaats, net als de scholen, voor het JGT. Een aantal jeugdverpleegkundigen van het CJG zijn tevens lid van het JGT en werken zowel op het CJG als in het JGT. De medewerkers van het CJG kunnen hun signalen delen met hun collega die lid is van het JGT. Het JGT maakt zo tevens gebruik van de kennis opgebouwd binnen het CJG.”

De samenwerking met Sociaal Raadslieden, Mantelzorg ondersteuning wordt de komende maanden ook concreter. Gedacht wordt om hen consultatief op te kunnen roepen en dat zij hiervoor binnen hun reguliere werktijd de ruimte krijgen.


16

3. Wat hebben we bereikt in cijfers? (1) In het kwantitatieve deel brengen we de feiten en cijfers rondom het JGT in beeld. We gebruiken hiervoor het ICT-systeem REGAS. De objectieve gegevens schetsen een eerste beeld van de ontwikkelingen in het JGT. We evalueren een periode van 4,5 maand. Dit is een zeer korte periode, helemaal als het gaat om het registreren en vervolgens interpreteren van kwantitatieve gegevens. Om recht te doen aan de verzamelde cijfers en tegelijkertijd een correct beeld weer te geven, hebben we ervoor gekozen een kleine selectie van gegevens te presenteren. Alleen cijfers die betekenisvolle informatie geven over de prestaties en/of ontwikkelpunten van het JGT nemen we in deze tussenevaluatie op. We hebben de afspraak dat de professionals in het registratiesysteem REGAS registreren, wanneer er sprake is van meervoudige (of complexe enkelvoudige) problematiek bij een jeugdige of in een gezin. Dit zorgt er voor dat alle jeugdigen/gezinnen die voor langere tijd door het JGT worden ondersteund op een uniforme manier worden gevolgd. Dit levert een compleet en betrouwbaar beeld op van de prestaties en de ontwikkelingen van het JGT. In de eindevaluatie (november 2014) gaan we hier dieper op in. Tot nu toe Aanmeldingen Vanaf half maart tot 1 augustus hebben we 88 aanmeldingen opgepakt. Waarbij feitelijk de eerste vragen begin/half april aan het JGT zijn gesteld. Op 1 augustus stonden 80 trajecten nog open en waren er dus 8 afgesloten. Daarnaast hebben we op de scholen (de gezinsspecialisten op het PO, 3 basisscholen) zo’n 50 vragen direct opgepakt vanuit school. Ondersteuningsvragen op de volgende thema’s komen het meest voor bij de aanmelding: opvoeding, financiën en familierelatie. In de praktijk is het een mix van deze en meer algemeen maatschappelijke thema’s. Wat daarnaast opvalt is dat de ouder(s) vaak een laag IQ hebben. Het thema ‘leerbaarheid’ van de ouder is actueel binnen het JGT. De aanmeldingen kwamen vooral binnen via een verwijzing, met name van: CJG, Algemeen Maatschappelijk werk, huisarts, MEE, bureau jeugdzorg , maar ook een aantal cliënten vindt ons rechtstreeks (via email, telefoon JGT of in gesprek met JGT-er). Groep 18-23 jarigen De pilot richt zich op jongeren tot 18 jaar, maar in de praktijk merken we dat van toegevoegde waar de zijn voor de groep 18-23 jarigen. Een aantal jongeren functioneert in het dagelijks leven op niveau van een kind, dit maakt dat JGT aanpak beter aansluit dan volwassenaanpak. In die situaties hebben wij proactief de vraag opgepakt. Dit geeft ook het belang aan van een integraal sociaal wijkteam (of één team met Focusteam jeugd en Focusteam volwassenen onder één regie)


17

3. Wat hebben we bereikt in cijfers? (2) Doorlooptijd trajecten Van de acht afgesloten trajecten is de gemiddelde doorlooptijd 9 weken. Van de openstaande trajecten is de gemiddelde doorlooptijd (tot nu toe) 11 weken, waarbij een paar nuanceringen op zijn plek zijn: - intensiteit van het contact is niet in ieder gezin hoog (sturen op zelfredzaamheid en laten ouders veel zelf doen), maar neemt niet weg dat er nog wel een ondersteuningsvraag ligt voor het JGT die tijd/inspanning vraagt - een traject duurt ‘lang’, omdat we ons richten op het gehele gezin én in veel situaties blijken er (veel) ondersteuningsvragen te spelen bij meerdere gezinsleden. En de problematiek is complex. - doorlooptijd is ook lang(er) doordat afspraken vaak op het laatste moment (bijna al voor de deur staan) worden afgezegd (past ook bij groep LVB, die relatief hoog vertegenwoordigd is) - de Westwijk is een wijk waar veel cliënten (nog) niet over een sociaal netwerk beschikken: Vlaardingen is een plek waar gezinnen/alleenstaande moeders zich vestigen vanuit Rotterdam door de lage huurprijs, maar een netwerk ontbreekt. Zelfredzaamheid kind & ouders In ieder traject onderzoeken we bij aanvang de zelfredzaamheid van zowel het kind als de ouders op verschillende leefgebieden. Bij het kind kijken we naar de volgende leefgebieden: • huiselijke relaties (35% zelfredzaam) • geestelijke gezondheid (38% zelfredzaam) • sociaal netwerk (45% zelfredzaam) • lichamelijke gezondheid (73% zelfredzaam) CDT - Het consultatie en diagnostisch team is 1 keer geconsulteerd en deze consulatie is als zeer positief ervaren: deskundig, snel en passend advies heeft de JGT-regisseur gekregen vanuit het CDT. We hebben het gezin niet betrokken bij de consultatie (wel geïnformeerd) en willen per situatie bekijken of het logisch is dat het gezin aanschuift of niet bij het (10 koppig) overleg. lijn is overigens wel: we praten met het gezin in plaats van over het gezin, maar we kunnen hier wel van afwijken.


18

3. Wat hebben we bereikt in cijfers? (2) Zelfredzaamheid ouders. Bij de ouders stellen we zelfredzaamheid bij aanvang vast op de leefgebieden. De ouders scoren als volgt: • financiën (34% zelfredzaam) • dagbesteding (44% zelfredzaam) • geestelijke gezondheid (45% zelfredzaam) • maatschappelijke participatie (58% zelfredzaam) • sociaal netwerk (60% zelfredzaam) • sociaal-emotionele ondersteuning (60% zelfredzaam) • huisvesting (78% zelfredzaam) • scholing (81% zelfredzaam) • lichamelijke gezondheid (85% zelfredzaam) • ADL (87% zelfredzaam) • verslaving (92% zelfredzaam) • opvang (95% zelfredzaam) conclusie: veel gezinnen met financiële problematiek (uitkering), psychosociale problematiek, hoge werkloosheid, psychische problematiek. De JGT ondersteuner vult de ZRM in bij aanvang van het traject, waar nodig/relevant tussentijds en na afloop. In 2014 (najaar) wordt hier nog een specifieke training vanuit MDNW georganiseerd om de toepassingsvaardigheid rondom de ZRM te vergroten. Activiteiten JGT De meeste tijd van de teamleden gaat op aan het ondersteunen van kinderen en ouders in de Westwijk met een ondersteuningsvraag. Daarnaast organiseren we ook activiteiten in de wijk. Hieronder enkele activiteiten waar het JGT bij betrokken is: • organiseren social media training op basisschool voor ouders in verband met (digitaal) pestgedrag in de klas. • organiseren activiteit voor Week van de Opvoeding (oktober 2014) met voetbalvereniging : tijdens schoolvoetbal op woensdagmiddag een tafel over positief coachen van kinderen op het veld • leren signaleren: organiseren workshop voor vrijwilligers van de kinderkledingbank en sportverenigingen: hoe signaleer je ? wat doe je met de signalen? hoe benut je het JGT en hoe blijf je in verbinding met de bewoners? • deelname Repair café in de Westwijk: bijwonen maandelijks repair café waar bewoners huishoudelijke apparaten kunnen laten maken. een moment van ontmoeting en een moment om vragen te stellen rondom opvoeden en opgroeien • deelname aan wijkactiviteiten zoals Straatspeeldag, Zorgmarkt, zomerprogramma MDNW in de Wijk etc


19

3e. Wat hebben we bereikt in cijfers? (3) Prestatie-indicatoren Bij de start van het JGT hebben we de gewenste verandering geprobeerd in cijfers uit te drukken: • 80% van de vragen worden opgelost binnen de pedagogische civil society en hier geen individuele, maar alleen collectieve voorzieningen op worden ingezet • De zorgtoeleiding en toewijzing voor inclusieve zorg bij kwetsbare gezinnen loopt via de gezinsgeneralist en een wijkgericht werkend team • Een Diagnostisch Team is beschikbaar voor vraagverheldering, een second opinion en toeleiding naar exclusieve zorg. We hebben in de loop van 2014 een verschuiving van exclusieve (residentiële) naar inclusieve (ambulante) zorg en van inclusieve zorg naar collectieve voorzieningen gerealiseerd en hebben daarbij de volgende doelen ambities benoemd: • Een hoge tevredenheid bij de gezinnen (score 8) • Afname gebruik buitenwijkse zorg met 30% • Toename gebruik van binnenwijkse zorg met 10% • Toename gebruik van collectieve voorzieningen met 20% • Afname totale kosten jeugdzorg met 15% • Afname aantallen uithuisplaatsingen met 50% • Afname van het aantal kwetsbare risicogezinnen met 10% • Afname interventie duur bij kwetsbare risicogezinnen. • Vernieuwing van het zorgaanbod in samenwerking met cliënten • Afname van de doorlooptijd tussen signaal en juiste hulp met 50% • MP gezinnen waar het leervermogen beperkt of niet aanwezig is, krijgen een structurele praktische ondersteuning. Resultaten tot nu toe Op basis van de gegevens uit Regas kunnen wij hier nu nog niks over zeggen, dit vraagt een vergelijkend onderzoek. Het NJI is belast met de evaluatie van de wijkteams Ontwikkelpunten tot 1 januari 2015 • Leidt de werkwijze in de wijk tot kostenreductie? We kunnen geen definitief beeld geven van de kostenbesparing van de werkwijze in het JGT. De casussen in bijlage 2 geven een beeld van de aanpak in het JGT en de aanpak voor het JGT. Een aantal verschillen die tot kostenbesparing kunnen leiden: • minder doorverwijzing naar specialistische zorg, meer focus op wat het met gezin zelf en met het netwerk kan oplossen • door slimme combinaties van professionals uit het JGT komen we sneller tot een oplossing • beter benutten van de infrastructuur in de wijk: groepsactiviteiten etc., wat (duurdere) individuele begeleiding bespaart • ondersteuning komt sneller op gang, waardoor ergere problemen worden voorkomen versie 28 september 2014

20

4. Waar richten we ons op na de zomer? Integrale wijkteams Zoals eerder genoemd heeft de gemeente Vlaardingen onlangs besloten dat er naast het JGT nog meer wijkgerichte teams van start gaan in Vlaardingen. De gemeente heeft MDNW gevraagd vier integrale wijkteams vorm te geven en aan te sturen. Waar werken we nog aan in de ontwikkeling van het JGT tot 1 januari 2015 • heldere afspraken over het administratief proces: de gemeentelijk informatiemanager heeft begin september een advies uitgebracht en adviseert om in de NWN regio Zorgnet te gebruikten als registratiesysteem voor de sociale wijkteams (Zorgnet wordt RondOm in de toekomst). We werken hierin samen met ROGplus. • In november staat ZorgNet klaar om de dossiers over te nemen van de huidige regievoerende organisaties (in samenwerking met werkgroep Zorgcontinuïteit en Overgangsmaatregelen van de gemeente Vlaardingen) • een veiligheidsprotocol met heldere richtlijnen aan de professional hoe te handelen als de veiligheid van een jeugdige in het gedrang komt. Er is al een calamiteitenprotocol beschikbaar. De gemeente stelt dit protocol op. Wat leveren we nog op voor 1 januari 2015 • een definitieve evaluatie in samenspraak met de gemeente Vlaardingen van de proeftuin JGT in november met: • inzicht of de beproefde infrastructuur werkt • advies over de financieringsvorm (wijkbudget en verantwoordelijkheden) • advies over de vorming voor de nieuwe toegang voor jeugdigen naar zorg • advies over de aansluiting van het JGT en scholen (PO & VO) ( • functieprofiel voor leden van lokale teams/JGT (is gereed) • protocol voor lokale teams/JGT hoe om te gaan met privacygevoelige gegevens (gemeentelijk jurist en beleidsmedewerker MDNW pakken dit op) • opleidingsplan: inzichtelijk maken aan welke eisen JGT-ers moeten voldoen i.v.m. registratie (opleiding, intervisie etc) Daarnaast is de projectleider Jeugd-en Gezinsteam Westwijk in contact met collega projectleiders NWN om ‘best practices’ uit wisselen, zodat op regionaal niveau van elkaar wordt geleerd. Ook het NJI bereidt een evaluatie voor. De projectleider en ook de teamleden zorgen voor input in deze evaluatie.


21

Bijlage • •

1. werkproces Jeugd- en Gezinsteam 2. casuïstiek voorbeelden

Tot slot visuele weergave team: in en met de wijk én in verbinding met de partners (specialistische zorg)

JGT WESTWIJK januari 2015

• J&G team heeft regie over het proces • Inwoner is eigenaar van de vraag

Versterken Westwijk

CDT Eigen kracht

JGO kledingbanlk

JB plein

JGO

Ik signaleer

Ik

vindplaats

JGO

huisarts scholen

Vrienden/ sport

Ik signaleer

JGO

t

Ik signaleer

Buren

Ik heb een vraag ik signaleer

JGO

Ik signaleer Familie

JGO JGO

bewonersorgani satie

Jeugd- & Gezinsteam Westwijk

Crisisdienst


22

Werkproces Jeugd- en Gezinsteams


Situatieschets Jong meisje (basisschool), moeder overleden, extreem overgewicht. Vader heeft nieuwe relatie . Er is sprake van opvoedproblematiek en een rouwverwerkingsvraagstuk. Vader heeft hulp nodig van zijn netwerk om het meisje op te vangen. De contacten met zijn netwerk verlopen moeizaam. Vader heeft schulden en moet daarom veel werken.

Werken volgens werkwijze SMW In kaart brengen van de problematiek en onderzoeken wat er nodig is om het welzijn en de gezondheid van het meisje te vergroten. Onderzoeken wat er nodig is om vader te ondersteunen bij de opvang en opvoeding van het meisje. Ik zou deze casus hebben doorverwezen naar flexus/cjg/jeugdzorg om een vorm van gezinsbegeleiding aan te vragen. Voor de rouwproblematiek zou ik het meisje doorverwijzen naar een GGZ instelling.

Casus 1

Werkwijze vanuit het JGT-team Netwerkgesprek aangegaan met duo-partner JGT-team. Alle partijen rondom het meisje aangesproken op hun rol in het belang van het welzijn van het meisje. En duidelijk gemaakt dat vader de rol heeft van ‘regisseur’ in het gezin. Het is belangrijk dat vader in zijn kracht komt en de positie van vader/opvoeder heeft. Ondersteund door GGZ-collega in het JGT team ben ik gesprekken aangegaan met het meisje om te onderzoeken of verdere GGZ noodzakelijk is en vooral te kijken/stimuleren dat vader zoveel mogelijk zelf al op kan pakken. Duo-partner (JGT collega) ondersteunt vader bij de opvoeding en houdt binding met het netwerk.

Wat is er anders? Vader vertelt zijn verhaal één keer. Ik haal erbij wat er nodig is, waardoor vader niet terecht komt in een stroom van instanties waar hij naar toe moet. Dit geeft hem en uiteindelijk het meisje rust. Tevens was er ondersteuning te halen binnen het eigen netwerk, terwijl dit in eerste instantie niet zo bleek te zijn. Ik kan als hulpverlener meer doen door mij te laten voeden door collega’s in het team in dit geval GGZ en gezinscoach.

Situatieschets Een jongen uit een gezin van vijf kinderen. Jongen heeft ADHD, Gilles de la Tourette. Dit uit zich voornamelijk in woedeaanvallen wanneer er iets onvoorspelbaars gebeurd en hij geen grip heeft op de situatie. Over het algemeen is zijn leven goed gestructureerd, maar na schooltijd is het moeilijk voor moeder om hem een duidelijke structuur aan te bieden. Aanvraag vanuit het Riagg aan het JGT is om het gezin hierin te begeleiden.

Wat zou ik doen vanuit mijn rol als gezinscoach? Ik zou voornamelijk gesprekken hebben met moeder. Doel hiervan is om een duidelijke dagstructuur op te zetten voor haar zoon. Probleem zal zijn dat ik niet op de hoogte ben van alle mogelijkheden in de buurt en zullen de activiteiten veel thuis plaatsvinden of zal er een groot beroep gedaan worden op moeder en zus. Moeder geeft snel aan dat ze ook nog aandacht moet hebben voor de andere kinderen. Met de jongen zelf zal ik een paar keer in gesprek gaan. Ik realiseer me dat het voor hem moeilijk zal zijn zich te concentreren in de gesprekken en hij geen raakvlakken heeft met mij. Twee jaar geleden had hij een vrouwelijke coach gehad die met hem naar buiten ging om leuke dingen te doen. Dit werkte niet omdat hij niet snapte wat hij nu met een vrouw moest doen op straat. Uiteindelijk zal ik deze zaak na een half jaar afronden met waarschijnlijk een doorverwijzing naar MEE, hopelijk kunnen zij hem een indicatie bieden voor opvang na schooltijd. Moeder zal blij zijn gesprekken gehad te hebben, maar realiseert zich dat in de praktijk tot nu toe niets is veranderd.

Casus 2

Werken volgens werkwijze JGT-team Ik ben samen met de jongerenwerker (onderdeel JGT team) naar het gezin geweest. Gesproken over de interesses van deze jongen en hij geeft aan graag te willen voetballen. Jongerenwerker vertelt dat er elke vrijdag zaalvoetbal is en ze spreken af dat de jongerenwerker hem op komt halen om samen daar naar toe te gaan. Een collega van de jongerenwerker blijkt ervaring te hebben met jongens met dezelfde problematiek en weet hem die avond goed voor te bereiden en te begeleiden. Omdat hij ook uit dezelfde wijk komt en Turks is, blijkt hij een bekende te zijn van de familie en wint zodoende het vertrouwen van moeder. De komende weken wordt de jongen opgehaald worden voor het zaalvoetbal, ook zal hij aansluiten bij andere activiteiten in het buurthuis. Ik heb gesprekken met moeder en met zus, we bespreken hoe het is om hun zoon/broer op te voeden en te begeleiden. Ook bespreken we de rol van de jongere kinderen in het gezin. Zodoende kunnen we kijken wat we hen kunnen bieden. (bijv activiteiten in de wijk). Met het gezin gaan we een duidelijk dagschema gaan maken, waar een ieder zich aan kan houden en waar de activiteiten van de jongen en de andere kinderen inpassen. Grappig detail is dat oudere zus zich vrijwillig aanbiedt om in haar vrije tijd te tolken voor Turkse gezinnen.

Wat is er anders? Doen wat nodig is, gerichte interventies door betrekken juiste professionals, geen trajecten starten waarvan je op voorhand weet dat ze niet lukken, maar slimme combinatie van professional en jongerenwerker, aansluiten bij de activiteiten in de wijk.

Tussenevaluatie Jeugd & Gezinsteam de Westwijk Vlaardingen. Investeren en professionaliseren van de voorkant integreren van de achterkant

Recommend Documents