Kerncijfers
EDITIE 2010
Toerisme en recreatie
Kerncijfers
TOERISME EN RECREATIE ALGEMEEN Vakanties van Nederlanders Ontwikkeling vakantieparticipatie* (%) van de Nederlandse bevolking 100% 81%
82%
81%
80% 60% 40%
28%
29%
31%
28%
33%
33% 21%
20%
20%
21%
0% Alleen in buitenland
In Nederland en buitenl. 2007
Alleen in Nederland
2008
Bron: NBTC-NIPO Research, ContinuVakantieOnderzoek (CVO)
Totaal
2009 * Participatie is het procentuele aandeel van de bevolking dat tenminste éénmaal per jaar op vakantie gaat
Vakanties van Nederlanders (x mln.) In Nederland Vakanties 2 - 4 dagen Vakanties 5 - 8 dagen Vakanties 9 dagen en meer Totaal binnenland In het buitenland Vakanties 2 - 4 dagen Vakanties 5 - 8 dagen Vakanties 9 dagen en meer Totaal buitenland Totaal binnen- en buitenland
2005
2006
2007
2008
2009
8,9 5,6 2,8 17,3 3,3 5,2 8,7 17,1 34,4
9,0 6,0 2,9 17,8 3,2 5,2 8,4 16,8 34,5
9,1 5,8 2,7 17,6 3,7 5,1 8,8 17,6 35,2
8,9 5,9 2,6 17,4
9,3 6,0 2,7 18,0
3,4 5,6 9,5 18,5
3,8 5,6 9,0 18,4
35,9
36,4
Bron: NBTC-NIPO Research, CVO
Vakanties van Nederlanders naar logiesvorm in 2009 (x mln.) In Nederland
18,0
Toeristische vakanties* - Bungalow/zomerhuisje - Hotel, pension - Kamperen - Appartement - Overig Vakanties op vaste standplaatsen*
13,9 - Hotel, pension 5,7 - Kamperen 3,4 - Bungalow/zomerhuisje 2,8 - Appartement 0,3 - Overig 1,7 4,0
Bron: NBTC-NIPO Research, CVO
In het buitenland
18,4 7,7 3,1 2,8 2,1 2,7
* Toeristische vakanties: alle binnenlandse vakanties die niet op vaste standplaatsen worden doorgebracht; vakanties op vaste standplaatsen zijn vakanties in eigen tweede woningen, op eigen boten, in eigen (sta)caravans op vaste standplaatsen
Bestemming binnenlandse toeristische vakanties (x 1.000)* 1.635
O-Brabant, N-M Limburg, Rijk v. Nijmegen
1.598
Noordzeebadplaatsen
1.548
Groningse, Friese en Drentse zandgronden
1.509
Veluwe en Veluwerand
1.195
West- en Midden-Brabant
1.030
Twente, Salland, Vechtstreek
1.028
Waddeneilanden
923
Zuid-Limburg
666
IJsselmeerkust
498
Deltagebied
436
Achterhoek
287
4 grote steden
272
Meren Gr., Fr., NW Overijssel
240
Utrechtse heuvelrug, het Gooi
91
Gelders rivierengebied
50
Hollandse en Utrechtse meren
921
Overig Nederland
0
250 2009
Bron: NBTC-NIPO Research, CVO
500 2008
750
1.000
1.250
1.500
1.750
2007 * Zie voetnoot voorgaande tabel
Buitenlandse vakanties naar bestemmingsland (x 1.000)
2005
2006
2007
2008
2009
Duitsland Frankrijk België en Luxemburg Spanje en Portugal Oostenrijk Andere landen in Europa Intercontinentaal
2.600 2.759 2.330 1.921 1.024 3.937 2.515
2.571 2.724 2.157 1.788 1.160 4.018 2.334
2.951 2.645 2.281 1.880 1.150 4.319 2.330
2.996 2.904 2.120 2.157 1.098 4.490 2.693
3.517 2.824 2.179 1.889 1.202 4.302 2.495
+/-
Bron: NBTC-NIPO Research, CVO
Inkomend toerisme Buitenlandse overnachtingen in Nederland 2009 (totaal 25.014.000)
Buitenlandse verblijfsgasten in Nederland 2009 (totaal 9.921.000) 8%
14% 13%
1%
26% 78%
58%
2% Campings
Bungalows
Groepsaccommodaties
Hotels
Bron: CBS
Inkomend toerisme (gasten) naar nationaliteit (x 1.000)
2006
2007
2008
2009
+/- Progn. ‘09/’08 2020
Duitsland België Groot-Brittannië Frankrijk Zwitserland Oostenrijk Italië Spanje Denemarken Zweden Noorwegen Finland Polen Rusland Overig Europa
2.813 991 1.913 608 173 66 398 391 171 114 90 50 77 87 1.913
2.833 1.101 1.902 613 177 79 398 436 163 116 92 54 83 95 1.902
2.669 1.109 1.639 575 151 78 370 368 148 112 93 54 82 107 1.639
2.744 1.172 1.409 574 159 68 369 351 135 101 91 46 73 101 1.409
3% 6% -14% 0% 5% -13% 0% -5% -9% -10% -2% -15% -11% -6% -14%
3.400 1.560 2.230 880 490 560 230 170 190 1.660
Verenigde Staten Canada Brazilië Overig Amerika
1.047 134 39 105
991 126 60 96
800 116 61 91
767 104 60 86
-4% -10% -2% -5%
1.150 140 80 120
Japan China (incl. Hongkong) India Overig Azië
143 108 37 313
130 125 42 321
116 129 51 260
100 147 50 267
-14% 14% -2% 3%
160 380 170 410
Australië & Oceanië
120
121
112
110
-2%
170
Afrika
93
92
84
84
0%
130
Totaal
10.738
11.008
10.104
9.921
-2% 14.250
Bron: CBS, bewerking NBTC
Inkomend toerisme in Nederlandse steden (hotelgasten x 1.000)
2005
2006
2007
2008
2009
+/-
Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht Maastricht
3.787 302 264 132 125
3.901 305 264 175 155
3.909 286 315 142 131
3.664 245 258 155 167
3.689 294 284 141 127
1% 20% 10% -9% -24%
Bron: CBS
Inkomend toerisme (gasten) naar toeristengebied als bestemming (x 1.000)
2005
2006
2007
2008
2009
+/-
Vier grote steden Noordzeebadplaatsen West- en midden Brabant O-Brabant, N-M Limburg, Rijk v. Nijmegen IJsselmeerkust Zuid-Limburg Deltagebied Waddeneilanden Veluwe en Veluwerand Groningse, Friese en Drentse zandgronden Twente, Salland, Vechtstr. Utrechtse heuvelrug, het Gooi Meren Friesland en omstr. Hollandse en Utrechtse meren Achterhoek Gelders rivierengebied Overig Nederland
4.546 1.220 553 458
4.725 1.353 641 493
4.789 1.426 663 532
4.330 1.343 596 491
4.391 1.374 561 467
1% 2% -6% -5%
263 294 226 183 236 131
291 357 240 230 229 195
307 342 275 204 234 153
287 348 244 199 215 137
343 283 220 208 202 162
20% -19% -10% 5% -6% 19%
209 140
219 143
208 147
229 119
161 124
-30% 4%
95 58
93 74
86 67
71 58
75 57
5% -2%
64 15 1.320
58 22 1.377
45 37 1.495
58 31 1.351
45 20 1.228
-23% -36% -9%
Bron: CBS
Motief inkomende verblijfsgasten voor bezoek aan Nederland 2009
Gasten (x mln.)
Gasten (%)
Vakantie Zakelijk Overig (o.a.bezoek familie, vrienden en kennissen)
6,9 2,5 0,4
70% 25% 5%
Totaal
9,9
100%
Bron: CBS; bewerking NBTC, Onderzoek Inkomend Toerisme
Ondernomen activiteiten inkomende toeristen in Nederland in 2009 (zakelijk en toeristisch)
%
Wandelen Bar of café bezocht Bezienswaardige/historische plaatsen of locaties bezocht Funshoppen/winkelen Restaurant bezocht Museum bezocht Tochtje gemaakt in rondvaartboot Strand bezocht om uit te waaien De Wallen in Amsterdam bezocht Natuurgebied of bos bezocht Fietsen Uitgaan/clubbing Coffeeshop bezocht Strand bezocht om te zonnebaden Familie/vrienden bezocht
57% 55% 50% 50% 47% 41% 32% 30% 27% 24% 22% 16% 14% 14% 12%
Bron: NBTC, Onderzoek Inkomend Toerisme
Imago van Nederland als vakantieland onder bezoekers 2008 Land voor korte vakanties 100%
Tulpen, molens, klompen Kunst en cultuur
80%
Gastvrij vakantieland Duur
60%
Veel op korte afstand
Goed bereikbaar
40% 20%
Architectuur en design
Verrassende bestemming
0%
Verbeterd culinair aanbod
Easy going
Meer dan Amsterdam
Traditioneel
Variatie, diversiteit
Vernieuwend
Goede kwaliteit
Familievriendelijk Goede service
Frankrijk
België
Bron: Holland imago-onderzoek, NBTC
Duitsland
Groot-Brittannië
Verenigde Staten
Aantrekkelijkheid Nederland als vakantieland onder bezoekers* 100%
89% 90%
89%
85% 88%
80%
80%
90%
85%
98%
60% 40% 20% 0% Frankrijk
België
Duitsland 2004
Groot-Brittannië
Verenigde Staten**
2008
Bron: Holland imago-onderzoek, NBTC
* Percentage dat Nederland (zeer) aantrekkelijk vindt ** Geen cijfers uit 2004 beschikbaar
Imago van Nederland als vakantieland onder niet-bezoekers 2008 Land voor korte vakanties 100%
Tulpen, molens, klompen
Gastvrij vakantieland
80%
Kunst en cultuur
Duur
60%
Veel op korte afstand
Goed bereikbaar
40% 20%
Architectuur en design
Verrassende bestemming
0%
Verbeterd culinair aanbod
Easy going
Meer dan Amsterdam
Traditioneel
Variatie, diversiteit
Vernieuwend
Goede kwaliteit
Familievriendelijk Goede service
Frankrijk
België
Duitsland
Groot-Brittannië
Verenigde Staten
Bron: Holland imago-onderzoek, NBTC
Aantrekkelijkheid Nederland als vakantieland onder niet-bezoekers* 100% 80%
73% 65%
64% 62%
57%
60%
54%
50%
59%
43% 40% 20% 0% Frankrijk
België
Duitsland 2004
Bron: Holland imago-onderzoek, NBTC
Groot-Brittannië
Verenigde Staten**
2008 * Percentage dat Nederland (zeer) aantrekkelijk vindt ** Geen cijfers uit 2004 beschikbaar
Internationaal toerisme Internationale aankomsten in de wereld naar regio (x mln.)
2005
2006
2007
2008
2009*
+/-
Afrika Amerika Azië en Pacific Midden Oosten Europa - Noord Europa - West Europa (o.a. Nederland) - Centraal & Oost Europa - Zuid & Mediter. Europa
35 133 154 38 441 53 142
39 136 166 41 464 57 149
43 143 182 47 485 58 154
44 147 184 56 488 56 153
46 140 182 53 460 53 146
3% -5% -1% -5% -6% -6% -5%
88 159
91 167
97 177
100 178
90 171
-10% -4%
Wereld
801
846
900
919
880
-4%
Bron: UNWTO
* Voorlopige cijfers
Economische betekenis toerisme en recreatie Bestedingen en werkgelegenheid toerisme en recreatie in Nederland in 2009*
Inkomend Binnenlands toerisme toerisme
Uitgaand toerisme
Totaal
Toeristisch (x mld. €) 5,7 17,0 Zakelijk (x mld. €) 1,3 2,8 Uitgaven van uitgaand toerisme dat in Nederland achterblijft (x mld. €) 3,6 Totaal (x mld. €) 7,0 19,9 3,6 30,5 Aankoop duurzame recreatie2,8 goederen (x mld. €) Sociale overdrachten (x mld. €) 1,9 Totale economische betekenis 35,2 toerisme en recreatie (x mld. €) Toeristische banen Toeristisch arbeidsvolume (fte’s) Bron: CBS *
399.000 249.000 * Voorlopige cijfers
Attractieparken, dierentuinen en musea Top 20 Bezoekers Nederlandse attractieparken, dierentuinen en musea (x 1.000)
2005
2006
2007
2008
2009
1. De Efteling 2. Rondvaarten Amsterdam 3. Attractiepark Slagharen 4. Diergaarde Blijdorp 5. Burgers’ Zoo 6. Van Gogh Museum 7. Duinrell (incl. Tikibad) 8. Natura Artis Magistra 9. Dierenpark Emmen 10. Anne Frank Huis 11. Ouwehands Dierenpark 12. Rijksmuseum 13. De Keukenhof 14. Walibi World 15. Safaripark Beekse Bergen 16. De Zaanse Schans 17. Dolfinarium 18. Dierenpark Amersfoort 19. Madurodam 20. Madame Tussauds
3.200 2.847 1.400 1.479 1.505 1.417 1.349 1.176 1.260 965 860 843 693 900 595 854 753 655 700 394
3.050 3.143 1.400 1.428 1.465 1.675 1.342 1.200 1.140 983 880 1.142 760 766 660 849 808 690 691 465
3.240 3.205 1.424 1.560 1.505 1.550 1.354 1.230 1.203 1.003 895 966 837 834 730 845 720 748 675 545
3.290 2.692 1.438 1.608 1.520 1.470 1.356 1.238 1.220 999 910 970 834 856 809 705 765 700 693 532
4.000 2.811 1.572 1.562 1.525 1.451 1.349 1.208 1.133 986 930 876 868 840 796 773 750 735 626 554
Bron: NBTC
Op www.nbtc.nl is naast deze folder meer informatie over toerisme en recreatie te vinden, zoals; - Destinatie Holland: grootschalig onderzoek onder duizenden inkomende verblijfsgasten, - Holland imago-onderzoek: onderzoek in 11 verschillende landen, - MarketScans: korte beschrijving van markten waar NBTC actief is, - Economisch belang toerisme & recreatie, - Toerisme in Perspectief: trends en ontwikkelingen van het afgelopen en het komende jaar, - Laatste cijfers met betrekking tot het aantal gasten en overnachtingen van buitenlanders in Nederland, - Publicatiereeks Toerisme en Recreatie, - Diverse rapporten van NBTC, ETC en UNWTO.
Kerncijfers
INTERNATIONALE ZAKELIJKE MARKT Top 5 internationale zakelijke verblijfsgasten in Nederland in 2009 1 2
Britten Amerikanen
3 4
Belgen Duitsers
5
Fransen
Bron: NBTC
Bestedingen zakelijke verblijfsgasten voor een verblijf in Nederland in 2009* € 1.500
€ 1.268
MICE € 1.000
Individueel zakelijk
Totaal zakelijk
€ 795 € 694
€ 500
€ 474
€ 431
€ 502
€ 442 € 312
€ 264
€0 Totale uitgaven (in mln.)
Uitgaven per persoon per verblijf
Bron: NBTC, Onderzoek inkomend toerisme
Uitgaven per persoon per dag
* Bedragen komen allen ten goede aan de Nederlandse economie MICE: Meetings, Incentives, Conventions, Exhibitions Individueel zakelijk: overige zakelijke redenen
Nederland als internationale congresbestemming 2008 Totaal aantal internationale congressen Totaal aantal congresdeelnemerdagen Gemiddeld aantal deelnemers Gemiddelde duur in dagen Bron: NBTC (vanaf 2009 worden deze cijfers niet langer verzameld)
1.333 1.109.596 220 3,4
Criteria int. congres: aantal deelnemers op eerste dag minimaal 40, en minimaal éénderde is buitenlands, minimum duur 2 dagen, bijeenkomst vindt plaats in een externe accommodatie, het doel is kennisoverdracht. Het betreft zowel de corporate als non- corporate markt
Aantal internationale congressen per land 2006-2009 (ICCA) Plaats
Land
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 12 13 14 15 Totaal
Verenigde Staten Duitsland Spanje Italië Groot-Brittannië Frankrijk Brazilië Japan China P.R. Nederland Oostenrijk Zwitserland Canada Zweden Republiek Korea
Bron: ICCA, www.iccaworld.com
2006
2007
2008
2009
414 334 266 209 279 269 207 157 153 187 204 166 123 139 123
467 429 303 250 281 255 209 215 195 195 204 175 197 137 120
507 402 347 296 322 334 254 247 223 227 196 194 231 163 169
595 458 360 350 345 341 293 257 245 236 236 214 213 184 176
5.838
6.435
7.475
8.294
Criteria int. congres: min. 50 participanten, reguliere basis, congres moet zich tussen tenminste 3 landen bewegen en het betreft de associatiemarkt
Aantal internationale congressen per land 2006-2009 (UIA)* Plaats
Land
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 13 14 15 Totaal
Verenigde Staten Singapore Frankrijk Duitsland België Nederland Japan Oostenrijk Italië Zwitserland Spanje Groot-Brittannië Zweden Republiek Korea Australië
Bron: UIA, www.uia.org
2006
2007
2008
2009
894 298 634 434 239 391 166 382 324 288 362 350 176 185 202
1.114 466 598 523 307 423 448 366 414 284 393 327 183 268 272
910 502 660 399 367 393 353 376 397 221 397 325 118 216 214
933 618 532 479 454 423 397 379 364 324 316 316 233 228 194
8.871
10.505
9.699
10.257
* Doordat de gehanteerde definitie door UIA vanaf 2008 licht afwijkt van voorgaande jaren zijn de cijfers niet een op een vergelijkbaar. Criteria int. congres: min. 300 participanten, waarvan min. 40% buitenlands, minimum aan nationaliteiten 5. Minimum duur van het congres 3 dagen (m.i.v. 2007: 2), het betreft de noncorporatemarkt (associatie- en gouvermentele congressen)
Kerncijfers
VERBLIJFS- EN DAGRECREATIE Aantal accommodaties en slaapplaatsen binnen de verblijfsrecreatie 2010 Verblijf
Accommodaties
Slaapplaatsen
- Campings - Bungalows, huisjes - Groepsaccommodaties
2.259 807 719
717.000 221.000 50.000
Totaal
3.785
988.000
Bron: CBS
Toerisme in verblijfsrecreatieve accommodaties naar land van herkomst 2009 Nederland Duitsland België UK Frankrijk Overige landen
Gasten
Overnachtingen
81% 12% 4% 1% 1% 1%
80% 14% 4% 1% 0% 1%
Bron: CBS
Toeristische vakanties van Nederlanders in binnenlandse verblijfsrecreatieve accommodaties
( x 1.000)
5.400 4.400 3.400 2.400 1.400 400 2004
2005
2006
Campings
Bron: NBTC-NIPO Research, CVO
2007
2008
Bungalows, huisjes
2009
Groeps- en jeugdaccommodat.
Uitgaven Nederlanders tijdens toeristische vakanties in binnenlandse verblijfsrecreatieve accommodaties 2009 (in euro’s)
200 150
194
158
Uitgaven per vakantie 123
Uitgaven per dag
100 50
31
19
29
0 Totaal
Campings 442 mln euro
Bungalows, huisjes 1.094 mln euro
Groeps- en jeugdaccommodat. 53 mln euro
Bron: NBTC-NIPO Research, CVO
Verdeling naar segment van toeristengebieden in Nederland 2009
Totaal binnenl. vakanties
Geel
Waddeneilanden Meren Groningen, Friesland, NW Overijssel Noordzeebadplaatsen IJsselmeerkust Hollandse en Utrechtse meren Gelders rivierengebied Deltagebied Gr., Fr. en Dr. zandgronden Twente, Salland, Vechtstreek Achterhoek Veluwe en Veluwerand Utrechtse heuvelrug, het Gooi 4 grote steden O-Brabant, N-M Limburg, Rijk v. Nijmegen West- en Midden-Brabant Zuid-Limburg Overig Nederland
1.110.000 450.000
Totaal Nederland Bron: NBTC-NIPO Research, CVO & RECRON (www.gastvrijnederland.net)
Lime Groen
Aqua Paars
31% 23%
25% 34%
13% 14%
15% 10%
16% 19%
2.180.000 910.000 170.000 150.000 740.000 1.920.000 1.350.000 620.000 1.990.000 320.000 330.000 1.950.000
21% 25% 19% 23% 24% 22% 23% 15% 22% 19% 23% 26%
28% 28% 23% 34% 32% 36% 28% 32% 33% 36% 25% 29%
15% 12% 33% 15% 13% 14% 14% 8% 18% 10% 18% 17%
16% 19% 8% 13% 13% 11% 16% 24% 13% 13% 16% 11%
19% 16% 17% 14% 18% 16% 20% 21% 14% 23% 17% 17%
1.680.000 940.000 1.150.000
24% 28% 19%
33% 27% 30%
13% 13% 11%
12% 15% 14%
17% 17% 25%
17.960.000
23%
30%
14%
14%
18%
De grootste verschillen t.o.v. totaal NL Groen = index 110 of hoger Rood = index 90 of lager
Uitbundig geel: echte vakantiegangers. Houden van sportieve en actieve vakantie. Gesteld op luxe en gemak Gezellig lime: vakantie is lekker vrij zijn, rust en ontspanning. Gezin is belangrijk. Gewoon, eerlijk en gezellig Rustig groen: geen uitgesproken wensen; houden van privacy en rust. Het gewone en herkenbare is fijn en vertrouwd Ingetogen aqua: inspirerende en rustige vakanties, relatief veel empty nesters. Waarderen sportieve en culturele mogelijkheden Avontuurlijk paars: eigenwijze, avontuurlijke vakantiegangers. Op zoek naar bijzondere uitdagingen en prikkelingen
Kerncijfers
DAGRECREATIE Vrijetijdsactiviteiten door Nederlanders naar categorie 2008/2009 (x miljoen)* 903
Buitenrecreatie
591 546
Zelf sporten Recreatief winkelen
397 388
Uitgaan Overige hobby-, verenigingsact. en cursuss.
228
Attracties bezocht
149 111 111
Waterrecreatie en -sport Evenementen bezocht Cultuur
74 69
Sportwedstrijden bezoeken Wellness/beauty/ontspanning
0 Bron: NBTC-NIPO Research, ContinuVrijeTijdsOnderzoek (CVTO)
250
500
750
1.000
* Vrijetijdsactiviteit: dagrecreatieve activiteit die buiten de eigen woning wordt ondernomen en waarbij men minimaal 1 uur van huis is
Bestemming vrijetijdsactiviteiten 2008/2009 (x 1.000) Groningen Friesland Drenthe Overijssel Flevoland Gelderland Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg Nederland totaal Buitenland totaal
124.400 144.100 115.900 248.800 74.200 425.900 240.100 545.000 682.000 98.000 524.300 272.100 3.494.800 72.400
Bron: NBTC-NIPO Research, CVTO
Buitenrecreatieve vrijetijdsactiviteiten 2008/2009 (903 miljoen activiteiten) 11%
1% 4%
7% 9%
20%
Recreëren aan water
Toertochtjes met de auto
Recreëren niet aan water
Toertochtjes met de motor
Wandeling voor plezier
Tocht met rondvaartboot
Fietstocht voor plezier
Naar de volkstuin
48% Bron: NBTC-NIPO Research, CVTO
Uitgaven aan vrijetijdsactiviteiten 2008/2009 (x miljard euro) Bestedingen in winkels Toegangsprijzen, deelnamekosten, huurprijzen, e.d. Consumpties Overige directe kosten Vervoerskosten Vaste kosten
20,6 11,9 5,5 2,8 6,8 2,6
Totale bestedingen
50
Uitgaven per persoon per activiteit (in €)
14
Bron: NBTC-NIPO Research, CVTO
Aandeel en aantal Nederlanders dat minimaal één keer per jaar vrijetijdsactiviteiten onderneemt Uitgaan Recreatief winkelen Buitenrecreatie Attracties bezocht Cultuur Evenementen bezocht Zelf sporten Waterrecreatie en -sport Overige hobby-, verenigingsact. en cursussen Sportwedstrijden bezocht Wellness/beauty/ ontspanning Bron: NBTC-NIPO Research, CVTO
2004-2005
2006-2007
2008-2009
x mln.
91% 91% 88% 81% 74% 73% 65% 62%
90% 90% 88% 80% 71% 72% 63% 61%
89% 86% 86% 80% 69% 68% 63% 57%
13,8 13,4 13,3 12,5 10,8 10,6 9,7 8,8
55%
53%
51%
7,9
28%
30%
30%
4,6
30%
27%
26%
4,1
Kerncijfers
HORECA EN RECREATIE Aantal horecagelegenheden 2005
2006
2007
2008
2009
Drankverstrekkers Maaltijd- en spijsverstrekkers Logiesverstrekkers
18.389 20.392 2.818
18.065 20.559 2.758
18.182 20.722 2.818
17.891 20.827 2.869
17.638 20.946 2.896
Totaal aantal horecagelegenheden
41.599
41.382
41.722
41.587
41.480
Bron: Horeca in Cijfers
Omzetwaarde horeca per sector
(x mld. euro)
15 10 5 0
3,0
3,1
3,3
3,5
3,6
4,0
4,1
4,4
4,6
4,6
Restaurantsector
2,7
Sector Fastservice
2,4
2,4
2,5
2,7
3,3
3,3
3,5
3,5
3,5
2004
2005
2006
2007
2008
Hotelsector
Drankensector
Bron: Horeca in Cijfers
Bezoekers aan horeca 2009 (% van NL bevolking per kwartaal) 60%
52%
53%
37%
35%
36%
31%
31%
30%
50%
47%
40%
44%
30%
34% 27%
20% Kwartaal 1
Kwartaal 2 Drankensector
Kwartaal 3
Sector Fastservice
Kwartaal 4
Restaurantsector
Bron: Horeca in Cijfers
Uitgaven horeca: gemiddelde bestedingen per bezoek (in euro’s)
2006
2007
2008
2009
Drankensector Sector Fastservice Restaurantsector
11,1 4,9 17,0
11,1 5,0 17,1
11,0 5,1 17,9
10,6 5,2 18,1
Bron: Horeca in Cijfers
Verdeling hotelkamers naar sterren 2009 (NHC-classificering) 5% 3%
8% 1 ster 2 sterren 3 sterren
49%
4 sterren
35%
5 sterren Bron: Horeca in Cijfers
Gasten en overnachtingen in hotels (zowel Nederlanders als buitenlanders) 40,0 ( x mln.)
20,0
16,4
34,2
31,8
29,5
30,0
19,2
18,0
32,6 18,5
31,5 17,8
10,0 0,0
2005
2006 Gasten
2007
2008
2009
Overnachtingen
Bron: CBS
Uitgaven tijdens binnenlandse hotelvakanties (in euro’s)
2005
2006
2007
2008
2009
Totale uitgaven binnenlandse hotelgasten Uitgaven per persoon per vakantie Uitgaven per persoon per dag
580 mln. 202 49
610 mln. 201 49
682 mln. 208 54
684 mln. 211 56
654 mln. 195 53
Bron: NBTC-NIPO Research, CVO
Kerncijfers
WATERRECREATIE Aantal jachthavens in Nederland 2010 > 20 ligplaatsen Commerciële jachthavens Verenigingsjachthavens Overheidshavens
535 95% aangesloten bij HISWA 450 85% aangesl. bij Watersp.verbond 82
Totaal
1.100
Met 178.000 ligplaatsen
Gemiddelde bezettingsgraad 98% Gemiddelde scheepslengte 8,9 m. Ligplaatsen buiten jachthavens ca. 40.000
bezetting vaste ligplaatsen van plezierjachten in een haven in het water aanlegplaatsen in het water
Bron: HISWA
Economische kerncijfers totale watersportindustrie 2009 Totaal aantal ondernemingen met watersportactiviteit Werkgelegenheid (aantal medewerkers), direct uitgedrukt in full time banen Omzet watersportindustrie (direct en indirect) waarvan exportwaarde
4.145 29.500 17.050 2,5 miljard 1,4 miljard
Bron: HISWA Vereniging
Bezit duurzame watersport goederen 119.390
125.000
105.000
90.540
100.000 67.800
62.840
Kano's, roeiboten en surfplanken
Open zeil- en wedstrijdboten op het water en op de wal
75.000
58.840
50.000 25.000 0 Kajuitzeilboten en platbodems in het water
Open motorboten in het water en op de wal
Kajuit motorboten in het water
Vaartuigen op de wal, niet in gebruik
Bron: www.waterrecreatieadvies.nl i.s.m. HISWA, september 2005 (meest recente telling)
Vakanties van Nederlanders in bin.- en buit.land met een kajuitjacht in 2009 Aantal vakanties Aantal vaardagen Totale bestedingen (excl. vaste kosten)
Eigen kajuitjacht
Niet in eigen bezit
576.000 4.600.000 76 miljoen euro
94.000 500.000 20,5 miljoen euro
Bron: NBTC-NIPO Research, botenpanel
Bestemmingsprovincie(s) vakanties met: Eigen kajuitjacht 0-4% 5-9% 10-15% 25-30% >30%
Niet in eigen bezit
FRL 35% 200.000
GR 7% 42.000
0-5%
NH 31% 177.000
DRE 3% 16.000
6-9%
FLE 13% 72.000
OVR 10% 59.000
ZH 27% 157.000
GLD 11% 60.000 UTR 11% 64.000
ZLD 13% 73.000
10-15% 20-25% >40%
Bron: NBTC-NIPO Research, botenpanel
GR 8% 7.000
NH 24% 21.000
DRE 5% 4.000
FLE 10% 8.000
OVR 9% 8.000
ZH 14% 12.000
GLD 5% 4.000 UTR 7% 6.000
ZLD 11% 10.000
LIM 2% 13.000
BRA 13% 72.000
FRL 44% 37.000
BRA 8% 7.000
LIM 4% 3.000
Basis: bootvakanties in Nederland waarbij de betreffende provincie is aangedaan
Bestedingen tijdens vakanties door Nederlanders in binnen- en buitenland met: Eigen kajuitjacht 2009* Niet in eigen bezit 2009** 11%
4%
7%
4%
14%
Huurkosten van de boot Boodschappen
15%
44%
Vervoer naar de boot
21% 26%
Scheepsbenodigdh. (incl. brandstof) Brug- en sluisgelden
4% 3%
Recreatief winkelen
7% 13%
7%
4%
9%
9%
Bezoek restaurant/café Overnachtingen (incl. havengelden) Overig
Bron: NBTC-NIPO Research, botenpanel
* Totale bestedingen per vakantie per persoon € 132,-; gemiddelde bootbezetting 2,5 personen ** Totale bestedingen per vakantie per persoon € 216,-; gemiddelde bootbezetting 4,1 personen
Kerncijfers
GEORGANISEERDE VAKANTIEMARKT Aantal ANVR (zaken)reisbureaus en -organisaties 2009 Aantal ANVR reisbureaus Aantal ANVR zakenreisbureaus Aantal ANVR reisorganisaties
1.495 127 203
Bron: ANVR
Organisatiegraad buitenlandse Organisatiegraad binnenlandse vakanties 2009 (13,9 mln. vakanties) vakanties 2009 (17,3 mln. vakanties) 0% 2% 1% 22% 30%
51%
46% 12%
11% 25% Pakketreizen Samengestelde reis Alleen vervoer georganiseerd Alleen verblijf georganiseerd Zelf georganiseerd Bron: NBTC-NIPO Research, CVO. Alleen toeristische vakanties Inclusief boekingen bij boekingscentrales & ANVR georganiseerde reizen
Totaal aantal ANVR georganiseerde reizen (x 1.000) Zomer 2009 + winter 2009/2010
Binnenland
Buitenland
Totaal
Vliegreizen Autoreizen Busreizen Treinreizen Cruises
0 288 0 0 0
3.048 2.267 396 78 83
3.048 2.555 396 78 83
Totaal aantal ANVR georganiseerde reizen
288
5.872
6.160
Bron: ANVR
Bestemmingen ANVR georganiseerde vakanties (x 1.000) Vliegvakanties
Zomer 2009
Winter 2009/2010
Europa 1. Turkije 572 2. Griekenland 486 3. Spanje 480 Intercontinentaal 1. Verenigde Staten 63 2. Ned. Antillen 45 3. Thailand 35 Autovakanties
1. Spanje 2. Egypte 3. Turkije
157 85 66
1. Ned. Antillen 2. Thailand 3. Indonesië
Zomer 2009
35 21 14
Winter 2009/2010
1. Frankrijk 2. Italië 3. Duitsland
582 340 229
1. Frankrijk 2. Oostenrijk 3. Duitsland
178 154 79
Bron: ANVR
Bestedingen georganiseerde vakanties (binnen- en buitenland) (x mld. euro)
2006
2007
2008
2009
Totale bestedingen georganiseerde vakanties (ook op plaats van bestemming) Waarvan besteed bij bemiddelende instanties (reissom)
9,1
10,0
11,1
11,0
5,6
6,2
6,9
6,8
Bron: NBTC-NIPO Research, CVO
Kerncijfers
INSPIRATIE EN ORIËNTATIE Aantal VVV-vestigingen in Nederland 2008-2009
2008
2009
NL-shops Service-shops Agentschappen
133 104 192
134 104 192
Totaal aantal vestigingen
429
430
Bron: VVV Nederland, peildatum 1 juli 2009
Bezoek aan VVV-vestigingen en -websites 2008-2009 Aantal bezoekers vestigingen Unieke bezoekers website
2008
2009
13.800.000 49.500.000
14.100.000 51.800.000
Bron: VVV Nederland
Gebruik van informatiebronnen voor een dagtrip of korte vakantie in Nederland 93%
Internet
46%
Familie/vrienden/kennissen
32%
Reisgidsen
27%
Reisbureau of ander toer. informatiecentrum
21%
Tijdschriften/magazines
15%
Kranten
7%
Televisie
1%
Radio
0%
25%
50%
75%
100%
Bron: Blauw Research, in opdracht van VVV Nederland, 2008
Bezochte websites ter oriëntatie op een dagtrip of korte vakantie in Nederland 53%
Zoekmachine op internet
41% 38%
www.weekendjeweg.nl Website VVV organisatie*
31%
www.anwb.nl www.dagjesuit.nl
23% 21%
www.eropuit.nl www.ns.nl
17% 10%
www.zoover.nl
6% 3% 4%
Plaatselijke of regionale toeristische website www.uitjesbureau.nl Anders
0%
10%
20%
30%
Bron: Blauw Research, in opdracht van VVV Nederland, 2008
40%
50%
60%
* Plaatselijke, regionale en landelijke websites
Gezochte informatie op internet voor een binnenlandse vakantie 2009* Algemene indruk vakantiebestemming Passende accommodatie zoeken Indruk van prijzen krijgen Landkaartje, ligging plaatsen Informatie over bezienswaardigheden Prijzen vergelijken Boekingsmogelijkheden accommodatie Indruk krijgen van hotels, appartementen Beoordeling andere vakantiegangers Brochure/vakantiegids aanvragen Vervoersmogelijkheden nagaan Boekingsmogelijkheden vervoer Overig Bron: NBTC-NIPO Research
62% 53% 42% 35% 30% 26% 25% 18% 15% 10% 6% 2% 6% * Gevraagd onder Nederlanders die vooraf via internet informatie over de vakantie hebben ingewonnen
Belang verschillende bronnen bij volgende zomervakantie 2008* Reissites waarop alleen vakantiegangers zelf over hun ervaringen vertellen
3,4 3,4
Familie, vrienden en bekenden Brochures van reisorganisaties en/of accommodatieaanbieders
3,2
Reissites die door een reisorganisatie of een accommodatieaanbieder worden beheerd
3,2 2,7
Bezoek aan een reisbureau
2,3
Advertenties in tijdschriften en dagbladen
1 2 Onbelangrijke of geen rol Bron: NBTC-NIPO Research
3
4 5 Heel belangrijke rol
* Gevraagd onder Nederlanders van 18 jaar en ouder die een bijdrage hebben geleverd aan beoordelingssites
ADRESSEN Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (NBTC) Vlietweg 15 Postbus 458 2260 MG Leidschendam Tel. 070 - 370 57 05 Fax. 070 - 320 16 54 Consumentensites: www.holland.com en www.lekkerweg.nl Corporate site: www.nbtc.nl RECRON Postbus 102 3970 AC Driebergen Hoofdstraat 82 3972 LB Driebergen Tel. 0343 - 524 700 Fax. 0343 - 542 701
[email protected] www.recron.nl Kenniscentrum Recreatie Raamweg 19 2596 HL Den Haag Tel. 070 - 312 49 70 Fax. 070 - 312 49 99
[email protected] www.kenniscentrumrecreatie.nl Koninklijke Horeca Nederland (KHN) Postbus 566 3440 AN Woerden Pelmolenlaan 10 3447 GW Woerden Tel. 0348 - 489 489 Fax. 0348 - 489 400 Info & Advies tel.nr.: 0348 - 489 411
[email protected] www.khn.nl HISWA Vereniging Postbus 102 3970 AC Driebergen Hoofdstraat 82 3972 LB Driebergen Tel. 0343 - 524 724 Fax. 0343 - 524 725
[email protected] www.hiswa.nl Algemene Nederlandse Vereniging van Reisondernemingen (ANVR) Postbus 543 3740 AM Baarn Baarnsche Dijk 10 3741 LS Baarn Tel. 035 - 543 34 10 Fax. 035 - 543 34 11
[email protected] www.anvr.travel VVV Nederland Postbus 70 3956 ZS Leersum Maarsbergseweg 20 3956 KW Leersum Tel. 0343 - 43 94 89 Fax. 0343 - 43 94 70
[email protected] Consumentensite: www.vvv.nl Corporate site: www.vvv.nl/corporate Deze folder is ook digitaal verkrijgbaar op www.nbtc.nl. Tevens is hier een Engelstalige versie te downloaden. A digital copy of this flyer is available on www.nbtc.nl. Also an English version is available for download here.
