Tijdelijk gratis OV & probeerkaart OV pilots met gratis of goedkoop openbaar vervoer
Gratis of goedkoop Openbaar Vervoer voor forenzen De mobiliteit in Nederland neemt nog steeds toe en daarmee ook de filedruk. Het ministerie van Verkeer en Waterstaat werkt hard om de bereikbaarheid nu en in de toekomst te behouden en verbeteren. Naast de maatregelen op lange termijn de Nota Mobiliteit), middellange termijn (spitstroken) worden in de periode tot 2009 een groot aantal projecten uitgevoerd om duidelijke resultaten te boeken in de verbetering van de bereikbaarheid. Dat doet het Ministerie samen met stakeholders en andere overheden. In het eerste kwartaal van 2006 hebben medewerkers van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat, op verzoek van de Minister, nagedacht over nieuwe mogelijkheden om files met relatief eenvoudige oplossingen op korte termijn te verminderen. Ook decentrale overheden, burgers, bedrijfsleven, belangenorganisaties en kennisinstituten hebben tal van creatieve ideeën aangeleverd. De bijna drieduizend ideeën zijn door externe deskundigen beoordeeld op haalbaarheid. Dat heeft geresulteerd in een ministeriebreed programma met circa veertig projecten voor een korte termijnaanpak van de files. De projecten zijn onderverdeeld in een drietal clusters: projecten om reguliere files te beperken, projecten om incidentele files te beperken en projecten om te verleiden tot anders denken/doen. De projecten Tijdelijk gratis OV en Probeerkaart OV zijn twee van deze veertig projecten en vallen in de categorie verleiden tot anders denken/doen. Vanaf juni 2007 starten op negen plaatsen in Nederland pilots met gratis of goedkoper openbaar vervoer voor forenzen. Een eerste proef met gratis OV werd in het najaar van 2006 gehouden in de regio Rotterdam.
Bij de Probeerkaart OV wordt een verhuizing of nieuwe baan aangegrepen om mensen te verleiden het openbaar vervoer te gebruiken, door het een periode gratis aan te bieden. De looptijd varieert per pilot. In 2008 worden de pilots geëvalueerd op de effecten op de doorstroming. De doelen van de pilots zijn: • Laten zien dat het openbaar vervoer een volwaardig alternatief voor het woon-werkverkeer kan zijn op filegevoelige trajecten door forenzen op een makke lijke manier kennis te laten maken met het openbaar vervoer; • In de praktijk nagaan in hoeverre het OV er in de spits daadwerkelijk voor kan zorgen dat de stedelijke bereikbaarheid wordt vergroot en de top van de files wordt afgevlakt. In deze brochure worden de volgende pilots kort toegelicht: Probeerkaart OV Travelcard Waterland Tijdelijk Gratis of Goedkoop OV (Tijdelijk GOV) Algerakaartje Rotterdam ‘Zorg voor U’ regio Utrecht ‘Met de bus dus’! Enschede Forenzenvervoer Oosterenk Zwolle Waalsprinter Nijmegen Transferium Valleilijn Amersfoort ‘Dit is ’t Pas’ Maastricht GOV Corridor N69 Eindhoven De pilot ‘Schiphol Forenskaart’ is in voorbereiding.
Algerakaartje Rotterdam Tijdelijk GOV
Er hebben in totaal 5.377 inwoners van de Krimpener-
in de ochtendspits 13% hoger was dan in voorgaande
De Stadsregio Rotterdam heeft in samenwerking met
waard een Algerakaartje aangevraagd:
jaren gedurende dezelfde periode. Deze stijging is voor
het Ministerie, Connexxion, RET, de provincie Zuid-
• Ca. 25% ‘automobilisten’ (deelnemers die voor de
35% afkomstig van mensen die voor de pilot met de auto
Holland en de gemeenten Krimpen a/d IJssel, Bergam-
over de Algerabrug reisden en voor 50% van bestaande
bacht, Nederlek, Ouderkerk, Schoonhoven en Vlist een
• Ca. 25% ‘automobilisten/metro’ (deelnemers die
pilot uitgevoerd in Rotterdam.
voor de pilot met de auto naar het P+R-terrein bij
metrostation Capelsebrug reden en de reis vervolg-
Na afloop van de proefperiode is eveneens een stijging
Het busvervoer op de lijnen tussen de Krimpenerwaard
den met de metro);
(7%) in het aantal busreizigers waar te nemen. Van de
en Rotterdam was gratis, in de periode van 18 december
• Ca. 45% ‘busreizigers’ (deelnemers die voor de pilot
Algerakaarthouders gaf 67% aan dat zij na de pilot nog
2006 tot en met 2 maart 2007 voor inwoners van de
wel eens gebruik hebben gemaakt van de bus. Van deze
Krimpenerwaard die 18 jaar of ouder zijn.
• Ca. 5% ‘overig’ (deelnemers die voor de pilot
mensen gebruikten ruim een zesde voor de pilot bijna
altijd de auto. Er zijn echter ook Algerakaarthouders
pilot meestal de gehele reis met de auto reisden);
ook al met de bus reisden); gebruik maakten van andere vervoermiddelen).
busreizigers die vaker zijn gaan reizen.
teruggekeerd naar de auto: eenderde van de deelnemers
De locatie was zeer geschikt voor een proef omdat er slechts één oeververbinding bestaat tussen Rotterdam en
Uit reizigerstellingen is gebleken dat het aantal busreizi-
heeft de bus niet meer gebruikt na afloop van de pilot.
de Krimpenerwaard: de Algerabrug. In de ochtendspits
gers tijdens de proef op een werkdag in totaal als ook
De tevredenheid over het busvervoer is door de pilot
gebruiken veel inwoners van de Krimpenerwaard de auto
Algerabrug
om naar Rotterdam te gaan, waardoor dagelijks files op de toegangswegen naar de Algerabrug ontstaan. Resultaten De proef is inmiddels afgerond. De inwoners van de Krimpenerwaard vinden de pilot met gratis OV tussen de Krimpenerwaard en Rotterdam geslaagd. De helft
Tijdelijk gratis OV werkte als kennismakingsinstrument:
van zowel de inwoners als de deelnemers denkt dat het
het leidde tot meer bekendheid van het OV als alterna-
bijgedragen heeft tot de bestrijding van files. Gratis OV
tief voor de auto, een hogere waardering en tot meer
heeft in deze proef geleid tot meer gebruik van het OV
reizigers na afloop. Als reizigers eenmaal gebruik maken
en tot een vergroting van de stedelijke bereikbaarheid.
van het OV worden kwalitatieve aspecten belangrijker dan de prijs.
‘Zorg voor u’ regio Utrecht vergroot. Opmerkelijk is dat zelfs de tevredenheid onder
Tijdelijk GOV
mensen die afgehaakt zijn groter is geworden. De tevre-
Op 1 juni 2007 startte GVU en Connexxion een actie
denheid steeg het sterkst bij mensen die voor de pilot niet
met zes ziekenhuizen in de regio Utrecht: St. Antonius
met de bus reisden: van een 6,1 naar een 7,4. Blijkbaar
Ziekenhuis, Diakonessenhuis in Utrecht en in Zeist, Mesos
geldt ‘onbekend maakt onbemind’.
Ouderijn en Overvecht en het UMC.
De pilot heeft bijgedragen aan de bekendheid van het
In de poliklinieken en aan de opnamebalies krijgen patiën-
OV. Die was al hoog, maar na de pilot was er vrijwel
ten die daar een afspraak maken een envelop met gratis
niemand meer in de Krimpenerwaard die niet wist dat je
kaartjes. Met deze twee kaartjes kunnen mensen zelf
met de bus naar Rotterdam kon reizen. Het OV wordt
ervaren dat de ziekenhuizen prima bereikbaar zijn met de
door de deelnemers als alternatief gezien voor de auto:
bus en de sneltram.
84% van de respondenten ziet de bus als een goed alternatief voor de auto voor reizen richting Rotterdam. Dat
Met de auto is dat niet altijd het geval. Dat heeft te
percentage is voor alle motieven ongeveer even hoog.
maken met de toenemende drukte op de rondweg van Utrecht en in de binnenstad. Ook staan er in 2007
Ook is men positiever gaan denken over het openbaar
werkzaamheden gepland die hinder veroorzaken op de
vervoer door de pilot.
toegangswegen naar de ziekenhuizen. Daarnaast wordt de vraag naar parkeerplaatsen bij de ziekenhuizen alleen
De belangrijkste keuzemotieven voor inwoners in de
maar groter. Terwijl het aanbod beperkt is.
Krimpenerwaard zijn reissnelheid, bestemmingen, frequentie en prijs. Het is de vraag of deze keuzemotieven
In totaal worden ruim een half miljoen enveloppen en
werkelijk bepalen of de individuele forens gebruik gaat
een miljoen gratis kaartjes uitgedeeld. Behalve de kaartjes
maken van het OV. Uit de enquête onder inwoners in de
zitten er ook een brief, folder en een beknopte enquête in
Krimpenerwaard bleek namelijk dat eenderde sowieso nooit met de bus zal gaan reizen.
de envelop. De rol van het aspect prijs is dubbel. Enerzijds wordt het aspect prijs als belangrijk keuzemotief aangegeven en
De actie loopt t/m 30 november 2007. De kaartjes zijn
Onder de deelnemers aan de pilot die tijdens of na de
wordt de prijs van het OV als een negatief punt aange-
geldig in de gemeenten Bunnik, De Bilt, Houten, Maars-
proef geen gebruik meer maakten van de bus, gaf de
wezen (laag rapportcijfer), maar anderzijds is men wel
sen, Nieuwegein, Utrecht (incl. Leidsche Rijn en Kocken-
meerderheid daarvoor als belangrijkste reden dat ze
bereid om meer te betalen voor een betere kwaliteit van
gen), Vianen, IJsselstein en Zeist. Ze zijn geldig op alle
niet meer naar Rotterdam hoeven te reizen. Negatieve
het OV. Het lijkt er op dat voor mensen die nog nooit
bussen van GVU en Connexxion en de sneltram voor een
redenen over de bus werden maar weinig als belangrijkste
met de bus hebben gereisd het aspect prijs belangrijk is,
rit van en naar bovengenoemde ziekenhuizen.
keuzemotief gegeven.
maar voor mensen die wel al gebruik maken van het OV andere zaken belangrijker worden.
Alle informatie over de pilot kunt u vinden op: www.zorgvooru.nl
Travelcard Waterland
‘Met de bus dus!’ Enschede
Probeerkaart OV
Tijdelijk GOV
De stadsregio Amsterdam, GVB-Amsterdam, de stichting
telijke brief over het gratis OV-probeerabonnement, tot
‘Met de Bus dus!’ is de naam van de pilot om werknemers
Enschede. Werknemers uit Haaksbergen, Hengelo, Losser
OV-fiets en vervoerbedrijf Arriva introduceerden een
en met 31 december 2007 voor de proef met de Travel-
uit Haaksbergen, Hengelo, Losser en Oldenzaal, die wer-
en Oldenzaal kunnen een maandabonnement voor de
Travelcard voor nieuwe bewoners van de Waterland-
card opgeven via www.arriva.nl.
ken in Enschede, goedkoop openbaar vervoer te bieden.
bus kopen met 50% korting.
Purmerend, Edam-Volendam, Waterland). Deze Travel-
De gebruikers van dit probeerabonnement ontvangen
Het openbaar vervoer in Twente is van hoge kwaliteit,
‘Met de bus dus!’ is gestart op 3 september en loopt tot
card is een probeerabonnement om 3 maanden gratis
na afloop van de gratis kennismakingsperiode een
maar lang niet alle forenzen weten dit. Regio Twente
en met 21 december 2007. Dit betekent dat deze werk-
met het regionale openbaar vervoer kennis te maken.
vervolgaanbod van Arriva of GVB met een aantrekkelijk
vindt het belangrijk dat werknemers het openbaar vervoer
nemers maximaal gedurende vier maanden voor de helft
Met deze gratis OV-kaart wilden zij nieuwe inwoners van
prijsvoordeel.
zelf ervaren.
van het geld kunnen reizen.
openbaar vervoer te gebruiken als serieus alternatief voor
Gedurende de pilot rijden er in de ochtendspits vanuit
Alle informatie over de pilot kunt u vinden op:
de auto in het woon-werkverkeer.
iedere deelnemende gemeente 6 bussen per uur naar
www.metdebusdus.nl
gemeenten (Beemster, Wormerland, Landsmeer, Zeevang,
de gemeenten in de regio Waterland stimuleren om het
Met de Travelcard kunnen gebruikers alle dagen vrij gebruik maken van alle Arriva-buslijnen in Waterland en alle GVB-lijnen in Amsterdam. Ook is er een combinatie mogelijk met het gebruik van de OV-fiets vanuit diverse fietsverhuurlocaties. Alle nieuwe inwoners vanaf 16 jaar die in 2007 in een gemeente van de regio Waterland zijn gaan wonen konden zich na ontvangst van een gemeen-
Citaat uit de aanbiedingsbrief van de gemeente Beemster. ‘Wij doen er alles aan de leefkwaliteit in Beemster optimaal aan te sluiten bij uw verwachtingen. Een belangrijk onderdeel van deze leefkwaliteit, is de verbetering van de bereikbaarheid van onze gemeente. Beemster is immers een dorp midden in een bruisende regio en daar hoort helaas ook een overvol wegennet bij. U kent ze ook, de lange files van en naar Amsterdam.
Voordat u met de auto in deze files aansluit, willen wij u, als nieuwe inwoner van dit gebied graag verleiden de vrije busbaan eens te nemen. U kent het spreekwoord wel, “verandering van spijzen doet eten”. Sluit uw ogen en stelt u zich het volgende voor: u reist lachend langs de files vol chagrijnige bestuurders om vervolgens met tram en metro uw weg in de stad te vervolgen. Een stuk relaxer dan uw collega’s komt u op uw bestemming aan! Durft u deze verleiding aan?
Oosterenk Vervoerspas Zwolle Tijdelijk GOV De Oosterenk is één van de grootste werkgelegenheidsgebieden en concentratie vanvoorzieningen in de stad. Het gemak waarmee de grote stromen woon-/werkverkeer en bezoekers de Oosterenk kunnen bereiken, is van groot belang voor een vitale stad. De bereikbaarheid staat echter onder druk. De provincie Overijssel en de gemeente Zwolle hebben daarom de handen ineen geslagen en zijn met de Ondernemersvereniging van de Oosterenk, Vrolijkheid, Berkum (OVB) en Connexxion een pilot gestart voor het verbeteren van het openbaar vervoer. De pilot in Zwolle heeft de actienaam ‘Oosterenk Vervoerpas’ gekregen. Onder deze noemer moet het OV verbeteren door het en gratis en goedkoper aan te bieden. De actie is gericht op de forens die werkt op de Oosterenk. Wat biedt de Oosterenk Vervoerpas? • Extra ritten speciaal voor forenzen op 6 streekvervoer lijnen die vanuit de regio rechtstreeks naar de Ooste- renk rijden. Dit zijn de lijnen 29, 40, 70, 161, 166 en 167 van Connexxion. Op de lijnen 29, 70 en 161 is
de actie geldig op een gedeelte van het totale traject, vanwege de trajectlengte en alternatieve mogelijk heden met openbaar vervoer; • De abonnementsprijzen op deze streekvervoerlijnen worden met 50% reductie aangeboden, uitsluitend voor werknemers van de Oosterenk; • Voor de overstappers en reizigers vanaf Zwolle NS station wordt een snelle speciale forenzenpendel ingesteld tussen Zwolle NS station en de Oosterenk. De reistijd tussen het station en de Oosterenk wordt hierdoor aanmerkelijk korter; • Voor werknemers van de Oosterenk is deze lokale forenzenpendel gratis. Ook lijn 1 van de stadsdienst en de streeklijnen tussen Zwolle NS station en Ooste renk zijn voor hen gratis toegankelijk; • Het vervoer start op maandag 10 september 2007 en duurt tot zaterdag 22 december 2007 en geldt alleen op werkdagen. Alle informatie over de pilot kunt u vinden op: www.prv-overijssel.nl. Klik op ‘Oosterenk Vervoerspas’.
Waalsprinter Nijmegen Tijdelijk GOV Nijmegen biedt in de pilot een oplossing aan forenzen die via de Waalbrug Nijmegen-Centrum en Heijendaal sneller willen bereiken. Vanaf 3 september 2007 kunnen zij reizen met een speciale pendelbus: de Waalsprinter. De Waalsprinter vertrekt vanaf P+R Waalsprinter aan de Ovatonde op de PrinsMauritssingel (voorheen A325). Deze gaat via de busbaan over de Waalbrug naar het centrum en rijdt vervolgens non-stop naar Heijendaal. Forenzen die hun auto parkeren bij P+R Waalsprinter en van de pendelbus gebruikmaken, profiteren van een vrije doorgang en voorrang bij de verkeerslichten. De Waalsprinter bereikt binnen achttien minuten de laatste halte op Heijendaal. Parkeren kost slechts twee euro; het vervoer naar Nijmegen (retour) is gratis, ook voor eventuele (maximaal drie) medereizigers.
uur) en middagspits (16.00 tot 18.00 uur) en ieder kwartier buiten de spits (10.00 tot 16.00 uur en 18.00 tot 20.00 uur). P+R Waalsprinter is in een zeer kort tijdsbestek door de verschillende initiatiefnemers gerealiseerd. P+R Waalsprinter is een initiatief van Stadsregio Arnhem Nijmegen, de gemeenten Nijmegen, Lingewaard en Overbetuwe, de provincie Gelderland, VCC Oost, Novio en het ministerie van Verkeer en Waterstaat. Door de aanpak van files willen zij de bereikbaarheid van de regio vergroten. De pilot loopt van 3 september tot en met 21 december 2007. Op www.waalsprinter.nl staat uitgebreide informatie over de pilot. Ook het Waalsprinterlied van de Sjonnies (mp3) is te downloaden via de website.
Het P+R-terrein beschikt over meer dan 200 bewaakte parkeerplaatsen. Vertrektijden van de Waalsprinter: iedere tien minuten in de ochtendspits (07.00 tot 10.00
‘In de bus de file voorbij zoeven’ Veilige parkeerplaats en tijdwinst lokt automobilist naar transferium.
Kop in dagblad Trouw op 11 september 2007
Valleilijn Amersfoort
‘Dit is ‘t Pas’ Maastricht
Tijdelijk GOV
Tijdelijk GOV
De provincie Gelderland houdt samen met vervoerder
De provincie wil met de actie nieuwe gebruikers trekken
Maastricht is een compacte stad met een sterke aanzuigen-
Connexxion een pilot met ‘gratis of goedkoop Openbaar
voor het Transferium. Op dit moment maken 50-100
de werking. De gemeente is continu bezig met de bereik-
Vervoer (GOV)’ op het spoortraject Barneveld Noord-
automobilisten gebruik van het Transferium. Het trans-
baarheid van haar stad. De aanleg van de A2-tunnel, het
Amersfoort.
ferium kan 250 auto’s bergen. Doorgroei naar 400 is
garanderen van de bereikbaarheid tijdens de werkzaam-
mogelijk.
heden aan de tunnel, het plaatsen van doseerlichten, de
Doel van het pilot is om automobilisten die gebruik
ontwikkeling van de lightrail naar Hasselt en Heerlen,
maken van de A1 en tijdens de spits in de file staan voor
Daarnaast wil de provincie ruimte op de weg creëren
uitgebreid onderzoek naar het Maaskruisend verkeer, het
knooppunt Hoevelaken te overtuigen dat Amersfoort
voor mensen waarvoor het openbaar vervoer geen optie
stimuleren van het gebruik van openbaar vervoer en fiets.
goed bereikbaar is met het openbaar vervoer en dat het
is.
Dat zijn allemaal voorbeelden van projecten die het belang
een goed alternatief is voor de auto.
van de bereikbaarheid van Maastricht onderstrepen, nu en Alle informatie over deze pilot is te vinden op:
De Valleilijn is een HOV-verbinding (Hoogwaardig Open-
in de toekomst.
www.filesvermijden.nl
baar Vervoer) tussen Amersfoort, Ede en Wageningen en
De pilot ‘Dit is ’t Pas’ is een van de projecten om de bereik-
bestaat uit een trein- en een bustraject, met een goede
baarheid van Maastricht te verbeteren. ‘Dit is ’t Pas’ biedt
onderlinge aansluiting. Trein en bus hebben dezelfde
forenzen die via de A2-A79 naar Maastricht Randwyk rijden
uitstraling waardoor het geheel één OV-verbinding lijkt.
de mogelijkheid om tegen een sterk gereduceerd tarief van voordeur tot werkbestemming te reizen met het openbaar
Het aanbod:
vervoer.
• 3 gratis (trein)kaartjes voor het traject Valleilijn en vervolgens de Connexxion bussen in Amersfoort bij
De reductie is 50 tot 100%, afhankelijk van de bijdrage van
gebruik van het Transferium;
de werkgever. De actie loopt van oktober 2007 tot en met
• Gedurende de looptijd van de pilot 40% korting op
januari 2008.
treinkaartjes voor een retour Barneveld-Noord Amersfoort; als de auto wordt geparkeerd op het
Deelnemers aan de pilot krijgen een persoonlijk reisadvies.
Transferium;
Het reisadvies is maatwerk: van voordeur tot aan het werk.
• Aansluitend stadsvervoer (per bus) in Amersfoort;
Het reisadvies geeft duidelijk aan wat de beste vertrekhalte
• Connexxion rijdt vanaf het moment dat de actie
is, welke bus/trein genomen moet worden en de eindhalte.
begint met nieuwe treinen. De treinen zijn nieuw, bieden meer zitplaatsen en rijden frequenter.
Alle informatie over deze pilot is te vinden op: www.maastricht.nl/ditishetpas
Corridor N69 Eindhoven Tijdelijk GOV Vanaf eind augustus 2007 rijden er in de ochtend- en avondspits nieuwe buslijnen met een directe verbinding tussen Valkenswaard, Aalst en Waalre enerzijds en De Run, High Tech Campus en De Hurk anderzijds. De pilot, Corrdior N69 genaamd is, een initiatief van de SRE in samenwerking met gemeenten uit de regio, BBA, Hermes en de Kamer van Koophandel Zuidoost-Brabant. De bussen zijn speciaal bedoeld voor werknemers van de bovengenoemde bedrijventerreinen die woonachtig zijn in de gemeenten Lommel/Neerpelt, Valkenswaard of Waalre. Doordat bussen voorrang hebben bij verkeerslichten ontstaat een tijdwinst van een aantal minuten ten opzichte van reizen met de auto. Een ander bijkomend voordeel is dat het zeer goedkoop kan: een retourticket kost maximaal 1 euro per dag. Betaling kan per dag of via een abonnement. In de ochtend- en avondspits vertrekt er om de 20 minuten een 8-persoonsbus vanaf de Park en Ride Sportpark Den Dries (Geenhovensedreef) in Valkenswaard. De halteplaatsen op De Run, High Tech Campus en De Hurk zijn zodanig gesitueerd dat de loopafstand naar de bedrijven gering is. Met deze pilot wil het SRE onderzoeken of en zo ja op welke manier gratis/goedkoop Openbaar Vervoer kan bijdragen aan een oplossing voor de leefbaarheids- en bereikbaarheidsproblemen rond de N69. De pilot loopt van eind augustus tot en met eind december 2007. Daarna zal, bij voldoende vraag, dit vervoersaanbod onder de vlag van Mobiliteitsmanagement Randweg Eindhoven (www.wegwijsA2.nl) worden voortgezet.
Colofon Eindredactie
Uitgave
Fileproof
Ministerie van Verkeer en Waterstaat, Rijkswaterstaat Projectorganisatie FileProof
Voor meer informatie over de verschillende projecten omtrent Fileaanpak op korte termijn, kunt u
Vormgeving en productie
contact opnemen met de Projectorganisatie FileProof
H.U.M. Communicatie & Grafische Vormgeving,
op tel. 010 - 282 59 49 of
[email protected]
Rotterdam
Voor meer informatie over het project Gratis Openbaar Vervoer kunt u contact opnemen met projectleider Roel Koolen, tel. 070 - 351 60 73, of via
[email protected] Tevens kunt u informatie vinden op
Alle informatie over deze pilot is te vinden via de link:
www.vanAnaarBeter.nl onder Bereikbaarheid,
www.sre.nl/web/show/id=140744
Filevermindering.
oktober 2007
