Thema bijeenkomst DE ZORGSTANDAARD CARDIOVASCULAIR RISICOMANAGEMENT IN PRAKTIJK GEBRACHT
Dinsdag 3 maart 2015
Samenwerkingsgroep implementatie zorgstandaard CVRM
Samenwerkingsgroep implementatie zorgstandaard CVRM
Financiers project innovatie CVRM
Cor Spreeuwenberg, voorzitter projectgroep Project Innovatie CVRM Samenwerkingsgroep 3 maart 2015
Innovatie CVRM van richtlijn naar zorgstandaard EN van zorgstandaard naar praktijk
Proces Zorgstandaard Wies Oldenkamp, voorzitter Implementatie
Samenwerkingsgroep implementatie zorgstandaard cardiovasculair risicomanagement (CVRM)
Vooronderzoek
Marjolein ten Wolde, stagiaire Master Health policy, Innovation and Management (UM)
Begeleiding
Javier Asin / Nicole Asin Marjolein Rebel, Hans Vlek Doortje Boshuizen, Ernst-Jan Wind
Samenwerkingsgroep Implementatie Zorgstandaard CVRM Samenstelling Vertegenwoordiging van: • Platform Vitale Vaten / Hartstichting • De Hart&Vaatgroep • HartVaatHAG • InEen (LVG) • Begeleidingsorganisaties Vilans en ACSION • Zorgverzekeraars VGZ, Achmea en Menzis • Farma-industrie
Samenwerkingsgroep Implementatie Zorgstandaard CVRM Doelstelling innovatie • generieke principes betreffende zorg aan chronisch zieken • implementatie innovatieve vragen op terrein van CVRM
Resultaten project Innovatie CVRM • overdraagbare innovatieproducten • ervaringen van 4 zorggroepen • ‘lessons learned’ op schrift • informeren van andere zorggroepen
De zorggroepen Zorggroep Arnhem Stefanie Mouwen / Richard Linders
Zorggroep ZGWA Annette Keereweer / Marjel van de Merwe Zorggroep BeRoEmD Monique Weise / Diedelinde van Riel
Zorggroep Huisartsen Stad Utrecht Angelien Borgdorff
Thema bijeenkomst DE ZORGSTANDAARD CARDIOVASCULAIR RISICOMANAGEMENT IN PRAKTIJK GEBRACHT
Dinsdag 3 maart 2015
Samenwerkingsgroep implementatie zorgstandaard CVRM
Samenwerkingsgroep implementatie zorgstandaard CVRM
Financiers project innovatie CVRM
Anne-Margreet Strijbis Implementatie van de zorgstandaard CVRM
Zelfmanagement: van visie naar praktijk
Inhoud presentatie Visie •Definities. Zelfmanagement + ondersteuning van zelfmanagement •Beelden van zorgverleners over zelfmanagement • Waarom zelfmanagement? De patiënt wil het niet! • We (zorgverleners) doen al aan zelfmanagementondersteuning! • Zelfmanagement is niet evidence based!
Praktijk •Persoonsgerichte zorg •Agenda bepalen: voorbereiding op het consult •Lessen en producten
Zelfmanagement Zelfmanagement is het zodanig omgaan met de chronische aandoening (symptomen, behandeling, lichamelijke, psychische en sociale consequenties en bijbehorende aanpassingen in leefstijl) dat de aandoening optimaal wordt ingepast in het leven
Ondersteuning van zelfmanagement is mensen helpen voor zichzelf te zorgen. De zorgverlener is behandelaar én coach, de patiënt is medebehandelaar én regisseur. Het ondersteunen van zelfmanagement is essentieel voor goede zorgverlening. Het komt niet bovenop de huidige zorg maar is er onderdeel van. Zorgmodule Zelfmanagement 1.0, 2014
“Zelfmanagement: de patiënt wil het niet!”
Zelfmanagement is geen keuze ….
Cijfers Nationaal Panel Chronisch Zieken en Gehandicapten (NIVEL) 700 hart- en vaatpatiënten (bij 62% multimorbiditeit!) •De helft heeft ondersteuning bij zelfmanagement nodig •Zelfmanagement taken: extra steun nodig in het omgaan met zorgverleners en in het omgaan met de gevolgen van de chronische ziekte (Nivel, 2014)
We (zorgverleners) doen al aan zelfmanagementondersteuning! “ Als je zegt ‘zelfmanagementcursus’ dan zeggen ze ‘we gaan niet meer, je zoekt het maar uit met je hele zelfmanagement. Want we horen toch niets nieuws’.” ” Het is eigenlijk heel beledigend voor de mensen die hier zitten want we doen het al jaren zo”. “Uhm ja, stiekem doe je dat natuurlijk ook al wel. Alleen wat er nu dan bij komt is dat je steeds meer moet rapporteren en dat je steeds meer echt met de patiënt een doel of een plan moet opstellen. En dan heb je wel zoiets van ‘hoe ga je dit nou allemaal weer in je spreekuurtijd plannen’. ”
Ondersteuning zelfmanagement vindt mogelijk wel plaats maar niet systematisch en expliciet
“Zelfmanagement is niet evidence based” Effectiviteit van zelfmanagementondersteuning (zorgmodule) - Verbetert gezondheid en kwaliteit van leven - Welk type zelfmanagementondersteuning werkt bij wie? Zelfmanagement en werken met het individueel zorgplan Negatief: weinig verbetering zelfmanagement, kwaliteit van leven < Positief: Toegenomen ervaren kwaliteit van zorg Ervaringen meeste patiënten: zorgt voor bewustzijn, verbetert controle, steuntje in de rug. NIVEL (individueel zorgplan diabetes – 2015) Een zorgverlener: “ja heel goed. Want nu kan je de mensen daar veel beter in begeleiden. Je hebt dat individuele zorgplan en na verloop van tijd zie je dat resultaten zijn behaald. Mensen zelf vinden het heel erg leuk om er aan mee te doen want ze zien gelijk het effect van hun inspanningen. Ik ben er heel positief over.”
Visie in de praktijk Een levende visie is van groot belang
Hoe goed en onderbouwd het medisch ook in elkaar zit: het moet aansluiten bij de patiënt. Het gaat om diens lichaam, diens leven. Verbind het medische en persoonlijke. De ziekte moet in het leven passen en niet andersom
Praktijk Patiënt en zorgverlener realiseren gezamenlijk in het primaire proces drie stappen:
1. Agenda bepalen: voorbereiding op het consult m.b.v. vragenlijsten 2. Doelen en acties formuleren: vastleggen in een individueel zorgplan 3. Follow-up: organiseren, bespreken en evalueren van de gekozen doelen en acties
Agenda bepalen Vragenlijsten
Lessen en producten (ondersteunen van) Zelfmanagement is mogelijk ! Lessen •Implementatie op maat – Analyseer de zorggroep goed – Implementatie doe je met elkaar •Zorg voor een visie op zelfmanagement die leeft •Agendasetting werkt! Bij zorgverleners en bij patiënten •Cardiovasculair risicomanagement op maat: keuze uit vragenlijsten
Producten Informatiemateriaal, stappenplan voor de praktijken i.v.m. voorbereiding consulten, scholingsplan, vragenlijsten voorbereiding consult, vragenlijsten voor evaluatie proces, vragenlijsten voor evaluatie uitkomst (zelfmanagementkompas)
Vragen? Sinds kort digitaal beschikbaar Patiëntenbrochure van de zorgstandaard CVRM http://www.hartenvaatgroep.nl/wat-wedoen/voorlichting/informatiemateriaaldownloaden.html
Thema bijeenkomst DE ZORGSTANDAARD CARDIOVASCULAIR RISICOMANAGEMENT IN PRAKTIJK GEBRACHT
Dinsdag 3 maart 2015
Samenwerkingsgroep implementatie zorgstandaard CVRM
Samenwerkingsgroep implementatie zorgstandaard CVRM
Financiers project innovatie CVRM
Hans Vlek Vilans De zorggroep: gaat die er ook voor …?
De zorggroep: gaat die er ook voor? dr. Hans Vlek, Vilans ervaringen Project ‘Zelfmanagement de normaalste zaak’ Zorggroep ZGWA
Het begint altijd met de vraag ‘waarom’: Waarom zelfmanagement?
Mijn zorggroep zorgt voor een ‘doorleefde’ visie op zelfregie, als kernwaarde
Huis van persoonsgerichte zorg
De verhoudingen De patient
Zorgverzekeraar
Zorggroep
Gemeente Zorgverlener
De verhoudingen De patient
Zorgverzekeraar
Gemeente
Zorggroep Zorggroep zet vooral in op zorgverleners
Zorgverlener
Co-creatie is het adagium
Maatwerk Is geboden
Scholingen combineren met intervisieachtige sessies en trainingen: want al doende leer je het best/meest
Actieve patiënten regisseren beter
Of…
Zorggroep , patient en zorgverzekeraar: gedeelde belangen?
De zorggroep: die gaat er voor! Mits wordt gewerkt aan… • Visie die gedeeld is in alle geledingen • Persoonsgerichte zorg in een ‘whole system approach’ met actieve betrokkenheid patiënten
• Maatwerk aan professionele én aan patiëntkant • Een setting waarin al doende geleerd kan worden • Comfort in de contractering
Thema bijeenkomst DE ZORGSTANDAARD CARDIOVASCULAIR RISICOMANAGEMENT IN PRAKTIJK GEBRACHT
Dinsdag 3 maart 2015
Samenwerkingsgroep implementatie zorgstandaard CVRM
Samenwerkingsgroep implementatie zorgstandaard CVRM
Financiers project innovatie CVRM
Angelien Borgdorff Programma manager HUS Substitutie waar het kan en gedeelde zorg waar het moet
Gedeelde CVRM zorg
Angelien Borgdorff, programmamanager Huisartsen Utrecht Stad
Vraag • Bij hoeveel procent van de patiënten met status na myocardinfarct en angina pectoris denkt u dat gedeelde zorg tussen de cardioloog en de huisarts mogelijk is?
Partijen • • • • •
Samenwerkingsgroep Platform Vitale Vaten Aanvrager: Stadsmaatschap Utrecht Begeleiding: Vilans Antonius Ziekenhuis, Diakonessenhuis en UMCU Financiering: SAG (Achmea) en eigen middelen
Aanleiding en omgekeerd: onze doelen
• Hoofdbehandelaarschap onduidelijk of soms op verkeerde plek: ZOJP • Beperkte leefstijlbegeleiding (CVRM) in 2e lijn
patient krijgt geen zorg volgens zorgstandaard • Gebrek aan continuïteit van zorg (ketendenken) • Beperkt vertrouwen tussen de lijnen
Doelgroep • 12 huisartsenpraktijken die al in CVRM pilot zaten • 75.634 patienten totaal
• Daarvan 1301 patiënten met K74, K75, K76 (AP en status na MI)
Nulmeting • Patiënten selectie door huisartsenpraktijk • Hoofdbehandelaar checken
Substitutie potentieel Februari 2014, 1301 patiënten
Resultaat na casuïstiekbespreking
Vervolgacties • • • • •
Patiënten door ha oproepen, die niet in beeld waren Patiënten oproepen, die terugverwezen worden Patiënten oproepen, die gedeelde zorg gaan krijgen Cardioloog met patiënt in gesprek Hoofdbehandelaarschap aanpassen
Ervaringen patiënt Patient: spiegelgesprek en interview (N=2) • wil info op papier • verwachtingen: wie doet wat en waar kan ik terecht? • heeft vertrouwen
Ervaringen cardioloog Cardioloog: vragenlijst •meer samenwerking en voorzichtig vertrouwen •cvrm zorg in alle praktijken •afspraken over streefwaarden •heeft patiënt beter in beeld •moeilijk om maten mee te krijgen
Ervaringen huisarts/POH Huisarts/poh: vragenlijst •Positief over project •CVRM zorg volgens standaard •Patiënt beter in beeld •Wel héél veel (administratief) werk •Adequate financiering ontbreekt •Wens om samen te werken met V.S (poh)
Businesscase + Meer 1e lijns CVRM Door substitutie Door gedeelde zorg Door pat. in beeld + Implementatiekosten - Minder DOT’s (1/3 op termijn) - Minder recidieven op termijn
Lessons learned • • • •
Patient in de projectgroep: co-creatie Patientselectie kost vééééél tijd (student) Duur: 1,5 jaar Betrokkenheid cardiologiemaatschappen en bestuurlijk draagvlak • Inkoopbeleid 2e lijn, dubbelloop • Gestructureerde CVRM zorg in alle praktijken • ICT onontbeerlijk (patientlijsten, beveiligd consulteren)
Eye opener • GEDEELDE ZORG IN 95% VAN DE GEVALLEN MOGELIJK EN WENSELIJK
Vervolg • • • • • •
Implementatie RTA CVRM HASP richtlijn opvolgen Beveiligd mailen realiseren DBC CVRM contracteren (incl. consultatie) Gezamenlijke nascholing Empoweren patiënt (groepsconsult)
Producten en vragen Angelien Borgdorff
[email protected] 06 506 82 344
Thema bijeenkomst DE ZORGSTANDAARD CARDIOVASCULAIR RISICOMANAGEMENT IN PRAKTIJK GEBRACHT
Dinsdag 3 maart 2015
Samenwerkingsgroep implementatie zorgstandaard CVRM
Samenwerkingsgroep implementatie zorgstandaard CVRM
Financiers project innovatie CVRM
Cor Spreeuwenberg Gezocht: ondersteuning bij het organiseren van zorg volgens de zorgstandaard
Hoe een zorggroep die met CVRM wil starten extern ondersteunen?
Cor Spreeuwenberg
Wat gaat aan ondersteuning vooraf? • Jezelf als zorggroep kennen, bijv.: - sterke en zwakke punten als groep, praktijk etc. - goed weten wat de leden willen en kunnen - competenties van de staf - eerdere ervaringen met grote en complexe projecten • Weten waarom geïnteresseerd in CVRM • Bewust zijn van onderscheid CVRM en andere op gezondheidsproblemen gerichte programma’s
Vormen van externe ondersteuning • Niveau - regionaal transmuraal samenwerkingsverband - zorggroep - praktijken - zorgverleners en medewerkers - patienten • Aard - medisch-inhoudelijk - communicatie, gespreksvoering - organisatie - innovatie - technologie, ICT
CVRM t.o.v. veel overige projecten • • • • •
risicofactoren i.p.v. ziekten, klachten of leeftijd hoge prevalentie risicofactoren gedragsbeïnvloeding van risicofactoren gedragsbeïnvloeding geen kerncompetentie van artsen noodzaak dat patiënt zelf risicofactoren wil reduceren
Kern van aanpak CVRM • samenwerking met patiënt als eigenaar probleem • persoons (- en omgeving) gerichte aanpak • overeenstemming over aanpak tussen alle zorgverleners • veelal langdurige monotoring
Veel voorkomende hulpvragen CVRM - op niveau regio/zorggroep • • • • • • •
beslissen over programmatisch benaderen van CVRM eenheid beleid van besturen, staven en praktijken selectie/instromen van praktijken en specialisten projectmanagement: doel, plan, bewaking, bijstelling etc. hoe een verantwoorde business-case opstellen? hoe betrokkenen blijvend motiveren? hoe resultaat doelgerelateerd meten?
Veel voorkomende hulpvragen CVRM - op niveau praktijken en zorgverleners • • • • • • •
beslissen over deelname aan innovatie CVRM hoe zicht op kenmerken van de praktijkpopulatie t.a.v. CVRM ? hoe zicht op eigen sterke en zwakke punten? welke structurele organisatie van verantwoord CVRM? duidelijkheid taken en verantwoordelijkheden artsen, POH etc. hoe ondersteuning zelfmanagement etc. in praktijk brengen? hoe CVRM inpassen in overige taken?
Veel voorkomende hulpvragen CVRM - op niveau patienten en hun omgevingEssentieel om hier kennis van te hebben, maar geen expliciet onderdeel van de hier bedoelde externe ondersteuning
Enkele suggesties aan zorggroepen etc. • • • • • • • •
werk programmatisch, zowel qua ‘ziekte’ als qua aanpak houd bij ziektegericht de generieke aspecten voor ogen vis in visrijk water (laaghangend fruit) begin met mensen die willen en kunnen laat je niet verleiden door (tijdelijk) financieel gewin zoek begeleiding die bij de organisatie en problematiek past bereid de begeleiding uitgebreid voor: ‘no window dressing’ maak heldere afspraken over wie, hoe, waarover en wanneer (Vilans: product, proces, persoon en procedure) • werk kort-cyclisch en stel zo nodig bij • evalueer instrumenteel (ACIC-PACIC etc.) en mondeling
Enkele suggesties aan begeleidingsorganisaties • beschrijf helder wat je visie is en wat je te bieden hebt • probeer eigen visie op zorg (‘persoonsgericht werken’) niet te veel te mengen met probleemgerichte begeleiding • orienteer je goed op de te begeleiden organisatie(s), bijv. zorggroep of transmuraal samenwerkingsverband • lever wat je hebt beloofd: ‘afspraak is afspraak’ • neem geen verantwoordelijkheid voor project van zorggroep • zorg voor partnership en hulp bij vinden oplossingen • zorg voor aanspreekbaarheid • aarzel niet signalen aan de orde te stellen • leer van je begeleidingservaringen
Functie van de samenwerkingsgroep als landelijke tussenorganisatie van belanghebbenden die bereid zijn preconcurrentieel aan innovatie te werken Landelijke belanghebbenden die samen willen werken: • • • • •
vanuit eigen positie bijdragen aan gemeenschappelijk doel belang zien van vergroting kennis en slagkracht onafhankelijk t.o.v. bestaande (regionale) belangen regionale ervaringen tillen naar landelijk niveau eigen belang vooral in inzicht en leerervaring om innovaties te doen slagen
Slotconclusie • Uitdaging is de praktijken uit te rusten met een nieuwe visie op zorg en een nieuwe organisatie van zorg • Deze verandering vergt ondersteuning en begeleiding • Begeleiding dient vraag-, probleem-, en organisatiegericht te geschieden
• Hoe dit optimaal te doen is eveneens een leerweg
• Ppt-presentatie op websites InEen en Platform Vitale Vaten • Een overzicht van alle lessen en producten wordt in de week van 6 april op Vitale Vaten geplaatst
Thema bijeenkomst DE ZORGSTANDAARD CARDIOVASCULAIR RISICOMANAGEMENT IN PRAKTIJK GEBRACHT
Dinsdag 3 maart 2015
Samenwerkingsgroep implementatie zorgstandaard CVRM
Samenwerkingsgroep implementatie zorgstandaard CVRM
Financiers project innovatie CVRM