‘t Modelleke
nr 180 - Jaargang 2013 - Oktober - November -December
Adres en gegevens MTD treinenclub vzw Postbus 18 2650 Edegem lokaal: Strijdersstraat 15, Edegem e-mail:
[email protected] website: www.mtdtreinenclub.be bankrekening: BE68 7330 5424 2834 bic: KREDBEBB
AGENDA
22 en 23 februari, Goes (NL) expo en beurs, Modelbouwshow Zeelandhallen, Da Vinciplein 1, van 10 tot 18 uur. 7 tot 9 maart, expo Utrecht (NL) On traXS ! Nederlands
17 november, Woluwe, beurs Shopping Center van 7:30
Spoorwegmuseum, Maliebaanstation, van 10 tot 17 uur
tot 13:30 uur.
23 maart, Hoeselt, beurs Hoeseltse Treinclub, cc "Ter
23 en 24 november, Hofstade expo 0-forum, Ontmoetings-
Kommen" Europalaan 2, van 9 tot 13 uur.
centrum, Zemtsesteenweg 15, za 10 tot 17 ,zo 10 tot 16 uur.
Lidgeld 2014
24 november, Merksem beurs van ATA in Fort van Merksem van 9 tot 13 uur.
het jaar loopt stilaan teneinde en dan denkt de penning-
1 december, boekenbeurs van De Geit, Karthuizershof
meester al aan het lidgeld voor volgend jaar. het lidgeld
55-57, van 9 tot 13 uur.
2014 moet volgens de statuten betaald worden vóór 31
1 december, Woluwe, beurs Shopping Center van 7:30 tot
december. Betaal bij voorkeur ten laatste op 20 december,
13:30 uur.
dan komt het op tijd en je vermindert daarmee de kans op
8 december, Hoeselt, beurs Hoeseltse Treinclub, cc "Ter
verlies voor de club.
Kommen" Europalaan 2, van 9 tot 13 uur.
Het bedraagt nog steeds: werkende leden: € 60
14 december, Houten (NL) ruilbeurs, Expo Houten, Mei-
jongeren tot 18 jaar, studenten en ereleden: € 30
doornkade 24, 10 tot 15 uur
betaal enkel via overschrijving of storting op het nummer:
30 december, Brugge expo Rail City Brugge, Mariastraat
BE68 7330 5424 2834
38, van 10 tot 18 uur.
op naam van: MTD treinenclub vzw
18 januari, Houten (NL) ruilbeurs, Expo Houten, Meidoorn-
BIC: KREDBEBB
kade 24, 10 tot 15 uur
Pretpark 4.
26 januari, Hoeselt, beurs Hoeseltse Treinclub, cc "Ter Kommen" Europalaan 2, van 9 tot 13 uur. 1 februari, Brugge, opening seizoen Rail City Brugge, Mariastraat 38 van 10 tot 18 uur 2 februari, Lokeren, beurs van Zwitserse Treinclub, parochiezaal, Veerstraat 10, van 9 tot 13 uur 9 februari, Oud-Heverlee, beurs Leuvense Modeltreinclub, zaal “De Roosenberg” Maurits Noëstraat 15, van 9 tot 13 uur 16 februari, Merksem, beurs van ATA in Fort van Merksem, Fortsteenweg van 9 tot 13 uur. 21 tot 23 februari, expo en beurs Houten (NL), Internationale Modelspoor Expositie, Meidoornkade 24, 10 tot 17 uur 2
De Mensch Dit modelleke zal wel vol staan met ervaringen van op de
we geen ervaring achter de toog en nog minder in het samen
tentoonstelling. Daarom dan ook maar die van mij eens op
werken het draaide allemaal even goed. Niemand had echt
papier gezet. Ik stond daar met een ietwat opvallende
een opgelegde taak, het werkte gewoon. De ene nam het
treinbaan. Om niet teveel in de weg te staan en zeker op
glas, de andere het flesje en nog iemand had ondertussen
tijd te zijn had ik mijn treinbaan wat centraal opgesteld,
de koffie klaar gezet. Het doel is bereikt en we hebben de
rechts tegen de muur en deze geruime tijd op voorhand
bezoekers en rijders met drank en versnaperingen kunnen
geïnstalleerd. Bedoeling was dat deze ook tijdens de op-
voorzien. Een andere reden is omdat we de "mensch" in de
bouw van de andere banen kon ingereden worden. Dead-
watten hebben proberen te leggen door een vlotte en
line was ook voor mij de receptie. Omdat ik op tijd klaar was
vriendelijke bediening te geven en laat die ...sch misschien
heb ik dan nog wat kunnen helpen aan het opstellen van
een referentie zijn naar de stoom die uit het warm water
de gelijkstroombaan.
kwam en de gedrevenheid van de werkers weergeeft.
Alles was aanwezig: grote fries met klaar licht, schorten tot
Voor mij was het een verjaardag. Een jaar geleden ben ik
op de grond, stevige bouw (geen hout en mdf) uit stenen
bij de club verzeild geraakt. Na de tentoonstelling vorig jaar
en roestvrij staal, stromend water (en geen hars zoals de
in Berchem heb ik me lid gemaakt ook al had ik al eens een
meeste andere rijders), een groot dubbel netwerk station
bezoekje gebracht in het verleden in Mortsel en Edegem.
voor regionaal verkeer en twee - geen kleine - schaduwsta-
Ik had me vrij gemaakt omdat Gerard mogelijk bezoek had
tions: één waar de goederen werden opgesteld en een
van zijn familie uit het buitenland maar omdat hij dan toch
andere meer als fabrieksterrein en een decor van veel glas
zelf achter de Z-baan kon staan, zocht ik een andere be-
en (on)natuurlijke kleuren. Rollend materieel was ook
zigheid. Ik heb zelf geen cafe, bar of restaurant maar de
aanwezig ook al was het dan meer hollend, dat voortdurend
ervaring heb ik opgedaan bij mijn twee overleden schoon-
rangeerde met verschillende goederen. Aanbreng van af-
broers. Eén ervan ben ik begin dit jaar verloren, waar ik een
gewerkte producten uit het ene goederen station, afvoer
enorm nauwe band mee had en uit respect voor hen heb
van afval naar datzelfde station en ook aanvoer vanuit het
ik me dan ook ten volle honderd procent gegeven. Ik dank
andere station van geleverde producten. Telkens eerder
jullie dan ook voor de waardering die jullie mij hebben laten
kortere ritten met weinig wagons maar zeer efficiënt, zonder
blijken. En als het volgend jaar weer met een vergelijkbaar
aanrijdingen en ook al waren het onervaren chauffeurs, het
team en uitrusting mag zijn, doe ik het weer. (als de agen-
liep allemaal als een trein. Geen trein op schaal maar één
da het toelaat natuurlijk).
op ware grootte. Alleen weet ik niet of ik er het cachet digi-
Uw maitre,
taal of telegeleid moet aan geven. Draden heb ik niet gezien,
Michel
dus nog minder dan twee voor digitaal en zelfs voor tele-
Met een grote dank aan 'mijn' medewerkers
geleid heb je minstens iemand nodig met een zender. Die heb ik ook niet gezien. Misschien was het dan toch eerder stoom. Warmte, water en brandstof was er wel. Had ik deze baan een naam moeten geven dan had het "De Mensch" geweest. Allereerst omdat het een samen raapsel is van de voornamen van hen die meegewerkt hebben: Evi, Nina, Catherina (hopelijk correct geschreven), Sonia (2x), Nadine. Natuurlijk vergeet ik ook de anderen niet die een handje toe hebben gestoken. Ook al hebben
3
Braderij. enigzins het leed. Het weekend van zaterdag 31 augustus en zondag 1
De drankverkoop liep echter maar heel matig en dan nog in hoofdzaak omdat het meest verbruikt werd door de eigen clubleden. Het Z-baantje werd vooral bezocht als er buiten naar verwezen werd. En dan kon de 'Zérard' ook zijn zegje doen. Buiten was er geen aanduiding van de aanwezigheid. Foutje dus. De flyers werden vlot verspreid in de aanloop naar de tentoonstelling van eind oktober. Frank hield zich bezig met de bouw en het spuitwerk aan zijn brouwerij. Zondag is Jos nog wat komen vijzen aan de Märklin-locs van de club (waarvoor trouwens onze dank).
september stond in het teken van de braderij/jaarmarkt te
En nu gaat mijn neus krullen. Een oudere dame die aan de
Edegem. Dankzij het gemeentebestuur zijn we reeds voor
overkant van de straat woont op een appartement en zo
de tweede maal daar onder de pannen geraakt, zij het nu
een goed zicht heeft op het verloop, kwam me zondag een
wat minder riant dan de vorige keer. Enfin, deelnemen aan
complimentje geven over de manier waarop ik al twee
dit plaatselijk fenomeen was voor ons de boodschap. In het
dagen 'die klein mannekes' bezig hield. Merci Madame,
verleden slechts voor één dag, nu voor de volle twee
ondanks het leeftijdsverschil tussen mij en mijn publiek (h)
dagen. En we stonden nu in de beste straat voor de deur
erkent kwaliteit nog steeds kwaliteit.
van ons eigen lokaal. Beter kon niet en zo zouden we
Om 17h00 werd het hele geval terug binnen gezet en
misschien nog financieel iets kunnen meepikken met de
gingen de boeken (en de voordeur) dicht. Hopelijk hebben
verkoop van een drankje.
we door onze aanwezigheid onze bekendheid wat vergroot.
Binnen werd de inboedel wat herschikt zodat de Z-baan
(In de loop van deze twee dagen hebben we wel een paar
'Baehrechum' kon opgesteld worden. Buiten was er een
politiekers zien passeren: een paar schepenen en gemeen-
tentje met twee baantjes waarop de kinderen zelf een
teraadsleden, één burgemeester, één lid van het provincie-
treintje konden laten rijden. Een verkeerde inschatting van
bestuur, één gewestminister,... - redactie.)
de bedenker (zie onderaan). Twee dagen overenthousias-
Gilbert Di Gamon
te kinderen bezig houden en telkens opnieuw dezelfde uitleg moeten doen, zijn niet goed voor de stem en het moreel. Al verzachtten de blinkende kinderoogjes toch wel
Bouwtip: hoe voegen we een extra module toe?
4
Weeral verhuizen - Onverwacht succes, enz., enz. ... 'k Weet het, 'k val in herhaling, maar dat is nu eenmaal zo
club als chauffeur van zo'n ding, dus 'k was weer de si-
als je te veel titels hebt voor maar één schrijfsel. Dus laat
gaar. "Nee" zeggen is niet mijn sterkste kant ('k zal zelf nog
je de keuze aan de geïnteresseerde lezer.
eens stoeffen, een ander doet het toch niet) - ja, goe gezien:
We gaan het hier efkes hebben over onz tentoonstelling
de eerste haakjes dus. Ik dacht dat ik alleen maar tussen
in Hangar 27. Waarom weet ik niet want alle aanwezige
het lokaal (Strijdersstraat) en het fort (Hangar 27) zou
leden weten hoe de vork aan de steel zit. De afwezigen
moeten pendelen. Niet dus. Eerst naar Deurne voor Paul
hebben ongelijk, en wij daardoor ook meer werk! Ik verdenk
zijn Engelse O-baan. Dan gaan bijladen bij onze Jos in
Gérard er echter van aan een zekere vorm van zelffoltering
Borsbeek. Natuurlijk ging alles er niet in en een tweede rit
te doen, door wegwijs proberen te geraken in mijn handge-
melde zich aan. Dan enkele ritjes naar het lokaal en terug,
schreven verslagen. (Geen probleem Gilbert. 35 jaar les-
waarna nog één naar Wilrijk en Kontich volgde. Moest ook
geven in een beroepsschool helpen om heel wat te kunnen
nog mee helpen laden en lossen. Nog mee helpen met
ontcijferen! - Gérard.) Dit artikel komt er op zijn eigen
opbouwen, en dus pas laat naar huis. Op kosten van de
verzoek. Ik ga er dus nog wat extra sterretjes, haakjes,
club 's middags broodjes gegeten, en 's avonds frietjes.
pijltjes en cijfertjes bijdoen. Dan zullen we nu meer beginnen
Donderdag heel de dag opbouwen. Eten weet ik niet meer,
zeker ?!? Tentoonstelling op 25, 26 en 27 oktober. OK, geen pro-
maar drank nog altijd uit de clubkas betaald. 's Avonds met Patrick rond 21h30 vertrokken en om 23h30 terug. Met "de bleem, of juist wel? Geen eigen lokaal zoals we al jaren
gauwte" nog wat flyers gaan bussen in de grote omge-
gewoon zijn. Dus begon de 'activiteit' al op woensdag de
ving. Na 24h dan toch thuis.
23ste. Juist, "mè ne verhois". Om 07h30 stond Jan P. al bij
Vrijdag verder opbouwen en 's avonds de opening door
mij om het camionetteke te gaan halen. 10 minuten rij-
de burgemeester. Daarna receptie. Weer laat thuis. Geluk-
den. Weer juist: "da spel" ging maar om 08h00 open, dus
kig mocht de klok één uur terug, dus een uurtje langer in
20 minuten met de vingers draaien. Ze kennen me op de
bed (Sorry Gilbert, dat was de nacht van zaterdag op
5
zondag - Gérard.) Normaal had het zo gemoeten, maar
(Maar dat drankje dat in de prijs inbegrepen was, zal die
mijn blaas liet dat niet langer toe.
minjheer of mevrouw waarschijnlijk wel goed gevonden
Zaterdag tegen 09h naar de zaal want om 10h was de
hebben! - Gerard) Gelukkig kwam er al eens een lieve
opening. Daar waren de eerste bezoekers, en ze bleven
dame langs om te vragen of ik iets te eten of te drinken
komen! Rond het middaguur viel het wat stil, maar rond
nodig had. Het slechte weer hielp ons allicht een beetje
13h30 kwamen de bezoekers weer geregeld binnen. Re-
zodat er meer volk binnen kwam. Ditmaal geen stil mo-
sultaat voor de dag: ongeveer 350 (betalende) bezoe-
ment. Veel gezinnen en/of grootouders met (kleine) kinde-
kers. 's Avonds nog kaasavond, dus weer laat, en half
ren. Jan met het N-baantje nam mijn rol van kindervriend
tralala!
(zie braderijverslag) over en stelde het baantje open voor
Zondag pas tegen 10h daar. En er stonden al mensen te
kinderhandjes. Tof. Een baan die ook wel opviel was de Märklin van Jos. De metalen sporen en de wijze van aankleden deed bij veel oudere bezoekers weer even de jeugdjaren naar boven komen. Ook het jongste clublid, onze Lendert, kon weer op de nodige belangstelling rekenen. Deels door het opvallende spoormateriaal van de Oostenrijkse Zillertallbahn in HOe. De andere banen zullen ook wel hun bewonderaars gehad hebben. (Juist Gilbert, de nagel op de kop! - Gérard.) Resultaat van de zondag: meer dan 500 (betalende) bezoekers! Aan de toog hadden ze zowel zaterdag als zondag handen
wachten! (Zij die niet een dag te vroeg maar duidelijk te laat de uurverandering doorhadden - Gérard.) Op zaterdag waren er voor alle banen voldoende bedienaars aanwezig, zoals een kleinzoon en een zoon van enkele leden die een helft van de HO-gelijkstroombaan voor hun rekening namen. Maar op zondag was dat niet het geval. Meestal waren we met twee, uitzonderlijk met drie, maar soms heb ik er ook alleen gestaan. Een verloren trein draaide z'n rondjes. In het station en aan de hooghoven stond alles stil. Ik was namelijk bezig met uitleg geven aan een paar toeschouwers. Het gezegde in gedachte dat mannen geen twee dingen te gelijk kunnen, was ik gestopt met rangeren.
te kort. Dit ondanks het feit dat onze Michel de hulp had
Dat lokte dan weer bij een andere bezoeker de reactie uit:
van drie jonge dames die meer dan hun best hebben ge-
"Dan moet je al € 5 inkom betalen, en dan staat alles stil."
daan om alles vlot te laten verlopen. Twee van hen hadden zelfs geen enkele binding met de club, maar waren vriendinnen van de dochter van Jos. De keuken draaide ook op volle toeren: broodjes, taart en croque's moesten klaar gemaakt worden. Daarbij kwam nog eens de afwas van de koffietassen en borden. Ook hier zullen ze niet stil gezeten hebben. Ik denk niet dat ik er verkeerd aan doe door al deze vrijwilligers in naam van alle leden "NEN DIKKE PROFICIAT" en nog ne grotere "MERCI" te wensen. Zonder jullie was het niet gelukt. Sommigen onder hen hebben zelfs vijf dagen hun partner moeten missen. Of was het een buitenkansje ...? 6
PS1: Heinz, één van de nieuwere leden, heeft laten zien uit het goede hout gesneden te zijn. In de club wat stilletjes in een hoekje, maar nu vijf dagen met volle inzet aanwezig. Eens hij zaterdag wat uitleg aan de HO-gelijkstroombaan gekregen had, kon niemand hem nog bewegen om zijn bedieningkastje af te geven. Alleen de menselijke behoeften noopten hem hier toch wel toe. PS2: Patrick verdeelde zijn tijd tussen rijden en keukenhulp , waardoor ik er soms alleen voor stond. (Hij muisde er vanonder toen Heinz eens even weg was om 'natuurlijke' redenen.) PS3: Alhoewel we de opstapjes voor kinderen reeds langer Enfin, na 18h00 alleman moe, maar er stond nog een
gebruiken, kreeg ik van sommige mensen (nadat ze erop
zware taak te wachten.: de afbraak. Want alles moest tegen
gewezen werden) te horen dat ze het knap vonden dat we
maandagmorgen
een
daar aan gedacht hadden. Helaas stonden voor enkele
tweede camion (dus verdeelde taken) werd het toch nog
rolstoelgebruikers de meeste banen dan toch weer te hoog.
transportklaar
staan. Ondanks
17h voor alles weg en opgeruimd was.
PS4: We eindigen zoals we begonnen zijn: met enz., enz. ... Op mijn vraag aan twee al wat oudere dames hoe ze over
Of nog eentje. De kermis van Gerolf was een attraktie op
onze tentoonstelling gehoord hadden, kreeg ik het verras-
zichzelf en trok heel veel volk. De lachbuien volgden me-
sende antwoord "dat ze het papierke (= de flyer) dat ze op
kaar daar op als hij zijn speciale shows in werking stelde.
de braderij hadden meegenomen goed hadden bijgehouden" en dat ze er geen spijt van hadden. Met enige sympathie heb ik nog vijf minuten geluisterd naar het gekende verhaal van de overleden echtgenoot en zijn treintjes ... Zoals gewoonlijk nog enkele PSkes:
Gilbert Di Gamon (tekst), Gérard (commentaar en foto's).
7
8
Modelspoor Hangar 27 tentoonstelling op 26 en 27 oktober 2013
9
Modelspoor Hangar 27 tentoonstelling op 26 en 27 oktober 2013
10
Modelspoor Hangar 27 tentoonstelling op 26 en 27 oktober 2013
11
MÄRKLINBAAN OP EXPO 13. (Jos Maes & Ronald Hermans) 1. GESCHIEDENIS.
of de Vinylbahn genoemd, naar de muziekdrager. Deze lijn
Naar oude gewoonte verzinnen we telkens een verhaaltje
bestaat vandaag de dag (zeg: de jaren 1960) nog en rijdt
bij de expobanen van Jos. Dat mag deze keer dus ook niet
met crème – bordeaux materiaal, dat heden in een museum
ontbreken natuurlijk. Laten we de baan in een fictief
nog niet zou misstaan. Pom was ondertussen al flink wat
spoorhistorisch tintje schilderen.
gegroeid en had er in 1898 een derde inhaalspoor, met Bw
Omstreeks 1880 liepen er al spoorlijnen door Hergé en
en een kleine goederenbundel bijgekregen evenals een
Sleen. Daar er in de streek tussen Hergé en Sleen toch wel
grote goederenloods en een schroothandelaar.
wat industriële activiteit was werd er besloten een verbindingslijn aan te leggen. Er ontbond zich een hele strijd
Ergens midden de jaren twintig kwam er in Marianneburg
tussen de dorpen Pom en Leloup om de lijn door hun ge-
ook nog eens een machinefabriek en een locomotief
meente te krijgen. In 1884 werd het pleit beslecht in het
schrootwerf bij.
voordeel van Pom. In 1885 werd er in Sleen begonnen. Voor Pom moest er
Tijdens de oorlog werd de mijn bij Marianneburg begin 1945
een tunnel komen onder de heuvelrug waarop het dorpje
zwaar beschadigd door bombardementen, alsook het sta-
Pom lag. Het station was toen nog heel eenvoudig: een
tion dat ook enkele voltreffers te verwerken kreeg. De mijn
doorgaand spoor en een inhaalspoor. Voorbij Pom ging de
en het station werden echter wel terug in dienst genomen.
lijn verder naar Sleen. In 1893 kwam er de goederenbundel van Marianneburg bij, met extra rangeerterrein en een
In de vroege jaren vijftig werd er nabij Pom een klein recre-
steenkoolmijn.
atiepark met zwemvijver (zijnde het meer waar het water werd opgepomt voor de stoomlocs) gebouwd, omdat er toen
Toen in 1905 de tramlijn Pom station – Marianneburg dorp –
nog geen geld was om in het buitenland op vakantie te gaan.
Ädegheim aangelegd werd, moest er een kruising met het
Het kleine strand gaf toch wel een beetje dat zuiderse va-
spoor voorzien worden. Omdat het treinverkeer vrij druk
kantiegevoel. Het meer is trouwens nog steeds een pu-
was, besloot men een ongelijkvloerse kruising te voorzien
bliekstrekker.
waar het spoor over de tram ging. Deze tramlijn zou ook naar Pom-dorp moeten doorlopen, maar de steile helling
Begin de jaren 1960 werd als laatste het bovenleidingdepot
bleek een onoverkoombaar probleem en werd een bus-
opgericht in Marianneburg als voorbereiding op de naken-
dienst die nog steeds bestaat. Er was ook een tak naar
de komst van de e-locs. Maar nu rijdt man nog vooral met
Leloup gepland maar dat is dan uiteindelijk de LP-Bahn
stoomlocs en ook al enkele diesellocs en dieseltreinstellen.
geworden (zie volgende alinea), omdat de baron geen grond wou afstaan voor de tramlijn. Daar de tramlijn zonder
Vandaag de dag is heel het spoornet nog in dienst, ondanks
deze verlengingen niet rendabel was, had men in 1912 een
dat men de LPB al enkele keren wilde opdoeken, maar tot
andere lijn geopend naar Bisschopshofen. De tramlijn
heden is het nog steeds niet gelukt.
vormde in Pom een Spitzkehre voor de lijnen naar Ädegheim en Bisschopshofen. De nakende oorlog en zijn gevol-
2. DE BAAN TECHNISCH GEZIEN.
gen waren rampzalig voor deze tramlijn en hield het slechts
Mijn manier van werken voor modelbanen wijkt sterk af van
uit tot 1917, omdat de rails moesten dienen voor het ver-
de gangbare methodes. De modules hebben zelden of nooit
vaardigen van wapens. Het talud achter de steenkoolmijn
dezelfde vorm, want eerst wordt het plan getekend en
is nog altijd een overblijfsel van de tramlijn naar Bisschops-
daarna pas wordt het geheel in segmenten verdeeld. Zo is
hofen. Kort gezegd: het tramnet rond Pom zou dus een X
het bvb mogelijk om de schaduwstations Sleen en Hergé
moeten worden met Pom als centrum, maar concreet werd
te verkorten (Sleen was op zijn kortst en Hergé was 54 cm
er enkel een V aangelegd.
(3 rechte rails) langer) of te verlengen. Ooit waren er versies van ongeveer 5 meter van deze beide schaduwstations.
Na veel lobbywerk kreeg ook Leloup in 1910 haar spoorlijn, zij het dan een private lokaalbaan, de LPB (de Leloup Pom
Ook de manier van bouwen is volledig anders. Ipv starre
Bahn), later in de volksmond ook wel eens de Elpeebahn
houten verstevigingen gebruik ik metalen L-ijzers en het 12
geheel is zeker niet star te noemen (daarom moet het
in de schaduwstations en lijnen die niet zichtbaar zijn (daar
landschap aangepast worden aan deze manier van wer-
beide railstaven niet met elkaar verbonden zijn, kan één
ken). Dit heeft wel het voordeel dat bij temperatuurverschil-
railstaaf dienen voor terugmelding, zijnde een lamp). De M-
len niet alleen de railstaven zullen uitzetten, maar ook de
rails en AMS-wegen zijn ingewerkt in het landschap, zodat
L-ijzers. De grootte van de modules kan sterk variëren: op
de mottige zijkanten niet te zien zijn. Verschillende mensen
deze expo is de grootste module 1,19 m² en de kleinste
hadden trouwens niet gezien dat op deze baan M-rails
slechts 0,03 m².
lagen. De mottige seinblokken zijn ook allemaal onder het landschap gestoken.
Het landschap moet er toonbaar uitzien, maar het hoeft zeker niet te voldoen aan de “hedendaagse” normen.
3. TECHNISCHE FICHE.
Vermoedelijk is dit beroepsmisvorming van heel mijn car-
-
rière op de dienst monumenten en landschappen, maar ik
wege de jaren ‘60
hou nu eenmaal van die nostalgische banen uit de jaren
-
’60 en ’70 die men nu nauwelijks of nooit vindt op expo’s
en Marianneburg naar Hergé (in België te vergelijken met
(ligt daar het succes van mijn modelbaan?).
de lijn Bertix – Libramont); -
Thema: zijlijn Duitse Spoorwegen periode 3, halverDeze enkelsporige DB lijn loopt van Sleen via Pom
De “Vinyl Bahn” verbindt Pom met Leloup en wordt
De baan moet stevig gefundeerd zijn. Het hoeft zeker geen
gereden met bordeaux materiaal (met evt crème als 2°
origineel hebben, maar alles moet wel degelijk in elkaar
kleur);
passen en zou een origineel kunnen hebben.
-
Op de baan rijdt zelfs materiaal rond dat al dateert
van de jaren ’50. Ondanks hun ouderdom zijn ze nog in De ganse baan is volledig analoog gestuurd en er is geen
topvorm en rijden dikwijls beter dan het nieuwe materiaal;
bloksysteem op de baan. Ik zal wel nooit een volgeling van
-
onze Frans worden (en ik heb zelfs de indruk dat ik minder
18 jaar oud. De recentste modules (behalve deze speciaal
draad nodig had dan op hun digitale baan).
voor deze expo gebouwd en intussen bijna allemaal terug
De oudste modules op deze baan (Pom) zijn bijna
afgebroken) is 10 jaar (Leloup); Qua treinverkeer is er, naast de hoofdmoot goederentrei-
-
De reden waarom ik graag deze modules nog (een
nen, plaats voor directe treinen tussen Hergé en Sleen
laatste maal?) tentoon gesteld heb, is omdat deze modules
(V160 met silberlingen en langere treinen), alsook verschil-
op mijn zolder nog moesten verhuizen en ook een groot
lende lokaaltreinen (railbussen en korte getrokken treinen).
elektrisch nazicht moeten krijgen;
Af en toe passeert er ook een piekuurtrein (als enige dienst
-
stopt deze ook in Marianneburg) of een toeristentrein (voor
sief smalspoor) en 12 meter autobaan (als rijvak gerekend);
het Pomse meer). Internationale treinen en D-treinen
-
passen niet op deze baan (zo zijn er geen BR 01 of V200
driewegswissel en 2 engelse wissels (van meer dan 50 jaar
te zien). De rijtuigen waren beperkt tot 24 cm lengte (enkel
oud met volle middenrail). Er is slechts één brug (behalve
de silberlingen, de rest was nog korter). Op deze korte
de voetgangersbrug in Pom) en één zichtbare tunnel;
bogen komen deze rijtuigen veel beter tot uiting dan hun
-
langere en langste collega’s. In bochten hangen ze veel
waren er 20 à 25 rijtuigen en 1 bijwagen in dienst en één
minder over en ze hangen bovendien nog veel dichter bij
speciale trein voor smalspoorvervoer. Daar het goederen-
elkaar (en dit zonder kortkoppelingscoulissen). Dat een
vervoer de hoofdmoot vormde, zal het niet verbazen dat er
trein na een rit niet direct terug reed, blijkt uit het feit dat ik
ongeveer 120 goederenwagens op de baan waren.
Op deze baan ligt ongeveer 120 meter spoor (incluEr zijn 79 wissels op deze baan (+ 6 smalspoor), 1
Op de baan reden ongeveer 35 treinen rond. Verder
sommige treinen met een oude delta-decoder terug moest omschakelen: deze decoders schakelen zich na 2 uur terug
DEZE BAAN IS OOK EEN JUBILEUMBAAN, DAAR IK OP
in “vooruit” modus. Ook dat vormt een basis voor natuurlijk
6 DECEMBER 50 JAAR BEZIG BEN MET MÄRKLIN
treinverkeer.
MODELTREINEN!!!
Deze baan bestaat vooral uit de oude M-rails( Pom, Mari-
4. BESCHRIJVING VAN DE VERSCHILLENDE STATI-
anneburg, Leloup), alsook delen uit K-rails (Hergé, Sleen)
ONS.
13
eindstation (privélijn). POM DORP.
Sporen 1 & 2: stationssporen.
Daar dit dorp hoger ligt dan het station er een busverbinding
Spoor 3: omrijdspoor privélijn (reizigerstreinen hebben hier
tussen beide met het oude Faller AMS-systeem. Dit was in
hun eindpunt, voor goederentreinen moet een andere loc
de handel van 1963 tot 1980 en er zijn moeilijk wisselstuk-
geplaatst worden)
ken te vinden.
FABRIEKEN EN SOORTGELIJKE:
In dit dorp zijn verschillende winkels met binneninrichting.
-
Dit dorp en de helling met de autobaan zijn pas de dinsdag
watertoren zit in het torengebouw van de loods), zandin-
voor de expo opgebouwd en waren enkel op deze expo te
stallatie en slakkenkuil;
zien. Dit AMS systeem is zelfs vermeld op het “modelspoor
-
forum”. De modules met het dorp is nog behouden, omdat
en rijtuigen;
een extra keerlus voor de AMS-baan goed van pas komt.
-
De helling is intussen al verleden tijd.
vervoer; -
depot: 3-sporige loods, kolenbunker, waterkraan (de
rangeerterrein: met 3 sporen voor reservewagens goederenloods: voor overslag tussen trein en wegschrootwerf: kleine werf voor verwerking van oud
MARIANNEBURG.
metaal.
-
Afkomst benaming: voornaam ex-vrouw;
Naast Pom ligt nog een boerderij waar op de weg juist een
-
Type: rangeerstation.
wielerkoers passeert. Helaas had één renner de trein van
Spoor 1: doorgangspoor (op dit spoor mag NIET geran-
de steenkoolmijn niet op tijd gezien. Deze module met de
geerd worden).
boerderij is enkel voor deze tentoonstelling opgebouwd op
Sporen 2 & 3: aankomst- en vertrekbundel.
één dag en intussen geschiedenis!
Spoor 4: reservespoor voor wagens. Spoor 5: nodig voor het bereiken van de landbouwcoöpe-
HERGÉ.
ratieve en het bovenleidingdepot.
-
FABRIEKEN EN SOORTGELIJKE:
ter wereld, vooral bekend van Kuifje, maar ook van Kwik
-
en Flupke en andere;
landbouwcoöperatieve: grote loods, kraan en laad-
kade; -
schrootwerf: grote firma met specialisatie in afbraak
Type: DB schaduwstation waar 10 treinen kunnen
weggeborgen worden (waarvan 3 kopsporen) en een
van locs (sadisten); -
Afkomst benaming: één der grootste striptekenaars
keerlus.
bovenleidingdepot: ondanks er geen bovenleiding
aanwezig is, is er wel dit depot omdat er plannen zijn om
SLEEN.
de lijn te elektrificeren;
-
-
de stripwereld, gekend van Nero, Oktaaf Keuninck, Ka-
machinefabriek: grote fabriek voor gespecialiseerde
Afkomst benaming: een (nog levend) monument in
machines;
poentjes, Piet Fluwijn en Bolleke, Fonske en ga zo maar
-
door;
steenkoolmijn: op deze baan staan enkel de mijn-
schacht en het verladinggebouw. Via het smalspoor is er
-
Type: DB schaduwstation waar 15 treinen kunnen
verbinding naar de overige mijngebouwen en de terril.
wegborgen worden en 3 reeksen (6 doorgaande sporen, 4
Bovendien is er ook de houten barak met een stopbord er
sporen voor treinstellen en trekduwtreinen, 5 sporen voor
voor: kijk naar de begeleidende foto, dan begrijp je waarom
goederentreinen met mogelijkheid tot wisselen van loc).
dit verkeersteken er staat! LELOUP. POM. -
Afkomst benaming: één der grootste striptekenaars
-
Afkomst benaming: striptekenaar van Yoko Tsuno;
-
Type: privé schaduwstation waar 8 treinen kunnen
van Vlaanderen, bekend van Piet Pienter en Bert Bibber
wegborgen worden (waarvan 4 trekduwtreinen of treinstel-
(en nog levende legende die er tweemaal is in geslaagd om
len).
op één dag 200000 (jawel, met 5 nullen) strips op één dag te verkopen dat juist was uitgekomen!);
4. EPILOOG.
-
Na 10 jaar begon het te kriebelen om nog eens actief mee
Type: combinatie van doorgangsstation (DB) en
14
te doen aan een expo. Ik heb me enorm geamuseerd op
gefilmd en op donderdagavond de fijne scenerie op de baan
deze expo en bij het opbouwen, vooral de Gilbert zijn ver-
geplaatst (huizen, ijslands mos en figuren staan allemaal
baasde blikken hoe ik daar toch aan uit geraakte waren
los op de baan). Ik heb bij de afbraak nog verschillende
hilarisch, ik moet hem zeker ook bedanken voor het mee-
scènes gevonden op mijn eigen baan.
helpen tijdens de verhuis (samen met Jan P. en Luc de
Om af te sluiten zou ik nog een citaat van Nina willen
voorzitter en nog veel anderen). Die mensen zijn (samen
aanhalen dat ze bij mij thuis nog heeft gezegd: “ik dacht dat
met de digiboys) bijna dag en nacht bezig geweest om de
die modelbouwclub een groep saaie zeurkousen en oude
expo in goede banen te leiden/lijden (schrappen wat niet
mannen waren die alleen maar over treinen konden klap-
past). En het moet gezegd: we zijn er allemaal in geslaagd!
pen, maar dat bleken gezellige kerels te zijn die niet vies
Ook mijn puntcontactcollega Ronald Hermans heeft zich
waren van moppen en er was volop ambiance”. Ik heb de
enorm geamuseerd en dank zij de goede en losse sfeer is
indruk dat ze de volgende expo terug willen komen, want
hij maar meteen lid geworden (let op: hij blaft wel, maar hij
ook zij hebben zich goed uitgeleefd. Ik zou dit niet beter
bijt niet en doet niet in huis).
kunnen zeggen voor een club die (ondanks de moeilijke
Ten slotte wil ik ook mijn dochter en haar beide vriendinnen
tijden ivm het lokaal) nog steeds leeft en bruist van ideeën
Evi en Nina (zussen)) bedanken voor het toogwerk op
en dynamisme.
vrijdagavond en zondag. Bovendien heeft Christina nog
VERZEKERINGSADVIES FIERENS & VOS BVBA KBC Verzekeringen FSMA 030488A
Hovestraat 35 2650 Edegem Tel: 03 457 06 15 WE HEBBEN HET VOOR U
15
Nog eens 3 dagen "buiten" spelen. tuur. Gewoon aan lange slepen (zie de verslagen en zo Tenminste, dat was de bedoeling. Slechts 14 dagen na
over de Märklinbaan van vroeger), leverde het rangeren
onze eigen (zeer) zware tentoonstelling in Hangar 27
aan de locloods me extra speelplezier. Vooral die draai-
konden we weer enkele banen verhuizen, namelijk de Z--
schijf trok de aandacht van jonge kijkertjes. Ze heeft dus
baan en de baan van Frank. Gelukkig zouden we hulp
rondjes gedraaid als een paardjesmolen op de Sinksen-
hebben van mensen uit de organiserende club: AMRA uit
foor. Frank: onderhoudsnota te sturen naar MTD, Strijders-
Wommelgem. Zij zorgden voor transport en enkele helpen-
straat ... enz.
de mensen. In eigen rangen mensen vinden zou weer de
Omdat we nu met drie waren, kon er al eens eentje tus-
grootste opgave worden. Zelfs bij de "die hards" vielen er
senuit. Dat stelde ook mij in staat om de rest eens te gaan
enkelen af. Een "goede" uitvlucht is blijkbaar nog altijd
bekijken. De grote AMRA-baan kende ik al, maar nieuw en
vlugger gevonden dan een goede reden om wel mee te
prachtig was de brug van Moresnet, over de ganse lengte
gaan, al is het maar voor één dag.
van het lokaal. Vanachter verdween ze door de 1,5 meter
Mijn uitvluchten waren:
dikke muur naar de naastgelegen ruimte. Mijn MTD-
a) donderdag: niet naar de clubavond, dus geen hulp bij
hemdje hielp me allicht om achter de baan te geraken en
inladen en transport, want ik voelde me niet goed;
aldus de baankronkels ten gevolge van de hersenkronkels
b) vrijdag: afgebeld, Van Hammeke niet OK: 38,4° koorts
te volgen.
en snot met beken. M'n longen hingen ook net nog niet aan
In de feestzaal beneden stond onze Z-baan onder de
de buitenkant. Ook geen stem en da's pas een ramp ...; c) zaterdag: zie hierboven bij b), alleen een beetje minder koorts, maar nog altijd "bassen" gelijk "ne bouvier mè een valling". Ik kreeg er zelfs koppijn van, en ik ken nochtans plezantere manieren om die te krijgen! d) zondag: geen echte koorts en lichte beterschap (behalve de stem). 's Avonds toch nog wat beter. Of mijn eigen remedie hierbij geholpen heeft, dat weet ik niet. Vond ze wel lekker en ontspannend: ne goeie grog met ne ferme scheut bruine rum. En dan in slaap gevallen in de zetel. Herhaal dit enkele malen per dag. Goedkoper dan de dokter, alhoewel, kan de (lege) fles rum niet inbrengen bij de ziekenkas ...;
leiding van Gérard en versterkt door Frans-digitaal. Een
e) maandag: tussen 07h30 en 08h30 weinig snot en ge-
enkelsporige U-baan (van MOBOV): zeer vlak uitgewerkt
blaf. "Beam me up, Scotty!" Jan gebeld: " 'k Ga mee naar
met twee kopstations en dus simpel van uitvoering, had op
Wommelgem!" We zien wel hoe lang we het vol hou-
zijn eigen manier een bepaalde charme. Maar dan de
den. Rond 13h een dipje, maar een stevige mok erwten-
klapper: een Amerikaans-Canadese baan in vierkants-
soep met brood bracht verlichtinbg. We haalden de avond. Na de "openingsuren" de baan nog terug demonteren en verpakken. Nog wat bonnekes opdoen en om 20h thuis. Ik kan dus alleen maar over maandag meepraten. Jan, Frank en ik stonden in een apart lokaal. Nog enkele vitrinekasten en de verkoopstand vulden mee de beschikbare ruimte. We waren rond 09h00 daar, dus had Frank nog een uur om me de voornaamste zaken uit te leggen. Het was de eerste keer voor mij want ik had nog nooit aan Frank zijn topjes en knopjes gezeten. Tijdens de dag stuurde hij me soms nog wat bij, kwestie van de fijnere kneepjes te leren, en soms ging ik zelf al eens op avon16
vorm. Realistischer kan bijna niet. Blijkbaar zitten de bou-
gezorgd.
wers ervan ook in Edegem. Steengroeve, bosbouw, zage-
PS2: Dinsdag tegen 13h naar het lokaal in de Strijders-
rij, haven,... alles was aanwezig, en van details gesproken!
straat, dan werd het materiaal terug gebracht. Gelukkig had
Meer dan het bekijken waard.
AMRA genoeg volk meegestuurd, want anders had alles
Het deed me groot plezier om enkele uit het oog verloren
kunnen blijven buiten staan. MTD'ers waren weer ver te
kennissen terug te zien. Aan hun reacties te zien was dat
zoeken. Eén van de vier aanwezige clubleden had zelfs
wederzijds. En zo werd het 18h.
nog een extra halve dag verlof genomen, anders was het
De toeloop van bezoekers was in de loop van de dag zeer
helemaal noppes geweest. Zelf ben ik te klein om die grote
wisselvallig. Soms stond ons zaaltje vol, en wat later konden
stukken omhoog te helpen tillen, maar er was ook nog ander
we de baan stil zetten wegens gebrek aan toeschouwers.
materiaal te verzetten.
Er werden dan wat oude herinneringen opgehaald en nog eens goed gelachen.
Alhoewel ik er (bijna) de hele tijd bij was (uitgezonderd
Moe, maar voldaan, was ik toch blij om terug thuis te
dinsdag, wegens een te vroeg geboren derde kleinkind),
zijn. Ondertussen zit ik wel terug zoals op zaterdag (zie
kan ik maar weinig over deze tentoonstelling vertellen. Bui-
hoger onder c) ). Toch content dat ik één dag heb
ten de bezoekjes aan het toilet ben ik steeds bij de Z-baan
meegemaakt!
in de feestzaal gebleven.
Gilbert Di Gamon PS1: We kregen van de inrichters elk drie bonnetjes om vrij
Op zaterdag was het redelijk kalm, vond ik. Maar op
te gebruiken aan de toog. Voor koffie of thee hadden we
zondag en op maandag was het soms (vooral in de namid-
die zelfs niet nodig. Er waren thermosflessen voorzien voor
dag) behoorlijk druk. En onze baan heeft weer duidelijk
de deelnemers. Zelf had ik voor het nodige gezorgd, zodat
gemaakt dat er ook leven is naast de HO-schaal.
ik ook daar een grog kon klaarmaken. Heeft me misschien
Jan P. heeft mij geholpen om op vrijdag de baan op te
ook wel door de dag geholpen, of het gedacht alleen al.
bouwen. Op zaterdag zorgden Denis en Dirk voor de be-
Voor 's middags was er een lunchpakketje per persoon
diening, op zondag waren het Dirk en ik. Op maandag kreeg ik de gewaardeerde hulp van Frans-digitaal. Die hielp ook, samen met een paar nieuwe leden (een paar "sukkelaars" die we "gestrikt" hebben in Hangar 27) om de baan te demonteren en in mijn wagen te verladen. Ik heb er plezier aan gehad. Zowel in Hangar 27 als bij AMRA. Maar nu mag het weer even wat rustiger worden. Gérard van de "Z-et"
Advertentie. Een nieuwe dienst van de Spoorwegen: neuscorrecties aan sterk gereduceerde prijzen.
De Fyra wordt klaargemaakt om de volgende winter door te komen ...
17
Die Eifelbahnen in een metalen bedding zodat deze rail “vrij stil” is) en met Schaal: H0
voor die tijd wel erg slanke wissels. Het station is tamelijk
Stroomsysteem: wisselstroom (Märklin)
eenvoudig: een (voormalig) doorgaand spoor, een inhaal-
Thema: Eifel
spoor en dan nog wat goederengerichte sporen. De groot-
Naar voorbeeld: neen, fictief maar wel gebaseerd op reële
ste blikvanger is de brouwerij Bitburg (enkel in naam Bit-
situaties
burg, want lijkt totaal net op de echte brouwerij) met twee
Aantal niveau’s: drie
aansluitsporen, een westerndorpje (een verwijzing naar
Railsysteem: Märklin: Modelrail, M-rail en K-rail
mijn zomerhobby: western re-enactment) en een hout- en bielszagerij. Het geheel is een U vorm samen met het stuk
De baan is een klassieke modelbaan te noemen: een
vrije baan en beeld dus een situatie uit waar een trein ef-
dubbelsporige hoofdlijn (Eifelbahn) met een afbuigende
fectief via een 180° bocht het station binnenloopt. De trein
zijlijn( Erletalbahn). De baan moet zo goed mogelijk de Eifel
gaat nu naar een ander lokaal (jawel mijn baan is over twee
voorstellen zonder dat we bepaalde gedeeltes exact gaan
lokalen verspreid) waar de baan eigenlijk een E vormt, komt
nabouwen. Laten we zeggen dat de Eifel als inspirerend
langs een bosgebied waar enkel een kleine halte is met een
element dient. De zijlijn is draadloos en de hoofdlijn is
aansluitspoor voor de bosbouw (Bad Erlebach Wald op 1m
geëlektrificeerd. Wie denkt dat de Eifelbahn niet onder
25) en draait dan in verhouding tot de overige bogen binnen
draad zit heeft overschot van gelijk, maar er zijn wel twee
met een heel lange boog van 180° in het middengedeelte
pogingen geweest om de lijn onder draad te brengen (één
waar station Bad Erlebach op 1m20 ligt. De M-rail heeft
voor WOI en één in de jaren ’70) dus zo vreemd zou het
hier al de plaats van de modelrail ingenomen.
niet zijn. Dat ze bij mij onder draad zit is om al mijn e-locs ook een mooie speeltuin te gunnen.
Bad Erlebach is het enige station dat in naam niet verwijst naar de Eifel, maar naar mijn woonplaats. Ik woon namelijk in Elzestraat een gehucht van Sint-Katelijne-Waver, en in Elzestraat zit het woord Els wat in het Duits een Erle is, Veel beelden zijn er nog niet van daar er momenteel maar
vandaar dus Bad Erlebach. In de realiteit is Elzestraat af-
twee kleine segmentjes (Bad Erlebach) zijn die wel al voor
geleid van Hellestraete zoals op de Ferrariskaarten staat.
70% afgewerkt of beter gezegd herwerkt zijn, want 10 jaar
Bad Erlebach zit hier in de vallei van de Erlebach geklemd
geleden werden ze een eerste keer afgewerkt. Daarom blijft
die eigenlijk heel onze zijlijn volgt. Daarom dat de randen
het (voorlopig) bij plannetjes. In tegenstelling tot vele
van de baan hier bijna overal hoger zijn dan in het midden
hoofdlijn- zijlijnbanen loopt de zijlijn hier het meeste in de
van de segmenten waar het spoor ligt. Dit werd bewust
kijker. Beginnen we dus op het bovenste niveau.
gedaan om aan te tonen dat een heuvellandschap niet altijd
Het station Bitburg om 1m40 is het huidige eindstation van
in de breedte of de lengte doorgesneden moet worden.
de Erletalbahn die vroeger verder liep maar nu hier haar
Nadeel is de ietwat moeilijke bereikbaarheid, maar voordeel
eindpunt heeft. Het station is volledig aangelegd in de
is dat dit concept heel natuurlijk overkomt. In Bitburg werd
Modelrail, een voorloper van de klassieke M-rail uit midden
dit ook toegepast, maar wel op een andere wijze: Hier werd
jaren ‘50, maar dan veel beter afgewerkt ( bv plastic biels
het middengedeelte eruit gelaten, omdat dit de gang voor 18
de bediening is, en loopt het spoor op de heuvelwanden,
te doen slagen.
behalve bij de kruising van de Erlebach natuurlijk. Het lijkt
-
wel op een klassieke in de lengte doorgesneden heuvel met
strandmeertje aan de oevers van een stuwmeer. Dat is dan
een klein dwarsstuk ertussen, maar omdat de rivier eerst
weer gebaseerd op de Rursee in de Eifel. Nabij Rurberg
uit de langsdoorsnede komt en zo gericht is dat ze voor het
trouwens is er een uitgebreid strandbad waarop het mijne
geoefende oog eigenlijk doorgaat in het dwarsstuk, lijkt het
héél losjes gebaseerd is.
hier ook alsof we een stuk uit het landschap geknipt heb-
-
ben. Het westerndorp dat in het dwarsstuk begint maar in
twee ingangen tot een voormalige loodmijn die nu wel dicht
beide langsstukken nog een beetje verder loopt draagt ook
zijn en waarvan het terrein nu deel uitmaakt van de ver-
haar steentje (of plankje gezien het vooral houten huizen
laadinstallatie van de CSA, maar een kort stukje hersteld
zijn) bij tot de indruk van een uitsnede.
veldspoor en wat mijnwagentjes maken wel duidelijk dat
Een tweede element dat naar de Eifel verwijst is het
Een derde element zie je haast niet, maar er zijn
hier ooit mijnbouw heeft plaatsgevonden. De heuvelwand waar de ingangen van de mijn zitten is trouwens ook effectief hol. Hierin zitten de bedieningsinstallatie van de modules verborgen. -
Een vierde element zijn enkele bunkerinstallaties
van de Westwall die in de Eifel uitdrukkelijk aanwezig was. Er is een grote bunker nabij het station die in het rotslandschap ingewerkt werd en een heel deel van de vallei kon overzien. Verder is er nog de toegang tot de schuilkelder van het station en een vernielde geschutsbunker die zo overwoekerd is dat hij nog amper opvalt in het landschap. Een kasteel vervolledigd het station, maar kastelen vinden Maar nu terug naar Bad Erlebach. Ook dit station is niet
we op veel plaatsen in Duitsland en zijn dus zeker niet ty-
bijzonder groot: een doorgaand spoor met twee inhaalspo-
pisch Eifel. Wel speciaal aan het kasteel is dat dit echte
ren en nog wat goederenspoortjes. Drie/vier elementen
dikke muren heeft in tegenstelling tot de meeste model-
verwijzen hier naar de Eifel.
bouwkastelen die veel te dunne muurtjes hebben. Dit werd
-
Het eerste element is een aansluiting om militaire
bereikt door isodurplaten te gebruiken die beplakt werden
tanks te kunnen laden en lossen. De inspiratie hiervoor ligt
met muurplaten. Het kasteel is dus volledig in zelfbouw.
in Höddelbusch dat Camp Vogelsang van tanks voorzag.
Enkel de torens zijn dunner door met triplex te werken dat
In mijn geval zitten hier niet onze wakkere (?) sabelslepers,
dan ook met muurplaat werd beplakt. Wat opvalt in Bad
maar is het een basis van de Geconfedereerde Staten van
Erlebach is dat dit station gedrongener lijkt (en ook is) dan
Amerika. Jawel, niet van de USA, maar van de CSA! Hier
Bitburg. De eigenlijke reden is dat dit stuk op twee segmen-
komt mijn Western hobby weer ten berde. Als Texas
ten van een meter moest passen (moest indertijd zo om bij
Ranger ben ik een Zuiderling of een Rebel en laten we in
de segmenten van Jos te kunnen passen) en dat daardoor
dat opzicht dan veronderstellen dat de CSA de USA verslagen had in de burgeroorlog ( in de praktijk heeft het niet veel gescheeld trouwens) en dat ze achteraf als gewone landen naast elkaar bestonden (dat is verzonnen natuurlijk). In WOII hebben ze samen tegen Nazi- Duitsland gevochten en toen na de oorlog de zones ingevoerd werden kreeg de CSA ook haar deel. Vandaar de CSA basis die de naam van Stonewall Jackson kreeg, een beroemde maar helaas gesneuvelde generaal van de Geconfedereerden , die ervoor gekend was met zijn kleine leger het vele malen grotere noordelijke leger verschillende keren op de vlucht
19
de M-railwissels lang niet zo slank zijn dan de modelwis-
baan ga je dat dus ook vinden op 95 cm, alleen aangepast
sels. De reden naar het publiek toe is dat men niet anders
aan de noden van mijn baan. Nu is de zijlijn ten einde en
kon gezien de toestand van de vallei waar echt geen langer
komen we in het splitsingsstation Gerolstein op 90 cm te-
station mogelijk was. Het landschap lijkt dit perfect te be-
recht. Hier zitten we dus een eerste niveau lager dan de
wijzen: enerzijds ingeklemd door heuvels en anderzijds
zijlijn en onder Bad Erlebach Wald.
beperkt door de Erlebach die steil naar beneden ging waar nu het stuwmeer ligt (een zachtere rotslaag). Meer spoor lijkt daar landschappelijk echt niet mogelijk. In de praktijk is het natuurlijk zo dat we het landschap zo prepareerden. Onze trein gaat in een tunnel en dan over een omhoog klapbare brug (deze is geen landschapselement en uitsluitend een technische noodzakelijkheid om door te kunnen zonder op handen en voeten onder het spoor moeten door te kruipen) en komt zo in het andere uiteinde van de E terecht. Eerst komen we in overgangstation Bad Neuenahr op 1m15 terecht . Een overgangsstation is een term van Jos Maes om aan te geven dat we hier met een verborgen
In Gerolstein (vanaf hier is de baan met K-rails uitgerust)
kruisingsstation op een enkelsporige lijn te maken hebben
staat een fabriek waar water en limonade van het merk
waar we van de ene trafo op de andere overgaan (en van
Gerolstein gebotteld wordt. De sporen liggen hoger dan het
het ene naar het andere bedieningspaneel). Daaraan
omringende landschap en het station hebben we dan maar
aangesloten zit er nog een klein tweesporig afstelstation
onder de sporen gesitueerd. Moeten we enkel een voor-
Büllingen waar we een fictieve verbinding naar de Belgische
kantje maken en klaar is het station. En dat was voordelig
Vennbahn hebben (BV-Bahn), zodat we ook wel eens een
daar er gewoon geen plaats meer was om een gewoon
NMBS trein kunnen inzetten. Nadien wordt het allemaal
stationsgebouw neer te poten. Om de overgang naar het
een beetje smal, omdat het lokaal niet meer ruimte toelaat
afstelstation Köln, de zijlijn en het zijlijnafstelstation Blan-
én er nog een schouw in de weg zit) en dus kwam daar het
kenheim op 85 cm te verbergen hebben we in plaats van
Ahrtal als inspiratiebron naar boven. Dat is met zijn mo-
voor een tunnel voor een 2+2 aanvoerbaan voor een
menten ook niet al te breed. Er zijn wijngaarden (met zelfs
snelweg gekozen die als snelweg uitgerust is. Enkele zelf
een spooraansluiting) er is de spoorlijn die, net zoals de
ontworpen borden geven aan dat er een afrit aankomt ,
Ahrtalbahn, eerst enkelspoor was, dan op dubbelspoor
welke Autobahn het is en naar waar ze loopt. Zulke borden
gebracht werd met extra tunnels tot gevolg en die tenslotte
gaan er trouwens nog op enkel plaatsen op de baan ver-
weer enkelspoor werd. Het dubbelspoor is in model dus
schijnen. Schijnbaar onooglijke details zijnde, gaan zulke
gewoon een suggestie en geen realiteit. Een eerste ex-
borden toch bijdragen tot het individualiseren van een
spoortunnel wordt nu door een wijnboer als wijnkelder ge-
spoorbaan en geven ze het hele plaatje net dat iets meer
bruikt. Verder is er ook nog een stuk Strategische Bahn-
geloofwaardigheid. Het station zelf bestaat uit de dubbel-
damm aanwezig, naar een spoorproject in de Eifel dat nooit
sporige hoofdlijn en een spoorbundel voor de zijlijn met
afgewerkt werd. Getuigen hiervan zijn een niet gebruikte
drie doorgaande sporen en nog wat goederensporen. Alle
tunnel en de brugpijlers van een nooit afgewerkte brug
doorgaande sporen hebben perrons zodat het geheel toch
(daarvoor diende de situatie bij Rech en Ahrweiler als
een belangrijk station op de lijn kan voorstellen. Tevens
voorbeeld) Voor onze trein achter het afstelstation van de
kunnen we hier nu vele personentreinen niet alleen doen
dubbelspoorlijn naar het splitsingsstation verdwijnt werd er
doorrijden, maar ook doen beginnen of eindigen. Als we op
ook nog een element uit het Ahrtal verwerkt: bij Altenahr
de zijlijn blijven, gebruiken we het station als Spitzkehre
zijn er drie tunnels naast elkaar: een gebruikte spoortunnel
(wat wil zeggen dat we langs dezelfde kant buitenrijden als
met brug ervoor, een ongebruikte met brug ervoor (brug
waar we binnenkwamen, maar op verschillende spoorlij-
ondertussen wel weg) en een straattunnel die één van de
nen). De wisselstraat waar de zijlijn op de hoofdlijn komt
oudste uit Duitsland blijkt te zijn. Op mijn
ligt weer in het andere lokaal. Dat was mits plaatsgebrek
20
en zo wordt de lengte van het complex nog wat opgerekt
hoofdlijn wat te verbergen en om zo nog de nodige plaats
zodat er meer mogelijkheden in het station zelf zijn. Van de
te geven aan de fonolietgroeve. Op de hoofdlijn hebben we
hoofdlijn takt hier ook nog een aansluiting naar een fono-
na Gerolstein enkel een kleine halte Trier Industrie(50 cm)
lietgroeve af, een vulkanisch gesteente dat we in het
en dan gaat de hoofdlijn over in het afstelstation Trier op
Brohltal vinden. De stad Gerolstein wordt ook gespreid over
45 cm dat onder Köln (90cm) ligt dat op zijn beurt weer
de twee lokalen en zal buiten enkele Faller-huizen (ex Pola)
onder Bad Erlebac h (1m20) ligt. De overgang wordt alweer
vooral bestaan uit achtergrond en uit fotokarton gemaakte
door een Autobahn verborgen, maar in dit geval een vol-
huizen. Hiervoor zijn zelfs programma’s op de markt om ze
waardige 3+3 met een aanzet van een af- en oprittencom-
zelf te kunnen afprinten, mits geschikt fotopapier natuurlijk.
plex. Niet bijster origineel daar erboven net dezelfde taktiek
Tegen achterwanden van de baan aan gaan er stadsach-
toegepast wordt, maar dat nemen we er maar bij. Ook bij
tergronden geplakt worden. Samen met de halfreliëfhuizen
Trier industrie ligt er een straat onder het spoor opdat het
moeten deze de indruk van een kleinere stad simuleren.
industriegebied makkelijk bereikbaar zou zijn. Ook hier is
Deze achtergronden gaan de enige gekochte exemplaren
er een tramlijn zodat de reizigers makkelijk van het station
worden. Al de rest gaan we zelf schilderen omdat we hier
naar de bedrijven kunnen geraken. Deze tramlijn moet de
de achtergrond dan kunnen aanpassen aan het landschap
indruk geven van in een aparte bedding te liggen opdat ze
en niet omgekeerd zoals bij een gekochte achtergrond. Wat
geen gebruik moet maken van door vrachtwagens volge-
baten trouwens fotorealistische achtergronden als het
stopte straten. Het is wel wat herhaling van het niveau er-
landschap er niet mee accordeert. De indruk van een stad
boven (snelweg, tunnel onder spoor, tram), maar het is
wordt ook nog vergroot door het feit dat er onder de sporen
allemaal wel logisch geplaatst en gaat daardoor niet al te
een straat doorloopt. Hieraan speciaal is , naast een geper-
herhalend werken.
sonaliseerd bord, dat we na onder de hoofdlijn doorgegaan te zijn een afslag naar de goederenloods te hebben om daarna gewoon onder de andere sporen verder te lopen als een soort tunnel. Zo’n afslag naar een goederenemplacement bestaat ook in het echt ergens in het Ruhrgebiet. In een aparte tunnel zit er nog een tramlijn die het openbaar vervoer in Gerolstein compleet maakt. De tramlijn werkt wel niet en we kunnen hier dus gewoon een motorloze modeltram gaan kiezen die we kunnen gaan detailleren.
Van afstelstation Trier takt er nog een goederenlijn af met een driesporige bundel en enkele aansluitsporen in Trier Industrie op 45 cm waar houten kisten, houten en alu vaten en plastic bakken gemaakt worden (voor oa de andere bedrijven op de baan), een verbinding naar Trier Moselhafen (45 cm) dat onder Blankenheim (85 cm) het Ahrtal ( 115-100 cm) ligt. Die haven is heel beperkt: een oliedepot, De hoofdlijn zakt nu middels blokken Josephshofen (naar
een schouw die ingekleed wordt als havenloodsen en nog
Jos Maes genoemd die de plannen tekende) en Sankt
een opslagplaats van hout met een fabriekje om zogezegd
Johann (genoemd naar Jan Mertens die me gaat leren
multiplex te maken. Van hier kunnen stammen naar Bitbur-
achtergronden schilderen) naar een lager niveau om onder
g gaan en afgewerkt of verzaagd hout van Bitburg komen
Gerolstein in station Trier industrie uit te komen. Delen van
om hier verder verwerkt te worden of verladen te worden.
beide blokken liggen in tunnels om zo de keerlus van de
Langs de andere kant geeft de driesporige bundel uit op
21
een rangeerstation mét heuveling (op 45 cm) dat dan weer
stroom” van een vijftal cm in Bad Erlebach tot een “serieus
onder de hoofdlijn richting Gerolstein ligt.
zijriviertje” van minstens 10 cm in Gerolstein. Er liggen dus steeds drie niveau’s die naar mate van belangrijkheid (het belangrijkste het hoogste) ook aangekleed gaan worden. Waarom drie niveau’s en zoveel meter spoor? Wel net als Jos hecht ik belang aan rijden én rangeren en wil ik ook eens met enkele spoorvrienden kunnen bollen. Waarom geen K-rails op de belangrijkste delen? Wel om aan te tonen dat je ook met M-Rails mooie dingen kan doen , zolang je maar niet dubbelspoor gaat, want dan zie de beperkingen van de M-Rails te goed. Dat was iets wat je met de Modelrails minder had omdat de bogen hier vergelijkbaar waren met de grote K-railbochten. En ook omdat het zonde was van de vele M-rails en vooral Modelrails om ze niet te gebruiken of te degraderen tot afstelstationsporen. Wat het rangeren betreft heb ik er op gelet dat er gericht verkeer tussen de verschillende bedrijven op de baan mogelijk is zodat we op de ene plaats kunnen gaan “laden” en op de andere gaan “lossen”. Dat is iets wat we van onze Amerikaanse modelbouwvrienden geleerd hebben: gesimuleerd goederenverkeer. Wie echt nog dieper wil gaan kan voor alle bedrijven productieplanningen gaan opstellen en kaarten met ladingen, wagens enz maken om tot een car card en waybillsysteem te komen zodat we “nog echter” goederenverkeer gaan kunnen doorvoeren. En voor de twee bovenstaande elementen zijn banen die volgens het principe van Jos gemaakt werden ideaal. Alleen kent bij mij het landschap een groter belang dan bij Jos en moet het dus goed afgewerkt worden zonder natuurlijk te “overgesuperdetailleren” . Dat is voor een ander type modelbanen gereserveerd en ligt vér buiten mijn kunnen en het is ook mijn doel niet eerlijk gezegd. Zo gebruik ik geen zuiver industriële bomen meer (die trekken ook voor mij op niet veel), maar heb ik “naakte” bomen aangeschaft en bewerk en bevlok ik ze nadien zelf. Gesnoeide takken worden als struiken gerecycleerd. Bomen zelf draaien uit bloemistendraad is natuurlijk nog veel mooier en natuurgetrouwer, maar dat duurt voor mij te lang
De belangrijkste waterloop op mijn baan is de Erlebach. Die
en met de zelfbevlokte halfindustriële fabrikaten ben ik meer
komt eerst door Bitburg gestroomd en volgt de lijn naar Bad
dan tevreden. Rotsen en of rotsformaties worden of afge-
Erlebach Wald en Bad Erlebach waar ze een prominente
goten uit mallen of ik maak ze volledig zelf. Kant en klaar
rol speelt. Ze loopt dan ook nog verder en de steile oevers
kunststof rotsen kunnen moeilijk aangepast worden om
van de wijngaarden moeten ook een stuk van Erlebach
ergens lokaal in te passen en dat kunnen gegoten en zelf
voorstellen. Finaal stroomt ze onder Gerolstein station door
gemaakte wel. Die kan je lekker makkelijk aanpassen aan
om daar de baan definitief te verlaten. Van een klein
de omgeving. Gras zaai ik zelf met een elektronische be-
beekje van amper 2 cm in Bitburg , over een typische “berg-
grazer of ik gebruik gras dat op een soort vlies zit. Als finis-
22
hing touch komen er allerhande bloemen en planten op de
Een beetje van twee walletjes eten dus.
baan die de laatste jaren door enkele producenten op de
Met modelspoorgroeten.
markt gebracht werden en een hele verrijking zijn van de
Ronald Hermans
modelbouwflora. De plastiekglans bv. kan ook hier net als bij gebouwen met een likje verf weggenomen worden. Ik kies dus voor een soort gulden middenweg waar nog naar hartelust op kan “gespeeld” worden (wat een lelijk woord, maar het klopt eigenlijk wel) en waar we toch ook van een behoorlijk landschap kunnen spreken en genieten.
23
Driemaandelijks tijdschrift P309828 Afgiftekantoor 9550 Herzele
België - Belgique P.B. 9550 Herzele 3/1354
Verantw. uitgever: Marc Heerwegh, Postbus 18, 2650 Edegem. Brochure gemaakt met EDITOO, www.editoo.be - E-mail:
[email protected] - Tel.: 053 63 03 86.
Retouradres: MTD Treinenclub vzw Postbus 18 2650 Edegem
