,
JAARGANG 19 - nr. 3 september – oktober – november – december 2013 INHOUD VAN DIT NUMMER:
Rubrieken
Vooruitzichten
Woordje van de voorzitter – pag. 3 Cursiefje – pag. 4 Omaatje – pag. 6 Wandelen – Bowling – pag. 7 Fietsen – pag. 8 Uitstap – pag. 9
Verslag Algemene Vergadering van 29 maart – pag. 11 Verslag Algemene Vergadering van 24 mei – pag. 12 Uitnodiging Algemene Vergadering van 20 september – pag. 13 Planning activiteiten Seniorenraad – pag. 14
Thema’s Bibliotheek Verkeer & veiligheid Gezondheid Vlaamse Ouderenraad Rechten Onder vrienden Nuttige info
Jaar van het voorlezen – pag. 15 Telefoneren – Valpreventie – pag. 16 15 voedingsmiddelen die u een boost geven (deel 1) – pag. 19 Levensverwachting, … de kaap van 80 voorbij! – pag. 21 Wat is een leifkaart – pag. 22 Wist je dat … – pag. 23 Hoe zit het met de vervaldag op medicijnen? – pag. 25 Weetjes over alcohol – pag. 26 Gedichten, Gedachten Boom in huis – pag. 27
DE REDACTIERAAD Gerald Biesemans Marcel De Backer Jef De Bie
Marc Hannes Malou Schelfthout Els Schoepen
WERKTEN NOG MEE AAN DEZE KRANT Dirk Wuyts Kristien Boeykens Erik Breuls Lillianna De Winter GRAFISCHE VORMGEVING Kristien Boeykens 2
WOORDJE VAN DE VOORZITTER
Jef De Bie
Beste vrienden, senioren, En, wat hebben wij deze zomer gedaan…. Eerst en vooral hebben wij geprobeerd om onze senioren massaal te laten sporten. En is dat gelukt? Ja, min of meer, de sporteldag was een groot succes. Daar kwam dan nog bij dat de weergoden ons ook nog goed gezind waren. Zou dat komen omdat we tijdens de sportelweek naar Scherpenheuvel zijn gewandeld? We hebben met zijn allen genoten van sport en spel, en daarna van de lekkere barbecue met een frisse pint. De fiets- en wandeltochten worden ook druk bezocht. Het is altijd gezellig om samen wat te wandelen en te fietsen en vooral ook nog een woordje te placeren en onderweg een pintje te drinken! De bowling is intussen eventjes stilgevallen, en de beste speler van het jaar is alweer gekend. Rara, wie zou dat zijn …. ? In september beginnen we opnieuw, en gaan we weer proberen om onze eeuwige eerste van zijn troon te stoten! Je kan natuurlijk in de zomer op dinsdag een spelletje petanque spelen aan het seniorenlokaal op de Gestelsebaan. De Ardennentocht en de driedaagse op de fiets waren zoals ieder jaar weer een groot succes. Ook de Dolomietenreis werd door de deelnemers erg gesmaakt, letterlijk én figuurlijk. Tussendoor hebben we natuurlijk ook nog eens vergaderd. Zo blijven we op de hoogte van wat ons als senioren aanbelangt. Beste senioren, ik wens jullie nog een mooie nazomer en een zachte winter ……
Jef De Bie
3
CURSIEFJES Dirk Wuyts
rijweg werd overspoeld. Traag kronkelend kroop het water tussen de planten van de voortuinen en over de opritten... De natuur nam een dreigende houding aan. Hoe lang zou dit nog duren? Wordt het een herhaling van de overstroming van 1998?
Overstroming en kinderpret Dagen regende het! Ongemeen woest werd de tuin aangevallen. In alle vormen stortte het water uit de donkere hemel. De kruinen van de berkenbomen zwiepten heen en weer, de jonge takken striemden als ongenadige zwepen, de bladeren werden met duizenden afgerukt, doelloos opgejaagd en als onnuttig onder struiken of tegen obstakels aangedrukt. De boomstammen bogen door alsof ze de regengoden als hun meerdere beschouwden en hen daarom om genade smeekten. Er kwam geen einde aan al dat geweld. Achteraan de tuin verschenen plassen die alsmaar groeiden. Langzaam kropen ze naar elkaar toe tot één grote waterpartij. De boomstammen stonden nu onwezenlijk naakt in het water.
Er kwam een telefoontje! Of de kleinkinderen morgenmiddag opgehaald kunnen worden aan de school? Ja, natuurlijk kan dat! Flor en Wisse hadden van papa wel gehoord dat met de vele regen, er heel wat water was gevloeid… tja. En dat de tuin van oma en opa misschien wel overstroomd was… tja. Niks bijzonders. “We gaan bij oma en opa knutselen, met de bouwblokken spelen en dan voetballen”, was het antwoord… We verlaten nu de hoofdweg. “Kijk”, zegt oma, “Het water van de beek staat hier tot aan de rand.” “Hm.” “En daar is de oprit bijna onder water gelopen, zie je het?” “Ho, zeg!” “Een beetje verder kruipt het water al in de voortuin tot aan de gevel van dat huis”, wijst oma. “Wouw! De rijweg is overstroomd!” De interesse is gewekt… “Ho, ho! Staat er ook zoveel water in jullie tuin”? vraagt Flor. “Mogen we erin spelen?” Warm ingepakt en hooggelaarsd lopen de kinderen de tuin in. De
De wind ging liggen, maar de lucht bleef blauwzwart. En daaruit raasde de regen. Het werd een striemend watergordijn dat alle zicht op de tuin ontnam. De tuin verzoop. Het water bereikte het terras. Nog tien centimeter respijt voor de woning… De waterpomp van de draineerbuizen rondom het huis deed haar werk. Maar, zou dat zo blijven? De afvoerbeek aan de voorzijde van het huis kolkte, de Risschotbeek kon de waterdruk niet meer aan en vloeide over bij de overbrugging aan de straathoek. De 4
eerste plassen zijn ondiep en er wordt gesprongen en gespetterd. De rakkers jubelen. Als dolle pony’s rennen ze door het water. Meteen staan ze in een heuse waterpartij die steeds dieper wordt. Hun laarzen worden door het slijk aangezogen en het stappen gaat alsmaar moeilijker. Flor werkt zich door diep water met Wisse achter zich aan. Het water loopt in de laarzen.
Er wordt gelachen en geroepen. De pret kan niet op. Dan verliest Flor een laars, valt en gaat even kopje onder. Geen gezeur, wel gejubel! Maar dan komt de kou…Gouw naar binnen, andere kleren aan, nog een lekker deken om de benen, dichtbij de haard, een kussen, choco en …”Sneeuwwitje kijken!” Straks zijn er pannenkoeken. Kindervreugde! Tja…
*****************************
RONDVRAAG
DIGITALE
SENIORENKRANT
Hebt u interesse om de seniorenkrant niet meer in gedrukte versie te ontvangen maar om ze op digitale (1) wijze te lezen? Stuur dan een mailtje naar
[email protected]. Deze vraag is enkel bedoeld om te onderzoeken of hiervoor wél of géén interesse bestaat.
(1) Digitaal betekent dat u de krant online via de website van Zoersel kunt lezen.
? 5
OMAATJE Marc Hannes
POMPOENEN : BUTTERNUT OF FLESPOMPOEN
De butternut is een smaakvolle pompoensoort die de vorm heeft van een peer. De kleur van de schil is zalmkleurig tot beige. Het vruchtvlees van de butternut heeft een gele tint. Verkoop van half september tot februari. De butternut is een pompoen met weinig pitten maar met vruchtvlees dat zo zacht is als boter en een wat nootachtige smaak heeft. Heel geschikt voor puree, fluweelzachte soepen. POMPOENSOEP Ingrediënten: 1 kg flespompoen (vruchtvlees zonder schil) 40 gr boter 1 ui 2 teentjes knoflook 800 ml groentebouillon
1 eetlepel citroensap 1 laurierblad 250 ml melk ¼ theelepel gemalen gember snuifje chilipoeder vers gemalen zout en peper
Bereidingswijze: Schil de pompoen, haal de zaadjes eruit en snijd de pompoen in blokjes. Pel de ui en knoflook en snijd in stukjes. Smelt de boter in een grote soeppan en voeg de ui en knoflook toe. Laat 5 minuten zachtjes bakken terwijl je af en toe roert. Voeg de pompoen toe, roerbak 2 minuten. Voeg de bouillon, het laurierblad, het gemberpoeder, chilipoeder en vers gemalen zout en peper toe. Roer het citroensap er doorheen. Breng aan de kook en zet het vuur vervolgens lager. Leg het deksel op de pan en laat 35 à 40 minuten zachtjes koken. Haal het laurierblad uit de soep en pureer het geheel. Voeg de melk toe en roer door elkaar. Laat even goed heet worden. Proef de soep en voeg eventueel nog wat zout, peper of chilipoeder toe. Pompoen is gezond: de groente bevat veel betacaroteen (die zit in de oranje kleur), calcium, vitamine C en uiteraard voedingsvezels.
6
WANDELEN Jef De Bie – tel. 03 383 30 34
Verzamelpunt: Sint-Teunisplein Geen inschrijving vereist.
datum 2 september 16 september 7 oktober 14 oktober 4 november 18 november (1) 2 december (2) 9 december (2) 7 januari (2)
afstand 15 km 8 km 15 km 8 km 12 km 8 km 12 km 8 km 12 km
uur van vertrek 12.00 uur 13.30 uur 13.00 uur 13.30 uur 12.00 uur 13.30 uur 12.00 uur 13.00 uur 12.00 uur
Opgelet: * (1) Feestwandeling – vertrek kasteel Halle * (2) vertrek kasteel Halle
BOWLING Jef De Bie – tel. 03 383 30 34
Plaats van afspraak: Thunderball Zoersel – 13.45 uur Nieuwe deelnemers: gelieve eerst Jef De Bie te contacteren
datum
Datum
10 – 24 september 8 – 22 oktober
5 – 12 – 26 november 10 – 17 december
Bowling etentje op 3 september (vooraf inschrijven en betalen) 7
inschrijven neen neen neen neen neen neen neen neen neen
FIETSEN Marcel De Backer – tel. 03 383 24 83
Plaats van vertrek: seniorenlokaal Gestelsebaan. Geen inschrijving vereist.
datum 4 september 18 september 2 oktober 16 oktober 30 oktober 13 november 27 november 4 december 18 december 9 januari
afstand 25 km 45 km 25 km 45 km 40 km 30 km 30 km 25 km 25 km 25 km
uur van vertrek 13.30 uur 13.00 uur 13.30 uur 13.00 uur 13.00 uur 13.00 uur 13.00 uur 13.00 uur 13.00 uur 13.00 uur
Meerdaagse reis Dolomieten mei 2013 8
UITSTAPPEN DAGUITSTAP
OP VRIJDAG 4 OKTOBER GAAN WE MET DE SENIORENRAAD OVER DE SCHREEF
De schreve, de grens die de Westhoek deelt in een West-Vlaams en een FransVlaams gedeelte, is geen etnische maar een staatkundige grens. Niet verschillen tussen mensen, maar tegengestelde machtsbelangen van naties hebben deze ‘schreve’ getrokken. In de dertiende-veertiende eeuw verzette het graafschap Vlaanderen zich tegen de centraliserende politiek van de koningen van Frankrijk, leenheren van Vlaanderen (Guldensporenslag 1302). Vlaanderen bleef zelfstandig maar kwam later toch terecht in een groter geheel, de Nederlanden, die deel uitmaakten van een machtsblok (Bourgondië, later Habsburg) dat in oppositie was met Frankrijk. De machtsstrijd tussen deze blokken heeft de grens tussen Frankrijk en Vlaanderen bepaald. In de zeventiende eeuw werd het zuidwestelijk deel van het voormalige graafschap Vlaanderen door Frankrijk geannexeerd. De Westhoek werd verdeeld over twee staten. De steden Veurne in het noorden en Poperinge in het zuiden werden grenssteden aan deze kant van de ‘schreve’. In het noordwesten van het door Frankrijk geannexeerde gebied, de Franse Westhoek van Rijsel tot Duinkerke, tussen de Leie en de zee, was de moedertaal Vlaams. Eeuwenlang is ‘Vlamsch’ daar de omgangstaal gebleven.
Na onze busrit naar de Westhoek worden we in Diksmuide ontvangen met koffie en boterkoek. Verder in de voormiddag bezoeken we het Fransmansmuseum te Koekelare.
9
Dit museum wil een eerbetoon zijn aan de Vlaamse seizoensarbeiders, de Fransmans, die destijds om den brode naar Frankrijk trokken. Zij verrichtten er onmenselijk zwaar labeur op de bietenvelden, in de cichoreiasten, de suikerfabrieken, de vlasoogst en de steenbakkerijen. Zij en hun arbeid werden door Stijn Streuvels zeer plastisch beschreven in o.a. De oogst, Leven en dood in den Ast,…
Na het middagmaal maken we met de bus een rondrit naar Esquelbecq (Ekelsbeke), Bambecque (Bambeke) met zijn St.-Omerkerk, en Herzeele met een bezoek aan het ‘Café des Orgues’ waar we de drie aanwezige Mortierorgels kunnen beluisteren. Verder via Hondschoote door de Moeren en langs Beauvoorde. ’s Avonds genieten we nog van een dubbele boterham hesp, een dubbele boterham kaas en koffie of thee waarna de bus terug richting Zoersel vertrekt.
Vertrek:
7.30 uur kerk Sint-Antonius 7.45 uur bushalte kerk Zoersel Prijs: € 45,00 per persoon Inbegrepen: de plaatselijke gidsbegeleiding, de toegang tot het museum, ’s voormiddags koffie met boterkoeken (2) , het driegangenmiddagmaal en ‘s avonds de broodmaaltijd. Niet inbegrepen: drank tijdens het middagmaal Einde daguitstap: rond 20.30 uur Inschrijven: 1) telefonisch via het nummer 03 2980 9 08 van 3 september 13u30 tot en met 11 september 16u30. 2) Na telefonische reservatie € 45,00 per persoon overschrijven op rekeningnummer BE67 0682 4162 3387 van de Seniorenraad Zoersel met als mededeling: daguitstap, familiena(a)m(en) van de deelnemer(s), opstapplaats (St. Antonius of Zoersel). 3) Uw inschrijving wordt pas definitief na ontvangst van de volledige reissom. Er zijn meerdere autocars voorzien om zo veel mogelijk senioren de kans te bieden mee te gaan op deze uitstap. 10
VERSLAG ALGEMENE VERGADERING VAN 29 MAART 2013 Malou Schelfthout
Voorstelling burgemeester en schepencollege Op 14 oktober 2012 werd een nieuw gemeentebestuur verkozen. Tijdens onze Algemene Vergadering van 29 maart 2013 in ‘t Zonneputteke konden de Zoerselse senioren kennismaken met dit nieuwe bestuur. Na een korte algemene presentatie van burgemeester en schepenen kregen de senioren de kans om, in werkgroepen en aan de hand van verschillende stellingen, met hen in discussie te gaan over onderwerpen die senioren aanbelangen. Volgende thema’s kwamen aan bod: o wonen en zorg stellingen - ‘Ouder worden in eigen dorp is belangrijker dan in eigen huis’ - ‘Er is heel wat informatie beschikbaar over de gemeentelijke en andere dienst- en zorgverlening’ - ‘De meeste senioren hebben een groot sociaal netwerk’ o mobiliteit en veiligheid stellingen - ‘Het is makkelijk/moeilijk om zich te verplaatsen in Zoersel met de bus of met de fiets’ - ‘Ook minder mobiele mensen moeten zich goed kunnen verplaatsen’ - ‘In Zoersel is het aangenaam en veilig om te wonen’ o gezondheid en ontspanning stellingen - ‘Er zijn veel ontspanningsmogelijkheden voor senioren in Zoersel (sport, cultuur, vorming,…) - ‘Senioren hebben nood aan afzonderlijke ontmoetingsruimten’ - ‘Vrijwilligerswerk houdt senioren jong’ - ‘Mijn gezondheid, daar zorg ik zelf wel voor’
Nadien kon er nog verder worden bijgepraat in de foyer.
11
VERSLAG ALGEMENE VERGADERING VAN 24 MEI 2013 Malou Schelfthout
Thema: ‘Heb oor voor je gehoor’ Er zijn meer mensen met gehoorproblemen dan u zou durven vermoeden. Er zijn ook meer hoorapparaten en hoorhulpmiddelen dan u denkt. Meer informatie hierover kregen we van audioloog Tom Aerts, gastspreker op onze Algemene Vergadering van 24 mei 2013. Op een boeiende manier gaf hij informatie over de nieuwste technieken wat betreft hoorapparaten en hoorhulpmiddelen. Hij had ook verschillende voorbeelden bij zodat iedereen de toestellen van dichtbij kon bekijken. Op allerhande vragen, zoals ‘Wat is de kostprijs? Hoe lang gaan de batterijen mee? Is er terugbetaling door de mutualiteiten voorzien?…’, kregen we uitgebreid antwoord. Ook na de voordracht stond Tom Aerts ter beschikking om persoonlijke vragen van senioren te beantwoorden, wat erg gewaardeerd werd. Na de voordracht werd er gezellig nagepraat bij koffie en cake. Het was voor onze Zoerselse senioren opnieuw een aangename en leerrijke namiddag.
VERTELNAMIDDAG IN DE BIBLIOTHEEK Op woensdag 6 november organiseren de Seniorenraad en de bibliotheek in het leescafé van het Zonneputteke een vertelnamiddag. Samen met uw kleinkind(eren) kunt u genieten van de verhalen die de vertelfee uit haar toverboeken tovert. Elk uur gaat er een vertelmoment door: - om 14 uur een verhaal voor 3 tot 6 jarigen - om 15 uur een verhaal voor 6 tot 9 jarigen - om 16 uur een verhaal voor 9 tot 12 jarigen Tijdens het verhaal krijgt iedereen een hapje en een drankje aangeboden. Interesse ? Geef een seintje op 03 2980 7 22. 12
UITNODIGING Malou Schelfthout
Hierbij nodigen wij alle Zoerselse senioren uit op onze Algemene Vergadering van vrijdag 20 september 2013 om 14 uur Thema’s: Infosessie over ‘de gezelschapsdienst’ Deze dienst ondersteunt personen die de opvang op zich hebben genomen van iemand die moeilijk of niet alleen thuis kan blijven. Tinneke Vangeel, de coördinator van deze oppasdienst legt u de werking van deze dienst verder uit.
Infosessie over de ‘belbus’ Zoals velen al hebben ondervonden, is het niet altijd even gemakkelijk om zich in Zoersel met de bus te verplaatsen. Katrijn Van Beek, mobiliteitsambtenaar van de gemeente Zoersel, zal uw vragen hieromtrent graag beantwoorden.
GEEN VOORAFGAANDE INSCHRIJVING NODIG !
Wij verwachten u in ‘t Zonneputteke, Zonneputteke 1, Zoersel 13
PLANNING ACTIVITEITEN SENIORENRAAD Malou Schelfthout
Hierna volgen de geplande activiteiten voor 2013: Datum
Activiteit
20 september 2013 – 14 uur 4 oktober 2013
Algemene Vergadering Zonneputteke, Zonneputteke 1, Zoersel Daguitstap Vlaamse en Franse Westhoek
6 november 2013
Vertelnamiddag in het leescafé van het Zonneputteke
18 – 22 november 2013 Seniorenweek (zie folder in bijlage)
Wilt u weten wat An Pierlé, Jan De Wilde en Laïs in Zoersel komen doen? Pikt u graag een leuke tentoonstelling mee? Abonneer u dan op de maandelijkse, digitale, en in cultuur gemarineerde nieuwsbrief of vraag de programmafolder aan. Daarin staan alle activiteiten die in De Bijl en De Kapel georganiseerd worden, overzichtelijk geordend en bondig toegelicht. Zowel in De Kapel als in De Bijl sluiten alle activiteiten gezellig aan de toog af. Het ideale moment om oude bekenden te ontmoeten en al keuvelend de nacht in te tollen. U bent geïnteresseerd en wilt verder op de hoogte blijven? Of u wenst de programmafolder te ontvangen ? Stuur een mailtje naar
[email protected] of bel naar de cultuurdienst van Zoersel 03 298 07 15. De maandelijkse cultuurnieuwsbrief en/of de halfjaarlijkse programmafolder wordt u dan toegestuurd.
14
BIBLIOTHEEK Erik Breuls
2013 is uitgeroepen tot Jaar van het Voorlezen. Een heel jaar lang wil de bibliotheek zoveel mogelijk mensen - kinderen en volwassenen - warm maken voor voorlezen. Niet alleen omdat het leuk en gezellig is, maar ook omdat het goed blijkt te zijn voor de ontwikkeling. Voorlezen versterkt de band tussen ouders en kinderen en is goed voor de (taal)ontwikkeling. Volgende boeken zorgen alvast voor een geslaagd vertelmoment. Van 0 tot 3 jaar Waarom lig jij in mijn bedje – Joke Van Leeuwen Een groep knuffels zet elkaar de een na de ander uit bed. Telkens moet één knuffel op zoek naar een ander bed. Tot ook het allerkleinste lappenpopje triest een andere slaapplek moet zoeken. Een vertederend verhaal met eenvoudige prenten tegen een donkerblauwe achtergrond. De harmonica-vorm maakt het boek extra avontuurlijk. Van 3 tot 6 jaar Het muizenhuis – Karina Schaapman Sam en Julia zijn de allerbeste muizenvriendjes. Elke dag gaan ze op ontdekkingstocht in het muizenhuis. De voorleesverhaaltjes zijn kort en vaak eenvoudig, maar naar de foto’s, die vertederende muizenkinderen in een wereld perfect op muizenmaat tonen, kan je eeuwig blijven kijken. Van 6 tot 9 jaar De piraten van hiernaast – Reggie Naus Het zal je maar overkomen. Je hebt geen zin in de zomervakantie want je beste vriend is net verhuisd. Maar dan komt er een echte piratenfamilie naast je wonen, met een waakhaai. Samen met Kapitein Hector Donderbus en zijn zoon Billy ontdekt Michiel het piratenleven. Voorleespret gegarandeerd met dit spannende en grappige avonturenboek.
15
VERKEER EN VEILIGHEID Marc Hannes
TELEFONEREN Tips en tricks * Laat degene die je opbelt altijd zichzelf eerst voorstellen. * Als een onbekende persoon je telefoonnummer vraagt, zeg dan dat je zelf eerst contact zult opnemen. * Wees aandachtig voor herhaaldelijk ‘verkeerd’ verbonden zijn. * Spreek enkel een algemene boodschap in op je antwoordapparaat. * Vraag in de boodschap op je voicemail om meer informatie dan enkel het telefoonnummer van de oproepen. Ook de naam en de reden van oproep zijn nuttig. * Geef bij telefoonenquêtes geen informatie over geld, vakantieperiode, enz… * Leer de kleinkinderen in elk geval dat ze niet mogen zeggen dat ze alleen thuis zijn. * Een telefoonkaart naast je toestel, met duidelijke notitie van nuttige telefoonnummers en contactpersonen heb je vlug bij de hand in geval van nood. * Spreek af met familie en vrienden, en maak een telefooncirkel om op afgesproken tijdstippen dagelijks te bellen met elkaar om te horen of alles OK is. * Als onbekenden je vragen om bij je thuis de 100 of 101 te mogen bellen, zeg dan dat je dat zelf zal doen en sluit de deur. Regel is: laat geen onbekenden binnen als je alleen thuis bent. Gebruik je gsm om je veiligheidsgevoel te verhogen: draag het toestel in de hand of doe alsof je in gesprek bent met een vriend, ook al is er niemand aan de lijn. VALPREVENTIE Tips en tricks om het risico op vallen te verkleinen Heel belangrijk * Stevig schoeisel (antislipzool) dragen en in huis niet op kousenvoeten lopen. * Draag een gepaste bril en laat je ogen jaarlijks controleren. * Controle van je medicatie door je arts, hem zeker op de hoogte brengen bij duizeligheid. In de badkamer * Leg een antislipmatje vóór en in het bad of douche. * Een douchecel is beter dan een bad. * Plaats een aantal stevige handgrepen zodat je gemakkelijker in en uit bad of douche kan. 16
* Een zitje in het bad/douche of ruime plastieken stoel met armleuningen in de instapdouche bieden comfort en bewegingszekerheid bij het wassen. * Zorg steeds voor voldoende verluchting. In de woonkamer * Laat voldoende ruimte tussen de meubelen zodat verplaatsing en beweging niet gehinderd worden. * Opgelet voor glazen tafels en breekbare voorwerpen. * Ruim zoveel mogelijk op en laat zo weinig mogelijk op de vloer achter. * Valpartijen gebeuren vaak door slippen of verstuiken over achtergelaten voorwerpen. Op de trappen * Leuningen aan beide zijden van de trap zijn erg veilig. * Maak je trap veilig, bevestig een antislipstreep op elke trede, zorg dat je traptapijt goed vast zit. * Hou de treden vrij (geen boeken of schoenenpaar) en duid de laatste traptrede goed aan. * Leg geen matje onderaan de trap om uitschuiven te voorkomen. In de keuken * Laat vooral geen laden en kasten openstaan. * Materiaal dat je vaak gebruikt dient opgeborgen in gemakkelijk bereikbare kasten en laden. * Vermijd opstapjes. * Nooit potten op de grond zetten, deze horen op het aanrecht. * Vermijd natte vloeren of plekken. Verlichting * Zorg voor voldoende aangepaste verlichting. * Hou rekening met het vallen van de avond. * Een nachtlampje in een stopcontact in de slaapkamer/gang of op weg naar de badkamer is aanbevolen. In de slaapkamer * In en uit bed stappen doe je best op een rustige manier. * Neem de tijd, zodoende behoud je je evenwicht en kan je bloeddruk zich rustig aanpassen. Vloeren en tapijten * Losliggende kabels en snoeren op de grond zijn heel gevaarlijk, zij dienen weggewerkt te worden. * Tapijten met omkrullende hoeken verwijder je het best. * Bevestig steeds een antisliplaag onder uw tapijt. 17
Garage/bergplaats * Laat geen gereedschap rondslingeren. Geef alles een plaats op een stabiel en stevig rek of meubel. * Verwijder olie en vet van de vloer. * Trapladders moeten altijd volledig geopend en veilig vastgemaakt (veiligheidsklep) worden. Tuin * De koer en de paden in de tuin moeten regelmatig schoongemaakt worden om natte bladeren, mos, ijs of sneeuw te verwijderen. * Op een regenput en een beerput liggen stevige deksels. * Bij het openen van deksels, plaats deze overhoeks terug op de opening. Dit blijft een gevaarlijke zone, omstaanders dienen verwittigd te worden.
Bron: Brochure brandweer/ocmw/politie
18
GEZONDHEID Marc Hannes
15 VOEDINGSMIDDELEN DIE U EEN SUPERBOOST GEVEN – DEEL 1 Ze zijn het neusje van de zalm, de superkampioenen op het vlak van vitaminen, mineralen en antioxidanten. En laat de meesten dan nog eens de smaakpapillen verwennen. 1. Brocolli tegen kanker Broccoli staat bekend om zijn beschermende effect op de cellen en dus op de ontwikkeling van kanker. Dat geldt ook voor andere koolsoorten, maar broccoli steekt er bovenuit door zijn hoge dosis sulforafaanglucosinolaat (SGS), een stof die de natuurlijke ontgifting van het lichaam stimuleert. Verder bevat deze licht verteerbare groente veel vitamine B en vooral C (een gekookte broccoli bevat dubbel zoveel vitamine C als een sinaasappel). Broccoli is ook rijk aan kalium, magnesium, ijzer, zink, selenium en cabagine (of vitamine U), een ontstekingsremmende stof die de slijmvliezen van maag en darmen beschermt. 2. Tomaat tegen prostaatkanker De tomaat dankt haar adelbrieven aan het bijzonder hoge gehalte lycopeen, een belangrijke antioxidant. Vooral bij tomaten die warm of bereid worden geserveerd, zet lycopeen zich goed vrij en werkt het preventief tegen de ontwikkeling van prostaatkanker maar ook tegen carcinogenen als baarmoeder-, darm- en maagtumoren. Hoge hoeveelheden lycopeen zorgen er immers voor dat schadelijke vrije radicalen uit het lichaam worden afgevoerd. De tomaat bevat ook veel vitamine B en C en mineralen als kalium, fosfor en magnesium. 3. Blauwe bes als vitaminekampioen De blauwe bes wordt door voedingsdeskundigen omschreven als de koningin der bessen. De supervrucht bevat dan ook recordgehaltes aan vitamine B en is rijk aan pterostylbeen, een belangrijke antioxidant die beschermt tegen kanker. Blauwe bessen verminderen ook het risico op hartziekten en werken ontstekingsremmend. Door de band geldt bij vruchten: hoe meer kleur ze hebben, hoe hoger hun antioxidantengehalte. 19
4. Rode biet voor de lever Deze bordeauxkleurige groente heeft zijn superstatus te danken aan zijn hoge gehalte aan bioflavonoïden, bètacaroteen, vitamine B en C, calcium, fosfor en ijzer. Die combinatie stimuleert de zuiverende werking van de lever, verhoogt de weerstand en helpt – dankzij het ijzergehalte – om bloedarmoede te bestrijden. En omwille van luteïne varen ook de ogen er wel bij. 5. Granaatappel tegen veroudering Ook de granaatappel is een antioxidantenkampioen en is rijk aan beschermende polyfenolen. Dat maakt van de granaatappel een ideale anti-aging handlanger, of beter gezegd, een bondgenoot om in optimale conditie ouder te worden. Hij beschermt tegen hoge bloeddruk, cardiovasculaire risico’s en doet dienst als ontstekingsremmer. 6. Waterkers (cresson) tegen kanker Een groente die vaak over het hoofd wordt gezien, maar wel degelijk zijn plaats verdient in het rijtje van de supervoeding, is waterkers. Verwant aan broccoli, beschermt ook waterkers tegen kanker dankzij de hoge aanwezigheid van glucosinolaat en PEITC (fenylethylisothiocyanaat). Deze stof geeft de plant haar typische, wat pikante smaak en verhoogt de weerstand tegen bepaalde kanker veroorzakende stoffen. Verder bevat waterkers ook hoge dosissen carotenoïden (provitamine A), vitamine B, C, D, E. 7. Gember tegen misselijkheid Zingibereen, een soort etherische olie in de gemberwortel, is de werkzame stof die ervoor zorgt dat gember de spijsvertering een handje toesteekt. Gember in een gerecht is een goed idee voor wie af te rekenen heeft met spijsverteringsproblemen of misselijkheid.
Bron: Plusmagazine
20
VLAAMSE OUDERENRAAD Jef De Bie
LEVENSVERWACHTING ….. DE KAAP VAN 80 VOORBIJ! De recentste statistieken van de Federale Overheidsdienst (2011) zeggen het zwart op wit: de gemiddelde levensverwachting bij geboorte ligt boven de 80 jaar, namelijk op 80,4 jaar. Belgen worden dus met z’n allen weer wat ouder. Vlaanderen heeft de oudste bevolking, want daar ligt de gemiddelde levensverwachting op 81,2 jaar. Dat is een voorsprong van 2,5 jaar op Wallonië (78,7 jaar) en bijna 1 jaar op het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (80,6 jaar). Vrouwen leven doorgaans langer en worden nu gemiddeld 82,9 jaar. Mannen doen het met een gemiddelde levensverwachting van 77,8 jaar wel steeds beter. Tussen 1961 en 2011, in vijftig jaar tijd, hebben zowel mannen als vrouwen de levensduur met 10 jaar verlengd. De levensverwachting van mannen neemt iets sneller toe zodat sinds 1996 het verschil in levensverwachting tussen mannen en vrouwen kleiner wordt. Anders liggen de cijfers als je de te verwachten levensjaren bekijkt op oudere leeftijd: dit is niet zomaar aftrekbaar vanuit de gemiddelde levensverwachting bij geboorte, er zijn reeds mensen uitgevallen. In dezelfde tijdsperiode – een halve eeuw – steeg de levensverwachting op 65 jaar van 14,8 tot 21,2 jaar voor vrouwen en van 12,4 tot 17,7 jaar voor mannen. Een 65-jarige vrouw zal gemiddeld 86,2 jaar bereiken, een man van 65 mag gemiddeld verwachten 82,7 jaar te worden. Maar we dienen er altijd bij te denken dat het voor de ene wat minder en voor de andere wat meer zal zijn. Op 1 januari 2012 telde Vlaanderen 1.018 honderdplussers, 142 mannen en 876 vrouwen. Dit is bijna een verdubbeling in 10 jaar tijd.
vrouwen mannen
Bron: Informatieblad van de Vlaamse Ouderenraad – april/mei/juni 2013
21
RECHTEN Marc Hannes
WAT IS EEN LEIFKAART? Welke beslissingen in verband met het levenseinde zijn mogelijk in België? Wat kan iedere persoon voor zichzelf proberen uit te maken en reeds vastleggen? In dit kader werd onlangs de LEIFkaart geïntroduceerd. Dit plastiek kaartje (ter grootte van een bankkaart) vermeldt over welke wilsverklaring men beschikt. De kaart is bedoeld om in een portefeuille te bewaren. De LEIFkaart vervangt de (papieren) vorm van wilsverklaring niet, integendeel, ze refereert er net naar. Ze biedt een bijkomende garantie dat artsen en hulpverleners sneller op de hoogte kunnen gebracht worden van iemands wettelijke wilsverklaringen en dat er rekening mee kan gehouden worden. Men adviseert dan ook ten zeerste dat men in de mate van het mogelijke zijn wilsverklaringen laat registreren via de gemeente. De registratie is een kosteloze handeling, en houdt in dat de ambtenaar van de dienst Burgerzaken de documenten toevoegt aan een nationaal elektronische databank die consulteerbaar is door zorgverleners (24/24 u, 7/7 d). Dit geldt zowel voor de wilsverklaring inzake euthanasie als deze betreffende uitvaart en orgaandonatie. De negatieve wilsverklaring kan tot op heden niet geregistreerd worden. Bekendmaking op een andere manier is dan ook onontbeerlijk. De LEIFkaart draagt hiertoe bij. Hoe kan men een LEIFkaart bestellen? 1) online:
[email protected] U dient geen exemplaren van uw wilsverklaring(en) toe te sturen. 2) Op papier: Gelieve rekening te houden met een wachttijd vooraleer men de LEIFkaart ontvangt, gezien de overweldigende interesse voor dit initiatief. Wat staat op een LEIFkaart? Op de lijfkaart staan de naam, het rijksregisternummer (zodat de zorgverleners geregistreerde documenten snel terug kunnen vinden) en alle wettelijke documenten vermeld waarover men verklaart te beschikken. Op de kaart kan ook de naam van een contactpersoon vermeld worden met diens telefoonnummer. Bron:
[email protected]
22
ONDER VRIENDEN Marc Hannes
WIST JE DAT …. * Het was het grootste voorrecht om aanwezig te mogen zijn bij het baden van de Zonnekoning Lodewijk XIV. Zeker gezien het feit dat hij dit maar vier keer in zijn leven deed. * Het eerste dodelijke verkeersslachtoffer viel in 1896, toen Bridget Driscoll aangereden werd door een automobiel die zes kilometer per uur reed. * In Florida is het illegaal om in het openbaar te zingen als je een badpak aanhebt. * De aardbei is de enige vrucht met zaad aan de buitenkant. * Japanse eetstokjes zijn puntig en Chinese eetstokjes zijn stomp. * In 1930 kreeg de tekenaar Haddon Sundblom de opdracht van The Coca-Cola Company een serie advertenties te ontwerpen voor de aanstaande kerstperiode. Niet helemaal vreemd, omdat in die jaren Coca-Cola bekend stond als ideale dorstlesser voor met name de zomerperiode en niet zozeer voor de koudere dagen. De opdracht was een menselijke, gezellige dikkerd met een mooie baard te ontwerpen in de bedrijfskleuren rood en wit. Nu had Sundblom een gepensioneerde buurman, ene meneer Prentice die zeer goed aan de vereisten voldeed. Tevens was hij een zeer vrolijk type die een zeer aparte lach had die klonk als yo-ho-ho. Vanaf de eerste dag was deze Santa Claus een hit. Nog steeds is het beeld dat door Sundblom is geschapen hét gezicht van de Kerstman. Ondanks het feit dat dit beeld eigenlijk voor Coca-Cola bedoeld was werd het door de jaren heen zo’n gemeengoed dat The Coca-Cola Company besloot dat Santa Claus voor iedereen in de wereld was en er vrij gebruik van mocht worden gemaakt. * In 2009 werd er in Brazilië een overheidscampagne ingezet om plassen onder de douche te promoten om daarmee het regenwoud te sparen. Nu 2013 roept Nederlandse gemeentepoliticus Bert Wassink eveneens op om te plassen onder de douche om alzo water te besparen wat goed is voor het milieu. * Het woord ‘admiraal’ is afkomstig van de islamitische eretitel ‘amir al’, wat letterlijk ‘commandant van Allah’ betekent. * Een beer houdt ’s winters zeker zes maanden zijn plas op. * Een airbag komt met een snelheid van 200 kilometer per uur uit het stuur. * Lungo-capsules van Nespresso bevatten 20 procent meer cafeïne dan Espressocapsules van hetzelfde merk. * 9,5 procent van de inwoners van Zwitserland is miljonair. * Kalkoenen kunnen zich zonder seks voorplanten. Dit verschijnsel heet parthenogenese of maagdelijke voortplanting, een vorm van ongeslachtelijke voortplanting, waarbij vrouwtjes van bepaalde diersoorten nakomelingen kunnen krijgen zonder dat hier mannetjes aan te pas komen: maagdelijke vrouwtjes leggen spontaan eitjes of baren jongen. Het woord parthenogenese komt van het 23
Grieks, παρθενος = maagd + γενεσις = geboorte. Bij planten spreekt men niet van parthenogenese maar van apomixie. * Ruim 40.000 Amerikanen zijn verzekerd tegen een ontvoering door buitenaardse wezens. * De term schaakmat komt van het Perzische woord ‘shah mat’, wat ‘de koning is dood’ betekent. * HUP HOLLAND HUP: Op 30 april 2013 werd Willem-Alexander koning van Nederland en steeg zijn salaris fors, van € 245.000 naar € 825.000 per jaar, plus een jaarlijkse onkostenvergoeding van € 4,4 miljoen. Maxima ontvangt als koningin nog eens € 327.000 per jaar en een onkostenvergoeding van € 547.000. Willem-Alexander en Maxima houden hun bezittingen, inkomens en eigendommen overigens keurig gescheiden. Ze zijn niet gehuwd in gemeenschap van goederen, om gedonder bij een eventuele scheiding te voorkomen. Als Beatrix overlijdt zal al haar opgespaarde fortuin ook nog eens als een onbelaste erfenis overgaan naar haar kinderen. Bron: Primo + Metro
GEVRAAGD: MINDER MOBIELEN CHAUFFEURS
De MMC kampt momenteel met een tekort aan vrijwillige chauffeurs, die mensen uit onze gemeente willen vervoeren. Heeft u enkele uren per week vrij (zelf te bepalen wanneer), bent u telefonisch bereikbaar en beschikt u over een eigen wagen met een geldige autoverzekering? Dan kunt u via deze weg heel wat mensen uit de nood helpen. onkostenvergoeding en verzekering Uw onkosten worden vergoed aan € 0,30 per kilometer, gerekend vanaf uw eigen woning tot aan de woonplaats van de aanvrager, en de rit heen en terug. Daarnaast krijgt u ook een verzekering ‘burgerlijke aansprakelijkheid’, ‘lichamelijke schade’ en ‘omnium’, én degelijke ondersteuning vanuit de centrale. interesse? Voor meer inlichtingen kunt u terecht bij Karine Demuylder of Karina Ceulemans, OCMW Zoersel, 03 2980 0 00 of op het gratis nummer 0800 12 113. meer info:
[email protected],
[email protected] 24
NUTTIGE INFO Marc Hannes
HOE ZIT HET MET DE VERVALDAG OP MEDICIJNEN? Ontcijfer de code Op de verpakking van etenswaren zie je onmiddellijk hoe lang ze nog houdbaar zijn, maar de verval- en productiedatum aflezen van medicijnen is andere koek. Staat er op de verpakking Ex, Exp of Per, dan gaat het over de vervaldatum. Staat er Lot, dan kun je ernaast de productiedatum terugvinden. Zo betekent Exp 01/09/13 dat het geneesmiddel houdbaar is tot 1 september 2013. Als er enkel een maand en jaartal te vinden is, dan vervalt het middel op het einde van de maand. De maanden kunnen ook aangeduid worden met een letter: A staat voor januari, B voor februari, C voor maart, D voor april, E voor mei, F voor juni, G voor juli, H voor augustus, I voor september, J voor oktober, K voor november, L voor december. LOT 09 F 5 wil zeggen dat het medicijn gemaakt werd op 5 juni 2009. Let op: de vervaldatum geldt enkel als je de geneesmiddelen ongeopend, in de originele verpakking en volgens de aanwijzingen in de bijsluiter bewaart. Vooral voor vloeibare geneesmiddelen, zoals siroop, is dit van belang. Temperatuur, vocht, licht en lucht kunnen medicijnen negatief beïnvloeden.
Geen algemene regel Er is geen algemene regel voor de vervaldatum van geneesmiddelen. Wel zit er meestal een verschil van 2 tot 5 jaar tussen de productie- en vervaldatum. Staat er geen uiterste houdbaarheidsdatum op de verpakking, vraag dan raad aan je apotheker of drogist.
Geneesmiddel vervallen, wat nu? Geneesmiddelen met een verstreken houdbaarheidsdatum, gebruik je best niet meer. Ze zijn minder werkzaam en kunnen zelfs schadelijk zijn voor de gezondheid. Wees extra voorzichtig met deze geneesmiddelen: antibiotica, ontsmettingsproducten, oogdruppels, oogzalven en pillen of zalfjes die de apotheker of drogist zelf bereid heeft. Met oude, vervallen medicijnen ga je het best naar de apotheek. Zij zijn verplicht deze geneesmiddelen terug te nemen, ook al heb je ze er niet gekocht.
Bron: Libelle en apotheker Gerry Van den Berghe
25
WAAR OF NIET WAAR, WEETJES OVER ALCOHOL Een glas whisky bevat meer alcohol dan een glaasje wijn = NIET WAAR Bij elke drank hoort een specifiek glas, dat voor die drank het ‘standaardglas’ genoemd wordt. Doordat de grootte van de glazen verschilt, bevat het standaardglas nagenoeg evenveel alcohol. Het maakt dus niet uit welk type drank je drinkt: in een pint bier, geschonken in het juiste glas, zit evenveel alcohol als in een borrelglaasje jenever of andere sterke drank. Vrouwen kunnen minder goed tegen alcohol dan mannen = WAAR Ze zullen het misschien niet graag horen, maar vrouwen kunnen écht minder alcohol verdragen dan mannen. Dat komt doordat vrouwen meestal wat kleiner zijn en minder lichaamsvocht en meer lichaamsvet hebben dan mannen. Daardoor wordt alcohol minder verdund in een vrouwenlichaam. Bovendien hebben mannen een efficiënter systeem om alcohol al in de maag af te breken. Daarom zullen vrouwen die hetzelfde hebben gedronken als een man, toch meer alcohol in hun bloed hebben. Alcohol is een goed slaapmutsje = NIET WAAR Alcohol kan inderdaad helpen om beter in te slapen, maar het heeft een negatief effect op de slaap tijdens de rest van de nacht: je slaap is minder diep, waardoor je ook veel sneller weer wakker wordt. Na het drinken van te veel alcohol ben je ’s morgens dan ook meestal minder goed uitgerust dan wanneer je zonder avondborreltje onder de wol kroop. Als je regelmatig alcohol drinkt, word je het na een tijdje gewoon en voel je het minder = WAAR Het klopt dat als je regelmatig drinkt, alcohol minder invloed op je heeft. Dat wil zeggen: je voelt je minder snel dronken. Dit wordt ook wel ‘het ontwikkelen van alcoholtolerantie’ genoemd: om hetzelfde effect te bereiken, moet je steeds meer drinken. Maar ook al voel je je dan misschien niet zo snel dronken, je loopt evenveel risico op gezondheidsproblemen! Wijn na bier is plezier, bier na wijn is venijn = NIET WAAR Te veel alcohol kan je opzadelen met een misselijk gevoel en barstende hoofdpijn. Het soort drank of de volgorde waarin je die drinkt, heeft geen enkel belang. Meer weten over alcohol ? www.bekijkheteensnuchter.be Bron: Libelle
26
GEDICHTEN, GEDACHTEN BOOM IN HUIS In het huis waar ik nu woon Is er iets heel ongewoon Denk maar niet dat ik nu droom Want … UIT MIJN PIANO GROEIT EEN BOOM ! Ja, een boom met echte takken -Niemand die hem om mag hakkenEn zelfs vogels, groot en klein Zeg me : wat is het geheim ? ‘k Wil het jullie wel verklappen Wat zich schuilhoudt in die takken ’t is in feite héél bijzonder, ’t is een Wonder-Boven-Wonder ! Want … Telkens de piano zingt Er een melodie weerklinkt Komen stilletjes de noten Één voor één eruit gekropen Zoeken dan hun plekje op Zelfs tot boven in de top. Na de Do, de Re, de Mi Komen Fa, Sol, La en Si Met elk zijn kleur, van paars tot rood. Wie zingt er de hoogste noot ? Zie je wel dat ik niet droom ’t Is heel gewoon een NOTENBOOM !
Lillianna De Winter 27
28