Sustainable Buildings Ir. T.V.J. Pastoor (Victor) Hoofd installatietechnologie & technisch specialisten Grontmij
Sustainable Buildings 2
Duurzaamheid is het verdelen van schaarste – schaarse resources (materiaal en energie) – schaarse ruimte en gebieden – schaarse middelen (investering versus exploitatie)
Sustainable Buildings 3
Het gaat om afgewogen keuzen te maken: kosten, comfort en levenscyclus.
Evenwicht tussen ecologische, economische en sociale aspecten is de balans tussen gebouw, gebruik en locatie.
Als management-, advies- en ingenieursbureau helpen wij onze klanten ahv beleidssturing, procesadvies en technische onderbouwingen de juiste keuzen te maken.
Thema’s 4
Begripsvorming mbt duurzaamheid – Locatie, Gebouw en Gebruik
Projectvisie op integrale duurzaamheid – Grontmij Sustainable Building
Visie in de praktijk brengen: – Watercampus Leeuwarden – Het duurzaamste kantoorgebouw ter wereld
Begripsvorming mbt duurzaamheid 5
Wat is duurzaamheid 6
Definitie volgens VN-commissie Brundtland (1987) – Duurzame ontwikkeling sluit aan op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen
Maar eh….. Hoe vaak verliezen we deze betekenis uit het oog ???
Is het “Duurzaam” of toch niet ? 7
Vroeger heette dat: Energiezuinig Comfortabel Flexibele indeling Flexibele gebruiksfunctie Sociaal veilig Tijdloze uitstraling Toekomstbestendig Goed huisvaderschap Ecologisch Levenscyclus analyse
Nu heet dat Duurzaam ? Duurzaam ? Duurzaam ? Duurzaam ? Duurzaam ? Duurzaam ? Duurzaam ? Duurzaam ? Duurzaam ? Duurzaam ?
Sustainable Building: 3 pijlers 8
Locatie
Sustainable Building Gebouw
Gebruik
Sustainable Building en gebouw 9
Locatie
Sustainable Building Gebouw
Gebruik
Vastgoed als middel, niet als doel 10
Advies
10 %
Bouwsom
Gebouw Exploitatie
Bedrijfsomzet
éénmalig
25 jaar
25 jaar
100%
125%
Let op : 1% hoger ziekteverzuim of 1% lagere arbeidsproductie kost net zoveel geld als de complete bouwsom!!
10.000%
Vastgoed-sector: systeem-uitdagingen 11
Duurzaamheid ?
Vastgoed belegger : Lange termijn: Projectontwikkelaar: Korte termijn: - Prijsefficiënt bouwen - Verkopen aan belegger
- Huurinkomsten borgen - Vastgoedwaarde borgen
Huurder: - Hoog binnencomfort tbv hoge arbeidsproductiviteit - Eigen gas en elek rekening - Lage exploitatiekosten
Verduurzamen door achteraan te beginnen 12
Creëren financiële ruimte voor duurzaamheid begint bij de gebruiker / huurder – Bent u bereid tot lagere exploitatielasten / woonlasten door iets hogere huurlasten maar fors lagere energielasten
Sustainable Building en locatie 13
Locatie
Sustainable Building Gebouw
Gebruik
Sustainable Building en locatie 14
HNW = Grenzen tussen “Privé” en “Werk” vervagen
Sustainable Building en locatie 15
Duurzame ruimtelijke ontwikkeling : duurzaam gebouw versus goede of slechte locatie
Sustainable Building en locatie 16
Is onze ruimtelijke ontwikkeling van steden opgezet nav leef-model van de vorige generatie mensen ? – Strikte scheiding bedrijventerrein en woonwijken ?
Sustainable Building en locatie 17
Duurzame transitie van onze ruimtelijke ordening
Sustainable Building en gebruik 18
Locatie
Sustainable Building Gebouw
Gebruik
Sustainable building en Gebruik 19
Toyota Prius is een duurzame auto (=aanschaf)
Sustainable building en Gebruik 20
Wat zegt een duurzame Prius over jouw kwaliteiten als chauffeur als je alleen maar plankgas rijdt … ?
Sustainable building en Gebruik 21
…en als beleid alleen maar plankgas wilt blijven rijden?
Sustainable Building - dilemma 22
Doen we dingen juist ? Doen we de juiste dingen ?
Projectvisie op integrale duurzaamheid 23
Integrale duurzaamheid 24
Aandacht voor alle abstractie-niveau’s
Vakdiscipline overkoepelend
Aandacht voor alle duurzaamheidscategorieën
Strategische projectvisie op duurzaamheid 25
Stel een ontwerp voor dat altijd in lijn is met: – Core-business factor : Duurzaam ontwerp draagt bij aan missie van opdrachtgever – Human factor: Gebouwen als effectieve werk-, woon of verblijfsomgeving – Rol model factor: Gebouw als platform voor educatie, informatie en demonstratie – Eco factor: Bewijsvoering duurzaamheid naar externen
Tactische projectvisie op duurzaamheid 26
Gebruik krachten uit de natuurlijke omgeving om voor het gebouw te laten werken – Reduceer energie-vraag Passive design & Energy-saving – Gebruik duurzame bronnen – Gebruik fossiele brandstof efficiënt
Inspireer en enthousiasmeer: awareness Stimuleer met subsidies Evt. financiering via ESCO, Lease, etc.
Operationele projectvisie op duurzaamheid 27
Technische maatregelen op uitvoeringsniveau – – – – – – – – – – –
Hoge gevel-isolatie (Rc-waarde) Low-energy beglazing (U-waarde) Duurzame materialen zoals FSC-hout Koude warmte opslag in de bodem Energiezuinige verlichting Daglichttoetreding en daglichtdetectie Aanwezigheidsdetectie Optimalisering van schakeltijden en setpoints Gescheiden afval inzamelen Milieuvriendelijke koelmiddelen toepassen Etc, etc.
Integraal duurzaamheidsconcept 28 Kernwaarden Klant
Programma van Eisen gebouw
Integraal Duurzaamheidsconcept
BREEAM-NL Gebouw - Management - Werk- en Leefomgeving - Energie - Transport - Water - Materialen - Afval - Landgebruik en Ecologie - Emissies BREEAM registratie bij DGBC - Onderbouwing credits - Bewijsvoering ahv rapportages
Garandeer goed binnenklimaat en aangename werk- en leefomgeving
Duurzame bronnen
Energie besparing
Fossiele bronnen TRIAS ENERGETICA: 1 Energiebesparing 2 Duurzame energiebronnen 3 Fossiele bronnen: hoge efficiency
Gebouw en Techniek Slim en energiezuinig ontwerp Vertaling naar VO / DO / Bestek Passive Design Concept Integraal alle vakdiscplines - Compacte bouw - Zon oriëntatie - Daglicht en Beglazing - Beschaduwing - Thermische massa - Schil-isolatie - Hybride systemen Etc. Duurzame energiebronnen Ambitie tav Zero-energy bepalen - Photo Voltaische cellen - Windturbines - Overige bio-bronnen Uitwisseling restwarmte - Ruimten in hetzelfde gebouw - Koppeling gebouwen en processen
Duurzaamheid levert geld op 29
Denken in exploitatiekosten ipv investeringen Verkapitaliseren van belangen: integrale benadering
NCW
400% besparing tov referentie
tijd
100% Meer-investering tov referentie
Duurzaam resultaat in een zorginstelling = meer geld voor “handen aan het bed”
Duurzaamheid in DNA & onze genen 30
Bouwen = Eerst denken, dan pas doen. Niet andersom! Corebusiness opdrachtgever Missie en Doelen
Beleidsambitie duurzaamheid Integraal multidisciplinair duurzaamheidsadvies Programma van Eisen
BREEAM pre-assessment VO / DO / Bestekfase BREEAM bewijsvoering Bouwfase en Oplevering BREEAM certificaat
Positionering in ontwerp/bouwteam 31
Duurzaamheidsadviseur als proces-stuurder, niet als rekenaar! Opdrachtgever
Bouwprojectmanager
Duurzaamheidsadviseur Grontmij
Architect
Constructeur
Installatie adviseur
Aannemers en installateurs
Duurzaamheid in de praktijk 32
Watercampus Leeuwarden 33
Gemeente Leeuwarden: waterkenniscentrum Watercampus Leeuwarden: nieuwe huisvesting o.a. Wetsus Wetsus: onderzoeksinstituut voor ontwikkeling van nieuwe technologieën op het gebied van duurzaam water.
Watercampus Leeuwarden
Architect:
Watercampus Leeuwarden
Architect:
Watercampus Leeuwarden
Architect:
Watercampus Leeuwarden
Architect:
Watercampus Leeuwarden
Architect:
Watercampus Leeuwarden
Architect:
Watercampus Leeuwarden 40
Voorstel tav BREEAM-NL Nieuwbouw – Excellent (4 sterren)
Watercampus Leeuwarden 41
Verwarming : Biogas cv-ketel Warmte-afgifte: Betonkernactivering icm luchtnaverwarmers Ventilatie : Luchtbehandelingskasten met HR-warmteterugwinning Hybride koelconcept: vrije koeling, adiabatische koeling, compressiekoeling Regenwateropvang tbv toiletspoeling Grijswatersysteem met gekoelde opslag Geelwatersysteem voor waterloze urinoirs Zwartwatersysteem met opvang (vacuümriolering) Electriciteit : PV-cellen 1000 m2
Het duurzaamste kantoor ter wereld 42
Wuhan New Energy Institute, China 43
Kantoor met laboratoria : 70.000 m2 nieuwbouw
Onderdeel van masterplan gebiedsontwikkeling 28 km2 nieuw bedrijventerrein
Ambities vanuit International Request for Proposal (2010) – – – – –
Environmental friendly Resource saving Sustainable energy sources Chinese Green Building Label: 3-star (=highest) BREEAM outstanding (=highest)
Architect: Jos van Eldonk, Amsterdam
Shanghai Xian Dai
Bouwen in China: 24/7-schema 44
Bouwplaats = 18 voetbalvelden groot !!
A Future Building is completed! 45
Luchtfoto uit de krant, na oplevering Wuhan (China), maart 2012
A Future Building is completed! 46
A Future Building is completed! 47
A Future Building is completed! 48
A Future Building is completed! 49
Construction site – 06.08.2012
Wuhan New Energy Institute 50
Construction site – 06.08.2012
Wuhan New Energy Institute 51
Construction site – 23.10.2012
Wuhan New Energy Institute 52
Construction site – 23.10.2012
Wuhan New Energy Institute 53
Construction site – 23.10.2012
Wuhan New Energy Institute 54
Construction site – 23.10.2012
Wuhan New Energy Institute 55
Construction site – 25.01.2013
Wuhan New Energy Institute 56
Construction site – 13.03.2013
Wuhan New Energy Institute 57
Wuhan New Energy Institute Google Earth actualised 58
De boodschap: 59
Zero-Energy & Zero-Carbon ?
Yes We Can !